Noodhulp. Voedselhulp. Heropbouw. Crisissituatie. Vluchtelingen. Ontwikkeling. Jan Bierkens

Transcriptie

1 Voedselhulp Vluchtelingen Noodhulp Jan Bierkens Ontwikkeling Crisissituatie Heropbouw Jaarverslag2007

2 I N H O U D 3 WOORD VAN DE VOORZITTER 4 BOODSCHAP VAN B. RYELANDT, VICEVOORZITTER 4 INLEIDING G. DOPCHIE, DIRECTEUR 6 SAMENSTELLING RAAD VAN BESTUUR EN DANKWOORD 6 CARITAS INTERNATIONAL IN VISIE, MISSIE, ACTIVITEITEN, FINANCIËLE MIDDELEN 8 CARITAS INTERNATIONAL OP DE WERELDKAART 10 NOODHULP, HEROPBOUW, ONTWIKKELING 10 INLEIDING 11 PROJECTEN PER LAND 11 AFRIKA 11 Congo (DR) 14 Burundi 16 Rwanda 16 Ethiopië 17 Lesotho 18 Niger 18 Soedan 20 Madagaskar 20 Swaziland 21 AZIË 21 Sri Lanka 22 India 24 Bangladesh 25 EUROPA 25 Balkan 26 OVERZICHTSLIJSTEN 26 Cofinanciering 28 Steun aan crisisinterventies Caritasnetwerk 28 Caritaspartners - empowerment 29 Microprojecten 30 Partenariaatsprojecten 31 CARITAS INTERNATIONAL IN BELGIË : MIGRANTENWERKING 31 INLEIDING 32 SOCIALE BEGELEIDING 32 Luisteren, informeren, perspectieven zoeken 32 CAW Brabantia Antenne Caritas International 33 Financiële tussenkomsten 34 ONZE PROJECTEN 34 Kleinschalige opvang van asielzoekers 37 Begeleide terugkeer en reïntegratie 38 Voogdij niet-begeleide minderjarigen 38 Gezinshereniging 38 Bezoek repatriëringscentra 39 STUDIE, ANALYSE, INFOVERSPREIDING 40 NETWERKING 42 BELEIDSBEÏNVLOEDING 44 CARITAS CATHOLICA BELGICA 75 JAAR 46 FINANCIEEL VERSLAG 2007 WOORD VAN DE VOORZITTER Groeiende armoede als gevolg van de grote crisis en een oproep van het Vaticaan, hebben in 1932 uiteindelijk geleid tot de oprichting van Caritas Catholica door de bisschoppen van België. Sindsdien zijn de structuren van de organisatie geëvolueerd om beter te beantwoorden aan de gevoeligheden en de problemen van de tijd maar de hoofdopdracht van Caritas, de hulpverlening aan de minstbedeelden, is onveranderd gebleven. In 1975 hebben we dus de 75ste verjaardag van Caritas in België mogen vieren. De drie deelorganisaties : Caritas Vlaanderen, Caritas en Belgique Francophone et Germanophone en Caritas International hebben niet alleen samen feestgevierd maar ook nagedacht over een aantal actuele problemen. De twee regionale verenigingen hebben zich hoofdzakelijk gebogen over de ethiek van de gezondheidszorg en de zorg voor de patiënt. Caritas International van zijn kant heeft het gevoelige probleem migratie en ontwikkeling aangekaart tijdens 5 workshops en een symposium op 23 november. De kwaliteit van de interventies, de inhoud van de boodschappen en de grote opkomst, hebben duidelijk aangetoond dat onze bekommernissen overeenkomen met heel wat latente of expliciet aanwezige noden in onze maatschappij. Deze reflectie was bijzonder opbouwend en we hebben dan ook besloten om de workshops rond dit thema verder te zetten is tevens het geboortejaar van een nieuwe stichting. Een belangrijk legaat van de heer Philppe Deckers, heeft het mogelijk gemaakt om de stichting Caritas International-Deckers in het leven te roepen. Met een driejaarlijkse prijs willen we solidariteitsinitiatieven aanmoedigen die in de lijn liggen van onze objectieven en die opgezet werden door mensen die niet verbonden zijn met onze organisatie. Wij willen hen niet alleen financieel steunen maar hun werk ook meer bekendheid geven zodat anderen zich op hun beurt voor het gelauwerde werk kunnen inzetten. Het voorliggende verslag geeft u een gedetailleerd overzicht van onze activiteiten. Wij blijven onze hulpverlening en onze ontwikkelingsinspanningen verder zetten, zowel in binnen- als in buitenland. De kwaliteit van onze werking krijgt steeds meer bekendheid en erkenning. Van harte dank hiervoor aan al onze medewerkers. Jaarverslag Jaarverslag Verantwoordelijke uitgever : G. Dopchie, directeur, Liefdadigheidstraat 43, 1210 Brussel In hebben we dankzij de grote vrijgevigheid van het Belgische publiek, heel wat financiële middelen ter beschikking gekregen voor noodhulp en heropbouw na de grote Tsunami ramp. Na drie jaar ronden we onze programma s af. In een afzonderlijke publicatie leggen we verantwoording af over het gebruik van deze fondsen. Ik zou willen afsluiten met de grote uitdagingen die de duurzame ontwikkeling inhoudt. Zolang de mens niet als een geheel benaderd wordt, waarbij zowel voeding, gezondheid als onderwijs aangepakt worden, is er geen duurzame ontwikkeling. Een vereniging zoals de onze moet samenwerken met ander organisaties die over kennis en ervaring beschikken die complementair is met onze expertise op het vlak van voedselhulp. Wij durven pleiten voor de oprichting van tijdelijke ontwikkelingsverenigingen om concrete objectieven te realiseren die verschillende ontwikkelingsdomeinen bestrijken. We moeten ongetwijfeld onze inspanningen om de hokjes binnen de wereld van de hulpverlening open te breken, verder opvoeren. Een uitdaging die we niet langer uit de weg mogen gaan. P. Géhot Voorzitter Caritas International

