Maandblad van het Informatie- en Adviescentrum voor iedereen die vragen heeft over de vuurwerkramp.

Transcriptie

1 Nieuwskrant 13 Mei Uitgave 3, september 2001 Informatief magazine betreffende de gevolgen van de vuurwerkramp Uitgave 1, april 2001 Maandblad van het Informatie- en Adviescentrum voor iedereen die vragen heeft over de vuurwerkramp. Voor toelichting op de inhoud in het Turks of Marokkaans kunt u bellen. Türkc,e íc,erikle ilgili ac,iklamalar ic,in bu numarayi arayabilirsiniz: ! Echtpaar Barneveld wil niet kost wat kost terug 'Wat er geweest is, vind je toch nooit weer' Onlangs vroeg een ambtenaar van de gemeente Enschede of ze een bewijs hadden dat ze aan de Schurinksweg 45 hadden gewoond. Dat hadden ze. Uitstekend, dan zouden ze zeker in aanmerking voor een woning in de te herbouwen wijk Roombeek. Wachten In hun tijdelijke woning aan de Gronausestraat in Losser wacht het echtpaar Barneveld sindsdien min of meer gelaten op de dingen die komen gaan. Hij (72):'Ik hou contact op afstand en maak me er niet druk over.' Zij (71): 'Het ligt er ook een beetje aan hoe lang het duurt en wat ze ons aanbieden. Er zouden seniorenwoningen komen bij de velden van Roombeek, heb ik gehoord. Daar zou ik er eventueel wel een van willen.' In totaal 45 jaar woonde het echtpaar Barneveld aan de Schurinksweg. Letterlijk onder de rook van textielfabriek De Bamshoeve, waar hij werkte bij de technische dienst en de bedrijfsbrandweer. Als pasgetrouwd stel, hij afkomstig uit Losser en zij uit Overdinkel, kregen ze door de textielfabriek aanvankelijk een paar kamers toegewezen. Toen Barneveld na een tijdje bij z'n chef aangaf op zoek te zijn naar een woning, liet deze weten:'ik moet je hier bij de hand hebben'. Zo konden ze een bedrijfswoning aan de Schurinksweg betrekken. De Barnevelds woonden er, zeer tot hun tevredenheid, tot 13 mei Het pand, een blok van twee, raakte tengevolge van de rampzalige ontploffingen bij SE Fireworks onherstelbaar beschadigd. De karakteristieke woning, kort voor die fatale 13e mei eigendom geworden van de gemeente Enschede en op de nominatie behouden te blijven in het nieuwbouwplan Groot Roombeek, is inmiddels volledig afgebroken. Het echtpaar Barneveld restte slechts foto's en herinneringen. Ze laten een album zien met foto's, waarop de beschadigingen aan het huis en de ravage binnen goed te zien zijn. Op een van de foto's is een fiks brok beton te zien, vlak naast een kunststof tuinstoel. In diezelfde stoel in de tuin lag de heer des huizes op die dramatische zaterdag Informatie- en Adviescentrum

2 13 mei 's middags een tukje te doen, toen hij werd opgeschrikt door ontploffend vuurwerk. Nieuwsgierig geworden, ging hij een kijkje nemen in de Tollensstraat. 'Op een gegeven moment ben ik toch maar weer weggegaan. Het benauwde me', zegt hij nu. Net op tijd. Rennend voor z'n leven kon hij zich via de Renbaanstraat ternauwernood in veiligheid brengen achter de fabrieksmuur van de Bamshoeve toen de allesvernietigende klap kwam. Z'n vrouw was op dat moment ook op straat en werd door de luchtdruk tegen diezelfde muur gedrukt. 'Hier moeten we weg', was hun beider eerste gedachte toen ze de ravage in hun woning in ogenschouw namen. Na eerst nog de verzekeringspapieren uit de woning gehaald te hebben, vluchtte het echtpaar Barneveld naar de woning van hun dochter, iets verderop in de Roombeekstraat. Ook daar mochten ze echter uit veiligheidsoverwegingen niet lang blijven. Uiteindelijk vonden ze die avond onderdak bij een broer van mevrouw Barneveld in Overdinkel. Daar kwam ook een telefoontje binnen van hun zoon uit Duitsland. Volledig overstuur, nadat hij op televisie de eerste dramatische beelden van de WDR-ploeg in het rampgebied had gezien en de Grolsch-fabriek had herkend, was hij er lang niet in geslaagd contact te leggen met z'n ouders en zus. 'Het benauwde me' Contacten verwateren Na een week of zes bij hun dochter gebivakkeerd te hebben in haar inmiddels weer vrij gegeven woning aan de Roombeekstraat, kreeg het echtpaar Barneveld het aanbod van een nicht haar toch leegstaande woning aan de Gronausestraat in Losser te betrekken. Daar voelen ze zich inmiddels redelijk thuis temidden van veel van hun, uit hun oude woning geredde, meubels en spulletjes. Veel contact met buurtbewoners uit de Schurinksweg hebben ze niet. 'Dat verwatert toch snel.' Of ze ooit in hun oude buurt terug zullen keren, kunnen ze de Barnevelds niet zeggen. Laat staan dat ze denken er terug zullen vinden wat ooit zo vertrouwd was. Hij:'Als ik er nu kom, dan zie ik allemaal dichtgetimmerde huizen. Wegwezen, denk ik dan. Ach, wat er geweest is, vind je toch nooit weer.' U vraagt, wij antwoorden! Pagina 2 Heeft u vragen waar u nu wel eens een antwoord op wilt hebben? Richt uw vraag aan de redactie, postbus 167, 7500 AD of via iac.enschede.nl. Als uw vraag voor het eind van de maand binnen is, dan volgt het antwoord in de volgende uitgave M. Riezebeek IAC Vraag Met mijn gezin woonde ik bijzonder prettig in Roombeek. We woonden in een huurhuis en waren zeker van plan hier oud te worden. Omdat ik een echte doe-het-zelver ben, had ik in mijn tuin een garage gebouwd. De woningbouwcorporatie en de gemeente waren hierover geïnformeerd. De garage was niet apart verzekerd. Al het gereedschap heb ik via de inboedelverzekering vergoed gekregen. Niemand helpt mij de investering die ik in de garage heb gedaan, zeker vijftigduizend gulden, vergoed te krijgen. De vuurwerkramp heeft naast mijn huis, hobby, toekomst ook een stuk eigen geld weggenomen. Aan u de vraag wat ik nu nog kan doen om hierin een tegemoetkoming te krijgen? Antwoord Uw vraag heb ik voorgelegd aan Bureau voor Rechtshulp, van hen kreeg ik het volgende antwoord. Veel burgers en dus ook huurders hebben een inboedelverzekering afgesloten. In de polisvoorwaarden van zo'n verzekering wordt bepaald wat onder inboedel wordt verstaan en bij welke gebeurtenis de schade door de verzekering wordt gedekt. Kortom, de polisvoorwaarden zijn bepalend voor de vergoeding van de geleden schade. Deze voorwaarden kunnen per verzekeringsmaatschappij verschillen, maar in het algemeen is het zogenaamde huurdersbelang ook verzekerd. Daaronder wordt verstaan de door de huurder aangebrachte veranderingen en verbeteringen van het woonhuis, waartoe ook een schuur of zoals in dit geval de garage behoort. In de polis kan bovendien aan vergoeding van deze schade een maximum zijn verbonden. Ook u had een inboedelverzekering. Om vast te kunnen stellen of de schade aan de garage door de verzekering wordt gedekt en zo ja in welke omvang is het nodig de polisvoorwaarden te bestuderen. Alleen met die voorwaarden is het mogelijk volledig uitsluitsel te geven over een eventueel recht op uitkering. Indien u inmiddels akkoord bent gegaan met een door de verzekeringsmaatschappij voorgestelde schadevergoeding betreffende uw inboedel dan zal het moeilijk zijn hierop terug te komen. Bij onderhandelingen met de verzekeringsmaatschappij zal in eerste instantie een rol zijn weggelegd voor de tussenpersoon. Wanneer een bevredigd resultaat uitblijft, kan de verzekerde de hulp van een advocaat/ jurist inroepen. Het Bureau Rechtshulp verzorgt spreekuren voor slachtoffers van de vuurwerkramp. Vraag Tot voor een half jaar terug werd er rond het onderwerp herdenkingsmonument regelmatig iets gepubliceerd. Nu hoor ik niets. Zijn er al vorderingen? Antwoord De vuurwerkramp die Enschede op 13 mei 2000 heeft getroffen is een ingrijpende gebeurtenis die niet vergeten mag worden. Een monument ter nagedachtenis van deze ramp behoort dan ook een plek te krijgen in de nieuw te bouwen wijk Roombeek. Begin 2001 is er een commissie geweest die de bevolking heeft opgeroepen voorstellen voor een monument in te dienen. Dit heeft geleid tot ruim 60 ontwerpen en suggesties. De voorstellen

