Meerjarenplanning lokaal integratiebeleid Houthalen-Helchteren

Transcriptie

1 Meerjarenplanning lokaal integratiebeleid omgevingsanalyse 2013

2 Inhoud Inleiding Doelgroepen integratiebeleid Niet-Belgen Personen van niet-belgische herkomst Woonwagenbewoners Tewerkstelling NWWZ naar herkomstgroep (*) en aandeel van de herkomstgroepen in het totaal aantal NWWZ in Evolutie van het aantal niet-werkende werkzoekenden (NWWZ), periode te Onderwijs Deelname aan kleuter- en lager onderwijs Deelname aan secundair onderwijs Overzicht aantal en aandeel leerlingen met thuistaal niet-nederlands Schoolse vertraging in het lager en secundair onderwijs Flankerend onderwijs Lokale overlegplatforms (LOP) Welzijn en armoede Personen met een leefloon Geboorten in kansarme gezinnen OCMW Inburgering Instroom nieuwkomers Inburgering Samenleven in diversiteit Religieuze en sociaal-culturele organisaties Vrije tijdsbesteding

3 Inleiding is gelegen in de provincie Limburg en heeft een oppervlakte van 78,27 km². Zij is de hoofdplaats van het gerechtelijk kanton en maakt deel uit van het kieskanton Peer. De fusiegemeente bestaat uit 2 deelgemeenten: Houthalen en Helchteren. Houthalen, de grootste van de twee, fungeert als centrum van de gemeente. De gemeente bestaat uit volgende deelkernen: o Structuurondersteunend hoofddorp Houthalen o Hoofddorp Helchteren o Woonkernen Houthalen-Oost, Meulenberg, Lillo, Laak en Sonnis Elke deelkern heeft een andere identiteit, gekoppeld aan de historische achtergrond ervan. Zo zijn Helchteren, Sonnis, Lillo en Laak kernen die langzaam gegroeid zijn vanuit een groep woningen langsheen de eerste verbindingswegen. Deze gemeenschappen zijn sinds vele generaties geworteld in deze kerkdorpen en bezitten een grote betrokkenheid bij het gemeenschapsleven. Langs de N74 ligt Laak dat door lintbebouwing naar de centrumkern toe gegroeid is. In het westen tegen de grens met Heusden ligt Lillo. In het zuidoosten ligt Meulenberg met zijn mijnwerkerstuinwijken. Meulenberg is ook vergroeid met het centrum. In het oosten ligt Houthalen-Oost, bestaande uit recentere verkavelingen. De bebouwde kernen van Houthalen-Oost en het Genkse Zwartberg sluiten op elkaar aan. Helchteren is de meest noordelijke deelgemeente en ligt grotendeels langs de N74 en de weg van Heusden naar Meeuwen. In het oosten van de deelgemeente ligt nog het landelijke gehucht Sonnis. Houthalen kende, net zoals Helchteren, een trage groei tot de komst van de mijnen. Vanaf dat ogenblik onderging Houthalen een explosieve groei, evenals Meulenberg en Houthalen-Oost. Deze nieuwe deelgemeenten hebben een andere samenstelling en betrokkenheid dan de historisch gegroeide deelkernen. Meulenberg en Houthalen-Oost hebben een vrij eenzijdig bevolkingspatroon omdat op korte tijd een grote gemeenschap van eenzelfde generatie op deze plek kwam wonen in een gelijkaardige typologie van woningen. In Meulenberg ging deze groei dan ook nog gepaard met een grote instroom van migranten. Vooral in deze laatste wijken wordt extra ondersteuning door de gemeente aangeboden inzake leefbaarheid en integratie. De buurgemeenten zijn Hechtel-Eksel, Peer, Meeuwen-Gruitrode, Opglabbeek, Genk, Zonhoven, Heusden-Zolder en Beringen. (Bron: Wikipedia) Houthalen en Helchteren waren, ondanks de ontsluiting door wegen en spoorwegen, tot in het begin van vorige eeuw typische Kempense landbouwgemeenten met maar een paar ambachtelijke bedrijfjes. De Steenkoolwinning bracht hierin een totale ommekeer. De inwerkingstelling van de mijn Helchteren-Zolder (1930) en van die van Houthalen (1939) veranderde op korte tijd het uitzicht van 2

4 deze landelijke gemeenten. Zo deed de sterke bevolkingstoename (van ca begin 20e eeuw tot op dit ogenblik) en de ermee gepaard gaande oprichting van cités het agrarisch karakter van deze dorpen nagenoeg volledig verdwijnen. In 1964 fusioneerde de mijn van Houthalen met deze van Zolder en werd het aantal werkplaatsen sterk ingekrompen. Ter compensatie werden industrieterreinen opgericht waarop een aantal vrij grote bedrijven gevestigd zijn. Momenteel is geëvolueerd tot een semi-stedelijke kern met een handelscentrum en talrijke scholen en met een sterk toeristisch aanbod, dankzij vooral de uitgestrekte natuurgebieden en de vakantiedomeinen. (Bron: Geschied- en Heemkundige Kring "De Klonkviool" vzw ) telt inwoners op 1 januari 2012 en is daarmee qua bevolkingsaantal de 9de grootste gemeente in Limburg. De bevolkingsdichtheid bedraagt 388 inw/km²; dat is hoger dan het Limburgs gemiddelde (351 inw/km²). De bevolking steeg tussen 2003 en 2012 met 3,2% (+940 inwoners), wat minder is dan Limburg (+5,8%). Voor deze omgevingsanalyse focussen we op de etnische diversiteit in de gemeente. We starten met een beschrijving van de doelgroepen van het integratiebeleid en vervolgen met thema s die van belang zijn voor het lokale integratiebeleid: tewerkstelling, onderwijs, welzijn en armoede, inburgering, samenleven in diversiteit en taal. De kwantitatieve gegevens in deze omgevingsanalyse zijn afkomstig uit de lokale inburgerings- en integratiemonitor, aangevuld met cijfers van het Steunpunt Sociale Planning van het Limburgse provinciebestuur. De kwalitatieve gegevens zijn verzameld via contacten met lokale voorzieningen en diensten. Deze omgevingsanalyse sluit af met een algemene conclusie die linken legt met het lokaal integratiebeleid. 3

5 1. Doelgroepen integratiebeleid 1.1. Niet-Belgen Niet-Belgen 1 Houthalen- Helchteren Limburg Vlaams Gewest Op 1 januari 2012 hadden personen een niet-belgische nationaliteit in Houthalen- Helchteren. Dit komt overeen met 9,4% van de bevolking. Het aantal niet-belgen nam in tussen 2003 en 2012 af met 535 personen (-16%). In diezelfde periode was er een toename van het aantal niet-belgen in Limburg met 26%, en in het zelfs met 61,5% Niet-Belgen [aantal] Niet-Belgen [%] 11,5 11,1 10,7 10,2 10 9,9 9,7 9,5 9,4 9,4 Niet-Belgen [aantal] Niet-Belgen [%] 7,9 8 8,1 8,2 8,4 8,7 8,9 9,1 9,3 9,4 Niet-Belgen [aantal] Niet-Belgen [%] 4,7 4,8 4,9 5,2 5,4 5,8 6,1 6,4 6,8 7,1 Bron: FOD Economie - Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie Dienst Demografie 1 personen op 1 januari met een andere dan de Belgische nationaliteit. Dit aantal wordt bekeken ten opzichte van het totaal aantal inwoners. Het aandeel niet-belgen in daalde sinds 2003 systematisch, terwijl Limburg een constante stijging kende. Op 1 januari 2012 was het aandeel niet-belgen in even groot als in Limburg (9,4%), maar is wel (nog) beduidend hoger dan in het dat een stijgend aandeel niet-belgen kent (7,1% in 2012). Niet-Belgen [aantal] Niet-Belgen [%] Vergelijking met Limburg en 4

