iii LDE LDE LEFIDE ROUT MET J. G. DUIVEN = NEEPLANDIA = ti AVER Vu5.417 UITCEVEQP TOONEELSPEL No. ISS IN ZUID-DRENTSCH DIALECT IN DRIB BEDRIIVEN

Transcriptie

1 No. ISS LDE LDE LEFIDE ROUT MET TOONEELSPEL IN ZUID-DRENTSCH DIALECT IN DRIB BEDRIIVEN VOOR 5 HEEREN EN 4 DAMES DOOR J. G. DUIVEN Schrijver van OES DRENTE" iii O UITCEVEQP = NEEPLANDIA = ti AVER Vu

2

3 No. ISS OLDE LllElFDlE ROlEST NUET III TOONEELSPEL IN ZUID...DRENTSCH DIALECT IN DRIE BEDRIJVEN VOOR 5 HEEREN EN 4 DAMES DOOR J. G. D U I V E N Schrijver van "OES DRENTHE"

4

5 L.S. Het eerste opvoeringsrecht wordt toegestaan alleen bij aankoop van 9 exemplaren, en na opgave van datum der uitvoering, wat te zijner tiid kan geschieden, waarna een controle-bewiis wordt toegezonden, Tijdige opgave van opvoeringsdatum wordt verlangd, Voor het recht van elke volgende opvoering vervoege men zich bij Drukkerij-Uitgeverij "Neerlandia", W. Haverkamp, Meppel. Met nadruk wijzen wij U er op, dat alleen de Uitgever U het recht van opvoeren kan verstrekken; elke aanschrijving van anderen is ongeldig, Ingevolge art. 1 der auteurswet is men verplicbt zicb stipt aan bovenstaande bepalingen te bouden. 80 p. 3

6 Personen: S, boer plm.63 jaar, zijn vrouw plm.60 jaar, hun zoon 27 jaar WEVER 22 jaar MARGIEN, haar moeder 41 jaar VELDMAN, arbeider 43 jaar TIEME GEERTS, boer 50 jaar FUMME, zijn vrouw 50 jaar MANNES, postbode 63 jaar 4

7 EERSTE BEDRIJF. Het tooneel stelt voor een boerenachterkeuken. In den hoek staat een spiende. Op de schoorsteenmantel staat naast andere spullen een tabakspot. De deur links gaat naar de voorkamer, deur rechts naar buiten en de achterdeurnaar de deele. Op een stoel hangen de kleeren van Harm. EERSTE TOONEEL. (Annechien, later Jouk). (AIleen; is bezig de kleeren van Harm af te borstelen). Wat is het toch vrumd, vrumd, mit die jonge. Ie ontdekt now nooit dat hi'j ies wat scharrelderi'je hef. En 't is toch zoo'n flinke, kaante vent. Ik begriepe d'r niks van. (Tot Jouk, die binnenkomt). 't Is al weer mis mit oeze Harm, Jouk. Hen!? Ik zegge: 't is al weer mis mit oeze Harm, zei 'k, (Ben weinig geschrokken). Weer mis mit oeze Harm? Wat is er dan mit hum gebeurd?! Och, der is niks mit hum gebeurd. Ik bedoele da'k wol zeggen: hi'j hef gist'ren op 't feest al weer gien meid had. 00, as 't aans niet is. (Geprikkeld). As 't aans niet is. As 't aans niet is! Is dat dan nog niet slim genog! Zoo'n flinke, kaante vent en nog nooit gien verkeerige! Wat mut dat now worden?! Spiende = kast; kaante = nette. 5

8 Hm, dat wee'k niet. (Loopt onderwijl naar de fa" bakspot en vult zijn doos). Ik hebbe ies hen de nes ewest en ies ekeken noar de eerpels, mar dat stoat mi' j niks te best an. Doar hadde nog wei wat meer mes onder ekund. Ik geleuve dark er nog wat kunstmes over gooije. Dan mu'j dat mar doen, Jouk. Dat wee'] joa zuls op 'n besten. Mar de rogge Iiekt wei goed. En de haver stietook merakel best. Jonge, Annechien, wat kan dat een beste bulte voer warren. Doar zu'w een boel gemak van hebben, ankomen winter. Zooas veur de peerden en zoo. Wi'j magt er aans wei ies achteran zitten, Jouk. Woar achteran? Woar aochteran?! Achter Harm an natuuriijk. Achter Harm an? Wat wo'j dan toch mit hum? Ik hebbe oe toch strakkies alezeqd dat hi'j gist'ren op 't feest weer gien meid had hef. Dat komp zoo niet goed mit hum. 00, begun ie doar al ies weer over. Zeker begun ik doar ies weer over. Ie weet toch net zoo go.ed as ikke, dat dat zoo altied niet deur kan goan. 6

9 Mar dat kan toch nog zat. Zoo old is hi'j toch ook nog niet. Hi'j is toch al in zien zeuven en twintigste. Dan dien ie toch al zoo zachiesan verkeeriqe te hebben. Och wat. Hi'j kan toch vaak genog een ineid had hebhen. Wat wee'] doar nou van. Dat zal hi'j oes ook allemoale niet an de neuze hangen. Mar hi'j hef toch nog nooit gien va.ste verkeeriqe, Dat,is ook nog niet neudig. Hi'j behoeft voort nog niet etrouwd tewezen. Ja, mar as hi'j toch iens een keer trouwen zal, dan dient hi' j toch eerst een poossien verkeerige te hebben. En doarum vien ik dat het neudig tied wordt. As ie Geert Willems hebben doar achter uut 't veld dan. Die was al kort an de vieftig toen as hi'j trouwde; en toen trouwde hi'j mit een maijn van drei en twintig joar en dat bevalt hun mar merakel best. Doar wor ie nog weer kregel van, zeg hi'j seins, a'j zoo'n jonk wief hebt. Zoo? Mar ie weet toch deksels goed Jouk, datdat zoo nietheurt. Jonqe maijs beheurt niet te trouwen mit olde keerls, Zoowel de jonges as de maajs beheurt te trouwen as ze jonk bint. Toe dan mar. En wie hef oe dat dan ezegd, dat Harm qist'ren gien meid had hef? Maijs of maais = meisjes. 7

10 Trientien van hiernoast. 0, die kletskouse. Die kan oe ook wei wat wies emaakt hebben. Dat deen'k niet. En dan der bi'j, ik hebbe zien goed ook al ies noa ekeken en doar kan 'k ook niks an vienen. Hen!? Hoe bedoel ie!? WeI, as hi'j toch mit een magien uut ewest was, dan ku'j dat toch wei zien an de krage van de jasse of zoo. Dan ku'j toch altied wei een hoartien of zoo vienen. Mar niks, ik kan nargens wat vienen, heelegaar niks. Now, ik rout zeggen: ie vineeren het wel merakel uut. Zeg Jouk, wee'j nog wei wat wi'j tegen menare zee'n, toen as Harm nog klein was en nog in de wiege lag? Dat is al zoo lange leene. Dat wee'k zoo niet meer. ANNE CHIEN Ik weet 't nog best. Toen zee'n wi'j: now a'w zoo'n jonge hebt, now weten wi'j ook woarveur as wi'j warken en woarveur as wi'j zunig mutten wezen, Wee'j nogwel, da'w dat tegen menare zee'nt Ja, doar lig mi'j nog al wat van bi'j, Nou, en is dat dan ook niet zoo? Dat bedoel ik juust. Doarum zeg ik het ook. 8

