5975/17 pro/van/fb 1 DG C 2B

Transcriptie

1 Raad van de Europese Unie Brussel, 9 maart 2017 (OR. en) 5975/17 CONOP 11 CODUN 7 COARM 34 CFSP/PESC 94 NOTA van: aan: Betreft: het secretariaat-generaal van de Raad de delegaties Jaarverslag betreffende de uitvoering van de strategie van de EU ter bestrijding van de illegale accumulatie van en handel in handvuurwapens en lichte wapens (SALW) en munitie daarvoor - Acties in 2015 Hierbij gaat voor de delegaties het jaarverslag betreffende de uitvoering van de strategie van de EU ter bestrijding van de illegale accumulatie van en handel in handvuurwapens en lichte wapens (SALW) en munitie daarvoor - Acties in 2015, dat door de Raad is goedgekeurd tijdens zijn op 6 februari 2017 gehouden 3516e zitting. 5975/17 pro/van/fb 1 DG C 2B NL

2 BIJLAGE Inhoudsopgave Inleiding blz. 5 Internationale acties blz. 6 Actie 1: Deelname van de EU aan de tweede bijeenkomst van regeringsdeskundigen van het actieprogramma van de Verenigde Naties ter voorkoming, bestrijding en uitbanning van de illegale handel in handvuurwapens en lichte wapens in al zijn aspecten Actie 2: Steun voor het oprichten en beheren van een databank voor het traceren en opsporen van verloren, gestolen, verhandelde en gesmokkelde vuurwapens (iarms) Actie 3: itrace - mondiaal rapportagemechanisme inzake illegale handvuurwapens en lichte wapens en andere illegale conventionele wapens en illegale munitie om het risico van illegale handel te beperken Actie 4: Activiteiten van de EU ter ondersteuning van de uitvoering van het Wapenhandelsverdrag, in het kader van de Europese veiligheidsstrategie Actie 5: Bevordering van doeltreffende controle op wapenuitvoer middels de propagering van de beginselen en criteria van Gemeenschappelijk Standpunt 2008/944/GBVB bij derde landen Actie 6: Tegengaan van transnationale illegale wapenhandel door middel van de tenuitvoerlegging van het Verdrag van de Verenigde Naties tegen grensoverschrijdende georganiseerde misdaad en het bijbehorende vuurwapenprotocol blz. 6 blz. 8 blz. 9 blz. 11 blz. 13 blz /17 pro/van/fb 2

3 Regionale Acties blz. 16 Actie 7: Ontwapenings- en wapenbeheersingsactiviteiten van het SEESAC (Uitwisselingscentrum voor Zuidoost- en Oost-Europa inzake de beheersing van het aantal SALW) in Zuidoost-Europa Actie 8: Project in Bosnië en Herzegovina voor de vernietiging van explosieve oorlogsmunitie en oorlogsresten (EXPLODE) Actie 9: Activiteiten om het risico van illegale handel in en buitensporige accumulatie van handvuurwapens en lichte wapens in het gebied dat valt onder de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) te beperken Actie 10: Activiteiten op het vlak van fysieke beveiliging en voorraadbeheer (PSSM) met het doel het risico op illegale handel in SALW en de munitie daarvoor in de Sahel te verminderen Actie 11: RECSA-activiteiten ter ondersteuning van de bestrijding van de illegale accumulatie van en handel in vuurwapens en munitie in Afrika Actie 12: Steun aan de Libische autoriteiten om de voorraden conventionele wapens en munitie te beveiligen Actie 13: EU-steun voor het Ecowas-mandaat voor regionale vrede, veiligheid en stabiliteit - proefprogramma's betreffende het inzamelen van wapens Actie 14: EU-steun voor het Midden-Amerikaans programma voor SALWbeheersing (CASAC) Actie 15: Steun voor de uitvoering van beveiligingsstrategieën in Midden-Amerika voor de bestrijding en voorkoming van misdaden, gerelateerd aan handvuurwapens en lichte wapens, en gewapend geweld blz. 16 blz. 20 blz. 21 blz. 24 blz. 25 blz. 26 blz. 27 blz. 28 blz /17 pro/van/fb 3

4 Acties in het kader van akkoorden/gestructureerde dialogen blz. 31 Actie 16: SALW in het kader van de politieke dialoog met derde landen en samenwerking met regionale organisaties, en SALW-clausules blz. 32 Acties in de Europese Unie blz. 32 Actie 17: Initiatieven van de Europese Commissie tegen illegale wapenhandel blz. 32 Bijlage: overzicht van acties blz /17 pro/van/fb 4

5 JAARVERSLAG BETREFFENDE DE UITVOERING VAN DE STRATEGIE VAN DE EU TER BESTRIJDING VAN DE ILLEGALE ACCUMULATIE VAN EN HANDEL IN HANDVUURWAPENS EN LICHTE WAPENS (SALW) EN MUNITIE DAARVOOR - ACTIES IN 2015 INLEIDING Dit voortgangsverslag betreffende de uitvoering van de strategie van de EU ter bestrijding van de illegale accumulatie van en handel in handvuurwapens en lichte wapens (SALW) en munitie daarvoor heeft betrekking op EU-acties ter ondersteuning van de uitvoering van het actieplan in de Strategie in Dit verslag is opgesteld door de EDEO-dienst voor ontwapening, non-proliferatie en controle op wapenuitvoer, in samenwerking met andere bevoegde diensten van de EDEO en van de Europese Commissie. Gedurende de verslagperiode is de EU steun blijven geven aan de uitvoering van een groot aantal projecten voor het bestrijden van de illegale handel in en de buitensporige accumulatie van SALW en munitie daarvoor. De EU is ook vele aspecten van de problematiek van handvuurwapens en lichte wapens (SALW) aan de orde blijven stellen in alle multilaterale fora en in haar politieke dialoog met derde landen in het kader van de desbetreffende internationale instrumenten, zoals het actieprogramma van de Verenigde Naties ter voorkoming, bestrijding en uitbanning van de illegale handel in SALW in al zijn aspecten, het internationaal instrument waarmee staten tijdig en op betrouwbare wijze illegale SALW kunnen identificeren en traceren (internationaal traceringsinstrument), en het VN-Protocol tegen de illegale vervaardiging van en handel in vuurwapens, hun onderdelen, componenten en munitie, tot aanvulling van het Verdrag van de Verenigde Naties tegen grensoverschrijdende georganiseerde misdaad (VN-vuurwapenprotocol). Preventie van illegale wapenhandel is ook één van de hoofddoelstellingen van het Wapenhandelsverdrag (WHV) dat op 24 december 2014 van kracht is geworden en een aanvulling op en versterking van het actieprogramma is. Het verslag heeft dezelfde structuur als het actieplan van de EU-SALW-strategie. Passages uit het actieplan staan schuingedrukt in een kader. 5975/17 pro/van/fb 5

