VR DOC.0563/1

Transcriptie

1 VR DOC.0563/1 DE VLAAMSE MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Ontwerpbesluit van de Vlaamse Regering houdende de wijziging van diverse bepalingen van het besluit van de Vlaamse Regering van 8 november 2013 houdende de organisatie van pleegzorg Principiële goedkeuring Bijlagen: - het ontwerpbesluit van de Vlaamse Regering houdende de wijziging van diverse bepalingen van het besluit van de Vlaamse Regering van 8 november 2013 houdende de organisatie van pleegzorg ; - het advies van de Inspectie van Financiën van 26 februari 2019; - het begrotingsakkoord van 27 maart SITUERING Het voorliggende besluit van de Vlaamse Regering houdende wijzigingen aan het besluit van de Vlaamse Regering van 8 november 2013 houdende de organisatie van pleegzorg beoogt uitvoering te geven aan de bepalingen van het decreet van 16 maart 2018 houdende wijziging van het decreet van 29 juni 2012 houdende de organisatie van pleegzorg. Met het decreet voeren de indieners van het decreet een aantal wijzigingen door aan het decreet dat van kracht is sinds Deze wijzigingen zijn het gevolg van de krijtlijnen uit de conceptnota betreffende de organisatie van pleegzorg 1 en de evaluatie door het Agentschap Jongerenwelzijn van de toepassing van het decreet en besluit houdende de organisatie van pleegzorg van juni De wijzigingen van het decreet hebben te maken met: de definitie van behandelingspleegzorg; verlenging van de termijn voor perspectiefzoekende pleegzorg; definitie van pleegkind en pleeggast; definitie van pleegzorg; creëren van de mogelijkheid tot projectfinanciering; toekenning van een attest aan een pleeggezin; wijziging van de taakstelling van de partnerorganisatie; creëren van de mogelijkheid om perspectiefbiedende pleegzorg uit te spreken tot de leeftijd van 13 jaar. 1 Zie Parl. St. Vl. Parl , nr Zie VR1404 MED. Pagina 1 van 9

2 Een aantal zaken heeft gevolgen voor het besluit van de Vlaamse Regering van 8 november 2013 houdende de organisatie van pleegzorg. Dit is het geval voor de typemodulering, de behandelingspleegzorg, de opdrachten en taken van de diensten voor pleegzorg, projecten, innovatief aanbod, het toekennen van een attest aan een pleeggezin en het uniformiseren van een lijst met eigen inkomsten. Daarnaast worden een aantal wijzigingen voorgesteld die onder meer gebaseerd zijn op het voorstel van resolutie betreffende de organisatie van pleegzorg (Parl. St.Vl. Parl , nr. 1429/1), de conceptnota betreffende de organisatie van pleegzorg en de evaluatie door het Agentschap Jongerenwelzijn van de toepassing van het decreet en besluit houdende de organisatie van pleegzorg van juni Verder wordt er ook rekening gehouden met de ontwikkelingen inzake integrale jeugdhulp bijvoorbeeld rond modulering. Ten slotte werd ook rekening gehouden met de wetgeving rond het statuut van de pleegzorger en de ontwikkelingen rond persoonsvolgende financiering voor personen met een handicap. 2. ARTIKELSGEWIJZE BESPREKING Artikel 1 Aangezien met het gewijzigde decreet pleegzorg onder pleeggast niet langer de meerderjarigen vervat zitten voor wie tot een voortzetting van de jeugdhulpverlening werd beslist, kan de betreffende zinsnede worden weggelaten. Artikel 2 en 3 Deze wijzigingen sporen samen met de generieke beweging om het typemoduleringsinstrument van de integrale jeugdhulp te vereenvoudigen. Het onderscheid tussen hoge en lage frequentie in het bijzonder relevant voor combinaties van pleegzorg met verblijf in een voorziening - wordt niet langer op het niveau van de typemodule geregeld, maar krijgt in het concrete hulpverleningstraject vorm. Ook de opdeling tussen typemodules begeleiding en verblijf wordt opgeheven, omdat die twee typemodules steeds samen ingezet worden. In de inhoudelijke beschrijving van de