11 Wat klets ie now. Now begriep ik er weer niks van. Dat komp, ie prakkizeert ook niet wieder as oen neuze laank is. Kiek ies Jouk, wi'j hebt altied hard ewarkt om het zoo wied te kriegen as wi'j 't now ekregen hebben. 't Hef oes wei heel wat muijte kost, mar wi'j kunt oesnow goed redden. Wi'j hebt een mooie eigen plaatse en wi'j hebt derbi'j ook nog een mooie ressien geld op de baank stoan. En woarveur hew dat edoane? Dat wi'j op oeze olde dag oes zulf kunnen redden en rustig kunnen leven, as wi'j ies niet meer warken kunnen. Oeze Harm kan dan later alles van oes over nemen en wieder boerken. Mar as 't ies zooverre komp, dan dient hi'j veur de tied toch ook etrouwd te wezen. En as oeze Harm altemit niet trouwt, dan goat oeze mooie spil en al oeze centen mit lieverloa nog noar een aander. En donrveur he'w toch altied niet esloofd en zunig ewest. Now, now. Ie prakkizeert wei wied veuruut, dat mu'k zeggen. Dat mut toch ook. As een meense niet veuruut zorgt, dan kompt joa niet goed. ttouk Dat is zoo. Hoe wo'j dan mit Harm an a'j oen zin kregen? WeI, ik dachtte dat wi'j hum ies goed an 't verstaand mussen brengen woar as 't op stund. Wi'j mut hum mit oes beiden mar ies onder haanden nemen. Dat kun ie best allennig of, Annechien. 9

12 Natuurlijk, now wi'j mi'j er allennig weer veur op loaten dreijen. Ie hebt er toch net zoo goed belang bi'j as ikke. Het is oe best an vertrouwd, vrouwe. Zoks lig oe veule beter as mi'j, Van vrijerije en zo'k gedoe heb ik toch gien verstaand van. Vrogger aans toch wei. Now jar vrogger. II"' Toen was ik nog jonk..mar now bemu'j ik mij niet meer mit zoks, Het is oe toch niet netzelde mit wie as oeze Harm goat trouwen. Dat niet. Mar zoowied is 't ook noq niet, As hi'j eerst-mar ies zooverre is dat hi'j ies op de gaank goat. Dan ku'w nog wei ies zien wat hi' j an de hoake slat. Zoo deenk ik er now niet over, Jouk. Ik dachtte dat wi'j er direct iene veur hum mussen uutzuken, Mutten wi'j dat doen? J a, want aans bin 'k bange dat het nog weer in de sloerzak komp. Now wordt 't nog. mooier. As Harm toch wet wat hi'j mut, dan kan hi'j 't zuls toch nog wei of. Dat begriep ie niet goed, Jouk. As wi'j doar voort niet achteran zitten en hum niet op een idee helpen, dan sloert 't zoo weer hen. Dan giet alles zoo weer op dezelde voete yurt. Doarum moe'w 10

13 direct een flink maajn veur hum uutzuken die as flink warken kan en ook flink wat in 't knippien heft (Zucht). Now, now. Wat is 't mi'j een spul. Dat is toch n.iet zoo'n groote mu'jte, Doar bint toch.maqies genog. 0, zeker wei. De wereld lop er vol van. Mar iederiene hef gien oarigheid an oeze Harm. Oeze Harm is 'toch een nette vent. Die hoeft veur gieniene hier in 't dorp onder te doen. En hi'j is oeze ienigste zeune. Zeqdat soms ook niks. Wi'j kunt hum toch net zooveule mit doen as een aander. (Zucht eens). En he'j er altemit dan ook iene op 't ooge, Annechien? Ja, ik dachtte dat Geessien van Albert Wever dat dat net een goeie vrouwe veur hum zul wezen. (Verbaasd). Geessien van Albert Wever?! En mien ie dat die mit oeze Harm zal goani? Albert Wever is joa de dikste eigen boer van de streek. Die kan wei wat beters kriegen. Wi'j hebt toch net zoo goed een eigen plaasse as Albert Wever. En wat de centen betreft, now, as 't ies op een schoaltien kwamp, dan wo'k nog wel ies zien wie zienen as 't zwoarste weug. Het zol mi'j niks verwonderen of d'oezen wunt 't nog. Now, now. Ie hebben wel lef, dat mu'k zeggen. Mien ie dat wi'j minder bint, Jouk? 11

14 .Kiek ies an, Annechien. Wi'j bint van niks begunt. En Albert Wever die kwamp voort op een eiqen, plaasse. Dat mak een groot verschil. Doar kunnen wi'j toch onmeugelijk tegen an. Begriep dat now toch ies. Mar wat hef zien vrouwe dan mit ebracht toen as hi'j trouwde? Toch niks. Nee Jouk, ik zegge oe: wi'j kunt het gerust woagen. En as oeze Harm altemit een blauwgien krig, now, dan hoeft hi'j hum er nog niet veur te sjeneeren. (Berustend). Ja now, dan is 't mi'j goed. Ie goat oen gaank mar. Ie kunt er tach ook wel ies mit Harm over proaten a'j der veur in de gelegenheid bint, heur. Doar heb ik gien tied veur. Ik hebbe wei wat aanders an de kop. (Gaat opstaan). Koman, ik zal mar weer ies an 't wark goan. Loopt now mar niet zoo wied vort, want wi'j mut ook zoo koffiedrinken. Ik mutte even de keun wat strijen, want die hebt net zoo'n voel nust. Ik kome zoo terogge. (At). TWEEDE TOONEEL. (Aileen). Die keerls, wat is het tach raar goed. Die meent dat ze now nargens aanders over hoeven te prakkizeeren as over de boerkeri'je. Oeh, och, Mar kom, ik zal Harm zien goed ies opbargen. (Neemt de kleeteti van Harm en gaat er mee naar de vootkamet]. Keun = varkens. 12

15 DERDE TOONEEL. (Harm en Barteld). (Komt op met Barteld). Dat is een kale boel hier, Barteld, Er is hier gien meense. (Onderdanig). Zu'w dan weer vort goan, Harm. Oen moeder zal de koffie nog wel niet kloar hebben, deen'k, Bi'j wiezer, wi'j goat niet weer vort. Wi'] willen eerst koffie hebben, eer wi'j weer an 't wark goat. Ie hebt toch wel zin an een bakkien, niet? Nou, en of. Ik hebbe de tonqe dreuge in de mond Iiggen. (Lachend). Jeneverdorst, mu'j reek'n, Misschien wei. Zooveule he'k er aans gist'ren toch niet had. Zoo, nietj Nee, ik hebbe, a'k mi'j niet vergist hebbe, mar 23 borrels had. Mar 231! En nuum ie dat weinig!1 Veur zoo'n feest as gist'ren, ja. Now,' mi'j donkt, het kan lokken. Ik hebbe wei jongens ekend die er wei 36 op.dronken op zoo'n feest. Meense = mensch. 13

16 Hen?! WeI 36? Doar kan ik niet tegen an, heur. Dat leert nog wei. A'j mar deur doet, begriep ie, Dat bin 'k niet van plan Barteld, urn dat te leeren. Ik heb aandere plannen in 't heufd. Of wo'j lid worden van de "blauwe knoop" altemit, Nee heur, dat niet. Hiel wat aanders. A'j zoo proat maak ie een meense nijsgierig. Wat wo'j dan eigeluk? "Ik wil zien da'k ies een meid kriege. Hen, wol ie.. II...!? Wis en waarachies, dat meen ike Dan bi'j oardig veraanderd, jong. Dat bin 'k ook. Ik hebbe mi'j nooit zooveule an de vrouwlu'j esteurd, mar now is er een maajn doar he'k now beslist oardigheid an. En ik wil heur ook vroagen ook. He'j dat gistren dan nog niet. edoane? Toen wa'j er toch wei veur in de gelegenheid, zo'k zeggen. Nee, toen kon 'k er nog niet goed toe komen. Mar now spiet het mi'j da'k dat niet edoane hebbe, Mar bi'j de eerste de beste gelegenheid vroag ik heur vaste. Maajn = meisje. 14

17 (Hoofdschuddend). Harm jongien, wat ik oe roan magge, begunt niet mit de vrouwlu'j, want doar ko'j mit op de koffie, wat ik oe zegge. Dat hi'j mi'j al zoo vake ezegd. Mar ik waage het er Opt Ja now, ie mut het zuls weten, mar ik woarschouwe oe veuruut, begriep ie. Der zult toch ook nog wei goei'jen bi'j wezen, zo'k zeggen. Zoover ik wete niet. A'j mient da'j een goeie hebt dan loop ie net mit 't heufd tegen de laampe. Dat he'k zuls oak ondervunden. En lilluk ook, begriep ie. Dat hi'j mi'j al vaker ies ezegd Barteld, mar ie hebt mi'j nag nooit ies vertollen, hoe a'j dat eigenluk hadhebben. Dat vertel ik ook liever niet, begriep ie. Ik wol 't toch wel graag ies weten. 't Kan wezen da'k dan nog zooveule heure, dat mi'j 't nog weer over goat. Ik wil 't oe wei vertellen, mar dan mu'j mi'j beloven da'j 't niet weer wieder vertellen. Doar ku'j op an. Ie vertrouwt mi'j tach zeker wei, niet. Roan = raden. 15