6 UITVOERING VAN HET ACTIEPLAN IN HET KADER VAN DE SALW-STRATEGIE VAN DE EU Actieplan: 1) Een daadwerkelijke multilaterale benadering om universele, regionale en nationale mechanismen te ontwikkelen tegen de levering en de destabiliserende verspreiding van SALW en munitie daarvoor Internationaal IJveren voor de uitvoering van het actieprogramma van de Verenigde Naties ter voorkoming, bestrijding en uitbanning van de illegale handel in handvuurwapens en lichte wapens in al zijn aspecten. 5975/17 pro/van/fb 6

7 Actie 1: Deelname van de EU aan de tweede bijeenkomst van regeringsdeskundigen van het actieprogramma van de Verenigde Naties ter voorkoming, bestrijding en uitbanning van de illegale handel in handvuurwapens en lichte wapens in al zijn aspecten (PoA MGE2, 1-5 juni 2015 in New York). De EU heeft actief deelgenomen aan de tweede bijeenkomst van de regeringsdeskundigen van het actieprogramma. De EU benadrukte in een verklaring de rol van nieuwe ontwikkelingen in SALWtechnologie en -ontwerp voor de verbetering van het markeren, traceren en registreren van wapens, en verklaarde zich bereid projecten te steunen die concrete wegen zoeken voor het mogelijke gebruik van nieuwe technologieën voor de beveiliging van SALW. Ook verwelkomde de EU de verhoogde inspanningen die de internationale gemeenschap zich getroost om efficiënter toezicht uit te oefenen op de uitvoering van wapenembargo s en beter in staat te zijn diagnoses te stellen op het gebied van de bestrijding van illegale handel in SALW en het doen verdwijnen van SALW uit het legale circuit. In dit verband verwelkomde de EU Resolutie 2220 (2015) van de VN-Veiligheidsraad over handvuurwapens en lichte wapens, die op 22 mei 2015 is aangenomen. Daarnaast is de EU verheugd over de toegenomen uitwisseling van informatie en samenwerking tussen rechtshandhavingsinstanties in het kader van onderzoeken met betrekking tot het internationale verkeer van illegale vuurwapens en de verhoogde inspanning inzake het traceren van illegale SALW en munitie in door conflicten geteisterde regio s, waarbij gewag kan worden gemaakt van de gegevensbanken iarms en itrace (cf. infra). 5975/17 pro/van/fb 7

8 Actieplan: steun verlenen voor de aanneming van een juridisch bindend internationaal instrument over de tracering en markering van SALW en munitie Actie 2: Steun voor het oprichten en beheren van een databank voor het traceren en opsporen van verloren, gestolen, verhandelde en gesmokkelde vuurwapens (iarms) In het kader van de langetermijncomponent van het EU-instrument voor bijdrage aan stabiliteit en vrede, is de EU doorgegaan met het verlenen van financiële bijstand aan Interpol voor het opzetten en uitrollen van een databank voor het traceren en opsporen van verloren, gestolen, verhandelde en gesmokkelde vuurwapens (iarms) via het I-24/7-systeem van Interpol, teneinde de regionale en transregionale gegevensuitwisseling en samenwerking tussen rechtshandhavingsinstanties in het kader van onderzoeken te vergemakkelijken. Sedert december 2014 zit het project in zijn derde fase, die in december 2016 moet aflopen; doel is de consolidatie van de resultaten van de eerste twee fasen, het bevorderen van het wereldwijde gebruik van iarms en het benutten van de synergie met aanverwante systemen, in de EU en elders. Sedert augustus 2015 hebben 144 Interpollidstaten accounts aangemaakt voor wetshandhavingsfunctionarissen en hebben zij in totaal gebruikersaccounts geregistreerd. Er zijn meldingen van gestolen, verhandelde of gesmokkelde vuurwapens in de databank ingevoerd. Rechtshandhavingsinstanties hebben opzoekingen gedaan en traceringsverzoeken ingediend via iarms. De opzoekingen leverden 50 hits op waarvan er in het najaar van zijn bevestigd en 45 zijn onderzocht. 872 traceringsverzoeken zijn beantwoord. Interpol heeft de gegevens uit iarms gebruikt voor analyses van bekende illegale-handelsroutes naar en uit Panama. De doeltreffendheid van de databank hangt af van de nauwkeurigheid van de inhoud en een correct gebruik door kundige gebruikers. Ter verbetering van de kwaliteit van de inhoud en het systematische gebruik hebben gebruikers in het kader van het project een iarms-opleiding gekregen die hen in staat moet stellen in de databank specifieke acties uit te voeren met betrekking tot het opstellen van dossiers, updates, opzoekingen, verslaglegging en beheer van traceringsverzoeken; het project voorziet voorts in diverse helpdeskfuncties. Deze opleiding is zeven keer gegeven, waarvan vijf keer op regionaal niveau (in Kameroen voor West-Afrika, in El Salvador voor Latijns- Amerika, in Zimbabwe voor Zuidelijk Afrika, en twee keer in Lyon voor Europa) en twee keer in de vorm van nationale workshops (Portugal en Frankrijk). 5975/17 pro/van/fb 8

9 Actieplan: de sanctieregelingen en de mechanismen voor toezicht op de naleving ervan versterken en steunen Actie 3: itrace - mondiaal rapportagemechanisme inzake illegale handvuurwapens en lichte wapens en andere illegale conventionele wapens en illegale munitie om het risico van illegale handel te beperken (Besluit 2013/698/GBVB van de Raad 1 en Besluit 2015/1908/GBVB van de Raad 2 ) Sedert 2013 steunt de EU itrace, een mondiaal rapportagemechanisme inzake illegale handvuurwapens en lichte wapens en andere illegale conventionele wapens en illegale munitie, uitgevoerd door Conflict Armament Research (CAR). Met het systeem wordt beoogd illegale SALW en munitie op te sporen en te traceren door middel van onderzoek in het veld in door conflicten geteisterde regio s, waar lokale rechtshandhavingsinstanties vaak niet in staat zijn wapens te traceren. CAR werkt nauw samen met en biedt technische bijstand aan regeringen, groepen die de naleving van VN-sancties monitoren en vredesoperaties. Met de informatie over patronen in het smokkelen en uit het legale circuit halen van wapens, die dankzij itrace beschikbaar is, worden maatregelen voor wapenbeheersing, zoals controle op de uitvoer en beheer van voorraden, doeltreffender. De bedoeling van het initiatief is het uit het legale circuit halen van wapens op te sporen en tegen te houden. itrace zal ook van nut zijn bij de monitoring van de uitvoering van het WHV; het zal uitvoerige informatie leveren voor toetsingen van de uitvoering daarvan en nationale regeringen beter in staat stellen te anticiperen op de gevolgen van besluiten over wapenuitvoervergunningen. In 2015 heeft CAR itrace-onderzoek op het terrein verricht in de Centraal-Afrikaanse Republiek, Tsjaad, de Democratische Republiek Congo, Colombia, Ivoorkust, Egypte, Irak, Jamaica, Libanon, Libië, Mali, Myanmar, Nepal, Niger, Somalië, Somaliland, Zuid-Sudan, Sudan, Syrië, de Verenigde Arabische Emiraten en Oeganda. De CAR-onderzoeksteams hebben documentatie verzameld betreffende meer dan objecten (wapens, munitie, verpakkingen, voertuigen en bijbehorend materiaal). De gegevens worden door CAR doorlopend geverifieerd en in het itrace-systeem ingevoerd. 1 2 PB L 320 van , blz. 34. PB L 278 van , blz /17 pro/van/fb 9

