Departement EPB-certificatie

Transcriptie

1 Verbeteringen van het protocol betreffende de EPB-certificatie voor wooneenheden versie juni 2019 Dit document geeft een overzicht van de belangrijkste wijzigingen aangebracht in de nieuwe versie van het protocol betreffende de certificatie voor wooneenheden ten opzichte van de versie van oktober Een belangrijke verandering is elke verandering die invloed heeft op de werkwijze van de certificateur. De plaats waarop een dergelijke wijziging is aangebracht, wordt aangeduid met de vermelding "NEW". De verduidelijking van een punt of een herwerkte versie van een paragraaf om het begrip ervan te verbeteren zonder de betekenis ervan te veranderen daarentegen zijn geen wijzigingen die worden aangeduid met de vermelding "NEW". Hetzelfde geldt voor wijzigingen in de structuur van het protocol voor zover bepaalde paragrafen zijn verplaatst zonder dat de betekenis ervan is gewijzigd. Boek I De belangrijkste wijzigingen aan Boek I hebben betrekking op de volgende punten: 1. Algemene voorstelling Naast de grote wijzigingen, die hieronder worden voorgesteld, worden de rol van het EPB-certificaat in het energiebeleid van het Gewest alsook het belang van de naleving van dit protocol bij de afgifte van EPBkwaliteitscertificaten nader toegelicht. 1. Wettelijke basis: dit punt bevat de lijst van wetteksten waarop het protocol is gebaseerd, evenals de benaming die in het vervolg van het document wordt gebruikt om ze aan te duiden. 2. Toepassingsgebied: dit punt werd volledig herzien in het kader van de nieuwe infofiche "Het toepassingsveld van het EPB-certificaat voor wooneenheden" gepubliceerd op de website van Leefmilieu Brussel; het is niet de bedoeling om in het protocol de inhoud van deze infofiche, waarop de certificateur zich zoveel als nodig moet baseren, te herhalen. Deze informatiefiche wordt beschouwd als een integraal onderdeel van het protocol. 2. Methode voor het opstellen van een EPB-certificaat Er werden preciseringen aangebracht omtrent de inhoud van de stappen die nodig zijn om een EPB-certificaat op te stellen, voor, tijdens en na het verplichte plaatsbezoek van de certificateur. 3. Aanvaardbare bewijsstukken Dit hele punt is grondig herwerkt en verdient zorgvuldige lezing door alle certificateurs. De nadruk wordt gelegd op het belang van het steunen op zoveel mogelijk aanvaardbare bewijzen, ongeacht of het gaat om documenten of ter plaatse verzamelde elementen. De manier waarop zij moeten worden geïdentificeerd en becommentarieerd, alsook de manier waarop ernaar moet worden verwezen, is verduidelijkt om de herkomst van de informatie op het EPB-certificaat en in het coderingsrapport begrijpelijker te maken. Bovendien is het begrip "visuele vaststelling" overal vervangen door "vaststelling ter plaatse" en is er precisering verschaft omtrent de manier waarop het bewijs in de vorm van een niet-visuele (bijvoorbeeld akoestische) of moeilijk in een foto om te zetten vaststelling ter plaatse moet worden geregistreerd. 4. Identificatie van de wooneenheid Dit punt is ter verduidelijking aangepast: de identificatie van de wooneenheid is opgesplitst in drie delen, zonder grote wijzigingen in de tekst en zonder verandering van de regels. Lijst van de wijzigingen 2019 Boek I tot III Pagina 1 17/05/2019