18 0, best. Mar ik hebbe het tot now an toe het nog nooit an gien iene vertollen, begriep ie, Mar as ie er now zoo op stoan, dan za'k 't oe vertellen. 't Kan wezen da'j er nog wat van leert. (Waehl even, begint dan). Toen ik nog een jongkeerl was, Harm - ik was nog mar achttien joar - toen ha'k al verkeerige. En dat magien, doar ik toen verkeerige mee had, was nog jonger as ikke, die was nog mar zestiene. Dat was een dekselse knappe meid, Harm. Zokken loopt er niet veule. Wi'j dienden allebeide bi'j de boer, een paar huuzen van menaare of. Mar umdat ze nog zoo jonk was en ik eigeluk ook, leuten wi'j er veur 't yolk niks van blieken. En der was ook qientene die 't wus, dat wi'j verkeerige hadden. Ik hadde helder een poossien mit heur escharreld, toen overleen wi'j dat ik zol noar Duutschland goan, om doer flink wat geld te verdienen. A'k doar dan een goei'je spaarduit overhollen hadde, dan zo'k weer komen en dan zollen wi'j later goan trouwen. Zi'j zol dan ook zunig wezen en dan konden wi'j later een mooi boerkerijgien op touw zetten. En wi'j beloofden menaare op de haand, dat we niet mit een aander zollen goan en dat wi'j menaar trouw zollen blieven. Ik hebbe toen veer joar in Duutsland ewarkt en toen kwam ik weer. Ik hadde een mooie spaarduit bi'j menaar en ik dachtte: ziezoo, now noq een paar joar dierien en dan goan wi'j trouwen. Mar toen a'k weer kwam, Harm, toen was 't net gebeurd, toen was ze net etrouwd mit de zeune van de boer woar as ze bi'j diende. Ik was zoo hellig.in de kop, dat ik wol heur wei an kaant maken, en die vent doar as ze mit etrouwd was ook. Mar zoo zachiesan he'k het bi'j mi'j dale loaten zakken, mar vergeten he'k het nooit. En doarum Harm, vertrouw ik gienien vrommes meer. Magien en vrommes = meisje; veer = vier. 16

19 En woont die jon.ge en dat maajn hier ook in 't dorp, Barteld? Ie vroagt mi'j kort genog an. Dit wi'k oe wei zeggen: ie kennen, ze wei, ze. bint now natuurluk niet zoo jonk meer, dat begriep ie wei. Maare ie vertellen het an gieniene hen, ook niet an oen volk, begriep ie. Ik zal 't vaste niet doen, heur. Doar ku'j op an. Dan is 't goed. VIERDE TOONEEL. (Harm, Barteld, Annechien). WeI, well Dat zit doar doodgemoedereerd bi'j de toafel te redeneeren, net as er gien wark op de wereld bestoat. Het is alle dagen gien feest, heur ie. Wi'j goat as de klippen daluk weer an 't wark, mien moew, mar wi'j wollen eerst graag een bakkien koffie hebben, want wi'j hebt doar merakel veule zin an. Zoo, wol ie koffie hebben! Now het treft da'k ze net kloar hebbel Ik zal ze even anhalen. (Bij de deur, zonder om te zien]. Koffieooten. VIJFDE 'rooneel. (Barteld en Harm). Doar kreq'n wi'j een goei'je schrobbeeringe, Harm. Dat was niet van de poes. Trekt er oe mar niks van an, Barteld. Het beteekent niks. Olde liefde roest niet. 2) 17

20 Veur oe misschien niet, mar veur mi'j is 't toch niet oardig, begriep ie. Och, mien moew flapt het seins nog al gauw uut, mar ze meent het niet zoo slim. Heur mar, doar komp ze al weer an. ZESDE TOONEEL. (Harm, Barteld, Annechien, later Jouk). Ziezoo, now ku'w koffiedrinken. As now oen va ook mar gauw komp, dan ku'w begunnen. (Gestommel van Jouk). 0, doar komp hi'j net ansloffen. (Tot Jouk die binnenkomt). Wi'j bint er net an toe Jouk, en de jongens bint er ook al. Dat donkt mi'j, (Gaat zitten. Tot Harm en Barteld). En hi'j de koenen in de ni'je kaampe loaten? (Annechien schenkt kofiie). Ja, die hebt doar weer qoed wat.te bikken. Ie zullen ies zien hoe as ze weer oploopen in de melk, mien vaar. Dat weet ik ook vaste, want as ze doar in koomt, dan geeft ze voort weer meer melk. (Tot Barteld). En a'j dat stok laand veur twintig joar zagen, Barteld, dan ku'j niet geleuven dat het zoo kan veraanderen. Want toen was het nog allemoale onlaand. Toen woste er allemoal rommel en nou, now is er gien beter laand op de wereld. Ja, 't is wei een best stok laand. Dat is 't, Mar dat hef ook hiel wat wark ekost um 't zoo goed te kriegen. bat gunk niet vanzuls. Kaampe = land; onlaand = verwaarloosd land. 18

21 Dat wi'k geleuven. Zoks hi'j mar zoo niet veur menaar. Dat ku'j begriepen. Een hiele bulte wark he'w der mit had. Dit hiele spul.he'w zoowat zulf allemoale ontgunnen. -Mar nou is alles kloar en goed in order. Ja, geieuf dat een boerenmeense hiel wat scharrelen mut um de boel veur menaar te kriegen. As de lu'j uut de stad dat allemoale ies wussen, dan zollen ze nog wei ies raar opkieken. BART:. LD Mar ie mut er ook gelok bi'j hebben. Zeker. Mar der bint ook een 'boel meensen die zegt dat ze gien gelok hebt, mar dan ligt het seins an heur zuls, Dan legt ze het verkeerd an. En as het dan mis goat, dan zegt ze, dat ze gien gelok had hebben. Dat is wei ies zoo, mar altied toch niet, begriep ie, Now, mar verscheiden wei.. 't Kan wei wezen. Mar iederiene hef toch wei ies. dinqen in 't Ieven dat hum teqenlop, Dat is mi'j tenminste ook wei ies overkomen. En dat lag toch niet an mi'j zuls. Och, BarteId, zal ik ies zeggen wat er bi'j oe an schort. Ie mussen een flinke vrouwe hebben. Dan Ieup alies goed. Een vrouwe!! Die brengt oe net in 't ongeluk. Proat 19

22 mi'j niet van een vrouwe, want doar mu'k niks van hebben, Niks, begriep ie. Dat is joa vrumd mit oe. Iederiene, hetzij arm of rieke, wil wei etrouwd wezen, En ieje niet. Dat kan 'k mi'j niet begriepen. Nee. Now. ikke wei. Ik mut er niks van hebben, dat weet ik wei. (Barteld drinkt zijn koffie op en legt zijn kopje om. Harm eveneens). Wo'j gien koffie meer mit 'n beiden? Nee, wi'j goat weer an 't wark. Zu'w goan Barteld, Ja, wi'j stapt weer Opt (Beiden staan op). Zeg Harm, blief ie nog even. Ik heb nog een bosschop an oe. Heb ie een bosschop, mien moew?! En wat is dat dan? Dat za'k oe zoo wei zeggen. (Barleld wil a/gaan). Wacht, BarteId, ik goa mit oe meet Ik hebbe nog een warkien, ik wol graag da'j dat even veur mi'j deden. (Beiden af). ZEVENDE TOONEEL. (Annechien en Harm) Goat er eerst mar ies bi'j zitten, Harm. Dan za'k 't oe zeggen. Is 't dan zooveule bezunders. 20

