jes laten opvoeren, of nog er Het kabinet heeft het al maanden over de film die nog niemand zag. Kustaw Bessems DEN HAAG

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "jes laten opvoeren, of nog er- ... ... ... Het kabinet heeft het al maanden over de film die nog niemand zag. Kustaw Bessems DEN HAAG"

Transcriptie

1 Qu importe le nom? geeft antwoord op pagina 3 03 Maandag Maart 2008 Werkt bevrijdend. Presidentsverkiezing Poetin winnaar Perspectief Zeven leefregels voor een dierenvriend Tot grote verbazing van de De laatste stemlozen, de dieren, achter elkaar. Wat blijkt? Kij- hele wereld is gisteren met krijgen eindelijk een stem. ken naar Star Trek werkt ver- zo n 70 procent van de stemmen Maar voor wie echt geen enkel helderend voor ons perspeczen Dmitri Medvedev geko- levend wezen, zelfs de kaktief. Immers, voor hetzelfde tot Russisch president. kerlak in zijn keuken, onrecht geld zijn wij ooit de pineut, als Het trouwe hulpje van Poetin, wil aandoen, valt het niet al- superieure marsmannetjes dol op Deep Purple en extijd mee. Daarom zet De Pers ons in kooien stoppen, kunst- baas van oliegigant Gazprom, de zeven belangrijkste geboden jes laten opvoeren, of nog er- gaat niks veranderen. 08 voor een dierenvriend ger, opeten. 14 Utrecht de baas in Galgenwaard PSV heeft t nakijken 24. Fit na-gate Na drie maanden politiek geklungel wordt de islamitische wereld nu inderdaad woedend over de film van Geert Wilders. Dood aan Nederland, klonk het gisteren in Afghanistan. Reconstructie: hoe het optreden van vooral het CDA een mondiale rel heeft helpen ontketenen. En: schreeuwsites kunnen niet wachten tot Wilders film Fitna online komt. Schreeuwsites Retecool kan niet wachten op Fitna Bedreigingen of niet, de shocklogs linken naar de Wilders-film. Maarten Bloem Wij zullen zeker linken naar het filmpje, en als het even kan plaats ik het ook. Hubert Roth van shocklog Retecool kan niet wachten tot Fitna beschikbaar komt. De Deense Mohammed-cartoons van een paar jaar geleden plaatste hij ook. Dat leverde de site tweehonderd dreigmails op, maar dat boeit Roth niet. Ik kreeg 37 doodsbedreigingen. Nou, ik zit hier nog gewoon. Ik vind dat je niet aan dreigementen moet toegeven. Mede-shocklogger Dave van vkmag. com ziet ook geen been in plaatsen en linken: Ik ken de inhoud niet, maar als de film uitkomt dan wijden we er een stukje aan en een linkje. Eventuele dreigende taal aan zijn adres is hij wel gewend. Als ik een euro zou krijgen voor elke bedreiging, dan belde ik nu met jullie vanuit het buitenland. De film over de Koran en Mohammed is volgens Wilders klaar om de wereld ingestuurd te worden. Lees verder op pagina 3 Reconstructie In de hoofdrol: de premier zelf Het kabinet heeft het al maanden over de film die nog niemand zag. Kustaw Bessems DEN HAAG Een van de belangrijkste zinnen die minister-president Balkenende uitsprak, tijdens de persconferentie die hij vrijdag gaf over de aanstaande film van PVV-leider Geert Wilders, was deze: De hele psychologie rond de film heeft een eigen werkelijkheid geschapen en dat baart zorgen. Inderdaad: de film zelf is er nog niet eens en toch brengt die in binnen- en buitenland allerlei reacties teweeg. Zelfs president Bush begon erover, zo vertelde secretaris-generaal van de NAVO Jaap de Hoop Scheffer net terug uit Washington gisteren in Buitenhof. In Afghanistan worden alvast Nederlandse vlaggen verbrand. Maar wie schiep die eigen werkelijkheid? Terugkijkend: Wilders leverde daar nauwelijks een bijdrage aan. Het waren leden van het kabinet en andere bestuurders, met een hoofdrol voor Balkenende zelf. Het nieuws dat Wilders zijn afkeer van de Koran wil verfilmen, is een primeur van De Telegraaf, op woensdag 28 november Wilders bezweert die dag dat hij het nieuws niet naar buiten heeft gebracht. Hij is geïrriteerd over het lek en gelooft dat dat is gebeurd om hem een hak te zetten. Zelf had hij de film pas enkele weken GETTY IMAGES vóór uitzending willen aankondigen. De Telegraaf schrijft zich te baseren op kringen rond het kabinet. Wilders is enkele weken hiervoor naar Tjibbe Joustra gestapt, de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding, om zijn voornemen bekend te maken. Wilders houdt er rekening mee dat de medewerkers aan zijn film gevaar lopen, evenals Nederlanders in het buitenland. Hij wil dat Joustra en zijn mensen zich kunnen voorbereiden. Joustra geeft dit door aan het kabinet. Korte tijd later nodigen de ministers Hirsch Ballin van Justitie en Ter Horst van Binnenlandse Zaken Wilders uit voor een gesprek. Lees verder op pagina 2

2 2 Dagblad De Pers Nieuws Reconstructie Nog nooit vertoond Fitna is voor de grootste Vervolg van pagina 1 Op woensdag 7 november wijzen zij hem op de mogelijke risico s van zijn film en op een eventuele strafrechtelijke vervolging achteraf. Nog wat later roept ook minister Verhagen van Buitenlandse Zaken Wilders bij zich. Verhagen benadrukt de internationale gevaren van een eventuele film. Het is achteraf moeilijk te beoordelen hoe onherroepelijk het besluit van Wilders dan al is om de film te maken. Hij worstelt met een dilemma: hij wil niet dat mensen iets wordt aangedaan, maar wil ook niet capituleren. Ook is hij zich bewust van het politieke risico. Zijn kiezers kunnen weglopen naar Rita Verdonk als ze hem te extreem vinden. Later zal uit enquêtes van TNS Nipo blijken dat PVV-stemmers achter de actie staan, maar dat driekwart van alle Nederlanders het een slecht idee vindt om de film te maken. Maar door het in de openbaarheid te brengen, heeft het kabinet Wilders op een point of no return gebracht. Het stuk in De Telegraaf bevat de suggestie dat Wilders de koran zal verscheuren of verbranden. Via Netwerk brengen andere overheidsbronnen dat gerucht ook de wereld in. De kabinetsleden die met Wilders hebben gepraat, vertellen voor de camera wat ze hebben besproken. Minister Vogelaar zegt dat ze moslimorganisaties al heeft ingelicht over de film. Wilders zelf laat weinig los. Over de inhoud van zijn film, waarvan hij dan zegt dat die eind januari wordt uitgezonden, geeft hij slechts prijs dat Korancitaten aan bijvoorbeeld terroristische aanslagen en vrouwenonderdrukking worden gekoppeld. Over verscheuren of verbranden zegt hij niets. Op zijn weblog spreekt hij een paar dagen later over een filmpje, waarmee hij wil aantonen dat de Koran geen oud stoffig boek is maar nog steeds de aanleiding en inspiratiebron is voor intolerantie, moord en terreur. HH Naar de motieven van het kabinet om de publiciteit te kiezen, is het gissen. Hoopt het maatschappelijke weerstand tegen Wilders te organiseren, in de hoop dat die buigt? Hoopt het kabinet dat er zo genoeg tijd is om woede onder moslims te kanaliseren? Wil het duidelijk maken aan de islamitische wereld dat Wilders niet met heel Nederland moet worden vereenzelvigd? Wil het zich indekken om nooit het verwijt te krijgen dat het onvoldoende heeft gedaan om schade te beperken? Of ziet het kansen om Wilders politiek te isoleren en van zijn aanhang te vervreemden? Tegenstanders van Ayaan Hirsi Ali hebben immers met succes de indruk gecreëerd dat Nederland van terrorisme gevrijwaard zou blijven als de onruststoker Hirsi Ali van het toneel zou verdwijnen zo n benadering kan tegen Wilders wellicht opnieuw werken. Eind november is helemaal niet zeker dat de film grote gevolgen heeft Het kabinet roept de rellen over de Deense spotprenten van de profeet Mohammed in herinnering, een kleine twee jaar eerder. Dat lijkt logisch, maar dat is het niet helemaal. De cartoonrellen ontstonden niet spontaan, maar na een leugenachtige lobby van Deense imams in het Midden-Oosten. De onlusten ontstonden pas maanden na publicatie, vaak gedirigeerd door regimes. Wilders eerdere anti-islamitische uitingen hebben in islamitische landen niet tot grote onrust geleid. Kortom, het is eind november helemaal niet zeker dat de film grote gevolgen zal hebben. Tenzij er maanden worden uitgetrokken om de islamitische wereld ervan te doordringen dat de film eraan komt. Dat zal gebeuren. Maar niet door Wilders. De discussie over de film bereikt het eerstvolgende hoogtepunt door toedoen van Doekle Terpstra, voorzitter van de HBO-Raad, oud-voorzitter van de christelijke vakbond CNV en een goede bekende van Balkenende. Terpstra zegt dat hij boos is geworden toen hij Wilders hoorde zeggen dat de Koran een fascistisch boek is. Later zal Terpstra beweren dat hij ophef heeft veroorzaakt met een fel opiniestuk tegen Wilders in dagblad Trouw, op vrijdag 30 november. Maar dat is niet waar. Terpstra trekt pas echt de aandacht als hij twee dagen later in De Telegraaf zegt: Wilders is het kwaad en dat kwaad moet gestopt worden. Wilders zegt dit als een verkapte oproep tot geweld te zien. In de media begint het nu speculaties en ingezonden stukken te regenen. Wilders zelf blijft vrij stil. Vlak voor Kerst zegt hij tegen De Volkskrant: Het is niet mijn intentie dat het tot rellen zal komen, maar sommige tere zielen zijn snel beledigd. Het is 24 januari als minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken (PvdA) een brief verstuurt naar onder meer politie- en brandweerkorpsen. Volgens de brief moet rekening worden gehouden met dagenlange ongeregeldheden. De suggestie wordt gedaan om verloven in te trekken en zo nodig de hulp van het leger in te roepen. De brief van Ter Horst lekt uiteraard uit. Het is niet bekend op welke informatie de minister zich baseert, maar vreemd is haar verwachting wel. Islamitische Nederlanders gedragen zich ook als zij zich gekrenkt voelen over het algemeen keurig. Onder moslims in Nederland heerst al een zekere Wildersmoeheid. Op internet verschijnen weerzinwekkende film- Vandaag De dag begint vrij rustig met een mix van wolken en zon en een temperatuur van een graad of 5. Vanmiddag maakt het hele land kans op enkele maartse buien. De westenwind neemt in kracht toe en wordt krachtig tot hard (6-7 Bft.) in het noordwestelijken noordelijk kustgebied. Er kunnen zware windstoten voorkomen. Bij dit alles wordt het een graad of 8. Morgen Dinsdag wordt een dag met maartse buien, waarbij hagel, onweer en natte sneeuw kunnen voorkomen. De wind waait uit het noorden en pakt vooral aan zee weer flink uit. Tussen de buien door kan soms de zon fel schijnen en loopt het kwik op naar 7 graden. In de nacht naar woensdag daalt de temperatuur naar 0 graden en kan het lokaal kort wit worden. Selectie werkzaamheden: Blaricum (bus) Wegwerkzaamheden Connexxionlijn 117. Halte Boekweitakker vervallen. Volendam (bus) Herinrichting Christiaan van Abcoudestraat Arriva-lijnen 11, 118 en 614. Halten Stadskantoor, Jan Platstraat, Schoener, Leendert Spaanderlaan en Kraggenburg vervallen. Groningen (bus) Wegwerkzaamheden Arriva-lijnen 9, 22, 73, 76. Halte Bornholmstraat/Stockholmstraat richting Centraal Station vervallen. Enschede (bus) Wegwerkzaamheden Connexxionlijnen 4, 5, 7. Halten Zuivelstraat, Poolmansweg en Lindestraat vervallen. MEER OP: ONDERWEG? BEL ( 0,70 P/M) OF KIJK OP MOBIEL.9292OV.NL

3 Dagblad De Pers 3 Nieuws Balkenende beproeving pjes over Wilders en een enkele islamitische bestuurder hint op onlusten. Maar onder moslims ontstaat vooral een breed scala aan democratische initiatieven om op de plannen van Wilders te reageren. Van ludieke acties ( Knuffels voor Wilders ) en ingezonden stukken tot juridische stappen en tegenfilms. Het is opvallend dat flink wat bestuurders van de PvdA, de belangrijkste coalitiepartner van het CDA, ingetogener reageren. De Amsterdamse burgemeester Cohen zegt dat alle aandacht voor Wilders en zijn film hem ingegeven lijkt door angst. En die angst bevalt me niet. PvdA-staatssecretaris voor Sociale Zaken Ahmed Aboutaleb, zelf moslim, zegt in Buitenhof dat de film een aangename verrassing met zich mee zou kunnen brengen, in de vorm van een waardige islamitische reactie. Wilders constateert intussen droogjes dat alle ophef nooit was ontstaan als hij een nare film over de Bijbel had gemaakt hij heeft zijn gelijk al gehaald. Hij laat weten dat zijn film weer is uitgesteld, tot maart, en vertelt er wat meer over. De titel zal Fitna zijn, door Wilders vertaald als beproeving, maar vaker als anarchie of burgeroorlog. De film speelt zich af in een koran. Binnen de randen van het boek worden beelden vertoond van bijvoorbeeld een onthoofding in Irak of een steniging in Iran. Aan het eind zal de profeet Mohammed in beeld komen en daar zal iets mee gebeuren. De ironie bereikt een toppunt als Wilders zich aansluit bij Cohen en tot kalmte oproept. Laten we geen paniek veroorzaken nog voor er één minuut is uitgezonden. Oproepen tot kalmte vallen niet erg op naast het verbale geweld van de christendemocraten. Waarnemend burgemeester van Eindhoven Gerrit Braks belegt een persconferentie om afstand van het gedachtegoed van Wilders partij te nemen. Premier Balkenende zet de toestand op scherp door op tv te zeggen dat sprake is van een forse crisissituatie. Het is de vraag waarom juist CDAers het voortouw nemen tegen de film. Het ligt voor de hand dat zij, meer dan PvdA en VVD, begrip hebben voor religieuze gevoeligheden van moslims. Een andere verklaring zou kunnen zijn dat CDA ers de meest behendige machtspolitici zijn. Het CDA pakt de electorale bedreiging Wilders pas keihard aan nu hij een impopulaire zet doet. Hoe het ook zij, afgelopen week is het opnieuw een CDA er die als eerste politicus Wilders uitdrukkelijk oproept om de film niet uit te zenden: Pieter van Geel, fractievoorzitter in de Tweede Kamer. Hij zegt in NRC Handelsblad: De inhoud van de film is niet meer van belang voor de mechanismen die al zijn ontstaan. De premier zegt op tv dat sprake is van een forse crisissituatie Verhagen volgt Van Geels voorbeeld en maant Wilders voor de camera van Het Journaal van uitzending af te zien. Volgens NRC Handelsblad heeft het kabinet onderzoek laten doen naar de mogelijkheid van een verbod voor de film. Maar dat blijkt juridisch te ingewikkeld. Vrijdag is er dan de voorlopige apotheose van de campagne: de persconferentie van Balkenende. In zijn voorbereide verklaring neemt hij het op voor de vrijheid van meningsuiting en veroordeelt hij dat Wilders wordt bedreigd; PvdA-ministers hebben daarop aangedrongen. Hij vraagt Wilders slechts alle mogelijke consequenties mee te wegen. Maar als de premier op vragen van journalisten gaat improviseren, wijkt hij af van de met de PvdA afgesproken lijn: Er kunnen economische sancties komen, aanslagen, dreiging. Degene die daar aanleiding toe geeft, is daarvoor verantwoordelijk. Wilders dus. Op de vraag of een terrorist niet verantwoordelijk is voor een aanslag, antwoordt de premier: Die is verantwoordelijk voor de feitelijke handeling, maar die legitimeert hij met de film. Dat is niet los te zien. Islamitische Nederlanders hebben eerder van het kabinet de boodschap gekregen: we verwachten dat jullie gaan rellen. Moslims elders wordt nu voorgehouden: het ligt voor de hand dat jullie gaan moorden. En Balkenende doet er nog een schepje bovenop: Ik ben bekritiseerd omdat ik dit een forse crisis heb genoemd. We zullen zien of het woord crisis niet nog te gematigd zal blijken. Als een verslaggeefster van deze krant suggereert dat het kabinet het filmpje vooral zelf tot een hype heeft gemaakt, is het antwoord van de premier nijdig en onnavolgbaar: Ik heb achteraf wel eens commentaar op mezelf gehad dat iets een stormpje in een glas water was. We spreken elkaar over een paar maanden. 1 HH Controller talent, verdien direct 15% meer! Assistent-Controller Je carrière vaart geven? Kies vandaag nog voor WR. De top voor Assistent-Controllers die verder willen komen in het bedrijfsleven. Vanaf dag 1 verdien je 15% meer. Rij je in een sportieve auto zonder eigen bijdrage. Leer je veel bij. En geniet je van een vast contract. Dus heb je minimaal 6 maanden ervaring? Bel gratis of meld je aan op wr.nl. Appèl Niet Wilders vehikel worden Voor terreur zijn de shocklogs niet bang Vervolg van pagina 1 Niemand heeft hem nog gezien, maar politiek Den Haag roept de PVV-leider op er van af te zien (een verbod lijkt niet haalbaar, zie ook het artikel elders op deze pagina). Wilders heeft gezegd dat hij zich van zo n appèl niets aan zal trekken. Vraag is alleen: wie gaat Fitna uitzenden? Zendercoördinatoren, programmadirecteuren en hoofdredacteuren van tv-programma s zijn niet enthousiast. Actualiteitenrubriek Nova gaat het niet doen, werd al eerder bekend. Daar is de zendtijd voor politieke partijen voor, zegt hoofdredacteur Carel Kuyl. Straks ben je het vehikel van Wilders. Netwerk zou gek zijn als zij het wel doen. Met fragmenten tonen heeft Nova geen probleem. Een appèl van Balkenende verandert daar niets aan. Ook niet voor het NOS Journaal, dat nog geen standpunt heeft over wel of niet tonen van fragmenten. Gelukkig voor Wilders is er internet. De PVV-leider gaat zijn film op de website van zijn partij plaatsen en op een gereserveerd webdomein in Amerika, maar ook op de populaire videosite YouTube. Daar zegt een woordvoerder dat zijn site Fitna op dezelfde wijze zal behandelen als andere filmpjes. Als de inhoud niet tegen onze richtlijnen ingaat, verschijnt het filmpje op YouTube. Zijn ze bij de populaire Amerikaanse site bang voor bijvoorbeeld dreigementen als de film geplaatst wordt? Nee, zegt de woordvoerder: Discussie over dit soort films is er altijd, dat zijn we gewend. Maar vrijheid van meningsuiting staat hoog bij ons in het vaandel. Of YouTube benaderd is door de Nederlandse regering om van plaatsing af te zien, wil de woordvoerder niet zeggen. In Nederland lijken shocklogs de eerst aangewezenen om de film te distribueren. GeenStijl s Dominique Weesie is er niet uit of hij de film gaat plaatsen. Eerst maar eens zien wat het is, stelt de directeur. Als de film vol zit met koranverbrandingen en dat soort zaken gaan we eerst eens om de tafel zitten. Mocht er onverhoopt een oproep van Balkenende komen om de film niet te verspreiden, dan zet Weesie Fitna echter zeker online. Sander Duivestein van Jaggle.nl laat Fitna waarschijnlijk aan zich voorbij gaan. Ik moet hem natuurlijk nog zien. Maar wij plaatsen geen films meer die een racistische inhoud hebben of kunnen hebben. Hij zit niet te wachten op publiciteit rond de Wilders-film: Ik hoef niet zo nodig meer te scoren over de rug van Wilders. Dan maar geen nieuws. 1. Argus Minister Cramer wil schonere schepen. Van Dale geeft antwoord Qu importe le nom? Ook Frankrijk heeft probleemwijken, compleet met zones de nondroit, zoals de no-goarea s wel genoemd worden waar zelfs de politie niet graag komt. Al jaren wordt gediscussieerd hoe banlieues en quartiers difficiles kunnen worden omgetoverd in prachtwijken. Hierover heeft de nieuwe president Nicolas Sarkozy een uitgesproken mening. In 2005 gooide hij de knuppel in het hoenderhok door voor de camera s te beloven dat hij de bewoners zou verlossen van dat racaille (tuig) dat de wijk terroriseerde. Hij zou de straten wel even karchériser: schoonvegen met de hogedrukspuit. Met die woorden gooide hij olie op het vuur, precies in een periode van grote onrust in de cités, met per Praktijkwoordenboek Frans wijk telkens meer uitgebrande auto s dan tijdens een gemiddelde nieuwjaarsnacht in heel Nederland. Als president pakt Sarko het slimmer aan. Nu de politieke wittebroodsweken (état de grâce) voorbij zijn en hij in de peilingen alweer zakt, leidt hij de aandacht af met een sprookjeshuwelijk en herstelt ondertussen de wijkagent (îlotier) in ere die hij eerder als premier hoogstpersoonlijk afschafte. Links blij: de police de proximité (wijkpolitie) is terug van weggeweest! Hoewel? De nieuwe Franse wijkagenten luisteren naar de naam unités territoriales de quartier ( territoriale wijkeenheden ). Dat het racaille voortaan bibberend achter de geraniums blijft zitten, behoeft geen betoog. Enfin, qu importe le nom ( what s in a name ) verzucht een éléphant (bedaagde politicus), daarmee onbedoeld op het hart van de woordenboekenmaker trappend 1