10 Daarnaast heeft CAR in 2015 itrace ook gepresenteerd tijdens allerlei internationale evenementen in diverse delen van de wereld, zoals - de SEESAC-conferentie over wapenuitvoervergunningen in Tirana, Albanië; - de UNSOM in Somalië; - de UNMAS in Bamako, Mali; - het Joint Improvised Explosive Device Defeat Agency (JIEDDA) en het Defense Intelligence Agency (DIA), Washington DC; - het Stimson Center for Global Security, Washington DC; - de militaire adviesmissie van de Europese Unie in de Centraal-Afrikaanse Republiek (EUMAM RCA), Bangui; - de EU-delegatie in Beiroet; - en tijdens twee presentaties ter gelegenheid van de tweede bijeenkomst van regeringsdeskundigen van het actieprogramma. CAR heeft ook de informatie-uitwisseling met groepen die de naleving van VN-sancties monitoren, opgevoerd en biedt aan zes van deze groepen rechtstreekse bijstand. Deze groepen hebben de resultaten van itrace-projecten vermeld in vier recente verslagen aan de Veiligheidsraad: Al-Qaida en daaraan gelieerde personen en entiteiten (S/2014/815), de DRC-deskundigengroep (S/2015/19), het Sudan-deskundigenpanel (S/2015/31), en de groep Ivoorkust-deskundigen (S/2015/252). Tot slot is de reeks Dispatches from the Field (nieuws uit het veld) van CAR breed aan bod gekomen in de internationale nieuwsmedia. Tijdens de verslagperiode waren er twee van dergelijke berichten: Islamic State weapons in Kobane, over wapens die zijn buitgemaakt op Islamitische Staat, onderbouwd door een onderzoeksteam van CAR op 48 locaties in en rond Kobane; en Weapons and Ammunition Airdropped to SPLA-iO Forces in South Sudan, waarin wordt aangetoond dat Sudan wapens levert aan rebellen in Zuid-Sudan. De EU heeft middels een nieuw besluit van de Raad, dat op 22 oktober 2015 is vastgesteld (2015/1908/GBVB), haar steun verzekerd aan de tweede fase van het itrace-project. 5975/17 pro/van/fb 10

11 Actieplan: steun aan het versterken van de uitvoercontroles en aan het uitdragen van de criteria van de gedragscode betreffende wapenuitvoer Controle op de invoer, uitvoer, doorvoer en overslag van wapens is van cruciaal belang om te voorkomen dat SALW uit het legale circuit worden gehaald en worden gebruikt voor misdrijven en terrorisme. Het VN-actieprogramma is daar duidelijk over. Daarom steunt de EU de staten, op hun verzoek, bij het versterken van hun systemen voor de controle op wapenoverdrachten. De activiteiten in het kader van de projecten vinden overal ter wereld plaats en gaan over hulp bij het opstellen van wetgeving, opleiding en uitwisseling van beste praktijken tussen professionele exportcontroleurs. De uitvoering is in handen van het Bundesamt für Wirtschaft und Ausfuhrkontrolle (BAFA) in Duitsland, bijgestaan door exportcontroleurs uit andere EU-staten. De internationale norm voor wapenexportcontrole die gebruikt wordt voor ondersteuningsactiviteiten is het Wapenhandelsverdrag (WHV). Begunstigde landen in het EU-nabuurschap kunnen ook een beroep doen op hulp om wegwijs te worden in het EU-systeem voor controle op de uitvoer van militaire goederen van Gemeenschappelijk Standpunt 2008/944. Actie 4: Activiteiten van de EU ter ondersteuning van de uitvoering van het Wapenhandelsverdrag, in het kader van de Europese veiligheidsstrategie (Besluit 2013/768/GBVB van de Raad 3 ). De Raad van de EU heeft in 2013 een ambitieus steunprogramma aangenomen voor niet-eulanden, als bijdrage aan de uitvoering en universalisering van het Wapenhandelsverdrag. Dit programma biedt een aantal niet-eu-landen op verzoek bijstand bij de verbetering van hun systeem voor wapenoverdracht in overeenstemming met de voorschriften van het Wapenhandelsverdrag. De uitvoering is in handen van het Duitse Bundesamt für Wirtschaft und Ausfuhrkontrolle (BAFA). 3 PB L 341 van , blz /17 pro/van/fb 11

12 In 2015 zijn er WHV-bijstandsbezoeken gebracht aan Jamaica (januari), Peru (mei), Senegal (februari), Burkina Faso (juli), Ghana (juli), de Filipijnen (januari) en Georgië (september). In al deze landen is een bezoek gebracht met het oog op een evaluatie van de basisbehoeften om na te gaan wat de prioritaire terreinen voor specifieke samenwerking zijn. De ondersteuningsteams van de EU hebben een ontmoeting gehad met de belangrijkste nationale stakeholders bij de uitvoering van het WHV en in sommige landen zijn de geselecteerde prioritaire terreinen reeds opgenomen en behandeld in een draaiboek voor bijstand dat het richtpunt voor de langetermijnsamenwerking met de EU zal vormen. Naast de bijstandsbezoeken zijn er vier regionale seminars gehouden als onderdeel van de EUactiviteiten ter ondersteuning van de uitvoering van het WHV: - voor ECOWAS-leden en vijf buurlanden (Mauritanië, Kameroen, Tsjaad, Gabon en Equatoriaal Guinee) in Dakar, op 5 en 6 mei 2015; - voor de staten van het Regionaal Centrum van de Verenigde Naties voor Vrede en Ontwapening in Azië en de Stille Oceaan (UNRCPD) (behalve Tadzjikistan, Turkmenistan, Kazachstan, Kirgizië en Oezbekistan) in Manila, op 10 en 11 mei 2015; - voor de Afrikaanse landen (behalve Mauritanië, Kameroen, Tsjaad, Gabon en Equatoriaal Guinee) in Pretoria, op 23 en 24 september In Togo is in het kader van ad-hoclandenactiviteiten een Séminaire de Sensibilisation des Parlementaires sur le Traité sur le Commerce des Armes gehouden op 15 en 16 oktober Dat de SALW binnen de werkingssfeer van het WHV zijn gebracht, is van het grootste belang; het risico dat SALW op de illegale markt terechtkomen, kan verder worden beperkt door strengere controle op legale internationale overdrachten van SALW, zoals grondiger controle van de eindgebruiker en waarborgen ten aanzien van de eindgebruiker, alsmede door maatregelen tegen omleiding. Aldus zal het WHV ook andere relevante VN-instrumenten, zoals het actieprogramma en het VN-Vuurwapenprotocol, aanvullen en versterken. 5975/17 pro/van/fb 12