23 Ja, het is hiel wat bezunders. Het zal mi'j 'dan ies beni'jen. (Beiden gaan zitteti). Kiek ies Harm, ie bint now al zoo old. Hen, bin ik al.old?! Och nee, stil nou ies even. Ie bint now al in oen zeuven en twintigste, en ie hebt nog nooit gien verkeerige, doar we van ontdekt hebben. (Lachend). Dat kan wei ies uutkomen. En gistren hef hier 'now feest ewest en op zoo'n dag koomt er toch zooveul jonkvolk bij menaar, dat ik kan mi'j eigeluk niet begriepen, da'j oe nog gien magien toe esteld hebt. Der birit toch zooveul flinke, knappe magies, die as vaste wei mit oe wilt, en nog nooit maak ie doar now ies wark van. Mar al ontdek ie datjiow niet, doarum kan 'k toch wei een meid hebben, mien moew. Zeker kan dat wei. Mar as dat zoo is, dan diene..wi'j dat toch ook te weten. Och woarumme? Dat behoef ik niet te vertellen. toch allemoale Dus ie wollen doarmit zeggen da'j wei wat an 't touw hebben. Nee. Dat bedoel ik niet. 21

24 Noar ik weete, hi'j gistren weer gien magien had en doarum wol ik het ies mit oe doarover hebben. Kiek ies Harm, zoo old as ie now binnen, bi'j wei zooveule maans da'j een boerkeri'je besturen kunnen. Dat is oe wei al best an vertrouwt. En oen vaar en ikke bint al zoo wied hen, dat de beste eere is al van oes of. Oen vaar hef nog wei een hiele verbeelding, net as hi'j hiel wat uut de stee kan zetten, mar as 't er op -ankomp, dan is het wat krummelderi'je. En van mi'j zuls wi'k ook wei woord hebben, het wark valt mi'j ook niet zoo makkeluk meer as veur een joar of tiene. Ik wol er dan ook dit mit zeggen, Harm: as ie now ies een vrouwe opzochten, dan konden oen vaar en ikke gaon stille leven, dan ko'j zoo de boerkeri'je overnemen. Liekt oe dat ook niet goed toe. Ik zal er ies over prakkizeeren, mien moew. Nee, ie mut er niet over prakklzeeren. Doen, doar kompt 't op an. Ja, mar dat kan toch mar zoo niet iniens gebeuren. Ik mut toch eerst ies uutkieken. Het mut niet in de sloerzak komen. Ie mut er zoo gauw meugeluk mit ofwarken. Ik zal wei ies uutkieken, heur. Stel oe mar gerust. (voorztctitiq], Ik wus aanders nog wei een flinke meid veur oe, Harm. (lets kwaad). Hen!? Mar dat kan 'k zuls toch nog wei doen. Doar behoef ie toch niet veur te zorgen. 22

25 (Kalmeerend). Ak wus da'j er wark van gungen maken, dan leut ik oe stille goan.mar ik bin bange dat er weer niks van komp. Dat zal wei mitvallen. Loat mi'j mar stille geworren. (Toch nieuwsgierig geworden). Mar wie hi'j dan eigeluk op 't ooge, mien moew. (Geheimzinnig). Wie dacht ie? Dat kan 'k zoo niet roan. - Geessien van Albert Wever. Zeg het mar. (Verbaasd ooge?! en verrukt). Hen? Heb ie die op 't Ja. Hoe vien ie dat? (Verbaasd). Dat is singelierll Wat is singelier? Precies dezelfdeii (Zeer verwonderd). Precies dezelfde?1 Wat bedoel ie doar mit? ' Die had ik ook op 't oogel (Nog verbaasder). WeI he'k van mien levent, En woarumme vraog ie heur dan niet? 23

26 Dat war ik eerdaags van plan, mien moew. Gistren wol ik dat eigeluk al edoane hebben, mar toen kon 'k er nog niet goed toekomen. Mar vanmorgen speet het mi'j. Mar now za'k er wark van maken, doar ku'j op an. Het is toch sinqelier da'w precies dezelfde gedachten hebben. Dat is 't net. Wee'j wat a'j doet, Harm. Ie schrieft heur mar ies een mooie brief. As ze altemit niet wil, dan lop er op '1' minst van in de gaten. 0, mar ze wil vaste wel, Dat he'k al zoo'n beetien an heur bemarkt. (Resoluut]. Ik zal heur voort goan schrieven. (Gaat opstaan). Wie wet, misschien wacht ze nog wei op oe. As 't veur menaar komp, dan krie'j een vrouwe Harm, die as flink wat centen in 't lagien hef, en dat is een boel eweerd, mien jonge. Goat now mar qauw in de veurkamer, dan ku'j op oen dooie gemak an 't schrieven goan. (Loopt onderwijl met hem naar de deur). (AIleen). WeI, wel, dat Harm er toch zoo vlot an toe was, doar ha'k toch gien arrege in. Het is te hopen dat 't veur menaar komp, dan trouwt oeze Harm goed. ACHTSTE TOONEEL. (Jouk en Annechien). (Komi op). Het is mit de keun niet in order, Annechien. Ze bint lange niet goed. Der bint er bi'j die as wei goed vlogge bint, mar der bint ook verscheiden bi'j die hebt hielemoale gien krulle meer in de starte. Die bint net zoo sloeg, en die ligt de hiele tied mar in 't nust. 24

27 Doar he'j 't al. Ik hebbe 't oe al ezegd, ie voert ze veuls te veule. Now he'j ze van streek. Fu'j fu'j, da'j now ook nooit ies noar mi'j luustert. Och, ik hebbe ze niet te veule voert, dat he'k niet, Mar ik deenke datde motte verkeerd zog ekreqen heft Doar zal 't wei an liggen, deen'k. -Verkeerd zog. Dat kan niet. Hi'] komp toch alle dagen in 't laand. Doar wi'k niks van geleuven, dat hi'j verkeerd zog hef, Jouk. Ja now, ik hebbe ze ook niet teveule voert. Dat wee'k grift Maare, ik zal ze dommee ieseen gruune plagge in de loop gooien, dan kunt ze doar wei ies in wrotten; dat wil nog wei ies helpen. Ie kunt 't sas probeeren, 't Is te hopen tenmiensen dat ze gauw weer opknappen. Aanders kriegt ze net zok laank hoar op de hoed. Woar is Harm? Die is in de veurkamer. Ie mut hum mar stille loaten wezen, want hi'j is an 't schrieven. (Kijkt 'uit 't raam). 0, doar komp Mannes de bode ook net an. Neem ie even een postzegel van hum, Jouk. Ik mut neug de eerappels overhangen. (Gaat af). Goed, dat za'k wei doen. NEGENDE TOONEEL.(Joul{, Mannes, later Annechien) MANNES (Komi op). Goeiendag, Jouk! Motte = varken; hoed = huid; neug noodig. 25

28 Ook goeiendag. MANNES Hier he'k weer wat ni'js veur oe, man. (Reikt de krant over). Daank oe. Ik mus een postzegel van oe nemen, hef Annechien ezegd. MANNES Dat kan, dat kant Eh... he'j 't ook al eheurt, Jouk, Watte? MANNES Van Albert Wever. (Verbaasd). heurd. MANNES Van Albert Wever? Nee, niks van Och man, dan za'k 't oe zeggen, dat is watt Ik hadde 't al een hiele tied eschiert, zie'j, mar now is 't zoo wied ekomen. Now, wat is dat danlt MANNES Och man, zien hiele plaatse en al zien laand wordt allemaole verkocht. (Zeer verwondert). Is 't waarachtigl? MANNES Ja man, alles. Alles wordt verkocht. Hoe is dat now toch zoo gauw ekomen. Het is altied een flinke boer ewest. Eschiert = vernomen, 26