6 evolutie van het aantal inwoners naar nationaliteitsgroep in periode index België (EU) ,7 Nederland (EU) ,3 Noord- en West-Europa (EU) ,1 Zuid-Europa (EU) ,5 Oost-Europa (EU) ,7 Oost-Europa (niet-eu) ,4 Maghreblanden ,3 Turkije ,1 Andere rijke landen ,0 Andere landen van Afrika ,8 Andere landen van Azië ,2 Landen van Centraal- en Zuid-Amerika ,0 Onbepaald x x x x x x x x 5 x Andere x x x x x x x 6 x x Totaal ,2 totaal niet-belgen aandeel niet-belgen 11,5 11,1 10,7 10,2 10,0 9,9 9,7 9,5 9,4 9,4 Bron: FOD Economie - Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie - Dienst Demografie Verwerking: provincie Limburg - Directie Mens - Steunpunt Sociale Planning x = 'onder drempelwaarde' Evolutie van bevolking in periode o Algemene bevolking stijgt met 3,2%, niet-belgische bevolking daalt met bijna 16% o Sterkste stijging van andere landen van Azië (x3,4), Oost-Europa (EU) (x3,3) en Landen van Centraal- en Zuid-Amerika (x3). o Grootste daling zien we bij Turkije (-43%), Maghreblanden (-36,7%) en Zuid-Europa (EU) (-27,5%). 1 o In absolute cijfers bekeken stellen we de grootste toename vast bij volgende nationaliteitsgroepen: Nederland (+157), Oost-Europa (+121) en Andere landen van Azië (+41). o In absolute cijfers bekeken stellen we de grootste daling vast bij volgende nationaliteitsgroepen: Zuid-Europa (EU) (-543), Turkije (-200) en Maghreblanden (- 149). en aandeel personen met vreemde nationaliteit in Top 5 van nationaliteiten % t.o.v. totaal aantal inwoners 1. Italië ,9 2. Nederland 441 1,5 3. Turkije 277 0,9 4. Marokko 274 0,9 5. Spanje 237 0,8 Bron: Rijksregister, bewerking SVR 1 De categorie andere rijke landen werd vanwege het klein aantal personen niet opgenomen. 5

7 De helft van de personen met een vreemde nationaliteit in zijn afkomstig uit Zuid-Europa (EU). In Limburg is dit slechts 16,3%. Ook mensen met de Turkse nationaliteit of met een nationaliteit uit één van de Maghreblanden zijn verhoudingsgewijs meer aanwezig in dan in Limburg. nationaliteitsgroepen [%] op vgl. met Limburg Limburg Zuid-Europa (EU) 50,1 16,3 Nederland (EU) 16 54,6 Turkije 9,3 5,6 Maghreblanden 9 3 Oost-Europa (EU) 6 5,6 Noord- en West-Europa (EU) 3,1 3,8 Oost-Europa (niet-eu) 2,9 3,2 andere 3,6 7,9 bron: FOD Economie - Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie - Dienst Demografie Verwerking: provincie Limburg - Directie Mens - Steunpunt Sociale Planning nationaliteitsgroepen [%] op vergeleken met Limburg Limburg 6

8 1.2. Personen van niet-belgische herkomst Definitie herkomst: o o o Personen op 01 januari met niet de Belgische nationaliteit Personen op 01 januari met de Belgische nationaliteit, maar niet de Belgische nationaliteit bij geboorte Personen met op 01 januari de Belgische nationaliteit, de Belgische nationaliteit bij geboorte, maar waarvan de nationaliteit bij geboorte van minstens één van de ouders niet-belg was. Dit kan enkel in kaart gebracht worden als de kinderen in hetzelfde huishouden wonen als de ouders. Dit kan met terugwerkende kracht berekend worden sinds Van kinderen die voor het ouderlijk huis verlaten hebben, kan de herkomst dus niet bepaald worden op basis van de ouders. Niet-Belgische herkomst [aantal] personen van vreemde herkomst in op Stijging van aantal personen vreemde herkomst tussen 2007 en 2012 (n= +944) Ook aandeel personen vreemde herkomst neemt toe: van 36,9% in 2007 tot 39,6% in Aandeel personen van vreemde herkomst ligt veel hoger in dan in Limburg (23,5%) Inwoners van niet-belgische herkomst Houthalen- Helchteren Niet-Belg herkomst [n] Niet-Belg herkomst % 36,9 37, ,5 39,2 39,6 Niet-Belg herkomst [n] Limburg Niet-Belg herkomst % 20,7 21,3 21,9 22, ,5 Bron: Rijksregister Niet-Belgische herkomst [%] Vergelijking met Limburg 7

9 Top 10 personen vreemde herkomst niet-belgische herkomst - top 10 herkomst [aantal] op aantal % t.o.v. aantal inwoners Italië ,7 Turkije ,0 Marokko ,3 Overige landen ,3 Nederland 850 2,8 Spanje 628 2,1 Griekenland 343 1,1 Duitsland 323 1,1 Polen 303 1,0 USSR 67 0,2 India 26 0,1 Totaal ,6 bron: Rijksregister Verwerking: provincie Limburg - Directie Mens - Steunpunt Sociale Planning evolutie herkomstgroepen [aantal] periode index België (EU) ,6 Nederland (EU) ,2 Noord- en West-Europa (EU) ,9 Zuid-Europa (EU) ,4 Oost-Europa (EU) ,3 Oost-Europa (niet-eu) ,5 Maghreblanden ,0 Turkije ,3 Andere rijke landen ,4 Andere landen van Afrika ,3 Andere landen van Azië ,3 Landen van Centraal- en Zuid-Amerika ,6 Onbepaald ,3 Totaal ,0 bron: Rijksregister Verwerking: provincie Limburg - Directie Mens - Steunpunt Sociale Planning In absolute cijfers: grootste toename van personen afkomstig uit de Maghreblanden (+286), gevolgd door Turkije (+207) en Oost-Europa (niet-eu) met 110 personen. Van alle herkomstgroepen (m.u.v. België EU) is de herkomstgroep uit Zuid-Europa (EU) met personen het best vertegenwoordigd in, gevolgd door Turkije (n=3.029) en de Maghreblanden (n=1.964). 8