2 a. Type wooneenheid Huis: harmonisatie van de termen met die van de Meetcode; de gemeenschappelijke muur wordt de scheidingsmuur (die al dan niet gemeenschappelijk kan zijn); Het appartement, informatie over de KBO, bron van informatie om de syndicus van een mede-eigendom te kennen. b. Lokalisatie van de wooneenheid Geen fundamentele wijzigingen. c. Code van het appartement Geen fundamentele wijzigingen. De structuur van de presentatie is echter wel gewijzigd en er zijn verduidelijkingen aangebracht. codificatie van de verdieping: geen verandering; codificatie van de vleugel/het blok: er wordt rekening gehouden met de identificatie van de blokken of vleugels toegekend door de beheerder van het vastgoedcomplex; codificatie appartementsdeur/perceelnummer: preciseringen aangebracht, waarbij wordt aangedrongen op nummer "00" wanneer het appartement het enige is op het beschouwde niveau. 5. Thermische massa De beschrijving van de zware thermische massa is gecorrigeerd en er is een vereenvoudigde methode opgesteld voor het bepalen van de thermische massa. Ook de tabel betreffende de massieve of niet- massieve aard van de wanden is aangepast. Informatie om een frequente fout te vermijden: aanvaardbaar bewijs is facultatief; indien het bestaat, moet het behoren tot de categorie "EPB-documenten". 6. Bouwjaar Nieuwe manier van werken (wijziging van de software): de certificateur moet een referentiejaar vaststellen door de aard ervan te preciseren onder 6 voorstellen die moeten worden gerechtvaardigd door aanvaardbaar bewijs waarvan de categorie voor elk voorstel wordt aangeduid: 1 de verlening van de (stedenbouwkundige of milieu-) vergunning 2 het begin van de werken 3 de voorlopige oplevering 4 het einde van de bouwwerkzaamheden 5 de inbedrijfstelling (van de lift of het gebouw) 6 de luchtfoto van HemelsBrussel Zonder verwijzing naar een aanvaardbaar bewijs en zonder mogelijk richtpunt op basis van HemelsBrussel, moet het referentiejaar "Onbekend vóór 1930" worden verklaard. De bepaling van het ontwerpjaar (gebruikt in de berekeningsmethode) en het bouwjaar (weergegeven in het coderingsrapport) wordt automatisch uitgevoerd door de software met toepassing van de correcties die tot nu toe door de certificateur zijn aangebracht. Het renovatiejaar ten slotte wordt behandeld in Boek II en volgt niet langer de regels die gelden voor het bouwjaar. 7. Niet-residentiële functie Correctie in het protocol: wanneer aan de voorwaarden is voldaan, moeten ze als onderdeel van de EPBeenheid individuele woning worden beschouwd. N.B. (softwarewijziging) Indien lokalen met een niet-residentiële functie zijn geïntegreerd in het BV van de te certificeren EPB-eenheid, moet dit worden opgenomen in het rekenbestand. Lijst van de wijzigingen 2019 Boek I tot III Pagina 2 17/05/2019

3 8. Geïsoleerde wand Er worden nieuwe conventies aangereikt om de certificateur te begeleiden bij het bepalen van het geïsoleerde karakter van een wand. N.B. Het deel betreffende de verlieswanden is verplaatst naar Boek II. 9. Ruimten bestemd voor menselijke bezetting Verduidelijking van de stappen die moeten worden gevolgd om de lokalen voor menselijke bezetting te identificeren, en illustratie met 2 voorbeelden: 1. Bijlage A van de Meetcode op basis van de aanwezige uitrusting en/of de indicaties van de plannen; 2. De bepalingen van de GSV, indien de certificateur niet in staat is de lokalen op basis van deze bijlage A te identificeren. 10. De "ondergrondse ruimte" wordt "kelderruimte" 1. Afstemming op het "Richtlijnenbesluit": de redenering is gebaseerd op de definitie van "Kelder", waardoor het mogelijk is om de aangrenzende ondergrondse lokalen integraal te analyseren. 2. Identificatie van de aanwijzingen op basis waarvan de certificateur ervan moet uitgaan dat de naburige gebouwen beschikken over ondergrondse lokalen en kan schatten op welke diepte die zich bevinden. 11. Aangrenzende onverwarmde ruimte Afstemming van de definitie op die van de Meetcode. Dit resulteert in een lichte wijziging van stap 7 van het stappenplan. 12. Stappenplan inzake BV Verduidelijkingen en vereenvoudigingen zonder gevolgen voor de redenering 1. Verduidelijking van stap 5: introductie van het begrip bovengrondse ruimten; de certificateur bepaalt in deze stap niet langer of het lokaal een kelderruimte is. 2. Verduidelijking van stap 7: de certificateur identificeert de omgeving van de van het BV uitgesloten ruimten en analyseert en integreert, in voorkomend geval, de "resterende" ruimten. 13. "Bijkomende vereenvoudigingen" wordt "Aanvullende bewerkingen" Herziening van de paragraaf met correcties van de fouten, nieuwe illustraties, vereenvoudiging van de behandeling van technische kokers, en preciseringen voor de garage (verschil naargelang het EPB-certificaat een huis of een appartement betreft). 14. Meting ter plaatse en/of op plan Preciseringen aangebracht in de schema's en correcties aangebracht aan de tabellen van de conventionele diktes. 15. Bruto vloeroppervlakte Precisering voor het vloeroppervlak van een mezzanine die niet volledig onder dak ligt. 16. Voorbeelden van BV-bepaling Aanpassingen om rekening te houden met de verschillende wijzigingen die hierboven zijn gepresenteerd. Geen invloed op het vorige resultaat. 17. Beschrijving van het BV Frequente fout: aangebrachte preciseringen en illustraties met betrekking tot de verwachte inhoud van dit informatieveld in het coderingsrapport. Lijst van de wijzigingen 2019 Boek I tot III Pagina 3 17/05/2019