3 MIGRATIE EN ONTWIKKELING * Wij willen op basis van aanwezige kennis en bestaande ideeën, een positieve benadering van het fenomeen migratie uittekenen. Vanuit de christelijke inspiratie die Caritas motiveert, is een dergelijke benadering voor ons niet alleen een mogelijkheid maar ook een noodzakelijkheid. Dit is ook de boodschap die we willen richten tot de beleidsvoerders en het grote publiek, dat momenteel nogal verontrust is door deze problematiek. Positief is hierbij niet gelijk aan naïef of simplistisch. Migratie gaat gepaard met heel veel en moeilijke problemen, zeker wat betreft illegale migratie en de integratie van migranten in onze samenleving. Het is van het grootste belang de problemen ernstig te nemen en op een positieve manier constructieve oplossingen te zoeken zonder naïef te zijn of aan uitsluiting te doen. Één van de basisprincipes die gehanteerd moeten worden bij de behandeling van migranten, mensen zoals u en ik, zijn de Rechten van de Mens. Het is nuttig dit hier nog eens te herhalen voor de beleidsvoerders die in de praktijk maar al te vaak deze rechten opofferen binnen een beleid van bescherming en uitsluiting, onder meer in hun administratieve aanpak. Migratie wordt vaak in verband gebracht met de nood aan geschoolde en ongeschoolde arbeidskrachten in Europa. Heel wat studies en standpunten van politieke verantwoordelijken hebben aangetoond hoe sterk de nood aan migranten is in Europa als gevolg van de daling van het geboortecijfer en de veroudering van de bevolking. We zijn vandaag nogal geneigd om immigratie te beperken tot geschoold personeel voor die domeinen waar een groot tekort is. We moeten ongetwijfeld de migratiestromen beter organiseren, maar op voorwaarde dat we niet enkel rekening houden met onze eigen onmiddellijke noden en dat we de menselijke kant en de verplichtingen en rechten die daaruit volgen, niet negeren. We denken hier bijvoorbeeld aan gezinshereniging. Doen we dit wel dan is migratie gedoemd om te mislukken. Van mislukkingen gesproken : beleidsvoerders creëren vaak veel meer problemen dan er op te lossen. Als we de wettelijke migratie niet toelaten of bij de organisatie ervan te zeer handelen ten voordele van onze eigen economie, dan zullen we de illegale migratie enkel maar aanmoedigen zonder ze ook maar enigszins in te perken. Hetzelfde geldt wanneer we ontoelaatbare praktijken toepassen in deze context en geen oog hebben voor de organisatie van een migratie- en integratiebeleid en dat op een intelligente en menselijke manier met al zijn positieve aspecten op economisch, sociaal en cultureel vlak. We kunnen beter de wettelijke mogelijkheden tot migratie uitbreiden door de migratiestromen en de integratie bij ons beter te organiseren. Alles is met elkaar verbonden. Als we de oorzaken van migratie willen beperken dan moeten we ervoor zorgen dat we in andere domeinen de handel bijvoorbeeld de inkomsten van de mensen niet gaan ondermijnen. Tot slot : er is een rol voor iedereen Voor niet-rechtstreeks betrokken landen, voor onze regeerders, voor initiatieven van migranten en voor allerhande privé-activiteiten. Van die privé-initiatieven hebben we tijdens de workshops en tijdens het symposium van 23 november enkele opmerkelijke voorbeelden leren kennen. Caritas moet zijn rol voluit spelen, net als het internationale Caritasnetwerk, en dit zowel in de concrete actie, wat al gebeurt, als op het vlak van beleidsbeïnvloeding. B. Ryelandt, Vicevoorzitter * Boodschap van de heer Ryelandt, in naam van Caritas International, op het symposium van 23 november : EEN JAAR DAT WE ONS ZULLEN HERINNEREN 2007 was voor Caritas International (CI.be) een gedenkwaardig jaar waar we nog geregeld zullen op terugkijken. Ik was getuige van een enorme inzet en gedrevenheid bij de leden van ons Bestuurscomité maar ook, en zeker niet in minder mate, van de geleverde inspanningen en toewijding van alle personeelsleden. Het gebeurt niet elk jaar en laat me toe te zeggen -gelukkig maar - dat Caritas in België 75 jaar bestaat. Afgelopen jaar was het dus zover! Het spreekt vanzelf dat we deze verjaardag niet zomaar konden laten voorbijgaan. Onze communicatiedienst voelde zich onmiddellijk actie aangesproken en het moet gezegd worden dat ze schitterend