Voorbeeld. Preview. Luchtdoorlatendheid van gebouwen NEN Meetmethode voor de specifieke luchtvolumestroom tussen kruipruimte en woning.

Transcriptie

1 UDC Luchtdoorlatendheid van gebouwen Meetmethode voor de specifieke luchtvolumestroom tussen kruipruimte en woning Air leakage of buildings Method of measurement of the specific air flow rate between crawl space and dwelling NEDERLANDSE NORM NEN 2690 Ie druk, augustus 1991 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Inleiding 1 Onderwerp en toepassingsgebied 2 Termen en definities 3 Beginsel Inhoud Bepaling van de luchtvolumestroom.1 Voorwaarden.2 Condities.3 Toestellen en hulpmiddelen. Werkwijze.5 Verwerking van de meetresultaten.6 Bepaling van de specifieke luchtvolumestroom 5 Verslag Bijlage A - van meetresultaten Bijlage В - van druk/volumestroomkarakteristieken blz NEN 2690

2 NEN26S0-BIZ. 2 Inleiding De luchtstroom via ondichtheden in de scheidingsconstructie tussen de kruipruimte en het bewoonbare deel van de woning voert waterdamp en mogelijke gasvormige verontreinigingen mee, die afkomstig zijn uit de kruipruimte. Om deze ongewenste toevoer van damp naar de woning te beperken wordt aan deze ondichtheden in het Bouwbesluit een grens gesteld. Om de luchtdoorlatendheid van dit deel van de gebouwschil afzonderlijk te kunnen bepalen, bestaat er behoefte aan een meetmethode. Deze meetmethode is voor wat betreft de opzet en aanpak zoveel mogelijk afgestemd op de meetmethode van de luchtdoorlatendheid van gebouwen volgens NEN 2686:1988. De in deze norm beschreven meetmethode kan ook worden gebruikt om de luchtstroom door de scheidingsconstructie tussen delen van een gebouw te meten. In de bijlagen worden voorbeelden gegeven van meetresultaten en van druk/volumestroomkarakteristieken. De bijlagen in deze norm maken geen deel uit van de normtekst. Deze norm is aanvaard door de normcommissie "Klimaatbeheersing in gebouwen", na voorbereiding door de normsubcommissie "Vocht". Titels van de vermelde normen: Norm waarnaar normatief is verwezen: NEN Oppervlakten en inhouden van gebouwen - Termen, definities en wijze van bepaling. Norm waarnaar ter informatie is verwezen: NEN Luchtdoorlatendheid van gebouwen - Meetmethode (met correctieblad april 1991). Normcommissie "Klimaatbeheersing in gebouwen" 1991 Nederlands Normalisatie-instituut Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van het Nederlands Normalisatieinstituut niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. Het Nederlands Normalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht. Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het Nederlands Normalisatie-instituut en/of de leden van de commissies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdende met toepassing van door het Nederlands Normalisatie-instituut gepubliceerde uitgaven. Nederlands Normalisatie-instituut Kalfjeslaan 2, Postbus 5059, 2600 GB Delft telefoon (015) , telex 381, telefax (015) , Postbank 25301

3 NEN 2690-Biz. 3 Onderwerp en toepassingsgebied Deze norm beschrijft een meetmethode voor de bepaling van de specifieke luchtvolumestroom door de scheidingsconstructie tussen een kruipruimte en het daarboven gelegen gebouw of gedeelte van een gebouw. Termen en definities 1 tracergas: Een gas dat in combinatie met een tracerconcentratiemeter wordt gebruikt om ventilatievouden te bepalen. 2 tracerconcentratiemeter:toeste\ voor de bepaling van de momentane waarde van de concentratie van een tracergas in een luchtmonster. 3 ventilatievoud (N): De per tijd van buiten de ruimte toetredende luchtvolumestroom gedeeld door het volume van de ruimte. Het ventilatievoud wordt uitgedrukt ins -1 of h~ 1. specifieke luchtvolumestroom (q" v ): De luchtvolumestroom (g v ) gedeeld door de oppervlakte van de vloer, die grenst aan de kruipruimte. De luchtvolumestroom (ßj) is het produkt van het gemeten ventilatievoud (N) en het gemeten luchtvolume (W van de kruipruimte. De specifieke luchtvolumestroom (q" v ) wordt uitgedrukt in m 3 /m 2 /s. 5 scheidingsconstructie tussen kruipruimte en woning: Het totaal van alle constructiedelen die een scheiding vormen tussen de woning en de kruipruimte en direct of indirect luchttransport mogelijk maken van de kruipruimte naar de beschouwde woning. Beginsel Indien zich luchtlekken bevinden tussen de kruipruimte en een spouw, bestaat de mogelijkheid dat lucht uit de kruipruimte via de spouw en yervolgens via naden en kieren in het binnenspouwblad tot de woning toetreedt. Dergelijke luchtlekken hebben evenzeer invloed op de te bepalen luchtvolumestroom. Met behulp van een ventilator wordt lucht afgevoerd uit een te beproeven gebouw of vertrek. Bij het daarbij ontstane drukverschil (pi - рг) tussen de kruipruimte en het daarboven gelegen gebouw of deel van een gebouw (vertrek) wordt in de kruipruimte het ventilatievoud bepaald door de concentratie-afname van een in de kruipruimte geïnjecteerd tracergas te meten en te registreren. Het meten van de concentratie-afname wordt achtereenvolgens bij verschillende drukverschillen (pi - рг) uitgevoerd. De daarbij ontstane luchtvolumestroom (q^) over de scheidingsconstructie wordt gemeten. Opgrond hiervan dient de druk/volumestroomkarakteristiek te worden bepaald. Pi is de luchtdruk in de kruipruimte; P2 is de luchtdruk in de ruimten gelegen boven de kruipruimte; Qv is de luchtvolumestroom die wordt bepaald uit de ventilatievoudmeting in de kruipruimte. drukverschiimeringa p?v i, Figuur 1 - Luchtdoorlatendheid van de scheidingsconstructie