13 Actie 5: Bevordering van doeltreffende controle op wapenuitvoer middels de propagering van de beginselen en criteria van Gemeenschappelijk Standpunt 2008/944/GBVB bij derde landen (Raadsbesluiten 2012/711/GBVB 4 en 2015/2309/GBVB 5 ) De uitvoering van Besluit 2012/711/GBVB van de Raad inzake steun voor activiteiten van de Unie ter bevordering, bij landen in het EU-nabuurschap, van de controle op wapenuitvoer en van de beginselen en criteria van Gemeenschappelijk Standpunt 2008/944/GBVB 6 is in december 2014 afgerond. Het Bundesamt für Wirtschaft und Ausfuhrkontrolle (BAFA) in Duitsland heeft activiteiten ondernomen ter ondersteuning van de controle op wapenuitvoer. Dit was een vervolg op Gemeenschappelijk Optreden 2009/2012/GBVB. Op 10 december 2015 is er een nieuw besluit van de Raad vastgesteld (2015/2309/GBVB) op grond waarvan steun wordt verleend aan doeltreffende controle op de wapenuitvoer, en de Raad heeft de technische uitvoering ervan toevertrouwd aan BAFA. Met het besluit wordt gestreefd naar doeltreffende controles op de uitvoer van wapens door niet- EU-landen, niet alleen volgens de beginselen van Gemeenschappelijk Standpunt 2008/944/GBVB maar ook die van het Wapenhandelsverdrag (WHV), en naar ondersteuning van de nationale en regionale activiteiten van deze landen om de handel in conventionele wapens beter verantwoord en transparanter te maken. Tot de begunstigde landen van deze acties behoren de Zuidoost-Europese landen (Albanië, Bosnië en Herzegovina, Kroatië, de voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië, Montenegro en Servië); Noord-Afrikaanse mediterrane landen van het Europees nabuurschapsbeleid (Algerije, Egypte, Libië, Marokko en Tunesië) en Oost-Europese en Kaukasische landen van het Europees nabuurschapsbeleid (Armenië, Azerbeidzjan, Belarus, Georgië, de Republiek Moldavië en Oekraïne). Actieplan: de ratificatie van het Protocol tegen de illegale vervaardiging van en handel in vuurwapens propageren PB L 321 van , blz. 62. PB L 326 van , blz. 56. PB L 335 van , blz /17 pro/van/fb 13

14 Actie 6: Tegengaan van transnationale illegale wapenhandel door middel van de tenuitvoerlegging van het Verdrag van de Verenigde Naties tegen grensoverschrijdende georganiseerde misdaad en het bijbehorende vuurwapenprotocol Steun voor dit programma kwam van de langetermijncomponent van het Instrument voor bijdrage aan stabiliteit en vrede, waarmee de mondiale en transregionale bedreigingen aangepakt worden en dat voorheen bekend stond als het stabiliteitsinstrument. Het is door het Bureau van de Verenigde Naties voor drugs- en misdaadbestrijding (UNODC) uitgevoerd van maart 2011 tot juli 2015, en het doel was transnationale illegale vuurwapenhandel te voorkomen en tegen te gaan door bevordering van de ratificatie en uitvoering van het Vuurwapenprotocol. Het programma was gericht op acht landen in West-Afrika en zeven in Zuid-Amerika en de Cariben, en bood wetgevingsondersteuning op maat om de projectlanden bij te staan bij het wijzigen van bestaande of het vaststellen van nieuwe nationale wetgeving voor de tenuitvoerlegging van de bepalingen van het Vuurwapenprotocol. Dankzij het project werd er aan vijf landen in West-Afrika (Benin, Burkina Faso, Mauritanië, Senegal en Togo) en aan vijf landen in Zuid-Amerika (Argentinië, Bolivia, Ecuador, Paraguay en Uruguay) juridische bijstand verstrekt bij het evalueren en opstellen van nationale wetgeving, en in een aantal van deze landen (Benin, Mauritanië, Togo en Senegal) bij het voltooien van het opstellingsproces en het indienen van ontwerpwetten bij de bevoegde instanties met het oog op de latere vaststelling van de wetgeving. In Argentinië was de juridische bijstand gericht op het opnemen van illegale handel als strafbaar feit in het nieuwe ontwerp van strafwetboek. Op het gebied van capaciteitsopbouw kregen rechtshandhavingsfunctionarissen uit West-Afrika (Ghana, Burkina Faso, Senegal, Benin en Togo) en Zuid-Amerika (Argentinië, Bolivia, Brazilië, Chili, Ecuador en Paraguay) een opleiding inzake onderzoek naar en vervolging van illegale handel in vuurwapens. Dankzij die opleiding beschikken strafrechtfunctionarissen thans over deugdelijke kernvaardigheden die nodig zijn voor het voeren van onderzoeken naar illegale handel in vuurwapens en andere aan vuurwapens gerelateerde strafbare feiten. 5975/17 pro/van/fb 14

15 Voorts is steeds gepoogd nationale en regionale maatschappelijke organisaties en parlementsleden bij het project te betrekken om de SALW-problematiek onder de aandacht te brengen, de betrokkenheid van het maatschappelijk middenveld te vergroten en meer zicht te hebben op de uitvoering van de strategieën inzake vuurwapens. De contacten met maatschappelijke organisaties zijn voortgezet, zowel door hen te betrekken bij ondersteunende activiteiten op wetgevingsgebied als door het organiseren van speciale opleidingsmodules voor ngo's. Het UNODC is ook doorgegaan met het verzamelen en analyseren van gegevens over in beslag genomen vuurwapens, hun onderdelen en componenten, en munitie met het oog op het verrichten van een studie naar illegale handel in vuurwapens waarmee eind 2013 is begonnen. Het doel van de studie is meer inzicht te krijgen in het probleem van de illegale handel in vuurwapens, mogelijke routes voor de illegale handel in vuurwapens bloot te leggen, en nieuwe of opkomende trends in de illegale wapenhandel te ontwaren. Tevens is het de bedoeling de onderlinge verwevenheid en het transnationale karakter van dit fenomeen in beeld te krijgen. De "Study on the transnational nature of and routes and modus operandi used in trafficking in firearms (studie over de grensoverschrijdende aard van en de gebruikte routes en werkwijzen bij de illegale handel in vuurwapens)" die er het resultaat van was, werd eind 2015 gepubliceerd 7. 1) Een daadwerkelijke multilaterale benadering om universele, regionale en nationale mechanismen te ontwikkelen tegen de levering en de destabiliserende verspreiding van SALW en munitie daarvoor Actieplan: Regionaal 77 UNODC-studie over vuurwapens /17 pro/van/fb 15