werk leverde. Succes kan echter enkel worden behaald door teamwerk en dus wil ik zeker niet nalaten om ook de diensten buitenland en sociale programma s spreekwoordelijk in de bloemetjes te zetten voor hun inhoudelijke inbreng bij de organisatie van de verschillende activiteiten in dit feestjaar. Er werden echter nog andere belangrijke uitdagingen aangegaan. De dienst buitenland maakte, aangemoedigd door de erkenning van CI.be als toekomstige programma-ngo door DGOS, tijd voor een professionele strategie-oefening en voor het hele huis werd er een stuurgroep (en tal van thematische werkgroepen) rond kwaliteitszorg opgericht. Verder werd de Caritas International-Deckers Stichting dankzij een belangrijk legaat van wijlen Dhr. Philippe Deckers opgericht. Dankzij dit legaat hebben we ook heel wat microprojecten kunnen steunen zal ook herinnerd worden als het jaar waarin de dienst huisvesting haar project Louvranges op de sporen zette, een project dat ons nauw aan het hart ligt. Hoewel de woorden geduld en doorzettingsvermogen in het kader van dit project beslist als sleutelwoorden mogen beschouwd worden, hopen we in de nabije toekomst het voormalige rusthuis van de Dochters van Liefde in Louvranges (bij Waver) te kunnen omvormen tot 20 appartementen voor de huisvesting van alleenstaande moeders met kinderen die zich in een asielprocedure bevinden. Het was hard en teleurstellend te moeten vaststellen dat het project tijdens de talrijke vergaderingen met de buurtbewoners doorheen het jaar afgestoten werd. Verder overleg en aanvullende communicatie over het project zullen in 2008 en de jaren erna dan ook van wezenlijk belang blijven. Gelukkig mochten we ook mooie en zelfs ronduit enthousiaste reacties vanuit verschillende hoeken (mensen en organisaties) aangaande het project ontvangen, niet in het minst van de voormalige zusters-bewoonsters van het rusthuis zelf, die hartverwarmend waren. Als de verbouwingswerken volgens plan verlopen zullen we er in de loop van 2009 de eerste mama s met kinderen kunnen onderbrengen. Helaas bleef het jaar ook niet gespaard van vele grillige natuurrampen waarvoor we tal van oproepen naar onze donateurs lanceerden. We zullen het blijven herhalen : dank, 1000 x aan al onze schenkers, groot of klein! Jullie hielpen ons - meer dan ooit - zodat wij anderen konden helpen. Dankzij jullie gulle financiële steun werd ook onze septembercampagne rond het thema honger een groot succes en konden we 2007 financieel gezond afsluiten. Onze septemberactie werd - mede door de onvermoeibare getuigenis van Zuster Claus uit Congo - een campagne met een hart. Er werden banden gesmeed met tal van Belgische Caritasziekenhuizen waarvan we u in de toekomst zeker op de hoogte zullen houden. Zonder het harde werk en de bezieling van de dienst Communicatie was dit alles niet mogelijk geweest. Zij vormen de motor achter ons jaarlijks campagnegebeuren. Ik wil hen dan ook danken en feliciteren voor het prachtige campagneresultaat dat we in 2007 behaalden. Wegens het verminderen van onze bestemde fondsen op projecten voor een bedrag van ,85, krijgen wij een negatief saldo van ,21 voor het boekjaar Deze vermindering van bestemde fondsen heeft nochtans geen invloed op ons resultaat, maar beïnvloedt wel onze eigen fondsen in het passief van onze balansrekeningen. Het verschil tussen beide bedragen vertegenwoordigt een surplus voor het boekjaar van ,24. Op het einde van dit verslag vindt u meer uitleg over deze bedragen. Wij vragen aan de Algemene Vergadering om een gedeelte, namelijk , te mogen boeken als bestemde fondsen en de rest, namelijk ,24, te mogen boeken als over te dragen resultaat. Sinds een aantal jaren werkt Caritas International in groeiende mate en succesvol samen met verschillende institutionele donateurs. Als gevolg van deze samenwerking gingen we in 2007 ook de uitdaging aan om onze interne financiële controleprocedures nog verder op punt te zetten. We besloten om hiervoor - naast onze bedrijfsrevisor - een externe specialist aan te trekken. In de toekomst hoort u hier beslist nog meer over. We houden contact; het gaat u goed. Gonzalo Dopchie Directeur Jaarverslag Jaarverslag2007 5

