Woonwagenbewoners 6 Aantal woonwagengezinnen in 2003 en

Transcriptie

1

2 Inhoudstafel Demografie Vreemdelingen 1 en aandeel personen met vreemde nationaliteit in en aandeel vreemdelingen, totaal en naar nationaliteitsgroep 1 en aandeel vreemdelingen met nationaliteit van een van de MOE-landen 1 Top 5 van nationaliteiten 1 en aandeel vreemdelingen, naar geslacht en leeftijd 2 Evolutie van aandeel vreemdelingen ten opzichte van de totale bevolking van 2001 tot 2016 (grafiek) 2 Personen van buitenlandse herkomst 3 en aandeel personen van buitenlandse herkomst in en aandeel personen van buitenlandse herkomst, totaal en naar herkomstgroep 3 en aandeel personen van buitenlandse herkomst, naar geslacht en leeftijd 3 en aandeel personen van buitenlandse herkomst, naar nationaliteitshistoriek 4 Evolutie van aandeel personen van buitenlandse herkomst t.o.v. totale bevolking van 2009 tot 2016 (grafiek) 4 en aandeel personen van buitenlandse herkomst zonder personen van Nederlandse herkomst in Migraties van vreemdelingen 5 Verhuisbewegingen binnen België en van en naar het buitenland van personen met vreemde nationaliteit 5 Verhuisbewegingen binnen België (interne migraties), in de loop van het jaar 5 Verhuisbewegingen van en naar het buitenland (internationale migraties), in de loop van het jaar 5 Saldo van alle verhuisbewegingen, in de loop van het jaar 5 Evolutie van intern en extern migratiesaldo (grafiek) 5 Woonwagenbewoners 6 woonwagengezinnen in 2003 en Inburgering Instroom nieuwkomers 7 meerderjarige nieuwkomers en profiel in nieuwkomers 7 Profiel van de nieuwkomers 7 Evolutie van het aantal meerderjarige nieuwkomers (grafiek) 8 inburgeraars dat zich heeft aangemeld bij een onthaalbureau 9 meerderjarige personen dat zich in de loop van 2017 voor het eerst heeft aangemeld bij een onthaalbureau 9 inburgeraars dat een inburgeringscontract heeft getekend 10 meerderjarige personen dat in de loop van 2017 voor het eerst een inburgeringscontract heeft ondertekend 10 inburgeraars dat een inburgeringsattest heeft behaald 11 meerderjarige personen dat in de loop van 2017 een inburgeringsattest heeft behaald 11 Tewerkstelling Werkzaamheidsgraad 12 Aandeel werkenden in de bevolking van 20 tot en met 64 jaar naar herkomstgroep in Loontrekkenden en zelfstandigen 14 Aandeel loontrekkenden en zelfstandigen bij de werkende personen van 20 tot en met 64 jaar naar herkomstgroep in Loontrekkenden naar sector 15 Aandeel loontrekkenden van 20 tot en met 64 jaar naar sector per herkomstgroep in Loontrekkenden naar arbeidsregime en dagloonklasse 17 Aandeel loontrekkenden van 20 tot en met 64 jaar naar arbeidsregime en dagloonklasse per herkomstgroep in

3 Werkloosheidsgraad 19 Aandeel werklozen in de beroepsbevolking (=som van de werkenden en werkzoekenden) van 15 tot en met 64 jaar 19 naar herkomstgroep in 2016 Lage werkintensiteit 21 Aandeel personen van 0 tot 59 jaar dat leeft in een gezin met lage werkintensiteit (in %) naar herkomstgroep in Niet-werkende werkzoekenden (NWWZ) 22 NWWZ naar herkomstgroep en aandeel van de herkomstgroepen in het totaal aantal NWWZ in Jobloze schoolverlaters 24 NWWZ in beroepsinschakelingstijd naar herkomstgroep en aandeel van de verschillende herkomstgroepen in 24 het totaal aantal NWWZ in beroepsinschakelingstijd, in 2017 Gemeentepersoneel 25 Aandeel personen van buitenlandse herkomst in het personeel van de gemeente (in %) in Onderwijs en vorming Deelname kleuter- en lageronderwijs 26 leerlingen in het gewoon kleuter- en lager onderwijs woonachtig in de gemeente naar thuistaal in Leerlingen in het kleuteronderwijs 26 Leerlingen in het lager onderwijs 26 Deelname secundair onderwijs 27 leerlingen in het gewoon secundair onderwijs woonachtig in de gemeente naar thuistaal in Totaal secundair onderwijs 27 Eerste graad 27 Algemeen secundair onderwijs (ASO) 27 Technisch secundair onderwijs (TSO) 27 Kunstsecundair onderwijs (KSO) 28 Beroepssecundair onderwijs (BSO) 28 Onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers (OKAN) 28 Deeltijds beroepssecundair onderwijs 28 Schoolse vertraging lager en secundair onderwijs 29 leerlingen in het gewoon lager en het gewoon secundair onderwijs woonachtig in de gemeente met minstens 2 jaar schoolse vertraging, naar thuistaal in Lager onderwijs 29 Secundair onderwijs 29 Vroegtijdige schoolverlaters 30 Vroegtijdige schoolverlaters leerlingen dat vroegtijdig de school verlaat woonachtig in de gemeente, naar thuistaal in Deelname volwassenonderwijs 31 cursisten in het volwassenenonderwijs woonachtig in de gemeente, naar nationaliteitsgroep in Huisvesting Toegang tot sociale huisvesting 32 huurders en kandidaat-huurders naar nationaliteitsgroep in Welzijn en armoede Sociale bijstand 33 Aandeel personen dat een (equivalent) leefloon ontvangt (in %) naar herkomstgroep in Kansarmoede-index van Kind en Gezin 34 Geboorten in kansarme gezinnen naar herkomst van de moeder, gemiddelde van 2015, 2016 en Participatie

4 Deelname aan verkiezingen 35 personen met vreemde nationaliteit dat zich als kiezer heeft ingeschreven bij de gemeenteraadsverkiezingen 35 van 14 oktober 2012 en aandeel van de ingeschreven kiezers t.o.v. het aantal potentiële kiezers, naar nationaliteitsgroep

