Werkstuk Maatschappijleer Proefdieren

Transcriptie

1 Werkstuk Maatschappijleer Proefdieren Werkstuk door een scholier 2635 woorden 21 november ,5 134 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Proefdier vrij!!!!!!!!!!!!!! Dierproeven Wat is een dierproef??? Er zijn duizend verschillende soorten dierproeven, dus die vraag is niet zo gemakkelijk te beantwoorden. Wat ze allemaal gemeen hebben, is dat het allemaal op dieren gedaan wordt. En dan kijken ze hoe de dieren reageren op experimenten, of het dier pijn heeft, ongemakkelijk raakt, in paniek raakt of zelf blijvend gehandicapt raakt. Of sterft. Soms worden dieren gedeeltelijk verdooft om de pijn minder te voelen. En dat allemaal voor ons om te kijken of het geschikt is voor ons, omdat wij het nodig hebben!!!!!!!! Waarom worden er dierproeven gedaan???? Meestal worden er dierproeven gedaan om te weten hoe het product of stof werkt op dieren en mensen. Om later in bijvoorbeeld medicijnen te verwerken. Een proefdier staat eigenlijk model voor een mens, of een ander soort dier. Als onderzoekers weten hoe een dier er op reageert kunnen ze voorspellen hoe een ander dier of mens er op reageert. Konijn in een laboratoriumkooi Jaarlijks worden er konijnen als proefdier in het onderzoek gebruikt. De meerderheid voor vaccins en geneesmiddelen. In welk land worden dierproeven gedaan??? In bijna alle landen ter wereld worden dierproeven gedaan. Soms gebeurt het alleen aan universiteiten, bij wetenschappelijk onderzoek. Vaak worden ook onderzoeken door fabrikanten van medicijnen gedaan. Soms wil de regering van een land dat bepaalde producten eerst op dieren getest worden voor dat het verkocht mag worden. bijvoorbeeld afwasmiddel en stoffen die in zeep en wasmiddel zitten. Waar dierproeven allemaal voor gedaan mag worden verschilt per land. landen, zoals Scandinavische landen zijn er erg streng in, en in andere landen letten de regering en bevolking niet erg op wat getest is met dierproeven en wat niet. En daar mogen juist heel veel van die proeven gedaan worden. Wie doen er in Nederland Dierproeven??? In ons land moet je voor dierproeven een vergunning hebben. op dit moment zijn er 81 instanties die een vergunning hebben voor dierproeven. Daar bij zitten bijvoorbeeld ziekenhuizen, universiteiten en andere onderzoeksinstellingen. maar ook fabrieken,die voor dat het product in de winkel gaat eerst wordt getest op dieren. Op welke dieren worden er dierproeven gedaan en op hoeveel dieren???? Pagina 1 van 7

2 In 2003 werden er in totaal dierproeven gedaan,.hieronder zie je een schema met alle dieren waar dierproeven op werden gedaan in In 2003 opgeofferde dierenlevens Muizen Ratten Hamsters Cavia's Konijnen Andere knaagdieren Honden Katten 511 Fretten 84 Andere vleeseters 370 Nieuwe wereld apen 39 Oude wereld apen 545 Paarden Varkens Geiten Schapen Runderen Andere zoogdieren 519 Kippen Kwartels 461 Andere vogels Reptielen 198 Amfibieën Vissen Totaal Onnodig gefokt Totaal Heel lang werden er elk jaar weer wat minder dierproeven gedaan. Maar in de grafiek hieronder zie je dat sinds kort juist weer wat meer dierproeven worden gedaan. Dat komt vooral door de biotechnologie, een techniek waarmee dieren genetisch gemanipuleerd worden, bijvoorbeeld om koeien te fokken die meer melk geven. Voordat je één zo n verbeterd model dier hebt, zijn er al heel wat proeven op andere dieren gedaan. En dan is de eigenlijke dierproef nog niet eens begonnen! Aantal dieren per type dierproef De verschillende soorten dierproeven zijn: Wetenschappelijk onderzoek Medisch onderzoek (bijvoorbeeld voor het verbeteren van medicijnen en vaccins) Giftigheids onderzoek (om te kijken hoeveel van iets in een product mag zitten zonder dat het gevaarlijk wordt.) Onderwijs (wordt gebruikt om te leren hoe je een mens moet inenten) Pagina 2 van 7