typemodules, waarvan de regels vastgelegd zijn bij besluit van de Vlaamse Regering van 9 december 2005 betreffende de modulering in de integrale jeugdhulp, blijven we uiteraard het verblijf in een pleeggezin en de begeleidingsopdracht van de diensten voor pleegzorg concretiseren en de acties en verwachtingen ten aanzien van de ouders, pleegouders, pleegkinderen en -gasten beschrijven, zoals dit ook voor het aanbod van andere jeugdhulpaanbieders gebeurt. Met voorliggende wijzigingen creëren we zowel een kwalitatieve als kwantitatieve vereenvoudiging bij de typemodules pleegzorg. In artikel 3, betreffende de behandelpleegzorg, schrijven we een procedure in die vastlegt dat Jongerenwelzijn de programma s die diensten voor pleegzorg willen aanbieden onder de typemodule behandelingspleegzorg, goed moeten keuren. De bedoeling van behandelingspleegzorg was om, naast het regulier aanbod van pleegzorgbegeleiding, te voorzien in een behandelingspakket voor het pleegkind of de pleeggast en een intensieve training en begeleiding van de pleegzorger. In de beschrijving van de typemodules werd vervolgens de doelgroep van behandelingspleegzorg afgebakend tot pleegkinderen en - gasten met een gedragsproblematiek of een psychiatrische problematiek. Dit behandelingspakket kon vanuit een dienst voor pleegzorg of via samenwerking met externe initiatieven worden aangeboden. We stellen vast dat behandelingspleegzorg binnen de diensten voor pleegzorg in de praktijk uiteenlopende invullingen krijgt, van specifieke en onderbouwde programma s als Pleegouders Versterken in Opvoeden, tot een loutere tijdelijke intensifiëring van een pleegzorgbegeleiding. Bovendien ervaren de diensten voor pleegzorg dat de doelgroep van behandelingspleegzorg in de typemodule te eng omschreven werd. De focus ligt uitsluitend Pagina 2 van 9

3 op de behandeling van gedrags- en emotionele problemen of een psychiatrische problematiek van een pleegkind of gast. Vanuit de praktijk en ook op basis van wetenschappelijke inzichten stellen we voor om de focus van de behandelingspleegzorg te verruimen, maar tegelijkertijd sterkere inhoudelijke cirteria te formuleren. De bedoeling van behandelingspleegzorg moet zijn om breakdown te voorkomen en de levenskwaliteit van pleegkinderen, -gasten, ouders van pleegkinderen en pleegzorgers te verhogen via het aanbieden van een intensief behandelingspakket. Dit behandelingspakket moet kunnen gericht zijn op al deze partijen en niet enkel op pleegzorgers en pleegkinderen. De criteria waar behandelingspleegzorg aan moeten voldoen zijn: een duidelijk omschreven aanbod dat wetenschappelijk onderbouwd is en dat een bepaalde specificiteit en intensiteit moet kennen. De beoordeling of programma s aan deze criteria voldoen, gebeurt door de administratie. Artikel 4 t.e.m.6 Deze wijzigingen vloeien voort uit de wijzigingen in de artikelen 2 en 3. Met artikel 6 heffen we in artikel 9 we de verwijzingen naar de combinatie tussen pleegzorg en andere zorgvormen op. De modaliteiten voor dergelijke combinaties worden afdoende geregeld door het decreet van 12 juli 2013 betreffende de integrale jeugdhulp en zijn uitvoeringsbesluiten. Artikel 7 Artikel 10 van het besluit van de Vlaamse Regering van 8 november 2013 houdende de organisatie van pleegzorg herhaalt enkel de decretaal voorziene mogelijkheid om pleegzorg met contextbegeleiding te combineren. Het is bijgevolg overbodig en kan opgeheven worden. Artikel 8 Artikel 8 van voorliggend ontwerp zorgt voor de legistieke verankering van een aantal nieuwe opdrachten voor de diensten voor pleegzorg, die in de feiten al tot hun takenpakket behoren. De eerste paragraaf geeft de diensten voor pleegzorg de rol van bevoegd orgaan in het kader van het statuut voor pleegzorgers 3. In het burgerlijk wetboek wordt er verwezen naar een bemiddelingsrol in het kader van het statuut van de pleegzorger. Op basis van een juridische analyse blijken er voldoende argumenten te zijn om binnen de Vlaamse pleegzorgcontext de dienst voor pleegzorg te zien als het bevoegd orgaan om te faciliteren bij het eventueel delegeren van bepaalde fundamentele beslissingen rond ouderlijk gezag van de ouders naar de pleegzorgers. Het maken van afspraken tussen ouders en pleegzorgers is in se geen nieuwe opdracht: het besluit van 8 november 2013 houdende de organisatie van pleegzorg in artikel 28 voorzag al de afsprakennota als instrument voor de diensten voor pleegzorg om de rechten en plichten van de verschillende betrokkenen en de concrete praktische afspraken o.m. over de contacten tussen de betrokkenen te expliciteren. Voorgestelde wijziging verankert formeel de rol van de dienst voor pleegzorg bij de toepassing van het statuut van de pleegzorger. De tweede paragraaf expliciteert de evaluatieopdracht van de diensten voor pleegzorg. In het kader van het planmatig werken door een dienst voor pleegzorg hoort niet enkel de opmaak van een handelingsplan maar ook de evaluatie daarvan. De informatie uit deze evaluatie is relevant voor het ondersteuningscentrum jeugdzorg of de sociale dienst. Deze instanties hebben nood aan de input uit deze evaluatie in functie van de opvolging en de informatie-uitwisseling met de jeugdrechter. De vooropgestelde frequentie van evaluatie bij 3 Voor de wet van 19 maart 2017 tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek tot invoering van een statuut voor pleegzorgers verwijzen we naar het Belgisch Staatsblad: Pagina 3 van 9

4 perspectiefbiedende pleegzorg (jaarlijks) is gebaseerd op afspraken die hierover eerder gemaakt werden met het ondersteuningscentrum jeugdzorg en de sociale dienst Jeugdrechtbank. We gaan uit van de professionaliteit en de deskundigheid van de dienst voor pleegzorg om de operationalisering van de jaarlijkse evaluatie te differentiëren naargelang de situatie. Bij duurzame en stabiele perspectiefbiedende pleegzorgsituaties bij pleeggasten zal het evaluatieverslag vanzelfsprekend beknopter zijn dan bij dynamischer trajecten. In dergelijke pleegzorgsituaties bestaat een goede praktijk om jaarlijks een beknopte en om de drie jaar een uitvoeriger evaluatie te maken. De derde paragraaf geeft de diensten voor pleegzorg een opdracht om de toegevoegde waarde te onderzoeken van de combinatie pleegzorg en met persoonsvolgende financiering ingekochte ondersteuning voor pleeggasten met een beperking, zoals bepaald is in de rondzendbrief van 28 juni 2018 betreffende pleegzorg volwassenen van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap en Jongerenwelzijn. In de vierde paragraaf expliciteren we de verwachting dat de diensten voor pleegzorg onder elkaar goede praktijken uitwisselen en expertise gaan delen. We zijn ervan overtuigd dat dit een belangrijke hefboom voor groei, kwaliteitsverbetering en het creëren van efficiëntiewinst is, waar ook de diensten meer en meer van overtuigd raken. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de gezamenlijke audit die ze vorig jaar uit lieten voeren. De verankering van deze verwachting in regelgeving biedt de meerwaarde dat de diensten in hun verslaggeving ten aanzien van de administratie, maar ook ten aanzien van Zorginspectie aantoonbaar moeten maken wat ze rond dit thema ondernemen. Artikel 9 Het betreft een technische rechtzetting van een verwijzing. Artikel 10 Aangezien de verwachtingen rond evaluatie worden geëxpliciteerd, is het logisch dat dit zijn weerslag heeft op de dossiervorming. Een evaluatieverslag zal logischerwijze deel uitmaken van het dossier. Artikel 11 Het betreft een technische rechtzetting van een verwijzing. Artikel 12 en 13 Het tweede lid van artikel 33 en artikel 38 hebben betrekking op de procedure tot verlenging van de vergunning van de diensten. Decretaal is sinds 1 januari 2017 voorzien dat de diensten, net als de andere voorzieningen die onder Jongerenwelzijn ressorteren, voor onbepaalde duur erkend/vergund zijn. Hogervermelde artikelen zijn zonder voorwerp en kunnen bijgevolg opgeheven worden. Artikel 14 Artikel 48 en 49 hebben betrekking op de evaluatie van de diensten binnen de vijf jaar na het verlenen van de vergunning. We verwijzen naar bovenstaande inzake de evolutie naar het verlenen van vergunningen van onbepaalde duur. Net zoals voor de andere door Jongerenwelzijn erkende voorzieningen wordt een dynamisch beleid van opvolging gevoerd, dat bestaat uit een mix van instrumenten: sectoropvolging, signalen van Jo-Lijn, de klachtenlijn van Jongerenwelzijn, het kwaliteitsbeleid van de diensten inclusief zelfevaluatie, visitaties door de administratie, audits door Zorginspecties, Op basis hiervan gebeurt een opvolging, die zowel naar inhoud als naar intensiteit afgestemd is op de vaststelling die we over de diensten maken. Pagina 4 van 9

5 Artikel 15 Artikel 15 wijzigt de forfaitaire subsidie die per ingezette module aan de diensten voor pleegzorg wordt toegekend. We stellen inzake de subsidiëring in het evaluatierapport en de audit die op beslissing door de diensten zelf werd uitgevoerd het volgende vast: - de financiering voor crisispleegzorg lijkt correct en hoeft bijgevolg niet aangepast te worden; - bij perspectiefbiedende en ondersteunende pleegzorg is er een hogere tijdsbesteding dan voorzien in de subsidiëring; - bij perspectiefzoekende pleegzorg is er een lagere tijdsbesteding dan voorzien in de subsidiëring; - het budgettaire verschil tussen perspectiefzoekend en -biedend vormt aanleiding voor discussies over de keuzen van welke typemodule ingezet moet worden op basis van financieel-strategische eerder dan zorginhoudelijke overwegingen. - de financiering van behandelingspleegzorg stemt niet overeen met de intensiteit van de programma s. Op basis van bovenstaande overwegingen werd, samen met de koepelorganisaties, de diensten voor pleegzorg en Pleegzorg Vlaanderen vzw, een nieuwe subsidiekader uitgewerkt: Huidig aantal vte Aantal vte voorstel Ondersteunend verblijf in een pleeggezin Perspectiefzoekend verblijf in een pleeggezin Perspectiefbiedend verblijf in een pleeggezin 0,06 0,24 0,06 0,06 0,08 0,08 0,08 0,15 Behandelingspleegzorg De tabel in artikel 15 bevat de nieuwe barema s, waarbij bovenstaande personeelsinzet in budget omgezet wordt. We wijzen er op dat we bij de omzetting rekening hielden met de uitvoering van het vijfde Vlaamse intersectoraal akkoord voor de social/non-profitsectoren voor de periode dat op 8 juni 2018 door de Vlaamse Regering en de sociale partners ondertekend werd. In het hoofdstuk betreffende kwaliteitsmaatregelen en uitbreidingsbeleid in de opvoedingsen huisvestingsinrichtingen en -diensten, deelsectoren personen met een handicap, Jongerenwelzijn en algemeen welzijnswerk lezen we dat er, specifiek voor de door Jongerenwelzijn erkende en vergunde voorzieningen, 90 bijkomende voltijdse jobs gecreëerd worden, waarvan 50 voltijdse equivalenten door de Vlaamse Regering gefinancierd worden en 40 voltijdse equivalenten door de sociale partners zelf, enerzijds via een inbreng van de taks shift (het budgettaire equivalent van 10 voltijdse equivalenten) en anderzijds via de sociale maribel (30 voltijdse equivalenten). De budgettaire ruimte voor de 10 voltijdse equivalenten taks shift wordt gecreëerd door een aanpassing van de subsidiebarema s (verlaging van de subsidie met 102 euro (100 euro, vermeerderd met 2%) per voltijdse equivalent). Dit werd ook in de nieuwe subsidiebarema s verrekend. Voor de volledigheid wijzen we erop dat de inzet met 60 voltijdse equivalenten (50 door de Vlaamse Regering en 10 door compensatie taks shift) integraal ingezet worden in een versterking van de personeelskaders van het verblijfsaanbod. Dit wordt in een apart dossier bij de definitieve goedkeuring van het besluit van de Vlaamse Regering inzake de erkenningsvoorwaarden en de subsidienormen voor voorzieningen voor jeugdhulp geregeld. Voor de budgettaire impact verwijzen we naar punt 3 van voorliggende nota. We wijzigen eveneens het maximale aantal modules behandelingspleegzorg dat een dienst voor pleegzorg mag inzetten ten opzichte van het totale aantal perspectiefzoekende en Pagina 5 van 9

6 biedende modules. We stellen het bij van 25% naar 15%. De wijziging in de financiering en de inhoudelijke aanpassing van de wijze waarop behandelingspleegzorg geoperationaliseerd wordt (cf. artikel 5 van voorliggend ontwerp), rechtvaardigen een bijstelling van het maximale aantal keer dat een module behandelingspleegzorg ingezet mag worden. Het maximumpercentage van 15% zorgt dat de budgettaire consequentie binnen de perken gehouden wordt, maar biedt toch voldoende marge voor de diensten voor pleegzorg om ook rond behandelingspleegzorg een beleid in functie van de zorgnoden van de cliënten te voeren. Ten slotte koppelen we de subsidiebedragen aan het indexcijfer van de consumptieprijzen van toepassing op 1 januari Artikel 16 De subsidie-enveloppe van de diensten voor pleegzorg wordt gebaseerd op de prestaties van het vorige jaar. Wanneer het aantal dossiers van een dienst sterk toeneemt tijdens het jaar, kunnen ze geen aanspraak maken op bijkomend personeel om de bijkomende begeleidingen op te nemen. Het spreekt vanzelf dat dit een negatieve impact heeft op de performantie en de kwaliteit van de diensten. Met artikel 16 schrijven we een nieuwe bepaling in die het mogelijk maakt dat diensten die een significante stijging van het aantal dossiers kennen op 30 juni er in de tweede helft van het jaar al een verhoging van de subsidie-enveloppe toegekend kan worden. Dit is geen automatische toekenning: het moet door de dienst gevraagd worden en het moet binnen de beschikbare begrotingskredieten passen. We engageren ons om hiervoor de niet-recurrente overschotten op het Fonds Jongerenwelzijn, ten gevolge van de middelen voor nieuwe initiatieven die het eerste jaar niet volledig ingezet worden, aan te spreken. Artikel 17 Met het nieuwe artikel 13/1 in het pleegzorgdecreet wordt de mogelijkheid gecreëerd voor de diensten voor pleegzorg om projectmatig gefinancierde initiatieven op te starten, als hefboom voor dynamiek en vernieuwing. Artikel 17 van voorliggend ontwerpbesluit beschrijft de modaliteiten rond het aanvragen en het toekennen van projectfinanciering. Deze modaliteiten zijn overgenomen uit het besluit van de Vlaamse Regering van 13 juli 1994 inzake de erkenningsvoorwaarden voor de voorzieningen van de bijzondere jeugdbijstand. Artikel 18 21, Met de decreetswijziging van 16 maart 2018 werd het mogelijk om een pleegzorgattest uit te schrijven op naam van het pleeggezin en niet meer op naam van één pleegzorger. De verschillende feitelijke pleegzorgers kunnen dan ook formeel genoemd worden in het pleegzorgattest. Bij meerdere pleegzorgsituaties (gekoppeld aan meerdere verblijfsplaatsen) voor één pleegkind wordt er per pleegzorgsituatie een apart attest uitgereikt. Wel moet er daarbij één formeel administratief aanspreekpunt per pleegkind aangeduid worden en is er ook in die gevallen sprake van één kostenvergoeding en module. Als gevolg daarvan werden onderhavige artikelen gewijzigd die betrekking hebben op de screening en attestering, intrekking en verval van een attest. In artikel 21 wordt in het eerste lid pleegzorger vervangen door volwassen leden van het pleeggezin. Het gaat hier immers over het horen van het pleeggezin, wat in concreto de volwassen leden van het pleeggezin zijn. In artikel 26 wordt er ook verwezen naar de mogelijkheid om een uniforme lijst met de eigen inkomsten mee te ontwikkelen in functie van de berekening van de eigen bijdrage van de pleeggast (cf. art. 62 van het besluit). Deze lijst bouwt verder op een lijst die nu al in het Pagina 6 van 9

7 werkveld werd gebruikt en houdt rekening met recente evoluties m.b.t. onder meer persoonsvolgende financiering. Artikel 22 Het betreft hier een technische aanpassing in functie van de leesbaarheid. In de regel stopt de pleegzorg op het moment dat een pleegkind of pleeggast niet meer verblijft in het pleeggezin op basis van de afspraken m.b.t. de inzet van de voorop gestelde typemodule. Het gaat hier dus niet over onverwachte situaties van fugues, ouders die hun kind niet terugbrengen naar het pleeggezin enz. Artikel 27 Aanpassing betreffende de structuur van het jaarverslag van de partnerorganisatie. De koppeling aan de structuur van de het jaarplan belemmert een logische opbouw van het jaarverslag en vermindert als dusdanig de leesbaarheid ervan. Artikel Deze artikelen behoeven geen verdere toelichting. 3. BUDGETTAIRE WEERSLAG Enkel artikel 15 heeft een budgettaire impact. De huidige subsidie voor de diensten voor pleegzorg bedraagt euro. Uit onderstaande tabel blijkt dat het, mochten we de subsidiebarema s uit artikel 15 hanteren, de kostprijs euro zou bedragen. Het verschil, euro, wordt voor euro door de verrekening van de taks shift verklaard. Pagina 7 van 9

8 2019 Huidige regelgeving 2019 Huidige regelgeving, verrekening taks shift 2019 Voorliggend voorstel Modules Perspectief -biedende pleegzorg Crisispleegzorg Ondersteunende pleegzorg Perspectiefzoekende pleegzorg Behandelingspleegzorg Aantal VTE Anc. Werking Personeel Totaal aantal ,74 15, aantal ,7 15, aantal ,6 15, Anc. = Anciënniteit Pagina 8 van 9

9 3.1 Advies van de Inspectie van Financiën De Inspectie van Financiën verleende op 26 februari 2019 een positief advies zonder opmerkingen. 3.2 Begrotingsakkoord Het begrotingsakkoord werd verleend op 27 maart WEERSLAG VAN HET VOORSTEL OP DE LOKALE BESTUREN Voorliggend ontwerp legt geen bijkomende administratieve lasten op aan de lokale besturen. a) personeel: het voorstel heeft geen weerslag op gebied van personeelsinzet b) werkingsuitgaven: het voorstel heeft geen weerslag op de lopende uitgaven c) investeringen en schuld: het voorstel heeft geen investeringen als gevolg d) ontvangsten: het voorstel resulteert niet in bijkomende ontvangsten e) conclusie: het voorstel heeft geen weerslag op de werking van de lokale besturen 5. WEERSLAG VAN HET VOORSTEL VAN BESLISSING OP HET PERSONEEL Het voorstel van beslissing heeft geen weerslag op het personeelsbestand en op het personeelsbudget, zodat het akkoord van de Vlaamse minister, bevoegd voor het algemeen beleid inzake personeel en organisatieontwikkeling niet vereist is. 6. KWALITEIT VAN DE REGELGEVING Conform de Omzendbrief Vlaamse Regering Wetgevingstechniek werd een wetgevingstechnisch en taaladvies aangevraagd op 29 maart Het wetgevingstechnisch- en taalkundigadvies 2019/160 werd verwerkt in het ontwerpbesluit. 7. VOORSTEL VAN BESLISSING De Vlaamse Regering beslist haar principiële goedkeuring te hechten aan het ontwerpbesluit van de Vlaamse Regering houdende de wijziging van diverse bepalingen van het besluit van de Vlaamse Regering van 8 november 2013 houdende de organisatie van pleegzorg. De Vlaamse Regering gelast de Vlaamse minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin over dit ontwerp het advies van de Raad van State op te vragen, binnen de bij artikel 84, 1, eerste lid, van de gecoördineerde wetten voorgeschreven termijn. De Vlaamse minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo VANDEURZEN Pagina 9 van 9