5 Inleiding Dit is de zesde editie van de Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor (LIIM). Deze monitor werd ontwikkeld ter ondersteuning van het integratiebeleid van steden en gemeenten. Het gaat om een set van omgevingsindicatoren die het lokale inburgerings- en integratiegebeuren in kaart brengt om zo de lokale besturen met betrouwbare cijfergegevens te ondersteunen bij de planning en ontwikkeling van hun beleid ter zake. De LIIM 2018 is net als de voorgaande edities het resultaat van een samenwerking tussen het Agentschap voor Binnenlands Bestuur (ABB) en Statistiek Vlaanderen (SV). Bij de keuze van de indicatoren werd vertrokken van een voorbereidend rapport uit 2009 met een uitgebreide lijst van mogelijke cijferreeksen. Daaruit werd een selectie gemaakt op basis van beschikbaarheid, bruikbaarheid en relevantie. Daarbij stond voorop dat de lokale besturen niet zelf belast zouden worden met het verzamelen van gegevens. Er wordt daarom enkel gewerkt met cijfergegevens gebaseerd op centrale Vlaamse of federale databanken. Het monitorrapport dat nu voorligt, geeft vooreerst via een aantal demografische indicatoren inzicht in de omvang en de samenstelling van de groep vreemdelingen, personen van buitenlandse herkomst en nieuwkomers. Daarnaast wordt ingegaan op de maatschappelijke positie van de personen van buitenlandse herkomst op het vlak van tewerkstelling, onderwijs, huisvesting, welzijn en armoede en maatschappelijke participatie Voor de afbakening van de groep personen van buitenlandse herkomst is de huidige nationaliteit van de persoon geen sluitend criterium. Heel wat vreemdelingen hebben in de loop der jaren de Belgische nationaliteit verworven. De kinderen van deze personen beschikken van bij hun geboorte automatisch over de Belgische nationaliteit. Ook een kind van ouders met een vreemde nationaliteit dat in België geboren wordt, kan onder bepaalde voorwaarden automatisch of na een nationaliteitsverklaring de Belgische nationaliteit verwerven. Bij de operationalisering van de groep personen van buitenlandse herkomst wordt in deze monitor daarom waar mogelijk rekening gehouden met de nationaliteitshistoriek van de persoon zelf en van diens ouders. Dat sluit aan bij de afbakening zoals bepaald in artikel 3 van het Vlaamse Integratie- en Inburgeringsdecreet van Daarin wordt de doelgroep van het integratiebeleid omschreven als de personen die legaal en langdurig in België verblijven en die bij hun geboorte niet de Belgische nationaliteit bezaten of van wie minstens één van de ouders bij geboorte niet de Belgische nationaliteit bezat. In de praktijk is het niet bij alle indicatoren mogelijk om de doelgroep op deze manier af te bakenen. Er wordt daarom in een aantal gevallen gewerkt met een second best -operationalisering die rekening houdend met wat momenteel beschikbaar is, bovenstaande operationalisering zo dicht mogelijk benadert. Het is bij de interpretatie van de cijfers dan ook noodzakelijk steeds goed de gebruikte operationalisering voor ogen te houden. Deze monitor werd opgenomen als een thematisch project op de website van Statistiek Vlaanderen. Voor elke gemeente uit het Vlaamse en Brusselse Hoofdstedelijke Gewest kan op een digitaal cijferrapport afgeladen worden met daarin de gemeentelijke resultaten op de verschillende indicatoren en een vergelijking van deze resultaten met de score van het Vlaamse of Brusselse Hoofdstedelijke Gewest als geheel en de gemiddelde score van een groep vergelijkbare gemeenten. Er wordt daarbij gebruik gemaakt van de zogenaamde VRINDindeling van gemeenten. Deze indeling is gebaseerd op het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen en het Strategisch Plan Ruimtelijke Economie. U kan op bovengenoemde webpagina ook een overzichtsbestand afladen met de basisgegevens van de LIIM 2018 voor alle Vlaamse en Brusselse gemeenten. De metadatafiches van de in deze LIIM 2018 opgenomen cijferreeksen vindt u op In die fiches vindt u nuttige informatie over onder meer gebruikte definities, kwaliteit van de cijfers, instanties die de cijfers hebben aangemaakt en methodologische aandachtspunten. U vindt de link naar deze metadatafiches ook bovenaan elke cijferreeks. Voor meer info kan u terecht bij:. Jo Noppe Statistiek Vlaanderen Tel.: jo.noppe@vlaanderen.be

6 Vreemdelingen Demografie en aandeel personen met vreemde nationaliteit (*) in 2017 Bron: Statbel, bewerking Statistiek Vlaanderen en aandeel vreemdelingen, totaal en naar nationaliteitsgroep Totaal VRIND.grootstedelijke rand 285 2,7 4,9 8,4 Nationaliteitsgroep Totaal EU 202 1,9 3,0 5,4 - Buurlanden 114 1,1 1,4 2,6 - West- en Noord-EU15 (zonder buurl.) 34 0,3 0,2 0,2 - Zuid-EU ,2 0,5 1,0 - EU ,3 1,0 1,6 Totaal Niet-EU 83 0,8 1,9 3,0 - Europa niet-eu 13 0,1 0,3 0,4 - Turkije 0 0,0 0,1 0,3 - Maghreb 3 0,0 0,3 0,5 - Andere landen 67 0,6 1,2 1,9 en aandeel vreemdelingen met nationaliteit van een van de MOE-landen MOE-landen verschillende vreemde nationaliteiten: 50 Top 5 van nationaliteiten 38 0,4 1,4 2,2 1. Nederland 66 0,6 2. Verenigd Koninkrijk 29 0,3 3. Frankrijk 26 0,2 4. Duitsland 21 0,2 5. Brazilië 15 0,1 VRIND.grootstedelijke rand 1. Nederland 1,1 2. Polen 0,5 3. Marokko 0,2 4. Roemenië 0,2 5. Spanje 0,2 1. Nederland 2,1 2. Polen 0,6 3. Roemenië 0,4 4. Marokko 0,4 5. Italië 0,4 (*) Vreemde nationaliteit : huidige niet-belgische nationaliteit -1- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