3 zijn gebundeld in een boekje dat voor 5 gulden te koop is bij het Rijksmuseum Twenthe. Geen van deze ontwerpen is aangewezen als het definitieve monument. Een ontwerp voor een monument kiezen en een monument plaatsen zijn zaken die niet op zichzelf staan. Dit heeft namelijk alles te maken met de inrichting van de wijk. Daarom moeten verdere beslissingen over het monument uitgesteld worden tot het tijdstip waarop het stedenbouwkundig plan voor Roombeek door de gemeenteraad is vastgesteld. Dit gebeurt waarschijnlijk in het najaar van Na die datum volgt er meer nieuws over het monument. Tot het moment waarop het definitieve monument is onthuld, blijft het bloemenmonument aan de Deurningerstaat de plaats waar 13 mei 2000 herdacht wordt. Onderwijs Jos Vermeulen Oud directeur Bonifatiusschool Vraag Een steeds terugkerend onderwerp in de plannen voor Roombeek is de brede school. Ik ben nog van de generatie dat je op je zesde naar de lagere school ging en deze op je twaalfde verliet. De term brede school zegt mij helemaal niets. Wat is er zo anders aan dan aan andere scholen? Een jeugdhonk Een fitnessruimte Dit alles naast de huisvesting van de basischool Noordlinde Van Damstraat, de Anna van Burenschool en twee lokalen van de Toermalijn. De omgeving van de brede school: parkachtig-kindvriendelijk/ veilig- verkeersluw met goede aanvoerlijnen en een goede parkeergelegenheid. Kortom: de brede school is veel meer dan de traditionele basisschool, al blijft die binnen de brede school wel degelijk bestaan met haar eigen autonomie Vraag De gemeente Enschede stelt drie miljoen gulden beschikbaar voor nazorg aan scholieren uit het rampgebied. Is er al iets bekend wat er concreet met dit geld gebeurt? Antwoord Omdat er de uitdrukkelijke vraag bij zit wat er concreet met het geld gebeurt heb ik meer tijd nodig om dit uit te zoeken en wil proberen deze vraag de volgende keer mee te nemen!...vervolg op pagina 4 Inhoudsopgave Antwoord In de vakantie fietste ik in de wijk Paddepoel in Groningen en daar zag ik met grote letters staan "Vensterschool" en daarnaast stonden de volgende verwijzingen: Basisschool Kindercentra (o.a. peuterspeelzaal) Ouder- en Kindzorg Bibliotheek Wijkinformatie Buurtcentrum Sporthal/ Zwembad Al deze instellingen waren in een centrum gelegen en dat wordt ook wel een " brede school" genoemd. Groningen is in deze een voorloper en kent nu al drie brede scholen onder één dak. De brede school richt zich allereerst op kinderen van 0 tot 15 jaar, maar kent ook allerlei activiteiten voor volwassenen. De ontwikkeling van de brede school in Roombeek West wordt gedacht rondom de Meeuwenstraat/ van Damstraat en Stroinksbleekweg. Als ideale plek ziet men de hoek Stroinksbleekweg/ Roomweg. De plannen voor Roombeek zijn ambitieus: kijk maar eens naar de instellingen die er een plekje in moeten krijgen: Consultatiebureau Kruipgroep Peuterspeelzaal Kinderdagverblijf Voor- en vroegschoolse educatie Sportaccomodatie en sportveld Voorzieningen gericht op kunst en cultuur (muziekschool, Concordia ) Sociaal cultureel werk (in samenspraak met het Kompas) Tussentijdse en naschoolse opvang Een gezonde kantine Multifunctionele ruimten (w.o. een recreatieruimte) Spreekruimtem/ grote vergaderruimten/ multifunctionele werkplekken Een techniekruimte/gang Een computerruimte/gang Een amfitheater Artikelen Pagina Wat geweest is, vind je toch nooit weer 1 Medewerkers Rijksmuseum 8 Basisschool de Fontein 12 Jeugdgezondheidszorg na de vuurwerkramp 14 Niets is raar in een rouwproces 15 Komende winter vervolg gezondheidsonderzoek 16 Rubrieken Vragenrubriek 2 Belangenvereniging BSVE 4 Column Fred Bosman 5 Activiteiten 6 Beeld van een kunstenaar 9 Het moment van Voor u / jou gelezen 17 Ondernemersrubriek 18 Van de redactie: Voor u ligt de derde uitgave van '13 mei Opnieuw Beginnen.' Dit keer de eerste publicatie van de rubriek 'Voor U / jou gelezen'. Dit keer worden boeken voor jong en oud over angst besproken. Verder zal in iedere uitgave een vaste rubriek van de ondernemersvereniging verschijnen en zal de fotorubriek 'Het moment van...' voortaan worden ingevuld door de fotograaf Cees Elzinga. Hij zal maandelijks een moment kiezen dat voor hem een bijzondere betekenis heeft en zijn impressies kort toelichten. Tevens vindt u in deze uitgave een aparte bijlage waar belangrijke adressen en telefoonnummers staan afgedrukt. Goed bewaren! Mocht u vragen hebben, een brief willen schrijven of een idee hebben, dan nodigen wij u graag uit contact op te nemen met de redactie, telefoon Pagina 3

4 ...vervolg vragenrubriek Frans van Gemert projectleider vuurwerkramp Districts Huisartsen Vereniging I.v.m. de vakantie periode zijn er geen antwoorden beschikbaar van Frans van Gemert nog bij zeggen, dat je haar niet kunt helpen en dat zij met haar problemen opnieuw zou kunnen bespreken met een hulpverlener, bijvoorbeeld het maatschappelijk werk. Ook kun je zeggen dat, je het contact niet kwijt wilt. In een zin zeg je het volgende: Buurvrouw, Ik wil je iets zeggen, wat ik heel moeilijk vind. We hebben nu een tijdje over je problemen gepraat, maar ik merk dat ik er niet meer naar kan luisteren. Ik wil je niet kwetsen en ik wil ons contact ook niet kwijt, maar ik wil dat je niet meer met je problemen bij mij komt. Ik raad je aan contact met het maatschappelijk werk op te nemen. Pagina 4 Gerrit van de Vegte Maatschappelijk Werk Vraag Zelf woon ik in een zuidwijk van Enschede en ben niet betrokken geweest bij de Vuurwerkramp. Naast mij woont sinds vorig jaar een gezin uit het rampgebied en met de buurvrouw heb ik een goed contact. Feitelijk te goed. Dagelijks komt ze bij me aan en vertelt ze van haar problemen. Als ik haar mag geloven heeft ze alle traumaprogramma's doorlopen. Inmiddels begint ze mij te vervelen met haar nooit ophoudende problemen. Hoe maak ik dit aan haar duidelijk zonder dat ik haar kwets? Antwoord Er is eigenlijk een heel simpele oplossing voor, maar die is tevens heel moeilijk. Mijn oplossing zou zijn: buurvrouw ik kan niet goed meer naar je problemen luisteren. Ik wil dat we het niet meer over je problemen hebben! Het moeilijke aan deze oplossing is, dat je de buurvrouw moet afwijzen. Je wilt haar niet kwetsen. Je vindt het misschien ook wel moeilijk om haar te kwetsen, omdat ze dan niemand meer heeft om mee te praten. In dat geval kun je haar er Vraag Mijn werk wordt een steeds groter obstakel voor mij. We zitten in een reorganisatie, de werkdruk stijgt en ik heb andere collega's. Zelf heb ik het gevoel dat ik door alles wat er is gebeurd, niet meer meekom in deze snelle ontwikkeling. Dat leidt weer tot slaapstoornissen en andere problemen. Als dit zo doorgaat gaat het steeds slechter met me. Wat kan ik doen om de situatie te verbeteren? Antwoord Wat ik uit de vraag begrijp is, dat er door de reorganisatie veel veranderd. Andere collega's, een hoger tempo met als gevolg slaapstoornissen en andere problemen. Op het moment dat je deze symptomen bij je zelf waarneemt, is het belangrijk om aan de bel te trekken! Een gesprek op je werk kan helpen. Wat je ook kan doen is een afspraak maken met de ARBO arts om met hem/haar door te nemen wat je kunt doen. Je kunt altijd naar een ARBO arts gaan. Je hoeft daarvoor niet eerst in de ziektewet te komen. Een andere mogelijkheid is om een afspraak te maken met een maatschappelijk werker. Deze kan je helpen met en adviseren in wat je kan met de moeilijkheden. Wacht er niet te lang mee, want uitstel kan de problemen alleen maar erger maken. Het maatschappelijk werk is bereikbaar op alle werkdagen van 9.00 tot uur op nummer BSVE vergroot druk op afhandeling openstaande kwesties De Belangenvereniging Slachtoffers Vuurwerkramp heeft voor de bouwvak vakantie een verhelderend gesprek gevoerd met de voorbereiders van de te herinstalleren commissie Van Lidth de Jeude. Deze commissie moet volgens de motie van kamerlid M. Wagenaar (PvdA) voorstellen doen met betrekking tot allerlei vormen van vervolgschade. Voorzitter Albert Vasse en directeur Daniël Hartman hebben de nadruk gelegd op een snelle afwikkeling van alle zaken. De enquête die in mei is verstuurd aan alle leden van de BSVE heeft voor een groot deel de inhoud van het gesprek bepaald. De resultaten van deze vragenlijst benadrukten extra de noodzaak van het oplossen van een aantal kwesties. Veel huiseigenaren kampen met dubbele lasten, veel mensen hebben werkgerelateerde problemen en een flink aantal slachtoffers hebben onenigheid met verzekeringsmaatschappijen en schoonmaakbedrijven. Algemeen kan worden gezegd dat de problemen die de slachtoffers momenteel hebben individueel van aard zijn en tot uitzonderingssituaties horen. Albert Vasse:,,We hebben benadrukt dat er oplossingen op maat bedacht moeten worden. Een financiële regeling met daarbij talloze criteria waaraan een getroffene moet voldoen werkt niet meer. Met de mensen zelf moeten de problemen in kaart worden gebracht en oplossingen worden uitgewerkt''. Inkomensachteruitgang Een belangrijk item waar de BSVE over heeft gepraat zijn de problemen i.v.m. de arbeidssituatie en de achteruitgang in inkomen voor veel mensen. Zeer uiteenlopende voorbeelden van slachtoffers zijn bekend binnen de BSVE.