3 1. dierproeven voor medicijnen Het ontwikkelen van een nieuw medicijn duurt in totaal wel 10 tot 12 jaar!!!! En in die tijd worden er aardig wat proefdieren gebruikt! Hieronder zie je wat er allemaal moet gebeuren voor dat je een nieuw medicijn mag kopen bij de apotheker: 1 iemand heeft een nieuw idee voor een nieuw medicijn 2 voor dat medicijn zijn er verschillende stoffen nodig, eerst moet er uitgezocht worden hoe die stoffen in elkaar zitten. Dan kijken ze hoe ze op elkaar reageren en welke effecten ze hebben 3 dan wordt het medicijn getest op dieren 4 de volgende stap is een giftigheids test en hoeveel daarvan een dier kan verdragen. 5 het medicijn wordt gemaakt 6 dan moet het eerst op mensen getest worden. Daarvoor worden eerst gezonde mensen gebruikt die ervoor betaald worden. 7 Daarna worden de medicijnen getest op mensen waar het voor bedoeld is. Vaak kom je er achter dat de medicijnen anders werken bij dieren dan bij mensen. Want dieren zijn toch geen mensen. Vaak wordt het medicijn toch nog op het laatst afgekeurd, en als het goed gekeurd is kun je het later bij de apotheek kopen. Gelukkig zijn er meer en meer alternatieven dan deze verschrikkelijke proeven. Virussen voor vaccins worden steeds vaker in een laboratorium gekweekt in plaat van in een dier. Daardoor is het aantal dierproeven voor vaccins een heel eind gezakt. Maar het kan beter. Uit onderzoek is gebleken dat er nog veel meer dierproeven worden gebruikt dan nodig is. En door afspraken met andere landen te maken kunnen we er voor zorgen dat de Europese landen er zuiniger mee omgaat. Worden er ook onnodige dierproeven gedaan?? Ja, helaas worden er onnodig dierproeven gedaan. Er worden namelijk ook dierproeven gedaan voor producten die niet nodig zijn. Bijvoorbeeld; sommige fabriekanten maken een goed verkopend medicijn na van een andere fabriek en je hebt net gelezen wat daar allemaal voor nodig is. Dit geld niet alleen voor medicijnen maar ook voor schoonmaakmiddelen. Er bestaan bijvoorbeeld al zo veel soorten wasmiddel dat je bijna niet meer kunt kiezen. Er komen toch steeds weer nieuwe producten bij. Ook voor die in de winkel liggen worden ze getest op dieren. Iedereen weet dat roken slecht voor je is. Maar toch worden er nog steeds veel dieren gebruikt om te onderzoeken wat voor een effect roken heeft. En wat nog het meest zonde is, dat er heel veel dieren worden gebruikt om ingrediënten voor lippenstift, mascara en andere cosmetica te testen. In Nederland mag dat niet, maar de winkels liggen vol met producten uit andere landen, waar het wel mag. En dat is écht niet nodig! Er bestaan namelijk hele lijsten met ingrediënten waarvan we weten dat ze veilig zijn. Nieuwe ingrediënten zijn helemaal niet nodig. Ze zijn in ieder geval niet belangrijk genoeg om nog meer dieren pijn te laten lijden. Hoe komt een onderzoeker aan een proefdier??? Er bestaan speciale proefdierfokbedrijven waar onderzoeksinstellingen of bedrijven hun proefdieren kopen. Daarnaast fokken sommige instellingen hun eigen proefdieren. Het is sinds 1997 volgens de Wet op de dierproeven verboden dieren uit huiselijke kring te gebruiken voor dierproeven. Je hoeft dus niet bang te zijn dat je hond of kat terechtkomt in een laboratorium als ie wegloopt van huis. Waar wonen proefdieren? Pagina 3 van 7