7 Vreemdelingen (vervolg) Demografie en aandeel vreemdelingen, naar geslacht en leeftijd Geslacht VRIND.grootstedelijke rand per geslacht per geslacht per geslacht M 130 2,6 5,1 8,8 V 155 2,8 4,7 8,1 Leeftijd per leeftijdsgroep per leeftijdsgroep per leeftijdsgroep 0-5 jaar 22 3,5 6,9 10, jaar 22 3,1 5,5 8, jaar 8 1,1 4,7 7, jaar 11 1,3 4,6 9, jaar 47 5,1 9,2 14, jaar 96 4,8 7,4 11, jaar 53 2,3 3,0 5, jaar 19 1,1 1,7 3,9 80 jaar en ouder 7 1,1 1,1 2,4 Evolutie van aandeel vreemdelingen t.o.v. de totale bevolking van 2001 tot 2017 in % 9,0 8,0 Gemeente VRIND-indeling 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0, Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

8 Demografie Personen van buitenlandse herkomst en aandeel personen van buitenlandse herkomst (*) in 2016 Bron: DWH AM&SB KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen en aandeel personen van buitenlandse herkomst, totaal en naar herkomstgroep Totaal VRIND.grootstedelijke rand 761 7,3 13,7 20,5 Herkomstgroepen VRIND.grootstedelijke rand Totaal EU-herkomst 438 4,2 6,3 9,2 - West- en Noord-EU ,1 3,9 5,2 - Zuid-EU ,3 6,8 2,0 - EU ,9 5,2 1,9 Totaal niet-eu-herkomst 323 3,1 7,4 11,3 - Europa niet-eu 138 1,3 9,5 1,5 - Turkije en Maghreb 77 0,7 2,6 5,2 - Andere landen 200 1,9 3,3 4,5 en aandeel personen van buitenlandse herkomst, naar geslacht en leeftijd Geslacht VRIND.grootstedelijke rand per geslacht per geslacht per geslacht M 368 7,4 13,9 20,9 V 393 7,3 13,5 20,0 Leeftijd inwoner per leeftijdgroep inwoner per leeftijdgroep inwoner per leeftijdgroep 0-5 jaar ,6 27,3 36, jaar ,4 24,8 34, jaar 60 8,7 20,7 30, jaar 69 8,1 16,6 26, jaar 86 9,6 20,2 28, jaar 189 9,4 16,1 23, jaar 95 4,0 7,2 11, jaar 39 2,3 3,9 7,1 80 jaar en ouder 9 1,5 2,1 3,5 (*) Buitenlandse herkomst: huidige of eerste nationaliteit van persoon zelf is niet-belgisch of eerste nationaliteit van vader of moeder is niet- Belgisch. -3- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

9 Demografie Personen van buitenlandse herkomst (vervolg) en aandeel personen van buitenlandse herkomst, naar nationaliteitshistoriek Nationaliteitshistoriek VRIND.grootstedelijke rand Niet-Belgen 253 2,4 4,8 8,3 Belgen geboren als niet- Belg 185 1,8 4,2 6,2 Belgen geboren als Belg 323 3,1 4,8 5,9 Evolutie van aandeel personen van buitenlandse herkomst ten opzichte van de totale bevolking van 2009 tot 2016 in % 22,0 20,0 18,0 Gemeente VRIND-indeling 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2, en aandeel personen van buitenlandse herkomst zonder personen van Nederlandse herkomst in 2016 (*) Buitenlandse herkomst zonder NL VRIND.grootstedelijke rand 608 5,9 11,1 16,8 (*) Personen van buitenlandse herkomst volgens de definitie van artikel 1, 4 van het BVR van 26/10/2012 tot uitvoering van diverse bepalingen van het decreet van 28 april 1998 betreffende het Vlaams integratiebeleid. -4- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

10 Migraties van vreemdelingen Demografie Verhuisbewegingen binnen België en van en naar het buitenland van personen met vreemde nationaliteit (*) Bron: Statbel, bewerking Statistiek Vlaanderen Verhuisbewegingen binnen België (interne migraties) 1, in de loop van het jaar Interne inwijking Interne uitwijking Saldo interne migraties Verhuisbewegingen van en naar het buitenland (internationale migraties), in de loop van het jaar Internationale inwijking Internationale uitwijking vanuit buitenland vanuit wachtregister herinschrijving totaal naar buitenland naar wachtregister 4 ambtshalve geschrapt totaal Saldo internationale migraties Saldo van alle verhuisbewegingen, in de loop van het jaar Totaal migratiesaldo Gemeentegrensoverschrijdende in- en uitwijkingen binnen België. 2 ADS gebruikt de term "veranderd van register (binnen)". Vóór 2010 werd er geen opsplitsing gemaakt tussen "veranderd van register (binnen)" en "veranderd van register (buiten)" maar werd het saldo van beide bewegingen opgenomen als "veranderd van register" bij internationale inwijkingen. 3 Vanaf 2010 wordt ambtshalve schrapping en herinschrijving enkel genoteerd als beide gebeurtenissen niet in hetzelfde kalenderjaar vallen. 4 ADS gebruikt de term "veranderd van register (buiten)". Vóór 2010 werd er geen opsplitsing gemaakt tussen "veranderd van register (binnen)" en "veranderd van register (buiten)" maar werd het saldo van beide bewegingen opgenomen als "veranderd van register" bij internationale inwijkingen. 5 Cijfers vóór 2010 zijn niet perfect vergelijkbaar met cijfers vanaf 2010 ten gevolge van wijzigingen in de definities (zie voetnoten 2, 3 en 4). Evolutie van intern en extern migratiesaldo voor Saldo interne migraties Saldo internationale migraties (*) Vreemde nationaliteit : huidige niet-belgische nationaliteit -5- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

11 Woonwagenbewoners woonwagengezinnen (*) in 2003 en 2011 Demografie Bron: Kruispunt Migratie-Integratie n_jaar Gemiddelde van VRIND.grootstedelijke rand Totaal tot 5 0 tot tot 5 0 tot (*) Woonwagengezinnen = gezinnen die op moment van de telling daadwerkelijk in een woonwagen wonen. -6- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