4 Boek II De belangrijkste wijzigingen aan Boek II hebben betrekking op de volgende punten: 1. Structuur van Boek II De structuur van het boek is herzien voor meer duidelijkheid. 1. Er is een deel "samenvatting van de te coderen gegevens" toegevoegd. Het bundelt onder meer alle conventionele waarden die de certificateur op basis van het verzamelde bewijsmateriaal moet gebruiken; 2. De beschrijving van de verschillende elementen waaruit de wanden bestaan (ondoorzichtige en beglaasde delen), volgt de structuur van de software; 3. De stappenplannen voor de bepaling van de R- en U-waarden zijn geschrapt. 2. Thermische coëfficiënten van de bouwschil Correctie van termen en toevoeging van de definitie van het warmtegeleidend vermogen en van de totale warmtedoorgangscoëfficiënt van een raam (U w ) of deur (U D ). 3. Bepaling van de U D -waarde van een deur De beschrijving van een deur kan voortaan een beglaasd deel en een ondoorzichtig deel bevatten. Boek II is in deze zin aangepast. 4. Inventarisering van de gegevens op basis van documenten Nieuwe preciseringen betreffende hun beschrijving alsook omtrent de manier waarop ze moeten worden geïdentificeerd en verwerkt. 5. Renovatiejaar Wijziging inzake het rekening houden met het renovatiejaar en preciseringen omtrent de aanvaardbare bewijzen die kunnen worden gebruikt om het te bepalen. 6. Beschrijving van de technische en ruimtelijke gegevens Dit deel behandelt de manieren om de technische kenmerken van de wanden tijdens het bezoek ter plaatse te identificeren, een uitdrukking die de visuele waarneming vervangt om rekening te houden met waarnemingen op akoestische basis (circulatiepomp, spouwmuur, enz.) of gevoelsbasis (houten vloer, isolatie op platform, enz.) en waarvoor de bewijsvoering wordt uitgelegd. 7. Bijzonder geval van een hellend dak: de brisis De manier om de wanden van een gebroken dak/mansardedak te behandelen wordt besproken en er worden verduidelijkingen gegeven. 8. Samenstelling van een muur Er worden verduidelijkingen gegeven over de manier waarop rekening moet worden gehouden met de verschillende materialen of architecturale details van de Brusselse gevels. Er worden ook verduidelijkingen gegeven omtrent de muren van type 1 en type 2 om de certificateur te helpen bij het selecteren van het type muur dat overeenkomt met de situatie. Er worden verduidelijkingen gegeven omtrent de limieten voor het in aanmerking nemen van een oppervlaktewaterafstotend middel. De nodige correcties werden aangebracht aan de beschrijving van de andere soorten muren, voornamelijk met betrekking tot het verplichte bestaan van bewijsdocumenten om ze te mogen selecteren. Lijst van de wijzigingen 2019 Boek I tot III Pagina 4 17/05/2019