4 Tja, in kooien, meestal. Daarover zijn tussen de Europese regeringen wél afspraken gemaakt. Muizen en ratten worden bijvoorbeeld vaak in kunststof kooien met een metalen roosterdak gezet. Die kooien worden in speciale kamers op elkaar gestapeld. Elke kooi is ongeveer 45 centimeter breed, 32 centimeter diep en achttien centimeter hoog. En daar wonen dan ongeveer tien muizen in, of twee of drie ratten. Wat gebeurt er met de dieren na de dierproef??? Voor veel dieren betekent het einde van de proef het einde van hun leven. Dat komt niet altijd door dat ze zelf doodgegaan zijn, maar ook door dat de onderzoekers niet willen zien wat de dierproeven met de organen heeft gedaan. Ook kunnen ze de dieren ook niet twee keer gebruiken want dan kunnen ze niet zien of de reactie is van de eerste of de tweede dierproef. Wat is ongerief? Als een proefdier duidelijk laat merken dat hij niet op z n gemak is, gestresst is, ziek wordt of duidelijk pijn heeft noemen we dat ongerief. Dat kan komen doordat er chemische stoffen, ziektekiemen of kankercellen in of op zijn lichaam zijn losgelaten. Het kan ook het gevolg zijn van een operatie of het afnemen van bloed. Wat het nog erger maakt, is dat een proefdier onder onnatuurlijke omstandigheden zit opgesloten, vaak met te veel andere dieren op een kluitje woont, en heel vaak door mensen wordt opgetild. Hoeveel ongerief een dier heeft, verschilt. In 2002 hadden; dieren weinig ongerief dieren een beetje ongerief dieren redelijk wat ongerief dieren best wel veel ongerief dieren ernstig ongerief dieren heel ernstig ongerief. Waarom worden proeven uitgevoerd op dieren en niet op mensen? Bij veel proeven is vooraf niet duidelijk wat de effecten zijn - daar zijn het nou juist experimenten voor! Een proef om te bekijken hoe giftig een stof is, is natuurlijk gevaarlijk. Veel dieren hebben erg veel pijn tijdens proeven of gaan er aan dood. Vaak moeten ze zelfs worden doodgemaakt om te kijken hoe ze er na de proef van binnen uitzien. Logisch dat mensen dat soort proeven liever aan dieren overlaten! Over het leven van dieren denken veel mensen namelijk een stuk makkelijker. Kunnen mensen zich dan niet aanmelden voor proeven?? Ja dat kan en soms gebeurt het ook. Dat gebeurt pas als het medicijn bijna klaar is. Wie is er eigenlijk opgekomen om dierproeven te gaan doen?? In de 16e eeuw gingen mensen anders kijken naar de natuur om zich heen. Dieren en planten werden enthousiast van binnen en buiten bestudeert, en daarbij ontdekten ze dat lichamen van (zoog)dieren in veel opzichten erg op een mensenlichaam leken. Dat zette ze aan het denken: als mens en dier zó veel op elkaar lijken, kun je met behulp van dieren waarschijnlijk heel goed bestuderen hoe een levend mens in elkaar steekt en werkt. Als er geen dieren waren, zou de menselijke natuur heel wat onbegrijpelijker zijn, zei de Franse onderzoeker Buffon in de 18e eeuw. En dus werden dieren volop opengesneden en aan proeven onderworpen. Zonder verdoving, want in die tijd dacht men Pagina 4 van 7

5 dat dieren geen pijn konden voelen. Dat de dieren wild krijsten en worstelden bracht de meeste mensen ook al niet op een idee Wat waren de eerste dierproeven?? De eerste dierproef waar we iets van weten was in De Engelsman William Harvey ontdekte toen hoe de bloedsomloop werkt, en welke rol daarbij het hart speelt. Uit zijn boek ; De Motu Cordis et Sanguinis ( over de beweging van het hart en het bloed ) Blijkt dat hij bij die ontdekking dierproeven heeft gebruikt. Zo n zestiende-eeuws experiment ging er niet zachtzinnig aan toe. Een andere Engelsman Samuel Pepys (spreek uit: pieps ) beschreef in zijn beroemde dagboek een experiment dat op 14 november 1666 werd uitgevoerd. Daarbij werd het bloed van een hond afgetapt en aan een andere hond gegeven, terwijl men het eigen bloed van die tweede hond liet weglopen. Het resultaat: de eerste hond stierf ter plekke, de tweede bleef in leven... Pas in de negentiende eeuw gingen de mensen voorzichtiger met dierproeven om. Honden katten en kikkers werden toen het meest gebruikt. De muis en de rat werden toen nog bijna niet gebruikt (nu de meest gebruikte dieren). Wat zegt de wet over dierproeven? Sinds 1977 is er een Wet op de dierproeven, en in 1985 is in het Dierproevenbesluit bepaald hoe die wet moet worden toegepast. De wet zegt dat dierproeven zijn toegestaan, maar wel onder bepaalde voorwaarden. Dit zijn ze; - Iedereen die dierproeven wil doen, heeft daarvoor een vergunning nodig. - Wie de dierproef uitvoert, moet kunnen bewijzen dat hij deskundig is en zo n proef goed kan doen. - Wie de vergunning heeft gekregen, moet iemand aanstellen die erop let of de dieren goed worden verzorgd en niet onnodig pijn lijden. - Elke dierproef moet worden geregistreerd bij een inspectiedienst van de regering, die ook controleert of de proef volgens de regels gebeurt. - Voordat de dierproef wordt uitgevoerd, moet degene die de proef wil doen aan een commissie van deskundige mensen laten zien dat die proef ook echt nodig is. Als die commissie twijfelt, gaat de proef niet door. - Als er een goed alternatief is voor een dierproef, mag die proef niet meer worden uitgevoerd. - Er mogen geen wilde dieren of huisdieren voor proeven worden gebruikt; alleen speciaal voor proeven gefokte dieren. Wie mag er met dierproeven werken? Volgens de wet mag je pas een dierproef opzetten als je een bepaalde studie aan de universiteit hebt gedaan, zoals biologie, geneeskunde of diergeneeskunde, en daarna nog eens een speciale cursus proefdierkunde hebt gedaan. Tijdens die cursus krijgen de studenten een keer les van de Vereniging Proefdiervrij. Zo weten de mensen die straks met proefdieren werken alvast wat die daarvan vinden. Ze zijn het natuurlijk niet altijd met hen eens, dus er wordt vaak flink gediscussieerd! Wie let er op er op dat iedereen zich aan de regels houdt? Bij elk instituut met een vergunning voor dierproeven, loopt een proefdierdeskundige rond. Dat is een soort inspecteur van het instituut zelf, die daar een speciale cursus voor heeft gevolgd. Deze meneer of mevrouw moet erop letten dat het instituut de goede proefdieren gebruikt, dat de dieren goed worden verzorgd, dat ze goed worden verdoofd. En dat de dieren er zo min mogelijk van merken als ze worden Pagina 5 van 7