4 4 Dagblad De Pers Jackie Onder redactie van Femmetje de Wind / Coördinatie Hilde Veeren Beat it! Burberry doet dit voorjaar een poging om van haar brave imago af te komen. Met succes, want het nieuwe parfum The Beat rocks! in stoere fles, met sexy geur en met edgy model Agyness Deyn als gezicht voor de campagne is het plaatje rond. Het enige beetje Burberry dat over is, is de transparant uitvergrote ruit op de fles. Verkrijgbaar vanaf maart voor 38,50 euro. REUTERS Inside Ik vind het belangrijk dat ik mezelf kan onderhouden. Met wie ik ook ben, ik kan het ook alleen. Gezien op de Parijse catwalk Zelf zijn we nog volop bezig met het inslaan van onze nieuwe zomergarderobe, maar de designers zijn alweer een half jaar verder. Tijdens de fashionweek in Parijs toonde Ungaro zijn nieuwe collectie voor de winter van De nieuwe trends: heel veel truien met dikke breisels gedragen op zwierende rokjes van voile en tricot. En in plaats van de drukke prints die we nu nog in de winkels zien, is de kleding straks effen grijs, zalm, crème en zand. 1 (aldus Nikkie Plessen in een interview met Jackie. Nu in de winkel voor 2,50 euro) Ungaro REUTERS Wat dragen we vandaag? Julie Hoyng, styliste Jackie: De openingsavond van een expositie draait officieel natuurlijk om de kunstwerken, maar het is ook het aangewezen moment voor netwerken en een optionele flirtage. Een jeans is prima, maar zorg wel voor een stijlvolle tuning door te kiezen voor hoge hakken, mooie accessoires en een pittig jasje. Dan ben je meteen klaar als je nog mee uit eten wordt gevraagd. Jasje: 106 (Modström) blouse: 169 (Twin-Set) jeans: 240 (7 For All Mankind) tasje: 18,90 (Accessorize) ketting met zilveren tand: 175 (Buhjah) - ketting zilver met lus: 18,90 (Accessorize) armband: 315 (Buhjah) schoenen: 325 (Pedro García via Manwood ) riem: 397 (Hermès). FEMMETJE DE WIND HOOFDREDACTEUR JACKIE Paola van Dam Journalist Mini Me A fgelopen donderdag hadden we een redactievergadering voor Jackie Junior. Een nieuw themanummer van Jackie pour le petit chique. Bij de bespreking waren twee dames met kinderen en drie zonder kinderen. Het blad moet wel eerlijke verhalen bevatten, niet alleen van dat roze wolk geneuzel, zegt de redacteur-zonderkinderen. Ja graag, zegt de redacteur-met-kinderen, over hoe erg de bevalling is, maar vooral over hoe erg het daarna. My life in Rome Jared Leto You know you re really famous when there s rumours about you being gay. Giulio belt. Het is uit met Stefano, de knappe mode-ontwerper aan wie ik hem drie maanden geleden heb voorgesteld. Giulio, succesvol architect van onder andere de Gucci-winkels, is in Italië de eerste alleenstaande gay met een kind. Homo s mogen in dit land niet adopteren en zijn daardoor gedwongen om zelf kinderen te verwekken, in dit specifieke geval bij een vrouw in Amerika die er grof voor betaald werd. Giulio, die zijn rol als vader én moeder buitengewoon serieus neemt, had Stefano al bij hun eerste ontmoeting gewaarschuwd. Ik heb een dochter en wordt. Dat je al je vrijheid kwijt bent en dat je nooit meer een normale nacht slaapt. En dat je 85 dingen tegelijk moet doen, wil je nog meetellen in de maatschappij. En dat ik niemand ken die twee dingen tegelijk kan doen, laat staan 85. En dan dat tergende schuldgevoel, vul ik de redacteur-met-kinderen aan, dat je je alleen nog maar afvraagt of je kind het wel leuk vindt vindt mijn kind het wel leuk om boodschappen te doen in Albert Heijn? en dat niemand zich meer lijkt af te vragen wat jij leuk vindt. Oh ja en dat je partner zomaar één hele dag vrij krijgt van zijn werk als hij die komt altijd op de eerste plaats. Voor Stefano, die dezelfde avond nog verklaarde in Giulio de man van zijn leven te zien, bleek het geen probleem. Een alleenstaande man met zo n sterke kinderwens heeft veel liefde te geven, aldus de designer. Giulio was ook erg geporteerd van Stefano en stortte zich volledig in de liaison. Dus wat was er in die korte periode veranderd? Hij trekt mijn dochter niet, fluistert Giulio aangeslagen. Eerst leek alles koek en ei, maar na een paar weken had Stefano de confrontatie met het blèrende kind, de luiers en de eeuwig aanwezige nanny Gehoord op de redactie Wie denk jij dat gaat winnen? Hillary Clinton of Obama Bin Laden? Nederlandse vrouwen vertellen over hun leven in het buitenland vader wordt en dat jij zestien weken vrij krijgt waardoor je wel kunt fluiten naar een gelijke verdeling van de zorgtaken. Jij doet het toch al? En ik vind ook dat we eerlijk moeten vertellen over hoe het de eerste paar maanden is; dat je baby dan alleen maar kotst, eet, poept en huilt. En jij na drie maanden ook. De drie redacteuren-zonder-kinderen waren al een tijdje stil, toen een van hen voorzichtig opmerkte, even voor de goeie orde, maar we zijn toch een modeblad? Jackie Junior wordt toch een modeblad voor de kleintjes? Iedereen zweeg. Als jullie nou een rubriekje voor jullie rekening nemen, de niet meer aangekund. Wat zeg je tegen iemand die dankzij jou met een gebroken hart zit en waarvan de meest gevoelige snaar (het singlevaderschap) als door een mortiergranaat geraakt is? Het is beter dat je er nu achter komt dan over twee jaar, probeer ik. Als we ophangen, blijf ik met een schuldgevoel zitten. Dat wordt nog versterkt wanneer ik Stefano tegenkom. Ik heb het op de dochter gegooid, maar het echte probleem ben ikzelf. Ik heb toch niet zo n zin me te binden. Voor het eerst sinds lange tijd sta ik met een mond vol tanden. 1 tien dingen die ze je niet vertelden voordat je zwanger werd, zou dat helpen? Na afloop van de meeting zie ik Muriel, onze fashion-assistant, bij het koffieapparaat. Nou, zegt ze, ik wacht er dus nog maar even mee. Oh jee, zeg ik, sorry, ik heb me heel erg laten gaan, zo erg is het niet. Het is namelijk ook heel leuk, zo leuk dat je al die zware dingen op de koop toe neemt. Muriel kijkt naar me alsof ik haar zojuist een gele kanarie voor een labrador pup wilde verkopen. Nee, t is goed zo, zegt ze, ik wacht gewoon nog even. 1. Reageer Wil je een abonnement op Jackie? Heb je een vraag of wil je reageren op deze pagina, mail dan naar jackieindepers@gmg.nl

5 Vreemdeling in Den Haag Binnenland Dagblad De Pers 5 Peter Middendorp is schrijver/journalist en doet voor De Pers dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag. M inister Maxime Verhagen riep Wilders op zijn film niet uit te zenden. Onze mensen in het buitenland zouden er gevaar door lopen. We staan daar keurig netjes baardmannen, vrouwen en kinderen af te knallen, en wie is er weer als de kippen bij om de stemming te bederven? Je kunt de klok erop gelijkzetten. Een dag later verwoordde Balkenende het kabinetsstandpunt over de film: de oproep van Verhagen met de scherpe kantjes eraf gehaald door Bos en Plasterk. Het kabinet vroeg Wilders rekening te houden met de gevolgen van de film, vrijheid van meningsuiting was niet absoluut, maar bracht verantwoordelijkheden met zich mee. Precies dezelfde boodschap, gesteld in woorden die je net in veiligheid zullen brengen als er met een juridisch oog naar wordt gekeken. Ik ben benieuwd naar de film. Ik kan haast niet wachten. Ik ben ook steeds zo bang dat ik net iets anders aan het doen ben als de film wordt uitgezonden. In de trein van Den Haag naar Groningen bijvoorbeeld, voor een weekend op Vlieland. Filmcrisis Ik ben zo bang dat ik net iets anders doe als de film wordt uitgezonden Straks staat de Schilderswijk in brand, of het Catshuis, straks is iedereen nerveus en bang bij het Binnenhof en gaan ze allemaal grappige dingen doen en zit ik met de vriendin in het welness-centrum van residentie De Vlierijck. De afgelopen jaren is op en rond het Binnenhof veel geïnvesteerd in veiligheid. Als je in de Tweede Kamer wilt komen, moet je aan vele eisen voldoen, eenmaal binnen zie je hoe eenvoudig het is om een bom naar binnen te brengen. Ik ga niet vertellen hoe je dat moet doen, ik neem mijn vrijheid met verantwoordelijkheid. Ook zonder film is iedereen al nerveus. Een beetje beveiliger is niet nerveus. Een beetje premier ook niet. Als Balkenende de afgelopen jaren ergens in heeft uitgeblonken, dan is dat in het nietsdoen geweest, het afwezig zijn op cruciale momenten. Het slechtst is hij in reageren, de regie nemen, zoals dat heet, de boel overzien en een beslissing nemen. Vrijdag zei hij over de grote filmcrisis: Zoiets als dit heb ik nog nooit meegemaakt! Dat is pas een opmerking waar je bang van zou moeten worden. 1 Vechtpartij Vader en zoon slaan in op politie Novum Twee agenten zijn zaterdagnacht gewond geraakt toen zij klappen kregen van een vader en zoon in het Brabantse Drunen. De 24-jarige man uit Elshout en zijn 51-jarige vader hadden zich bemoeid met hulpverlening van de dienders aan een man die bewusteloos was geraakt bij een eerdere vechtpartij. Ze konden uiteindelijk worden aangehouden. Na de eerste vechtpartij leken vader en zoon volgens de politie te vinden dat het slachtoffer over wie de agenten zich ontfermden, zijn verdiende loon had gekregen. Zij wilden niet vertrekken toen de politie hen daartoe meermaals sommeerde. Een van de omstanders maakte een opmerking, waarna de zoon met hem op de vuist ging. Toen de agenten de 24-jarige man arresteerden, kwam zijn vader daartegen in het geweer. Beide agenten kregen klappen in het gezicht. De een liep een gezwollen kaak op, de ander een gescheurde lip. Nadat versterking was gearriveerd, konden de twee agressievelingen worden ingerekend. Het eerdere slachtoffer, een 26-jarige man uit Drunen, is naar het ziekenhuis gebracht met een flinke hoofdwond. Wie hem mishandeld heeft, is nog niet duidelijk. 1 Extreemrechts Demonstratie tegen Polen mondt uit in chaos Zo n zeventig extreemrechtse NVU ers demonstreerden zaterdag in Bergen op Zoom tegen de komst van Oost- Europese arbeiders naar Nederland. Ze werden belaagd Vergeet de smurfen van Albert Heijn en ga voor het grote geld: het monopolyspel van Super de Boer. Tienduizend euro voor de Kalverstraat? Geen probleem! Peter Wierenga Vormen wij een setje? Heb jij de Kalverstraat, dan neem ik de Leidsestraat mee Laten we afspreken! Op de website Marktplaats.nl staan talloze oproepen van die strekking. Als je bij winkelketen Super de Boer voor een tientje aan boodschappen doet of actieproducten koopt, krijg je namelijk een monopolykanskaart. Soms win je meteen een prijs, een andere keer krijg je een van de straten uit het befaamde gezinsspel monopoly. Bijvoorbeeld de Heerestraat in Groningen, of het Spui in Den Haag. door een groep allochtone jongeren, onder meer van Turkse afkomst, die met stenen gooide. De ME greep in. Er volgden zeventien arrestaties. 1 FOTO AMAURY MILLER Hype Veel belangstelling voor actie Super de Boer Op internet wordt grof gehandeld in monopoly Heb je een stad compleet, dan krijg je gegarandeerd een prijs, bijvoorbeeld een flatscreen tv. De twee caravans à euro elk in ruil voor Rotterdam zijn er al uit, maar van de populairste prijs een Skoda van 0 euro zijn nog vijf exemplaren over. Dan moet je wel de Amsterdamse Leidsestraat en de Kalverstraat hebben. Vooral die laatste is schaars. Jolie Tazelaar (18) uit Amerongen heeft nog hoop dat ze via internet de Kalverstraat weet te bemachtigen. Ik heb nog geen reactie gekregen, maar er hebben al wel meer dan zestig mensen gekeken in twee dagen. Meestal gaat Jolie naar een andere winkel, maar nu gaat ze wel wat vaker naar Super de Boer. Volgens woordvoerder Carien Bas- Van Middelaar heeft de actie, die nog een week loopt, tot een duidelijke omzetstijging geleid. Hoeveel precies wil ze uit concurrentieoverwegingen niet zeggen. Ook niet hoeveel kanskaarten er in omloop zijn. Ga er maar vanuit dat alle drie miljoen prijzen uitgereikt worden. We checken de straatkaarten wel eerst op echtheid. Nee, we hebben nog geen fraude geconstateerd. Toch lijkt er een louche handeltje te ontstaan. Ja, ja ik heb hem, de Kalverstraat, schrijft ene Farid uit Utrecht op marktplaats. Wie biedt? Eronder staan bedragen tot twaalfduizend euro. Desgevraagd bevestigt Farid dat dit zijn mobiele nummer is en dat hij over de populaire straat beschikt. Maar als hij doorkrijgt dat hij met een journalist spreekt, krabbelt hij opeens terug. Nee, nee, dit nummer is niet goed. Geen kaartje! Hopelijk hebben zijn slachtoffers niet met echte euro s, maar met monopolygeld betaald Opnieuw aanhoudingen voor geweld in Leerdam De politie heeft opnieuw twee mannen aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij gewelddadige incidenten met oud en nieuw in Leerdam. Het gaat volgens de politie om een 16-jarige jongen en een 22-jarige man uit die plaats. Tijdens oud en nieuw werd in Leerdam een woonhuis vernield en een politieauto in brand gestoken. Ook werd de politie bekogeld met zwaar vuurwerk en stenen. Eén agent werd door relschoppers zodanig bedreigd dat hij meerdere waarschuwingsschoten loste... Stille diplomatie PAARD VAN SINTERKLAAS TOCH TE BEWONDEREN IN EGYPTE De kinderfilm Waar is het paard van Sinterklaas? wordt toch vertoond op het internationale festival voor kinderfilms in Caïro. Producent Michiel de Rooij kreeg zondagochtend een telefoontje van de directeur van het kinderfestival dat de film alsnog wordt toegelaten. Ik denk dat dit een succes is van stille diplomatie van Buitenlandse Zaken, zegt een blij verraste De Rooij. De Nederlandse film werd eerder geweerd op het festival, naar verluidt als reactie op de aankondiging van PVV-voorman Geert Wilders dat hij een film met kritiek op de Koran zal uitbrengen. Donderdag meldde het ministerie van Buitenlandse Zaken dat Egypte om opheldering gevraagd zou worden. De directeur van het festival heeft gezegd dat de beslissing onder druk van Buitenlandse Zaken is genomen, vertelt De Rooij. Ze is heel blij dat onze film alsnog wordt toegelaten. STUDENTEN.NET LEDEN KRIJGEN KORTING! Studenten.net biedt een breed scala aan verzekeringen aan tegen studentenprijzen op Als lid kan je ook hiervan profiteren, en lidmaatschap is helemaal GRATIS. Ga je nog op vakantie? Sluit dan de voordelige doorlopende reisverzekering af. Welkomscadeau! Sluit je een verzekering af voor 1 april dan ontvang je de Studentenpas t.w.v ,- helemaal gratis. (check studentenpas.nl). Driemaal is tegen de lamp! Een Limburgse winkelier heeft een dief in zijn nekvel gegrepen nadat hij hem herkende van twee eerdere diefstallen. Waar is mijn jas? Een feestavond in het Brabantse dorp Zeeland is zaterdag in chaos en opstootjes ontaard nadat de drukte bij de garderobe te groot werd. Ga je op kamers wonen? Dan is wellicht het studentenbasispakket iets voor jou (inboedel, aansprakelijkheid en ongevallen verzekering in één bundel). Studenten.net verzekeringen zijn powered by en zijn af te sluiten op:

6 IN NEDERLAND WERKEN STEEDS MEER MENSEN SAMEN OM TE VOORKOMEN DAT IEMAND TERRORISTISCHE IDEEEN KRIJGT. Kunnen we in Nederland voorkomen dat mensen terroristische ideeën krijgen? Of zelfs terroristische aanslagen plegen? Nee, dat valt nooit helemaal uit te sluiten. Toch kunnen we als maatschappij veel doen om te voorkomen dat mensen radicaliseren. Ouders bijvoorbeeld kunnen hun kinderen respect bijbrengen voor andere mensen en opvattingen. En uitleggen dat we met iedereen van mening mogen verschillen, maar dat zoiets nooit het gebruik van geweld rechtvaardigt. Ik let er op dat de regels in de wijk gerespecteerd worden. Ja, als je mensen respecteert, respecteer je ook de regels. Leraren kunnen in hun klas stilstaan Ik laat ze discussiëren in de klas bij de verschillende achtergronden en wijs ze op het verschil van hun leerlingen. Ze laten hun leerlingen discussiëren, en bepalen in tussen debatteren en beledigen. de klas de grens tussen debatteren en beledigen. In alle gevallen zullen ze proberen te voorkomen dat een bepaalde leerling of een groep leerlingen geïsoleerd raakt. Jongerenwerkers kunnen het gesprek aangaan met jongeren die vatbaar lijken voor extremistische idealen die geweld verheerlijken. Soms voelen ze zich miskend en vinden ze bij jongerenwerkers een luisterend oor. Wijkagenten, vaak de ogen en oren van een buurt, kunnen extra alert zijn op signalen uit de wijk en de verbindende schakel vormen als er toch iets dreigt mis te gaan. Ik zeg altijd tegen ze: Sluit je niet af. Praat met iedereen, ook met mensen uit een andere groep. Veel mensen in onze maatschappij atschappij Want als je niet meer praat, begint kunnen iets doen vaak de haat. én doen dat ook. Steeds eds meer mensen werken in Nederland samen om te voorkomen dat iemand terroristische ideeën krijgt. Kijk voor meer informatie op De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding

7 Buitenland Midden-Oosten Premier Olmert negeert protesten Zeker honderd doden in Gaza na offensief Israël Dagblad De Pers 7 Palestijnse jongeren in Hebron vluchten voor Israëlisch traangas. REUTERS Irak Ahmadinejad op bezoek in Bagdad Qassim Abdul-Zahra/AP BAGDAD De Iraanse president Mahmoud Ahmadinejad had dit weekend geen moeite grote woorden te vinden voor zijn historische bezoek aan voormalig aartsvijand Irak. Het betrof een nieuw hoofdstuk in de broederlijke relatie tussen beide landen, zo zei hij. Ahmadinejad is de eerste Iraanse president die voet zet in Irak. Vanaf het vliegveld van Bagdad ging hij rechtstreeks door naar zijn Iraakse collega Jalal Talabani, die hem een warm welkom bereidde. De twee kusten elkaar vier keer op de wang, terwijl beide volksliederen klonken. Volgens Talabani spraken de twee leiders met name over economie, politiek, veiligheid en olie. De grensgeschillen tussen beide landen, waaronder dat over de Shatt al-arab (de waterweg tussen Irak en Iran), kwamen niet aan de orde. Ahmadinejad benadrukte dat Iran niets liever heeft dan een stabiel Irak. Daar kan volgens hem de hele regio van profiteren. Alle hoopvolle woorden ten spijt delen Irak en Iran een zeer bloedig verleden. Gedurende het hele regime van Saddam Hoessein stonden de landen bijzonder vijandig tegenover elkaar. Toen Saddam in 1980 Iran binnenviel, vochten ze een acht jaar lange oorlog uit die aan zeker een miljoen mensen het leven kostte. Na de val van de soenniet Saddam kwamen de Iraakse sjiieten weer aan de macht. Ook Iran is een sjiitisch land. 1 Parlementen Vrouwen grijpen politieke macht Novum/AP Het aantal vrouwelijke parlementsleden wereldwijd was nog nooit zo hoog. Dat zegt de Interparlementaire Unie (IPU). Er zijn echter nog wel veel minder vrouwelijke parlementsleden dan mannelijke. Op 1 januari van dit jaar was 17,7 procent van de parlementariërs vrouw. Aan het eind van 2005 was dat 16,3 procent, een jaar eerder 15,7. Het zal jammer genoeg nog erg lang duren voordat de helft van de parlementsleden een vrouw is, zegt de secretaris-generaal van de IPU, Anders Johansson. Hij spreekt van vooruitgang, maar wel van erg langzame vooruitgang. Rwanda is er al bijna: daar is 48,8 procent van het parlement vrouwelijk. Zweden en Finland volgen met respectievelijk 47 procent en 41,5 procent. Nederland scoort 39 procent. De helft van de landen waar meer dan 30 procent van de parlementsleden vrouw is, zijn ontwikkelingslanden. Het gaat onder meer om Cuba, Costa Rica en Mozambique. Acht landen hebben geen enkel vrouwelijk parlementslid: Saudi-Arabië, Qatar en zes eilandengroepen in de Stille Oceaan. 1 De Israëlische militaire operatie in de Gazastrook heeft al aan zeker honderd mensen het leven gekost. Israël legt de kritiek naast zich neer. Redactie buitenland Israël verhevigde zaterdag het offensief in de Gazastrook. Dat had het eerder vorige week ingezet om, naar eigen zeggen, de bijna dagelijkse raketaanvallen op het zuiden van het land te stoppen. Minister van Defensie Ehud Barak zegt dat Israël zelfs een grote aanval overweegt. Hij legt de schuld van de Verpleegkundigen krijgen bij Centrum Maliebaan heel wat op hun bordje! VERPLEEGKUNDIGEN raketaanvallen bij Hamas, dat de macht heeft in Gaza. Een van de doelwitten was zaterdag het (lege) kantoor van premier Ismail Haniyeh. De meer gematigde Palestijnse president Mahmoud Abbas, die regeert over de Westelijke Jordaanoever, heeft uit protest de vredesbesprekingen met Israël opgeschort. Ban Ki-Moon, de secretaris-generaal van de VN, beschuldigde Israël van het gebruik van excessief geweld. Ook de Europese Unie veroordeelde het geweld. De EU drong er bij Israël opaan aanvallen die burgers in gevaar brengen te staken. De Unie eist verder dat er direct een eind komt aan de Palestijnse raketaanvallen op Israël. Ook wil ze dat het vredesproces niet wordt onderbroken. De Israëlische premier Ehud Olmert legt alle kritiek naast zich neer. Volgens hem gaat het Gaza-offensief gewoon door. Hij zei dat niemand het morele recht heeft tegen Israël te preken als het zichzelf verdedigt. Overal op de Westoever werd gisteren tegen het offensief in Gaza gedemonstreerd. Daarbij schoten Israelische soldaten een Palestijnse jongere dood. Dit versterkt de vrees dat het Israëlisch-Palestijnse geweld naar de Westoever zal overslaan. 1 FRANS VERHAGEN Inhoudsloos?. Ook op deze dag 1931: De Verenigde Staten nemen officieel The Star-Spangled Banner in gebruik als volkslied. Het telt vier coupletten, maar meestal wordt alleen het eerste gezongen. Barack Obama: mooie praat, geen inhoud. Steeds vaker zetten Hillary-fans, ook in Nederland, deze kritische noot bij het succes van Obama. Ze spraken de voormalige First Lady na, op zijn Texaans: Obama is all hat, no cattle, allemaal cowboyhoed maar geen koeien. Je moet het de Clintons nageven, hun Obama heeft geen inhoud - campagne sloeg aan. Nou ja, in elk geval bij de media. Talloze artikelen gingen over het vermeende gebrek aan inhoud van Obama. Onze eigen Clinton-vriendelijke deskundige plaatste een bedachtzaam klinkend tut-tut bij Obama s reeks van elf overwinningen op rij. Inderdaad, vond hij, weinig substantie in die mooie toespraken. En was Obama ook niet erg naïef? Zou zomaar met Amerika s vijanden gaan praten. Niemand leek de site van Obama te hebben bezocht, die overloopt van programmatische voorstellen. Hillary wilde enthousiaste kiezers aan het twijfelen brengen en misschien blijkt dat morgen in Ohio gelukt. In elk geval biedt het een aardig kijkje in de keuken van campagnes. Het proces van iemand vastpinnen op een bepaald imago, op een beeld, noemen communicatieadviseurs framen. Je probeert iemand te definiëren, te koppelen aan een bepaald onderwerp of een bepaalde term. Zo wist de oude Bush in 1988 de Democraat Michael Dukakis vast te klinken aan de term liberal, progressief, die in de Reaganjaren een negatieve en onpatriottische klank had gekregen. Lekker gemakkelijk: je riep liberal en het klonk altijd negatief. Het is onwaarschijnlijk dat Clintons campagne gaat lukken. Haar klacht is onzin, maar dat is nog wel het minst relevant. Misschien geloven mensen Het weer Berlijn: 7 C/0 C, regen Bonn: 6 C/1 C, regen München: 14 C/1 C, regen Clinton gewoon niet meer. Aan haar kleeft het frame aan dat ze werkelijk alles zal zeggen om gekozen te worden. Maar vooral denk ik dat mensen iets anders zien in Obama, iets waarvoor programma s minder belangrijk zijn. Ze zien iemand die het land kan verenigen en hebben geen behoefte aan verdeeldheid zaaiende betweters. Als dat zo is, dan blijkt andermaal dat Hillary de verkeerde campagne vecht in het verkeerde jaar. En dan is het Clinton-tijdperk morgen definitief voorbij. Ik zal er geen traan om laten. 1 fverhagen@amerika.nl. Het weer Ho Chi Minh Stad: 30 C/21 C, zon Hanoi: 24 C/9 C, zon Da Nang: 22 C/20 C, af en toe regen

8 8 Buitenland Dmitri Medvedev Nieuwe president Rusland Vrijheid is beter dan een gebrek aan vrijheid Dit is m dan, met 70 procent van de stemmen de nieuwe president van Rusland: Dmitiri Medvedev. Of whatever, zoals Hillary Clinton hem noemde. Wat weten we eigenlijk van hem? Redactie buitenland Wie? Dmitri Medvedev (42), geboren in Sint-Petersburg. Getrouwd met jeugdliefde Svetlana. Eén zoon: Ilya (11). Waar droomde hij als jongen van? Van Deep Purple, Pink Floyd en echte spijkerbroeken. Was het spannend dit weekend? Nou, nee. Hij was de enige serieuze kandidaat. Bovendien had hij de steun van Vladimir Poetin, zijn voorganger, vriend én de nieuwe premier. Ook bekend als..? De liberale versie van Poetin, samen doen ze een soort good cop, bad cop. Achter de schermen houden ze de touwtjes strak in handen. Hun slogan: Samen zullen we winnen. Werkte hij ooit zónder Poetin? Niet echt, al is hij de enige in Poetins entourage die niet voor de KGB en/of FSB werkte. Hij werd ambtenaar in Sint-Petersburg toen ook Poetin daar zat, volgde hem in 1999 naar het Kremlin en leidde in 2000 zijn presidentscampagne. Onder Poetin leidde hij de oliegigant Gazprom, was hij zijn chef staf én vicepremier. Meest gevleugelde uitspraken? Ik zweer dat ik de weg zal volgen die is uitgestippeld door president Poetin ; Rusland heeft decennia van stabiele ontwikkeling nodig en de mooiste: Vrijheid is beter dan gebrek aan vrijheid. Is hij gelovig? Nou en of! Toen hij op zijn 23e werd gedoopt in de Russisch Orthodoxe Kerk zei hij: Op dat moment begon er een nieuw leven voor me. Medvedev, Poetins vriend. REUTERS Wat vinden de Amerikaanse kandidaten van hem? Uh, Medve, stamelde Hillary Clinton toen ze naar zijn naam gevraagd werd. Oh ja, Medvedev. Whatever. Ook bij Obama gingen geen belletjes rinkelen. Hij hield het bij that man. President Bush drukte hen op het hart om een persoonlijke relatie met de Russische president op te bouwen. Wie het ook is. 1 BBC-documentaire Mick Jagger doelwit Hell s Angels AP LONDEN Mick Jagger is veertig jaar geleden mogelijk ontsnapt aan een moordaanslag door de Hell s Angels. Dat blijkt uit een documentaire die vandaag wordt uitgezonden op BBC Radio 4. De zanger van de Rolling Stones werd volgens de BBC doelwit van de Hell s Angels, nadat hij had besloten leden van de beruchte motorclub niet meer als uitsmijters in te huren. Aanleiding was de moord op een 18-jarige fan tijdens een gratis optreden van de Britse band in Californië in december De Hell s Angels hebben altijd alle betrokkenheid bij de moord ontkend. Het plan was om Jagger om te brengen in zijn vakantiehuis op Long Island in New York, zeggen de makers van de documentaire. Ze wilden hem vanaf zee aanvallen, vertelde Tom Mangold, de presentator van het BBC-programma, in de Sunday Telegraph. Maar de boot kwam in een storm terecht en alle mannen sloegen overboord. De informatie zou afkomstig zijn van Mark Young, een voormalig FBI-agent. 1 Colombia Leger doodt FARC-topman REUTERS Redactie buitenland Het Colombiaanse leger heeft de nummer twee van de linkse guerrillabeweging FARC gedood. Het gaat om topcommandant en woordvoerder Raul Reyes, een van de kandidaten voor het hoogste leiderschap van de FARC. Zijn dood is een zware klap voor de organisatie. Reyes sneuvelde tijdens gevechten net over de grens in Ecuador, zo meldde een regeringswoordvoerder. Nog eens zestien rebellen en een soldaat overleefden de gevechten niet. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken had vijf miljoen dollar uitgeloofd voor informatie die leidde tot de arrestatie van Reyes. De dood van Reyes is door het Colombiaanse leger gevierd als een triomf. Gevreesd wordt dat de onderhandelingen tussen FARC en de Colombiaanse regering over de vrijlating van gijzelaars, onder wie Ingrid Bétancourt, in gevaar komen. Ecuador heeft boos gereageerd op de Colombiaanse operatie op zijn grondgebied. 1 SOMS DE AUTO SOMS DE TREIN