16 Specifieke projectsteun van de EU voor derde landen en regionale organisaties a) Westelijke Balkan Actie 7: De ontwapenings- en wapenbeheersingsactiviteiten van het SEESAC (Uitwisselingscentrum voor Zuidoost- en Oost-Europa inzake de beheersing van het aantal SALW) in Zuidoost-Europa (Besluit 2013/730/GBVB van de Raad 8 ) Het Uitwisselingscentrum voor Zuidoost- en Oost-Europa inzake de beheersing van het aantal handvuurwapens en lichte wapens (SEESAC) richt zich op het versterken van het vermogen van nationale en regionale belanghebbenden om de proliferatie en het misbruik van handvuurwapens en lichte wapens te beheersen en tegen te gaan, en zodoende een bijdrage te leveren aan een verbeterde stabiliteit, veiligheid en ontwikkeling in Zuidoost- en Oost-Europa. Het SEESAC functioneert op grond van het door het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP) en de Raad voor regionale samenwerking (RCC) verleende mandaat. Besluit 2013/730/GBVB van de Raad was, na Gemeenschappelijk Optreden 2002/842/GBVB en Besluit 2010/179/GBVB van de Raad, reeds het derde besluit ter ondersteuning van SALWbeheersingsacties door SEESAC. SEESAC brengt de in het huidige Raadsbesluit vermelde acties ten uitvoer in Albanië, Bosnië en Herzegovina, de voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië, Kosovo 9, de Republiek Moldavië, Montenegro, en de Republiek Servië. 8 9 PB L 332 van , blz. 19. Verwijzingen naar Kosovo worden geacht te zijn gemaakt in de context van Resolutie 1244 (1999) van de Veiligheidsraad. 5975/17 pro/van/fb 16

17 Fysieke beveiliging en voorraadbeheer (PSSM) In 2015 voltooide het Seesac met succes het installatieproces (dat in 2014 was opgestart) van 19 veiligheidsdeuren in vier opslagplaatsen van het ministerie van Defensie van Bosnië en Herzegovina. Na een beoordelingsmissie en een bezoek ter plaatse aan de Republiek Moldavië werd met het ministerie van Defensie overeengekomen om over te gaan tot de verbetering van de beveiliging van twee munitie/salw-opslagplaatsen in Chisinau en Bulboaca. In de voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië wordt in het kader van het project voortgewerkt aan de verbetering van de beveiliging van twee opslagplaatsen: in Orman en in Erebino. In maart 2015 is in de voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië met succes een vijfdaagse cursus fysieke beveiliging en voorraadbeheer (PSSM) georganiseerd; deze activiteit was niet alleen belangrijk voor het vergroten van de PSSM-kennis bij het met de beveiliging van voorraden belaste personeel, maar ook voor het versterken van de investeringen, in het kader van het project, in de verbetering van de infrastructuur voor voorraadbeveiliging. Daarnaast is het Seesac begonnen met de planning van regionale PSSM-opleidingen met het doel de capaciteiten van het met het beheer van SALW/munitievoorraden belaste personeel naar een hoger niveau te tillen. Vernietiging van overtollige SALW en de munitie daarvoor In het eerste deel van 2015 kreeg het Seesac de definitieve bevestiging van het ministerie van Defensie van Albanië dat wapens in het kader van het project zouden worden vernietigd. Voorts werden ter gelegenheid van 9 juli, de internationale wapenvernietigingsdag, in Montenegro en Kosovo handvuurwapens en lichte wapens en onderdelen en componenten met Seesac-steun vernietigd bij twee afzonderlijke vernietigingsevenementen. De vooruitgang van de activiteiten in dit verband heeft in de Republiek Moldavië, Servië en de voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië echter vertraging opgelopen vanwege politieke instabiliteit en/of personeelswisselingen. 5975/17 pro/van/fb 17

18 Verbetering van de markering en tracering van SALW In de hele regio werden de markerings- en traceringsvermogens versterkt. In Albanië werden 56 computers, 56 niet-onderbreekbare stroomvoorzieningen, 28 printers en 9 scanners verdeeld over 6 politiedirectoraten en 27 politiekantoren in het hele land, en 72 gebruikers kregen een opleiding over de software voor de elektronische registratie van wapens. Uit de door het Seesac verrichte controlebezoeken in 49 Albanese politiekantoren bleek dat het nieuwe elektronische wapenregister operationeel is en tot een aanzienlijke verbetering van de registratie van wapens door de politie heeft geleid. Voorts kregen 166 politiefunctionarissen een opleiding inzake de operationele standaardprocedures voor de tracering van SALW in het kader van acht workshops die verspreid over Kosovo werden georganiseerd. In de voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië ontving een delegatie van deskundigen van het ministerie van Binnenlandse Zaken steun om bij het Oostenrijkse ministerie van Binnenlandse Zaken de toepassing van het e-register voor vuurwapens in de praktijk te observeren en er een antwoord te krijgen op hun technische en juridische vragen. In Bosnië en Herzegovina werd de vervolledigde set gevraagde apparatuur geleverd en deze wordt momenteel gebruikt. Bevordering van nauwere regionale samenwerking inzake SALW-kwesties In Servië zijn de aannemingsprocedures en de installatie van de apparatuur voor het ballistische laboratorium van het nationaal forensisch centrum met succes voltooid, en in Belgrado werd de derde bijeenkomst van het netwerk van vuurwapendeskundigen in Zuidoost-Europa (Seefen), waaraan werd deelgenomen door hooggeplaatste vuurwapendeskundigen van politiediensten, douaneadministraties en openbare ministeries, succesvol georganiseerd. Ook in het tweejaarlijkse verslag van de VN-secretaris-generaal over SALW werd Seefen aangehaald als een voorbeeld van een goede praktijk op het gebied van op informatie-uitwisseling gerichte rechtshandhavings- en onderzoekssamenwerking. Het Seesac versterkte ook de strategische partnerschappen met Europol en Interpol. Ten slotte vond de eerste gezamenlijke actiedag van het Seefen en de EU plaats, een belangrijke aanzet tot nauwere samenwerking tussen de regio Zuidoost-Europa, Europol en de EU-lidstaten. 5975/17 pro/van/fb 18