12 Inburgering Instroom nieuwkomers meerderjarige nieuwkomers (*) en profiel in 2017 Bron: ABB - Kruispuntbank Inburgering nieuwkomers Totaal Profiel van de nieuwkomers Geslacht Gemiddelde VRIND.grootstedelijke rand Totaal nieuwkomers Gemiddelde VRIND.grootstedelijke rand nieuwkomers Totaal nieuwkomers M 22 59,5 55,5 53,6 V 15 40,5 44,5 46,4 Leeftijd nieuwkomers nieuwkomers nieuwkomers jaar 27 73,0 60,9 65, jaar 10 27,0 32,6 26, jaar 0 0,0 5,6 6, ,0 0,9 1,6 Nationaliteitsgroep nieuwkomers nieuwkomers nieuwkomers Nederlander 1 2,7 9,3 11,6 EU+ zonder NL 16 43,2 33,4 39,1 Derdelander 19 51,4 55,4 47,8 Onbepaald 1 2,7 1,9 1,5 Statuut nieuwkomers nieuwkomers nieuwkomers Arbeidsmigrant 12 32,4 28,6 27,9 Europees onderdaan waarvan reden van migratie onbekend 0 0,0 0,8 5,3 Gezinshereniger 8 21,6 19,7 11,3 Student EU+ 1 2,7 2,3 4,9 Asielzoeker, erkend vluchteling, subsidiaire bescherming Beschikker voldoende bestaansmiddelen EU+ 7 18,9 17,7 15,4 7 18,9 23,1 23,6 Onbepaald 0 0,0 0,1 0,1 Overige 2 5,4 7,8 11,6 Doelgroep nieuwkomers nieuwkomers nieuwkomers Verplicht 11 29,7 32,0 23,1 Rechthebbend 24 64,9 64,6 71,9 Onbepaald 2 5,4 3,4 5,0 (*) Nieuwkomers = personen die zich recentelijk, voor het eerst en voor lange duur (meer dan 3 maanden) in Vlaanderen komen vestigen. -7- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

13 Inburgering Instroom nieuwkomers (vervolg) Evolutie van het aantal meerderjarige nieuwkomers (2010=100) Gemeente VRIND-indeling Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

14 Inburgering inburgeraars dat zich heeft aangemeld bij een onthaalbureau meerderjarige personen dat zich in de loop van 2017 voor het eerst heeft aangemeld bij een onthaalbureau (*) Bron: ABB - Kruispuntbank Inburgering Totaal Gemiddelde VRIND.grootstedelijke rand Totaal Nationaliteitsgroep aanmelders VRIND.grootstedelijke rand % t.ov. totaal aantal aanmelders aanmelders Nederlander 0 0,0 1,7 1,4 EU+ zonder NL 2 18,2 19,0 21,9 Derdelander 8 72,7 76,2 74,1 Onbepaald 1 9,1 3,2 2,6 Doelgroep aanmelders aanmelders aanmelders Verplicht 6 54,5 48,8 48,4 Rechthebbend 5 45,5 49,0 49,0 Onbepaald 0 0,0 2,2 2,6 (*) Niet alle nieuwkomers zijn verplicht om een inburgeringstraject te volgen. Zie leeswijzer voor meer informatie. -9- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

15 Inburgering inburgeraars dat een inburgeringscontract heeft getekend meerderjarige personen dat in de loop van 2017 voor het eerst een inburgeringscontract heeft ondertekend (*) Bron: ABB - Kruispuntbank Inburgering Totaal Gemiddelde VRIND.grootstedelijke rand Totaal Nationaliteitsgroep ondertekenaars VRIND.grootstedelijke rand ondertekenaars ondertekenaars Nederlander 0 0,0 0,6 0,5 EU+ zonder NL 0 0,0 15,9 17,6 Derdelander 7 87,5 80,5 79,2 Onbepaald 1 12,5 3,0 2,8 Doelgroep ondertekenaars ondertekenaars ondertekenaars Verplicht 5 62,5 55,5 55,4 Rechthebbend 3 37,5 44,5 44,6 (*) Niet alle nieuwkomers zijn verplicht om een inburgeringstraject te volgen. Zie leeswijzer voor meer informatie Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

16 Inburgering inburgeraars dat een inburgeringsattest heeft behaald meerderjarige personen dat in de loop van 2017 een inburgeringsattest heeft behaald (*) Bron: ABB - Kruispuntbank Inburgering Totaal Gemiddelde VRIND.grootstedelijke rand Totaal Nationaliteitsgroep attest behaalders VRIND.grootstedelijke rand attest behaalders attest behaalders Nederlander 0 0,0 0,2 0,5 EU+ zonder NL 2 25,0 16,4 17,8 Derdelander 5 62,5 80,9 79,3 Onbepaald 1 12,5 2,5 2,3 Doelgroep attest behaalders attest behaalders attest behaalders Verplicht 3 37,5 61,8 60,0 Rechthebbend 5 62,5 35,1 37,8 Onbepaald 0 0,0 3,1 2,2 (*) Niet alle nieuwkomers zijn verplicht om een inburgeringstraject te volgen. Zie leeswijzer voor meer informatie -11- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

17 Tewerkstelling Werkzaamheidsgraad Aandeel werkenden in de bevolking van 20 tot en met 64 jaar (in %) naar herkomstgroep (*) in 2016 Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Totaal VRIND.grootstedelijke rand België 76,9 75,9 74,8 Totaal EU 72,4 70,9 60,2 - West- en Noord-EU15 68,6 70,0 56,9 - Zuid-EU15 91,7 74,2 63,8 - EU13 73,3 71,0 64,5 Totaal niet-eu 63,5 56,6 50,6 - Europa niet-eu 69,6 55,6 51,3 - Turkije en Magreb 73,3 60,2 51,5 - Andere landen 57,8 54,2 49,3 Mannen VRIND.grootstedelijke rand België 79,8 78,8 77,7 Totaal EU 81,1 73,7 62,8 - West- en Noord-EU15 78,4 73,8 59,6 - Zuid-EU15 93,8 76,2 65,5 - EU13 85,7 71,7 67,7 Totaal niet-eu 69,9 64,7 57,8 - Europa niet-eu 87,5 62,1 56,7 - Turkije en Magreb 80,0 71,0 62,8 - Andere landen 60,0 60,5 52,3 Vrouwen VRIND.grootstedelijke rand België 74,0 72,9 71,9 Totaal EU 63,1 68,3 57,5 - West- en Noord-EU15 57,0 66,4 54,1 - Zuid-EU15 90,0 72,1 61,9 - EU13 62,5 70,5 61,3 Totaal niet-eu 58,8 49,1 43,5 - Europa niet-eu 60,0 50,1 46,7 - Turkije en Magreb 65,0 48,8 39,5 - Andere landen 56,5 48,8 46,4 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