5 9. Luchtspouw Er worden preciseringen verstrekt, voornamelijk voor daken waar een afwerking met gipsplaten op latten van 2 cm wordt gezien als indicatie voor een luchtspouw. 10. Isolatie 1. De presentatie van de isolatoren is aangepast zonder fundamentele wijzigingen. De certificateur vindt er voortaan de waarde van de recente materialen en de waarde die standaard wordt gebruikt door de berekeningsmethode. Deze informatie is bedoeld om de certificateurs aan te moedigen de aanvaardbare bewijzen te verzamelen die hen in staat stellen om indien het mogelijk is, rekening te houden met de werkelijke kwaliteit van de geplaatste isolatie. 2. Er worden preciseringen aangebracht omtrent de materialen die een laag isolerend vermogen hebben en waarmee als zodanig geen rekening mag worden gehouden door de certificateur, tenzij anders bewezen. 3. De manier om rekening te houden met het gelijktijdig bestaan van isolatie op een hellend dak en in de vloer van hetzelfde lokaal wordt uitgelegd. 11. Beglazing Hoewel dit punt sterk is gewijzigd, hebben de aanpassingen geen betrekking op de inhoud, maar zijn ze bedoeld om de toelichtingen duidelijker te maken. 1. Frequente fouten: het HR-karakter van de beglazing is in detail uitgelegd om de certificateur in staat te stellen de criteria voor de selectie van dit type beglazing beter te begrijpen. Ook de zontoetredingsfactor g is uitgelegd. 2. Met het oog op de duidelijkheid van het document is het deel beglazing opgesplitst in "glaswand", wat voornamelijk betrekking heeft op gevels (deuren en ramen), en "kunststofwand", wat voornamelijk betrekking heeft op dakopeningen (koepels, dakramen). 3. De benamingen van de verschillende soorten beglazing zijn vereenvoudigd (verbetering van de software). 4. Er is een nieuwigheid toegevoegd: ze heeft betrekking op de manier waarop rekening moet worden gehouden met de bedekkingen in alveolaire platen naargelang hun dikte. 5. Voor een drieglazige koepel moet beglazing Type nr. 6 gekozen worden: Driedubbele beglazing zonder coating. 12. Paneel (deur en raam) N.B. Verbetering van de software: een ondoorzichtige of beglaasde deur wordt voortaan volledig beschreven als een deur. De beschrijving van de componenten volgt deze nieuwe logica. Dit punt is zo gestructureerd dat de deur en het raam afzonderlijk worden behandeld. Er zijn geen fundamentele wijzigingen aangebracht, maar er wordt uitleg gegeven om de certificateur te helpen bij het inventariseren van de technische gegevens van de deuren volgens de aanpassing aangebracht aan de berekeningssoftware. 13. Profiel (deur en raam) Er worden preciseringen en verduidelijkingen aangebracht omtrent de manier waarop de bijzondere gevallen (koepels, voorzetramen, dubbele ramen en dakramen) moeten worden geanalyseerd. 14. Zonwering (raam) Er wordt verduidelijkt waarom het zonwerende effect van de beschaduwingen niet door de certificateur moet worden gedetecteerd. Lijst van de wijzigingen 2019 Boek I tot III Pagina 5 17/05/2019

6 15. Ruimtelijke gegevens Voortaan bevat het verslag op basis van visuele observatie ook toelichting bij de ruimtelijke gegevens die moeten worden geregistreerd om een verlieswand volledig te beschrijven. Er zijn geen fundamentele wijzigingen aangebracht. Het gebruik van de mogelijkheid om de standaardoriëntatie van de gevels te wijzigen, wordt geïllustreerd met een indicatief voorbeeld. 16. Meting van de verliesoppervlakken Alles wat te maken heeft met de manier waarop deze oppervlakken moeten worden gemeten, is onder punt 5 samengebracht. Er zijn enkele preciseringen en wijzigingen aangebracht, onder meer met betrekking tot: 1. de bruto oppervlakte van de dakopeningen; 2. de wanden aan de voet van de muur; 3. de scheidingsmuur; 4. de deur. 17. Overzicht van de in te voeren gegevens Net als boek III is dit volledig nieuwe deel bedoeld om een samenvattend overzicht te bieden van de te verzamelen gegevens om de componenten van de verlieswanden en de wanden zelf integraal te beschrijven. Vermits het een synthese is, omvat het geen fundamentele wijzigingen. Het verwijst naar de beschrijving van elk gegeven, herinnert aan het aanvaardbare bewijsmateriaal waarop de certificateur zich moet baseren, en vermeldt, indien van toepassing, de conventionele waarde die hij in een bepaalde situatie moet gebruiken bij gebrek aan documenten en waarnemingen ter plaatse. Deze synthese bundelt dus alle verwijzingen naar conventionele gegevens die voordien, in de vorige versie van het protocol, in de technische beschrijving waren opgenomen. Bij deze gelegenheid zijn enkele ervan gecorrigeerd of verduidelijkt. Lijst van de wijzigingen 2019 Boek I tot III Pagina 6 17/05/2019