4 DE LEDEN VAN DE RAAD VAN BESTUUR De heer Pierre Géhot, voorzitter * De heer Bernard Ryelandt, vice-voorzitter * CARITAS INTERNATIONAL WIE ZIJN WIJ? CARITAS INTERNATIONAL IN ACTIE IN BELGIË BEGELEIDING VREEMDELINGEN UIT NIET-EUROPESE LANDEN De heer Dominic Verhoeven, vice-voorzitter * Een christelijke NGO die deel uitmaakt van één van de grootste internationale Enkele van de talloze voorbeelden : Opvang en huisvesting van asielzoekers. De heer Frans Cardyn De heer Walter Cornelis De heer Patrick de Bucquois De heer Philippe de Dorlodot * De heer Luk De Geest De heer Francis De Hondt De heer Kristiaan Depoortere Mevrouw Marcella De Smedt De heer Frans De Weer * De heer Olivier Fröhlich netwerken : Caritas Internationalis groepeert 162 organisaties die actief zijn in 200 landen en regio s. Op nationaal vlak zijn we lid van Caritas Catholica Belgica dat in 2007 zijn 75ste verjaardag vierde. ONZE VISIE Wij streven naar een wereld van vrede, solidariteit en rechtvaardigheid waarin geen slachtoffers meer zijn van oorlogen, rampen en armoede. Iedereen, waar ook ter wereld, heeft recht op een waardig leven en moet genieten WERELDWIJD NOODHULP / REHABILITATIE / ONTWIKKELING Voedingsprogramma s en voedseldistributie : in Congo (DR), Herstel van landbouwcapaciteit : Burundi, Congo (DR), Ethiopië, Niger, Rwanda, Bouw van huizen voor slachtoffers van rampen : India, Sri Lanka, Uitbouw van de basisinfrastructuur (scholen, gezondheidscentra) : Congo (DR), Ethiopië, Soedan, Begeleiding van asielzoekers, mensen zonder papieren, vluchtelingen, mensen met geregulariseerd verblijf. Voogdij niet-begeleide minderjarige vreemdelingen. Begeleide terugkeer met het oog op duurzame reïntegratie, in België en in het thuisland. Bezoek gesloten centra (centrum 127 en 127 bis). Gezinshereniging. Caritas International is een niet-gouvernementele organisatie die kan werken en evolueren dankzij de motivatie en de steun van heel wat De heer Michel Verhulst* van zijn fundamentele rechten. De toegang tot voedsel, drinkwater, medische Dringende hulp : overstromingen in Bangladesh, Bolivia, Bulgarije, medespelers. De programma s die we gerealiseerd hebben, waren Directeur : De heer Gonzalo Dopchie * zorgen, onderwijs, werk en onderdak moet voor iedereen gegarandeerd zijn. Solidariteit en subsidiariteit zijn noodzakelijk voor ons werk. Geen enkel land of India, Mexico, Peru, Voedselzekerheid : Burundi, Congo (DR), Ethiopië, India, Rwanda, Tanzania, (drinkwaterbevoorrading, aanleg van moestuinen met slechts mogelijk dankzij het enthousiasme en de toewijding van onze teams ter plaatse en van de talrijke lokale medewerkers, dankzij de samenwerking met verschillende humanitaire organisaties, in het Financiële deskundige : De heer Michel Vander Linden (* Lid van het Bestuurscomité) DANKWOORD organisatie kan alles alleen oplossen. Alleen een samenbundeling van krachten kan tot duurzame oplossingen leiden. ONZE MISSIE Caritas International steunt slachtoffers van oorlogen, rampen en armoede en helpt migranten, in samenwerking met de nationale en internationale netwerken waartoe wij behoren. irrigatiesysteem, verbetering en productie van zaaigoed, ). Microprojecten : doelgerichte hulp op kleinere schaal, inspelend op vragen tot bijstand vanwege lokale partners over de hele wereld : Congo (DR), Honduras, India, Noord-Korea, Soedan, bijzonder het Caritasnetwerk. Om al onze projecten te realiseren hadden we heel wat geld nodig. Wij danken dan ook van harte onze individuele en institutionele donateurs. Hun steun zorgt ieder dag weer opnieuw voor concrete resultaten w w w. c a r i t a s - i n t. b e Van harte dank aan iedereen die in ons gelooft. Wij voeren onze missie uit zonder onderscheid van ras, nationaliteit of geslacht Onze programma s kunnen slechts gerealiseerd noch van politieke, religieuze of filosofische overtuigingen. worden dankzij de inzet en de steun van heel veel mensen, instellingen en organisaties. We danken hier in het bijzonder : - Al onze individuele gevers en de bedrijven die ons In overeenstemming met de boodschap van het evangelie, helpt Caritas International de kwetsbare medemens opdat hij of zij zijn ontwikkeling in eigen handen kan nemen. steunen - Onze institutionele financiers : Bisdommen, parochies en religieuze congregaties De Europese Unie : Bij crisisinterventies bieden we een snelle en doeltreffende hulpverlening. Wij zorgen voor heropbouw- en ontwikkelingsprogramma s en creëren zo kansen voor de begunstigden om zelf in hun eigen levensonderhoud te voorzien. (ECHO / EuropeAid / FED / Het Europees Vluchtelingenfonds / European Agency for Reconstruction (EAR)) De Federale Regering : (Belgische Ontwikkelingssamenwerking In België organiseert Caritas International opvang en begeleiding voor migranten en verdedigt de rechten van vluchtelingen. Wij verlenen individuele sociale en juridische bijstand. Op basis van onze ervaringen nemen we standpunten in met het oog op een beter beleid op het vlak van onthaal, asiel en