9 Opkomende markten CHINA Economie Edward Deiters Dagblad De Pers 9 Miljard meter darmen in China Ook dit jaar is er weer een grote trek van westers kapitaal naar opkomende markten. Hoe houden Nederlandse ondernemers daar het hoofd boven water? Deel 3: China DEN HAAG Ik weet het, dit lijkt geen glamoureuze wereld, maar een natuurdarm is een prachtig product, zegt Lex van Hessen. In de darmenwereld is hij niet zomaar iemand. Zijn bedrijf Van Hessen BV is met een productie van bijna anderhalf miljard meter natuurdarm per jaar wereldmarktleider. En daar is Van Hessen bijzonder trots op. Wij bestaan al ruim honderd jaar en hebben aanzien in dit vak. Onze worsthulzen gaan de hele wereld over. Ze worden gebruikt als velletje om rookworsten en knakworsten, maar ook bijvoorbeeld om merquez, chipolata of salami. In feite is iedere worstfabriek en ieder slachthuis ter wereld een potentiële klant of leverancier voor ons. De hoofdfabriek van de Nederlandse firma staat midden in een woonwijk aan de rand van Shanghai. Toen deze eind jaren zeventig openging, lagen er volgens Van Hessen nog rijstvelden omheen. Nu zijn deze zoals bijna alles opgeslokt door de stad. Binnenkort verhuist het bedrijf naar een futuristisch ogende nieuwe megafabriek met een oppervlak van vierkante meter. Hier zullen straks paar Chinese vrouwenhandjes zich bezighouden met wat Van Hessen de raffinage van varkens-en schapendarmen noemt. Het Chinese avontuur van het bedrijf begint in 1964 met Lex van Hessens inmiddels overleden vader Paul, die twee keer per jaar op de Kanton Fair natuurdarmen inkoopt. Van Hessen junior maakt zijn eerste Chinareis in 1974 en raakt diep onder de indruk van het toen nog vuurrode land. Geen verlichting buiten, iedereen hetzelfde Mao-uniform. Ja, eigenlijk was alles uniform. Toch was er. MARK LEENARDS één ding dat me bijzonder fascineerde: overal op straat, in hotels en restaurants zag ik die behendige handjes en vingertjes van de Chinese vrouwen. Van Hessen steekt een hand omhoog. Darmen sorteren is heel moeilijk. Vergelijk het met het weven van zijden tapijten, daar zijn onze westerse handen en ogen eigenlijk gewoon niet geschikt voor. Daar komt bij dat wij dit werk hier nooit acht uur per dag geconcentreerd kunnen doen. In China kunnen ze dat zeer goed. Het kost vijf jaar van onderhandelen en veel geduld, maar in 1979 lukt het dan toch: met zijn vader en tachtig kilo in plastic verpakte darmen, De behendige vingertjes van de Chinese vrouwen fascineerden me reist Van Hessen naar China. Hij doet de Chinezen persoonlijk voor hoe ze de darmen moeten selecteren op lengte en kwaliteit. Hij is tevreden over het resultaat en korte tijd later is Van Hessen het eerste westerse bedrijf dat een joint-venture met een Chinees staatsbedrijf aangaat. Onze jaarproductie in schapendarmen was toen ongeveer 20 miljoen meter, en Kerncijfers Inwoners: ruim 1,3 miljard (2006) Economische groei: 11,4 %. (2007) BBP: miljard US dollar (2006) Totale import: 660 miljard US dollar (2005) Totale export: 762 miljard US dollar (2005) Export Nederland naar China: 3,2 miljard euro (2006) Import Nederland uit China: 23,1 miljard euro (2006) Bron: EVD/CBS het contract dat we sloten was voor 120 miljoen meter. Wij dachten in vaten, de Chinezen in containers. Het blijkt gouden handel. Het bedrijf zet inmiddels met Van Hessen Shanghai jaarlijks voor meer dan 150 miljoen dollar om. In die eerste pioniersjaren was vooral de taalbarrière een zeer groot probleem. Bijna niemand sprak Engels. Die darmen moeten tien minuten in de pekel, werd dan bijvoorbeeld vertaald met tien uur. Naast spraakverwarringen moeten westerlingen zich in China volgens Van Hessen vooral aanpassen aan het tempo van de Chinezen. Je wordt eindeloos van het kastje naar de muur gestuurd en ze nemen voor iedere beslissing uitgebreid de tijd. De Chinees die tegen een probleem oploopt, gaat nadenken hoe hij over drie jaar tegen datzelfde probleem aankijkt. Daarbij heeft hij in zijn achterhoofd dat 95 procent van de problemen door de tijd wordt opgelost. Voor 3 procent kun je een oplossing bedenken en 2 procent is niet op te lossen. Derhalve is het wijsheid de juiste 3 procent te vinden. Chinezen zijn meesters in het controleren van de tijd. Ik heb nog nooit een Chinees zijn geduld of zijn beheersing zien verliezen. Wanneer ze merken dat je haast hebt, ben je verloren. Van Hessen lacht en wijst op een gigantisch massief beeldhouwwerk van Chinese jade dat zijn Haagse kantoor opsiert. Daarover heb ik zes jaar onderhandeld. In het Westen vaak toegepaste zakelijke intimidatietechnieken werken volgens Van Hessen in China averechts. Dreigen werkt niet. Open zijn, om hulp vragen en je zwaktes op tafel leggen werkt veel en veel beter. In China wordt alles heel goed vastgelegd, niet zozeer door advocaten, maar door duidelijke memoranda. Van Hessen: Eer en respect voor elkaar zijn heel belangrijk. Daarbij werken volgens de darmenhandelaar vooral clichés bijzonder goed. Denk aan uitspraken als: We need each other, Vier redenen om te beleggen in Voeding Commodities zijn al een paar jaar helemaal in bij beleggers, maar de categorie voedsel als onderdeel daarvan behoort pas sinds kort tot de favoriete beleggingsmogelijkheden in de financiële wereld. Goud- en Chinafondsen hebben we nu wel gezien: een kilootje tarwe graag Gestegen vraag De markt voor landbouwproducten en aanverwante diensten is minstens zo divers als de mijnbouwmarkt. Er zijn honderden producten die in miljoenen tonnen tegelijk verhandeld worden, al eeuwenlang. In de afgelopen jaren nam de vraag plotseling sterk toe door de economische opkomst van landen als China en India, waar de bevolking van meer dan één miljard inwoners meer te besteden heeft gekregen en voedsel nog altijd de belangrijkste levensbehoefte is. Ook op lange termijn neemt de vraag naar voedingsmiddelen toe door de sterke groei van de wereldbevolking. Het gebruik van een totaal niet-modegevoelig product als rijst steeg in de afgelopen tien jaar circa 10 procent. Ondanks het saaie imago van dit soort commodities is de voedingmarkt volop in beweging. Nieuwe technologieen maken de productie efficiënter en zijn vaak verplicht door de groeiende interesse in maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ten slotte stijgt de behoefte naar basisproducten ook door de grote vraag naar biobrandstoffen (hierover volgende week meer). Lex van Hessen: zes jaar onderhandelen over beeld. IVO VAN DER BENT friendly discussion, old friends, step by step, losing face en mutual benefit. Binnen zijn joint-venture ontstond eens strijd om een onbetaalde rekening. Dat duurde allemaal zo lang dat ik ze liet weten: Prima, dan hoeft u niet te betalen, maar dan voldoe ik het wel uit mijn privé-vermogen want ik verlies zo mijn gezicht tegenover mijn bedrijf wanneer dat geld er niet komt. Nog diezelfde dag Kansrijke sectoren vastgoed- en bouwsector logistiek milieu energie ICT Bron: EVD/Nederlandse ambassade Beijing Vorige week probeerde ik u nog te weerhouden van een belegging in goud, omdat de prijs daarvan te hypegevoelig zou zijn. Is de plotseling toegenomen interesse in agribusiness dan geen hype? Ik denk eerlijk gezegd van wel, maar in tegenstelling tot de goudmarkt is de markt voor voedselproducten en aanverwante diensten enorm divers en nauwelijks gevoelig voor manipulatie door enkele grote partijen. Meetbare marktfactoren Kortom, de prijzen van bijvoorbeeld maïs en koffie zijn in grotere mate afhankelijk van meetbare, objectieve marktfactoren. Omdat ik graag profiteer van trends op basis van die factoren, beleg ik privé en binnen de fondsportefeuille in de voedingssector. Privé heb ik enkele maanden geleden het ABN Amro Agribusiness Certificaat gekocht, een eenvoudige manier om gespreid te profiteren van een koersstijging van landbouwgerelateerde maakten ze me het geld over. Alles in China is politiek, zegt Van Hessen. Ik ben als darmenhandelaar bij de president en bij de premier geweest. Ook hier geldt, zoals overal: je bent wie je kent. Zonder goeie lokale partner ben je in China nergens. Ik heb tientallen westerse bedrijven zien mislukken omdat ze die niet hadden. Hij benadrukt dat het niet de moeite waard meer is om alleen voor de lage lonen naar China te komen. Gekwalificeerd personeel als boekhouders of secretaresses begint in Shanghai langzamerhand net zo duur te worden als in Nederland. Over de toekomst is Van Hessen optimistisch: Het tijdperk van de Chinees is aangebroken. In de komende veertig jaar ontstaat een schoon, efficiënt en groen China. 1 bedrijven. Helaas had ook dit certificaat te lijden onder de beurscrash in januari, maar het is sindsdien indrukwekkend hersteld. Binnen het SBS Global Equity Fund heb ik begin februari een positie opgebouwd in Chaoda Modern Agriculture. Het bedrijf is een van de grootste producenten en leveranciers van fruit en groente in China. Dat doet het bedrijf niet alleen erg efficiënt (brutomarge van 70 procent!), maar ook maatschappelijk verantwoord voor Chinese begrippen. Mede hierdoor ontving de onderneming diverse prijzen en werd Chaoda drie jaar achter elkaar uitgeroepen tot een van de vijfhonderd sterkste Chinese merken. 1 Het door Mark Leenards beheerde SBS Global Equity Fund bezit aandelen Chaoda Modern Agriculture. Het aandeel is onder andere verhandelbaar via de beurzen van Hongkong en Frankfurt.

10

11 Economie 11 Navigatie Europese Commissie moet nog beslissen Overname door TomTom onzeker Nokia nam digitale kaartenmaker Navteq over. TomTom wil hetzelfde doen met Tele Atlas, maar stuit daarbij op de Europese Commissie. Beurs Brussel vreest prijsstijgingen als TomTom Tele Atlas inlijft. HOLLANDSE HOOGTE Betten De Europese Commissie (EC) vreest dat de overname van Tele Atlas door TomTom nadelige gevolgen zal hebben voor de concurrentie. Dat meldt persbureau Bloomberg op basis van niet nader genoemde bronnen. De EC zou beide ondernemingen zogenoemde punten van bezwaar hebben gezonden waarin ze stelt te vrezen dat de overname zou leiden tot hogere prijzen voor de kaarten van Tele Atlas. TomTom deed afgelopen zomer een bod van 1,8 miljard euro op de digitale kaartenmaker. TomTom-topman Harold Goddijn meldde destijds dat de nieuwe combinatie vooral kwaliteitsvoordelen zou opleveren. De onderneming zou bereid zijn concessies te doen om mogelijke gevaren voor de concurrentie weg te nemen. TomTom en Tele Atlas zouden in een hoorzitting mogen reageren op de ingebrachte bezwaren van de mededingingstoezichthouder. De deadline voor de beslissing van de Commissie staat op 5 mei. 1 Beurs vandaag Vooruitblik Een woelige week Het beurssentiment verslechtert weer en beleggers bijten op hun nagels voor alle data die deze week verschijnen. Rode draad is weer het kwintet dollar, rente, recessie, inflatie, afschrijvingen. De agenda belooft deze week belangrijke economische cijfers en rapportages over 2007 van tal van Nederlandse fondsen. Aegon en Fortis zijn in principe de grootste namen, maar niemand verwacht afschrijvingen en dat is momenteel het enige wat lijkt te tellen bij financials. Akzo Nobel vertelde al dat 2007 meeviel en Ahold heeft zijn omzet al doorgegeven zodat deze concerns niet meer verrassen. In vogelvlucht deze week: Vandaag Arcadis Binck Europese Unie: inflatie februari VS: ISM index februari Niemand twijfelt eraan dat Arcadis en Binck mooie en goedlopende bedrijven zijn. Maar wat zijn hun voorspellingen voor 2008? Rode draad in de bedrijfsrapportages tot dusverre is dat bedrijven die juist daarover zwijgen, koersstraf krijgen. Hét belangrijkste punt vandaag is de Amerikaanse ISM inkoopmanagers index. Die geldt als een goede voorspeller van de Amerikaanse economie. Dinsdag Ordina Woensdag DPA Flex Super de Boer Donderdag Aegon Akzo Nobel Ahold Smit Internationale Univar Europese Centrale Bank: rentebesluit Renteverlaging of niet? De ECB wikt en weegt: enerzijds is de inflatie van momenteel 3 procent veel te hoog, anderzijds is de euro veel te duur ten opzichte van de dollar. In de loop van de week peilen de persbureaus Fiscus Parlementair onderzoek De Jager: grens voor de belastingdienst bereikt de stemming onder economen en analisten en het uiteindelijke besluit is meestal conform deze consensus. Vrijdag Fortis Fugro Vopak USG People Draka VS: Payroll Report Een leuke dag voor handelaren, ze Novum De belastingdienst kan de kilometerheffing niet uitvoeren. Het is niet realistisch de fiscus er nog een complexe taak bij te geven. Dat zegt staatssecretaris van Financiën Jan Kees de Jager (CDA). Het kabinet wil de kilometerheffing pas over drie jaar invoeren en het is nog niet bekend welk ministerie daar de verantwoordelijkheid voor krijgt. Maar De Jager waarschuwt nu al dat de fiscus deze taak straks niet kan uitvoeren, zo bevestigde een woordvoerder van het ministerie van Financiën gisteren na uitspraken van de staatssecretaris in De Telegraaf. De grens is bereikt. De fiscus kampt al enkele jaren met problemen, die onder meer een gevolg zouden zijn van een teveel aan taken waarmee hij is opgezadeld. Vorige week moest De Jager door het stof toen bleek dat mensen hun aangifte opnieuw moeten opsturen. De aangiften waren onbruikbaar geworden door een technische fout bij de belastingdienst. GroenLinks maakte gisteren bekend een parlementair onderzoek naar de belastingdienst te zullen aanvragen. Dat De Jager nu al weet dat de kilometerheffing niet door de fiscus kan worden uitgevoerd, was voor de partij de druppel. GroenLinks vindt dit onbegrijpelijk. De partij wil weten wat de problemen precies zijn, hoe ze kunnen worden opgelost en hoe lang dit gaat duren. De ministeriewoordvoerder bevestigt ook dat de komende vier à vijf jaar enkele honderden banen zullen verdwijnen bij de belastingdienst. Het gaat om staffuncties. Daarbij zal niemand gedwongen worden ontslagen. 1 kunnen zich naar hartelust uitleven met misschien wel grote koersfluctuaties van de cijferende bedrijven vandaag. Vooral USG People is op papier een mooie kandidaat hiervoor, want de koers van de uitzender is zo ongenadig afgestraft. De week besluit om uur met het Amerikaanse werkgelegenheidsrapport, het Payroll Report. Voor beleggers is dit de belangrijkste barometer van de Amerikaanse economie Goud is er wat er blinkt 111 Gaat de goudprijs in maart nog door de magische grens van dollar? Analisten gaan ervan uit. Als gevolg van de dalende dollar, oplopende inflatie en wankelende beurzen is goud niet aan te slepen. De prijs is nu 975 dollar, maar sommige marktvorsers goochelen al met bedragen als of dollar per ounce. 1 Het Panel STELLING: SLACHTOFFERS EN PROFITEURS DOOR DOLLAR 111 Peperdure olie en een boterzachte dollar. Welke Nederlandse beursbedrijven hebben hier het meeste last van en welke profiteren er juist van? Of zijn er buitenlandse concerns die zich helemaal slap lachen? WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP Steun AD VAN TIGGELEN (AANDELENSTRATEEG ING) 111 Er zijn in Nederland en de rest van Euroland maar weinig bedrijven die baat hebben bij een zwakke dollar en veel die er last van hebben. In het algemeen zijn telecombedrijven, nutsbedrijven en lokale banken ongevoelig. Amerikaanse exporteurs profiteren juist van hun zwakke munt, een welkome steun in de rug. 1 KPN CEES SMIT (VERMOGENSBEHEERDER TODAY S) 111 Degenen die echt profiteren, zijn de Amerikanen zelf. Zij kunnen beter concurreren op exportproducten en ook hoeven ze voor hun schulden minder echt geld terug te betalen. De bedrijven die geen belangen in de VS hebben zoals KPN hebben er geen last van. Of iemand zich echt slap lacht, betwijfel ik. 1.. TomTom JACQUES POTUIJT (IEX- EN VEB-COLUMNIST) 111 Elk niet in dollars rapporterend bedrijf is de klos. Er zijn aan die kant geen winnaars, maar slechts kleine of grote verliezers zoals Ahold en Aegon. Of TomTom, dat in elke markt het Amerikaanse Garmin tegenover zich vindt. Elk valuta- en concurrentienadeel voor TomTom is even zoveel voordeel voor Garmin. 1

12 De perfecte partner E. Verhoef Verschijnt in april. Mannenwerk Y. Kroonenberg Verschijnt in mei. 1.- Ook daarom is Bruna de beste boekwinkel voor leesliefhebbers. Bestiarium J.J. Voskuil Verschijnt in maart.

13 Perspectief Dagblad De Pers 13 VANDAAG: DUURZAAMHEID & ZINGEVING Wind je eendje op Hij spettert en spattert lekker in het water, dit blauwe badeendje waar kinderen dol op zijn. En het is ook nog eens een ecologisch verantwoorde aankoop, want er zijn geen vervuilende batterijen nodig. Dit eendje dankt zijn elektriciteit aan een soort opwindbare fietsdynamo. Kaospilot gaat ervoor Kaospilots heten de Rotterdamse studenten van de alternatieve business school die in Scandinavië al furore maakte. Ze willen een win-win-winsituatie creëren: óók voor de maatschappij. Een dj en een lunch waren genoeg om hun uitgewoonde pand op te knappen Is dit uw plezier waard? SABINE JOOSTEN/ HH Liefde voor de dieren Wie geen enkel beestje wil discrimineren, staat vaak voor een dilemma. Zeven geboden voor de ware dierenvriend op een rijtje gezet. up14

14 14 Perspectief Emancipatie Ook dieren hebben rechten Ware dierenliefde in zeven U weet het misschien niet, maar u bent speciesist. U discrimineert naar diersoort. U denkt dat u meer waard bent dan een varken. Moet u lachen? Dat deden veel mannen ook, toen het vrouwenkiesrecht werd geopperd. Marcel van Engelen Je zou het de grondleer van de dierenactivist kunnen noemen: het speciesisme. Van het Latijnse woord species (soorten). Of eigenlijk moet je zeggen: het anti-speciesisme, zoals de burgerrechtenbeweging in de VS bestond uit anti-racisten en de strijders voor vrouwenbelangen zichzelf juist geen seksisten noemden. Mensen die voor dierenrechten strijden, zien het als de laatste emancipatiegolf van onze beschaving, die deze eeuw zijn voltooiing zal vinden. De laatste stemlozen, de dieren, krijgen een stem. Vertolkt door mensen, een belangrijk verschil met vorige emancipatiebewegingen waarbij vrouwen en slaven zélf voor hun rechten konden opkomen. Er is al veel bereikt, maar nog veel meer om voor te strijden. Waar gaat het om? De zeven geboden van de anti-speciesist. Eer uw profeten In Nederland is er Paul Cliteur, 1 de rechtsfilosoof die in 2001 het boekje Darwin, dier en recht publiceerde. Internationaal valt vooral de naam van Peter Singer, de Australische filosoof wiens boek Animal Liberation uit 1975 geldt als de bijbel van de internationale dierenrechtenbeweging. Er zijn nog andere invloedrijke boeken, van de Amerikaanse filosoof Tom Regan of de Zuid-Afrikaanse schrijver J.M. Coetzee. Maar de voornaamste profeet is natuurlijk Charles Darwin, de man van de evolutieleer, die de idee ontwikkelde dat de mens ook maar een dier is. En waarom zouden wij meer waard zijn dan andere dieren? Waarom moet ons belang altijd voorop staan? Omdat we over meer verstand, moreel besef en bewustzijn beschikken? Laten we die kwaliteiten benutten. Dieren kunnen lijden, net als wij. 2 Wees strijdvaardig, de rechten voor dieren schieten tekort. In de Gezondheids- en welzijnswet voor dieren (1992) is voor het eerst vastgelegd dat het dier meer is dan iets dat voor menselijke doeleinden kan worden gebruikt. Het dier heeft ook rechten. Op gezondheid, normale huisvesting en de afwezigheid van onnodige pijn bijvoorbeeld. Voor de anti-speciesist gaat deze wet niet ver genoeg, zeker de uitwerking niet. Zo worden in Nederland gefokte varkens nog steeds op grote schaal vervoerd naar landen als Duitsland en Italië, vaak onder erbarmelijke omstandigheden. Economische belangen wegen zwaarder dan het belang van het dier. Ware dierenrechten betekenen dat dieren vrij zijn van dorst en honger, pijn en ziektes, angst en stress. En, belangrijk: dat ze soorteigen gedrag kunnen vertonen. Vogels moeten vrij kunnen vliegen, varkens moeten lekker in de aarde kunnen wroeten. Eet geen vlees De Partij voor de Dieren mag 3 dan officieel geen vegetarisme nastreven, maar dat doet ze alleen Belangen afwegen, daar gaat het om. Weegt uw plezier zwaarder dan het leed van het dier? FOTO S: HOLLANDSE HOOGTE niet omdat zoiets nu nog onhaalbaar is. 95 procent van de Nederlandse bevolking eet vlees. Voor de anti-speciesist is dit ondenkbaar. Een menselijk dier eet geen andere diersoorten op, zoals hij ook zijn oma niet opeet. Het is niet nodig. Zonder vlees kun je prima leven. En dat dieren in de wilde natuur elkaar ook doden en opeten is geen geldig tegenargument. Wij mensen kunnen morele keuzes maken. De poema in het wild niet. Gebruik geen medicijnen Voor de ontwikkeling of het testen van elk medicijn zijn dier- 4 proeven verricht. Dat is wettelijk verplicht. Veel dierenactivisten vinden dat er te weinig naar alternatieven wordt gezocht: computermodellen of gekweekte cellen om op te testen. Maar als puntje bij paaltje komt, ze worden ziek, of hun kinderen worden ziek, zullen ook radicale dierenvrienden medicijnen gebruiken. Daaruit blijkt: anti-speciesisten die helemaal zuiver in de leer zijn, bestaan niet of nauwelijks. Zij zouden oordelen dat je een rat of een hond niet mag doden of ernstig leed mag toebrengen om er zelf beter van te worden. Dan discrimineer je. Dan ben je een speciesist. Schadebehandelaar brand/letsel/aansprakelijkheid Schadeacceptant brand/letsel/aansprakelijkheid JIJ? Doe met ons mee! Nieuwe uitdagingen? NIG Midoffice is een onderdeel van de Nederlandse Interim Groep Euthanasie STEUN VOOR PIL VAN DRION Bijna drie op de vier Nederlanders willen dat er een zelfdodingspil de pil van Drion beschikbaar komt. Voor 45 procent is levensbeëindiging een reële optie als ze klaar zijn met leven. Dat meldt het NCRV-programma Rondom Tien op basis van onderzoek van Intomart. Bijna de helft van de ondervraagden vindt dat hulp bij zelfdoding niet langer strafbaar zou moeten zijn. De Nederlandse euthanasiewetgeving staat dit momenteel niet toe. De meeste Nederlanders, 55 procent, kunnen zich voorstellen dat hun ouders of grootouders een eind aan hun leven willen maken. Binnen het huidige kabinet zijn afspraken gemaakt om niet te experimenteren met een zelfdodingspil. Leestip The lives of animals, van J.M. Coetzee, winnaar van de Nobelprijs voor literatuur.