18 Tewerkstelling Werkzaamheidsgraad (vervolg) 20 tot en met 24 jaar VRIND.grootstedelijke rand België 34,7 45,3 49,6 Totaal EU 47,1 43,5 41,7 - West- en Noord-EU15 44,4 42,9 39,5 - Zuid-EU15 nb 45,4 43,0 - EU13 nb 43,8 46,0 Totaal niet-eu 35,0 36,1 33,7 - Europa niet-eu nb 40,3 34,0 - Turkije en Magreb 83,3 41,2 39,9 - Andere landen nb 31,2 27,7 50 tot en met 64 jaar VRIND.grootstedelijke rand België 71,2 66,3 62,9 Totaal EU 66,2 65,1 49,8 - West- en Noord-EU15 64,9 64,3 47,9 - Zuid-EU15 100,0 69,4 50,8 - EU13 nb 64,7 56,7 Totaal niet-eu 70,4 50,5 40,8 - Europa niet-eu 100,0 53,5 45,6 - Turkije en Magreb nb 40,3 31,5 - Andere landen 73,3 54,7 50,0-13- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

19 Tewerkstelling Loontrekkenden en zelfstandigen Aandeel loontrekkenden en zelfstandigen bij de werkende personen van 20 tot en met 64 jaar (in %) naar herkomstgroep (*) in 2016 Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Loontrekkenden VRIND.grootstedelijke rand België 80,5 84,9 83,5 Totaal EU 75,0 82,5 81,6 - West- en Noord-EU15 79,1 83,2 80,0 - Zuid-EU15 60,6 85,4 85,6 - EU13 72,7 78,6 81,2 Totaal niet-eu 75,0 83,5 86,3 - Europa niet-eu 75,0 86,9 88,1 - Turkije en Magreb 75,8 84,8 87,3 - Andere landen 74,6 80,8 84,4 Zelfstandigen VRIND.grootstedelijke rand België 19,5 15,1 16,5 Totaal EU 25,0 17,5 18,4 - West- en Noord-EU15 20,9 16,8 20,0 - Zuid-EU15 39,4 14,6 14,4 - EU13 27,3 21,4 18,8 Totaal niet-eu 25,0 16,5 13,7 - Europa niet-eu 25,0 13,1 11,9 - Turkije en Magreb 24,2 15,2 12,7 - Andere landen 25,4 19,2 15,6 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

20 Tewerkstelling Loontrekkenden naar sector Aandeel loontrekkenden van 20 tot en met 64 jaar naar sector (in %) per herkomstgroep (*) in 2016 Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Primaire sector VRIND.grootstedelijke rand België 0,1 0,2 0,3 Totaal EU nb 1,0 1,2 - West- en Noord-EU15 nb 0,2 0,4 - Zuid-EU15 nb 0,8 0,7 - EU13 nb 3,2 3,3 Totaal niet-eu nb 0,7 0,8 - Europa niet-eu nb 0,8 0,5 - Turkije en Magreb nb 0,7 0,7 - Andere landen nb 0,6 1,0 Secundaire sector VRIND.grootstedelijke rand België 15,7 18,9 20,5 Totaal EU 18,1 18,8 20,0 - West- en Noord-EU15 17,6 18,0 18,6 - Zuid-EU15 20,0 21,2 19,8 - EU13 nb 18,8 22,8 Totaal niet-eu 22,2 16,9 17,9 - Europa niet-eu nb 16,2 17,3 - Turkije en Magreb 32,0 21,3 23,3 - Andere landen 18,2 13,4 11,8 Tertiaire sector VRIND.grootstedelijke rand België 38,9 43,1 40,6 Totaal EU 52,2 54,8 54,7 - West- en Noord-EU15 52,9 51,5 51,6 - Zuid-EU15 55,0 56,8 55,5 - EU13 43,8 61,9 60,1 Totaal niet-eu 49,4 56,6 55,7 - Europa niet-eu 66,7 58,2 56,9 - Turkije en Magreb 52,0 53,9 53,8 - Andere landen 43,2 58,2 57,5 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

21 Tewerkstelling Loontrekkenden naar sector (vervolg) Quartaire sector VRIND.grootstedelijke rand België 45,3 37,8 38,7 Totaal EU 29,7 25,5 24,1 - West- en Noord-EU15 29,4 30,3 29,4 - Zuid-EU15 25,0 21,2 24,0 - EU13 37,5 16,1 13,8 Totaal niet-eu 28,4 25,8 25,6 - Europa niet-eu nb 24,7 25,4 - Turkije en Magreb 16,0 24,1 22,2 - Andere landen 38,6 27,8 29,7-16- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

22 Tewerkstelling Loontrekkenden naar arbeidsregime en dagloonklasse Aandeel loontrekkenden van 20 tot en met 64 jaar naar arbeidsregime en dagloonklasse (in %) per herkomstgroep (*) in 2016 Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Voltijds arbeidsregime VRIND.grootstedelijke rand België 64,1 63,8 63,4 Totaal EU 68,8 60,8 60,0 - West- en Noord-EU15 72,5 63,8 62,0 - Zuid-EU15 55,0 63,8 62,7 - EU13 62,5 50,7 53,7 Totaal niet-eu 55,6 58,0 58,1 - Europa niet-eu 66,7 55,9 56,8 - Turkije en Magreb 68,0 61,1 60,3 - Andere landen 45,5 56,3 56,1 Deeltijds arbeidsregime VRIND.grootstedelijke rand België 34,3 34,2 34,3 Totaal EU 26,8 34,8 33,9 - West- en Noord-EU15 25,5 32,5 32,8 - Zuid-EU15 35,0 32,0 32,0 - EU13 25,0 43,1 37,9 Totaal niet-eu 42,0 34,7 33,0 - Europa niet-eu nb 38,0 35,9 - Turkije en Magreb 32,0 30,8 30,5 - Andere landen 52,3 36,5 34,7 Speciaal arbeidsregime VRIND.grootstedelijke rand België 1,6 2,0 2,3 Totaal EU 4,3 4,4 6,1 - West- en Noord-EU15 nb 3,8 5,3 - Zuid-EU15 nb 4,2 5,3 - EU13 nb 6,1 8,5 Totaal niet-eu nb 7,3 8,9 - Europa niet-eu nb 6,1 7,3 - Turkije en Magreb nb 8,1 9,2 - Andere landen nb 7,3 9,1 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