6 afgemaakt. Ook zorgt deze proefdierdeskundige ervoor dat elke proef wordt doorgegeven aan de inspectiedienst van de regering. Wie houdt bij hoeveel proefdieren er worden gebruikt? Dat doet de inspectiedienst van de regering. Die krijgt van iedereen met een vergunning alle gegevens over de dierproeven die zijn gedaan. Die worden een keer per jaar op een rijtje gezet in een boekje, dat je kunt vinden op de website Daar staat dus ook in hoeveel proefdieren er alles bij elkaar zijn gebruikt. Wat als iemand zich niet aan de regels houdt? Als iemand zich niet aan de regels houdt, kan de proefdierdeskundige binnen die organisatie een klacht indienen bij de inspectiedienst van de regering. Die gaat dan eens poolshoogte nemen om te kijken of er echt een probleem is. Als dat zo is, krijgt dat instituut een waarschuwende brief. Als ze daar niet naar luisteren kan de inspectiedienst naar de rechter stappen. Maar in de praktijk gebeurt dat eigenlijk nooit. b>de vereniging proefdier vrij De vereniging proefdiervrij is een vereniging die tegen proefdieren is. Zij willen dat de mensen er over na gaan denken hoe je proefdieren minder kunt laten lijden. Mijn eigen stukje! Ik heb dit onderwerp al eerder willen gebruiken voor mijn werkstuk, maar het lukte steeds niet genoeg informatie te vinden. Tijdens het maken van dit werkstuk heb ik heel veel geleerd. Ik vond het een heel interessant onderwerp. De bronnen De inhoudsopgave Dierproeven Waarom worden er dierproeven gedaan? In welk land worden dierproeven gedaan? Wie doen er in Nederland dierproeven? Op welke dieren worden dierproeven gedaan en op hoeveel dieren? Aantal dieren per type dierproef Worden er ook onnodige dierproeven gedaan? Hoe komt een onderzoeker aan een proefdier? Waar wonen proefdieren? Wat gebeurt er met het dier na de dierproef? Wat is ongerief? Waarom worden proeven op dieren uitgevoerd en niet op mensen? Kunnen mensen zich dan niet aanmelden voor proeven? Wie is er eigenlijk opgekomen om dierproeven te gaan doen? Wat waren de eerste dierproeven? Wat zegt de wet over dierproeven? Wie mag er met dierproeven werken? Wie let er op dat iedereen zich aan de regels houd? Wie houd er bij hoeveel proefdieren gebruikt worden? Pagina 6 van 7

7 Wat als iemand zich niet aan de regels houd? De vereniging proefdiervrij Mijn eigen stukje! Bronnen Pagina 7 van 7