15 Perspectief 15 geboden Weeg voortdurend belangen af Het zuivere anti-speciesisme is 5 in de praktijk dus nauwelijks na te leven. Het zou ook betekenen dat je de kakkerlakken in de keuken hun gang moet laten gaan en vliegen niet dood mag slaan. Dat is niet te doen. Het gaat erom dat je je eigen belangen voortdurend afweegt tegen de belangen van de ander, het dier. Weegt het plezier van het publiek bij een circus zwaarder dan het ongerief van de leeuwen? Mag je thuis goudvissen in een kom houden? Nee. Een kom is een weinig natuurlijke omgeving voor een goudvis. Ze sterven vaak al na een jaar. In de natuur kunnen ze wel veertig jaar oud worden. Opmerkelijk is dat ook dierenactivisten zich drukker maken om het leed van apen dan van goudvissen. Apen staan dichter bij de mens. In de praktijk is dus iedereen een speciesist. U bent nu nog in de minderheid maar het zal niet lang meer duren Kijk eens naar Star Trek In de Amerikaanse sciencefiction-serie komt het anti-specie- 6 sisme mooi naar voren: de buitenaardse volken zijn gelijk aan de mens. Stelt u zich eens voor dat op Mars wezens zouden leven die intelligenter, verder ontwikkeld zouden zijn dan wij. Ze komen naar de aarde en ze stoppen ons in kooien. Ze fokken ons, om ons daarna op te eten. De marsmannetjes gebruiken onze huid, onze haren, om er mooie kleren, een mooie hoed van te maken. Sciencefiction? Natuurlijk, maar niet helemaal uit te sluiten, en een interessante denkoefening. Want dat is wat de tegenstanders van meer dierenrechten zeggen: dieren zijn geen mensen. Ze hebben geen bewustzijn, zijn niet door god uitverkoren of hebben geen onsterfelijke ziel. Ja, dat kunnen die superieure marsmannen die straks op aarde komen ook wel over ons zeggen. Wees geduldig. U bent nu nog in de minderheid, beste anti-speciesist, 7 maar het zal niet lang meer duren. De twee zetels van de Partij voor de Dieren is slechts het begin. De grote partijen beginnen de standpunten al over te nemen. Al het begin is moeilijk, maar de trend is duidelijk: er is steeds meer oog voor de belangen van dieren. Het verbod op kistkalveren, het verbod op vissen met levend aas het zijn slechts twee voorbeelden. De feministen en de anti-racisten werden aanvankelijk ook niet serieus genomen. Zo gaat dat bij elke emancipatiebeweging. Het is slechts een kwestie van tijd. 1 (De tekst is voor een belangrijk deel gebaseerd op een interview met Bernd Timmerman, voormalig adjunct-directeur van de Dierenbescherming) Milieu Groen speelgoed Dump die batterijen Het is de droom van iedere ouder: elektrisch speelgoed zónder batterijen. Vergeet de ecologische blokkendozen: Ecotronic-speelgoed is net zo verantwoord. Simon Usborne LONDEN Wanneer het eenjarige duimpje van Jessica het knopje van haar mobiele speelgoedtelefoon indrukt, biepbiep-biept haar klompje plastic alsof het een echt mobieltje is. Haar ogen lichten op, en terwijl ze het ding heen en weer schudt, brabbelt ze goedkeurend. Niets nieuws hier baby s houden van speelgoed maar toch is er in dit geval iets speciaals aan de hand. Allereerst werd het speeltje ontworpen door Jessica s vader, Sim Oram (42), oprichter en directeur van het Britse speelgoedbedrijf Russimco. Maar dat is niet het belangrijkste. Het speelgoedmobieltje werkt namelijk zonder batterijen. Door het speeltje te schudden genereert Jessica de benodigde elektriciteit zonder dat ze het zelf doorheeft. Elektrisch speelgoed zonder batterijen, het lijkt ongelooflijk in een tijdperk waarin iedere radiografisch bestuurbare helikopter of robot-cavia een flink stel heavy duty-batterijen nodig heeft. En dat zijn stuk voor stuk kleine celletjes che- misch afval, Robot zonder batterijen. Opwindbare Eco-Duck. waarvan er alleen al in Groot-Brittannië ieder jaar bijna een miljard worden weggegooid. Nog geen twee procent daarvan wordt gerecycled. De rest verdwijnt op stortplaatsen, waar ze na verloop van tijd gaan lekken en niet zelden de grond vervuilen. Het waren deze cijfers die Sim Oram aan het denken zetten. Vijftien jaar lang maakte hij, samen met compagnon Richard Bowman, vooral retro-spelletjes waar grootouders veel plezier aan beleven. Altijd van duurzaam gewonnen hout. Maar hoe dol (groot)ouders ook zijn op verantwoord gemaakte houten brandweerauto s en puzzels, kinderen kunnen maar moeilijk weerstand bieden aan felgekleurd plastic met flitsende lampjes en grappige geluidjes. Of we nu willen of niet, kinderen vinden het leuk om met dingen als een mobiele telefoon te spelen, zegt Oram in zijn kantoor/speelkamer. We wilden een verantwoord alternatief bieden voor het speelgoed waar kinderen dol op zijn. Die groene weg inslaan betekende allereerst het dumpen van de batterijen, dus moest Oram op zoek naar een alternatieve energiebron. Inspiratie kwam van Trevor Bayliss, de uitvinder van de opwindbare radio, die Oram op de radio hoorde. Ik dacht: deze technologie is ook bruikbaar voor speelgoed. Er zijn immers al eeuwen opwindbare speeltjes. Na jaren van verfijning van oude opwindmechanismen, introduceerde Russimco zijn Ecotronic-lijn op de London Toy Fair. Het ziet er precies zo uit als al het andere elektronische geweld, alleen: het batterijklepje is nergens te vinden. Zo is de technologie van de opwindbare Eco- Duck gebaseerd op een fietsdynamo. En Jessica s mobiele speelgoedtelefoon dankt zijn bestaan aan een techniek die natuurkundige Michael Farraday meer dan 150 jaar geleden ontwikkelde. De zuinige ledlampjes worden geactiveerd via een koperen buisje. Als kinderen schudden, gaat er in dat buisje een magneetje heen en weer. Daardoor ontstaat energie. Volgens Oram is zijn speelgoed een redelijke hit. Nu zijn product staat, wil hij het tweede probleem gaan aanpakken: de steeds uitzinniger, milieu-onvriendelijke verpakkingen van speelgoed. Oram: Ik heb vier kinderen en met stijgende verbazing zie ik hoe er meer en meer verpakkingen komen die kinderen niet eens ópen krijgen. Soms hebben de verpakkingen 80 procent meer volume dan het speelgoed. Orams oplossing is 100 procent biologisch afbreekbare verpakkingen, die tot smurrie veranderen zodra ze in aanraking komen met water. Wellicht een tikkeltje saaier, maar wel dé oplossing voor het reduceren van die enorme plastic afvalberg. De grootste uitdaging is het meekrijgen van de speelgoedhandelaren. Die denken dat de klanten die uitzinnige verpakkingen willen. Maar de klanten willen best. Richard Bowman, Orams compagnon, vult aan: De winkels willen volgens mij wel. Maar op de speelgoedmarkt is het oorlog. Het gaat letterlijk om centen verschil. Groen worden brengt kosten met zich mee en geen van de grote jongens is bereid om dat risico te nemen. 1 The Independent GRIJP JE KANS VANDAAG! 2000,- p.m + Bonussen Interne opl. + reizen, flexibele werktijden, ook parttime, geen ervaring wel een auto vereist! BEL: Sluitingstermijn 5maart DILEMMA MALARIA Natasja van den Berg, co-auteur van Praktisch Idealisme en hoofdredacteur van JuistNu.nl 111 Over twee weken vlieg ik samen met manlief naar Kameroen om een vriendin op te zoeken. Ter voorbereiding was ik even naar de huisarts. Het is altijd goed om te checken hoe het zit met ziektes in Kameroen. Ik kreeg antimalariapillen voorgeschreven. Deze pillen zorgen ervoor dat als je wordt gestoken door een malariamug, je minder snel ziek wordt. Deze medicijnen zijn vreselijk duur en niet te betalen voor de meeste mensen in Afrika. Afrikanen gebruiken medicijnen niet preventief. Alleen als ze ziek zijn kopen ze geneesmiddelen. Dat zijn niet dezelfde medicijnen die wij krijgen voorgeschreven. Het zijn goedkopere middelen waartegen veel muggen resistent zijn geworden. Deze resistentie is onder andere ontstaan doordat mensen hun kuur niet afmaken. Mensen slikken zodra ze koorts hebben namelijk medicijnen, ook al weten ze niet of ze malaria hebben. Als dit dan niet zo is, wordt de kuur afgebroken. Dit terwijl er een goedkope test is die kan bepalen of je malaria hebt of niet. Maar wat is het geval? Die test is twee keer duurder dan de goedkoopste medicijnen, dus doen de meeste Afrikanen geen test. Op internet woedt een debat of je de pillen nu wel of niet preventief moet slikken. Ook ik vind dat een moeilijke vraag. Niet vanwege de bijwerkingen die heftig kunnen zijn, maar om een andere reden. Je gaat naar Afrika en je beschermt je op een manier die voor Afrikanen onmogelijk is. Er worden jaarlijks tweehonderd miljoen mensen geïnfecteerd en twee miljoen van sterven aan malaria. Als je je goed beschermt met DEET, lichte kleding draagt en onder een klamboe slaapt, kun je de meeste muggenbeten voorkomen. Uiteindelijk heb ik na veel wikken en wegen gekozen voor die medicijnen. Ik wil het risico toch niet lopen. Wel neem ik een aantal geïmpregneerde klamboes mee die Sophie kan uitdelen onder haar Kameroense vrienden. Verder heb ik op internet nog even gezocht naar andere dingen die je kunt doen om dit onrecht aan te kaarten en las dat farmaceutische bedrijven maar 1 procent van hun onderzoek wijden aan tropische ziektes, waaraan de meeste mensen sterven. Dus ik heb een mailtje gestuurd naar de producent van mijn malariatabletten en ze gevraagd waarom ze er in ieder geval niet voor zorgen dat malariatesten goedkoper zijn. Dat is ook in hun eigen belang. Resistentie tegen hun medicijnen betekent dat ze weer een nieuw middel moeten ontwikkelen en dat kost veel tijd en geld. Een symbolische daad, maar het is dan niets. Ik ben benieuwd naar hun reactie. Maar nu wordt het tijd om de reisgidsen te bestuderen. Kameroen is een prachtig land met palmbomen, tropisch regenwoud en natuurparken met leeuwen en giraffen. Kameroen, here I come. 1 MICHIEL VIJSELAAR

16 16 Perspectief Opleiding Alternatieve business school Directeur van je eigen ideaal 17e jaarcongres What s going on in Retailing 9 april 2008 Hét ontmoetingspunt voor honderden beslissers van fabrikanten en retailers! pluk stedelijke vernieuwing 17 april 2008 Beleef stedelijke vernieuwing op een andere manier. Nationale Secretaresse Dag april 2008 Workshopdag: Werk aan uw persoonlijke ontwikkeling! Nationaal Verzekerings Platform 17 april 2008 Kiest de klant voor kwaliteit, prijs of service? U hoort het tijdens dit platform Nieuwe contractvormen in infrastructuur 14 en 15 mei 2008 Wanneer u aanleg, beheer én onderhoud van infrastructuur wilt optimaliseren mag u deze bijeenkomst niet missen! contractvormen Masterclass Wijkontwikkeling 20 mei 2008 Het creëren van een aantrekkelijke en veilige leefomgeving begint bij een goed doordachte aanpak op wijkniveau! Financiering Scholenbouw 4 en 5 juni 2008 Samenwerking tussen gemeente, school, woningcorporatie en bouwer m.b.t. private finaniering, eigendom, beheer en exploitatie van schoolgebouwen. scholenbouw Robert Swan leidt de reis. REUTERS Training Managers gaan naar Zuidpool Remco Tomesen Twee weken met collega s op expeditie naar de Zuidpool. Het is niet het gebruikelijke teambuildingsuitstapje dat twaalf high potentials van Akzo Nobel voor de boeg hebben. Zij gaan samen met andere deelnemers over twee weken een programma volgen onder leiding van de bekende poolreiziger en milieu-activist Robert Swan, die al vertrokken is naar Antarctica. Swan ontvangt de deelnemers op een poolstation, de E- Base, dat volledig draait op duurzame energie (wind en zon) en is gebouwd van gerecyclede materialen. Twee van de deelnemers van Akzo Nobel zijn Nederlands. Het gaat om Frank Bakkeren (38) en Marianne Reedijk (32), die de expeditie gaan doen als onderdeel van een managementontwikkeltraject. Het is ook de bedoeling dat de kennis die ze opdoen over duurzaamheid, bij terugkomst gaan overbrengen op andere collega s, zegt Marc Michelsen van het chemieconcern. Niet gewoon een pr- stunt? Nee, absoluut niet. Frank Bakkeren gaat, net al andere deelnemers, tijdens de expeditie een test doen. In zijn geval met een door Akzo Nobel ontwikkelde verf op waterbasis. Hij kijkt hoe die verf reageert in extreme weersomstandigheden. Robert Swan organiseert al sinds 2003 managementtrainingen naar Antarctica, waaraan in totaal 400 (toekomstige) managers deelnamen. Samen ruimden ze onder meer ton afgedankt metaal en andere materialen op. 1 Kaospilots is een alternatieve business school voor ondernemers die een verschil willen maken. Zeventien pioniers zijn begonnen. Marjolijn van Heemstra ROTTERDAM Het eerste dat opvalt in de kale ruimte aan de drukke Rotterdamse Rochussenstraat zijn de felblauwe stoelen. Gekregen, van het Wereldmuseum. Net als de rest van het verder karige interieur. De plafonds van het voormalige winkelpand en pension zijn laag en vergeeld. Aan de muur hangen volgeschreven A-4tjes: Allow yourself to be surprised, Don t take yourself so f**king serious. Op de blauwe stoelen zit een groep jonge mensen verzonken in hun laptop. Het zijn kaospilots, studenten aan de gelijknamige opleiding die in september van start ging. Een alternatieve business school voor ondernemers die een verschil willen maken. Slechts een deel van het curriculum Wie tot laat doorwerkt kan blijven slapen. Dat komt geregeld voor staat vast, de rest van de lestijd wordt in overleg met de studenten ingedeeld, met een grote nadruk op praktijkervaring. Tijdens de marketing module werd er gewerkt aan een plan om de Rotterdamse gemeente Delfshaven een sterke buurtidentiteit te geven en vroeg tijdschrift Ode de studenten om een nieuwe marketing campagne. Voor de organisatie Enviu werd een concept ontwikkeld voor de uitbreiding van hun core business. De module business design leverde een aantal duurzame bedrijfjes op als dat van kaospilot Jord Hilstra die met zijn Global shining wil bemiddelen.. Consumptie gestegen BRONWATER GAAT ER STEEDS BETER IN BIJ NEDERLANDERS De populariteit van bronwater blijft toenemen. Vorig jaar dronken Nederlanders gemiddeld 22 liter verpakt water. Dat meldt RTL Nieuws. Volgens directeur Jouke Schat van de Nederlandse Frisdranken Industrie drinken Nederlanders nog altijd relatief weinig bronwater. Duitsers drinken jaarlijks meer dan honderd liter water, en Belgen ook zo n negentig liter. In Nederland is het gebruikelijker om kraanwater te drinken. HH Kaospilot Jord Hilstra. DOV BAIN tussen bedrijven en leveranciers van duurzame producten. Wat de zeventien pioniers vooral leren is het creëren van win-win-win situaties: projecten waar naast zijzelf en hun zakenpartner ook de omgeving iets aan heeft. Er wordt een enorme inzet verwacht. Het pand aan de Rochussenstraat is vierentwintig uur per dag open, elke student heeft een eigen sleutel. Wie tot laat doorwerkt kan blijven slapen en dat komt geregeld voor. In Denemarken is Kaospilots al jaren een begrip. Bedrijven als Lego, Carlsberg en SAS halen er bevlogen idealisten vandaan en oprichters van Kaospilots in steeds meer landen de The Body Shop en Visa International geven colleges. Toen ondernemer Peter Linde, nu directeur van Kaospilots in Rotterdam, de Deense school jaren geleden bezocht, was hij er meteen van overtuigd dat dit was wat Nederland nodig heeft. Een opleiding waar zeer gemotiveerde studenten op een creatieve manier aan de slag gaan met de problemen van onze tijd. Linde: Onze studenten leren zowel ondernemersvraagstukken als maatschappelijke kwesties op een originele manier benaderen. Daarvoor creëren we ruimte voor onverwachtse wendingen en spontane initiatieven. Het eerste semester heeft voor Linde zijn stoutste dromen overtroffen. Zonder dat er iets aan marketing was gedaan meldden zich 28 enthousiaste studenten uit binnen- en buitenland van wie er na een intensieve tweedaagse toelatingsworkshop achttien werden geselecteerd. Met een enorme drive om hier wat van te maken, zegt Linde. Dit gebouw kregen we drie dagen voor de opleiding begon. Toen we erin kwamen was het leeg en uitgewoond. We hebben een dj neergezet en een lunch. In een paar dagen was het pand bewoonbaar gemaakt. Dat de twee verdiepingen pal naast een Rotterdamse probleemwijk liggen, vindt Linde een pre: Wij willen een verbinding aangaan met de stad. Iets betekenen voor onze omgeving. Dat is een van de principes waarop de school gebouwd is. Als je hier de deur uitstapt, zie je meteen welke uitdagingen de stad te bieden heeft. Er is een partnership met de gemeente Rotterdam in de maak. Kijken wat we voor elkaar kunnen doen. Behalve de gemeente Rotterdam heeft ook een aantal bedrijven zich verbonden aan de opleiding. Founding partners als Red Bull en Rijkswa- Kaospilots Denemarken werd opgericht in 1991 en wordt deels gefinancierd door de overheid. Ook Zweden en Noorwegen hebben een eigen Kaospilots, in Noorwegen is deze verbonden aan de School of Management, en in Berlijn en Londen liggen plannen klaar. De inschrijvingen voor het tweede jaar van de Nederlandse opleiding zijn onlangs van start gegaan. Inmiddels hebben zich 23 internationale studenten aangemeld. Nieuwe zonnecollectoren DE ZON GAAT VOOR WARM WATER ZORGEN IN ALMERE Het water in Almere wordt binnenkort deels verwarmd door enkele honderden zonnecollectoren. Wethouders Adri Duivesteijn (PvdA) en Martine Visser (CDA) tekenden een akkoord met Nuon over de bouw van een zonne-eiland in de Noorderplassen bij Almere-Stad. De zonnecollectoren kunnen woningen in de wijk Noorderplassen-West van verwarming en warm water voorzien. Komende zomer wordt met de bouw van het zonne-eiland begonnen. Het krijgt een oppervlakte van vierkante meter, het op drie na grootste ter wereld. Volgens een woordvoerder van energieleverancier Nuon kunnen de bewoners eind volgend jaar van het milieuvriendelijk verwarmde water gebruik maken. Alle collectoren samen leveren tien procent van de jaarlijkse warmtebehoefte, ofwel één miljoen douchebeurten per jaar... Koppie krauw (1) Onbekenden hebben vrijdagavond tientallen papegaaien gestolen bij een kweker in Weert. De waarde van de vogels is enkele tienduizenden euro s, meldt de Limburgse politie.. Koppie krauw (2) Het gaat om 33 koppels grijze roodstaartpapegaaien, in totaal 66 vogels. Volgens de politie hebben de dieven een grote slag geslagen door juist koppels te stelen die worden gebruikt om te fokken.