29 MANNES (Geheimzinnig). Ja, kiek zie'j, ik magge alles niet zeggen wa'k wei wete, mar ik hebbe het al een hiele tied in de gaten had, dat 't bi'j Albert Wever niet in de hoake was. Ik bracht hum seins van die brieven, zie'j (Geheimzinnig met de hand flesticuleerend). Wat waren dat dan veur brieven?! MANNES Ja, kiek zie'j, ik magge alles niet zeggen wa'k wel wete, mar eh hi'] kreeg seins van die brieven van de notaris en zoo... en zie'j, Now, die krig een aander toch ook wei ies, MANNES o joawel! Mar, kiek zie'j, ze bint allemoale niet liek, die brieven. Het is ongeliek wat er in stoat, Jouk. (Annechien komt op). Heerik Annechien, now mu'j ies heuren. Mannes vertelt doar net dat de plaasse van Albert Wever en al zien los laand allemoale verkocht wordt.. (Schrikt). Hen?! Is dat woar?! MANNES Ja, het is zoo, Annechien. Ik hebbe nog bi'j heur in huus ewest zoo strakkies. De notaris kwamp mi' j net in tegen, toen a'k er an kwamp loopen. En toen 'k in huus kwamp, toen was 't mi'j wat; de vrouwlu'j stunden in 't veurhuus te reeren, snot en kwiel, en Albert leup in 't achterhuus te hulderen. En zoodoende heurde ik dat, dat de hoel gauw in de penne komp. (Met verschrikt gelaat). En hoe zol dat now toch ekomen wezen. Reeren == schreien. 27

30 MANNES Ja, kiek zie'j, ik magge aiies niet zeggen wa'k wei wete, mar noar a'k heurt hebbe, dan har hi'j een hiele rest geld in effecten zitten. En now bint die papieren, noar a'k heurt hebbe, zoo wied ezakt, dat ze bint now niks -meer eweerd, en op de koop toe rout hi'j er nog een hiele sjouw erbi'j passen ook. Mar ja, kiek zie'j, ik magge alles niet zeqgen, zie'j. Och, oeh, wat kan een meense toch al niet overkomen. Het is toch niet urn te geleuven. 'Fu'j toch, f'u'j toeh, het is toeh bedroefd, MANNES ZOO is 't net, zoo is 't net, Anneehien, want die Albert Wever was altied een groote meneer. En wat wordt het now. Niks. Oeh ja, en zoo is 't zoo vake. Het liekt soms hiel wat, en dan is 't seins niks. Want zoo as ikke, ik kome bi'j alleman over de vloere, dat wa'k wel niet wete,... mar ja, kiek zie'j, ik magge niks zeggen, zie'j. Het is toch vrumd dat het zoo kan Ioopen. MANNES Mar ik mut wieder. (Wil weggaan. Draait zich plotseling om). 0 ja, ie mut nog een postzegel hebben hi'j ezegd, hen. (Er schiet haar plotseling iets te binnen). a nee, loat mar wezen, wi'j behoeft er gien iene meer te hebben. MANNES (Verwondert). Mu'j now gien postzegel meer hebben? Dat is joa eigenoardig. En Jouk zee'] zoo strakkies da'j er wel iene hebben mussen. Ja now, a'j er gien iene neudig bint dan is 't mi'j ook goed. Ik hebbe er evenveule umme. Dan goa'k mar weer wieder. Nou, dag meensen. 28

31 en Dag Mannes. (Mannes af). TIENDE TOONEEL. (Jouk en Annechien). Ku'j dat now geleuven, Jouk? Wat is 't toch wat niet. En wi'j hebt er zoo strakkies nog over had, dat Albert Wever hum zoo best redden kun. Ja, doar hef now vaste gien meense arrege in. Mar koman, ik zal ies effen weer hen de keun kieken hoe as die 't maakt. (Jouk at). ELFDE TOONEEL.(Annechien en Harm), (AIleen). Dat had ik nooit edacht. Nooit. (Blijfl peinzend zitten). (Koml op met brief in de hand). Ik hebbe de brief kloar, mien moew. (Bedrukt). Zoo. 't Is aanders niet meer neudig. (Verwondert). Hen?! Niet meer neudig?! Nee jongen. Mannes de bod.e hef oes zoo strakkies net vertullen dat Albert Wever zien boeltien wordt allemoale verkocht. Hi'j is der glad deur. Is woarachtig?! (Annechien knikt). Dat is wat. (Twijielt even). Mar dan kan 'k de brief toch nog wei hen sturen, mien moew. Vertullen = verteld. 29

32 ANNE CHIEN Nee Harm, dat gebeurt niet, As ie een v;rouwe hebben zult, den mu'j er iene hebben die as geld hef, want ie kunt het gemakkelukker betrouwen as verdienen. Dat zal wei zoo wezen, mien moew. (Met overtuiging)..mar... ik magge Geessien toch zoo best lien. Dat gef niks. Der bint wei aandere magies, die ook net zoo goed bint as Geessien van Albert Wever. Dat blif netzelde, Harm. Nee, mien moew, netzelde is dat niet! DOEK 30

33 TWEEDE BEDRIJF. Drie jaar later. 't Zelfde tooneel. Geessien Wever is nu dienstmeid geworden bij Jouk en Annechien. Harm heeft verkeering gekregen met Jantien van Tieme Geerts mit Fumme. Tieme Geerts mit Fumme komen nu op visite bij Jouk en Annechien. Wanneer het doek opgaat zijn Annechien en Geessien druk bezig de laatste hand te leggen aan de voorbereiding voor de komende visite. EERSTE TOONEEL. (Annechien en Geessien). (Tot Geessien). Breng de pot mit koffie mar noar de veurkamer, Geessien, en zet ze mar op het komfoor, ie weet wei. Goed heur. (Neemt de koifiepot en gaat af). TWEEDE TOONEEL. (Annechien aileen}. (Annechien doet koek en koekjes op een schaaltje en zet dit in de spiende). (Weer bij de taiel). Ziezoo, now is alles veur menaar, donkt mi'j, Brandewien was er nog genog in de krafte, en rood was er ook nog genog. En sigaren veur de manlu'j bint er ook. Mi'j donkt, ikhebbe now toch niks verqeten, (Grijpt ineens met haar hand naar haar linkerheup). He jong, wat is toch wat mit die reumathiek. Ik wol dark doar mar ies of ware. He jong toch. DERDE TOONEEI.J. (Antiechien en Geessien). (Komt weer op). Wat scheelt oe now? Hi'j 't weer mit de reumathiek te stellen? Spiende = kast. 31

34 Och ja, het scheut er mi'j zoo iniens weer in. Wi'j kriegen zeker weer aander weer. Dan he'k er altied mit te redden. En dat, now a'yr net visite zullen hebben. (Medelijdend). Het is wel lastig heur. Is doar now niks an te doen? Och nee, niks. Ik hebbe al ies een lappe mit brandewien op die stee had, mar dat helpt ook al niks. (Haar gezicht klaart weer op). He, gelokkig, now zakt weer wat weg. He, he. Gelokkig heur. - Wat mu'k now eerst doen? Is de pompestroate al ofewarkt? Ja, die is hielemoale an kaante, heur. AN~ECHIEN Mooi. Dan mu' j mar ies zien of hier noq wat op te redden valt. En heur ies, Geessien, ik heb hier in de spiende wat koeke en koekies op een schoaltien eleqd. Die bint veur oe <en Barteld, heur, a'] dommee koffiedrinken. 0, goed. Daank oe wei heur. En dan mu'j Harm zien schoenen ook nog wat of doen. Dat ku'j wei doen a'j 't koffiedrinken doan hebben. Goed heur. (Annechien at naar de voorkamer). (Geessien doet enkele dingen, zet nog wa.l lerecht enz.) 32

35 VIERDE TOONEEL. (Geessien en Mannes). MANNES (Komt op, werpt een krant op taiel). Goedendag, Geessien. Dag Mannes. Wi'j oes weer wat ni'js brengen? MANNES Ja, Geessien. (Kijkt rond). Jonge, jonge, wat hi'j de boel hier tach in order. A'j 't niet beter wussen dan zo'j zeggen dat er een groote visite op til is. Dat roai'j goed, man. Dat kriege wi'j ook. MANNES WeI, wei, is 't toch woar. (Lachend). Da'k dat zoo kan roan, hen. Dan zal 't zeker ook wei een veurname visite wezen, deen'k, Aans meu'k ie er zooveule drokte niet van. Dat ku'j begriepen. Het is een fijne visite, heur. MANNES Ja, kiek zie'j, ik bin now niet zoo ni'jsgierig, mar die visite komp deen'k ook niet kort uut de buurte, wei. (Lachend). Ie bint niet ni'jsgierig, mar ie wilt het toch geern weten, hen. Mar ik zal 't oe toch mar vertellen. (GeheiIilzinnig). Het bint de anstoande schoonvolk van Harm. MANNES o juust, zult die hier vandage komen. Dat is eh Tieme Geerts mit Fumme, niet? (Knikt). Ja, die hint het. MANNES Ja, doar ha'k al wat van heurt, dat Harm mit die Geern = gaarne. Olde Hefde roest niet. 3) 33