migratie. (DGOS) / Belgisch Overlevingsfonds (BOF) / Ministerie van Sociale Integratie) De Vlaamse Gemeenschap : OVER WELKE FINANCIËLE MIDDELEN BESCHIKKEN WIJ? (VAIS, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie) La Communauté Française (CGRI) et la Région Wallone (DRI) Provincies en gemeenten Verenigde Naties : Een jaarbudget dat varieert tussen 12 en 18 miljoen EUR. Daarmee is Caritas één van de grootste Belgische NGO s. Onze financiële middelen zijn afkomstig van individuele donateurs institutionele financiers (Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen (UNHCR) / Voedsel en Landbouworganisatie (FAO) / Wereldvoedselorganisatie (PAM)) - Onze medewerkers in binnen- en buitenland - Het Caritasnetwerk en onze partners in binnen- en buitenland Jan Bierkens Jaarverslag Jaarverslag2007 7

5 Caritas International op de wereldkaart in 2007 Rusland Bosnië-Herzegovina Kosovo Bulgarije Armenië Letland Polen België Oekraïne Roemenië Servië Albanië Georgië Kazachstan Mongolië Kirgizië Oezbekistan Tadzjikistan Noord-Korea Libanon Palestina Irak Marokko Pakistan Nepal Mauritanië Mexico Bangladesh Niger Haïti Guatemala Honduras Nicaragua India Filippijnen Burkina Faso Guinee-Conakry Nigeria Kameroen Ghana Togo Benin Colombia Ecuador Soedan Ethiopië Oeganda Kenia Rwanda Burundi Tanzania Congo (DR) Peru Angola Brazilië Zambia Bolivia Zimbabwe Sri Lanka Indonesië Mozambique Madagaskar Swaziland Lesotho Zuid-Afrika Chili PROGRAMMA S CARITAS INTERNATIONAL IN EIGEN BEHEER : FINANCIËLE STEUN AAN PROGRAMMA S VAN HET CARITASNETWERK : AFRIKA : Burundi, Congo (DR), Ethiopië, Lesotho, Madagaskar, Mauritanië, Niger, Rwanda, Soedan, Swaziland BESTEMMINGSLANDEN BEGELEIDE TERUGKEER EN REÏNTEGRATIE AFRIKA : Burundi, Ghana, Mozambique, Madagaskar, Mauritanië, CARITAS INTERNATIONAL STEUNT OOK MICROPROJECTEN EN PARTENARIAATSPROJECTEN IN DE VOLGENDE LANDEN Oeganda, Zimbabwe AFRIKA : Benin, Burkina Faso, Congo (DR), Ethiopië, Guinee-Conakry, AZIË : Armenië, Bangladesh, Filippijnen, Mongolië, Nepal, Georgië, AZIË : Bangladesh, India, Sri Lanka LATIJNS-AMERIKA : Bolivia, Mexico, Haïti, Nicaragua, Peru Kameroen, Kenia, Mauritanië, Niger, Nigeria, Oeganda, Rwanda, Kazachstan, Kirgizië, Tadzjikistan, Oezbekistan MIDDEN-OOSTEN : Libanon, Palestina AZIË : Bangladesh, India, Indonesië, Nepal, Sri Lanka Soedan, Tanzania, Togo, Zambia, Zuid-Afrika EUROPA : Bosnië-Herzegovina, Bulgarije, Kosovo, Letland, Oekraïne, EUROPA : België, Bosnië-Herzegovina, Kosovo, Servië MIDDEN-OOSTEN : Libanon, Pakistan LATIJNS-AMERIKA : Bolivia, Colombia, Ecuador, Guatemala, Haïti, Polen, Roemenië, Rusland, Servië EUROPA : Bulgarije, Georgië Honduras, Mexico, Nicaragua ZUID-AMERIKA : Bolivia, Brazilië, Chili AFRIKA : Angola, Burundi, Kameroen, Marokko, Togo AZIË : Bangladesh, Filippijnen, India, Irak, Nepal, Noord-Korea, Pakistan, Sri Lanka MIDDEN-OOSTEN : Libanon, Palestina EUROPA : Armenië, Bosnië-Herzegovina, Servië Jaarverslag Jaarverslag2007 9

6 Projecten per land AFRIKA CONGO (DR) NOODHULP, HEROPBOUW EN ONTWIKKELING INLEIDING Gedurende dit alles ging een blijvend engagement en onze volle inzet naar de noodlijdende medemens in de door rampen en armoede 2007 was een bewogen jaar. De dienst buitenland, het resultaat van getroffen landen. een integratie van de diensten noodhulp en ontwikkeling in 2005, kwam op kruissnelheid. Na de verkiezingen in Congo blijft de bevolking op haar honger zitten en is de situatie in het oosten van het land nog steeds bijzonder Reflectie binnen en buiten de dienst, twee workshops met al onze schrijnend. Vrede is noodzakelijk en vraagt om een groter engagement, partners en coöperanten (in Bujumbura en in Kinshasa) gaven in 2007 zowel op Belgisch als op internationaal vlak. Voor Caritas International licht aan een nieuw strategisch kader ( ) dat ter goedkeuring blijft Congo dan ook het prioritaire werkterrein bij uitstek. De nieuwe voorgelegd werd aan de Raad van Bestuur van Caritas International. politieke onrusten in Kenia en Tsjaad, de conflicten in Soedan, Somalië, Dit kader zal in de loop van 2008 geconcretiseerd worden in een Zimbabwe, Myanmar, Libanon, Palestijnse gebieden, Pakistan, Irak, het strategisch actieplan. De belangrijkste strategische uitdagingen zijn de stormweer over Madagaskar, Haïti en Zuid-Amerika, en de gevolgen volgende : daarvan op de al kwetsbare bevolking, konden enigszins verlicht Noodhulp blijft het prioritaire aandachtspunt : onze werking wordt worden dankzij de steun die Caritas mag genieten en door de inspanningen van ons internationaal netwerk. uitgebreid tot scherpere analyses en