17 Perspectief 17. MAARTJE DUIN Mensen die het goed bedoelen Het was alles wat ik zocht: persoonlijke benadering, passie en visie terstaat geven financiële ondersteuning. In ruil daarvoor mogen ze jaarlijks vier studenten inzetten voor een eigen project. Een negental andere bedrijven en instellingen zijn flight facilitators : zij betalen een deel van het schoolgeld van studenten, leveren docenten en nemen een of twee pilots onder hun hoede. De partners en flight facilitators zijn van levensbelang voor de school. Omdat Kaospilots niet geaccrediteerd is, krijgt de school geen overheidssubsidie en krijgen de studenten geen studiefinanciering. Ze moeten het collegegeld (4.000 euro in totaal) dus grotendeels uit eigen zak betalen. Het is niet gemakkelijk, zegt Bert Meijers. Ik ben hier zeker veertig uur per week en daarnaast moet ik twee dagen werken. En dan probeer je nog een sociaal leven te hebben. Meijers heeft het ervoor over. Na een aantal niet afgemaakte hbo-studies was het tijdens het selectieweekend voor Kaospilots wat hem betreft liefde op het eerste gezicht. Het was alles wat ik zocht: een persoonlijke benadering, passie, visie. Tijdens die introductiedagen moesten we voor de gemeente Dordrecht een schets maken van de stad in 2015 en die vervolgens Voorleeskampioen Als de anderen lezen, kijk ik de andere kant op DORDRECHT DAAR BEN JE ZO WANT JIJ BESTUURT LIEVER WAT ANDERS DAN JE AUTO Studenten betalen het collegegeld grotendeels uit eigen zak. DOV BAIN presenteren bij de opening van het stadskantoor. Je werd meteen in het diepe gegooid. Heel uitdagend. Nu maakt hij de website voor het bedrijf dat hij met medestudenten opricht. Wat ze precies gaan aanbieden staat nog ter discussie. Misschien hun creatieve ideeën of workshops teambuilding. Het plan is hiermee hun schoolgeld bij elkaar te verdienen. Meijers: Je leert hier een manier van denken aan die je kan inzetten bij bijvoorbeeld het faciliteren van veranderingsprocessen binnen een bedrijf. We hebben nu na zeven maanden al veel praktijkervaring. Over een paar weken gaat de student met de helft van de groep naar Thailand, lesgeven op een conferentie over sociale innovatie en praten met lokale stakeholders. De andere helft gaat twee weken met een bus door Europa toeren om praktijkvoorbeelden van sociaal ondernemerschap in kaart te brengen en een netwerk op te bouwen. Ze zijn nu de route aan het bepalen. Een duidelijk reisplan lijken ze nog niet te hebben en ook de sponsoring moet nog grotendeels geregeld worden. Maar niemand maakt zich druk. Meijers: Het ligt allemaal nog open. Dit is niet een school maar een toolbox om mezelf te leren dromen waar te maken. En die hebben we hier genoeg. 1 Wij zoeken een breed team hoogopgeleiden. Kijk voor het vacatureoverzicht op Ik moet vooral aan m n stemmetjes denken. Ik heb een blij, een lief en een boos stemmetje. In de moeilijkste passage moet ik boos en verbaasd tegelijk zijn. Als je overdreven toneelspeelt, verlies je. En ook als je je vergist. Ik ken de drie bladzijden uit m n hoofd. Ik houd het boek er alleen bij als spiekbriefje. Het is woensdagmiddag, de voorleeskampioen zit op zijn slaapkamer. Op de muren hangen voetbalposters en foto s waarop hij in soft focus poseert naast meisjes in witte prinsessenjurkjes met rode rozen in hun armen. Die zijn gemaakt in Koerdistan, toen hij daar nog woonde. Ik heb een schema. Elke dag oefen ik de inleiding drie, vier keer. En drie, vier keer het stukje. Ik neem het op op m n telefoon. Die heb ik gekregen van m n tante. Hier kosten ze 150 euro maar in Irak zijn ze goedkoop. Ik luister het hele stuk af, heel kritisch. Het kan altijd beter. Na een tijdje ben ik moe. Dan ga ik een paar minuutjes liggen. Hij zit op een school met 62 kinderen. Eentje uit Iran, een uit de Oekraïne, heel veel Turken en Marokkanen, nog een meisje uit ik weet niet welk land, eentje uit Suriname en een uit Colombia. Eerst las hij het beste voor van zijn school, daarna van de gemeente. Om de eerste buitenlandse voorleeskampioen van het land te worden moet hij nog drie keer winnen. Dan neem ik het op voor de buitenlanders, zegt hij. Zaterdag zijn de regionale rondes. Om de tien seconden kijk ik in het publiek. Ik kijk ze niet rechtstreeks in de ogen, dat is een beetje eng, maar naar de kin of het voorhoofd. Op de jury probeer ik niet te letten. En als m n vader er is, ga ik rond met m n ogen. Zijn vader vluchtte tien jaar geleden uit Irak. Hij had er zijn eigen dierenkliniek. Hier kon hij terecht in de tuinbouw. Paprika s plukken, toppen en draaien, alles staand. Nu zit hij beneden op de bank met een hernia en schaduwen rond zijn ogen. Ik wil niet dat mijn kinderen zien wat ik heb gezien, zegt hij. Verder zegt hij er niets over. Van de kampioen van vorig jaar heb ik een filmpje gezien. Die was goed! Ik heb een paar trucjes van hem afgepikt. Eigen trucjes heb ik ook. Als de anderen lezen, kijk ik ongeïnteresseerd de andere kant op. Ik hoop dat de jury dat ziet. Tuurlijk. t Is een wedstrijd. Je wilt winnen. Hij wordt vast verkoper, denkt zijn juf. Of presentator. Iets met woorden. Architect, zegt zijn vader, hij wordt architect. Hij kan heel goed meten en wegen. Als hij voorleeskampioen wordt, straalt zijn moeder, ben ik zo ontzettend trots. Zelf heeft hij een volgorde in zijn hoofd. Eerst voorleeskampioen, dan CITO-toets. Middelbare school en studie. Dan een eigen architectenbureau hier, en een in Canada en Amerika. En een goede vader zijn, liefst voor een zoon en een dochter. Maar op zaterdag is het hem niet gelukt. Hij zat in een heel goede groep met veel meisjes. Hij was verschrikkelijk zenuwachtig. Goed gedaan, zei de jury, volgende. Zijn juf was het niet met hun oordeel eens. En z n vader zei: het is niet erg. Voor mij ben je toch een winnaar. 1

18 18 Dagblad De Pers Media Bluf Beroemdheden hebben digitaal podium ontdekt Bragster: goksite voor Via Bragster.com kunnen internetters elkaar uitdagen om gekke dingen te doen. Chipfabrikant Intel en rapper 50 Cent volgen de site op de voet. Spelen op hoog niveau zit Kasparov in het bloed. Televisie Kasparovs andere Rusland in Tegenlicht Mediaredactie Als schaker won Garry Kasparov alles wat er te winnen viel. Sinds twee jaar heeft de grootmeester zijn strijd van het schaakbord verlegd naar het politieke toneel. En ook daar ging hij voor het hoogst haalbare: de oppositieleider wilde meedoen aan de presidentsverkiezingen van Met succes wist hij de verschillende oppositiepartijen bij elkaar te brengen onder de naam Een Ander Rusland. Onder de bezielende leiding van Kasparov trokken zij door de straten en eisten een Rusland zonder Poetin en zijn beleid. Terwijl Kasparov de pijn van zijn land als belangrijkste reden aanvoerde voor zijn strijd om het presidentschap, lijkt het spelen op hoog niveau hem in het bloed te zitten. Tegenwerking van Poetin was echter te verwachten. De kans was klein dat hij het in het Westen populaire schaakbrein als rivaal bleef dulden. Maar hoe groot de sabotage wel was, werd duidelijk tijdens het draaien van de documentaire die vanavond bij de VPRO in Tegenlicht te zien is. Filmmakers Allard Detiger en Masja Novikova volgden Kasparov een jaar lang op zijn campagnereizen door Rusland. Tot de tegenwerking te groot werd. Het werd onmogelijk gemaakt en hij werd meerdere malen gearresteerd. Kasparov staakte de strijd noodgedwongen. 1 Ned2, Maarten Reijnders Wat we het leukst vinden, zijn natuurlijk de bezoekers die elkaar uitdagen om iets bizars te doen, vertelt Wim Vernaeve, medeoprichter van Bragster. Halfnaakt door een winkelstraat lopen of vissen met een rubberbootje in de fontein op Trafalgar Square. Bragster is een soort kruising van de netwerksite Hyves en het MTVprogramma Jackass. Bezoekers plaatsen dares en anderen geven daar commentaar op. We hebben meisjes die hun wenkbrauwen afscheren of jongens die wedden dat ze heel hard kunnen drinken. Maar als je wilt stoppen met roken of tien kilo wilt afvallen, kun je ook op onze site terecht. Te gevaarlijk We scannen de site wel op gevaarlijke brags. Als iemand schrijft dat hij zijn eigen gewicht in water wil drinken, verwijderen we dat. Daar ga je gewoon dood aan. Ook de uitdaging van een jongen die van plan was om een pinguïn uit de dierentuin te ontvoeren, hebben we niet toegestaan, vertelt Vernaeve. Hij kreeg het idee voor de site als werknemer van de zakenbank Morgan Stanley. Toen Vernaeve aan een Een pinguïn-ontvoering kwam niet door de keuring van bragster.com. collega vertelde dat hij naar de kapper ging, daagde die hem uit om zijn hoofd kaal te scheren. Dat zou ik nooit doen, maar hij zou me de beloofde honderd pond waarschijnlijk ook niet hebben betaald. Het plan voor Bragster was geboren. We spelen in op de oerdrang van mensen om zich te meten met anderen. Wie een uitdaging tot een goed 01:05 NOS Journaal Nederland 1 Nederland 2 Nederland 3 RTL 4 RTL 5 17:00 KRO Kindertijd 17:25 Sesamstraat 17:59 EénVandaag 18:00 NOS Journaal 18:20 EénVandaag 18:45 NOS Sportjournaal 19:00 Lingo 19:25 Ingang Oost 20:00 NOS Journaal 20:30 Radar 21:15 Memories 22:15 Het familiediner 23:00 Pauw & Witteman 23:55 NOS Journaal 00:15 Pauw & Witteman RTL 7 RTL 8 SBS 6 Net 5 Veronica 18:00 The A-Team 18:55 Law & order 19:50 De Pfaffs 20:30 Bubble boy 22:00 Deadly Heroes 00:00 RTL Voetbal: Eredivisie samenvattingen 00:20 RTL Poker: World Poker Tour 01:20 Nachtprogramma 17:00 NOS Journaal 17:10 Schepper & co 17:35 MAX & Loretta 18:25 That s the question 18:50 Man bijt hond 19:25 Kassa 2 19:55 Club van :25 Netwerk 20:55 Tegenlicht 21:48 CDA 22:00 NOS Journaal 22:15 Nova/Den Haag vandaag 22:50 NCRV Dokument: Scènes uit een kindertijd 23:45 NPS Klassiek: György Ligeti - Melodien & Clocks and Clouds 00:20 Nova/Den Haag vandaag 00:55 Netwerk/Man bijt hond/ EénVandaag 17:00 Everybody loves Raymond 17:30 Oprah Winfrey show 18:20 Dr. Phil 19:10 EHBO: Eerste hulp bij opvoeden 20:00 The nanny 20:30 Voetbalvrouwen: story so far 21:30 Noppen & Naaldhakken 22:50 As the world turns 23:45 Oprah Winfrey show 00:35 Nachtprogramma 17:10 NOS Jeugdjournaal.nl 17:15 Ch!pz Dance Xper!ence 17:21 Mr. Bean, the animated series 17:35 Kika & Bob 17:48 SudoKidz 18:00 SpangaS 18:25 Het Klokhuis 18:45 NOS Jeugdjournaal 19:00 ONM 19:21 NOS Journaal 19:30 De wereld draait door 20:25 Holland Sport 21:30 Mooi! Weer De Leeuw: The day after 22:30 NOS Sportjournaal 22:45 NOS Journaal 22:50 De nieuwste show 23:20 Baby te huur 00:10 De wereld draait door 17:30 Monk 18:30 Medisch centrum 19:00 Hart van Nederland - Vroege editie 19:20 Shownieuws - Vroege editie 20:00 Trauma Centrum 20:30 Swordfish 22:30 Hart van Nederland - Late editie 22:45 Piets weerbericht 22:50 Shownieuws - Late editie 23:20 Gevangen & gevaarlijk 23:50 Video vigilante 00:20 Assassins 01:20 Nachtprogramma 17:05 As the world turns 18:00 RTL Nieuws 18:15 Editie NL 18:35 RTL Boulevard 19:30 RTL Nieuws 19:55 RTL Weer 20:00 Goede tijden, slechte tijden 20:30 Crime Scene Investigation 21:30 Mistresses 22:25 Het roer om: Van Amstelveen naar Afrika 23:25 RTL Nieuws & Weer 23:40 RTL Boulevard 00:35 Nachtprogramma 17:25 Will & Grace 17:50 Gilmore girls 18:40 Charmed 19:35 McLeod s daughters 20:30 Ugly Betty 21:25 Grey s Anatomy special: Under pressure 22:15 Grey s Anatomy 23:20 Big love 00:30 Related 01:35 Nachtprogrammering: Relax TV 04:00 Hart van Nederland - Late editie/ Shownieuws. 17:30 The best of Jensen! 18:30 The king of Queens 19:00 Dharma & Greg 19:30 De Gouden Kooi 20:00 PostcodeLoterij: Deal or no deal 20:30 America s next top model 21:30 Project catwalk 22:30 Jensen! 23:15 De Gouden Kooi 23:45 PostcodeLoterij: Deal or no deal 00:15 The king of Queens 00:45 Nachtprogramma. 17:05 Totally spies 17:30 Kim Possible 18:00 Politieachtervolgingen 18:10 Seinfeld 18:40 3rd Rock from the sun 19:10 Friends 19:40 Spin city 20:05 Joey 20:30 NCIS 21:30 Numb3rs 22:30 Waar is De Mol? 23:25 Crime stories: Crime scene cleaners 00:30 Nachtprogramma Bubble boy, uur Voetbalvrouwen, uur