4 NEN2690- Biz. Bepaling van de luchtvolumestroom.1 Voorwaarden De kruipruimte dient zo toegankelijk te zijn en dient zo een samenhangende ruimte te vormen, dat een goede menging van de lucht en het tracergas in het gehele volume van de kruipruimte mogelijk is. Het drukverschil over geen van de gevels mag met gesloten buitendeuren, ramen en ventilatievoorzieningen, voor de aanvang van de meting groter zijn dan 5 Pa. De meetresultaten moeten als ongeldig worden beschouwd indien aan deze voorwaarden niet is voldaan..2 Condities en 1. Deze eis wordt gesteld omdat hoge windsnelheden (> 6 m/s) luchtdrukverschillen kunnen veroorzaken die in dezelfde orde van grootte liggen als bij de metingen. 2. De windsnelheid gemeten op het dichtstbij gelegen weerstation zal, als het hierboven genoemde luchtdrukverschil van 5 Pa wordt overschreden, afhankelijk van de hoogte van het gebouw en de stedebouwkundige situatie, veelal groter zijn dan 6 m/s. Sluit alle ramen, buitendeuren, eventuele ventilatieroosters en suskasten zorgvuldig. Sluit, indien een open haard aanwezig is, de klep in het afvoerkanaal. Sluit ook de brievenbusklep, indien aanwezig. Alle binnendeuren dienen tijdens deze meting te zijn geopend. Zet de binnendeuren vast indien noodzakelijk..3 Toestellen en hulpmiddelen Toelichting.3.1 Afzuigventilator 1. De gegeven beschrijving van de toestellen is algemeen van aard. Elke combinatie van toestellen, werkend volgens hetzelfde principe, is toelaatbaar mits kan worden voldaan aan de omschreven eigenschappen en de meetnauwkeurigheden. 2. Ten behoeve van het uitvoeren van de luchtdoorlatendheidsmeting tussen de kruipruimte en de daarboven gelegen ruimten zijn de volgende toestellen en hulpmiddelen gewenst: a. Een luchtkanaal waardoor via de meetdeur of het meetraam lucht het gebouw uitstroomt. b. Plakband voor het afplakken van de meetdeur of het meetraam en het meetschot op de gebouwconstructie en eventueel voor het afplakken van openingen, die het bereiken van de juiste meetcondities verhinderen. с Thermometer nauwkeurig tot op 1 C met een meetgebied van ca. -5 C tot +30 C. Een regelbare afzuigventilator die in staat is om, ten gevolge van luchttransport, een luchtdrukverschil tussen binnen- en buitenlucht te handhaven van ca. 75 Pa..3.2 Meetdeur of meetraam Het instrument ten behoeve van de volumestroommeting kan een meetgebied eisen, waar het meten van een aanzienlijk drukverschil mogelijk is. Een centrifugaalventilator met een luchtvolumestroom van ten hoogste 1,2 m 3 /s bij een hoogste druk van 650 Pa voldoet in vrijwel alle gevallen bij gebouwen of gebouwdelen met een volume van ten hoogste 3000 m 3. De meetdeur of het meetraâm moet de deur of de raamopening zo afsluiten, dat de meetopstelling zelf geen luchtlekkage veroorzaakt. Een meetdeur of meetraam, waardoor de lucht uit het gebouw wordt gevoerd, kan bestaan uit een folie of uit plaatmateriaal..3.3 Buisventilator gemonteerd op een meetschot Een buisventilator gemonteerd op een meetschot dat een overmaat heeft ten opzichte van het kruipluik om te gebruiken bij de volumebepaling van de kruipruimte. Een luchtvolumestroom van 0,03 m 3 /s tot 0,05 m 3 /s bij een drukverschil van 10 Pa is voldoende..3. Volumestroommeter met bijbehorende registratieapparatuur Een in combinatie met de registratie-apparatuur geijkte volumestroommeter met een (totaal)meetgebied van ca. 0,03 m 3 /s tot ca. 0,15 m 3 /s met een meetonnauwkeurigheid van ten hoogste 3 % van de meetwaarde. De volumestroommeter dient voor het bepalen van de volumestroom van de buisventilator (zie.3.3).