5 Het gaat zowel om mensen die in de WAO terecht komen, als om mensen die geen contractverlenging krijgen of ploegentoeslagen missen. Ook is aandacht gevraagd voor mensen die op 13 mei 2000 al in de ziektewet zaten of een uitkering hadden, thuiswerkers en de positie van huisvrouwen. Helemaal schrijnend noemt de BSVE de situatie van een aantal mensen die behalve met inkomensachteruitgang ook nog eens geconfronteerd worden met bijvoorbeeld dubbele woonlasten.,,het feit dat er voor deze mensen geen constructieve oplossing wordt geboden op korte termijn is een slechte zaak,'' aldus Albert Vasse. Ook op het terrein van wonen en inboedel kreeg de Commissie van Lidth de Jeude het verzoek van de BSVE te zoeken naar constructieve oplossingen.,,deze kwesties hadden al lang afgewikkeld moeten zijn'', aldus de BSVE-voorzitter. Letselschade en immateriële schade In de motie-wagenaar werd onder 'vervolgschade' uitdrukkelijk ook letselschade begrepen. Een moeilijkheid die de commissie hierbij moet zien op te lossen is te bepalen hoe ruim dit begrip moet worden uitgelegd. Vraag daarbij is in hoeverre geleden leed, resp. psychische schade, ook hieronder kunnen vallen. Een uitgebreide rapportage van de BSVE over psychische schade moet de commissie inzicht bieden in de problemen waar getroffenen door de vuurwerkramp mee kampen. Albert Vasse:,,Belangrijk is dat de geboden oplossing een rechtvaardige is. Met halve maatregelen voelen de mensen zich niet geholpen. En daarmee zouden gedupeerden alsnog een reden hebben om te proberen hun gelijk bij de rechter te halen'' De Commissie Van Lidth de Jeude heeft naast de BSVE ook andere instanties in Enschede gesproken om een goede inventarisatie te kunnen maken. Dat het veel te lang duurt voordat een oplossing aangedragen wordt is ook door andere organisaties benadrukt. De BSVE hoopt dan ook dat de commissie spoedig na de officiële installatie met creatieve oplossingen komt. De gespreksnotitie van de BSVE met de commissie Van Lidth de Jeude is na te lezen op Drienerweg 35, 7522 ER Enschede, , Openingstijden ma t/m do 8.30 tot uur vr 8.30 tot uur Fred Bosman Onbegrepen lichamelijke klachten Artsen willen graag alles begrijpen. Ik ook. Pas als ik iets begrijp denk ik dat ik er ook wat aan kan doen: als iemand buikpijn heeft en hij eet ieder dag patat met uien, dan begrijp ik iets van die buikpijn. Maar zo eenvoudig is het natuurlijk meestal niet. Soms moet ik met de patiënt tot de slotsom komen dat er "wel wat aan de hand is", maar dat we geen verklaring hebben voor de klachten. Ik probeer dan toch met hem te zoeken naar mogelijke verbanden, tussen gebeurtenissen, ervaringen of eigenschappen van de betrokkene. Gebeurtenissen slaan we op in ons geheugen. We weten niet precies hoe ons geheugen in elkaar zit. Het is een soort netwerk van zenuwverbindingen. Die zitten in ons hoofd. Het hoofd maakt deel uit van ons lijf, dus waarom zou een deel van dat geheugen ook niet elders in het lijf " zitten"? Zo slaan we angsten, of ander gevoelens op in ons lichaam. We voelen dan onze maag "omdraaien" of we hebben nekklachten of noem maar op. Dat kan soms ernstige vormen aannemen. Zo ernstig dat we denken dat er werkelijk iets met het hart of hoofd aan de hand is. Een tablet om de pijn of de spanning in de nek of het hoofd of waar dan ook te verlichten doet soms wonderen, maar helaas altijd maar korte tijd. We verwachten dat mensen die getroffen zijn door de ramp en angsten en zorgen houden steeds meer van dit soort lichamelijke klachten gaan vertonen. Een verband met de ramp wordt dan vaak niet gelegd, ook niet door de artsen. Natuurlijk is het zaak dat de klachten serieus worden genomen en soms is het ook nodig om gedegen lichamelijk onderzoek te doen, maar het is ook belangrijk om vragen te stellen als: hoe ziet je dagbesteding er uit, ben je niet te zwaar belast met allerlei zorgen, hoe gebruik je je energie, onder wat voor omstandigheden wordt de pijn erger, of juist minder. Het is daarom handig om daar al vast over na te denken vóór het eerste doktersbezoek. Pas als we echt geen idee hebben waar de klachten mee samenhangen of waardoor ze worden veroorzaakt mogen we spreken van onbegrepen lichamelijke klachten. Dan bent U er natuurlijk nog niet klaar mee. Hooguit bent U enigszins gerustgesteld. Er zijn dan gelukkig nog allerlei mogelijkheden om te leren op een verstandige manier met de klachten om te gaan. Als de klachten te maken zouden kunnen hebben met het niet kunnen verwerken van angst, boosheid of verdriet dan kan het helpen om die gevoelens verder te verkennen. Dat kan letterlijk pijnlijk zijn, maar het is de bedoeling om die pijn vervolgens onder controle te krijgen door een juiste behandeling. Die behandeling bestaat uit gesprekken of oefeningen ( bijvoorbeeld ontspanningsoefeningen). Het helpt niet altijd, helaas, maar vaak wel. Het is van belang dat je als persoon serieus wordt genomen. Samen met je arts ga je op zoek naar de mogelijke betekenis van je klachten. Neem geen genoegen met de afschuwelijke uitdrukking "het zit tussen de oren". Pagina 5 Dagelijks inloopspreekuur van 8.30 tot uur Fred Bosman is als psychiater verbonden aan Mediant

6 Activiteiten & Regelingen Bibliotheek zoek sponsors Ruim 100 inzenders reageerden dit jaar op verzoek van de bibliotheek om hun verhaal of herinnering aan de 13e mei aan het papier toe te vertrouwen. Al die verhalen van ooggetuigen worden nu op de computer verwerkt en zullen ook als blijvende herinnering een plaats in de Twentecollectie van de bibliotheek krijgen. In die collectie bewaart de bibliotheek alles wat met het leven in deze omgeving te maken heeft en vanzelfsprekend ook alles over de Vuurwerkramp. De Stichting heeft haar werkgebied onderverdeeld in vier deelgebieden. Vandaar vier informatieavonden op 18, 19, 25 en 26 september. Per deelgebied wordt uitgelegd hoe er gewerkt gaat worden. Zoals bekend zullen de werkzaamheden waar mogelijk per huizenblok, straat of buurt worden uitgevoerd. Groot herstelwerk en kleine klussen zullen elkaar doorkruisen. Jan Klein, projectleider van Stichting Stadsherstel:,, Je kan zeggen dat we naar elkaar toewerken. Je kan je prioriteit leggen bij mensen die na anderhalf jaar nog niet in hun huis kunnen wonen of bij een groep mensen die een aantal kleine problemen hebben. Wij menen dat deze prioriteiten naast elkaar kunnen staan''. Pagina 6 Onze liefste wens is echter om deze verhalen daarnaast in boekvorm uit te geven, maar dat zal de nodige kosten met zich meebrengen, wil je het goed doen. De bibliotheek is dus op zoek naar mensen / instellingen die ons financieel of anderszins zouden willen steunen om een bijzondere uitgave van de 'ooggetuigen-verslagen' mogelijk te maken. Weet u iemand of ziet u zelf mogelijkheden, neem dan contact op met: Tineke Amrouche-Dorgelo, Openbare Bibliotheek Enschede, Pijpenstraat 15, 7511 GM Enschede, doorkiesnummer , t.amrouche@obenschede.nl Overigens kunt u een selectie van de ingezonden bijdragen in de komende uitgaven van '13 mei Opnieuw Beginnen' lezen. Uitgenodiging presentatie Stichting Stadsherstel Huiseigenaren van Enschede Noord met schade aan hun woning als gevolg van de vuurwerkramp krijgen eind september te horen hoe en wanneer Stichting Stadsherstel haar werkzaamheden gaat uitvoeren. Op een aantal punten is de Stichting reeds begonnen met het herstellen van panden en zijn de bouwborden van Stichting Stadsherstel aan de gevel bevestigd. Deze eerste objecten vormen gezamenlijk een project om onder meer tijdsduur, aard van de werkzaamheden en in geval van sloop datgene wat tussen tekentafel en sleuteloverdracht moet gebeuren in te kunnen schatten. Resultaat van de enquête, die Stichting Stadsherstel onder de getroffenen heeft gehouden, is dat ruim duizend eigenaren een beroep doen op hulp van de Stichting. Voor een deel betreft het herstelde schade en wordt alleen een bouwtechnische keuring gevraagd. In andere gevallen moet een woning nog volledig worden hersteld of is er sprake van onenigheid met de verzekeringsmaatschappij over de hoogte van de uitkering in relatie tot de omvang van de schade. De voorlichtingsavonden waarvoor alle betrokkenen een uitnodiging krijgen, zullen plaatsvinden in het Rijksmuseum aan de Lasondersingel. Mensen die graag een beroep willen doen op Stichting Stadsherstel en nog niet bekend zijn met de Stichting kunnen contact opnemen via of tijdens kantooruren langskomen aan de Drienerweg 35. Nieuwsbrief BSVE De Belangenvereniging Slachtoffers Vuurwerkramp is gestart met het uitbrengen van een eigen nieuwsbrief. In het nulnummer, dat eind augustus werd verstuurd, zijn alle juridische kwesties rond de vuurwerkramp toegelicht. Mensen die interesse hebben in deze nieuwsbrief kunnen een exemplaar ophalen op het kantoor van de BSVE, Drienerweg 35 (porta cabin op terrein voormalige Nieuwe Weme). Telefonische enquêtes De gemeente is op 3 september gestart met een tweetal onderzoeken bij gedupeerden van de vuurwerkramp. Via een telefonische enquête van I en O Research wordt onderzocht in hoeverre gedupeerden van de vuurwerkramp tevreden zijn over de hulpverlening tot op heden. In het kader van dit onderzoek wordt een steekproef uit het totaal van gedupeerde particulieren en ondernemers benaderd; dus niet iedereen. De enquête van het IAC moet inzicht opleveren in de aard en omvang van nog bestaande (im)materiele problemen bij cliënten van het IAC. Hiertoe worden alle geregistreerde cliënten van het IAC telefonisch benaderd. Gelet op het geheel verschillende karakter van de vraagstelling en de onderzoeksopzet is gekozen voor een tweetal afzonderlijke enquêtes. Iedereen die wordt benaderd ontvangt voorafgaand aan het telefonisch contact een aankondigingsbrief met aanvullende informatie.