19 opscheppers einde brengt, plaatst het bewijs op de site. Dat kan een filmpje zijn of een foto of een verhaaltje. Ook beroemdheden zoals de rapper 50 Cent dagen hun fans via de site Eén 17:05 Vrolijk Vlaanderen 17:35 Buren 18:00 Het journaal 18:10 De rode loper 18:35 Blokken 19:00 Het journaal 19:40 Man bijt hond 20:05 Het weer 20:10 Thuis 20:40 Eeuwige roem 21:25 The worst week of my life 21:55 De laatste show 22:40 Het journaal laat 23:01 KENO-uitslagen 23:02 Het weer 23:05 Studio 1 23:30 De rode loper Canvas 17:05 Aladdin in het Disney festival 17:30 Miss BG 17:40 De ongelofelijke avonturen van Kika & Bob 17:55 Op schok 18:05 Karrewiet 18:15 Spring 18:30 Gebuisd 18:50 W817 19:10 Zap Jr. High 19:25 Karrewiet 19:35 Lizzie McGuire Terzake Het peulengaleis Oz and James big wine adventure Verloren land 22:07 Lux 22:10 Belga sport 23:05 Phara + UITGELICHT+ BBC 1 BBC 2 ARD ZDF 17:00 Thumb wrestling federation 17:05 The revenge files of Alistair Fury 17:35 MI High 18:00 Newsround 18:15 The weakest link 19:00 Nieuws en weerbericht 19:30 Regionaal nieuws en weerbericht 20:00 The One show 20:30 Watchdog 20:57 Nieuws en regionaal nieuws 21:00 EastEnders 21:30 Panorama 22:00 Life in cold blood 23:00 Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht 23:25 Regionaal nieuws en weerbericht 23:35 Damages 00:15 Inside sport 01:00 The boys of Sunset Ridge uit. Vorig jaar verscheen er een dare van Soulja Boy. Die had net een song uitgebracht met een grappig dansje. Hij daagde onze bezoekers uit om de danspassen te imiteren. Destijds had nog nooit iemand van Soulja Boy gehoord, maar inmiddels is hij een groot succes. Wedden op Beckham Hoewel Wim Vernaeve en medeoprichter Bertrand Bodson Belgen zijn, is de site in de lage landen nog nauwelijks bekend. Voorlopig richten we ons op landen waar Engels wordt gesproken: Groot-Brittannië, Canada en de Verenigde Staten. We krijgen dagelijks verzoeken om onze dienst ook in andere talen aan te bieden, maar daarvoor ontbreekt ons de tijd. Geld verdienen doet het in Londen gevestigde Bragster met de verkoop van advertenties en door samen te werken met andere sites die de techniek van de site willen inzetten. Zo gebruikt een Engelse voetbalsite het systeem van Bragster om bezoekers weddenschappen te laten afsluiten over de nieuwe haarkleur van David Beckham of de uitslag van een amateurwedstrijd in Wales. Winst maakt Bragster nog niet. Wel trok het bedrijf de belangstelling van Intel Capital, de investeringspoot van de grote chipproducent. In februari stak Intel 3,5 miljoen dollar in de site. Dat geld gaan we vooral gebruiken om nieuwe producten te ontwikkelen en om onze rekeningen te betalen. Personeel en kantoorruimte zijn duur in Londen. 1 17:30 Ready steady cook 18:15 Recipe for succes 19:00 Eggheads 19:30 Brainbox challenge 20:00 The twenties in colour: The wonderful world of Albert Kahn 20:30 Mastermind 21:00 University challenge 21:30 A good woman 23:00 Pulling 23:30 Newsnight 00:15 Weerbericht 00:20 BBC Four on BBC Two: Lonesome George and the battle for Galapagos 01:20 BBC News 24 03:00 The Learning Zone University Challenge Quiz met studenten gepresenteerd door Jeremy Paxman. BBC2, Project Catwalk Aspirant modeontwerpers strijden om een contract. RTL5, Het roer om: Van Amstelveen naar Afrika Familie vertrekt naar Zambia, nieuwe reeks. RTL4, Baby te huur Achtdelige serie waarin vier jonge koppels drie weken lang onafgebroken vadertje moedertje spelen. Ned3, Dagblad De Pers Media Naakt Streaker in uitzending Paul de Leeuw Mediaredactie Paul de Leeuw is zaterdag tijdens de opnamen van Mooi! Weer De Leeuw opgeschrikt door een streaker. De man, die zichzelf de Vegan streaker noemt, wilde aandacht vragen voor dierenleed. Hij verstoorde een week eerder ook al de finale van het ABN Amro tennistoernooi in Rotterdam. Talentenjacht Nikki Kerkhof wint Idols voor 2,5 miljoen kijkers 17:00 Tagesschau um fünf 17:15 Brisant 18:00 ARD vor acht 19:50 Das Wetter im Ersten 20:00 Tagesschau 20:15 Der Winzerkönig 21:00 Damals nach dem Krieg 21:45 FAKT 22:15 Tagesthemen 22:43 Das Wetter im Ersten 22:45 Beckmann Tagesschau, uur NOVUM De Leeuw zat in een telefoongesprek met een 6-jarige fan van Thomas Berge, toen de man in een string het podium op kwam. Beveiligingsmedewerkers wilden ingrijpen, maar de presentator hield ze tegen. Nee, nou blijf je staan ook, sommeerde hij de man. Nadat hij het gesprek had afgerond, trok hij de naaktloper op schoot. Zo, vertel nou maar eens wat jij met dat dierenleed bedoelt, riep Mediaredactie Nikki Kerkhof heeft zaterdagavond Idols gewonnen. De 24-jarige uit Sint- Oedenrode versloeg in de finale van de televisietalentenjacht de Rotterdamse Nathalie Makoma met 62 procent van de stemmen. Bijna twee miljoen mensen hebben zaterdagavond naar de finale tussen de idolen Nikki en Nathalie op RTL4 gekeken. Bij de bekendmaking van de verkiezing van het nieuwe idool, later op de avond, zaten ruim 2,5 miljoen Nederlanders aan de buis gekluisterd. Nikki en Nathalie begonnen de show met een duet. Het tweetal zong Queen of the night van Whitney Houston. Ook zongen ze samen met Trijntje Oosterhuis het nummer On my own, waarmee ze jurylid Gordon tot tranen wisten te roeren. Volgens de vier juryleden was het verschil tussen Nikki en de 26-jarige Nathalie erg klein. Maar alleen van Nikki ligt dankzij haar zege vandaag een single in de platenwinkels. De kandidaten komen elkaar dit jaar nog een keer tegen. Gordon nodigde hen en derde finalist Charlene uit voor een gastoptreden tijdens de concerten van de Toppers eind mei in de Arena. 1 Het gesprek FC Het Gesprek S.T.A.P.E.L Het gesprek van de dag Het beste uit de wandeling Spraakmakers Een politiek gesprek FC Het Gesprek Het gesprek van de dag Het beste uit de wandeling Spraakmakers Stapel, uur 17:00 Heute - Wetter 17:15 hallo deutschland 17:45 Leute heute 18:00 SOKO :00 Heute 19:20 Weerbericht 19:25 WISO 20:15 Die Gustloff 21:45 Die Gustloff - Die Dokumentation 22:30 Heute/Weerbericht 22:45 Lemming 00:45 Heute 00:50 Stiller Sturm 02:25 Heute 02:30 Neues spezial 19. Comedy Central 20:00 That 70 s Show 20:25 The knights of prosperity 20:50 8 Simple rules 21:15 The Fresh Prince of Bel Air 21:40 South Park 22:05 Frasier 22:30 The knights of prosperity 23:00 Cavemen 23:20 8 Simple rules 23:45 Naked & funny 00:15 Frasier 00:40 South Park 01:10 The Fresh Prince of Bel Air 01:35 That 70 s Show 02:00 Nachtprogrammering. Discovery Channel De Leeuw. Ik wil wel eens weten wat voor vlees ik in de kuip heb. Jij bent begonnen, dan moet je ook echt streaken. Nadat De Leeuw de zwarte string van de Vegan Streaker uittrok, rende de man naakt het podium af. De redactie zou niets weten van de actie van de dierenliefhebber. Mooi! Weer de Leeuw is geen liveprogramma. De makers hebben het fragment er bewust in laten zitten. 1 ADSLwinkel.nl Het Net ADSL Surfen & Bellen gratis draadloos modem voordelig bellen incl. kosten KPN-abonnement géén jaarcontract, dus nergens aan vastzitten 19, 95 Gewoon. eerste 6 maanden 29,95 Exclusieve actie alléén bij ADSLwinkel.nl p/mnd GRATIS DVD-pakket met 6 geweldige titels! Alléén bij ADSLwinkel.nl of bel :05 5th Gear 18:00 How it s made 18:30 How do they do it? 19:00 Mythbusters: Anti-Gravity Device 20:00 Dirty jobs 22:00 Decoding disaster: Avalanches 23:00 Really big things 00:00 Biker build-off: Jerry Covingston vs Warren Vesely 01:00 When disaster strikes: Water pipe disaster 01:55 Oil, sweat and rigs 02:50 Nachtprogramma

20 20 Dagblad De Pers ZWEEDS RAADSEL: lijm vroeger huilen verzot beroep energie 4 Puzzel kleinood de mensen 6 uitroep behoeftig persoon vogelbek verhoogde toon Spaanse titel Europeaan onderwijs balletrokje verhindering varkenshok wreedaard dunne stengel beperken bosgang geliefde van Zeus OPTISCHE ILLUSIE 7 almogend verlaagde toon vertaler 2 SUMBRERO CRYPTOGRAM HORIZONTAAL: 1. Vraag dit bewijs voor de zekerheid! (8); 4. Die bloem krijgt applaus (8); 6. Dat is een trommel, dat zie je zo! (4); 8. Gaat op de fles in de ruimte (7); 9. Bergplaats voor moeder in de dierentuin (4); 10. Vochtig hout controleren (8); 11. Spelbepaler (8). VERTICAAL: 1. Het martelen is ongewoon juist (6); 2. Legering van een kleine lama (6); 3. Militairen zullen het verkondigen (7); 5. Verslaafde bij de brandweer (7); 6. Middel om te bakken en te pakken (6); 7. Hij blaast zijn partijtje mee in de militaire kapel! (6). Zweeds -v-v-h-bbejubelen -nar-iowa desem-rap -z-non-pjuk-panel -ene-gene glunderen -alt-long BADZEEP Kakuro & Sumbrero OPLOSSINGEN VAN VRIJDAG Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Zwerfkei; 4. spotlach; 6. drab; 8. reprise; 9. nabij; 10. reminder; 11. aanwezig. VERTICAAL: 1. Zijspan; 2. roterij; 3. klapper; 5. huisman; 6. Deense; 7. bedrag. Mikado Eerst 2-7 en of en 2-7 en vervolgens Kakuro van vrijdag Is het geel in het midden donkerder dan het omringende geel? Staar naar het midden van de afbeelding en terwijl je de afstand vergroot en verkleint. Wat gebeurt er? Bij onderstaande kakuro vormen de getallen in de zwarte driehoekjes de som van cijfers van 1 tot en met 9, die horizontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden ingevuld. De Sumbrero links is een drieweg-kakuro waarbij de getallen in de driehoekjes de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes moeten worden ingevuld. De 0 doet helemaal niet mee. Per som mag elk cijfer maar één keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of Sumbrero van vrijdag SUDOKU SUDOKU SUDOKU KAKURO LETTERMATCH - 19 Opl. vorige: A1/B7 A2/B1 A3/B2 A4/B8 A5/B4 A6/B3 A7/B5 A8/B6 Voorbeeld: + = Bij onderstaande opgave zijn de letters van een woord in twee stukken gesplitst. De gedeelten in reeks A zijn in de juiste volgorde blijven staan, de afgesplitste delen staan in reeks B door elkaar. Doel van dit spel is de afbeeldingen uit reeks B in te kleuren in de afbeeldingen uit reeks A, zodat de vier letters dan samen een woord vormen. Welk woord is dat? Hierboven staan de letters van het alfabet afgebeeld zoals ze in dit spel gebruikt worden. Puzzelland LEZERS COLUMN Hells Kitchen José Moree I love you dearly, maar je kunt écht niet koken, wordt me vriendelijk medegedeeld door een vriendin. Het doet me niets, ik ben er niet door gekwetst, het is gewoon waar. Een mateloze bewondering en jaloezie heb ik voor mensen die het wel kunnen. Ik heb er geen geduld noch gevoel voor en zal het waarschijnlijk nooit leren. Ik doe maar wat, er zit geen plan of idee achter, het is gooien smijtwerk in een pan. Begrijp me niet verkeerd, ik ben gek op lekker eten. Ook ik lees graag de Allerhande en zie het gewoon voor me: hoe ik al die heerlijkheden zo uit mijn mouw schud. Helaas is de realiteit net even anders. Op goede dagen doe ik wat verse groenten, vlees en rijst in een pan. Een beetje water erbij, een heleboel van Maggi en Klaar is Kees. Op slechte dagen voer ik mijn arme slachtoffers pizza uit de oven en zet er uit schuldgevoel maar een bakje rauwkost naast. Dan krijgen ze tenminste nog wat gezonds binnen. Maar op de feestdagen probeer ik er wat van te maken. Ik zoek in tijdschriften naar iets wat er niet al te ingewikkeld uitziet en waarvan ik de meeste ingredienten ken. Ik maak keurige boodschappenlijstjes en ga op pad. Uiteindelijk dank ik dan mijn grote vriend Albert voor z n Excellent-lijn en kom thuis met iets wat zo de oven in kan of heb ik veel te veel geld uitgegeven bij de traiteur. Ik hoor nooit klachten (bovenstaande vriendin buiten mijncolumn@depers.nl beschouwing gelaten). Het ontbreekt ons nooit aan bezoek en het is altijd gezellig. Want ik heb er iets op gevonden. Ik ben geen kokkin, maar wél de koningin van de borrel. Ik ben goed in het kopen van kaasjes en wijn. En dan maakt het geen reet meer uit of je kunt koken of niet. Dus voor alle talentloze mensen in de keuken: giet je gasten vol met goede wijn en zet lekker brood, geurige kaasjes en olijven op tafel. Met een beetje geluk willen ze na een tijdje helemaal niet meer aan tafel en zijn ze anders wellicht te dronken om nog te proeven wat je ze nu weer hebt voorgeschoteld. Weg met Jamie en Nigella! Weg met al die ingewikkelde kruiden, marinades en rare groentesoorten waar een normaal mens nog nooit van gehoord heeft. Eet kaas, drink wijn, dan doe je al gek genoeg als je t mij vraagt! 1

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

De gelijkenis van de onbarmhartige dienstknecht

De gelijkenis van de onbarmhartige dienstknecht De gelijkenis van de onbarmhartige dienstknecht Lees : Mattheüs 18:21-35 Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was,heeft Hij gelijkenissen verteld

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Charles den Tex VERDWIJNING

Charles den Tex VERDWIJNING Charles den Tex VERDWIJNING 3 Klikketik-tik-tik Het is halftwaalf s ochtends. Marja vouwt een hemd. En kijkt om zich heen. Even staat ze op haar tenen. Zo kan ze over de kledingrekken kijken. Die rekken

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

1red , NOS, Gesprek met de minister-president, Ned.2, uur

1red , NOS, Gesprek met de minister-president, Ned.2, uur 1red18248 29-06-2007, NOS, Gesprek met de minister-president, Ned.2, 22.50 uur MINISTER-PRESIDENT BALKENENDE, NA AFLOOP VAN DE MINISTERRAAD, OVER HET ONDERZOEK NAAR EVENTUELE VERLENGING VAN DE MISSIE IN

Nadere informatie

Introductie. 1. Uw persoonlijke situatie. Voorbeeldvragenlijst COB-kwartaalenquête 2011

Introductie. 1. Uw persoonlijke situatie. Voorbeeldvragenlijst COB-kwartaalenquête 2011 Introductie Dit onderzoek vindt plaats in opdracht van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Met de resultaten wil het bureau het kabinet en de politiek in het algemeen informeren over zorgen en wensen

Nadere informatie

Apostolische rondzendbrief

Apostolische rondzendbrief oktober 9, 2011 Jaargang 1, nummer 1 Lieve mensen, Zo bent u een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje geworden. Wij zijn nu al weer een tijdje hier in het zuiden van Griekenland, in de

Nadere informatie

Heer, U kent mij als geen ander U weet of ik zit of sta en U kent ook mijn gedachten voordat ik iets zeggen ga

Heer, U kent mij als geen ander U weet of ik zit of sta en U kent ook mijn gedachten voordat ik iets zeggen ga Hieronder staan de teksten van nieuwe liedjes, zodat jullie ze thuis ook kunnen oefenen: 'k Heb Jezus nodig heel mijn leven 'k Heb Jezus nodig, heel mijn leven. 'k Heb Jezus nodig, dag aan dag, in m'n

Nadere informatie

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Nederlandse soldaten naar Mali

Voor jongeren in het praktijkonderwijs. Nederlandse soldaten naar Mali PrO -weekkrant Week 45 november 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 4-1 0 november 2013 Eenvoudig Communiceren Nederlandse soldaten naar Mali Foto: ANP In Mali helpen buitenlandse soldaten de inwoners.

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn?

Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Bij deze preek is geen powerpoint

Nadere informatie

1 Tessalonicenzen 1. Begin van de brief

1 Tessalonicenzen 1. Begin van de brief 1 Tessalonicenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Tessalonica 1 Dit is een brief van Paulus, Silvanus en Timoteüs, aan de christenen in de stad Tessalonica. Jullie horen bij God, de

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd 53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst. Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen

Nadere informatie

De Bijbel open 2013 25 (29-06)

De Bijbel open 2013 25 (29-06) 1 De Bijbel open 2013 25 (29-06) Vandaag bespreken we een vraag die ik kreeg over 1 Koningen 2. Daarin gaat het over de geschiedenis van Adonia, een oudere broer van Salomo, die zojuist koning was geworden.

Nadere informatie

Gemeenteviering rond Jesaja 9:5b

Gemeenteviering rond Jesaja 9:5b Gemeenteviering rond Jesaja 9:5b 1 Verkondiging Enkele kinderen vragen in de kerk: waarom vieren we kerst? En wat betekent het voor u? Reactie op de antwoorden Ja, waarom vieren we kerst? En wat betekent

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

Hoe lang duurt geluk?