36 heur Jantien gunk. Of zol Harm al trouwplannen hebben altemit. (Schouderophalend). Dat wee'k niet, heur. Mar ik deenke wei dat 't ankomen Meitied er op an zal goan. Aans gungen ze now toch nog niet noar menaare op visite, hen. MANNES Dat is ook zoo. Ja, kiek zie'j, ik magge alles niet zeggen wa'k wei wete, mar noar as ze zeggen mut dat Jantien van Tieme Geerts ook al een groote Iillukkert wezen. (Geessien lacht luid). MANNES (Knipoogd). Mar doar zit wei geld achter. En dat is al een boel eweerd, vien ie ook niet, Mannes. MANNES Zeker, zeker. Geld is een boel eweerd, Geessien. (Knipoogt weer). Dat zullen ze hier ook wei in de gatenhebben. Mar ja, kiek zie'j, ik magge alles niet zeggen, zie'j, Mar zoo'n baantien: as ie hebben is ook niet gek, Mannes. Dat is hoaste net zoo goed als geld. Zoo as ieje, ik kan mi'j eigeluk niet begriepen, dat ie nog gien vrouwe hebben, Mannes. MANNES Dat is eigeluk ook wei zoo, mar kiek zie'j, eh, och ja, ik wol eigeluk ook wei geern een wief hebben, mar eh, zie'j eh... Now. MANNES Ja, kiek zie'j, ik bin al in mien drij en zestigste en dan mut 't niet best wezen a'j dan nog goat trouwen, zie'j. Lillukkert = ondeugd, 34

37 Zoo niet? Doar he'k nag nooit van heurt. MANNES Ja, ze zegt, dan mu'j oen levent er helder mit bekorten a'j dan nog goat trouwen. Ze zegt, dan goa'j wel tien joar eerder dood, (Lacht vroolijk). Och watt En geleuf ie dat ook nog Mannes? MANNES Now, geleuven... dat now eigeluk niet, mar kiek zie'j, eh, as 't now ies woar was, dan zie'] eh... Geleuf er mar niks van, Mannes, As ieqraaq een vrouwe hebben willen, dan zuuk er mar iene op heur. Dat zal oe niks hinderen. MANNES Docht Ie niet, Geessien? Zol dat niks hinderen? Vaste niet heur. MANNES Ja, kiek zie'j eh, ik wol eigeluk nog wei gra?g een vrouwe hebben, eh... zol ie niet mit mi'j willen trouwen, Geessien? (Verbaasd). Hen!? Ikke?! MANNES (Lacht zenuwacluiq]. Jar kiek zie'j, ik vroag 't oe mar zoo, zie'j, Mar Mannes, hoe ko'j doar now bi'j komen. Nee heur, as ik trouwe, dan trouw ik mit een flinke jonge kerel, mar niet mit zoo'n olde grieskop as ieje, heur. MANNES Zoo. Och ja, doar he'j ook wei geliek an. Mar ja, 35

38 kiek zie'j, ik wol toch wel graag een vrouwe hebben, as 't mi'j nou mar niet hindert, zle'j, Wees doar mar niet bange veur heur. MANNES Now ja, ik zal wel ies uutkieken. Now, dag Geessien, ik goa mar ies weer wieder. (Lachend). Dag Mannes. Veul succes heur. VIJFDE TOONEEL. (Annechien, Geessieii, later Jouk). (Komt op, ziet de krant liggen). Of hef Mannes hier ewest. Ja, hi'j hef de kraante ebracht. Wat ha'j een schik. Ik kon oe in de veurkamer heuren lachen. Och, die Mannes die har weer van zokke gekke proaties. Zoo. (Komt Opt Hij is nog in zijn oude plunje). He'w ook nog varkenkrempen in huus, Annechien? Nog zat; mar wat wo'j dan? Och, die olde motte hef alweer een plaanke van 't beun ofetr6kken. Die mut een krempe op de neuze hebben, die smeerlappe. (Verbaasd). En woj dat now nog doen? Varkenkrempen = kram(men). 36

39 Bezeker. Want hi'j brek oes 't hiele hokke of, dat Ioeder. Ie kunt hum toch wei in 't Iaand Ioaten. In 't Iaand Ioaten? Dan wroet hi'j toeh ook alles ondersteboven. Dat ku'j toeh wei begriepen. Oeh wat. Trek oe toeh gauw an, keerl. De visite kan joa zoo komen, en dan loop ie nog in 't oid.e goed. Die varkenkrempen'j ku'j morgen nog wei ies weer over proaten, Trek oe as de weerlag mar ies an. Ja, mar... (lneens in de middendeur). Ze koomt er al an heur. Ze bint al de hoek umme bi'j Frens. Doar he'j 't al, En now bin ie nog in oen olde goed. Goa mar gauw noar de opkamer en trek. oe doar mar gauw an. Ja, gauw, gauw. - He, wat is 't mi'j een drokte. (Loopt ttioppetetui at). (Ziet het raam uit). Now, now. Dat is mi'j een deftig stellegien heur. Sjonge, sjonge, wat een mooi glazen wagentien heb ze toeh (verrukt) en wat een mooi vospeerd hebt ze der veur. Now, now, dat is mi'j een deftigheid heur. Dat beloof ik oe. (Geessieti komt ook voot het raam kijken). 0, Harm hef 't hekke al 16s ezet, now zal ik ook mar hen aehternuus goan. He, dat die Jouk now nog niet kloar is; mit zien geknooi'j altied. Dommee he'w de visite op de deele stoan en dan is hi'j der nog niet, die krummel. (Gaat mopperend af). (Geessien gaat nu.dictiter voor het raam staati kijken). 37

40 ZESDE TOONEEL. (Jouk en Geessien). (Komt haastig Ope Hij heelt aileeti de broek nog maar aangetrokken, waarvan de galgen nog los hangen. De jas en vest heelt hij over de arm en werpt die op een stoel). (Hall angstig). Bint ze der al?! Ze dreeit net de hekkedam in. Ik heure Harm de baander al 16s doen. (Wanhopig). Och Geessien, help mi'j even mit die galgen. Ik kan die smerige dingen niet vaste kriegen. (Doet het en helpt hem vlug verder met aankleeden). Ziezoo, die zit vaste en now het vessien en de jasse nog an. Dan bi'j hielemoale al kloar. (Moppert onderwijl). Die visiteri'je, dat is mi'j een drokte, En wi'j hebt 't nog zoo drok mit 't wark. (Zucht). Mar ja, ik kan er ook niks an doen. Dat kan 'k niet. (Wanneer Jouk geheel klaar is). Ziezoo, now bi'j hielemoale kloar. Loat ze now mar komen. Dan za'k mar ies hen goan. (Gaat af). ZEVENDE TOONEEL. (Geessien, later Annechien en Pummel. (Geessien is even wat bezig. Dan komen Annechien en Fumme Ope Fumme is een deltige boeriti. Aan alles kart men zieti, dat ze van goeden doen is. Ze bekijkt, onderwijl als ze Galgen == 38 bretels.

41 spteeki, aandachtig de inboedel van Jouk en Annechien). (Komt druk pratende op). Ie treffen merakel mooi weer heur. FUMME Ja, dat treffen wi'j buutengewoon. (Doelend op Geessien). En dit is oeze maagd. FUMME (Koud). 0 juust. (Tot Geessien). Goeiendag. Geessien wil Fumme een hand geven, doch Fumme neemt deze niet aan). (Na deze blamage). Ook goeiendag. (Gaat dan af naar de deel. Onder het afgaan trekt ze een leelijk gezicht tegen Fumme, zonder dat deze het bemerkt). FUMME Is het een flinke maagd? o ja, het is een flink maaj'n in 't wark. Ik hebbe er aanders niet veule oardigheid an, an vrumd volk over de vloere, maar ja, ik mutte wei watt Ie mut reek'n, ik worre zachiesan older, dat het wark giet er bi'j mi'j al zo zachiesan of. En dan he'k 't nog zoo deksels mit de reumathiek te stellen, dat ik mutte er wei holpe bi'j hebben. FUMME Zoo, he'j een boel last van reumathiek? Och ja meense, ik kan altemit niks begunnen, zoo he'k 't er dan mit te redden. En doarumme mu'k er wel een maagd bi'j hebben. Mar ja, wi'j hebt heur allent mar overdag. 's Oavonds goat ze altied noar huus, want heur moeder kan heur '8 nachens Maagd =:' dienstmeid. 39

42 niet missent Die is wedevrouwe, zie'j, want heur vaar hef zich veur een paar joar verleene van kaant emaakt. FUMME o ja? Wie was dat dan? Albert Wever. Doar hi'j toen misschien wei van heurt. FUMME o ja, dat wee'k nog wei. Was die er niet deur? Ja, die worde toen alles verkocht en doar hef hi'j hum zooveule van anetr6kken dat een poossien noatied hef hi'j hum van kaant emaakt. Zien vrouwe hef now nog een klein spullechien van iene koe en een paar geiten. Dat is er nog over ebleven. Mar doar kunt ze niet van leven en zoodoende goat dat maaj'n now uut warken. - Mar dat zeg ik, 't is een merakel flink maaj'n, dat mu'k zeggen. FUMME Zoo. (I(ijkt weer aandachtig rond). Ja, dit is oeze achterkeuken. Het mag hier wei ies wat opevarfd worden. Het zet er hier wei wat verscheuten uut, FUMME J a, wei een beetien. Mar ja, dat komp aiiemoaie wei goed. Ie mutten reek'n, wi'j hebt hier ook een old huus. (Grijpt ineens weer naar haat linkerheup). He jong, wat schot 't mi'j daar toch weer in de heupe. 0, 0, die reumathiek, wat is dat toch een last. Dat kan 'k mar niet weer kwiet worden. Ik heb er ook al mit edokterd, mar dat gef ook al niet veule. Vaar = 40 vader; verscheuten = haveloos.

43 FUMME Dan mu'j er ies een toppe ongewassen schoapewolle op die stee doen. Dan goat het zoo weer. vort. Mien moew har vrogger ook een boel last van reumathiek en die dee er toen ook van die schoapewolle op en die hef het altied merakel holpen, En later had die er niks gien last meer van. Ongewassen schoapewolle, zeg ie. Now, datkan 'k ook wei ies probeeren. Het zol mi'j hiel wat eweerd wezen a'k het ies weer kwiet was. (Pijnlijk, met de hand op de heup). Mar koman, zu'w ies in de veurkamer goan? De manlu'j zult ook zoo mitiene wei komen deen'k, (Beiden gaan af naar de voorkamer. Het tooneel is even leeg). ACHTSTE TOONEEL. (Jouk, Tieme, later Harm). (Jouk en Tieme komen Ope Tieme schept erg op over zijn vee, tot ergernis van Jouk). TIEME Ik zegge oe Jouk, dat peerd, dat kan reusachtig goan. Het zweeft er over. Ja, dat gleu'k best. Dat ku'j zoo wei an 't peerd zien. Dear zit moed in. TIEME As ik wil dan kan 'k 't ook wel duur verkoopen, heur. Mar ja, doar kan 'k ook niet goed toe komen. Ik magge zuls ook geern zoo'n dier veur de wagen hebben. En och, urn de centen behoef ik het now niet te doen. Zoodoende hol ik hum nog mar wat. Ja, ja, wisse. TIEME Wa'k zeggen wil, eh... diekoenen doar noast oen huus, die bint tach van oe, niet? 41

44 Ja wisse, zeker. TIEME Dat dacht ik ai. 0, ie hebt wei goeie koenen heur. vaste wei. Mar eh... ik wol toch niet mit oe ruiien, a'kze zoo zie. De koenen van mi'j die bint wat meer stok, donkt mi'j, Wi'j doen ook al joaren an de veefokkeri'je mu'j reek'n. Ik deenke, dat ze hier mit de veefokkeri'je nog wei achteran komen niet? Och ja, wat za'k zeggen. Der kan hier nog wei een boel verbeterd worden. Dat gieu'k ook wei. Mar ja, wi'j mient da'w hier toch ook wei oardig goeie biesten hebben. Mar ja, 't is net zoo a'k zegge, het zal nog wei beter kunnen. TIEME Now gieu'k ook, dat het Iaand hier nog niet zoo goed is as bi'j oes. Dat leek mi'j temiensen zoo toe, to en a'w hier henvaarden. Bi'j oes liekt het mi'j wat zwoarder toe. Dat kan wei wezen. Mar ja, ik verbeelle mi J toch, da'w hier wei oardig goed Iaand hebben. Mar ja, het zal nog wei beter kunnen, dat za'k ook niet zeggen. (Is opgekomen). Ik hebbe het peerd qros in de bak egooid,heur. Hi'j vret, 't is een merakel. (OnpJezierig). 0 mooi, dan goa'w mar ies hen veur. TIEME (Tot Harm). Ja, 't is een gezonde vos, dat peerd. Vreten, dat kent hi'j. (AJ zoo pratende gaan ze de voorkamer in). Stok =' voller, vleeziger. 42

45 NEGENDE TOONEEL. (Geessien en Barteld). (Geessien komi op en zet de kopjes voor haar en Barteld gereed. Even laiet komt Barteld ook). Ziezoo Barteid. Wi'j kunt hier mit oes beiden now visite hollen. (Schenkt otuieiwiil koffie in). Dat is niet zoo slim Geessien. (Met hoofdbeweging in' de richting von de voorkamer). Ik wol er ook niet geern bi'j zitten, begriep ie. Ik steur er mi' ook niet umme, heur. Bi'j zok gedoe gevuul ik mi'j hielemoale niet thuus. Hoe liekt oe aans de anstoande schoonvolk van Harm toe. Now, as ze zooveuls geld hebben as verbeeldiqe, dan bint ze niet min. Dat is wat, niet. Stel oe veur, strakkies wol ik uut goed fatsoen dat vrommes een haand geven. Mar mis, heur. Ze holt de haand netties terogge. Madam was dat te min om mi'j een haand te qeven, Wat zeg -ie now wel van zoo'n gek. Ja jong, zokke lu'j reekent een arm meense niks. Die reekent oe nog minder as een hond, begriep ie. Dat is toch niks veur Harm, donkt mi'j, Want die is heelemoale aanders. Die prat tegen oes net zoo goed as tegen een aander. Die is niks niet wies. Harm dat is een reuze vent. Die blif gewoon, netzelde mit wie as hi'j umme goat. Mar hi'j zocht toch wei een vrouwe op mit centen. Dat ku'j tach wel zien. 43

46 Doar zorgt zien moew wei veur. Die zit hum doar altied over an te porren, begriep ie. Dat zeg ie goed. Die kik mar noar de centen en aanders niks. (Gaat I!aal de spietuie en haalt de schaal met koekjes en koek op). Kiek ies; BarteId, wi'j kriegt ook nog wei watvan de visite, al zitten wi'j er niet bi'j. Pak mar an, elk de helfte. Verdorie ja. (Neemt zijn deel van het schaaltje). Kriegen wi'j er now ook nog een borrel bi'j Geessien? Dat wee'k niet. Dat moe'w mar ofwachten. Bi'j een visite heurt dat toch zoo. En as ze doar veut iene kriegt, dan Ius ik er mer ook wel iene, begriep ie. Och, ie mit oen borrel altied. Doar zit niks gien goeds in. Niks gien goeds, GeessienJ Dat zo'k deenkenl Een borrel is overal goed veur. Het is een medicien veur een heeleboel kwoalen. Ik geleuve doar niks van. De draank brengt meer verkeerdigheid dan goeds in de wereld, vien ik altied, Dat verbeel ie oe. As ie geregeld een borrel gebruken, dan ku'j overal tegen. Tegen kolde en tegen warmte. Allemoale klets, Barteld. Een leege portemonnee krie'j der deur. Dat is 't ienigste. 44

47 Now overdrief ie het toch wel een beetien, Geessien. A'j zoo now en dan ies een siokkien koopt doar wo'j toch niet arm van. As 't mar bi'j een paar borrels bleef zol het niet zooveule hinderen. Mar as er teveule gebruukt wordt, en dat giet dan iederreize an, dan is 't vaste niet goed. Dan komp er niks as verkeerdigheid uut vorl. (Zacht vermanend). En ie gebruken ze ook wel genog, Barteld. Ikke? Ja zeker. Dat he'k vake genog eheurt, Mar dat hindert toch niks zeker. Der is gien rneense die er last van hef, as ikke zols, Mar 't is toch niet goed veur oe. Altied dat gezwabber an de weg. WeI allemachies. Ie duren mi'j dat oardig te zeggen. Dat komp urn da'k het zoo zunde viene. Urn zoo te Ieven liek ie mi'j de kerel niet veur, Barteld. (Is onder de indruk van die woorden en zwijgt). Zeq ies BarteId, bi'j now warkeluk_ zoo drok op jenever? {Haalt de schouders op). Och ja, wat za'k zeggen, ik lusse wel een barrel, maare. 45

48 Dus ie kunnen het toch ook nog wei Ioaten. As 't mut, ja, dan kan 'k ze ook wei loaten stoan. Dan begriep ik niet da'j het dan nog doet. A'j now ies etrouwd waren en ie hadden now ies kiender, zo'j 't dan ook nog doen? (Resoluut]. Nee, dan vaste nietl Mar woarumme doe'] dat dan now? Och, wat za'k zeggen, mar zoo. Dat geleuf ik niet. As ie now een aandere kerel waren kon'k het nog wei annemen. Mar dat ie dat mar- zoo an de gaank ekregen hebben.: doar geleuf ik niks van. Now, 't is toch zoo. Mar a'j mi'j now een plezier wilt doen Barteld, dan mu'j er mit ophollen mit dat gepumpel. Be.. loof ie mi'j dat? 'k Kan 't wei ies probeeren. Nee, ie mut het mi'j vaste beloven. Doe'j dat? (Onder de indruk van haar woorden). Now, a'k er oe now zoo'n groot piezier mit kan doen, now dan eh wii ik het wei zachiesan overgeven. Mooi zoo. Dat is nog ies flink van oe. Mar vertel mi'j nou ies Barteld, woarumme bi'j now eigeluk niet etrouwd. 46

49 J a Geessien, dat is een vroage, woar ik oe. niet gernakkeluk op antwoorden kane Hi'j dan wei ies verkeering had vrogger? He, ie bint ook al net as alle vrowlu'j, zoo ni'jsgierig as ik weet niet wat. Jar het liekt mi'j zoo vrurnd toe da'j nooit etrouwd binnen. En doarurn vroag ik datzoo. Ie zullen toch wei ies verkeerinq had hebbenj Joawel. Mar dat is al lange leene; wei meer dan 25 joar, begriep ie. En later nooit weer? ' Nee, nooit. Toen ha'k er in ien keer genog van. Da's joa gek. Bi'j er toen zoo van eschrokkenj BAij,TELD Urn de woarheid te zeggen: ja! Da's vrurnd. Dan mu'j toch ook wei wat beleefd hebben, donkt mi'j. Aanders ha'j het toch niet uutekregen. Jar wat ik toen beleefd hebbe (Zwijgt even). Ja, dat maqien, Geessien, woar ik toe verkeering mit had hebbe, dat was hoast net zoo'n maajn as ieje, net zoo knap en ook net zoo vlogge as ieje, mar jar (zucht) die verkeering is to en niks eworden. Dat was toch jammer. Hoe was dat dan zoo? 41

50 Ja Geessien, dat magien hef mi'j toen bedreugen. Ze is gaon trouwen mit een aander; mit iene die as meer geld har as ikke, begriep ie. (Begrijpend). 0, mar now begriep ik het, woarumme as ie an de draank ekomen bint. Dan was dat doarumme. Precies, Geessien. Doarumme was het net. Mar woarumme zocht ie to en gien aander Ope Ie konden toch aans ook nog wei iene kriegen. JoaweI. Mar ik hebbe mi'j altied veur eneumen, urn nooit gien vrouwe te nemen tegen mien zin, begriep ie. Doar he'j ook geliek an. Dat zol ik ook niet doen. Mar ie mut now gien jenever meer drinken heur. Want dat is heelemoale niet goed veur oe-. Now, um oe een plezier te.doen, dan za'k het loaten, begriep ie. (Neemt de schoenen van Harm en begint die poetsen). Wat doe'j now? Dat zie'j toch wei. Schoenen poetsen veur Harm. o juust, die mut, mu'j reek'n, weer gauw noar de meid. (Lachend). Dat zal 't wei. 48 te

51 (Kijkt met bewondetinq naar het werk van Geessieti). Wi'j wei geleuven Geessien, da'k nog ofgunstig worre op die jonkkeerl die as nog ies een keer mit oe trouwt. (Verwondert). Zoo. Hoe bedoel ie? WeI, zoo'n fleurige, knappe meid as ieje, Doar kon ik nog wei verkikkerd op word.en. (Lachend). Wat bi'j toch een oide gek. En 'zoo strakkies zee'j, da'j gien oardigheid meer an de vrowlu'j hadden. Och ja, dat is ook zoo. Doar ha'k niet meer an edacht, - Koman, ik zal mar ies weer an 't wark goan, want ik hebbe wei in de gaten, een borrel krieg ik vandage ook al niet. (Staat op). En ie ziet da'j de schoenen mar mooi glad kriegt, Geessien. (Gaat naar de deur). (Lachend). Goed heur. - Olde gek. (Kijkt kwasi boos am). Wat bi'j een sniggel. (~f). TIENDE TOONEEL. (Geessien en Harm). (Geessien werkt ijverig door. Harm komt uit de voorkamer). He, he, doar bin 'k gelokkig een poossien of. GEE8SIEN Of he'] 't al slim had. Nou en of. Het is mar proaten over allerhande Sniggel = plaaggeest, plagen. Olde Iiefde roest niet. 4) 49

52 dinqen, -dat niks urn de hakken heft Ik deenke: ik smeer hum. En wo'j mi'j now res gezelschop hollen altemit? Een klein poossien, want zoo dommee dien ik er wei weer hen te gclan.. Hi'j de koffie al op? Ja, net. (Laat hem de schoenen zien). Kiek ies. Wordt ze niet mooi glad? Ja. (Verwondert). Bin!" dat de miende? Ja jong. Ie mut toch weer netties wezen, a'] hen J antien goat. (Glimlachend). Ploaqqeest. Of ku'j dat niet hebben, da'k dat tegen oe zeqqe, 0, best heur. (Ernstiger). Zoo lange ploag ie mi'j der toch niet meer mit, Geessien. (Nieuwsgierig).- Of qoa'j gauw trouwen? Nee heur. Dat bin 'k heelemoale niet van plan. (Verbaasd). Zoo, niet? Nee heur. Tenminsen. 50

53 Ie hebt het toch al zoo dikke an, en oen anstoande schoonvolk bint vandage al op visite. Ik dachtte da'j now,wei gauw ies trouwen zollen, As mien moew heur zin kreeg wel Maare... ik hebbe er 'yien oardigheid an. ' He, woarumme toch niet. Ie bint toch old genog en Jantien ook. Ie kunt oe zuls best redden. (Zwijgt even). As Jantien now net was as ieje, Geessien, dan wol ik wei trouwen. (Haar gezicht een en a1 vraagteeken). Mar Harm, wat bedoel ie doarmit. Is Jantien dan niet goed? o best... maare. ' Now, wat scheelt er dan an. (Loopt naar het raam. enkomt dan weer in de richting van Geessien]..Ik magge heur eigeluk niet lien, Geessien. (Verbaasd). Henl? En dat zeg ie, now as oen anstoande schoonvolk vandage hier op visite bintj? (Vecht teqen ziclizeli}. Ja, Geessien... ik bin eigeluk... een vent van niks. Doar begriep ik toch niks van. Now he'j al zoo lange verkeering mit Jantien had. En 'now zeg ie da'j heur niet lien maggen. Dat is toch vrumd. Dat is het ook. 51