Nationaal Landschap Winterswijk

Transcriptie

1 Indicator 19 maart 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het coulissenlandschap rond Winterswijk is zeer afwisselend. Overal stromen beekjes. Bos, houtwallen en bomenrijen delen het landschap op in kleine, onregelmatige landbouwpercelen. Download figuur [2] Kernkwaliteiten Het essen- en kampenlandschap rondom Winterswijk in Gelderland kent vele kleine open ruimten afgewisseld met bosjes, houtwallen en bomenrijen langs wegen. Kenmerkend zijn verder de smalle ingesneden beekdalen en de vele essen. De indicatoren voor kernkwaliteiten die medesturend zijn voor de gebiedsontwikkeling in Winterswijk zijn: Historische landschapselementen [3]: Reliëf van beken, essen en kampen (éénmansessen); Kleinschalig, groen karakter [4]. Historische landschapselementen Pagina 1 van 5

2 Het reliëfrijke zandlandschap is zeer gevarieerd door een fijnmazig samenstel van beken. Kenmerkende historische elementen van dit landschap zijn de kampen (éénmansessen), de essen en de beekdalen. De bovenlopen van de belangrijkste beken, de Groenlose en de Boven Slinge, hebben zich ingesneden in het Plateau van Winterswijk, waar slechtdoorlatende afzettingen vlak onder het oppervlak liggen. Langs de bovenlopen liggen voornamelijk kampen evenwijdig aan de beeklopen. Op de interactieve kaart zijn alleen de goed herkenbare kampen aangeduid. Dit zijn duidelijk hogerliggende percelen die vrijwel geheel omgeven worden door een begroeide steilrand. Deze percelen zijn al herkenbaar op de topografische kaart uit Bovendien is de bodem van de es opgehoogd door plaggenbemesting, wat af te leiden is uit de enkele decimeters tot één meter dikke, sterk humeus en donker gekleurde bovengrond. In het westelijk deel, waar de ondergrond zeer goed doorlatend is, zijn de dalen breder en komen grote escomplexen voor, zoals de Vragenderesch en Misteresch. Hier zijn niet de afzonderlijke percelen door begroeide randen omgeven, maar alleen de randen van de complexen. Een tiende van de oppervlakte van het nationaal landschap wordt ingenomen door duidelijk herkenbare kampen of escomplexen. Een deel hiervan heeft de provincie Gelderland aangeduid als waardevol open gebied. Kenmerkende historische landschapselementen, zoals de beschermde stadsgezichten van Aalten en het vestingstadje Bredevoort, de (scholte)boerderijen, watermolens, kapellen, kloosters, prehistorische grafheuvels en urnenvelden zijn niet op de kaart opgenomen. Historische landschapselementen Winterswijk (interactieve kaart) [3] Kleinschalig, groen karakter Het landschap in de omgeving van Winterswijk wordt meer dan andere kleinschalige landschappen in Hoog-Nederland gekenmerkt door een afwisseling van kleine open ruimten, bosjes, weg- en perceelsrandbegroeiing. Het oppervlakte-aandeel opgaande begroeiing is hoog ondanks het ontbreken van grote complexen heidebebossing, zoals in Het Groene Woud en Drentsche Aa. Ook komen er relatief veel lijnvormige beplantingen voor. Halfopen gebieden zijn hierdoor meestal klein. Het aandeel halfopen gebied is daarom vrij klein (14,3%). De essen en éénmansessen in Winterswijk zijn maar iets opener dan het gehele gebied. Wel liggen boomkwekerijen vaker op essen die de provincie heeft aangeduid als waardevol open gebied (40 ha of 2,7% versus 0,5% voor het gehele gebied en alle goed herkenbare essen). Kleinschalig, groen karakter Winterswijk (interactieve kaart) [4] Kengetallen schaal en groen karakter (peiljaar 2006) Oppervlakte Totaal (ha) Totaal (%) Essen & Waardevolle open kampen (%) gebieden provincie (%) ha ha w.v. (Vrij) kleinschalig ,5 78,5 76,2 gebied (Half) open ,3 20,0 23,1 gebied Bebouwing* 370 1,7 1,0 1,4 Groen karakter ,4 5,5 9,4 w.v. lijnvormige m 35,7 m/ha 21.5 m/ha 29.7 m/ha beplanting boomgaarden 19 0,1 0,0 1,7 boomkwekerijen 103 0,5 0,5 2,7 overige ,0 4,0 3,5 opgaande begroeiing Pagina 2 van 5

3 *Uitsluitend gebouwen en huizen uit de TOP10 exclusief erven, tuinen, paden, wegen die binnen de bebouwde kom voorkomen Referenties Ministeries van VROM, LNV, VenW en EZ (2006). Nota Ruimte: Ruimte voor Ontwikkeling. Deel 4: [5] tekst na parlementaire instemming. Ministerie VROM, Den Haag. Provincie Gelderland (2006). Kernkwaliteiten Waardevolle landschappen: Uitwerking streekplan Gelderland Vastgesteld door het college van Gedeputeerde Staten van Gelderland op 16 mei Provincie Gelderland (2007). Streekplanuitwerking nationale landschappen [6]. Vastgesteld door het college van Gedeputeerde Staten van Gelderland op 3 juli Provincie Gelderland (2007). Integraal Uitvoeringsprogramma Nationaal Landschap Winterswijk. [7] Voorlopig vastgesteld door het college van Gedeputeerde Staten van Gelderland op 15 mei Relevante informatie Bekijk Nederland opnieuw: Nationale Landschappen [8] Technische toelichting Naam van het gegeven Kernkwaliteiten van het Omschrijving De indicatoren van kernkwaliteiten zijn: 1. Historische landschapselementen: Reliëf van beken, essen en kampen (eenmansessen); 2. Kleinschalig, groen karakter Verantwoordelijk instituut Planbureau voor de Leefomgeving, Alterra - Wageningen UR Berekeningswijze 1: GIS-bestanden van Alterra (GKN, BKN) zijn aangevuld, geactualiseerd en omgezet naar polygonen op schaal 1: op basis van TOP10, luchtfoto's 2006, en AHN (Actueel Hoogtebestand Nederland). 2: Gegevens over bebouwing en opgaande begroeiing uit de TOP10 zijn geactualiseerd aan de hand van luchtfoto's Schaalklassen zijn berekend met behulp van het model KELK (Roos-Klein Lankhorst et al., 2004). Pagina 3 van 5

4 Basistabel Zie berekeningswijze Geografisch verdeling Nationaal Landschap Andere variabelen Zie berekeningswijze Verschijningsfrequentie Wanneeer relevant. Achtergrondliteratuur Roos-Klein Lankhorst, J., S. de Vies, J. van Lith-Kranendonk, H. Dijkstra & J.M.J. Farjon Modellen voor de graadmeters landschap, beleving en recreatie: Kennismodel Effecten Landschap Kwaliteit KELK, Monitoring Schaal, BelevingsGIS. [9] Planbureaurapporten 20. Natuurplanbureau, Vestiging Wageningen. Opmerking Nulmeting Betrouwbaarheid Integrale enquete. Referentie van deze webpagina CBS, PBL, RIVM, WUR (2009). [10] (indicator 1501, versie 01, 19 maart 2009 ). Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen. Bron-URL: Links [1] [2] [3] [4] [5] [6] KING NATIONALE LANDSCHAPPEN.pdf [7] Pagina 4 van 5

5 [8] [9] n/clc/ pdf [10] Pagina 5 van 5