5 NEN 2690-Biz Drukverschilmeter met bijbehorende registratieapparatuur Een in combinatie met de registratie-apparatuur geijkte drukverschil meter met een (totaal)meetgebied van ca. 5 Pa tot ca. 100 Pa met een meetonnauwkeurigheid van ten hoogste 5 % van de meetwaarde. Hiervoor kan gebruik worden gemaakt van een micromanometer volgens Fuess, een scheve-buismanometer of een elektrische drukverschilmeter..3.6 Tracerconcentratiemeter Een in combinatie met de registratie-apparatuur (.3.9) geijkt toestel om concentraties van het tracergas in lucht te meten met een onnauwkeurigheid van ten hoogste 3 % van de meetwaarde..3.7 Flexibele slangen Flexibele slang met een middellijn van ca. 6 mm ten behoeve van de injectie van tracergas in de kruipruimte. Flexibele slang met een middellijn van ca. 6 mm ten behoeve van het analyseren van monsters van het gasmengsel in de kruipruimte. Flexibele slang met een middellijn van ca. 6 mm ten behoeve van de drukverschilmeting..3.8 Mengventilatoren Twee vrij-aanzuigende mengventilatoren ten behoeve van de menging van het tracergas en de lucht in de kruipruimte, elk met een luchtvolumestroom tussen 0,05 en 0,10 m 3 /s..3.9 Registratietoestel Registratietoestel om het verloop van de gemeten concentratie met de tijd te schrijven. Het vastleggen van de meetresultaten kan ook plaatsvinden met behulp van een data-acquisitie-systeem en de voorgeschreven bewerking van de meetresultaten kan eveneens met behulp van een rekenprogramma worden uitgevoerd bijvoorbeeld volgens de kleinste kwadratenmethode Tracergas Het gebruikte tracergas dient geen chemische verbindingen aan te gaan met water of bouwmaterialen, niet of nauwelijks door materialen te worden geadsorbeerd en in concentraties te kunnen worden toegepast, die enerzijds met voldoende nauwkeurigheid zijn te bepalen en anderzijds in de toegepaste constructies niet schadelijk zijn voor de aanwezige personen, noch een explosief gasmengsel vormen. Afhankelijk van het soort tracergas dat wordt gebruikt, bestaan er grenzen aan de maximaal toelaatbare concentratie. Bij inademing mag geen gevaar voor de gezondheid ontstaan en er mag ook geen explosief gasmengsel tot stand komen. Binnen deze grenzen hangt de gewenste concentratie af van de eigenschappen van de tracerconcentratiemeter. Bekende tracergassen zijn lachgas (N 2 0), helium (He) en zwavelhexafluoride (SF6). Voor kruipruimten wordt bijvoorbeeld helium toegepast met een concentratie van ten hoogste 1 % Rookbuisjes Rookbuisjes ten behoeve van het opsporen van luchtlekken.. Werkwijze..1 Stel de meettoestellen op (zie figuur 2)...2 Plaats de meetdeur of het meetraam en de afzuigventilator. Sluit alle ventilatie-openingen, deuren en ramen van de woning en open alle binnendeuren...3 Plaats de mengventilatoren in de kruipruimte. De voedingskabels dienen door een ventilatiekoker naar buiten en via de meetdeur naar binnen te worden gevoerd. Deze ventilatoren dienen gedurende de gehele meting te blijven draaien ter wille van een goede menging van het tracergas en de lucht in de kruipruimte. Indien de voedingskabels niet via een ventilatiekoker naar buiten kunnen worden geleid, dienen de kabels luchtdicht door de te onderzoeken scheidingsconstructie te worden gevoerd... Leg de drie slangen, genoemd in.3.7 tussen de kruipruimte en de ruimte waar de meettoestellen staan opgesteld. Deze slangen dienen via de meetdeur naar buiten en vervolgens via een ventilatierooster naar de kruipruimte te worden geleid. Indien de slangen niet via een ventilatiekoker naar buiten kunnen worden geleid, dienen ze luchtdicht door de te onderzoeken scheidingsconstructie te worden gevoerd. Sluit een slang aan op de gasfles met het tracergas, (.3.10). Bevestig het andere einde in de kruipruimte dicht voor de aanzuigopening van een van de mengventilatoren (.3.8), zodat het geïnjecteerde tracergas goed in de kruipruimte wordt verspreid. Sluit een slang aan op de tracerconcentratiemeter, (.3.6). Hang het andere einde in de kruipruimte, doch niet direct in de luchtstroom van een van de mengventilatoren (.3.8), en op ten minste 1 m afstand van een ventilatierooster. Sluit een slang aan op een drukverschilmeter (.3.5). Hang het andere einde op in de kruipruimte, doch niet direct in de luchtstroom van de mengventilatoren (.3.8) en op ten minste 1 m afstand van een ventilatierooster.