10 niet-belgische herkomst - top 10 vreemde herkomst [%] 2012 vergeleken met Limburg Limburg Italië 29,5 15,4 Turkije 25,2 20,9 Marokko 15,8 7,1 Nederland 7,1 30,5 Spanje 5,2 2,3 Griekenland 2,9 1,8 Duitsland 2,7 2,8 Polen 2,5 3,3 USSR 0,6 1,4 India 0,2 1,2 Overige landen 8,4 13,4 Bron: Rijksregister Verwerking: provincie Limburg - Directie Mens - Steunpunt Sociale Planning herkomstgroepen [%] op vergeleken met Limburg Limburg Zuid-Europa (EU) Turkije 25,2 20,9 Maghreblanden 16,3 7,5 Nederland (EU) 7,1 30,5 Oost-Europa (EU) 3,8 5,4 Noord- en West-Europa (EU) 3,1 4,3 Oost-Europa (niet-eu) 2,2 3,8 Andere landen van Azië 1,1 3,9 Andere 3,3 3,9 Bron: rijksregister Verwerking: provincie Limburg - Directie Mens - Steunpunt Sociale Planning Herkomstgroepen [%] op vergeleken met Limburg Limburg In vergelijking met Limburg vinden we in meer personen terug uit de herkomstgroepen Zuid-Europa (EU), Turkije en de Maghreblanden Woonwagenbewoners heeft geen woonwagenbewoners op haar grondgebied; zij is enkel een doortrekgemeente. 9

11 2. Tewerkstelling 2.1. NWWZ naar herkomstgroep (*) en aandeel van de herkomstgroepen in het totaal aantal NWWZ in 2011 Totaal NWWZ % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep België ,5 67,3 Nederland 28 2,4 2,8 West- en Noord-Europa 7 0,6 1,6 Zuid-Europa ,1 2,3 Midden- en Oost-Europa EU 16 1,4 1,8 Midden- en Oost-Eur niet-eu 17 1,5 3,8 Turkije ,1 4,6 Marokko ,7 6,6 Andere landen 31 2,7 9,2 Totaal Bron: VDAB, bewerking SVR (*) Op basis van huidige en oudste nationaliteit van de persoon zelf. Met de huidige en oudste nationaliteit van de ouders wordt geen rekening gehouden. In zijn praktisch 1 op de 2 NWWZ van Belgische herkomst (n=546). In het is dit iets meer dan 1 op 3. 18,1% van de NWWZ zijn van Turkse herkomst (n=208), gevolgd door mensen afkomstig uit Zuid- Europa (n=173) en Marokko (n=123). Jongere NWWZ % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep België ,5 72,9 Nederland 6 2,1 1,7 West- en Noord-Europa 0 0,1 0,8 Zuid-Europa 24 8,4 1,2 Midden- en Oost-Europa EU 2 0,6 1,9 Midden- en Oost-Eur niet-eu 7 2,3 3,6 Turkije 51 17,8 5 Marokko 31 10,9 6,3 Andere landen 4 1,4 6,5 Totaal op de 5 NWWZ in (n=287) behoort tot de categorie 'jongere NWWZ'. Respectievelijk 162, 51 en 31 jonge NWWZ zijn van Belgische, Turkse en Marokkaanse herkomst. Van de NWWZ met Zuid-Europese herkomst behoren 14 % tot de categorie 'jongere NWWZ'. Van de NWWZ met Belgische, Turkse en Marokkaanse herkomst is dit respectievelijk 29,7-24,5 en 25,2 %. 10

12 Oudere NWWZ % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep België ,3 81 Nederland 8 3,1 2,6 West- en Noord-Europa 3 1 1,6 Zuid-Europa 61 22,6 2,5 Midden- en Oost-Europa EU 7 2,8 1,2 Midden- en Oost-Eur niet-eu 2 0,7 2,3 Turkije 12 4,5 1,8 Marokko 5 1,9 2,9 Andere landen 6 2,2 4,2 Totaal In totaal zijn er 269 oudere NWWZ in. Van deze groep zijn bijna 39% van niet-belgische herkomst (n=104). Vooral de herkomstgroep Zuid-Europa springt hier in het oog: 22,6% van alle oudere NWWZ zijn afkomstig uit Zuid-Europa (n=61). In het zijn 19% van de oudere NWWZ van niet-belgische herkomst. Laagopgeleide NWWZ % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep België ,4 65 Nederland 14 2,1 2,4 West- en Noord-Europa 6 1 1,4 Zuid-Europa ,8 2,7 Midden- en Oost-Europa EU 11 1,6 2 Midden- en Oost-Eur niet-eu 9 1,3 3,7 Turkije ,5 5,8 Marokko ,1 Andere landen 16 2,3 8,8 Totaal In de categorie Laagopgeleide NWWZ vinden we voor 663 personen terug. Bijna 56% van deze categorie is van vreemde herkomst (n=369). Vooral mensen die uit Turkije, Zuid-Europa en - in mindere mate - Marokko afkomstig zijn behoren hiertoe. In het zijn 35% van de laagopgeleide NWWZ van niet-belgische herkomst. Langdurige NWWZ % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep België ,6 69,4 Nederland 8 1,5 2,5 West- en Noord-Europa 4 0,9 1,6 Zuid-Europa 79 16,3 2,3 Midden- en Oost-Europa EU 9 1,8 1,4 Midden- en Oost-Eur niet-eu 7 1,5 3,4 Turkije 77 15,9 4,5 Marokko 42 8,7 6,9 Andere landen 13 2,6 7,9 Totaal

13 Als we naar de langdurig NWWZ kijken, blijkt dat de helft van hen van vreemde herkomst is (n=239). Ook hier zien we dat het vooral mensen zijn afkomstig uit Turkije, Zuid-Europa en - in mindere mate - Marokko, die tot de langdurig NWWZ gerekend kunnen worden. In het zijn 30,6% van de langdurige NWWZ van niet-belgische herkomst. Zeer langdurig NWWZ % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep België ,4 74,1 Nederland 4 1,2 2,1 West- en Noord-Europa 2 0,7 1,5 Zuid-Europa 53 17,7 2,3 Midden- en Oost-Europa EU 7 2,3 1 Midden- en Oost-Eur niet-eu 3 1,1 2,6 Turkije 41 13,5 4 Marokko ,2 Andere landen 6 2,2 6,2 Totaal In de categorie zeer langdurig NWWZ vinden we 301 personen terug, waarvan 45,6% van vreemde herkomst is (n=137). Mensen afkomstig uit Zuid-Europa en Turkije scoren hier het hoogst (resp. 17,7 en 13,5% van alle zeer langdurig NWWZ), Mensen afkomstig uit Marokko nemen wederom de derde plaats in. In het zijn 26% van de zeer langdurige NWWZ van niet-belgische herkomst. Jobloze schoolverlaters NWWZ in beroepsinschakelingstijd naar herkomstgroep (*) en aandeel van de verschillende herkomstgroepen in het totaal aantal NWWZ in beroepsinschakelingstijd, maandgemiddelde in 2011 herkomstgroep % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep België 62 67,1 84,5 Nederland 2 1,9 1,3 West- en Noord-Europa 0 0,2 0,6 Zuid-Europa 6 6,5 0,9 Midden- en Oost-Europa EU 0 0,1 0,7 Midden- en Oost-Eur niet-eu 1 1,3 1,7 Turkije 13 14,4 3,3 Marokko 7 7,8 3,7 Andere landen 1 0,7 3,3 Totaal Bron: VDAB, bewerking SVR (*) Op basis van huidige en oudste nationaliteit van de persoon zelf. Met de huidige en oudste nationaliteit van de ouders wordt geen rekening gehouden. Als we kijken naar de jobloze schoolverlaters merken we dat er in 31 personen van vreemde herkomst zijn die als NWWZ in beroepsinschakelingstijd zitten. Dit is ongeveer 1/3 de van alle jobloze schoolverlaters. Ook hier zijn de mensen afkomstig uit Turkije, Marokko en Zuid-Europa het meest vertegenwoordigd. In het zijn 15,5% van de jobloze schoolverlaters van niet-belgische herkomst. 12