19 Krachtens het Raadsbesluit beschikt het Seesac ook over een mandaat om de oprichting van een regionaal vuurwapennetwerk te faciliteren. Aansluitend daarbij werd in Budva, Montenegro, de vierde regionale vergadering van de SALW-commissies gehouden. In mei bracht het Seesac het wapenwetgevingscompendium voor Zuidoost-Europa uit, waarmee wordt beoogd een bijdrage te leveren aan de harmonisatie van de wetgeving betreffende wapenbeheersing en -uitvoer in Zuidoost-Europa. Het is openbaar toegankelijk op het internet in de oorspronkelijke talen en in het Engels. Het project faciliteerde daarnaast: 1) twee uitwisselingsbezoeken, één tussen tegenhangers uit de ministeries van Defensie van Bosnië en Herzegovina en Albanië, en één tussen tegenhangers uit de politiediensten van Albanië en Kosovo; 2) een uitwisseling van deskundigen tussen functionarissen van de nationale SALW-commissies van Bosnië en Herzegovina, Servië en Montenegro en vertegenwoordigers van Moldavië van diverse vakministeries. De vergaderingen, die plaatsvonden in de Republiek Moldavië, vormden voor Moldavische ambtenaren een gelegenheid om nieuwe kennis en deskundigheid met betrekking tot specifieke aspecten van wapenbeheersing en de oprichting van hun SALW-commissie te vergaren. Voorts is de aanzet gegeven tot de ontwikkeling van de genderanalyse van nationale beleidsdocumenten op het gebied van SALWbeheersing in Zuidoost-Europa. Bevorderen van de inzameling en registratie van SALW die illegaal in het bezit zijn van burgers in Zuidoost-Europa Het Seesac ging in 2015 door met het ondersteunen van de de inzameling van SALW en bewustmakingscampagnes in de Westelijke Balkan. In 2015 bleef het Seesac Montenegro en Servië deskundige en technische steun verlenen bij de legalisering en inzamelings- en bewustmakingscampagnes voor het grote publiek. In Montenegro hebben burgers sinds het begin van de campagne ongeveer vuurwapens, 153 mijnen en explosieven, 577 wapens en kogels van verschillende kalibers binnengebracht. In totaal waren op het einde van de campagne SALW en explosieven onderschept uit illegale stromen in Servië. Daarnaast kregen in Servië 200 politiefunctionarissen een opleiding inzake de uitvoering van de nieuwe wapen- en munitiewet, en 13 journalisten van belangrijke mediaconcerns in Zuidoost-Europa kregen een opleiding inzake deidentificatie van SALW en munitie. 5975/17 pro/van/fb 19

20 Het Seesac past een gendergevoelige benadering toe op zijn SALW-beheersingsactiviteiten. In de Balkan dragen vuurwapens die (legaal of illegaal) in het bezit zijn van particulieren, in aanzienlijke mate bij tot huiselijk geweld: in het bijzonder als instrument voor dodelijk geweld tegen vrouwen, maar ook als katalysator voor ongewapend huiselijk geweld. Het Seesac propageert actief gelijke kansen voor vrouwen bij rechtshandhavingsinstanties en de totstandbrenging van uitsluitend uit vrouwen bestaande politie-eenheden om inzonderheid huiselijk geweld aan te pakken. In het kader van bewustmakingscampagnes over de gevaren van vuurwapens in huiselijke kring en bij het propageren van verantwoordelijk wapenbezit ("PSSM at home") kwam het Seesac tot de vaststelling dat een op vrouwen gerichte genderbewuste campagne veel doeltreffender was om de gewenste resultaten te bereiken. Om de genderbenadering aan te prijzen en belanghebbenden bij wapenbeheersing te overtuigen benadrukt het Seesac het belang van onderzoek en gegevens over de manier waarop gewapend geweld voor mannen en vrouwen verschillende gevolgen heeft en een voor mannen en vrouwen verschillend antwoord vergt om resultaten te boeken. Actie 8: Project in Bosnië en Herzegovina voor de vernietiging van explosieve oorlogsmunitie en oorlogsresten (EXPLODE) De uitvoering van een follow-upproject in het kader van de component "crisisrespons" van het instrument voor bijdrage aan stabiliteit en vrede (IcSP), waarbij de nadruk ligt op de beveiliging, de veiligheid en de ontwikkelingsperspectieven voor personen en plaatselijke gemeenschappen die de gevolgen ondervinden van ongelukken met explosieven in munitieopslagplaatsen in Bosnië en Herzegovina, werd ook in 2015 voortgezet. In BiH was naar schatting meer dan ton militaire munitie opgeslagen, waarvan meer dan ton chemisch onstabiel was en een groot gevaar inhield voor ongecontroleerde explosies, met mogelijk dodelijke slachtoffers en andere negatieve effecten voor de regio als gevolg. Het ministerie van Defensie van BiH beschikt niet over voldoende capaciteit, vermogens en financiële middelen om ervoor te zorgen dat de opslagplaatsen beantwoorden aan passende normen en is daarom afhankelijk van EU- en internationale steun als hulpmiddel om het opruimen en vernietigen van niet-geëxplodeerde oorlogsmunitie en ontplofbare oorlogsresten sneller te doen verlopen en de voorraden beter te beveiligen. 5975/17 pro/van/fb 20

21 De in het kader van dit project uitgevoerde ingrepen leidden tot grote vooruitgang inzake de vermindering van munitievoorraden. In de periode tussen oktober en december 2015 werden aanzienlijke hoeveelheden raketsystemen ontmanteld door een beroep te doen op de capaciteiten en diensten van de defensieonderneming Pretis. In het kader van gezamenlijke inspanningen van het project EXPLODE en Pretis zijn raketsystemen op veilige en milieuvriendelijke wijze ontmanteld. Aan het einde van de uitvoering van EXPLODE zullen belangrijke stappen zijn gezet om overtollige gevaarlijke munitie op te ruimen. De opruiming van witte fosfor, complexe raketsystemen en antitankmijnen is gepland voor eind augustus Onder auspiciën van het project en in het kader van de aan capaciteitsopbouw gewijde activiteit ervan werden in 2015 ruim 100 deelnemers bereikt, waarbij gerichte deskundigheid werd verstrekt aan de projectpartners op het gebied van voorraadbeheer en hun praktijken werden afgestemd op de internationale technische richtsnoeren voor munitie. Binnen het onderdeel infrastructuurverbeteringen werden in 68 faciliteiten veiligheidsingrepen doorgevoerd. De faciliteiten werden opgewaardeerd en afgestemd op de internationale veiligheidsnormen. Voorts werden in de faciliteit voor opruiming van militaire munitie TROM in Doboj verbeteringen aangebracht wat betreft beroepsveiligheid, risico's op onvoorziene ontploffingen en vanuit het oogpunt van algemene veiligheid. EXPLODE werd in nauwe coördinatie met de activiteiten van het Seesac uitgevoerd. b) OVSE-regio Actie 9: Activiteiten om het risico van illegale handel in en buitensporige accumulatie van handvuurwapens en lichte wapens in het gebied dat valt onder de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) te beperken (Besluit 2012/662/GBVB van de Raad 10 ) De activiteiten om het risico van illegale handel in en buitensporige accumulatie van handvuurwapens en lichte wapens in het gebied dat valt onder de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) te beperken, werden ook tijdens de verslagperiode voortgezet. 10 PB L 297 van , blz /17 pro/van/fb 21