23 Tewerkstelling Loontrekkenden naar arbeidsregime en dagloonklasse (vervolg) Dagloon tussen 0 en 100 euro VRIND.grootstedelijke rand België 13,0 19,0 22,7 Totaal EU 19,6 35,3 41,0 - West- en Noord-EU15 14,7 26,4 33,0 - Zuid-EU15 20,0 34,9 38,9 - EU13 50,0 58,9 58,9 Totaal niet-eu 34,6 47,8 51,5 - Europa niet-eu 58,3 51,3 55,9 - Turkije en Magreb 16,0 43,0 46,1 - Andere landen 38,6 50,3 56,2 Dagloon tussen 100 en 150 euro VRIND.grootstedelijke rand België 31,7 39,6 43,2 Totaal EU 34,1 38,9 40,0 - West- en Noord-EU15 36,3 40,3 41,7 - Zuid-EU15 30,0 43,9 43,3 - EU13 25,0 31,3 33,5 Totaal niet-eu 35,8 39,5 38,6 - Europa niet-eu nb 37,7 35,0 - Turkije en Magreb 60,0 44,0 44,1 - Andere landen 27,3 36,4 33,5 Dagloon hoger dan 150 euro VRIND.grootstedelijke rand België 55,3 41,4 34,1 Totaal EU 46,4 25,8 19,0 - West- en Noord-EU15 49,0 33,3 25,3 - Zuid-EU15 50,0 21,2 17,8 - EU13 25,0 9,7 7,6 Totaal niet-eu 29,6 12,7 9,9 - Europa niet-eu nb 11,0 9,1 - Turkije en Magreb 24,0 13,0 9,8 - Andere landen 34,1 13,2 10,3-18- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

24 Werkloosheidsgraad Tewerkstelling Aandeel werklozen in de beroepsbevolking (=som van de werkenden en werkzoekenden) van 15 tot en met 64 jaar naar herkomstgroep (*) in 2016 Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Totaal VRIND.grootstedelijke rand België 97,8 3,2 3,7 Totaal EU 97,4 5,1 6,9 - West- en Noord-EU15 97,0 5,2 7,2 - Zuid-EU15 nb 4,9 7,5 - EU13 nb 4,9 6,0 Totaal niet-eu 90,1 10,9 13,8 - Europa niet-eu nb 13,0 15,0 - Turkije en Magreb 89,2 11,9 14,8 - Andere landen 89,4 9,0 12,1 Mannen VRIND.grootstedelijke rand België 1,7 3,0 3,5 Totaal EU nb 4,5 6,8 - West- en Noord-EU15 nb 4,4 6,7 - Zuid-EU15 nb 4,5 7,9 - EU13 nb 4,9 5,8 Totaal niet-eu 8,9 10,1 13,9 - Europa niet-eu nb 12,6 15,7 - Turkije en Magreb nb 10,2 14,0 - Andere landen nb 8,7 13,1 Vrouwen VRIND.grootstedelijke rand België 2,7 3,5 3,8 Totaal EU 4,9 5,7 7,1 - West- en Noord-EU15 nb 6,1 7,7 - Zuid-EU15 nb 5,4 7,0 - EU13 nb 4,8 6,3 Totaal niet-eu 10,8 11,9 13,6 - Europa niet-eu nb 13,3 14,4 - Turkije en Magreb nb 14,3 15,9 - Andere landen 10,3 9,5 11,1 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

25 Tewerkstelling Werkloosheidsgraad (vervolg) 15 tot en met 24 jaar VRIND.grootstedelijke rand België 2,9 4,1 5,0 Totaal EU nb 5,2 7,1 - West- en Noord-EU15 nb 4,8 7,0 - Zuid-EU15 nb 6,2 8,0 - EU13 nb 5,4 6,4 Totaal niet-eu nb 9,4 12,6 - Europa niet-eu nb 10,3 14,5 - Turkije en Magreb nb 11,6 13,6 - Andere landen nb 7,0 10,3 50 tot en met 64 jaar VRIND.grootstedelijke rand België 2,4 4,3 4,9 Totaal EU nb 6,3 9,1 - West- en Noord-EU15 nb 6,5 8,8 - Zuid-EU15 nb 7,0 10,3 - EU13 nb 4,9 8,5 Totaal niet-eu nb 13,9 20,0 - Europa niet-eu nb 16,5 19,8 - Turkije en Magreb nb 16,8 24,5 - Andere landen nb 11,3 16,2-20- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

26 Lage werkintensiteit Tewerkstelling Aandeel personen van 0 tot 59 jaar dat leeft in een gezin met lage werkintensiteit (in %) naar herkomstgroep (*) in 2016 Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Herkomstgroep VRIND.grootstedelijke rand België 3,7 5,7 7,4 Totaal EU 7,4 9,8 20,4 - West- en Noord-EU15 6,6 10,3 23,5 - Zuid-EU15 nb 8,4 17,0 - EU13 23,3 9,4 16,2 Totaal niet-eu 11,1 19,6 25,8 - Europa niet-eu 11,1 24,5 28,7 - Turkije en Magreb 6,8 17,6 24,6 - Andere landen 12,8 19,0 26,2 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

27 Tewerkstelling Niet-werkende werkzoekenden (NWWZ) NWWZ naar herkomstgroep (*) en aandeel van de herkomstgroepen in het totaal aantal NWWZ in 2017 Bron: VDAB, bewerking Statistiek Vlaanderen Totaal NWWZ VRIND.grootstedelijke rand % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep België ,5 71,2 60,5 West- en Noord-EU15 7 3,8 3,8 4,9 Zuid-EU15 1 0,5 1,2 2,4 EU13 2 1,3 2,9 3,9 Europa niet-eu 3 1,7 4,2 3,5 Turkije en Magreb 4 2,0 6,5 11,0 Andere landen 12 6,2 10,3 13,8 Totaal ,0 100,0 100,0 Jongere NWWZ VRIND.grootstedelijke rand % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep België 36 97,1 78,5 70,3 West- en Noord-EU15 0 1,1 2,5 2,9 Zuid-EU15 0 0,0 0,7 1,1 EU13 0 0,5 2,4 3,6 Europa niet-eu 0 0,0 4,7 3,5 Turkije en Magreb 0 0,0 4,3 7,4 Andere landen 0 1,4 6,8 11,1 Totaal ,0 100,0 100,0 Oudere NWWZ VRIND.grootstedelijke rand % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep België 67 89,6 84,9 73,7 West- en Noord-EU15 5 6,3 3,6 5,2 Zuid-EU15 0 0,0 1,0 2,7 EU13 0 0,2 1,3 2,0 Europa niet-eu 1 1,3 2,2 2,3 Turkije en Magreb 2 2,5 2,2 6,6 Andere landen 0 0,1 4,8 7,6 Totaal ,0 100,0 100,0 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf. Met de huidige en eerste nationaliteit van de ouders wordt geen rekening gehouden Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

