Boekverslag Nederlands Phileine zegt sorry door Ronald Giphart

Transcriptie

1 Boekverslag Nederlands Phileine zegt sorry door Ronald Giphart Boekverslag door een scholier 2516 woorden 3 januari ,5 2 keer beoordeeld Auteur Genre Ronald Giphart Psychologische roman Eerste uitgave 1996 Vak Nederlands Beschrijving Zakelijke gegevens Titel: Phileine zegt sorry Auteur: Ronald Giphart Plaats van uitgave: Amsterdam Jaar van uitgave: 1996 genre Phileine zegt sorry is te plaatsen binnen de psychologische romans. Phileine wordt duidelijk beschreven, haar karakter komt heel goed naar voren. Omdat het vanuit het ik-perspectief is geschreven kan je je heel goed inleven in Phileine. Emoties, gedachten en gevoelens zijn belangrijk in het boek. Samenvatting: Phileine is een knappe vrouw van ongeveer 25 jaar. Ze heeft een vriend, Max, en is heel gelukkig met hem. Op een dag vertelt Max Phileine dat hij zijn passie, toneelspelen, in New York gaat beoefenen. Hij zal voor anderhalf jaar naar New York Greenwich Village verhuizen. Het afscheid is erg emotioneel en ze beloven elkaar trouw te blijven. Na een tijdje houdt Phileine het niet meer alleen uit. Ze besluit Max in New York te bezoeken, en die middag zit ze al in het vliegtuig op weg naar Manhattan. In het vliegtuig ontmoet ze twee enthousiaste New Yorkers, Fabian en Lena. Ze geven Phileine hun telefoonnummer zodat ze haar kunnen rondleiden door the big apple. Eenmaal aangekomen in het appartement van Max ontmoet Phileine de vrienden van Max: de bebrilde Jules, de Vlaamse Gulpje Degompelaere, de zieke Leonard, de starende Ruth, de verschrikkelijke Joanne en L.T. Later komt ook Max thuis en hij is ontzettend blij Phileine te zien. Hij blijkt dezelfde avond een feest te organiseren ter ere van de komst van zijn vriendin. Alle bezoekers behoren tot de toneelgroep van Max, met wie hij diezelfde week het toneelstuk romeo-n-juliet zal opvoeren. Phileine zakt tijdens het feest plotseling in elkaar van de drank, de jetlag en de emotionele momenten. Ze gaat naar bed en maakt het einde van het feest niet meer mee. De volgende dag is Max niet thuis omdat hij een toneelrepetitie heeft. Phileine trekt de hele middag met Gulpje, de huisgenoot van Max, op en ze worden beste maatjes. s Avonds besluit Phileine het echtpaar uit het vliegtuig, Fabian en Lena, te bellen. Fabian stelt meteen voor haar de stad te laten zien. Ze hebben een leuke avond, en al gauw blijkt Pagina 1 van 5

2 dat Fabian Phileine wel ziet zitten als minnares naast zijn saaie huwelijk. Hij zoekt toenadering, maar Phileine houdt af onder verwijzing naar haar vaste verhouding. De volgende ochtend gaat Max alweer vroeg naar het toneelinstituut. Die dag vermaakt Phileine zich in de stad. s Avonds bezoekt ze de première van romeo-n-juliet, het toneelstuk van de toneelgroep van Max. Voordat het stuk begint hoort ze al van verschillende mensen dat het een provocerend en experimenteel toneelstuk is. Als het stuk opgevoerd wordt, ziet Phileine dat het een pornografische versie van het verhaal van Shakespeare is. Max heeft zelfs op het podium sex met Joanne. Phileine en Joanne s vriend L.T. zijn geshockeerd. Een paar uur later is Phileine met Max in het appartement. Aanvankelijk hebben ze een enorme ruzie, maar later, in een kroeg, leggen ze het bij. Als Max echter heel droog meldt dat het stuk nog twee keer opgevoerd zal worden, is de spanning bij Phileine direct weer terug. De derde dag krijgt Phileine bezoek van L.T., die haar komt ophalen voor een tochtje met zijn speedboot. L.T. is goed gehumeurd, want de vaste ontbijtweerman van de CBS heeft een ongeluk gehad zodag hij als reserveontbijtweerman de komende tijd volop aan zijn trekken zal komen. Phileine krijgt ruzie met Jules, omdat ze zich in haar (of eigenlijk zijn) geslacht heeft vergist. Daarna gaat ze mee met L.T. Op de boot drinken beiden veel whisky en ze worden heel vertrouwelijk met elkaar. Uiteindelijk gaan ze met elkaar naar bed, uit wraak op Max en Joanne. De volgende dag moet Phileine wederom zonder haar enige vrolijke toontje van haar levensorgeltje doorbrengen. Ze besluit rustig in Max appartement te blijven, krijgt weer ruzie met Jules en maakt zich zorgen over de gezondheid van Leonard die er enorm ziek uit ziet. Ze ontdekt dat Leonard aan AIDS lijdt en dat hij de homovriend van de twee aan elkaar gelaste fietswielen (Jules) is. Later op de dag gaat ze met Gulpje naar een café. L.T. komt binnen en met hem continueren ze het gespreksonderwerp van daarvoor: seks. Opeens krijgt L.T. een idee; hij stelt voor die avond naar het theater te gaan om een tweede uitvoering van romeo-n-juliet te bekijken. Ze vragen zich af of de liefdesscène van Max en Joanne aangepast is nu men veronderstelt dat hun partners niet in de zaal zitten. Phileine, L.T. en Gulpje ontdekken dat het toneelstuk echter nog veel extremere vormen aanneemt dan ze zelf hadden mogen aanschouwen. Phileine slaat door, ze roept keihard door de zaal dat het zo wel genoeg is. Er ontstaat een heftige discussie tussen Phileine en Max waardoor het toneelstuk verstoord wordt. De volgende ochtend wordt Phileine wakker in het bed van Fabian. Daar schijnt ze de vorige nacht straal bezopen te zijn gebracht door L.T. en Gulpje. Ze krijgt een telefoontje van L.T., die haar vertelt dat ze die avond in de Late Show van David Letterman wordt verwacht omdat men diep onder de indruk was van haar optreden in de The Joseph Papp Public Theatre. Ze vertrekt meteen naar de studio. Die avond, wanneer ze met David Letterman en Salman Rushdie, de andere gast, live op televisie is valt Phileine meteen in haar rol. Ze neemt Lettermans presentatie over, ze zet hem voor gek, het publiek vindt haar fantastisch. s Avonds geeft ze haar verdiende geld uit aan een kamer in het Waldorf Astoria Hotel. Ze heeft niemand aan wie ze haar verhaal kwijt van en voelt zich erg verdrietig. De zesde dag komt Max naar Phileine s hotelkamer en neemt haar met geweld mee naar zijn appartement. Daar wachten alle huisvrienden, de regisseur en een aantal acteurs haar komst af. s Avonds bezoeken ze met z n allen het AIDS-Gala dat wordt gehouden in het kader van de wereld AIDS dag. Het feest is groots, het eten en drinken is overdadig en de mensen talrijk. Nadat Gloria Gaynor I Will Survive heeft gezongen beklimd Phileine het podium om vervolgens het publiek uit te leggen hoe ze van zichzelf, de cynische Phileine, walgt. Ze houdt een emotioneel pleidooi en valt de harteloze prestatiemaatschappij aan. Ze eindigt met excuses voor haar gedrag. Phileine zegt sorry. Personages Phileine Pagina 2 van 5

3 Max omschrijft haar als brains, beauty, beast, best. Zoals ze zelf beweert, is ze de grootste trut die er op aarde rondloopt en degene die bot, lomp, stug en onaardig mag doen. In bepaalde situaties in het verhaal gedraagt ze zich inderdaad zo, hoewel ze ook haar aardige en lieve kanten heeft. Ze zegt alles en iedereen te haten, maar het blijkt dat er toch genoeg dingen zijn die haar wel bevallen zoals Max, Gulpje (tot op zekere hoogte) en het AIDS- Gala. Toch hebben veel mensen een hekel aan haar omdat ze altijd simpelweg zegt wat ze denkt over mensen, ook al is dat negatief. Phileine heeft twee problemen. Ten eerste gaat haar vriend vreemd. In het toneelstuk heeft hij sex met een andere vrouw en Phileine vindt dit natuurlijk verschrikkelijk. Een ander probleem is dat ze zich altijd cynisch en hard opstelt ten opzichte van haar medemens. Er moet toch een stemmetje in haar geweest zijn dat heeft gezegd dat dit niet goed is, want aan het eind van het boek biedt ze hiervoor haar oprechte excuses aan. Max Over Max krijg je hoofdzakelijk dingen te weten die in verband staan met Phileine. Hij is de tegenpool van Phileine (kalm, rustig en zachtaardig) en de reden dat Phileine naar Manhattan vertrekt. Hij heeft grote dromen en ambities in de toneelwereld. Hij houdt er een ander normen-en-waardenpatroon dan Phileine op na, want hij beschouwt het stuk waarin hij een hoofdrol speelt niet als een simpel seksstuk maar toneelstuk over liefde met een diepgaande gedachte erachter. Over veel zaken heeft hij een andere mening dan Phileine. Gulpje Over het algemeen lijkt Gulpje heel erg op Phileine. Ze schreeuwen er om het hardst om dat ze de grootste bitches die er op aarde rondlopen zijn. In het boek blijkt wel dat Phileine toch nog ergens medelevend voor kan zijn, terwijl Gulpje het eigenlijk allemaal laat barsten. Jules Jules is een vriend van L.T. Zij (of later bleek hij) heeft vanaf het begin al een hekel aan Phileine, omdat ze bij wijze van grap opmerkte toen ze Jules als eerste zag: Hi Max, so this is what you look like after your sexchange!. Deze opmerking maakte ze natuurlijk zonder te weten dat Jules echt een sexchange heeft ondergaan. Jules was de eerste die reageert op Phileines onacceptabele gedrag door te zeggen dat ze vreselijk is en alleen op de wereld is gekomen om mensen belachelijk te maken en af te zeiken. L.T. L.T. is de vriend van Joanne, de tegenspeelster van Max in romeo-n-juliet. Ook hij is geshockeerd na het zien van de seksscène tussen Joanne en Max, en samen met Phileine koestert hij veel wraakgevoelens. Onder het motto van wraak gaat hij daarom vreemd met haar. perspectief Het boek is geschreven vanuit een ik-perspectief. De ik-persoon is Phileine. Hai! So you must be Philaine! roept het mollige propje dat achter de bril schuilgaat uitgelaten als ze aan zeker vijf sloten heeft gemorreld. Ik, Miss Ultimate Happiness, schal al even opgewonden terug: Hai Max! So this is what you look like after your sex change! Het meisje kan niet om mijn grapje lachen, ook niet nadat ik het drie keer heb uitgelegd. Nee, jíj trekt volle zalen, humorloze zak vla. Teer gerust weg in het overbodige non-leven dat je leidt. motieven, thema en titel Thema s Het thema is volgens mij de realiteit en de zoektocht naar jezelf. Je moet reëel blijven, vooral als je in de spiegel kijkt. Pagina 3 van 5

4 Phileine weet dat ze is zoals ze is, ze vraagt bijvoorbeeld: 'Ben ik vervelend? Ze vindt dat mensen niet aan haar kop hoeven te zeuren, omdat ze dat zelf ook wel weet. Net als Phileine weet Gulpje goed wie ze is, ze zegt ook dingen die in haar opkomen zonder enige schaamte. Als zij een dure kledingwinkel uitkomt en een zwerver haar om geld vraagt, zegt ze: 'Nee, tenzij ik je via een creditcard kan betalen'. De zwerver scheldt haar vervolgens uit voor bitch en zij denkt: 'Zo is het!'. Het verschil tussen Gulpje en Phileine is wel dat Gulpje haar grenzen beter weet dan Phileine. Gulpje weet wanneer te stoppen terwijl Phileine op dat soort momenten haar grenzen overschrijdt omdat ze dat leuk vindt. Wanneer Phileine haar verontschuldigingen aanbiedt, zegt ze dan ook: 'Ik ben tot de conclusie gekomen dat ik niet aardig ben'. Motieven Het opvallendste motief is seks. Seks met Max, seks in het toneelstuk waar Max in speelt, seks met L.T. (uit wraak), kortom seks is een erg opvallend motief in dit verhaal. Seksscènes worden uitgebreid verteld. 'Dat u niet minstens heeft gefantaseerd over onderwerping, verkrachting, groepen grootgeschapen havenarbeiders, vrouwen, macht, onmacht en dingen deed die u misschien niet gedaan zou hebben als u niet zo verdoofd van geilheid was geweest'. Een ander motief is wraak. Phileine neemt wraak wanneer zij zich bedrogen en verkeerd behandeld voelt. Na de eerste opvoering van het toneelstuk waar Max in speelt, gaat ze met de vriend van Max s tegenspeelster, L.T. naar bed omdat ze zich onjuist behandeld voelt. Wanneer Phileine voor de tweede maal de opvoering ziet blijkt ze nog verder te gaan dan de eerste keer. Ze neemt wraak door het toneelstuk te onderbreken en daarna door erover te praten bij David Letterman, een presentator van een veelbekeken praatprogramma. Natuurlijk is de liefde ook een motief in deze roman. Het vraagstuk 'Wat is liefde?' Komt uitgebreid aan de orde. 'Ik heb een vraag, hou je niet juist écht van elkaar als je je relatie weet uit te tillen boven het niveau van de eigendomsseks?'. Het boek heeft als titel Phileine zegt sorry, en komt eigenlijk pas terug in het einde van het verhaal. Dan voelt ze zich namelijk schuldig voor alles wat ze Max en al zijn vrienden heeft aangedaan en biedt zij publiekelijk haar excuses aan. Spijt is dan ook volgens mij het vierde en laatste motief. Maar ook jaloezie is een motief. Phileine is jaloers als Joanne met haar Max op het podium de balkonscène toneelspeelt. Titel, De titel van het boek Phileine zegt sorry slaat op het slot. De laatste woorden van het verhaal zijn: Ik ben tot de conclusie gekomen dat ik niet aardig ben, serveer ik ten slotte. Sterker nog: ik ben een vervalste teef. Het zit me dwars, deze vaststelling. Ik bied mijn verontschuldigingen aan. Ik zeg sorry. Sorry, Max. Sorry, mensen, fluister ik en iets harder misschien té hard voeg ik eraan toe: Sorry dat ik besta. Wanneer Phileine deze uitspraken doet, realiseert ze zich dat ze vaak onuitstaanbaar heeft gedragen. Ze biedt daarvoor haar excuses aan. auteur Ronald Giphart wordt in 1965 geboren in Dordrecht. Zijn vader is huisvestingsambtenaar en zijn moeder, Wijnie Jabaaij, is Tweede Kamerlid voor de PvdA. Zijn ouders gaan scheiden als Ronald 11 jaar is. Hij blijft bij zijn vader wonen en in 1987 verhuist hij naar Utrecht, waar hij Nederlands gaat studeren. Hij stopt na drie jaar met deze studie, omdat hij schrijver wil worden. Uitgeverij Nijgh en Van Ditmar vraagt hem om een boek te schrijven, naar aanleiding van een tekst in een literair tijdschrift. Hij is dan werkzaam als nachtportier bij ziekenhuis Overvecht en kan 's nachts een groot deel van zijn roman Ik ook van jou schrijven. In 1992 wordt dit debuut uitgegeven. Hiervoor ontving hij het Pagina 4 van 5

5 Gouden Ezelsoor voor het best verkochte debuut van Vanaf 1994 wordt Giphart full-time schrijver en richt hij samen met Rob van Erkelens en Joris Moens het tijdschrift Zoetermeer op. Zijn grote voorbeeld is Jeroen Brouwers, een schrijver die hij in zijn eigen boeken ter sprake brengt. Giphart wordt gezien als één van de vaandeldragers van de generatie 'Nix'. jouw eindoordeel Ik vind Phileine zegt sorry een geweldig boek. Allereerst heb ik erg hard gelachen om alle uitlatingen van Phileine, ten tweede kreeg het boek een hele goede inhoud door het laatste hoofdstuk, wat liet zien dat mensen soms te ver gaan en daar spijt van krijgen. Phileine leek eerst een eersteklas bitch zonder enkel medeleven, maar uiteindelijk bleek ze een normaal persoon te zijn en evengoed gevoelens heeft als jij en ik. Ze leek onverwoestbaar, maar raakte toch vertederd door het aids-gala. Natuurlijk is het zo dat Phileine niet levensecht is. Maar dat is geen enkel probleem. Ze heeft wel levensechte trekjes. Iedereen zal wel iets van haar cynisme herkennen en helemaal van haar spijtgevoelens achteraf. Het taalgebruik was niet erg moeilijk, wel erg grappig. Phileine gebruikte erg creatieve scheldwoorden (humorloze zak vla). Ik heb dus erg genoten. Pagina 5 van 5