7 Boek III De belangrijkste wijzigingen aan Boek III hebben betrekking op de volgende punten: 1. Verwarmingsinstallaties De structuur van dit deel van het Boek is gewijzigd om de presentatie van de algemene concepten die de certificateur moet beheersen, duidelijker te maken, opdat hij zou begrijpen hoe en waarom hij de hieronder beschreven technische gegevens moet verzamelen. Het wordt aldus gepresenteerd: 1. Algemeen kader - EPB-verwarmingsreglementering Dit hoofdstuk omvat de volgende begrippen: 1. De basisconcepten, bijgewerkt volgens het "Richtlijnenbesluit"; 2. De EPB-verwarmingsreglementering, geactualiseerd op basis van de wijziging van deze reglementering die in werking is getreden op 01/01/2019; 3. De soorten verwarmingsinstallaties: geen fundamentele wijzigingen; 4. Preferentiële en niet-preferentiële producenten: geen fundamentele wijziging; 5. Het reguleringsprincipe: geen fundamentele wijziging; de verplaatsing van de algemene presentatie van de regulering vloeit voort uit de verandering van de structuur van het hoofdstuk "Verwarmingsinstallaties". 2. Rendement van een verwarmingssysteem Geen fundamentele wijzigingen. 3. Energiesector De energiesector wordt anders gepresenteerd (nieuwe presentatie) voor meer duidelijkheid, op basis van de definitie in het "Richtlijnenbesluit". Met uitzondering van de impact van de uitgevoerde kleine correcties, zijn er geen fundamentele wijzigingen aangebracht. Het geheel moet aandachtig worden herlezen. 4. Inventarisering van de gegevens op basis van documenten 1. Besluiten van de EPB-verwarmingsreglementering (nieuwe reglementering): de nieuwe EPBverwarmingsreglementering wijzigt de modellen voor attestering en oplevering. Hier worden algemene indicaties gegeven, en er is een nieuwe informatiefiche opgesteld waarin de certificateur gedetailleerde uitleg vindt over de informatie die hij kan verzamelen op basis van de oude en de nieuwe modellen. Lijst van de wijzigingen 2019 Boek I tot III Pagina 7 17/05/2019

8 2. Externe warmtelevering (nieuwe informatie): Sinds 1 januari 2019 is er geen equivalentieaanvraagprocedure meer nodig voor het doen gelden van andere gegevens betreffende het rendement, de omrekeningsfactor naar primaire energie en de CO2-emissie die een betere prestatie van deze externe warmtevoorziening weergeven. Daarentegen wordt het geval van gebouwenblokken welke verbonden zijn via een ondergrondse ruimte (parking, kelder) met een interne verwarmingssysteem op een andere manier behandeld. Deze veranderingen zijn in dit punt opgenomen. 3. Energielabel (nieuwe informatie): om de informatie te vervolledigen, wordt een paragraaf ingevoegd waarin het bestaan van dit nieuwe label en de beperkingen van het gebruik ervan in de huidige certificeringsmethode worden vermeld. 5. Inzameling van de technische gegevens Dit hoofdstuk is opgedeeld in twee afzonderlijke hoofdstukken, zonder fundamentele wijzigingen: 1. Technische gegevens van het productiesysteem 2. Technische gegevens van het emissiesysteem Deze nieuwe presentatie leidt ook tot een nieuwe structuur voor elk van de 2 punten. De belangrijke verbeteringen of correcties aangebracht aan de technische gegevens van het productiesysteem hebben betrekking op: 1. Vermogen van een ketel (nieuwe verplichting): volgens het protocol heeft de certificateur de verplichting om het vermogen van de ketel op te zoeken op basis van de elementen en/of documenten waarover hij beschikt, zelfs als de software dat niet oplegt. 2. Aantal EPB-eenheden op het verwarmingssysteem (correctie): alle bediende EPB-eenheden moeten in aanmerking worden genomen, zowel de residentiële als de niet-residentiële. 3. Plaats van de producent (precisering): precisering omtrent de BV's die in aanmerking moeten worden genomen voor de ketel van een individueel centraal verwarmingssysteem. 4. Verbruik van de hulptoestellen (precisering): het rekening houden met de "waakvlammen" en de "circulatiepomp" wordt gespecificeerd. 5. Buffervat (frequente fout): geen fundamentele verandering in de uitleg, maar een correctie en een aanpassing van de software om te proberen het voorkomen van de frequente fout die bestaat in het aanduiden van het bestaan van een dergelijk vat terwijl het in feite een opslag van sanitair warm water betreft, te reduceren. 6. Regeling van de warmteproductie (nieuwe presentatie): één fundamentele wijziging, maar vooral verduidelijking van de uitleg op meerdere plaatsen. Het bijzonder geval Als de ketel is uitgerust met een modulerende brander, concludeert de certificateur hieruit dat deze werkt met een glijdende temperatuur. In dit geval, op basis van een aanvaardbaar bewijs, mag de certificateur de aanwezigheid van een buitenvoelen encoderen. werd verwijderd. De belangrijke verbeteringen of correcties aangebracht aan de technische gegevens van het emissiesysteem hebben betrekking op: 1. Distributieleidingen (precisering): er worden preciseringen verstrekt met betrekking tot de ruimten van appartementsgebouwen die geacht worden deel uit te maken van een beschermd volume en reeds in Boek II werden aangehaald; voortaan wordt een vereenvoudiging omtrent de niet-geïsoleerde delen waarmee rekening moet worden gehouden bij een individuele ketel, duidelijk uitgelegd. 2. Circulatiepomp op distributieleidingen (precisering): er worden preciseringen verstrekt betreffende de in acht name van interne circulatiepompen voor recente individuele ketels. Lijst van de wijzigingen 2019 Boek I tot III Pagina 8 17/05/2019