beleidsbeïnvloeding en tot het creëren van voorwaarden om de overgang van noodhulp naar heropbouw en ontwikkeling te faciliteren. Onze internationale werking werd in 2007 verder uitgebreid in het Partnerwerking en projectwerking : onze partners blijven projecten Zuiden, in het bijzonder in de Sahellanden en in Zuid-Azië (overstromingen in India, Pakistan, Nepal en Bangladesh, verplaatste personen belangrijk vinden om hun missie te realiseren, maar kwaliteitsvol werken kan alleen als continuïteit verzekerd wordt. Tijdens onze als gevolg van het geweld tussen regeringstroepen en Tamiltijgers). samenwerking moet ook aandacht gaan naar de capaciteitsversterking van onze partners. in Mauritanië met de bedoeling om het risico op hongersnoden als in Nieuwe voedselzekerheidsprogramma s gingen van start in Niger en Voedselzekerheid is de insteek voor ontwikkelingsprogramma s : voedselonzekerheid wordt vaak veroorzaakt door armoede en armoede 2004 te beperken. is multidimensionaal. Daarom hebben de programma s aandacht Tot slot vermelden we nog dat Caritas International in 2007 op een voor de voedselproductie, koopkracht, handel, stabiliteit, verbeterde hoger schavotje geplaatst werd door de donoren. Na een screening basisvoorzieningen en de versterking van het middenveld. door PricewaterhouseCoopers, werden we door DGOS erkend als Tijdens de ontwikkelingsprogramma s in risicovolle zones nemen programma NGO en we tekenden een nieuwe kaderovereenkomst we ook maatregelen ter vermindering van de effecten bij eventuele met ECHO als Program-partner (wat ons toelaat onze eigen procedures noodsituaties en rampen (disaster preparedness and disaster risk te gebruiken). Beide erkenningen geven aan dat we zowel voor noodhulp als voor ontwikkelingssamenwerking tot de besten behoren. reduction). Microprojecten zullen belangrijk blijven. Onze partners hechten grote waarde aan dit instrument. In 2007 ging opnieuw een belangrijke Caritas International is nu permanent aanwezig in Congo, Burundi, som ( ) naar kleinschalige initiatieven (73 projecten in 25 Ethiopië, Niger, Sri Lanka (voor Zuid-Azië) en Bosnië (voor de Balkan). landen). De strategie voor de microprojecten zal in de toekomst Daarnaast doen onze partners, met opvolging en ondersteuning vanuit herbekeken worden. België, moeilijk maar bijzonder lovenswaardig werk in tal van andere Transversale aandacht in onze werking gaat naar : gender, leefmilieu, landen. U leest er meer over in de volgende bladzijden. hiv/aids en beleidsbeïnvloeding. Marc Somers Kinshasa De oorlog mag dan officieel al sinds 2003 voorbij zijn, het extreme geweld en de armoede maken nog elke dag meer dan slachtoffers in Congo. Het land wordt getroffen door een van de ergste humanitaire crises ter wereld. Door corruptie en een zwakke overheid, krijgen gewapende groeperingen vrij spel om de bevolking te misbruiken. Volgens de krant Le Monde is deze crisis even erg als die van Darfur en niet minder onaanvaardbaar voor de miljoenen onschuldige slachtoffers. Congo is een van de belangrijkste landen voor Caritas International België en voor het hele Caritasnetwerk. Dankzij de steun van het netwerk bereikt Caritas Congo het hele land met zijn noodhulp- en rehabilitatieprogramma s, zijn voedselzekerheidsprogramma s, zijn medische hulp en zijn projecten voor milieubeheer. HULP AAN VERPLAATSTE PERSONEN Noord-Kivu - bisdom Butembo-Beni. De humanitaire crisis die deze regio teistert volgt op de confrontatie tussen de FARDC (Forces Armées de la République Démocratique du Congo) en verschillende gewapende groeperingen in de regio s Rutshuru, Walikale, Lubero en Masisi. De onveiligheid begon in de maand mei en escaleerde in de maand augustus van Duizenden mensen vluchtten weg uit hun dorpen op zoek naar veiliger oorden. De stroom van verplaatste personen bestaat vooral uit vrouwen, kinderen en ouderen. Velen onder hen kwamen vermoeid, uitgehongerd, uitgedroogd en totaal beroofd aan in het bisdom Butembo-Beni. Caritas International heeft samen met DGOS meegewerkt aan een noodprogramma van het Caritasnetwerk. Deze noodhulp bestond uit de verdeling van levensmiddelen en hulpgoederen zoals dekens, kleren, keukengerief, tentzeilen, geneesmiddelen en medisch materiaal. Ituri - bisdom Mahagi-Nioka. Ten gevolge van het geweld ontvluchtte de bevolking de regio maar de organisatie van presidentsverkiezingen zorgde voor nieuwe hoop. Duizenden mensen willen terugkeren naar huis maar hun dorpen zijn vernield. Er zijn geen scholen meer en de gezondheidsinfrastructuur is vernield. De velden zijn verlaten en de mensen die willen terugkeren hebben geen eten, geen zaaigoed, geen landbouwgereedschap. Met de steun van DGOS, neemt Caritas International deel aan het humanitaire hulpprogramma ten voordele van de vluchtelingen die teruggekeerd zijn naar hun dorpen, een zeer kwetsbare groep. Basankusu KASAÏ ITURI Bunia KIVU Jaarverslag Jaarverslag