14 2.2. Evolutie van het aantal niet-werkende werkzoekenden (NWWZ), periode te NWWZ uit België NWWZ uit Turkije NWWZ uit Zuid-Europa NWWZ uit Maghreblanden NWWZ uit Nederland NWWZ uit Oost-Europa (EU) NWWZ uit Oost-Europa (niet-eu) NWWZ uit andere landen van Azië NWWZ uit andere landen TOTAAL bron: VDAB Studiedienst - Arvastat Verwerking: provincie Limburg - Directie Mens - Steunpunt Sociale Planning NWWZ uit België NWWZ (aantal), NWWZ uit Turkije NWWZ uit Zuid- Europa NWWZ uit Maghreblanden NWWZ uit Nederland NWWZ uit Oost-NWWZ uit Oost- Europa (EU) Europa (niet-eu) NWWZ uit andere landen van Azië NWWZ uit andere landen Nadat het aantal NWWZ in 2009 een piek bereikte, is het sindsdien in dalende lijn gegaan. In 2011 waren er nog NWWZ, terwijl er in 2009 nog NWWZ waren. Praktisch bij alle herkomstgroepen zien we dezelfde evolutie terug. Binnen de groep van vreemde herkomst zijn het de NWWZ uit Turkije, Zuid-Europa en de Maghreblanden die in de beschouwde periode het meest vertegenwoordigd zijn. Achterstelling en discriminatie spelen mogelijk een belangrijke rol in het verkleinen van de tewerkstellingskansen van mensen met een Turkse, Marokkaanse of Zuid-Europese herkomst. Het verschil tussen discriminatie en achterstelling is dat bij discriminatie een werkgever bewust geen mensen uit een bepaalde nationale groep aanwerft of selecteert voor interviews of er hogere eisen aan stelt. Bij achterstelling is het resultaat hetzelfde, maar het gebeurt onbewust. Dit kan bijvoorbeeld door te werven via het bestaande (autochtone) personeelskader, waardoor de kans klein is dat allochtonen in dienst worden genomen. Ook het werken met cultureel bepaalde selectieprocedures zal ervoor zorgen dat de capaciteiten van allochtone kandidaten verkeerd ingeschat worden. 13

15 Om de niet-activiteit en de werkloosheid te verlagen moeten gelijktijdig het lager menselijk kapitaal en het fenomeen van discriminatie en achterstelling aangepakt moeten worden. De gemeente zet in op sociale tewerkstellingsprojecten; dit stimuleert de tewerkstelling voor kansengroepen. Er wordt bewust gekozen voor een coördinerende regierol in samenwerkingsverbanden met derden, en niet voor een actieve actorrol waarbij het bestuur zelf als werkgever optreedt. Voorbeelden zijn vzw Driehoek en CV Industria. Het OCMW zet in op activering door leefloners (ook van allochtone origine) via artikel 60 aan het werk te zetten met als doel hen terug in te schakelen in het stelsel van de sociale zekerheid en in het arbeidsproces. 14

16 3. Onderwijs is een ex-mijngemeente (met 3 aandachtswijken: De Standaard, t Centrum, Meulenberg) die gekenmerkt wordt door een groot aantal kinderen met onderwijsachterstand. Sommige concentratiewijken groeien uit tot enclaves binnen de welke de voertaal uiterst zelden het Nederlands is, met als gevolg dat kinderen geboren in concentratiewijken enkel en alleen op school geconfronteerd worden met het Nederlands. De scholen zijn vragende partij naar buitenschoolse taalstimulering omdat zij elk jaar weer ondervinden dat veel leerlingen van allochtone afkomst de schoolloopbaan starten met een taalachterstand, vooral op gebied van ruimtelijke begrippen die noodzakelijk zijn om te komen tot goede rekenvaardigheden en een beperkte kennis van de wereld. Kinderen die kampen met een grote taalachterstand hebben verminderde slaagkansen in het onderwijs, waardoor hun toekomstperspectief op de arbeidsmarkt gehypothekeerd wordt. Dit vormt een contrast met de kansrijkere (taalrijke) kinderen van hun klas. Wij willen dit contrast helpen verminderen door voor- en vroegschools een extra taalaanbod te voorzien voor deze kansarme groep. Vandaar dat sterk ingezet wordt op enerzijds voorschoolse taalstimulering met het project StartKapiTAAL en de kleuterprojecten in scholen met een hoog aantal indicatorleerlingen Deelname aan kleuter- en lager onderwijs leerlingen in het gewoon kleuter- en lager onderwijs woonachtig in de gemeente naar thuistaal in 2011 Bron: Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming Leerlingen in het kleuteronderwijs Thuistaal % t.o.v. totaal aantal leerlingen % t.o.v. totaal aantal leerlingen Nederlands ,5 82,6 Niet Nederlands ,5 15 Onbekend 0 0 2,5 Totaal Leerlingen in het lager onderwijs Thuistaal % t.o.v. totaal aantal leerlingen % t.o.v. totaal aantal leerlingen Nederlands ,2 87,5 Niet Nederlands ,6 12,1 Onbekend 3 0,2 0,4 Totaal kleuters in hebben niet de Nederlandse taal als thuistaal. Het betreft hier 1 op de 5 kleuters. In het heeft 15% van de kleuters een andere thuistaal dan het Nederlands. Bij de lagere schoolkinderen in hebben 339 kinderen niet de Nederlandse taal als thuistaal (=18,6%). In het gaat het om 12% van de lagere schoolkinderen. 15