9 6. Overzicht van de te registreren gegevens Het geval van een collectief verwarmingssysteem en een onmogelijk bezoek aan de stookplaats is toegevoegd (precisering). De manier en de verplichting om de warmteopwekker te benoemen, wordt vastgelegd (nieuwigheid) Er zijn geen andere fundamentele wijzigingen aangebracht. 2. Installaties voor sanitair warm water 1. Algemeen kader Er zijn geen fundamentele wijzigingen aangebracht, behalve de vermelding van de nieuwe EPBverwarmingsreglementering voor waterverwarmers (doorstromers) (update) en enkele preciseringen aangaande de combilus (precisering). 2. Inventarisering op basis van documenten Presentatie van de informatie beschikbaar in de besluiten van de nieuwe EPB-verwarmingsreglementering (nieuwigheid). 3. Beschrijving van de technische gegevens 1. Gelijktijdige aanwezigheid van een platenwisselaar en opslagvat(en) (nieuwigheid) (softwarewijziging): de certificateur moet voortaan de aanwezigheid van een platenwisselaar gekoppeld aan één of meer opslagvaten registreren, en noteren of deze geïsoleerd is. 2. Volume van het opslagvat (precisering): de basismetingen voor de berekening van het volume van het vat worden gepreciseerd. 3. Isolatie van de circulatielus (precisering): verduidelijking omtrent de positie van de leidingen ten opzichte van een BV en omtrent de isolatie ervan; invoeging van een schema om de certificateur te begeleiden bij zijn vaststelling; 4. Lengte van de leidingen voor sanitair warm water (precisering): er worden indicaties gegeven voor het aannemen van een conventioneel vertrekpunt voor de metingen ingeval de positie van de producent (zonder lus voor sanitair warm water) of van de lus voor sanitair warm water onbekend of moeilijk te bepalen is. Alle voorbeelden werden herzien met dit conventionele vertrekpunt in het achterhoofd. 4. Overzicht van de te registreren gegevens en hun bronnen Er zijn geen fundamentele wijzigingen aangebracht, behalve de impact van de hierboven aangehaalde preciseringen of verbeteringen. 3. Ventilatie-installaties Er zijn geen fundamentele wijzigingen aangebracht, behalve de volgende preciseringen: 1. Algemeen kader: algemene opmerkingen ter verduidelijking van de begrippen (precisering) en indicatie betreffende de manier om rekening te houden met de ventilatiesystemen in "gemengde" (droge en natte) lokalen (nieuwigheid). 2. Beschrijving van de technische gegevens: precisering inzake het regelbare karakter van de ventilatiesystemen, het effect van de aanwezigheid van een keukendampkap met permanente afzuiging (precisering). 3. Syntheses en voorbeelden: correctie van het voorbeeld van het hybride ventilatiesysteem. Lijst van de wijzigingen 2019 Boek I tot III Pagina 9 17/05/2019

10 4. Fotovoltaïsche installaties Er worden preciseringen verstrekt met betrekking tot de manier waarop installaties op een flatgebouw moeten worden behandeld en betreffende de wijze waarop er rekening mee moet worden gehouden, ook in geval van een privé-installatie op een gemeenschappelijk dak (nieuwigheid). Deze nieuwigheid brengt wijzigingen met zich mee betreffende de te coderen gegevens. Lijst van de wijzigingen 2019 Boek I tot III Pagina 10 17/05/2019