7 REHABILITIE VAN DE MEDISCHE SECTOR West-Kasaï. Het onzekere klimaat en het geweld hebben de verschillende sectoren van het maatschappelijke leven ernstig verstoord, zeker ook de gezondheidszorg. Het landelijke budget daalde tussen 1990 en 1998 van 0,8% tot 0,2% van het BBP. Op dit moment heeft 37% van de bevolking geen toegang tot de eerstelijnsgezondheidszorg. Op duizend kinderen jonger dan vijf jaar sterven er moeders op sterven bij de geboorte van hun kind. De gezondheidszorg heeft een schrijnend gebrek aan middelen, zowel wat medisch materiaal als geneesmiddelen betreft. Bovendien voldoen 90% van de opleidingen niet aan de vereisten. De fase van noodhulp heeft ondertussen wel plaats gemaakt voor rehabilitatie en ontwikkeling. Caritas International en het negende Europese Fonds voor Ontwikkeling cofinancieren een programma in de regio Llebo/Mwea/Kananga. Opzet is de groei en de verbetering van de institutionele gezondheidszorg, zowel in het domein van de curatieve als de preventieve gezondheidszorg. Ook een verbetering van de kwaliteit van de opleidingen maakt deel uit van het programma. Met het project willen we ook de bevolking sensibiliseren rond hygiëne en iedereen die in de gezondheidszorg werkt de nodige kennis bijbrengen op het vlak van geneesmiddelenbeheer en warm maken voor permanente vorming. Daarnaast heeft Caritas International de aankoop van geneesmiddelen voor de slachtoffers van de treinramp in augustus 2007 gefinancierd. Er werd ook voor logistieke steun gezorgd bij de bestrijding van het ebolavirus in de regio. Caritas International heeft ook actief deelgenomen aan de activiteiten van het comité dat de crisis opvolgt. BESTRIJDING VAN ONDERVOEDING BIJ KINDEREN In de moeilijke politieke en economische context van de hoofdstad Kinshasa verloopt de bevoorrading van voedingsmiddelen onregelmatig. De situatie van de bevolking verergert. In heel de stad heerst er ondervoeding maar de kinderen zijn er het ergst aan toe. Sinds verscheidene jaren organiseert het Bureau Diocésain des Oeuvres Médicales (BDOM) voedselsteun voor kinderen via de (therapeutische) voedingscentra. De oprichting van een nieuw project in 2007 (mee gefinancierd door de EU) maakt het mogelijk om die werkzaamheden verder te zetten. Naast het aanpakken van de ondervoeding bij kinderen van 0 tot 5 jaar focust BDOM zich op de vorming over o.m. voeding en hygiëne en dit voor alle actoren op het terrein en voor de moeders. Het BDOM ontwikkelt ook complementaire activiteiten (zoals de verdeling van zaaigoed) om de voedselzekerheid van de families te garanderen en de inkomsten te verhogen dankzij de meerverkoop. VOEDSELZEKERHEID OP HET PLATTELAND Na twee decennia crisis in Congo, is de landbouwsector zo goed als onbestaande. Als gevolg van de plunderingen van verschillende gewapende groeperingen hebben veel dorpelingen hun velden verlaten of hun landbouwactiviteiten gevoelig teruggeschroefd. De gevolgen zijn dramatisch : velden worden ongeschikt, landbouwmiddelen gaan verloren, voedingsmiddelen zijn schaars, het sterftecijfer zowel bij kinderen als bij volwassenen stijgt. Door geldgebrek hebben de boeren geen toegang meer tot de gezondheidszorg en kunnen ze niet langer het schoolgeld voor hun kinderen betalen. Ze kunnen eigenlijk amper overleven. Om deze situatie tegen te gaan, heeft Caritas International een programma op poten gezet dat gecofinancierd wordt door DGOS. Het omvat twee acties, één in Basankusu en één in Bateke. HULP AAN VLUCHTELINGEN NOORD KIVU, BUTEMBO-BENI Duur van het project : november 2007 tot april 2008 Aantal rechtstreeks geholpen mensen : families Medewerkers op het terrein : lokale Caritas en Caritas Développement Congo Financiering : DGOS, Caritas International Uitgaven 2007 : ITURI, MAHAGI/NIOKA Duur van het project : maart tot september 2007 Aantal rechtstreeks geholpen mensen : families Medewerkers op het terrein : lokale Caritas en Caritas Développement Congo Financiering : DGOS, Caritas International Uitgaven 2007 : ,64 REHABILITATIE VAN DE MEDISCHE SECTOR WEST-KASAÏ, REGIO MWEKA/LUEBO Duur van het project : november 2006 tot oktober 2010 Aantal rechtstreeks geholpen mensen : personen Medewerkers op het terrein : 1 expat en 14 lokale medewerkers Financiering : 9de Europees Ontwikkelingsfonds, Caritas International Uitgaven 2007 : ,13 OOST-KASAÏ, AS ILEBO/MWEKA/KANANGA Duur van het project : november 2005 tot november 2007 Aantal rechtstreekds geholpen mensen : personen Medewerkers op het terrein : 1 expat, lokale Caritas Financiering : DGOS, Caritas International Uitgaven 2007 : ,63 BESTRIJDING ONDERVOEDING BIJ KINDEREN KINSHASA Duur van het project : 2005 tot 2007 Aantal rechtstreeks geholpen mensen : kinderen Medewerkers op het terrein : BDOM Financiering : EU, Caritas International Uitgaven 2007 : ,38 VOEDSELZEKERHEID OP HET PLATTELAND BASANKUSU Duur van het project : februari 2006 tot december 2008 Aantal rechtstreeks geholpen mensen : landbouwfamilies en 300 families van vissers Medewerkers op het terrein : 1 halftijdse expat, 12 lokale medewerkers Financiering : DGOS, Caritas International Uitgaven 2007 : ,61 PLATEAU VAN BATEKE Duur van het project : februari 2005 tot december 2008 Aantal rechtstreeks geholpen mensen : landbouwfamilies Medewerkers op het terrein : 1 halftijdse expat, 10 lokale medewerkers Financiering : DGOS, Caritas International Uitgaven 2007 : ,61 VOEDSELZEKERHEID IN SEMI-STEDELIJKE OMGEVING KANANGA Duur van het project : februari 2005 tot eind 2010 Aantal rechtstreeks geholpen mensen : families Medewerkers op het terrein : 1 expat, 29 lokale medewerkers Financiering : BOF, Caritas International Uitgaven 2007 : ,51 Jan Bierkens Basankusu is zeer geïsoleerd. Caritas International organiseert verschillende activiteiten om de gevolgen daarvan te beperken. Het is de bedoeling de landbouwproductie te verhogen. Om te beginnen met de introductie van nieuwe variëteiten van aardnoten, niébé, maniok en maïs. Maar ook met opleidingen voor nieuwe landbouwtechnieken en de ontwikkeling van de visserij (vistechnieken, bewaren en verwerken van vis) en het op de lokale markt brengen van de producten. Dit project maakt het mogelijk om de voedingstoestand van de bevolking te verbeteren in het bijzonder die van de kinderen en de commercialisering van een overschot aan landbouwproducten te vergemakkelijken. Dit alles vraagt om een groeiende structurering van het landbouwmilieu. Het project omvat een waaier van activiteiten die het hele landbouw- en visbouwproductieproces bestrijken. Op het plateau van Bateke is de eerste prioriteit van de bevolking de voedselzekerheid. Met de ervaringen uit het verleden lanceerde Caritas International in 2005 een project om de problemen aan te pakken. Met het programma wil Caritas de productie van levensmiddelen en pluimvee verhogen, de landbouwfamilies in de regio minder kwetsbaar maken en een evenwichtige voeding bevorderen. Het project dat aanvankelijk over drie jaar zou lopen, is ondertussen verlengd tot het einde van Daardoor kunnen nog meer mensen geholpen worden en kunnen de projecten op een meer duurzame manier uitgebouwd worden. Bovendien krijgt Caritas daardoor ook de kans om een waterprogramma op te starten. Dat houdt onder meer het herstellen van bronnen en waterputten in. VOEDSELZEKERHEID IN EEN SEMI-STEDELIJKE OMGEVING Kananga, West-Kasaï. In de landelijke zone van de stad Kananga heeft de meerderheid van de bevolking te kampen met voedselonzekerheid. Dat vertaalt zich in een hoog percentage van mensen met een slecht voedingspatroon. Een van de belangrijkste oorzaken is de gebrekkige exploitatie van het landbouwpotentieel. Dat is te wijten aan verschillende factoren : onvruchtbare grond, een achteruitgang van het commerciële circuit, gebrek aan structuren voor omkadering, enz. Een andere belangrijke oorzaak van de voedselonzekerheid is de beperkte koopkracht van de bevolking. De oorlogstoestand die in het hele land heerst, maakt de situatie alleen maar erger. Daarom zijn het Belgisch Overlevingsfonds (BOF), Caritas International en Caritas Kananga in 2005 gestart met een voedselzekerheidsprogramma. Dat programma loopt nog steeds met als doelstelling het verbeteren van de landbouwproductie en het veiligstellen van de koopkracht van de bevolking door hun inkomsten te verhogen. Dit project omvat alle aspecten van de landbouwproductie : verhoging van de productie van levensmiddelen, de beschikbaarheid van goede zaden, verwerking van landbouwproducten en commercialisering ervan, aanleg van een voorraad van levensmiddelen volgens de noden van de bevolking en de toegang tot drinkbaar water. Het project steunt op een globale visie over voedselzekerheid. Het installeert lokale ontwikkelingscomités die belangrijk zijn voor de slaagkans en voor de duurzaamheid van de activiteiten en voor de emancipatie van de begunstigden. Jaarverslag Jaarverslag