Hoe lang duurt geluk? Hoe lang duurt geluk? Op dit moment ben ik gelukkig. Na veel pech ben ik dan eindelijk een vrolijke schrijver. Mijn roman is goed gelukt. En ik verdien er veel geld mee. En ik heb ook nog eens een mooie,

Nadere informatie

De Nationale Stichting ter Bevordering van Vrolijkheid

De Nationale Stichting ter Bevordering van Vrolijkheid In Nederland staan 40 asielzoekerscentra (AZC's). Dat zijn plekken waar asielzoekers wonen. Asielzoekers zijn mensen die naar Nederland zijn gevlucht. Omdat er in hun eigen land oorlog is bijvoorbeeld,

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

22 januari 2015. Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid

22 januari 2015. Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid 22 januari 2015 Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid 1 Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

Liturgie voor de scholendienst 2015

Liturgie voor de scholendienst 2015 Liturgie voor de scholendienst 2015 Kerk van de Nazarener & Christelijke Basisschool De Vliet Klaaswaal Zondag 1 februari Thema: Bestaat God (eigenlijk wel)? Welkomstwoord Uitleg over de kerk Kinderopwekking

Nadere informatie

H E T V E R L O R E N G E L D

H E T V E R L O R E N G E L D H E T V E R L O R E N G E L D Personen Evangelieschrijver Vrouw (ze heet Marie) Haar buurvrouwen en vriendinnen; o Willemien o Janny o Sjaan o Sophie (Als het stuk begint, zit de evangelieschrijver op

Nadere informatie

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.

Nadere informatie

Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12. Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo?

Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12. Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo? Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12 Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo? Heb een Tom, Tom gekocht Bij de ANWB winkel in Drachten Nou ja ik heb hem eigenlijk gekregen Voor mijn verjaardag

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

Ik ben maar een eenvoudige ezel, maar ik wil je graag een mooi verhaal vertellen

Ik ben maar een eenvoudige ezel, maar ik wil je graag een mooi verhaal vertellen De ezel van Bethlehem Naar een verhaal van Jacques Elan Bewerkt door Koos Stenger Ik ben maar een eenvoudige ezel, maar ik wil je graag een mooi verhaal vertellen over iets wat er met me gebeurd is. Het

Nadere informatie

Stelling Wanneer een man met een ander geloof, of zonder geloof, in de synagoge komt, moet ook hij een keppeltje opzetten.

Stelling Wanneer een man met een ander geloof, of zonder geloof, in de synagoge komt, moet ook hij een keppeltje opzetten. Opdracht Bespreek met je klas deze stellingen. Dit kan met alle leerlingen tegelijkertijd of jullie kunnen in groepjes antwoord geven, deze opschrijven en ze kort presenteren voor de klas. Bedenk in ieder

Nadere informatie

Jeremia 1: Vertel het door!

Jeremia 1: Vertel het door! Jeremia 1:4-19 - Vertel het door! Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint

Nadere informatie

Jeremia 1:4-19 Vertel het door!

Jeremia 1:4-19 Vertel het door! Jeremia 1:4-19 Vertel het door! Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint toe.

Nadere informatie

Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid

Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid Onderzoek: Jouw vrijheid, mijn vrijheid Publicatiedatum: 22-01-2015 Over dit onderzoek Het 1V Jongerenpanel, onderdeel van EenVandaag, bestaat uit ruim 3000 jongeren van 12 t/m 24 jaar. Aan dit online

Nadere informatie

Inleiding. Veel plezier!

Inleiding. Veel plezier! Inleiding In dit boek lees je over Danny. Danny is een jongen van 14 jaar. Er zijn veel dingen die Danny verkeerd doet. Hij rent door de school. Hij scheldt zomaar een klasgenoot uit. Of hij spuugt op

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

LES 6. Nu zie je Hem wel, nu zie je Hem niet.

LES 6. Nu zie je Hem wel, nu zie je Hem niet. LES Nu zie je Hem wel, Sabbat Doe Lees Lukas 4. 40 nu zie je Hem niet. Heb je weleens een moment gehad dat je het gevoel had dat God heel dicht bij je was? Misschien door een liedje, een bijbelvers, een

Nadere informatie

't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail.

't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail. 't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail.com Het aapje en de sleutels Er was eens een man en die had de sleutels

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2)

Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2) Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2) Toen God begon met zijn schepping, was het donker en leeg. Maar God zei: Laat er licht zijn! En opeens was er licht. Nu was het niet donker meer, maar nog

Nadere informatie

Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15

Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15 Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15 U hebt de Geest niet ontvangen om opnieuw als slaven in angst te leven, u hebt de Geest ontvangen om Gods kinderen

Nadere informatie

Spreekbeurt. Pakistan

Spreekbeurt. Pakistan Spreekbeurt Pakistan Hoofdstad: Islamabad Taal: Urdu, Engels en Punjabi Inwoners: Er wonen bijna 200 miljoen mensen in Pakistan Religie: Moslims (96%), christenen (4%) Pakistan ligt in Azië en grenst aan

Nadere informatie

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad.

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad. Een dode De voetbalwedstrijd is afgelopen. Het stadion is bijna leeg. Het is koud, de zon schijnt bleek. Munck staat op de tribune van vak H en staart naar de dode man op de bank. Wat vreselijk, denkt

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen?

Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen? Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen? Vooraf Oud en nieuw is leuk en gezellig: oliebollen eten, spelletjes doen, televisie kijken, met zijn allen aftellen tot twaalf uur en vuurwerk afsteken.

Nadere informatie

Onderzoek Geweldsfilmpjes

Onderzoek Geweldsfilmpjes Onderzoek Geweldsfilmpjes 21 april 2015 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 14 april tot en met 20 april 2015, deden 1.165 jongeren mee. De uitslag is na weging representatief voor

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

sarie, mijn vriend kaspar en ik

sarie, mijn vriend kaspar en ik sarie, mijn vriend kaspar en ik Leen Verheyen sarie, mijn vriend kaspar en ik is een theatertekst voor kinderen vanaf 4 jaar en ging in première op 12 september 2009 bij HETPALEIS in Antwerpen 1 ik: het

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Jouw avontuur met de Bijbel

Jouw avontuur met de Bijbel Nieske Selles-ten Brinke Jouw avontuur met de Bijbel Dagboek voor kinderen Uitgeverij Jes! Zoetermeer Uitgeverij Jes! is een samenwerking tussen Uitgeverij Boekencentrum en de HGJB. Kijk voor meer informatie

Nadere informatie

Lesbrief. Schuld Anne-Rose Hermer

Lesbrief. Schuld Anne-Rose Hermer Lesbrief Schuld Anne-Rose Hermer Doe meer met Thuisfront! Bij de boeken in de serie Thuisfront kunt u een gratis lesbrief downloaden van www.eenvoudigcommuniceren.nl. In deze lesbrief staan vragen, tips

Nadere informatie

Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is.

Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Goedendag! Als ik even de aandacht mag, ja! Dank u. Dan geef ik nu het woord aan mezelf. Als ik mij eerst eens even mag introduceren.

Nadere informatie

LES 4. Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116

LES 4. Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116 LES 4 Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116 De boodschap God hoort en verhoort onze gebeden voor elkaar. Leertekst: Terwijl Petrus onder zware bewaking zat

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

"Afraid of the Dead ( The Escape ) Hoofdstuk 5"

Afraid of the Dead ( The Escape ) Hoofdstuk 5 "Afraid of the Dead ( The Escape ) Hoofdstuk 5" Voor het eerst alleen Ik werd wakker in een kamer. Een witte kamer. Ik wist niet waar ik was, het was in ieder geval niet de Isolatieruimte. Ik keek om me

Nadere informatie

Inhoud Slaapkamer 6 Opwarming 8 Een jaar later 10 Genoeg 12 Terrorist 14 Geheim 16 Olie 20 R.O.A. 23 Betty 26 Vertrouwen 29 Feiten 32 G.O.F. 35 Protest 38 Warm 42 Reuzenmachine 44 Een bewaker! 47 Terrorist?

Nadere informatie

Goede buren. Startzondag 13 september 2015 m.m.v. Jeugdkoor Joy uit Streefkerk o.l.v. Vincent van Dam

Goede buren. Startzondag 13 september 2015 m.m.v. Jeugdkoor Joy uit Streefkerk o.l.v. Vincent van Dam Goede buren Startzondag 13 september 2015 m.m.v. Jeugdkoor Joy uit Streefkerk o.l.v. Vincent van Dam Voorganger: ds. Joke van der Neut Organist: Alex Hommel Orgelspel Welkom door ouderling van dienst Jan

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

China. - Tibet Cultuur- les 2.

China. - Tibet Cultuur- les 2. China Pagina 1 - Tibet Cultuur- les 2. Colofon Les voor groep 7/8 50 minuten Aardrijkskunde Leerkracht - handreiking Inleiding In deze les willen we ons verdiepen in de situatie van Tibet. Wat speelt daar

Nadere informatie

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT

Nadere informatie

Preekje - Gezinsdienst. Ik ben de goede herder. Jubilate - 22 april uur. Voorganger: ds. Bert de Wit

Preekje - Gezinsdienst. Ik ben de goede herder. Jubilate - 22 april uur. Voorganger: ds. Bert de Wit Preekje - Gezinsdienst Jubilate - 22 april 2018-10.00 uur Ik ben de goede herder Voorganger: ds. Bert de Wit Schriftlezing: Johannes 10:11-16 (Bijbel in Gewone Taal) Gemeente van onze Heer, Jezus Christus,

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots

Nadere informatie

y02 Marcus 15.2 Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus,

y02 Marcus 15.2 Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus, Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus, het is al bijna 8 april, het is al bijna Pasen. Met Pasen vieren we feest, omdat Koning Jezus de dood overwint. Onze Koning is sterker dan de

Nadere informatie

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en

Nadere informatie

Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen

Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen Openingstekst: (Door een ouder en kind) A. Zeg zou jij het licht aandoen? Je moet opschieten, want het is bijna tijd. Dadelijk

Nadere informatie

Het verhaal van William Booth

Het verhaal van William Booth Lesmateriaal bij Het verhaal van William Booth Inhoudsopgave Geroepen om te dienen woordzoeker 3 Graaf in het verhaal! 4 Graaf dieper 5 Gods weg doolhof 6 Nieuw leven interview 7 Het Leger des Heils verspreid

Nadere informatie

Zondag 22 mei 2011 - Kogerkerk - 5e zondag van Pasen - kleur: wit - preek Deuteronomium 6, 1-9 & 20-25 // Johannes 14, 1-14

Zondag 22 mei 2011 - Kogerkerk - 5e zondag van Pasen - kleur: wit - preek Deuteronomium 6, 1-9 & 20-25 // Johannes 14, 1-14 Zondag 22 mei 2011 - Kogerkerk - 5e zondag van Pasen - kleur: wit - preek Deuteronomium 6, 1-9 & 20-25 // Johannes 14, 1-14 Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Twee prachtige lezingen vanochtend. Er

Nadere informatie

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler?

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Iedereen heeft wel eens van Adolf Hitler gehoord. Hij was de leider van Duitsland. Bij zijn naam denk je meteen aan de Tweede Wereldoorlog. Een verschrikkelijke

Nadere informatie

Voor jou. Verhalen van mantelzorgers. Anne-Rose Hermer

Voor jou. Verhalen van mantelzorgers. Anne-Rose Hermer Voor jou Verhalen van mantelzorgers Anne-Rose Hermer 6 Inleiding In dit boek maak je kennis met Martine, Koos en Sara. Ze zijn alledrie in een andere fase van hun leven. Maar één ding is hetzelfde voor

Nadere informatie

Ontmoeting. gezondnu.nl

Ontmoeting. gezondnu.nl Ger van der Gaast (64) weet sinds 2010 dat hij de ziekte van Alzheimer heeft. Inmiddels woont hij in een verpleeghuis in Utrecht. Als voormalig docent verpleegkunde volgt Ger zijn eigen zorg kritisch.

Nadere informatie

Instructie: Landenspel light

Instructie: Landenspel light Instructie: Landenspel light Korte omschrijving werkvorm In dit onderdeel vormen groepjes leerlingen de regeringen van verschillende landen. Ieder groepje moet uiteindelijk twee werkbladen (dus twee landen)

Nadere informatie

Openingsgebeden INHOUD

Openingsgebeden INHOUD Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus

Nadere informatie

De gelijkenis van de twee zonen. Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten

De gelijkenis van de twee zonen. Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten De gelijkenis van de twee zonen Lees : Mattheüs 21:28-32 Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel

Nadere informatie

Mc. 1: 1-11 PG te Sexbierum-Pietersbierum Sixtustsjerke 11 jan. 2015. Grote en kleine Geliefde van God - Gemeente van Christus,

Mc. 1: 1-11 PG te Sexbierum-Pietersbierum Sixtustsjerke 11 jan. 2015. Grote en kleine Geliefde van God - Gemeente van Christus, Mc. 1: 1-11 PG te Sexbierum-Pietersbierum Sixtustsjerke 11 jan. 2015 Ds. A.J.Wouda Grote en kleine Geliefde van God - Gemeente van Christus, Het weer is onrustig De wereld is onrustig En veel mensen, sommigen

Nadere informatie

EEN PRINS WORDT EEN HERDER

EEN PRINS WORDT EEN HERDER Bijbel voor Kinderen presenteert EEN PRINS WORDT EEN HERDER Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Erna van Barneveld

Nadere informatie

LES 11. Respect tonen of een lesje leren? Sabbat

LES 11. Respect tonen of een lesje leren? Sabbat LES Respect tonen of een lesje leren? Heb je ooit het gevoel dat je niet respectvol of eerlijk werd behandeld? Behandel jij anderen altijd op die manier? Omdat we allemaal Gods kinderen zijn, moeten we

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

Majesteit, Koninklijke Hoogheid, excellenties, dames en heren,

Majesteit, Koninklijke Hoogheid, excellenties, dames en heren, Toespraak van de minister-president, mr. dr. Jan Peter Balkenende, bijeenkomst ter ere van de 50 ste verjaardag van de Verdragen van Rome, Ridderzaal, Den Haag, 22 maart 2007 Majesteit, Koninklijke Hoogheid,

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Ik ben Steenkool. Nooit meer oorlog groep 7-8. De Steenkool, een beetje Limburg is hem niet vreemd. En hij is niet zo goed in Engels.

Ik ben Steenkool. Nooit meer oorlog groep 7-8. De Steenkool, een beetje Limburg is hem niet vreemd. En hij is niet zo goed in Engels. De Steenkool, een beetje Limburg is hem niet vreemd. En hij is niet zo goed in Engels. Hi! I am de steenkool. De cole of de stone. I am black, zwart. And I kan fire geven. Jongens, dat is wat die Europese

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Een gelukkige huisvrouw

Een gelukkige huisvrouw Een gelukkige huisvrouw Voordat ik zwanger was, was ik een gelukkige huisvrouw, ik had alles wat ik wilde. En daarvoor hoefde ik geen dag te werken. Want werken, dat deed mijn man Harry al. Harry zat in

Nadere informatie

GELOOFSVRAGEN EN LEVENSVRAGEN

GELOOFSVRAGEN EN LEVENSVRAGEN WAAROM??? DAAROM!!! Soms sta je met je mond vol tanden, wanneer je kind je met een vraag overvalt. "Waarom zijn de bomen groen?", "Waarom regent het vandaag?" Waarom... waarom..., steeds weer waarom. De

Nadere informatie

KLEM. Katja en Udo in de schulden. Anne-Rose Hermer

KLEM. Katja en Udo in de schulden. Anne-Rose Hermer KLEM Katja en Udo in de schulden Anne-Rose Hermer Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen 1 Katja ontmoet Udo Katja is bijna negentien jaar. Ze woont nog bij haar ouders. Katja werkt in een warenhuis.

Nadere informatie

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen

Nadere informatie

Preek Psalm 78:1-8 20 september 2015 In het spoor van Opening winterwerk Spiegelbeeld I

Preek Psalm 78:1-8 20 september 2015 In het spoor van Opening winterwerk Spiegelbeeld I Preek Gemeente van Christus, De mooiste dingen in het leven kun je niet als erfernis wegschenken Let er maar eens op. De belangrijkste dingen zijn geen erfstuk. Zeker, je kunt mooie spulletjes erven. Of

Nadere informatie

De parlementaire democratie is goed voor u, maar niet voor mij

De parlementaire democratie is goed voor u, maar niet voor mij 25 e Van der Leeuw lezing Groningen, 26 oktober 2007 Kader Abdolah De parlementaire democratie is goed voor u, maar niet voor mij Ik spring meteen in het diepe. Een parlementaire democratie is niet geschikt

Nadere informatie

Beste vrienden, ik mag jullie vandaag vertellen over de laatste week van het leven van Jezus.

Beste vrienden, ik mag jullie vandaag vertellen over de laatste week van het leven van Jezus. 1 Beste vrienden, ik mag jullie vandaag vertellen over de laatste week van het leven van Jezus. 2 Het verhaal De Goede Week Trouw, Hoop en Spijt Ik wil jullie vandaag vertellen over de Goede Week. Dat

Nadere informatie

Johannes 14:1-3 en 28 - Hemelvaart: op weg naar thuis

Johannes 14:1-3 en 28 - Hemelvaart: op weg naar thuis Johannes 14:1-3 en 28 - Hemelvaart: op weg naar thuis Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende

Nadere informatie

Boekverslag Engels The skeleton man door Joseph Bruchac

Boekverslag Engels The skeleton man door Joseph Bruchac Boekverslag Engels The skeleton man door Joseph Bruchac Boekverslag door een scholier 2262 woorden 3 november 2003 6,2 114 keer beoordeeld Auteur Joseph Bruchac Eerste uitgave 2001 Vak Engels H 1 Op 2

Nadere informatie

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2 Bladzijde negen, Bladzijde tien, Krijg ik het wel ooit te zien? Ander hoofdstuk, Nieuw begin.. Maar niets, Weer dicht, Het heeft geen zin. Dan probeer ik achterin dat dikke boek. Dat ik daar niet vaker

Nadere informatie

Voorafgaand aan de film

Voorafgaand aan de film Die Welle Opdrachtenblad Regie: Dennis Gansel Jaar: 2008 Duur: 110 minuten Filmkeuring: 12 (geweld, angst en discriminatie) Website: www.welle.film.de Voorafgaand aan de film De legendarische film The

Nadere informatie

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven.

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Water Egypte In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Ik ga naar een restaurant in Nederland. Daar bestel ik een glas water. De ober vraagt

Nadere informatie

Noach bouwt een ark Genesis 6-8

Noach bouwt een ark Genesis 6-8 2 Noach bouwt een ark Genesis 6-8 Het is niet fijn meer op de aarde. De mensen maken ruzie, ze vechten en ze zijn God vergeten. Maar er is één man die anders is. Dat is Noach. Op een dag praat God met

Nadere informatie