17 3.2. Deelname aan secundair onderwijs leerlingen in het gewoon secundair onderwijs woonachtig in de gemeente naar thuistaal in 2011 Bron: Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming Totaal secundair onderwijs Thuistaal % tov totaal aantal % tov totaal aantal leerlingen in sec ond leerlingen in sec ond Nederlands ,3 Niet Nederlands ,7 8,9 Onbekend 6 0,3 0,8 Totaal In het secundair onderwijs van zitten er 281 leerlingen die niet het Nederlands als thuistaal hebben. Dit is praktisch 13% van alle leerlingen secundair onderwijs. In het gaat het om 9% van alle leerlingen. Eerste graad Thuistaal % tov totaal aantal % tov totaal aantal leerlingen 1ste graad leerlingen 1ste graad Nederlands ,4 89,8 Niet Nederlands 87 13,6 9,3 Onbekend 0 0 0,9 Totaal Algemeen secundair onderwijs (ASO) Thuistaal % tov totaal aantal % tov totaal aantal leerlingen ASO leerlingen ASO Nederlands ,9 93,6 Niet Nederlands 32 6,7 6 Onbekend 2 0,4 0,4 Totaal Technisch secundair onderwijs (TSO) Thuistaal % tov totaal aantal % tov totaal aantal leerlingen TSO leerlingen TSO Nederlands ,1 93,5 Niet Nederlands 60 10,9 6 Onbekend 0 0 0,5 Totaal

18 Beroepssecundair onderwijs (BSO) Thuistaal % tov totaal aantal % tov totaal aantal leerlingen BSO leerlingen BSO Nederlands ,3 86,4 Niet Nederlands 87 18,8 12,8 Onbekend 4 0,9 0,9 Totaal Deeltijds beroepssecundair onderwijs (dbso) Thuistaal % tov totaal aantal % tov totaal aantal lln lln deeltijds BSO deeltijds BSO Nederlands 24 72,7 75,4 Niet Nederlands 9 27,3 20,2 Onbekend 0 0 4,3 Totaal In absolute cijfers vinden we de meeste leerlingen die niet het Nederlands als thuistaal hebben terug in resp. het BSO (n=87), de eerste graad (n=87) en het TSO (n=60). 27% van de leerlingen in het dbso heeft niet het Nederlands als thuistaal. Voor het BSO is dit 19%, voor de eerste graad 13,6% en voor het TSO bedraagt dit 11%. In het liggen deze percentages tussen de 4 en 7% lager wat betreft de hier aangehaalde onderwijsrichtingen (bbso, BSO, TSO en eerste graad) Overzicht aantal en aandeel leerlingen met thuistaal niet-nederlands aantal en aandeel leerlingen thuistaal niet-nederlands (TNN) in (2011) aantal TNN % Houth-Helcht % Vl. Gewest kleuteronderwijs ,5 15,0 lager onderwijs ,6 12,1 secundair onderwijs ,7 8,9 eerste graad 87 13,6 9,3 ASO 32 6,7 6,0 TSO 60 10,9 6,0 kunstso 1 2,6 4,5 BSO 87 18,8 12,8 dbso 9 27,3 20,2 OKAN 5 100,0 84, Schoolse vertraging in het lager en secundair onderwijs en aandeel leerlingen in het gewoon lager en het gewoon secundair onderwijs woonachtig in de gemeente met minstens 1 jaar schoolse vertraging, naar thuistaal in 2011 Lager onderwijs Thuistaal % tov totaal aantal lln % tov totaal aantal lln Nederlands ,2 12,4 Niet Nederlands 98 29,0 36,9 17

19 Secundair onderwijs Thuistaal % tov totaal aantal lln % tov totaal aantal lln Nederlands ,6 25,7 Niet Nederlands ,2 64,6 Bron: Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming In het lager onderwijs te zitten er 278 leerlingen met schoolse vertraging. Hiervan zijn er 98 leerlingen die niet het Nederlands als thuistaal hebben. Vergelijken we dit met het totaal aantal leerlingen (die niet het Nederlands als thuistaal hebben) dan blijkt dat 29% van deze leerlingen minstens 1 jaar schoolse vertraging hebben opgelopen. Bij hen die wel het Nederlands als thuistaal hebben is dit 12%. Opmerkelijk is dat in het 37% van alle lagere schoolkinderen die niet het Nederlands als thuistaal hebben schoolse vertraging opliepen. In het secundair onderwijs tellen we 676 leerlingen met schoolse vertraging. Hiervan hebben er 160 niet het Nederlands als thuistaal. Vergelijken we dit met het totaal aantal leerlingen (die niet het Nederlands als thuistaal hebben) dan blijkt dat 68% van deze leerlingen minstens 1 jaar schoolse vertraging hebben opgelopen. Bij hen die wel het Nederlands als thuistaal hebben is dit 28,6%. Deze resultaten zijn vergelijkbaar met deze van het. aandeel leerlingen met schoolse vertraging naar thuistaal 2011 Thuistaal Nederlands Thuistaal niet-nederlands lager onderwijs 12,2 29,0 secundair onderwijs 28,6 68,2 Aandeel leerlingen met schoolse vertraging naar thuistaal in lager onderwijs secundair onderwijs TN TNN Leerlingen met thuistaal niet-nederlands kampen meer met schoolse vertraging. Anderstaligheid op zich is hiervoor niet de enige, of zelfs niet de belangrijkste verklaring. Achterliggende sociaal-economische factoren, scholing en tewerkstelling ouders, spelen hier een doorslaggevende rol Flankerend onderwijs heeft een werking rond flankerend onderwijsbeleid uitgebouwd met onder andere de volgende thema s: naschoolse vrijetijdsactiviteiten in basisscholen, vergroten van ouderbetrokkenheid, taalstimulering, kleuterparticipatie,. Dit beleid biedt mogelijkheden tot aansluiting en samenwerking van een onderwijswerking gericht op allochtone ouders en kinderen. 18

20 Zo richt het schoolopbouwwerk (SOW) zich tot kwetsbare ouders en/of kwetsbare kinderen en jongeren uit en hun scholen. Kwetsbaar omdat ze geconfronteerd worden of dreigen geconfronteerd te worden met onderwijsachterstand en -achterstelling. SOW heeft als opdracht kwetsbare ouders en kinderen/jongeren te laten participeren aan het onderwijs en haalbare voorstellen vanuit en door de ouders naar voor te brengen. Ze doet dit op verschillende niveaus, namelijk ouderondersteuning, ondersteuning van schoolteams, ondersteuning van leerlingen en lokale en bovenlokale activiteiten Lokale overlegplatforms (LOP) In zijn twee lokale overlegplatforms actief: één voor het basisonderwijs en één voor het secundair onderwijs. De LOP s zijn bevoegd voor de lokale uitvoering van het Vlaams onderwijskansenbeleid. Dit bevat belangrijke thema s zoals vormgeving van het inschrijvingsrecht, afspraken over opvang anderstalige nieuwkomers en kleuterparticipatie. In samenwerking met het gemeentebestuur, de gemeentelijke teams Onderwijs, Maatschappelijke participatie (Schoolopbouwwerk), Kind en Gezin en het lokale basisonderwijs heeft het Lokale Overlegplatform basisonderwijs van Houthalen Helchteren een voorschools educatief programma voor ouders van baby s en peuters ontwikkeld: Taalstimuleringsplaten (TSP) of kortweg praatplaten. Kleuteronderwijzers van de eerste kleuterklas meldden dat de instaptaal van een groot aantal van de jongste kleuters erg laag is. Niet alleen hun moeder of thuistaal, maar zeker de kennis van het Nederlands is laag, zoniet onbestaand. Daarnaast heeft, ongeacht de thuistaal, ook de socio-economische toestand van een gezin een grote invloed op de talige opvoeding van een kind. Gevreesd wordt dat deze taalachterstand meegedragen wordt tijdens de verdere schoolloopbaan van het kind. De bevindingen van de kleuteronderwijzers werden besproken in de Stuurgroep LOP en de Algemene Vergadering van het LOP BaO van Houthalen- Helchteren. 19