22 Voorraadbeheer In verband met de geplande veiligheidsverbeteringen van opslagplaatsen van conventionele wapens en munitie in Kirgizië voltooide de OVSE, na goedkeuring van het regelgevingskader voor de uitvoering van activiteiten in het land door de bevoegde nationale instanties, de aanbestedingsprocedure voor de bouw en de veiligheidsverbeteringen van een opslagplaats in Koi-Tash (gestart in augustus 2015) en de verbouwing van drie bestaande opslagplaatsen (gestart in september 2015). Vernietiging van overtollige SALW In Kirgizië en Belarus zijn activiteiten ondernomen met het oog op de vernietiging van overtollige SALW om te voorkomen dat er illegale handel in wordt gedreven. In Kirgizië keurde de regering in augustus 2015, na een jaar van evaluatie en raadpleging, het decreet over de opruiming van overtollige wapens goed. Dit proces werd door de OVSE ondersteund door het houden van vijf rondetafelgesprekken met alle bevoegde instanties in het land die in het bezit zijn van SALW en door deskundigen voor de opstelling van het decreet te verstrekken. Voor de uitvoering van het decreet moest de regering twee instructies opstellen en vaststellen (september-oktober 2015), en vervolgens werden de overtollige wapens in Kirgizië daadwerkelijk vernietigd (november 2015). 5975/17 pro/van/fb 22

23 De OVSE zal Belarus, waar na overleg met het ministerie van Defensie werd geconstateerd dat circa SALW overtollig waren, in het kader van het UNDP materiaal verschaffen om deze op te ruimen. Na verscheidene vergaderingen kwamen de OVSE en het ministerie van Defensie tot een akkoord over het benodigde materiaal en werd er beslist dat de OVSE het ministerie van Defensie van Belarus zal voorzien van 3 perslucht-plasmasnijmachines, 3 lastafels, 6 vorkliften, 3 vloerpersen, 3 hoekslijpmachines, 6 cirkelzagen, en veiligheidsapparatuur (veiligheidsbrillen, gehoorbeschermers, geluidsdempende oorkappen, lashelmen, enz.). De aankoop van het materiaal zal worden verricht door UNDP Belarus. In het kader van de projectactiviteiten werd gewerkt aan het verbeteren van de fysieke beveiliging van de SALW-opslagplaatsen van twee grote voorraden in Homiel en Kolasava. De installatiewerkzaamheden van de brandalarm- en beveiligingssystemen op de locatie Homiel zijn bijna voltooid en een van de SALW-opslagplaatsen in Kolasava werd gerepareerd. Er is een internationale aanbestedingsprocedure gehouden voor essentiële reparatiewerkzaamheden aan een van de SALW-opslagplaatsen in Kolasava. Markering, registratie en tracering Wat betreft de invoering van software voor de inventarisatie van SALW met het oog op de verbetering van het voorraadbeheer, de registratie en de tracering van wapens werd op basis van de evaluatie van de applicatie en feedback door deskundigen in Bosnië en Herzegovina, Belarus, Moldavië en Tadzjikistan de laatste hand gelegd aan een nieuwe versie van de software. De applicatie werd ook vertaald in het Roemeens en het Tadzjieks. De OVSE organiseerde voor de leden van de strijdkrachten van Bosnië en Herzegovina tevens opleidingen over het gebruik van de verbeterde registratie-applicatie. De applicatie is ook gepresenteerd aan de ministeries van Defensie van Georgië en Oekraïne. Voorts werden 30 computers en 30 printers geleverd aan het ministerie van Defensie van de Republiek Moldavië, en zijn van 13 tot en met 17 juli en van 19 tot en met 23 oktober leden van de Moldavische strijdkrachten opgeleid in het gebruik van de registratieapplicatie. Op 25 september 2015 diende de IT-afdeling van het ministerie van Defensie van Georgië na een eerste testfase een lijst van vragen over de functies van de softwareapplicatie in en verzocht zij om een opleiding over het gebruik ervan, die in oktober 2015 werd verstrekt. Daarnaast kregen ook ambtenaren van het ministerie van Defensie van Tadzjikistan een opleiding, en werd in Kirgizië in een "opleiding van de opleiders" georganiseerd, beide in november /17 pro/van/fb 23

24 c) Afrika Actie 10: Activiteiten op het vlak van fysieke beveiliging en voorraadbeheer (PSSM) met het doel het risico op illegale handel in SALW en de munitie daarvoor in de Sahel-regio te verminderen (Besluit 2014/912/GBVB van de Raad 11 ). De Raad van de Europese Unie stelde Besluit 2014/912/GBVB vast, waarbij een project van 36 maanden werd opgezet dat mede door het Bureau voor ontwapeningszaken van de VN (UNODA) moest worden gefinancierd en door het Regionaal Centrum van de Verenigde Naties voor vrede en ontwapening in Afrika moest worden uitgevoerd. Het project strekt ertoe bij te dragen aan veiligheid en stabiliteit in de Sahelregio door bijstand te verlenen aan Burkina Faso, Tsjaad, Mali, Mauritanië, Niger en Nigeria om de omleiding van en de illegale handel in SALW en munitie in het bezit van de overheid te voorkomen door verbeterde PSSM. Het beoogt met name de ondersteuning van doellanden bij de ontwikkeling van op de actuele situatie toegesneden wetgeving, administratieve procedures en praktische operationele standaardprocedures als de grondslag van versterkte PSSM, in overeenstemming met internationale normen inzake goede praktijken, en zal voorts rechtstreeks de uitvoering steunen van voorraadbeheer en beveiliging door herstel van opslaginstallaties, vernietiging van overtollige, verouderde of illegale SALW en het uittesten van nieuwe technologieën. De uitvoering van deze activiteiten ging in 2016 van start. 11 PB L 360 van , blz /17 pro/van/fb 24

25 Actie 11: RECSA-activiteiten ter ondersteuning van de bestrijding van de illegale accumulatie van en handel in vuurwapens en munitie in Afrika Met financiële steun uit de langetermijncomponent van het instrument voor bijdrage aan stabiliteit en vrede (IcSP) werkte de EU verder aan de uitvoering van een project ter ondersteuning van de bestrijding van de illegale accumulatie van en handel in vuurwapens en munitie in Afrika via het regionale centrum inzake de proliferatie van handvuurwapens en lichte wapens in het gebied van de Grote Meren en in de Hoorn van Afrika (RECSA), dat in Nairobi is gevestigd. Dit project droeg bij tot de uitvoering van de component vrede en veiligheid van de gemeenschappelijke strategie Afrika-EU. De eerste fase van het project, waarbij onder meer ondersteuning werd geboden aan de institutionele structuren en de wetgevingscapaciteit in diverse landen van Oost-Afrika, liep in juni 2013 ten einde. In juli 2013 ving de tweede fase aan, waarbij het accent lag op versterking van de capaciteit van de Afrikaanse landen om hun acties tot bestrijding van de proliferatie van en de handel in illegale SALW doeltreffend uit te voeren en te coördineren. Het project werd voortgezet met een combinatie van activiteiten gericht op de opbouw van institutionele capaciteit en activiteiten inzake effectief SALW-beheer (markering van wapens, registratie, voorraadbeheer en vernietiging) en het genereren van informatie. In het kader van het project werd ook een breed scala van bewustmakingsactiviteiten, zoals seminars en workshops, gepland waar informatie werd verstrekt over alle aspecten van het protocol van Nairobi en andere toepasselijke internationale normen en regionale en subregionale instrumenten. RECSA bracht in het kader van bewustmakingsbezoeken ook advies uit aan doellanden over het beleids- en rechtskader voor de bestrijding van de proliferatie van SALW en over de totstandbrenging en werkwijze van nationale SALWinstanties, zoals de nationale SALW-commissies en de nationale contactpunten. RECSA verleende ook bijstand aan de Republiek Congo en Malawi bij de opstelling van nationale actieplannen inzake SALW. Voorts verstrekte RECSA ook markeringsmachines aan Ghana, Mali, Somalië en Sudan, en een opleiding over wapenmarkeringstechnieken en toepasselijke softwareapplicaties aan Ivoorkust, Ghana, Rwanda, de Seychellen en Togo. 5975/17 pro/van/fb 25