7 Een deel van de resultaten van de IAC-enquête kan worden doorgegeven aan de Commissie Financiële afwikkeling II die op 10 september door de Minister van Binnenlandse Zaken is geïnstalleerd. Deze commissie onderzoekt welke gedupeerden geen of onvoldoende tegemoetkoming in materiele schade hebben ontvangen hoewel er verschillende soorten regelingen bestaan. en de pogingen die hij / zij doet om permanente atelierruimte te vinden. Na de zomerstilte is het programma vanaf 12 september wekelijks weer te beluisteren op de woensdagavond tussen en uur. Op radio Hengelo of Enschede FM (ether en of kabel 87.5). Cursus 'Omgaan met spanningsklachten' Gezondheidscentrum Noord organiseert in het najaar opnieuw cursussen 'Omgaan met spanningsklachten'. Vanwege de enorme belangstelling bij de afgelopen cursussen worden dit najaar meerdere cursussen gegeven voor Turkse en Nederlandse vrouwen. Ook vrouwen van andere nationaliteiten zijn welkom. Bij voldoende belangstelling van mannen kan de cursus ook speciaal voor mannen of voor een gemengde groep (mannen en vrouwen) worden gegeven. Allerlei situaties kunnen spanningen geven. Door teveel spanningen (stress) kun je klachten krijgen, zoals bijvoorbeeld hoofdpijn, buikpijn, rugpijn, vermoeidheid, slapeloosheid. In deze cursus krijgt u meer informatie over spanningsklachten en leert u hoe u zelf beter met spanningen om kunt gaan. De cursus bestaat uit 7 bijeenkomsten van 2 uur. Het programma van de cursus: 1. Informatiebijeenkomst 2. Wat zijn spanningsklachten 3. Lichamelijke klachten en herstel 4. Leren omgaan met spanningsklachten 5. Houding, ademhaling en ontspanningsoefeningen 6. Hulp nodig? Waar kan je terecht? 7. Opkomen voor jezelf Er zijn voor de deelnemers geen kosten aan de cursus verbonden. De gemeente Enschede heeft extra subsidie voor de cursus gegeven i.v.m. de nazorg van de ramp. De cursus wordt gegeven door de Gezondheidsvoorlichters samen met het Wijkwelzijnswerk, Stichting Maatschappelijke Dienstverlening, Fysiotherapiepraktijk Krijnsen en het Informatie- en Adviescentrum (afd. Gezondheidsvoorlichting). Voor meer informatie of als u interesse heeft in het volgen van de cursus kunt u daarvoor contact opnemen met Güzide Ay en Sevgi Seçkin; Gezondheidscentrum Noord, telefoon Gezondheidscentrum Wesselerbrink, telefoon IAC/ project gezondheidsvoorlichting GGD, telefoon 'Het gescheurde doek' in de lucht Het programma over de beeldende kunst in de regio 'Het Gescheurde Doek' heeft sinds een half jaar een eigen radiostudio in de Klanderij, de tijdelijke atelierruimte voor kunstenaars. In dit programma wordt aandacht besteed aan de huidige werkstituatie van de beeldend kunstenaar Wilt u meer informatie? Bel of info@radiokunst.net. Boek 'Blijvende herinneringen' gereed In de weken na de ramp is gestart met het gezondheidsonderzoek vuurwerkramp Enschede. Er werden toen bloed- en urinemonsters afgenomen en de deelnemers hebben ook een uitgebreide vragenlijst ingevuld. Die vragenlijst eindigde met de open vraag: "Wat heeft op u de meeste indruk gemaakt gedurende de eerste uren na de explosie?" Ervaringen van bewoners, hulpverleners en passanten zijn met tekst en beeld gebundeld in een herinneringsboek 'Blijvende herinneringen'. Waarom dit boek? Ruim 2000 deelnemers hebben deze vraag ingevuld. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de gemeente Enschede willen de getroffenen van de vuurwerkramp deelgenoot maken van de ervaringen van anderen. Daarom is aan het Instituut voor Psychotrauma (IVP) gevraagd om de antwoorden op de open vraag uit het onderzoek te ordenen en geschikt te maken voor publicatie. Het boek 'Blijvende herinneringen' bevat een selectie uit de meest indrukwekkende reacties van deelnemers aan het onderzoek en een aantal interviews. Bovendien is een samenvatting van de analyses van de antwoorden op de verschillende vragen toegevoegd. De geïnterviewden hebben zelf foto's uitgezocht die voor hen verwoorden wat zij hebben meegemaakt. Officiële overhandiging Het 1e exemplaar van het boek wordt op donderdag 27 september officieel overhandigd aan de voorzitter van de BSVE, de heer Albert Vasse. Geïnterviewden en andere genodigden die hebben meegeholpen aan de totstandkoming ontvangen eveneens een exemplaar. De overhandiging vindt plaats in het Rijksmuseum Twenthe in Enschede. Gratis af te halen Het boek is vanaf vrijdag 28 september gratis af te halen bij het Informatie- en Adviescentrum (IAC) aan het Molenplein 1 in Enschede. Het IAC is op werkdagen geopend tussen 8.30 en uur. Alle deelnemers aan het gezondheidsonderzoek en alle mensen die in het registratiesysteem van het IAC staan opgenomen komen voor een boek in aanmerking. Het boek is opgesteld in het Nederlands, Engels, Duits, Turks en Arabisch. Ondanks de grote oplage geldt helaas wel zolang de voorraad strekt. Pagina 7

8 ...vervolg Activiteiten en Regelingen Telefonische enquêtes De gemeente is op 3 september gestart met een tweetal onderzoeken bij gedupeerden van de vuurwerkramp. Via een telefonische enquête van I en O Research wordt onderzocht in hoeverre gedupeerden van de vuurwerkramp tevreden zijn over de hulpverlening tot op heden. In het kader van dit onderzoek wordt een steekproef uit het totaal van gedupeerde particulieren en ondernemers benaderd; dus niet iedereen. De enquête van het IAC moet inzicht opleveren in de aard en omvang van nog bestaande (im)materiele problemen bij cliënten van het IAC. Hiertoe worden alle geregistreerde cliënten van het IAC telefonisch benaderd. Gelet op het geheel verschillende karakter van de vraagstelling en de onderzoeksopzet is gekozen voor een tweetal afzonderlijke enquêtes. Iedereen die wordt benaderd ontvangt voorafgaand aan het telefonisch contact een aankondigingsbrief met aanvullende informatie. Mensen die door I en O Research worden benaderd, zullen voorlopig niet door het IAC worden geënquêteerd. Zo wordt onnodige overlap voorkomen. Een deel van de resultaten van de IAC-enquête kan worden doorgegeven aan de Commissie Financiële afwikkeling II die op 10 september door de Minister van Binnenlandse Zaken is geïnstalleerd. Deze commissie onderzoekt welke gedupeerden geen of onvoldoende tegemoetkoming in materiele schade hebben ontvangen hoewel er verschillende soorten regelingen bestaan. Expositie In de Klanderij-ateliers staat tot 21 september een expositie van foto's en schilderijen van kunstenaars die door de ramp waren gedupeerd. Georganiseerd door de Stichting Ateliers BvV. Er is werk te zien van Domin Overbeek, een moderne decoratieve vloerschildering in pointillistische stijl; de laatste kans dit bijzondere kunstwerk te bewonderen. En het 'werk in wording' van Van Royen. Dit kunstwerk bestaat uit een meterslange tekening dat in de laatste 'Klanderijweek' van de expositie wordt voltooid. Verder is er werk te zien van Cees Elzenga (fotografie), Razak Hassan (schilderijen), Manon Leeflang (schilderijen), Peter Geerts (lichtobjecten), Fiona Rijpkema ((schetsen), Hannelore Houdijk (schilderijen), Ria Hummel (schilderij), Petra Boonstra (schilderijen), Marc Augustin (foto's), Arjen van der Hoeven (schilderijen) en Philip Ultee (ruimtelijk werk en schilderijen). De openingstijden zijn: woensdag t/m vrijdag van tot uur en vrijdagavond van tot uur. Pagina 8 Beheerders museumcafé komen nu pas aan eigen emoties toe 'Er komen nu mensen in het museumcafé, die zeggen: goh, je hebt zeker een lekker rustig jaar gehad omdat het museum dicht was. Nou, die mensen moet ik dan toch wel even streng op de vingers tikken. Voor ons was het een rampjaar!' Nu, na ruim een jaar, het leven in het Rijksmuseum Twenthe zo langzamerhand z'n gewone gang herneemt, komen bij beheerder Jerry Kroezen van het museumcafé pas de emoties los. Terwijl het museum in verband met herstelwerkzaamheden voor het publiek gesloten was, fungeerde het museumcafé een jaar lang als een ontmoetingsplek voor getroffenen van de vuurwerkramp. In de praktijk groeide het uit tot een soort rouw- en bezinningscentrum, een plek waar dagelijks betrokkenen met al hun verhalen en emoties naar toe kwamen. Emoties en verhalen die vooral bij de cafémedewerkers terecht kwamen. Ook Dineke Schoneveld, tevens beheerder van het museumcafé, heeft het moeilijk gehad: 'We hebben bijna een jaar lang ongelooflijk veel nare en zware verhalen aangehoord. Daar heb ik nu nog veel last van. Juist nu het museumcafé weer gewoon draait, komen er onderhuidse emoties boven. Ik merk dat ik er zelf nog helemaal niet klaar mee ben.' Jerry:' Een jaar lang zijn we bezig geweest met het leed van anderen. Aan de verwerking van onze eigen emoties kwamen 'Voor ons was het een rampjaar' we amper toe. De ramp werd mijn werk. Mijn werk werd een ramp. Het museum haalde alles wat met de ramp te maken had naar zich toe. De bijeenkomsten met betrekking tot

9 de wederopbouw werden in het museum gehouden, de presentatie van het rapport van de commissie Oosting heeft hier in het Rijksmuseum plaats gevonden, lezingen van de brandweer, de KRO, noem maar op, allemaal hier. Dat waren extreem lange werkdagen van soms wel twaalf uur. Als je dan aan het eind van de dag thuis kwam was je doodmoe en kwam je vaak helemaal niet meer tot ontspanning. Altijd was er die ramp, of je nu wilde of niet. Het ging maar door. Nu pas kom ik tot het besef dat ik zelf ook heel nauw bij de ramp betrokken ben geweest. Dat ik geluk heb gehad. Vlak voor de klap was ik nog even wezen kijken in de Tollensstraat. Een persfotograaf heeft me een foto laten zien waar ik vanaf het terrein van de firma Thole naar de brand bij SE Fireworks sta te kijken. Als bij onweer de donder buldert dan krimp ik nog ineen, dan wil ik weer schuilen voor dat grote gevaar. Dat is sinds de ramp want daarvoor zat ik zelfs buiten naar het onweer te kijken want ik vond dat prachtig.' Jerry en Dineke zijn er allebei van overtuigd dat het goed was dat er zo'n plek was, waar getroffenen terecht konden met hun verhalen, woede en verdriet. Maar ze zijn er evenzeer van overtuigd dat het hele proces en hun eigen rol daarin beter begeleid had moeten worden. Aanvankelijk was het de bedoeling om het museumcafé open te stellen voor getroffenen van de vuurwerkramp die daar onder het genot van een kopje koffie even tot rust en op verhaal konden komen. Al snel echter groeide het museumcafé uit tot een soort rouwplek vol met foto's, teksten en tekeningen, maar ook met tastbare tekenen van de ramp als brokken beton. Dineke: 'De mensen die hier kwamen waren vaak helemaal overdonderd door het beeldmateriaal.' Jerry: 'En dan kwamen haast vanzelf de emoties en de verhalen. Ik kon het niet over m'n hart verkrijgen om het alleen maar bij een kopje koffie te laten. Als mensen begonnen te praten dan kon ik een gesprek niet zomaar afkappen, en zo kwam je al gauw in de rol van een soort hulpverlener. Daar ben je natuurlijk niet op toegerust. Ik trok het me allemaal veel te veel aan. Ik ging zelfs voor iemand in geldnood bellen met overheidsinstanties om er voor te zorgen dat zij toch iets te eten kon kopen. Dan ga je eigenlijk veel te ver want daar ben je niet voor.' Aan de overkant van de strak vormgegeven museumtuin is te zien hoe enkele bezoekers in een galerij zich verdiepen in een grote foto. Dineke: " Daar in die galerij is nog steeds beeldmateriaal van de vuurwerkramp te bezichtigen. Maar gelukkig is de tentoonstelling niet meer hier in het café want wij hebben het nu wel gezien". Jerry: "Ja, we hebben genoeg gezien, genoeg om te zeggen: het was gewoon te veel maar dat wordt vaak niet begrepen". Nog steeds komen mensen kijken naar de verschrikkelijke beelden van de ramp maar gelukkig kan het cafépersoneel zich daar nu een beetje van distantiëren. Na een jaar vol ellende zijn er weer de gewone dingen en proberen Jerry en Dineke, zo goed en zo kwaad dat gaat, om de ramp eindelijk achter zich laten. Pagina 9 Beeld van een kunstenaar: Mennie van Amerongen Mennie van Amerongen, geboren in 1955, heeft in 1990 eindexamen gedaan aan de AKI in Enschede. Hij werkt, behalve in het eigen atelier graag in activiteiten en projecten van anderen. Hij hecht eraan om met een groep kunstenaars bepaalde ideeën uit te werken. Voorbeelden hiervan zijn de projecten van de Eerste Nederlandse Kunstuitleen voor de Automobilist (ENKA) en de Kring van AKI Studenten (KRAS). Daarnaast gaat veel tijd zitten in bestuurlijke activiteiten voor kunstenaarsorganisaties als HenK BV en Sterk. schade op. Inmiddels is de atelier-ruimte aan de Kottendijk gelukkig weer hersteld en kunnen de kunstenaars weer aan het werk. De bijdrage van Mennie van Amerongen in '13 Mei Opnieuw Beginnen' komt voort uit de behoefte weer aan de slag te gaan en nieuw werk te maken. Het kunstwerk op de volgende pagina's is speciaal voor dit nummer gemaakt. Van Amerongen heeft aan verschillende tentoonstellingen deelgenomen: 'Face to face;' van HenK BV in 2001, 'Mens en natuur;' Stedelijk Museum Zwolle 2000, Het burgemeestersproject; reizende tentoonstelling door Twente met kunstenaarsgroep KRAS in 1999, Kunstenaars als ondernemer; Markt 17 Enschede 1999, 50 jaar mensenrechten; Universiteit Twente. Mennie van Amerongen had zijn atelier voor de vuurwerkramp in de 'de Zessprong,' aan de Kottendijk. Op 13 mei 2000 kwamen de plafonds naar beneden. Er was veel water- en glasschade. Gebouw en de vele kunstwerken liepen grote