6 NEN Biz. 6 iuchfleiding = l 'ч^* ventilatoren voor de luchfmenqinq spanningsregeiaar Figuur 2 - Opstelling van de meettoestellen voor de luchtdoorlatendheidsmeting van de scheidingsconstructie tussen kruipruimte en woning..5 Zet de afzuigventilator (.3.1 ) aan en controleer of een drukverschil van 60 Pa bereikt kan worden tussen de kruipruimte en de bovengelegen ruimte. Zo niet, plak dan niet-afsluitbare luchtopeningen in de woning dicht. Een eventuele tot de woning behorende afzuigventilator kan in de hoogste stand gezet worden...6 Controleer in de kruipruimte met behulp van een rookbuisje of bij een drukverschil van ca. 10 Pa tussen de kruipruimte en de bovengelegen ruimte via alle openingen naar de kruipruimte, behalve die in de te meten scheidingsconstructie zelf, lucht naar de kruipruimte stroomt. Plak, waar dit niet het geval is (bijv. aan de lijzijde), de ventilatieopeningen dicht...7 Schakel de afzuigventilator (.3.1) uit. Verwijder het kruipluik. Plaats het meetschot met de buisventilator (.3.3), op de opening naar de kruipruimte en plak de naden tussen het schot en de vloer af. Zet de buisventilator aan en bepaal de uit de kruipruimte gezogen volumestroom (<^) met behulp van de volumestroommeter (.3.), op een decimaal nauwkeurig, in dm 3 /s. Bepaal vervolgens met behulp van de tracergasapparatuur het daarbij in de kruipruimte optredende ventilatievoud (N), volgens..9. Bepaal na de ventilatievoudmeting volgens..8 ter controle nogmaals de volumestroom. Deze laatste waarde mag ten hoogste 5 % afwijken van de eerste waarde...8 Verwijder het meetschot met de buisventilator (.3.3) en breng het kruipluik weer op zijn plaats. Zet de afzuigventilator (.3.1 ) aan zodat in de woning een onderdruk ontstaat ten opzichte van de kruipruimte. Voer bij vier drukverschillen tussen de kruipruimte en de woning, die elk met een afleesonnauwkeurigheid van ten hoogste 1 Pa dienen te worden bepaald, een ventilatievoudmeting in de kruipruimte uit volgens..9. De gekozen drukverschillen dienen tussen 15 Pa en 60 Pa te liggen. Het verschil tussen twee opeenvolgende drukverschillen dient 10 Pa tot 15 Pa te bedragen...9 Voer de ventilatievoudmeting als volgt uit: Controleer of de tracergascóncentratiemeter (.3.6) en de daarop aangesloten schrijver (.3.9) volgens het gebruiksvoorschrift gereed zijn voor meting. Injecteer het tracergas in de kruipruimte tot de gewenste concentratie van het tracergas in de kruipruimte is bereikt. Wacht ca. 5 min om een voldoende menging van het tracergas met de lucht in de kruipruimte tot stand te laten komen. Stel het uitgangssignaal van de tracerconcentratiemeter naar de schrijver zo in, dat de volle uitslag op de schrijver wordt bereikt. De schrijver dient de geleidelijke afname van de gemeten tracergasconcentratie te registreren.

7 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft Ja, ik bestel ex. NEN 2690:1991 nl Luchtdoorlatendheid van gebouwen - Meetmethode voor de specifieke luchtvolumestroom tussen kruipruimte en woning T (015) F (015) Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 1021, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2018, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon , dagelijks van 8.30 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: LEREN, WERKEN EN GROEIEN MET NEN preview