26 Actie 12: Steun aan de Libische autoriteiten om de voorraden conventionele wapens en munitie te beveiligen (Besluit 2013/320/GBVB van de Raad 12 ) Op 24 juni 2013 besloot de Raad 5 miljoen EUR aan EU-steun uit te trekken om de Libische autoriteiten bijstand te verlenen bij het beveiligen van de zeer omvangrijke voorraden conventionele wapens en munitie. De EU was voornemens die steun te verlenen om de verantwoordelijke autoriteiten in Libië te helpen een halt toe te roepen aan de verdere ongecontroleerde verspreiding van conventionele wapens en munitie, die de onveiligheid in Libië, de buurlanden en de bredere regio blijft aanwakkeren. Het projectontwerp deed recht aan de complexe politieke situatie en de daaruit voortvloeiende problemen in Libië, alsmede aan de noodzaak van nationale verantwoordelijkheid en taaktoewijzing aan plaatselijke partners. De geplande looptijd van het project bedroeg vijf jaar. Helaas is Besluit 2013/320/GBVB van de Raad, vanwege de aanzienlijk verslechterde veiligheidssituatie in Libië sinds juli 2014, in september 2015 ingetrokken bij Besluit 2015/1521/GBVB van de Raad PB L 173 van , blz. 54. PB L 239 van , blz /17 pro/van/fb 26

27 Actie 13: EU-steun voor het Ecowas-mandaat voor regionale vrede, veiligheid en stabiliteit - proefprogramma's betreffende het inzamelen van wapens Gelet op het feit dat West-Afrika een prioritaire regio is door de proliferatie van SALW ten gevolge van het conflict in Libië en door de veiligheidssituatie in Nigeria, en gezien de dringende noodzaak van een brede demobilisatie-, ontwapenings- en reïntegratie-actie op het hele grondgebied van de regio's van de Mano-rivier en de Sahel-Sahara is in het derde kwartaal van 2014 een nieuw uit het Europees Ontwikkelingsfonds (EOF) gefinancierd project gestart dat de Economische Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten (Ecowas) moet ondersteunen bij de uitvoering van het Ecowas-Verdrag betreffende SALW, de munitie ervoor en ander ermee verband houdend materiaal. Doel van het project is het opruimen van SALW en het stimuleren van ontwikkelingsprojecten door empowerment van de mensen in de testgemeenschappen in geselecteerde regio's in zes Ecowas-lidstaten. Dit driejarige actieprogramma, dat zal lopen tot in 2017 en voor 5,56 miljoen EUR door de EU wordt gefinancierd, valt onder het programma EU-steun voor het Ecowas-mandaat voor regionale vrede, veiligheid en stabiliteit en wordt uitgevoerd door het UNDP. Het project betreft de invoering van "Pilot weapons Collection programmes" ("Ontwapening en gemeenschapsontwikkeling"of "Wapens in ruil voor ontwikkeling") in twee clusters uitgevoerd in 6 landen, te weten het noorden van Niger, Mali; de Mano River Union (westen van Ivoorkust; Guinée forestière); ten oosten van Liberia; noordoostelijk deel van Sierra Leone) ter aanvulling van andere initiatieven die reeds worden uitgevoerd in het kader van de Europese strategie voor veiligheid en ontwikkeling in de Sahel. Tot de projectactiviteiten behoren bewustmaking van de gemeenschappen over de gevaren in verband met de illegale verspreiding van SALW en gewapend geweld; versterking van het veiligheidsverhogend vermogen van beveiligingsinstanties en gemeenschappen en bovenal aanmoediging van het vrijwillig inleveren/inzamelen van wapens in ruil voor op de gemeenschappen gerichte ontwikkelingsprojecten. 5975/17 pro/van/fb 27

28 d) Midden-Amerika Actie 14: EU-steun voor het Midden-Amerikaans programma voor SALW-beheersing (CASAC) De EU is voortgegaan met de uitvoering van een project ter ondersteuning van het Midden-Amerikaans programma voor SALW-beheersing (CASAC). In het kader van de langetermijncomponent van het instrument voor bijdrage aan stabiliteit en vrede is het project, waarvan de uitvoering vroeger in handen was van het UNDP, in september 2012 de tweede ondersteuningsfase ingegaan, met de Veiligheidscommissie van het Centraal-Amerikaans Integratiesysteem (SICA) als uitvoeringspartner (via het Instituto de Enseñanza para el Desarrollo Sostenible). De opzet van het project is gebaseerd op breed aanvaarde conclusies over de voornaamste geweldsbevorderende factoren in Midden-Amerika, nl. drugshandel, jongerengeweld en jeugdbendes, en de ruime verkrijgbaarheid van illegale vuurwapens. Hoewel het aanpakken van de illegale handel in SALW het specifieke doel is van beide CASAC-programma's, beschouwt het project ook daarmee verband houdende activiteiten van de georganiseerde criminaliteit, zoals verdovende middelen, mensen- en voertuigensmokkel, als onderwerpen die in het grootste deel van zijn opleiding en research aan bod moeten komen. Algemeen gesproken doet CASAC II zich het meest gevoelen in de rechtshandhavingsaspecten van SALW-beheersing, vanuit de aanname dat de inbeslagname van wapens die in omloop zijn in de regio niet alleen het lijden, de pijn en de trauma's van slachtoffers zal verlichten, maar ook een stimulans kan zijn van economische groei. De bijdrage van het EUproject aan het CASAC-initiatief moet mede de basis leggen voor een regionale structuur en een langetermijnstrategie ter bestrijding van illegale wapenhandel in Midden-Amerika, zowel op nationaal als op regionaal niveau. Het project wordt uitgevoerd in Midden-Amerika en de naburige landen, met bijzondere aandacht voor de acht lidstaten van het SICA (Belize, Costa Rica, El Salvador, Guatemala, Honduras, Nicaragua, Panama en de Dominicaanse Republiek). 5975/17 pro/van/fb 28