10 Pagina 10

11 Pagina 11

12 Nazorgplan op gereformeerde basisschool De Fontein 'We bieden een luisterend oor voor kinderen die iets kwijt willen over hun ervaringen tijdens en na de vuurwerkramp. Onze houding is in principe passief. We trekken beslist niet aan de kinderen, al zijn we natuurlijk wel heel alert op signalen dat kinderen het moeilijk hebben met de verwerking.' komen op wat we deden aan nazorg. Dat we een jaar na de ramp de koers iets moesten aanpassen. Ons moesten bezinnen op de vraag hoe we de komende jaren verder moesten.' Die bezinning, in nauw overleg met externe deskundigen van onder meer Mediant, resulteerde in een nazorgplan dat zich richt op drie doelgroepen. Op de eerste plaats natuurlijk de leerlingen, maar daarnaast ook de leerkrachten en ouders. Werken met je handen Dankzij een financiële bijdrage van de gemeente Enschede ( gulden op jaarbasis) was het mogelijk een gespecialiseerde leerkracht creatieve vorming aan te stellen. Martin Brouwer: 'Werken met je handen geeft rust en helpt verwerken. Maar ook hier geldt dat we niet trekken aan kinderen. We reiken iets aan. Door met thema's te werken als bijvoorbeeld wonen. Als er daarbij dingen naar boven komen die met de ramp te maken hebben, kunnen we die signalen oppakken.' Pagina 12 Martin Brouwer, als leerkracht vanuit de IB (Interne Begeleiding) belast met de coördinatie van de nazorg van de vuurwerkramp op de gereformeerde basisschool De Fontein, benadrukt een aantal keren dat zijn school zich niet actief met hulpverlening bezig houdt. 'De ouders hebben aangegeven: laat de school de school zijn. De meeste mensen willen ook vooruitkijken.' Herdenking riep veel emoties op In principe mag de opstelling van het team van De Fontein dan terughoudend zijn waar het gaat om hulp bij het verwerkingsproces, er is wel degelijk van alles aan gedaan om adequaat te kunnen reageren op signalen van leerlingen, ouders, maar ook leerkrachten. Zo is er, na een proces van bezinning in nauw overleg met externe hulpverlenende instanties, een plan opgesteld waarmee De Fontein voor zo lang als nodig is toegerust is op begeleiding van het verwerkingsproces. Volgens Martin Brouwer is dat plan in elk geval voor het komende schooljaar 'waterdicht'. Het nazorgplan werd opgesteld toen bleek dat de herdenking van de ramp veel emoties opriep. Martin Brouwer:' We schrokken ervan dat er nog zoveel los kwam. Ook bij kinderen die niet direct bij de ramp betrokken waren. We kwamen tot de conclusie dat er een aanvulling moest Om te voorkomen dat leerlingen in een zwart gat vallen wanneer ze naar het voortgezet onderwijs gaan, worden signalen van kinderen in groep 8 opgepakt en doorgespeeld. Zowel voor leerkrachten als ouders voorziet het nazorgplan in thema-bijeenkomsten. Eens in de tien weken komen de leerkrachten bij elkaar onder meer voor psycho-educatie, waarbij uitleg wordt gegeven over trauma, stressverwerking en klachten. Daarnaast is er een maandelijks spreekuur van IB'er Martin Brouwer, waar leerkrachten op afspraak terecht kunnen. 'We schrokken dat er nog zoveel los kwam' Voor de ouders zijn er in het nieuwe schooljaar drie themabijeenkomsten gepland. De eerste, direct na de zomervakantie, staat in het teken van de psycho-educatie. Centrale vraag tijdens deze bijeenkomst: hoe verliep de vakantie? De tweede bijeenkomst zal rond de jaarwisseling plaats vinden en de derde rond 13 mei in Volgens Martin Brouwer allemaal 'ijkpunten' in het verwerkingsproces. 'We kunnen op dit moment niet overzien hoe diep het zit bij leerlingen, leerkrachten en ouders. Vast staat wel dat we meerdere jaren moeten uittrekken voor de nazorg. Iedereen, niemand uitgezonderd, heeft een verhaal.'

13 Het moment van... Enschede, Roomweg, augustus 2001 Cees Elzenga Pagina 13 De wederopbouw van Roombeek. Zullen de bouwers treden in de voetsporen van hun voorgangers? Ongetwijfeld zullen ze er hun sporen verdienen. Het eerste nieuwe bouwwerk staat al binnen de schutting. Het lijkt een uitkijkplatform. Of is dat niet het goede woord? De vertrouwde contouren van de kolenbunker van de Bamshoeve zijn er in te herkennen. Het geeft kijkers de kans te kijken naar wat er gebeurd of naar wat er niet meer is. En het daar met elkaar nog eens over te hebben. Alle dagen is de horizon nieuw. Ook een voor de fotograaf onbekende hond heeft er zijn sporen nagelaten en historie geschreven. In het natte beton klauwde hij zijn weg naar de poort. De kortste weg leek de beste. Deze indrukken krijg je er voorlopig niet meer uit. De fotograaf Cees Elzenga heeft zelf ook de nodige voetstappen liggen in Enschede-Noord. Hij ging er met zijn ouders naar de Deta-kerk, bezocht de Juliana van Stolbergmavo en had er zijn atelier in de Bamshoeve. Er bestaat een kans dat hij vervangende atelier-ruimte krijgt in de voormalige Stolbergmavo.

14 Jeugdgezondheidszorg na de vuurwerkramp De vuurwerkramp is nu ruim een jaar geleden. Agnes Oldekamp, verpleegkundige jeugdgezondheidszorg, kijkt terug op haar werkzaamheden voor de Jeugdgezondheidszorg van de GGD Twente in de afgelopen periode. Een aantal scholen uit haar werkgebied ligt in het rampterrein. "De maandagmiddag na de ramp zijn we meteen naar getroffen scholen gegaan. Tenminste, voor zover we daar bij konden komen. Samen met leerkrachten probeerden we zo goed mogelijk de kinderen op te vangen. We luisterden naar hun verhalen, we tekenden met ze of we hielden ze even op schoot. Scholen waren op dat moment ook erg druk om uit te zoeken waar al hun leerlingen waren. Ook ouders konden de hele dag de school in- en uitlopen." Pagina 14 De GGD Twente heeft in samenwerking met Mediant een telefoonnummer geopend dat scholen konden bellen als zij behoefte hadden aan hulpverlening. Samen met mensen van Mediant vormden verpleegkundigen van de Jeugdgezondheidszorg 'duo's'. "Zo hielden we spreekuren op scholen en organiseerden we praatgroepjes voor leerlingen. Voortbouwend op deze manier, zijn we voor de zomervakantie op verschillende scholen gestart met zogenaamde preventiegroepjes. Dit deden we in samenwerking met het Schoolgericht Maatschappelijk Werk." Kringgesprekken Kleine groepjes kinderen volgden, samen met een verpleegkundige van de Jeugdgezondheidszorg en iemand van het Schoolgericht Maatschappelijk Werk, een door Mediant ontwikkeld preventieprogramma om te zorgen dat de kinderen zo min mogelijk van de ramp zouden overhouden. "In kringgesprekken praatten de kinderen over wat ze hadden meegemaakt. Ze maakten tekeningen en speelden toneel. Steeds stond de ramp en wat ze daarvan hadden meegemaakt centraal. We speelden ook, als een groep daar aan toe was, spelletjes met lawaai, om weer te wennen aan harde geluiden." Het preventieprogramma werd afgesloten met een bijeenkomst om de ouders over de ontwikkelingen van hun kinderen bij te praten. "Natuurlijk hadden we ook veel overleg met de leerkrachten en interne begeleiders van de school om de situatie van de kinderen zo goed mogelijk in de gaten te houden en om hen, als dat nodig was, passende zorg te geven. Dat doen we nu uiteraard ook nog." Kinderen blijven volgen Behalve voor de preventiegroepjes, heeft de Jeugdgezondheidszorg ook oog voor de groep kinderen die na de zomervakantie voor het eerst naar school gingen: de leerlingen van groep 1 die de ramp hebben meegemaakt. "Sommige van deze kinderen hebben geen hulp nodig gehad. Bij een aantal kinderen heeft de Ouder- & Kindzorg van de Thuiszorg hulp geboden. Dankzij een goede overdracht van de Thuiszorg naar de Jeugdgezondheidszorg, kunnen we deze kinderen ook op de basisschool goed volgen en op tijd doorverwijzen naar Mediant, mocht dat nodig zijn. Toch is het belangrijk alle kinderen in gaten te blijven houden. Dit gebeurt door middel van een verpleegkundig onderzoek voor kinderen uit groep 4 en hun ouders." "Iedereen doet zijn best om de draad weer op te pakken" Nu, ruim een jaar na de ramp, is de situatie voor Agnes op de scholen waar zij als jeugd-verpleegkundige werkt, weer redelijk 'normaal'. Ze kan weer aandacht aan zaken besteden die in de periode vlak na de ramp in de verdrukking kwamen. Toch blijft ze alert op de ontwikkelingen van de kinderen op haar scholen in de rampwijk, omdat naar aanleiding van bepaalde gebeurtenissen er nog klachten kunnen optreden. "Dat alles weer echt gewoon wordt zoals voor de vuurwerkramp, dat kan niet. Daarvoor is er teveel gebeurd. Toch doet iedereen zijn best om de draad weer op te pakken en er iets moois van te maken. Mensen praten erover als het nodig is en het wordt opgepakt als dat nodig is. Dat zullen we bij de Jeugdgezondheidszorg van de GGD Twente ook blijven doen."

15 Just Wong-Fong-Sang helpt mensen bij verwerken van verlies na vuurwerkramp 'Niets is raar als het gaat om het uiten van emoties in een rouwproces. Het zou juist raar zijn wanneer mensen niet met hun gevoelens zouden komen, zeker na zo'n traumatische ervaring als de vuurwerkramp.' Just Wong-Fong-Sang, als hulpverlener gespecialiseerd in posttraumatische stressstoornissen, kan niet genoeg benadrukken hoe belangrijk het is dat getroffenen van de vuurwerkramp hun emoties niet wegstoppen. Misschien omdat de buitenwereld er met onbegrip op reageert. Of omdat slachtoffers sluimerende gevoelens bij zichzelf niet herkennen of willen erkennen. Just Wong, is bij Mediant als hulpverlener twee dagen per week beschikbaar voor mensen die psychisch in de knel zijn geraakt tengevolge van de vuurwerkramp:'sommige mensen vinden dat ze sterk moeten zijn, stoer. Of ze denken: mij gebeurt niks. Maar als je onrustig bent of prikkelbaar, of je hebt de neiging om bij het minst of geringste in huilen uit te barsten, dan zijn dat signalen die je serieus moet nemen. Wij moeten er voor zorgen dat mensen niet wegglijden.' Lege handen Hulpverleners als Just Wong komen in beeld wanneer mensen het zelf psychisch niet meer redden hun ervaringen tijdens de vuurwerkramp te verwerken. Wong:'Als hulpverleners doen we eigenlijk helemaal niet zoveel. Het is de bedoeling dat mensen het zelf doen. We staan mensen terzijde om samen de kwaliteiten die ze in zich hebben te gebruiken om de traumatische ervaringen te verwerken.' 'Niets is raar in een rouwproces' Raar is het volgens Wong beslist niet dat sommige mensen professionele hulp nodig hebben bij het verwerken van hun ervaringen op 13 mei 'Zo'n klap is een shockmoment. Van het ene op het andere moment is je gevoel van veiligheid weggeslagen, je beschutte eigen plek is er niet meer en je staat met lege handen. Als daar dan ook nog het verlies van een dierbare of een dierbaar iets bij komt, ja, dan mis je de gereedschappen om met die plotselinge ongewenste situatie in het reine te komen.' Doorvragen Een ramp als die in Enschede maakt volgens Wong bij getroffenen een heel scala aan heftige emoties los. Verdriet, schuld, schaamte, boosheid. Wong:'Boosheid is een hele fundamentele overlevingsstrategie na een traumatische ervaring. Maar mensen kunnen zich ook schuldig voelen, of zich schamen. Is het mijn schuld dat ik een dierbare ben verloren? Heeft het misschien aan mij gelegen dat die daar achter is gebleven? Wat had ik kunnen doen als ik ter plekke was geweest? Dit soort gevoelens kan leiden tot zelfbestraffing. Het is mijn schuld, kijk eens hoe ik nu lijd in deze wereld. Maar mensen kunnen zich ook in de steek gelaten voelen, machteloos. Ze bevinden zich in een uitzichtloze, voor hun gevoel onoverbrugbare situatie ' Wong wijst er op dat een rouwproces niet uitsluitend betrekking hoeft te hebben op een omgekomen dierbare. 'Het kan bijvoorbeeld ook een konijntje zijn, of een huisdier dat je niet uit de vlammen hebt kunnen redden. Maar ook een speelgoedbeest, een knuffel. Of een dierbare foto van opa, oma of een ander familielid. Soms moet je als hulpverlener doorvragen om een goed beeld te krijgen wat er aan de hand is. Bij een kind, bijvoorbeeld, dat aangeeft slecht te slapen omdat het 's nachts steeds haar konijntje hoort roepen. Het kan zijn dat de omgeving daar met onbegrip op reageert, omdat dit in werkelijkheid natuurlijk helemaal niet kan. Voor zo'n kind is het echter heel reëel dat het wordt geroepen door het konijntje dat er niet meer is.' 'Geen grens' Wanneer de vaak heftige en heel individuele emoties tengevolge van een traumatische ervaring als de vuurwerkramp zijn herkend en erkend, kan een begin worden gemaakt met het rouwproces, de verwerking. Wong: 'Het gaat er om samen te zoeken naar een manier om het verlies van een dierbare of een dierbaar iets een plek te geven in je nieuwe leven. Immers het leven van voor de ramp is ernstig veranderd. Iedereen moet dat op z'n eigen manier kunnen doen. Ook hiervoor geldt: niets is raar. Zo kan ik me heel goed voorstellen dat iemand alles in het werk stelt om een stoeptegel b.v uit het rampgebied te halen, waarop hij z'n poes voor het laatst heeft zien zitten. Omdat Roombeek een smeltkroes van culturen was, zie je nu ook heel verschillende rouwrituelen. Dat is heel goed. Belangrijk is het wel dat mensen er mee in het reine komen.' Met de vraag wanneer het rouwproces na de vuurwerkramp ophoudt zegt Wong zich op voorhand niet bezig te houden. 'Is het rouwen over de Bijlmerramp opgehouden? Of zelfs over de Tweede Wereldoorlog? Nee, het is niet aan ons, hulpverleners, om het rouwen in tijd te begrenzen.' Pagina 15

16 Komende winter vervolg gezondheidsonderzoek Drie weken na de vuurwerkramp is op de vliegbasis Twenthe een groot gezondheidsonderzoek uitgevoerd. Bij het onderzoek werd bloed en urine afgenomen om te bepalen of daarin stoffen waren te vinden die samenhingen met de vuurwerkramp. Gelukkig was dit niet het geval en daarom krijgt het bloed- en urineonderzoek geen vervolg. Ook hebben de deelnemers vragenlijsten ingevuld met vragen over hun lichamelijke gezondheidstoestand en emotionele beleving van de ramp. Dit gezondheidsonderzoek heeft inmiddels veel nuttige informatie opgeleverd en wordt daarom komende winter herhaald. Pagina 16 Waarom een tweede gezondheidsonderzoek? Rampen kunnen een lange nasleep hebben. Zeker wanneer zoveel mensen hun huis hebben verloren en wanneer er doden en gewonden zijn gevallen. Met goede zorgverlening wordt geprobeerd deze gevolgen te beperken. Om vast te stellen of men daarbij op de goede weg zit, wordt het gezondheidsonderzoek herhaald. Als bekend is welke lichamelijke en geestelijke klachten en zorgen nog spelen, kunnen vanuit de zorgverlening de acties nog gerichter worden ondernomen. Voor wie is het onderzoek? De zorgverlening is voor alle getroffen van de vuurwerkramp. Daarom is het gezondheidsonderzoek ook voor alle getroffenen - bewoners, hulpverleners en passanten - bedoeld. Het onderzoek is dus voor: 1) iedereen die heeft meegedaan aan het eerste gezondheidsonderzoek op de vliegbasis Twenthe. Als u toen toestemming heeft gegeven om voor een volgend gezondheidsonderzoek opnieuw benaderd te worden, neemt de GGD Twente in het najaar contact met u op over de precieze gang van zaken. 2) iedereen die niet heeft meegedaan aan het eerste gezondheidsonderzoek, maar nu wel wil meedoen. U kunt zich voor het gezondheidsonderzoek opgeven bij de gezondheidsvoorlichters van de GGD Nazorg Vuurwerkramp in het Informatie- en Adviescentrum (IAC). een vragenlijst krijgt in de taal die u wenst. Deze kunt u thuis, of op een plek in Enschede bij u in de buurt met hulp in uw eigen taal, invullen. Vervolgens kunt u de vragenlijst gratis terugsturen naar de GGD Twente, of bij u thuis laten ophalen, als u dat prettig vindt. Meer informatie over hoe en wanneer u precies voor het onderzoek benaderd zult worden, vindt u in het volgende nummer van dit bewonersmagazine. Wat gebeurt er met uw gegevens? Zoals bij het vorige gezondheidsonderzoek, worden alle gegevens anoniem verwerkt in een rapport. Daarvan krijgen de deelnemers aan het onderzoek in ieder geval weer de samenvatting. Ook de zorgverleners worden uitgebreid geïnformeerd over de resultaten van het onderzoek. Daarmee kunnen zij u en andere getroffenen nog beter helpen. Want daar is het hele gezondheidsonderzoek op gericht: de zorgverlening aan u en anderen zo goed mogelijk te laten verlopen. Heeft u vragen of wilt u zich voor het tweede gezondheidsonderzoek aanmelden? Voor vragen over het tweede gezondheidsonderzoek kunt u terecht bij de gezondheidsvoorlichters van de GGD Nazorg Vuurwerkramp. Ook kunt u zich bij hen opgeven voor het tweede gezondheidsonderzoek. Zij zijn op maandag en vrijdag van 9.00 tot uur via bereikbaar in het IAC. Waarom is het voor u belangrijk? Het onderzoek is bedoeld voor alle getroffenen en dus ook voor u. Zorgverleners kunnen getroffenen het beste helpen als zij goed weten wat er speelt, welke zorgen wel of niet verdwijnen en welke klachten wel of niet aanhouden. In het gezondheidsonderzoek komen uw ervaringen met de hulpverlening dan ook aan bod. Ook als het inmiddels beter met u gaat, is het belangrijk deel te nemen. Daar leren we namelijk ook veel van. En andere getroffenen met wie het nog niet goed gaat, kunnen er baat bij hebben. U kunt dus in de toekomst uzelf of anderen ermee helpen. Meedoen is daarom erg belangrijk. Wat gebeurt er tijdens het onderzoek? We proberen u de komende maanden goed op de hoogte te houden over hoe we het gezondheidsonderzoek gaan aanpakken. We zullen er voor zorgen dat u, als u meedoet, Door wie wordt het georganiseerd? Het gezondheidsonderzoek is één van de onderzoeken die worden uitgevoerd voor de Gezondheidsmonitoring Getroffenen Vuurwerkramp Enschede (GGVE). De GGVE wordt uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Aan de GGVE werken verschillende onderzoeksinstituten mee. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu en het Instituut voor Psychotrauma werken mee aan de 2e meting van het gezondheidsonderzoek. De GGD Twente verzorgt de coördinatie van alle onderzoeken die horen bij de Gezondheidsmonitoring Getroffenen Vuurwerkramp Enschede.

17 V O O R J O Jong of oud, iedereen is wel eens bang. Bang zijn hoort bij het leven. Angst is een waarschuwing voor gevaar. Zonder angst zouden er veel meer ongelukken gebeuren. Door de vuurwerkramp kun je vaker bang zijn. Je schrikt sneller van dingen die voor de ramp niet eng waren. Je bent de eerste tijd na zo'n ingrijpende gebeurtenis meer op je hoede. Angst is niet iets om je voor te schamen. Er met anderen over praten kan helpen. Je zult zien dat je niet de enige bent die ergens bang voor is. Het kan ook helpen een boek te lezen over bang zijn. Je kunt dan dingen herkennen in de personen in het boek. Kinderen kunnen een boek ook gebruiken om op die manier eens met hun ouders over angst te praten. Ze kunnen bepaalde dingen herkennen en dat dan zeggen. Zo kunnen ouders samen met hun kinderen stap voor stap kijken naar wat ze zo bang maakt. Voor ouders / opvoeders: Neem de angst van het kind serieus. U G E L E Z E N Leer het kind in kleine stappen zijn of haar angst te overwinnen. Dit geeft zelfvertrouwen maar vergt vaak wel veel geduld. Moedig een kind daarbij aan en geef een compliment of beloning als het lukt. Dwing een kind nooit tot een confrontatie met iets waar het heel bang voor is. De invloed van voorbeeldgedrag is groter dan geruststellende woorden. Dus laat als opvoeder zo weinig mogelijk van de eigen angst zien. Als volwassene kun je zelf ook last van angst hebben, zeker na zo'n gebeurtenis als de ramp. Indien je merkt dat je uit angst dingen gaat vermijden, probeer er dan niet aan toe te geven. Toegeven aan dit vermijden betekent dat de angst niet weggaat. Angst is niet iets om je voor te schamen. Praten erover met anderen kan al helpen, dit geeft vaak veel herkenning en erkenning. Ook het lezen van boeken over angst heeft vaak ditzelfde effect. Mocht jezelf of je kind echter angstig blijven, waardoor de dagelijkse activiteiten belemmerd worden, bespreek dit dan eens met de huisarts, op het consultatiebureau of het maatschappelijk werk. De kans is klein dat de klachten nu nog vanzelf overgaan, terwijl de meeste angstklachten goed te behandelen zijn. Er zijn veel boeken die gaan over mensen of dieren die bang zijn. Op deze pagina staan een aantal van deze boeken voor verschillende leeftijden die de moeite waard zijn om te lezen. Van enkele geven we een korte beschrijving van de inhoud. Mocht je nog meer boeken over angst willen lezen dan kun je bij de openbare bibliotheek (tel ) meer informatie hierover krijgen. A-Boek (Prentenboek voor de allerkleinsten) Kikker is bang - M. Velthuijs Het was avond en Kikker was bang. Overal hoorde hij vreemde geluiden. En bij Eend thuis was het ook al niet pluis. Samen besloten ze door het bos naar Varkentje te rennen. Die was voor niets bang... J-Boek (Juniorinformatieboek; vanaf 9 / 10 jaar) Hazen en helden: over bang en moedig zijn - M.J. Balm De een is nergens bang voor. De ander knijpt hem om niks. De een is moedig; de ander is een lafbek. De meeste mensen zijn soms bang en soms flink. Misschien ben jij als de dood voor spinnen, maar durf je best van de hoge te duiken. Dit boekje gaat over angst en moed, over bang en flink zijn. Kortom, over hazen en helden. Waar ben jij wel eens bang voor? Kun je angst overwinnen? Bestaan er moedige hazen? Kunnen helden ook bang zijn? Heb het lef en lees dit boekje! C-Boek (oudere jeugd vanaf 12 jaar) Noodweer op de Weisshorn - J. ter Haar Paul Winkler, een jonge berggids in Zermatt, geeft zijn beroep op na een ongelukkige tocht op de Matterhorn. Maar de bergtoppen blijven trekken... Dan wordt Pauls beste vriend, samen met een Engelse klimmer, op de Weisshorn overvallen door een storm. Paul bedwingt zijn eigen angst en de berg die hij beklimt, als hij zich bij de reddingsploeg aan sluit die de vermisten in het noodweer op gaat sporen... Volwassenen Dat durf ik niet - Th. IJzermans en A. Heffels Angst is normaal, angst is nuttig, maar angst kan ook een handicap worden. Angst kan zich op verschillende manieren en in verschillende vormen openbaren. De lezer wordt op een makkelijk toegankelijke manier uitgenodigd om de eigen angsten te onderzoeken. Hoe ontstaan ze, hoe worden ze in stand gehouden, wat kan men er zelf aan doen om de angst onder controle te krijgen? Voor dit laatste wordt een aantal doe-het-zelftechnieken uiteengezet. Andere titels: A-Boek (prentenboek): Timmetje Tim en de dekentjesdief - J. Prater AJ-Boek: Bang - M. van Gog en R. Feld Volwassenen: Leven met angst - E.J. Zwaan en M.N. de Wolf Ik kan wel door de grond zakken - J. Schouten en Th. IJzermans Over twee maanden komen in deze rubriek een aantal boeken over het thema "boosheid" aan bod. Heb je zelf een boek gelezen dat in deze rubriek past? Een boek waar anderen ook iets aan kunnen hebben? Dan horen we dit graag! Jetty Siemerink Gezondheidsvoorlichter GGD Nazorg Vuurwerkramp Telefoon: j.siemerink@enschede.nl Moniek Gielens Preventiewerker Jeugd Mediant Nazorg Vuurwerkramp Telefoon: m.gielens@mediant.nl A N G S T Pagina 17

18 Ondernemers Nieuws Zoals u weet zijn voor de zomervakantie de nieuwsbrieven voor bewoners en ondernemers samengevoegd onder de naam '13 mei Opnieuw Beginnen. Als ondernemers vonden wij het nadeel dat de berichtgeving over en voor de ondernemers te weinig herkenbaar was. Wij vonden dat wij een herkenbare vaste 'stek' in de Nieuwsbrief moesten krijgen. Een plek waar men voor alle informatie voor de Ondernemers terechtkan en waar ondernemers met elkaar kunnen communiceren. Daarom vindt u voortaan in dit maandblad een vaste rubriek 'OndernemersNieuws' voor ondernemers en kunstenaars die door de belangenvereniging van gedupeerde ondernemers zal worden verzorgd. Bestuurslid Wout Zweers heeft namens de vereniging zitting in de redactie van de nieuwsbrief. er 'even bij te kunnen doen.' Gelukkig konden wij het afgelopen jaar altijd weer een beroep doen op de mensen van het Ondernemershuis, en allen eromheen, die ons voortreffelijk met het werk hebben geholpen. Mensen veel dank hiervoor! Met al uw vragen opmerkingen en klachten kunt u op het secretariaat terecht. Wij kunnen beter dan voorheen hier aandacht aan besteden en u op de hoogte houden, zorgen dat uw probleem adequaat wordt behandeld en voorgelegd wordt aan degenen of instanties die dit aangaat. Het secretariaat is op alle werkdagen van 9.00 uur tot uur te bereiken onder telefoonnummer Op de woensdagen van tot uur houdt het bestuur 'spreekuur' waar u met al uw vragen terecht kunt. Pagina 18 Wij streven naar vaste onderwerpen die maandelijks terugkeren: Mededelingen van uit het bestuur, en lopende zaken zoals de schaderegeling; terugkeer en flankerend beleid etc. Zaken aangaande de kunstenaars. Beantwoording van vragen van ondernemers of een goed idee dat u kwijt wilt. Interview met een Ondernemer die de afgelopen tijd zijn/haar zaak weer heeft heropend of ergens elders weer is gestart. Zo als u ziet beginnen wij vandaag met de Sonex. Ondernemers die voor een interview in ondernemers nieuws in aanmerking wensen te komen, neem even contact met ons op. Uw vragen of kopij voor de 18e van de maand insturen aan het secretariaat Postbus 434 of aanbieden Voortsweg 133. met vermelding Ondernemers Nieuws. Ondernemersavond Op het moment dat u deze nieuwsbrief ontvang zit de ondernemersavond van 27 augustus er al weer op. Omdat het materiaal voor de Nieuwsbrief voor 22 augustus in moest worden geleverd en de verschijningdatum na de Ondernemersavond ligt, is het in deze Nieuwsbrief niet mogelijk om u van informatie over deze avond te voorzien. Wij zullen in de toekomst proberen het verschijnen van de 13 mei opnieuw beginnen en de datum van de ondernemersavond meer op elkaar af te stemmen, zodat wij de Nieuwsbrief optimaal kunnen gebruiken voor informatie over Ondernemersavonden. Overigens was het verheugend de heer Vrouwenvelder 'de man' van Laser te kunnen 'strikken' om op al uw vragen over de schaderegeling te antwoorden en de rol van Laser in het geheel eens toe te lichten. Mededelingen van het bestuur Continuering van de vereniging Wij zijn blij, hoewel laat, dat de financiële ondersteuning van de Gemeente voor onze vereniging nu rond is. In de eerste plaats ervaren wij de steun als een erkenning voor ons werk als vereniging. En in de tweede plaats, door de financiële steun is het ons mogelijk gemaakt de vereniging draaiende te houden om onverminderd met ons werk door te kunnen gaan, en de belangen van de getroffen ondernemers te blijven behartigen. Van deze plaats dank aan 'het Gemeentebestuur' de politieke partijen en al de anderen die de Getroffen ondernemers een goed hart toedragen, voor de verkregen steun. Nieuw Onderkomen Secretariaat Voortsweg e verdieping (Projectbureau Wederopbouw) Vanaf vorige maand beschikt de vereniging over een eigen secretariaat aan de Voortsweg 133. In de persoon van Ines Karselius-Raug heeft het bestuur iemand gevonden met ervaring in alle facetten van het secretariaatswerk. Met een eigen bemand secretariaat, zullen wij de belangen van de getroffen ondernemers beter kunnen dienen. Het secretariaatswerk was en werd eenvoudig te veel om het Schaderegeling Naar aanleiding van de uitkomsten van het rapport van de commissie Oosting is de commissie van Lidth de Jeude (2) weer aan het werk gegaan, om een oplossing te zoeken voor de 'losse eindjes' die in de verschillende schade regelingen zitten. Wij hebben deze gelegenheid aangegrepen om zowel schriftelijk als mondeling bij de commissie nog eens aan te geven wat onze kritiek is op de schaderegeling. Wij zijn blij zijn met het tot dusver bereikte resultaat. Het ondernemersloon mag van de winstderving worden afgetrokken. Bovendien wordt het criterium levensvatbaarheid voor de gevestigde ondernemer niet toegepast. We denken dat een groot aantal van de getroffen ondernemers prima geholpen zijn, met de nu 'opgerekte' regeling. Voorwaarde is wel dat 'het nieuwe' in de regeling nu goed wordt toegepast en uitgevoerd. Maar wij zijn er nog niet. Gelukkig gaat het maar om een klein aantal getroffen ondernemers die tegen de overgebleven knelpunten aanlopen. Maar je zal er maar bijhoren! Voor deze groep is het van groot belang dat onderstaande knelpunten uit de regeling verdwijnen.