28 Tewerkstelling Niet-werkende werkzoekenden (NWWZ) (vervolg) Laagopgeleide NWWZ VRIND.grootstedelijke rand % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep België 42 79,7 67,4 56,7 West- en Noord-EU15 1 1,9 4,1 4,4 Zuid-EU15 0 0,0 1,6 2,8 EU13 1 1,4 3,1 4,3 Europa niet-eu 1 1,9 5,8 3,8 Turkije en Magreb 3 6,4 8,2 13,8 Andere landen 5 8,8 9,8 14,2 Totaal ,0 100,0 100,0 Langdurige NWWZ VRIND.grootstedelijke rand % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep België 68, ,3 71,9 60,8 West- en Noord-EU15 4, ,4 3,7 4,9 Zuid-EU15 0, ,2 1,1 2,4 EU13 1,25 1,5 2,4 3,4 Europa niet-eu 2 2,4 4,6 3,9 Turkije en Magreb 2, ,6 6,3 11,9 Andere landen 5, ,7 9,9 12,7 Totaal ,0 100,0 100,0 Zeer langdurige NWWZ VRIND.grootstedelijke rand % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep België 45 79,3 74,8 63,8 West- en Noord-EU15 4 7,1 3,6 4,7 Zuid-EU15 0 0,0 1,1 2,4 EU13 0 0,7 2,1 2,9 Europa niet-eu 2 3,1 4,5 3,8 Turkije en Magreb 2 3,6 5,6 11,3 Andere landen 4 6,2 8,3 11,1 Totaal ,0 100,0 100,0-23- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

29 Jobloze schoolverlaters Tewerkstelling NWWZ in beroepsinschakelingstijd naar herkomstgroep (*) en aandeel van de verschillende herkomstgroepen in het totaal aantal NWWZ in beroepsinschakelingstijd, in 2017 Bron: VDAB, bewerking Statistiek Vlaanderen Herkomstgroep VRIND.grootstedelijke rand % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep België 19 97,8 87,4 81,4 West- en Noord-EU15 0 2,2 1,5 2,5 Zuid-EU15 0 0,0 0,6 0,8 EU13 0 0,0 1,4 2,0 Europa niet-eu 0 0,0 3,3 2,4 Turkije en Magreb 0 0,0 2,9 6,1 Andere landen 0 0,0 2,9 4,7 Totaal ,0 100,0 100,0 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf. Met de huidige en eerste nationaliteit van de ouders wordt geen rekening gehouden Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

30 Tewerkstelling Gemeentepersoneel Aandeel personen van buitenlandse herkomst (*) in het personeel van de gemeente (in %) in 2016 Bron: DWH AM&SB KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Totaal gemeentepersoneel 3,9 11,0 -Gemeentediensten in strikte zin nb 8,6 -OCMW 6,6 15,9 -Politiezone nb 4,8 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

31 Onderwijs en vorming Deelname kleuter- en lager onderwijs leerlingen in het gewoon kleuter- en lager onderwijs woonachtig in de gemeente naar thuistaal in Bron: Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming Leerlingen in het kleuteronderwijs Thuistaal VRIND.grootstedelijke rand leerlingen leerlingen leerlingen Nederlands ,8 87,8 80,1 Niet Nederlands 41 10,2 11,9 19,6 Onbekend 0 0,0 0,3 0,3 Totaal ,0 100,0 100,0 Leerlingen in het lager onderwijs Thuistaal VRIND.grootstedelijke rand leerlingen leerlingen leerlingen Nederlands ,4 90,1 83,0 Niet Nederlands 38 5,5 9,8 16,9 Onbekend 1 0,1 0,1 0,1 Totaal ,0 100,0 100,0-26- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

32 Onderwijs en vorming Deelname secundair onderwijs leerlingen in het gewoon secundair onderwijs woonachtig in de gemeente naar thuistaal in Bron: Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming Totaal secundair onderwijs (zonder deeltijds beroepssecundair onderwijs) VRIND.grootstedelijke rand leerlingen in het secundair onderwijs leerlingen in het secundair onderwijs leerlingen in het secundair onderwijs Nederlands ,4 91,4 86,3 Niet Nederlands 26 3,6 8,3 13,5 Onbekend 0 0,0 0,3 0,3 Totaal ,0 100,0 100,0 Eerste graad Thuistaal VRIND.grootstedelijke rand leerlingen leerlingen leerlingen Nederlands ,7 90,0 82,4 Niet Nederlands 12 5,3 9,8 17,4 Onbekend 0 0,0 0,1 0,1 Totaal ,0 100,0 100,0 Algemeen secundair onderwijs (ASO) Thuistaal VRIND.grootstedelijke rand leerlingen leerlingen leerlingen Nederlands ,3 92,6 88,7 Niet Nederlands 9 2,7 7,2 11,1 Onbekend 0 0,0 0,2 0,2 Totaal ,0 100,0 100,0 Technisch secundair onderwijs (TSO) Thuistaal VRIND.grootstedelijke rand leerlingen leerlingen leerlingen Nederlands ,5 92,6 87,5 Niet Nederlands 3 2,5 6,9 12,2 Onbekend 0 0,0 0,5 0,2 Totaal ,0 100,0 100,0-27- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