21 4. Welzijn en armoede De lokale inburgerings- en integratiemonitor beschikt over twee indicatoren voor de aanwezigheid van de armoedeproblematiek bij allochtone groepen Personen met een leefloon De eerste indicator is het aantal personen dat een (equivalent) leefloon ontvangt naar nationaliteitsgroep. en aandeel personen dat een (equivalent) leefloon ontvangt naar nationaliteitsgroep (*), jaargemiddelde 2011 Nationaliteitsgroep % t.o.v. aantal inw. per nat. groep % t.o.v. aantal inw. per nat. groep België 47 0,2 0,3 EU (zonder België) 6 0,3 0,9 niet-eu 34 4,7 9,5 Bron: POD Maatschappelijke Integratie & Rijkregister, bewerking SVR (*) Op basis van de huidige nationaliteit van de persoon die het (equivalent) leefloon ontvangt. In 2011 ontvingen 87 personen een (equivalent) leefloon in. Hiervan blijken 40 leefloners (46%) over een niet-belgische nationaliteit te beschikken. Het merendeel hiervan (n=34) heeft een nationaliteit van buiten de EU. Het percentage ontvangers van een (equivalent) leefloon per nationaliteitsgroep bedraagt voor personen met een Belgische nationaliteit 0,2%, voor personen met de nationaliteit van een land van de Europese Unie (zonder België) 0,3% en voor personen met de nationaliteit van buiten de EU 4,7%. In het is het aandeel personen dat een (equivalent) leefloon ontvangt, en een nationaliteit heeft van buiten de EU, dubbel zo groot als in Houthalen- Helchteren. Deze indicatoren duiden op een groter risico op armoede en sociale uitsluiting bij personen met een nationaliteit van buiten de EU Geboorten in kansarme gezinnen De tweede indicator is geboorten in kansarme gezinnen naar herkomst van de moeder. evolutie absolute aantal geboorten in kansarme gezinnen, volgens de normen van Kind en Gezin 2 te Houthalen- Helchteren Kind en Gezin ontwikkelde een indicator die verschillende aspecten van de sociaaleconomische situatie van pasgeborenen tegelijk in rekening tracht te brengen. Aan de hand van het maandinkomen van het gezin, de opleiding en de arbeidssituatie van de ouders, de ontwikkeling van de kinderen, de huisvesting en de gezondheidssituatie van het gezin, wordt nagegaan hoeveel kinderen geboren worden in een kansarm gezin. Een gezin wordt als kansarm beschouwd als het op minstens 3 van de voorgenoemde criteria zwak scoort. Sinds 2010 wordt niet meer gewerkt met jaarcijfers maar met het gemiddelde van het jaar en de 2 voorgaande jaren. Dat zorgt voor robuustere resultaten. Ook worden geen absolute aantallen meer vrijgegeven, enkel procentuele aandelen ten opzichte van het totaal aantal geboorten. Om de verandering in de berekening te accentueren spreekt Kind en Gezin nu van een kansarmoedeindex. In 2010 haalde de index een score van 8,6. Dat betekent dat 8,6% van de geboorten in de periode plaats vond in een kansarm gezin. Ook voor de voorgaande jaren werd een indexscore berekend volgens de nieuwe formule. Daaruit blijkt dat de kansarmoede -index sinds 2005 behoorlijk sterk is toegenomen. 20

22 150 evolutie absolute geboorten in kansarme gezinnen te houthalen-helchteren Vanaf 2006 is het aantal geboorten in kansarme gezinnen te ieder jaar toegenomen: van 18 kinderen in 2006 tot 103 kinderen in (Gegevens van het jaar 2008 ontbreken). Als we deze gegevens afzetten tegenover het totaal aantal geboorten dan zien we ook hier vanaf 2006 een permanente stijging. In 2006 werden er (nog maar) 4,2% baby s geboren in een kansarm gezin; in 2011 was dit gestegen tot 27,2%. aandeel geregistreerde geboorten in kansarme gezinnen t.o.z. van het aantal geboorten aandeel kansarme geboorten 5,5 3,7 2,5 2,2 2,3 4,2 6, ,6 24,1 27, aandeel kansarme geboorten Geboorten in kansarme gezinnen naar herkomst van de moeder, gemiddelde van 2009, 2010 en 2011 (*) % geboorten in kansarme gezinnen 27,2 9,7 herkomst moeder % t.o.v. totaal aantal kansarme geboorten % t.o.v. totaal aantal kansarme geboorten België 26,8 32,9 Geïndustrialiseerde landen 3,7 2,8 Oost-Europa 4,7 15,5 Maghreblanden en Turkije 34,1 21,7 Andere landen 5,4 20,8 Onbekend 25,4 6,4 Bron: Kind en Gezin, bewerking SVR (*) Op basis van de oudste nationaliteit van de moeder. 21

23 27,2% van alle geboorten in vindt plaats in een kansarm gezin (gemiddelde ). Dit aandeel is veel hoger dan in het (9,7 procent). 73% van alle geboorten in kansarme gezinnen is in een gezin waar de herkomst van de moeder niet-belgisch is. Deze indicator duidt aan dat in deze groep duidelijke risico s op kinderarmoede bestaan. Het blijkt dat momenteel ongeveer 40% van de huidige geboortes voorkomt in gezinnen van allochtone afkomst (Turks en Marokkaans). Dit cijfer stijgt jaarlijks. Ook de eerste generatie blijft in een gegeven, gezinsherenigingen komen voornamelijk voor bij de Turkse gemeenschap OCMW De werking naar allochtone groepen toe is door het OCMW geïntegreerd in de algemene werking van het Sociaal Huis. Om discriminatie te vermijden worden mensen niet onderscheiden op basis van hun papieren, documenten of afkomst. Cultuurverschillen blijven een drempel in de hulpverlening maar door het gebruik van de basisschakelmethodiek bij armoedebestrijding wordt dit zo goed mogelijk ondervangen. Deze basisschakelmethodiek houdt o.m. in: laagdrempelige basisdienstverlening, met mensen in dialoog te gaan, nastreven en herstellen van een duurzame vertrouwensband. Zoals eerder gemeld (zie tewerkstelling), zet het OCMW ook in op activering van leefloners. Daarnaast bestaan er nog een aantal projecten die bijdragen tot een globaal gedragen visie rond kinderarmoedebestrijding, met name door de focus te leggen op opvoeding en het betrekken en motiveren van de ouders. 22

24 5. Inburgering 5.1. Instroom nieuwkomers Deze cijfers zijn afkomstig uit de lokale inburgerings- en integratiemonitor voor Houthalen- Helchteren, editie In 2011 stroomden 119 meerderjarige nieuwkomers in, dit aantal is vrij hoog in vergelijking met gelijkaardige gemeenten in Vlaanderen (gemiddeld 64). meerderjarige nieuwkomers (*) en profiel in 2011 Totaal Gemiddelde VRIND.overgangsgebied Totaal Vlaams Gewest Bron: ABB - Kruispuntbank Inburgering (*) Nieuwkomers = personen die zich recentelijk, voor het eerst en voor lange duur (meer dan 3 maanden) in Vlaanderen komen vestigen. Evolutie van het aantal meerderjarige nieuwkomers (2010=100) Gemeente VRIND-indeling Profiel van de nieuwkomers Totaal Geslacht % t.o.v. totaal aantal % t.o.v. totaal aantal nieuwkomers nieuwkomers M 54 45,4 53,8 V 65 54,6 46,2 Leeftijd % t.o.v. totaal aantal nieuwkomers % t.o.v. totaal aantal nieuwkomers jaar ,2 98,4 65 jaar 1 0,8 1,6 Nationaliteitsgroep % t.o.v. totaal aantal nieuwkomers % t.o.v. totaal aantal nieuwkomers Nederlander 17 14,3 13,9 EU+ zonder NL 43 36,1 41,1 Derdelander 59 49,6 44,3 Onbepaald 0 0 0,8 23

25 Statuut % t.o.v. totaal aantal nieuwkomers % t.o.v. totaal aantal nieuwkomers Arbeidsmigrant 33 27,7 25,5 Asielzoeker 10 8,4 12,8 Europese onderdaan (specifiëring niet bekend) 2 1,7 21,8 EU+ student 3 2,5 1,1 Geregulariseerde 3 2,5 5,5 Gezinshereniger 59 49,6 27,1 Overige 9 7,6 6 Onbepaald 0 0 0,1 Er zijn iets meer vrouwelijke dan mannelijke nieuwkomers in. In het Vlaams Gewest is dit omgekeerd. Praktisch alle nieuwkomers zijn tussen de 18 en 64 jaar, zowel in als in het. De helft van alle nieuwkomers in (n=59) zijn Derdelander, gevolgd door mensen afkomstig uit de EU+ (zonder NL). Deze cijfers zijn vergelijkbaar met deze van het Vlaams Gewest. De helft van de nieuwkomers in hebben het statuut van gezinshereniger (n=59). In het is dit iets meer dan 25%. Diegenen met het statuut van arbeidsmigrant komen in het 2 de meest voor (n=33 of 27,7%). Dit is vergelijkbaar met het percentage voor het. Op de 3 de plaats vinden we de asielzoeker terug (n=10) Inburgering De lokale inburgerings- en integratiemonitor geeft ook cijfers over nieuwkomers die zich aanmelden voor inburgering, die een inburgeringscontract ondertekenen en die het attest behalen inburgeraars dat zich heeft aangemeld bij een onthaalbureau meerderjarige personen dat zich in de loop van 2011 voor het eerst heeft aangemeld bij een onthaalbureau (*) Bron: ABB - Kruispuntbank Inburgering (*) Niet alle nieuwkomers zijn verplicht om een inburgeringstraject te volgen. Zie leeswijzer voor meer informatie. Totaal Nationaliteitsgroep Totaal Vlaams Gewest % t.o.v. totaal aantal aanmelders % t.o.v. totaal aantal aanmelders EU ,8 Derdelander ,8 Onbepaald 0 0 1,4 24

26 Het zijn vnl. Derdelanders die zich voor het eerst hebben aangemeld bij een onthaalbureau. Dit is 74% van het totaal aantal aanmelders. Voor het bedraagt dit 77,8% inburgeraars dat een inburgeringscontract heeft getekend meerderjarige personen dat in de loop van 2011 voor het eerst een inburgeringscontract heeft ondertekend (*) Bron: ABB - Kruispuntbank Inburgering (*) Niet alle nieuwkomers zijn verplicht om een inburgeringstraject te volgen. Zie leeswijzer voor meer informatie. Totaal Totaal Vlaams Gewest % t.o.v. totaal Nationaliteitsgroep % t.o.v. totaal aantal aantal ondertekenaars ondertekenaars EU+ 9 13,2 14,8 Derderlander 56 82,4 83,8 Onbepaald 3 4,4 1,5 In 2011 waren er 68 personen die in de loop van 2011 voor het eerst een inburgeringscontract ondertekenden. 82% hiervan is een Derdelander, wat overeenkomt met het inburgeraars dat een inburgeringsattest heeft behaald meerderjarige personen dat in de loop van 2011 een inburgeringsattest heeft behaald (*) Bron: ABB - Kruispuntbank Inburgering (*) Niet alle nieuwkomers zijn verplicht om een inburgeringstraject te volgen. Zie leeswijzer voor meer informatie Totaal Nationaliteitsgroep Totaal Vlaams Gewest % t.o.v. totaal aantal attest behaalders % t.o.v. totaal aantal attest behaalders EU+ 4 7,7 14,3 Derderlander 48 92,3 82,2 Onbepaald 0 0 3,5 52 personen behaalden in 2011 een inburgeringsattest. 92,3% van al de behaalde attesten komen op rekening van de Derdelanders. In het is dit 82,2%. 25

27 6. Samenleven in diversiteit 6.1. Religieuze en sociaal-culturele organisaties De diversiteit in uit zich op religieus en socio-cultureel vlak. Via deze organisaties is het mogelijk ontmoeting en samenwerking te organiseren. Hier volgt een overzicht Diversiteitsraad Migrantenzelforganisaties kunnen ondersteuning krijgen van de LID. Ze organiseren samen allerlei activiteiten zoals Internationaal Kinderfeest, Wijkfeest Meulenberg, en open migrantenraden. Via de integratiedienst kunnen migrantenorganisaties aansluiten bij andere raden, zoals de verenigingsraad, sportraad en de jeugdraad. Verenigingen lid van de diversiteitsraad API: Associazione Pensionati Italiani API is een socio-culturele vereniging. Ze richten zich vooral naar gepensioneerde Italianen, zowel vrouwen als mannen. Maandelijks organiseren ze activiteiten zoals kaartavonden, dansavonden, uitstappen, maar ook activiteiten die een link hebben met hun vaderland Italië, bvb. La Befana, 11 november (wijnfeest met gepofte kastanjes), palmzondag,. API werkt ook mee aan samenwerkingsinitiatieven zoals het wijkfeest van Meulenberg. Daarnaast is men ook lid van het Internationaal Comité. Oekraïnse gemeenschap Meulenberg Dit is een socio-culturele, religieuze vereniging. Ze richt zich vooral naar de Oekraïnse gemeenschap uit de provincie. Het religieuze gedeelte bestaat uit het onderhouden en ondersteunen van de werking van de Griekse Orthodoxe kerk. Zij besteedt aandacht aan hun eigen cultuur maar zorgen ook voor uitwisseling met de verschillende gemeenschappen in en omstreken. De vereniging biedt ook hulp aan zieken, ouderen uit de gemeenschap. Spaanse vrouwenkern De Spaanse vrouwenkern is een socio-culturele vereniging voor vrouwen uit alle gemeenschappen. De naam dekt dus zeker niet de lading. Deze groep is gegroeid in de schoot van Hogar Espagnol. De vrouwen hadden andere behoeften en interesses en startten daarom een aparte vereniging op. Ze organiseert maandelijks activiteiten (koken, kleurenadvies, gezichtsverzorging, gezonde voeding, ). Een 8-tal vrouwen van deze vereniging komt iedere week samen om te werken rond gezonde voeding en gezond koken. De Spaanse vrouwenkern is zeer actief binnen de diversiteitsraad en biedt ondersteuning bij de samenwerkingsinitiatieven die jaarlijks georganiseerd worden. Ook is zij een belangrijke partner bij de multicultiprogrammering vanuit het Cultuurcentrum Casino. Ze is tevens lid van de vzw AIF waar men zeer actief is en aan diverse activiteiten deelneemt. 26

28 Islamitisch Interculturele Vereniging Deze vereniging telt ongeveer 42 leden. Een gezinswoning (eigendom van de vereniging) werd omgebouwd tot ontmoetingsplaats voor jongeren, mannen en gezinnen. Religie is van groot belang: daarom worden er wekelijks koranlessen en Arabische lessen georganiseerd. Als er behoefte aan is kunnen de mensen hier ook hun dagelijks gebed doen in een ruimte die speciaal hiervoor werd ingericht. Voor de jongeren worden er zinvolle vrije tijdsactiviteiten opgezet zoals voetballen, zwemmen. In een jongerenlokaal kan men tafelvoetballen, biljarten, tv-kijken of rustig iets drinken. Er wordt extra aandacht besteed aan opvoedings- en werkattitudes. Eenmaal per jaar organiseert men een grote activiteit waar het gezin centraal staat. Vzw Houthalense moskee, cultuur- en solidariteitsvereniging Deze vzw telt zo n 500 leden. Hier staat religie, ontmoeting en het socio-culturele centraal. Zij bestaat uit twee luiken: een Turkse moskee die sinds enkele jaren door de Vlaamse Overheid als officiële Islamitische bidplaats erkend is, en een socio-culturele vereniging met een eigen ontmoetingsruimte. De Turkse Moskee is voor iedereen toegankelijk, van welke religie, cultuur, nationaliteit of ras men ook is. Regelmatig worden er rondleidingen op aanvraag georganiseerd. De vereniging voorziet tal van informatieve en educatieve activiteiten voor de eigen gemeenschap. Ook vinden er wekelijks koran- en Arabische lessen voor de kinderen plaats. De vrouwengroep organiseert maandelijks een ontbijt waar alle vrouwen van Houthalen- Helchteren welkom zijn. Zo kunnen zij kennis maken met de Turkse cultuur en kan de samenwerking gestimuleerd worden. De vereniging werkt ook mee aan projecten en initiatieven om de samenwerking met de andere geloofsgemeenschappen te stimuleren (o.a. open gebedshuizendag) De vzw is een belangrijk aanspreekpunt binnen de Turkse gemeenschap en het lokaal bestuur. Zij bemiddelt bij conflicten tussen de gemeenschappen. Een goede relatie uitbouwen met het lokaal bestuur en de bewoners van de wijk is dan ook een zeer belangrijke item. Last but not least, is zij een zeer belangrijke partner bij verschillende samenwerkingsinitiatieven zoals: het Internationaal kinderfeest, wijkfeest Meulenberg, Iftar, en tal van initiatieven binnen de diversiteitsraad en andere gemeentelijke diensten. De organisatie biedt ook sociaaljuridische hulp aan de aangesloten leden. Warm hart Warm Hart is een vereniging waar armen het woord nemen en is gevestigd in onze gemeente. Ze staan ook in voor de coördinatie en uitbouw van de sociale kruidenier. JWW Jeugdwelzijnswerk Meulenberg vzw staat in de wijk Meulenberg in voor de uitbouw van een laagdrempelig aanbod naar kinderen, tieners, jongeren en vrouwen van de wijk Meulenberg. 27

29 RIMO RIMO Limburg vzw staat in in voor het buurt- en opbouwwerk in de wijken Meulenberg en De Standaard Platform vrouwenorganisaties Het opzet van migrantenvrouwenwerk: vrouwen meer kansen geven op een volwaardige participatie door het stimuleren van hun Nederlandse taalkennis, hun creatieve, sociale en sportieve vaardigheden, hun zelfredzaamheid en het nemen van verantwoordelijkheid. Daarenboven is er het emancipatorisch karakter van participatie aan het verenigingsleven. De LID hecht veel belang aan de betrokkenheid van deze vrouwen in de reguliere werkingen. Zo organiseert zij laagdrempelige activiteiten: zwem-, turn- en naadlessen,. Het inrichten en de organisatie van uitwisselingsactiviteiten met Vlaamse vrouwenverenigingen, uitstappen, vormingen met het oog op de integratie, en de ondersteuning van vrouwenwerkingen zijn een belangrijke taak van de LID. Leden van het platform zijn: RIMO vzw, Spaanse vrouwenkern, Italiaanse vrouwenwerking, Turkse vrouwenwerking De Standaard, FEMMA, JWW Meulenberg, Warm Hart, Marokkaanse vrouwenwerking, Italiaanse vrouwenwerking 6.2. Vrije tijdsbesteding Hier blijft gelden dat het moeilijk is voor allochtone groepen om gebruik te laken van het bestaande aanbod inzake sport, jeugd, cultuur, preventiedienst, en om aansluiting te vinden bij het bestaande verenigingsleven. Dit is al langer een aandachtspunt en er zijn ook al stappen gezet. Laagdrempelig aanbod in de wijken Meulenberg, De Standaard en Houthalen-Oost Via de methodiek van het jeugdwelzijnswerk doet de gemeente reeds jaren inspanningen om kinderen en jongeren die niet participeren aan het reguliere vrijetijdsaanbod samen te brengen in de verschillende wijken. In dit kader organiseert het team maatschappelijke participatie kinder- en jongerenwerkingen in de wijken De Standaard en Houthalen-Oost. In de wijk Meulenberg is vzw JWW (jeugdwelzijnswerk) actief. Het straathoekwerk is een andere pijler van de jongerenwerking. Overlast door rondhangende jongeren is een veel voorkomende melding op de preventiedienst. Straathoekwerkers trachten te peilen naar de oorzaken en met verschillende betrokken partijen naar oplossingen te zoeken. Straathoekwerkers begeven zich in alle wijken, ook in jeugdhuizen en jongerenwerkingen, zodat jongeren de kans krijgen eventuele problemen met hen te bespreken of gewoon een babbeltje te kunnen slaan. Niet alle jongeren kunnen of willen zelf de stap zetten naar VDAB, OCMW, CAD. Straathoekwerkers helpen hen hierbij. Belangrijk blijft echter dat jongeren zelf hun verantwoordelijkheid opnemen. Naast deze doorverwijzingsfunctie is een straathoekwerker ook vaak een bemiddelaar tussen jongeren en hun ouders, de school, hulpverlening of werkgever. Jongeren op straat zorgen soms voor overlast. Straathoekwerkers wijzen hen hier op. 28