19 Wij noemen ze nog eens Het plafond van gulden De vermogenstoets Vergoeding van huurderving ofwel dubbele lasten De drie jaar looptijd van de regeling Voor de oplossing voor bovenstaande knelpunten in de schaderegeling hebben wij onze hoop gevestigd op de commissie van Lidth de Jeude (2). Hopelijk heeft men de wil en de moed om hier wat aan te doen! Afhandeling van de aanvragen Na een stagnatie van een maand is de afhandeling van Laser weer op gang gekomen, veel ondernemers hebben dat inmiddels al gemerkt door correspondentie van Laser. Ons advies: bekijk het voorstel tot afhandeling kritisch en neem het nog eens goed door met uw boekhouder / accountant voordat u tekent! Let goed op dat het in mindering brengen van het ondernemersloon op de winstderving, correct is berekend. Bekijk serieus de mogelijkheden van bezwaar en beroep. Dit geldt ook voor hertaxatie van de BCE. Indien men niet binnen vier weken reageert, gaat de Stichting Financiële Hulpverlening Vuurwerkramp ervan uit dat men akkoord gaat met het genoemde aanbod. Aangezien het vakantietijd is en u misschien niet op tijd hebt kunnen reageren, kunt u in uw reactie naar de vakantieperiode verwijzen. In ons contact met Laser werden wij er nog eens op geattendeerd dat er nog een 100-tal aanvragen op de 'plank' liggen die niet afgewerkt kunnen worden door het ontbreken van gevraagde gegevens. Wij roepen de ondernemers op om de gevraagde gegevens zo spoedig mogelijk aan te leveren Of laat per brief de reden weten waarom u meer tijd nodig heeft Klachten Al uw klachten, die u de afgelopen tijden aan het bestuur of de voorzitter heeft voorgelegd, zijn door ons afgehandeld. Dat betekent in concreto, dat de klachten zijn besproken en behandeld met de bevoegde personen en / of instanties waar deze klachten betrekking op hadden. In zo'n 90% van de gevallen is ons toegezegd dat aan de klacht daadwerkelijk wat wordt gedaan. Wij verzoeken de ondernemers die nog niets hebben gehoord of menen dat aan hun klacht geen aandacht is besteed, zich te melden bij het secretariaat. De toekomst Hoewel velen van ons nog met de nasleep en de daarbij behorende dagelijkse problemen van de Vuurwerkramp bezig zijn, is het toch zaak voor de ondernemers om richting toekomst te kijken. Er moet nog veel gebeuren om de wijk weer op te bouwen. De ondernemers moeten daarin weer een prominente rol gaan vervullen, zoals ze dat ook in de oude wijk deden. Hiervoor zullen de goede randvoorwaarden moeten worden geschapen. De ondernemersvereniging behartigt de belangen van de ondernemers in vele overlegvormen die richting geven aan de toekomst van de nieuwe wijk. Als voorbeelden noemen we: Commissie Wederopbouw Onze Wijk: meepraten over de wederopbouw van de nieuwe wijk en onze belangen daarin goed voor het voetlicht te brengen en te behartigen. Platform structuurvisie Invulling en uitvoering flankerend economisch beleid Detailhandel in Enschede Noord Wij vragen u om uw opmerkingen, vragen, suggesties, etc. aan ons door te geven. In de gesprekken die worden gevoerd over deze onderwerpen zullen we deze stellen en zorgen dat er een adequaat antwoord komt. De volgende vergadering van de vereniging van gedupeerde ondernemers is op maandag 24 september: aanvang uur Pagina 19 Sonex toont veerkracht Dat er bij de ondernemers voldoende veerkracht aanwezig is bewees de firma Sonex meubelen van de familie Nijkamp nog weer eens. Door de vuurwerkramp werden beide panden van Sonex, (afdelingen meubels en slaapkamermeubilair) aan de Lasonderstraat volledig vernield. Sinds 13 mei 2000 stond ook voor Sonex de wereld volledig op z'n kop. Men ging niet bij de pakken neerzitten en na rijp beraad werd er voor herbouw op dezelfde plek gekozen. Op korte termijn was geen betere locatie beschikbaar en de oorspronkelijke plek beviel prima. Op 29 juli was het zover, 14 maanden na de ramp, opende de familie Nijkamp met een druk bezocht receptie de eerste van de twee zaken. Het resultaat mag er zijn: een prachtige slaapkamerspeciaalzaak van 3500 m2 staat op de oude locatie; een zaak van 'deze tijd' waar ruimte is voor een collectie van 150 slaapkamers, die er staan opgesteld. Zaterdag 13 mei 2000 Ben Nijkamp jr, vertelt: "zoals iedereen in de wijk stonden ook wij, mijn vader, de verkoper en ikzelf op straat naar, wat later een ramp zou blijken, te kijken. Bij de eerste knal ben ik achter een container gedoken. Mijn vader is plat op straat gaan liggen en de verkoper heeft beschutting gezocht achter een geparkeerde auto. Zo hebben wij angstige minuten doorgebracht. Nadat de tweede knal en de betonregen voorbij was, hoorde ik mijn vader roepen: 'Ben, moet je toch eens kijken, alle ruiten liggen eruit.' Dit is mij het meeste bijgebleven. Het was alsof er in die korte tijd een complete oorlog had gewoed! Het was maar goed dat we buiten stonden, anders hadden wij het gegarandeerd niet kunnen navertellen."

20 Pagina 20 Wederopbouw Ben Nijkamp jr., de huidige directeur, laat het vervolgens aan zijn vader over om het verhaal van Sonex meubelen te vertellen. Een trotse Nijkamp sr. vertelde ons het verhaal van de wederopbouw maar ook wat voor problemen men hierbij heeft ondervonden: "Sonex meubelen bestaat 45 jaar waarvan wij 41 jaar aan de Lasonderstraat 3 hebben gezeten. In dit pand van 1000 m2 hadden wij een complete woninginrichting. In de loop van de jaren is eerst het gordijnenvak verdwenen en kwam de verkoop van tapijten op een lager pitje te staan. We zijn ons steeds meer gaan specialiseren in de inrichting van woonkamers en slaapkamers." "Na het behalen van de nodige diploma's en bij een collega stage te hebben gelopen, is mijn zoon Benno toegetreden tot de directie. In 1980 heeft hij de gehele BV Sonex overgenomen. Benno heeft een enorme expansiedrift en wil Sonex laten groeien. Toen het voormalige pand van Kolenaar, aan de overkant van de Lasonderstraat, vrij kwam, heeft hij geen enkel moment geaarzeld en het aangekocht om hier een speciaalzaak in slaapkamers te beginnen. Al snel bleek dat dit pand te klein was en in '87 is dit uitgebreid met 2500 m2. Naast de twee Sonex zaken in Enschede kwam daar enige jaren later 'Veldhuis' in Haaksbergen bij. Door een brand is dit pand verloren gegaan. Door de vele problemen met bouwvergunningen is van herbouw afgezien en is de zaak verkocht. Bij de vuurwerkramp van 13 mei 2000 ging de meubelzaak geheel tegen de vlakte en de Slaapkamerzaak voor tweederde. De Slaapkamerzaak hebben wij met een bovenverdieping kunnen uitbreiden. Wij zijn trots op het resultaat. En uit de complimenten die we krijgen maak ik op dat we de goede weg zijn ingeslagen. Wij streven er naar om volgend jaar de meubelzaak weer te heropenen. Een pand van 3 etage's." Regeling financiële tegemoetkoming "Bij de stichting financiële hulpverlening hebben wij een claim ingediend. Helaas constateren wij dat de afwikkeling voor ons tot nu toe een tweede ramp dreigt te worden. Steeds opnieuw moeten we weer nieuwe gegevens overleggen; die wij dan weer moet opvragen bij onze accountants. Alleen de rekeningen hiervoor lopen al op tot astronomisch bedragen, en nog steeds hebben wij geen cent gezien. Net als toentertijd met de brand in Haaksbergen hebben wij nu ook veel problemen met de verzekering. Vanaf het eerste gesprek met de heren schade-experts van de BCE word je behandeld alsof je bezig bent om alles en iedereen op te lichten en te beduvelen. Uiteraard hebben wij ons direct aangesloten bij de vereniging van getroffen ondernemers. Wij bezoeken alle vergaderingen en ondernemersavonden. Het is belangrijk dat veel problemen waar de ondernemers tegenaan lopen worden besproken. Je hoort dan ook dat er nog steeds diverse problemen zijn die nog niet opgelost kunnen worden. Waar de vereniging zich dan sterk voor maakt door aan te kaarten en onder de aandacht van de Gemeente of instantie's te brengen. Wij vinden dat onze problemen door de vereniging goed verwoord worden, " aldus Nijkamp sr. Hopelijk komt het goed met Sonex. De vernieuwde zaak van Sonex Slaapkamerspecialist is Enschede en in het bijzonder het voormalig rampgebied een bijzonder mooie zaak rijker geworden. Een voorbeeld voor velen. Colofon Het maandblad '13 mei - Opnieuw Beginnen' is een uitgave van het Informatie en Adviescentrum en is bedoeld voor iedereen die betrokken is bij de nazorg van de vuurwerkramp. Het maandblad biedt informatie voor gedupeerden, particulieren, kunstenaars en ondernemers en wil een neutraal podium zijn waarop gedupeerden kunnen reageren op gebeurtenissen, vragen kunnen stellen en hun verhaal kwijt kunnen. Ingezonden stukken zijn welkom. Aan de inhoud van dit maandblad kunnen de lezers geen rechten ontlenen. Wilt u een bijdrage leveren? Als uw ingezonden brief, vraag of artikel voor het einde van de maand binnen is, dan wordt het zoveel mogelijk in de uitgave van de daarop volgende maand geplaatst of behandeld. Tijdens de 14 maanden dat we dicht hebben gezeten zijn wij constant druk geweest met de verzekering, de gemeente, de architect, de aannemer. Alles met het doel om zo snel mogelijk de winkel weer te kunnen heropenen. Zodat je weer eindelijk aan je 'eigenlijke gewone werk' kunt beginnen. Wij hebben veel medeleven en ondersteuning van iedereen gehad. Vooral onze leveranciers hebben ons geweldig geholpen; eerst met de uitverkoop en later met de inrichting van de nu geopende zaak." De redactie bestaat uit Jeffrey Brinkman (Belangenvereniging Slachtoffers vuurwerkramp), Tieti Hoekstra (Mediant), Jeroen Hulsmeijers (basisscholen noord), Jan Schukkink (Informatie en AdviesCentrum), Anya Smits (projectbureau Wederopbouw), Wout Zweers (kunstenaars en ondernemers). Tekstbijdragen van Ben Siemerink. Fotografie: Jan Schartman Fotografie en Cees Elzenga. Vormgeving en fotografie: Digidee Reclamestudio. Redactieadres: Informatie en AdviesCentrum, t.a.v. Dhr. A.J. Schukkink Postbus 167, 7500 AD Enschede, tel a.schukkink@enschede.nl of iac.enschede.nl