33 Onderwijs en vorming Deelname secundair onderwijs (vervolg) Kunstsecundair onderwijs (KSO) Thuistaal VRIND.grootstedelijke rand leerlingen leerlingen leerlingen Nederlands ,0 96,3 91,1 Niet Nederlands 0 0,0 3,2 8,3 Onbekend 0 0,0 0,5 0,7 Totaal ,0 100,0 100,0 Beroepssecundair onderwijs (BSO) Thuistaal VRIND.grootstedelijke rand leerlingen leerlingen leerlingen Nederlands 32 94,1 85,1 77,0 Niet Nederlands 2 5,9 14,7 22,6 Onbekend 0 0,0 0,2 0,4 Totaal ,0 100,0 100,0 Onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers (OKAN) Thuistaal VRIND.grootstedelijke rand leerlingen leerlingen leerlingen Nederlands 0 /0 0,9 1,2 Niet Nederlands 0 /0 84,4 90,0 Onbekend 0 /0 14,7 8,8 Totaal 0 nb 100,0 100,0 Deeltijds beroepssecundaironderwijs Thuistaal VRIND.grootstedelijke rand leerlingen leerlingen leerlingen Nederlands nb nb 84,3 71,9 Niet Nederlands nb nb 14,8 25,2 Onbekend nb nb 0,9 2,9 Totaal nb nb 100,0 100,0-28- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

34 Onderwijs en vorming Schoolse vertraging lager en secundair onderwijs leerlingen in het gewoon lager en het gewoon secundair onderwijs woonachtig in de gemeente met minstens 2 jaar schoolse vertraging, naar thuistaal in Bron: Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming Lager onderwijs Thuistaal VRIND.grootstedelijke rand leerlingen met schoolse vertraging leerlingen per thuistaal leerlingen per thuistaal leerlingen per thuistaal Nederlands 1 0,2 0,3 0,4 Niet Nederlands 0 0,0 3,4 3,8 Secundair onderwijs Thuistaal VRIND.grootstedelijke rand leerlingen met schoolse vertraging leerlingen per thuistaal leerlingen per thuistaal leerlingen per thuistaal Nederlands 18 2,6 3,0 3,2 Niet Nederlands 1 3,8 14,8 15,5-29- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

35 Onderwijs en vorming Vroegtijdige schoolverlaters leerlingen dat vroegtijdig de school verlaat woonachtig in de gemeente, naar thuistaal in Bron: Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming Thuistaal VRIND.grootstedelijke rand vroegtijdige schoolverlaters (vsv) % t.o.v. aantal vsv en gekwalificeerden % t.o.v. aantal vsv en gekwalificeerden % t.o.v. aantal vsv en gekwalificeerden Nederlands 1 0,9 8,0 7,3 Niet Nederlands 2 66,7 22,2 24,0-30- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

36 Onderwijs en vorming Deelname volwassenenonderwijs cursisten in het volwassenenonderwijs woonachtig in de gemeente, naar nationaliteitsgroep (*) in Bron: Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming cursisten VRIND.grootstedelijke rand cursisten cursisten België ,4 80,6 72,1 West- en Noord-EU15 6 1,4 1,3 2,2 Zuid-EU15 5 1,1 1,3 2,0 EU13 9 2,1 3,0 4,7 Europa niet-eu 3 0,7 1,4 1,5 Turkije en Maghreb 1 0,2 1,9 3,3 Andere landen 22 5,0 10,5 14,1 Totaal ,0 100,0 100,0 (*) Op basis van huidige nationaliteit van de cursist Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

37 Huisvesting Toegang tot sociale huisvesting huurders per nationaliteitsgroep (*) in 2017 Bron: VMSW Huurders Nationaliteitsgroep per nationaliteitsgroep VRIND.grootstedelijke rand per nationaliteitsgroep per nationaliteitsgroep België 14 0,1 1,1 2,0 EU (zonder België) 0-0,9 1,6 Niet-EU 0-5,5 7,4 Onbekend (*) Op basis van de huidige nationaliteit van de huurder -32- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

38 Sociale bijstand Welzijn en armoede Aandeel personen dat een (equivalent) leefloon ontvangt (in %) naar herkomstgroep (*) in 2016 Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Herkomstgroep VRIND.grootstedelijke rand België 0,1 0,2 0,2 Totaal EU nb 0,6 0,6 - West- en Noord-EU15 nb 0,5 0,5 - Zuid-EU15 nb 0,6 0,5 - EU13 nb 0,7 1,1 Totaal niet-eu nb 2,5 3,2 - Europa niet-eu nb 3,4 4,0 - Turkije en Maghreb nb 1,2 1,4 - Andere landen nb 3,1 5,0 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

39 Welzijn en armoede Kansarmoede-index van Kind en Gezin Geboorten in kansarme gezinnen naar herkomst van de moeder, gemiddelde van 2015, 2016 en 2017 (*) Bron: Kind en Gezin, bewerking Statistiek Vlaanderen % geboorten in kansarme gezinnen 2,5 % geboorten in kansarme gezinnen VRIND.grootstedelijke rand 8,5 % geboorten in kansarme gezinnen 13,8 Herkomst moeder VRIND.grootstedelijke rand kansarme geboorten kansarme geboorten kansarme geboorten België 42,9 35,1 31,1 EU 28,6 9,0 10,5 Niet-EU 28,6 53,3 54,7 Onbekend nb 2,6 3,8 Totaal 100,0 100,0 100,0 (*) Op basis van de eerste nationaliteit van de moeder Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

40 Participatie Deelname aan verkiezingen personen met vreemde nationaliteit dat zich als kiezer heeft ingeschreven bij de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 en aandeel van de ingeschreven kiezers ten opzichte van het aantal potentiële kiezers, naar nationaliteitsgroep (*) Bron: ADIB, bewerking Statistiek Vlaanderen Leeswijzer: Totaal % t.o.v. aantal potentiële kiezers Gemiddelde VRIND.grootstedelijke rand % t.o.v. aantal potentiële kiezers Totaal % t.o.v. aantal potentiële kiezers 45 19,7 9,3 11,1 Nationaliteitsgroep % t.o.v. aantal potentiële kiezers per nationaliteitsgroep % t.o.v. aantal potentiële kiezers per nationaliteitsgroep % t.o.v. aantal potentiële kiezers per nationaliteitsgroep EU 40 20,1 9,6 11,6 Niet-EU 5 17,2 8,3 9,5 Evolutie van % totaal aantal ingeschreven kiezers t.o.v. totaal aantal potentiële kiezers (2006=100) Gemeente VRIND-indeling (*) Op basis van de huidige nationaliteit van de kiezer Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

41 VRIND-indeling VRIND.grootstedelijke rand Aartselaar Boechout Borsbeek Destelbergen Edegem Evergem Hemiksem Hove Kontich Lint Melle Merelbeke Mortsel Niel Schelle Wijnegem Wommelgem Zwijndrecht Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente