Woonwagenbewoners 6 Aantal woonwagengezinnen in 2003 en

Transcriptie

1

2 Inhoudstafel Demografie Vreemdelingen 1 en aandeel personen met vreemde nationaliteit in en aandeel vreemdelingen, totaal en naar nationaliteitsgroep 1 en aandeel vreemdelingen met nationaliteit van een van de MOE-landen 1 Top 5 van nationaliteiten 1 en aandeel vreemdelingen, naar geslacht en leeftijd 2 Evolutie van aandeel vreemdelingen ten opzichte van de totale bevolking van 2001 tot 2017 (grafiek) 2 Personen van buitenlandse herkomst 3 en aandeel personen van buitenlandse herkomst in en aandeel personen van buitenlandse herkomst, totaal en naar herkomstgroep 3 en aandeel personen van buitenlandse herkomst, naar geslacht en leeftijd 3 en aandeel personen van buitenlandse herkomst, naar nationaliteitshistoriek 4 Evolutie van aandeel personen van buitenlandse herkomst t.o.v. totale bevolking van 2009 tot 2016 (grafiek) 4 en aandeel personen van buitenlandse herkomst zonder personen van Nederlandse herkomst in Migraties van vreemdelingen 5 Verhuisbewegingen binnen België en van en naar het buitenland van personen met vreemde nationaliteit 5 Verhuisbewegingen binnen België (interne migraties), in de loop van het jaar 5 Verhuisbewegingen van en naar het buitenland (internationale migraties), in de loop van het jaar 5 Saldo van alle verhuisbewegingen, in de loop van het jaar 5 Evolutie van intern en extern migratiesaldo (grafiek) 5 Woonwagenbewoners 6 woonwagengezinnen in 2003 en Inburgering Instroom nieuwkomers 7 meerderjarige nieuwkomers en profiel in nieuwkomers 7 Profiel van de nieuwkomers 7 Evolutie van het aantal meerderjarige nieuwkomers (grafiek) 8 inburgeraars dat zich heeft aangemeld bij een onthaalbureau 9 meerderjarige personen dat zich in de loop van 2017 voor het eerst heeft aangemeld bij een onthaalbureau 9 inburgeraars dat een inburgeringscontract heeft getekend 10 meerderjarige personen dat in de loop van 2017 voor het eerst een inburgeringscontract heeft ondertekend 10 inburgeraars dat een inburgeringsattest heeft behaald 11 meerderjarige personen dat in de loop van 2017 een inburgeringsattest heeft behaald 11 Tewerkstelling Werkzaamheidsgraad 12 Aandeel werkenden in de bevolking van 20 tot en met 64 jaar naar herkomstgroep in Loontrekkenden en zelfstandigen 14 Aandeel loontrekkenden en zelfstandigen bij de werkende personen van 20 tot en met 64 jaar naar herkomstgroep in Loontrekkenden naar sector 15 Aandeel loontrekkenden van 20 tot en met 64 jaar naar sector per herkomstgroep in Loontrekkenden naar arbeidsregime en dagloonklasse 17 Aandeel loontrekkenden van 20 tot en met 64 jaar naar arbeidsregime en dagloonklasse per herkomstgroep in

3 Werkloosheidsgraad 19 Aandeel werklozen in de beroepsbevolking (=som van de werkenden en werkzoekenden) van 15 tot en met 64 jaar 19 naar herkomstgroep in 2016 Lage werkintensiteit 21 Aandeel personen van 0 tot 59 jaar dat leeft in een gezin met lage werkintensiteit (in %) naar herkomstgroep in Niet-werkende werkzoekenden (NWWZ) 22 NWWZ naar herkomstgroep en aandeel van de herkomstgroepen in het totaal aantal NWWZ in Jobloze schoolverlaters 24 NWWZ in beroepsinschakelingstijd naar herkomstgroep en aandeel van de verschillende herkomstgroepen in 24 het totaal aantal NWWZ in beroepsinschakelingstijd, in 2017 Gemeentepersoneel 25 Aandeel personen van buitenlandse herkomst in het personeel van de gemeente (in %) in Onderwijs en vorming Deelname kleuter- en lageronderwijs 26 leerlingen in het gewoon kleuter- en lager onderwijs woonachtig in de gemeente naar thuistaal in Leerlingen in het kleuteronderwijs 26 Leerlingen in het lager onderwijs 26 Deelname secundair onderwijs 27 leerlingen in het gewoon secundair onderwijs woonachtig in de gemeente naar thuistaal in Totaal secundair onderwijs 27 Eerste graad 27 Algemeen secundair onderwijs (ASO) 27 Technisch secundair onderwijs (TSO) 27 Kunstsecundair onderwijs (KSO) 28 Beroepssecundair onderwijs (BSO) 28 Onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers (OKAN) 28 Deeltijds beroepssecundair onderwijs 28 Schoolse vertraging lager en secundair onderwijs 29 leerlingen in het gewoon lager en het gewoon secundair onderwijs woonachtig in de gemeente met minstens 2 jaar schoolse vertraging, naar thuistaal in Lager onderwijs 29 Secundair onderwijs 29 Vroegtijdige schoolverlaters 30 Vroegtijdige schoolverlaters. leerlingen dat vroegtijdig de school verlaat woonachtig in de gemeente, naar thuistaal in Deelname volwassenonderwijs 31 cursisten in het volwassenenonderwijs woonachtig in de gemeente, naar nationaliteitsgroep in Huisvesting Toegang tot sociale huisvesting 32 huurders en kandidaat-huurders naar nationaliteitsgroep in Welzijn en armoede Sociale bijstand 33 Aandeel personen dat een (equivalent) leefloon ontvangt (in %) naar herkomstgroep in Kansarmoede-index van Kind en Gezin 34 Geboorten in kansarme gezinnen naar herkomst van de moeder, gemiddelde van 2015, 2016 en Participatie

4 Deelname aan verkiezingen 35 personen met vreemde nationaliteit dat zich als kiezer heeft ingeschreven bij de gemeenteraadsverkiezingen 35 van 14 oktober 2018 en aandeel van de ingeschreven kiezers t.o.v. het aantal potentiële kiezers, naar nationaliteitsgroep

5 Inleiding Dit is de zesde editie van de Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor (LIIM). Deze monitor werd ontwikkeld ter ondersteuning van het integratiebeleid van steden en gemeenten. Het gaat om een set van omgevingsindicatoren die het lokale inburgerings- en integratiegebeuren in kaart brengt om zo de lokale besturen met betrouwbare cijfergegevens te ondersteunen bij de planning en ontwikkeling van hun beleid ter zake. De LIIM 2018 is net als de voorgaande edities het resultaat van een samenwerking tussen het Agentschap voor Binnenlands Bestuur (ABB) en Statistiek Vlaanderen (SV). Bij de keuze van de indicatoren werd vertrokken van een voorbereidend rapport uit 2009 met een uitgebreide lijst van mogelijke cijferreeksen. Daaruit werd een selectie gemaakt op basis van beschikbaarheid, bruikbaarheid en relevantie. Daarbij stond voorop dat de lokale besturen niet zelf belast zouden worden met het verzamelen van gegevens. Er wordt daarom enkel gewerkt met cijfergegevens gebaseerd op centrale Vlaamse of federale databanken. Het monitorrapport dat nu voorligt, geeft vooreerst via een aantal demografische indicatoren inzicht in de omvang en de samenstelling van de groep vreemdelingen, personen van buitenlandse herkomst en nieuwkomers. Daarnaast wordt ingegaan op de maatschappelijke positie van de personen van buitenlandse herkomst op het vlak van tewerkstelling, onderwijs, huisvesting, welzijn en armoede en maatschappelijke participatie Voor de afbakening van de groep personen van buitenlandse herkomst is de huidige nationaliteit van de persoon geen sluitend criterium. Heel wat vreemdelingen hebben in de loop der jaren de Belgische nationaliteit verworven. De kinderen van deze personen beschikken van bij hun geboorte automatisch over de Belgische nationaliteit. Ook een kind van ouders met een vreemde nationaliteit dat in België geboren wordt, kan onder bepaalde voorwaarden automatisch of na een nationaliteitsverklaring de Belgische nationaliteit verwerven. Bij de operationalisering van de groep personen van buitenlandse herkomst wordt in deze monitor daarom waar mogelijk rekening gehouden met de nationaliteitshistoriek van de persoon zelf en van diens ouders. Dat sluit aan bij de afbakening zoals bepaald in artikel 3 van het Vlaamse Integratie- en Inburgeringsdecreet van Daarin wordt de doelgroep van het integratiebeleid omschreven als de personen die legaal en langdurig in België verblijven en die bij hun geboorte niet de Belgische nationaliteit bezaten of van wie minstens één van de ouders bij geboorte niet de Belgische nationaliteit bezat. In de praktijk is het niet bij alle indicatoren mogelijk om de doelgroep op deze manier af te bakenen. Er wordt daarom in een aantal gevallen gewerkt met een second best -operationalisering die rekening houdend met wat momenteel beschikbaar is, bovenstaande operationalisering zo dicht mogelijk benadert. Het is bij de interpretatie van de cijfers dan ook noodzakelijk steeds goed de gebruikte operationalisering voor ogen te houden. Deze monitor werd opgenomen als een thematisch project op de website van Statistiek Vlaanderen. Voor elke gemeente uit het Vlaamse en Brusselse Hoofdstedelijke Gewest kan op een digitaal cijferrapport afgeladen worden met daarin de gemeentelijke resultaten op de verschillende indicatoren en een vergelijking van deze resultaten met de score van het Vlaamse of Brusselse Hoofdstedelijke Gewest als geheel en de gemiddelde score van een groep vergelijkbare gemeenten. Er wordt daarbij gebruik gemaakt van de zogenaamde VRINDindeling van gemeenten. Deze indeling is gebaseerd op het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen en het Strategisch Plan Ruimtelijke Economie. U kan op bovengenoemde webpagina ook een overzichtsbestand afladen met de basisgegevens van de LIIM 2018 voor alle Vlaamse en Brusselse gemeenten. De metadatafiches van de in deze LIIM 2018 opgenomen cijferreeksen vindt u op In die fiches vindt u nuttige informatie over onder meer gebruikte definities, kwaliteit van de cijfers, instanties die de cijfers hebben aangemaakt en methodologische aandachtspunten. U vindt de link naar deze metadatafiches ook bovenaan elke cijferreeks. Voor meer info kan u terecht bij:. Jo Noppe Statistiek Vlaanderen Tel.: jo.noppe@vlaanderen.be

6 Vreemdelingen Demografie en aandeel personen met vreemde nationaliteit (*) in 2017 Bron: Statbel, bewerking Statistiek Vlaanderen en aandeel vreemdelingen, totaal en naar nationaliteitsgroep Totaal inwoners VRIND.stedelijk gebied rond Brussel inwoners inwoners ,7 16,3 8,4 Nationaliteitsgroep inwoners inwoners inwoners Totaal EU ,0 12,5 5,4 - Buurlanden 554 1,6 3,8 2,6 - West- en Noord-EU15 (zonder buurl.) 43 0,1 1,5 0,2 - Zuid-EU ,4 4,2 1,0 - EU ,8 3,1 1,6 Totaal Niet-EU ,7 3,8 3,0 - Europa niet-eu 134 0,4 0,5 0,4 - Turkije 40 0,1 0,3 0,3 - Maghreb 405 1,2 0,6 0,5 - Andere landen 684 2,0 2,4 1,9 en aandeel vreemdelingen met nationaliteit van een van de MOE-landen MOE-landen inwoners verschillende vreemde nationaliteiten: 97 Top 5 van nationaliteiten inwoners inwoners ,3 3,7 2,2 inwoners 1. Italië 875 2,6 2. Portugal 652 1,9 3. Spanje 515 1,5 4. Polen 499 1,5 5. Roemenië 374 1,1 VRIND.stedelijk gebied rond Brussel inwoners 1. Frankrijk 1,7 2. Italië 1,7 3. Polen 1,2 4. Roemenië 1,2 5. Portugal 1,1 inwoners 1. Nederland 2,1 2. Polen 0,6 3. Roemenië 0,4 4. Marokko 0,4 5. Italië 0,4 (*) Vreemde nationaliteit : huidige niet-belgische nationaliteit -1-

7 Vreemdelingen (vervolg) Demografie en aandeel vreemdelingen, naar geslacht en leeftijd Geslacht inwoners per geslacht VRIND.stedelijk gebied rond Brussel inwoners per geslacht inwoners per geslacht M ,9 16,6 8,8 V ,6 16,0 8,1 Leeftijd inwoners per leeftijdsgroep inwoners per leeftijdsgroep inwoners per leeftijdsgroep 0-5 jaar ,9 16,4 10, jaar ,7 16,5 8, jaar ,4 14,8 7, jaar ,2 14,9 9, jaar ,1 21,9 14, jaar ,7 24,0 11, jaar ,6 14,5 5, jaar 350 8,0 9,2 3,9 80 jaar en ouder 98 5,2 5,0 2,4 Evolutie van aandeel vreemdelingen t.o.v. de totale bevolking van 2001 tot 2017 in % 18,0 16,0 Gemeente VRIND-indeling 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2, Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

8 Demografie Personen van buitenlandse herkomst en aandeel personen van buitenlandse herkomst (*) in 2016 Bron: DWH AM&SB KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen en aandeel personen van buitenlandse herkomst, totaal en naar herkomstgroep Totaal VRIND.stedelijk gebied rond Brussel inwoners inwoners inwoners ,3 38,0 20,5 Herkomstgroepen VRIND.stedelijk gebied rond Brussel inwoners inwoners inwoners Totaal EU-herkomst ,6 19,2 9,2 - West- en Noord-EU ,6 8,1 5,2 - Zuid-EU ,6 7,4 2,0 - EU ,3 3,6 1,9 Totaal niet-eu-herkomst ,7 18,8 11,3 - Europa niet-eu 430 1,3 2,0 1,5 - Turkije en Maghreb ,1 8,8 5,2 - Andere landen ,3 8,0 4,5 en aandeel personen van buitenlandse herkomst, naar geslacht en leeftijd Geslacht VRIND.stedelijk gebied rond Brussel inwoners per geslacht inwoners per geslacht inwoners per geslacht M ,9 38,5 20,9 V ,8 37,6 20,0 Leeftijd inwoner per leeftijdgroep inwoner per leeftijdgroep inwoner per leeftijdgroep 0-5 jaar ,4 60,6 36, jaar ,0 59,5 34, jaar ,1 53,2 30, jaar ,3 44,8 26, jaar ,4 48,1 28, jaar ,3 45,2 23, jaar ,7 25,3 11, jaar ,9 13,8 7,1 80 jaar en ouder 120 6,6 6,6 3,5 (*) Buitenlandse herkomst: huidige of eerste nationaliteit van persoon zelf is niet-belgisch of eerste nationaliteit van vader of moeder is niet- Belgisch. -3-

9 Demografie Personen van buitenlandse herkomst (vervolg) en aandeel personen van buitenlandse herkomst, naar nationaliteitshistoriek Nationaliteitshistoriek VRIND.stedelijk gebied rond Brussel inwoners inwoners inwoners Niet-Belgen ,2 16,1 8,3 Belgen geboren als niet- Belg ,6 10,3 6,2 Belgen geboren als Belg ,5 11,6 5,9 Evolutie van aandeel personen van buitenlandse herkomst ten opzichte van de totale bevolking van 2009 tot 2016 in % 44,0 40,0 Gemeente VRIND-indeling 36,0 32,0 28,0 24,0 20,0 16,0 12, en aandeel personen van buitenlandse herkomst zonder personen van Nederlandse herkomst in 2016 (*) Buitenlandse herkomst zonder NL inwoners VRIND.stedelijk gebied rond Brussel inwoners inwoners ,3 36,0 16,8 (*) Personen van buitenlandse herkomst volgens de definitie van artikel 1, 4 van het BVR van 26/10/2012 tot uitvoering van diverse bepalingen van het decreet van 28 april 1998 betreffende het Vlaams integratiebeleid. -4- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

10 Migraties van vreemdelingen Demografie Verhuisbewegingen binnen België en van en naar het buitenland van personen met vreemde nationaliteit (*) Bron: Statbel, bewerking Statistiek Vlaanderen Verhuisbewegingen binnen België (interne migraties) 1, in de loop van het jaar Interne inwijking Interne uitwijking Saldo interne migraties Verhuisbewegingen van en naar het buitenland (internationale migraties), in de loop van het jaar Internationale inwijking Internationale uitwijking vanuit buitenland vanuit wachtregister herinschrijving totaal naar buitenland naar wachtregister ambtshalve geschrapt totaal Saldo internationale migraties Saldo van alle verhuisbewegingen, in de loop van het jaar Totaal migratiesaldo Gemeentegrensoverschrijdende in- en uitwijkingen binnen België. 2 ADS gebruikt de term "veranderd van register (binnen)". Vóór 2010 werd er geen opsplitsing gemaakt tussen "veranderd van register (binnen)" en "veranderd van register (buiten)" maar werd het saldo van beide bewegingen opgenomen als "veranderd van register" bij internationale inwijkingen. 3 Vanaf 2010 wordt ambtshalve schrapping en herinschrijving enkel genoteerd als beide gebeurtenissen niet in hetzelfde kalenderjaar vallen. 4 ADS gebruikt de term "veranderd van register (buiten)". Vóór 2010 werd er geen opsplitsing gemaakt tussen "veranderd van register (binnen)" en "veranderd van register (buiten)" maar werd het saldo van beide bewegingen opgenomen als "veranderd van register" bij internationale inwijkingen. 5 Cijfers vóór 2010 zijn niet perfect vergelijkbaar met cijfers vanaf 2010 ten gevolge van wijzigingen in de definities (zie voetnoten 2, 3 en 4). Evolutie van intern en extern migratiesaldo voor Saldo interne migraties Saldo internationale migraties (*) Vreemde nationaliteit : huidige niet-belgische nationaliteit -5- Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

11 Woonwagenbewoners woonwagengezinnen (*) in 2003 en 2011 Demografie Bron: Kruispunt Migratie-Integratie n_jaar Gemiddelde van VRIND.stedelijk gebied rond Brussel Totaal tot 30 0 tot tot 60 0 tot (*) Woonwagengezinnen = gezinnen die op moment van de telling daadwerkelijk in een woonwagen wonen. -6-

12 Inburgering Instroom nieuwkomers meerderjarige nieuwkomers (*) en profiel in 2017 Bron: ABB - Kruispuntbank Inburgering nieuwkomers Totaal Profiel van de nieuwkomers Geslacht nieuwkomers Gemiddelde VRIND.stedelijk gebied rond Brussel Totaal Gemiddelde VRIND.stedelijk gebied rond Brussel nieuwkomers Totaal nieuwkomers M ,0 53,8 53,6 V ,0 46,2 46,4 Leeftijd nieuwkomers nieuwkomers nieuwkomers jaar ,1 54,1 65, jaar 77 30,0 35,2 26, jaar 17 6,6 8,5 6, ,3 2,1 1,6 Nationaliteitsgroep nieuwkomers nieuwkomers nieuwkomers Nederlander 6 2,3 2,9 11,6 EU+ zonder NL ,7 55,9 39,1 Derdelander ,4 40,2 47,8 Onbepaald 4 1,6 0,9 1,5 Statuut nieuwkomers nieuwkomers nieuwkomers Arbeidsmigrant 95 37,0 40,1 27,9 Europees onderdaan waarvan reden van migratie onbekend 15 5,8 2,2 5,3 Gezinshereniger 19 7,4 9,5 11,3 Student EU+ 7 2,7 3,1 4,9 Asielzoeker, erkend vluchteling, subsidiaire bescherming Beschikker voldoende bestaansmiddelen EU+ 23 8,9 11,0 15, ,5 25,4 23,6 Onbepaald 0 0,0 0,2 0,1 Overige 30 11,7 8,5 11,6 Doelgroep nieuwkomers nieuwkomers nieuwkomers Verplicht 54 21,0 16,6 23,1 Rechthebbend ,8 75,4 71,9 Onbepaald 3 1,2 8,0 5,0-7-

13 Inburgering (*) Nieuwkomers = personen die zich recentelijk, voor het eerst en voor lange duur (meer dan 3 maanden) in Vlaanderen komen vestigen. -7-

14 Inburgering Instroom nieuwkomers (vervolg) Evolutie van het aantal meerderjarige nieuwkomers (2010=100) Gemeente VRIND-indeling Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

15 Inburgering inburgeraars dat zich heeft aangemeld bij een onthaalbureau meerderjarige personen dat zich in de loop van 2017 voor het eerst heeft aangemeld bij een onthaalbureau (*) Bron: ABB - Kruispuntbank Inburgering Totaal Gemiddelde VRIND.stedelijk gebied rond Brussel Totaal Nationaliteitsgroep aanmelders VRIND.stedelijk gebied rond Brussel % t.ov. totaal aantal aanmelders aanmelders Nederlander 1 1,0 0,3 1,4 EU+ zonder NL 14 14,6 15,4 21,9 Derdelander 78 81,2 81,9 74,1 Onbepaald 3 3,1 2,4 2,6 Doelgroep aanmelders aanmelders aanmelders Verplicht 46 47,9 49,9 48,4 Rechthebbend 48 50,0 48,2 49,0 Onbepaald 2 2,1 1,9 2,6 (*) Niet alle nieuwkomers zijn verplicht om een inburgeringstraject te volgen. Zie leeswijzer voor meer informatie. -9-

16 Inburgering inburgeraars dat een inburgeringscontract heeft getekend meerderjarige personen dat in de loop van 2017 voor het eerst een inburgeringscontract heeft ondertekend (*) Bron: ABB - Kruispuntbank Inburgering Totaal Gemiddelde VRIND.stedelijk gebied rond Brussel Totaal Nationaliteitsgroep ondertekenaars VRIND.stedelijk gebied rond Brussel ondertekenaars ondertekenaars Nederlander 0 0,0 0,2 0,5 EU+ zonder NL 7 9,5 11,5 17,6 Derdelander 65 87,8 85,9 79,2 Onbepaald 2 2,7 2,4 2,8 Doelgroep ondertekenaars ondertekenaars ondertekenaars Verplicht 43 58,1 57,7 55,4 Rechthebbend 31 41,9 42,3 44,6 (*) Niet alle nieuwkomers zijn verplicht om een inburgeringstraject te volgen. Zie leeswijzer voor meer informatie. -10-

17 Inburgering inburgeraars dat een inburgeringsattest heeft behaald meerderjarige personen dat in de loop van 2017 een inburgeringsattest heeft behaald (*) Bron: ABB - Kruispuntbank Inburgering Totaal Gemiddelde VRIND.stedelijk gebied rond Brussel Totaal Nationaliteitsgroep attest behaalders VRIND.stedelijk gebied rond Brussel attest behaalders attest behaalders Nederlander 1 3,1 0,6 0,5 EU+ zonder NL 3 9,4 21,3 17,8 Derdelander 28 87,5 77,5 79,3 Onbepaald 0 0,0 0,6 2,3 Doelgroep attest behaalders attest behaalders attest behaalders Verplicht 18 56,2 51,8 60,0 Rechthebbend 14 43,8 45,0 37,8 Onbepaald 0 0,0 3,2 2,2 (*) Niet alle nieuwkomers zijn verplicht om een inburgeringstraject te volgen. Zie leeswijzer voor meer informatie -11-

18 Tewerkstelling Werkzaamheidsgraad Aandeel werkenden in de bevolking van 20 tot en met 64 jaar (in %) naar herkomstgroep (*) in 2016 Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Totaal VRIND.stedelijk gebied rond Brussel België 74,8 74,9 74,8 Totaal EU 71,3 59,9 60,2 - West- en Noord-EU15 68,9 53,9 56,9 - Zuid-EU15 70,2 63,8 63,8 - EU13 77,7 64,3 64,5 Totaal niet-eu 61,2 57,0 50,6 - Europa niet-eu 61,3 57,8 51,3 - Turkije en Magreb 62,7 59,9 51,5 - Andere landen 58,7 53,7 49,3 Mannen VRIND.stedelijk gebied rond Brussel België 77,7 77,5 77,7 Totaal EU 74,9 64,2 62,8 - West- en Noord-EU15 74,7 57,5 59,6 - Zuid-EU15 73,0 67,6 65,5 - EU13 82,1 70,7 67,7 Totaal niet-eu 69,8 64,5 57,8 - Europa niet-eu 60,4 62,9 56,7 - Turkije en Magreb 76,1 71,3 62,8 - Andere landen 60,6 57,2 52,3 Vrouwen VRIND.stedelijk gebied rond Brussel België 72,0 72,4 71,9 Totaal EU 67,7 55,8 57,5 - West- en Noord-EU15 63,5 50,6 54,1 - Zuid-EU15 67,2 59,9 61,9 - EU13 73,8 58,7 61,3 Totaal niet-eu 53,5 50,3 43,5 - Europa niet-eu 62,0 53,6 46,7 - Turkije en Magreb 50,1 48,9 39,5 - Andere landen 57,1 50,8 46,4 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders. -12-

19 Tewerkstelling Werkzaamheidsgraad (vervolg) 20 tot en met 24 jaar VRIND.stedelijk gebied rond Brussel België 46,2 38,0 49,6 Totaal EU 41,6 28,8 41,7 - West- en Noord-EU15 38,1 21,2 39,5 - Zuid-EU15 42,9 33,3 43,0 - EU13 40,0 39,8 46,0 Totaal niet-eu 30,9 26,5 33,7 - Europa niet-eu 37,0 33,0 34,0 - Turkije en Magreb 38,2 32,2 39,9 - Andere landen 20,8 19,5 27,7 50 tot en met 64 jaar VRIND.stedelijk gebied rond Brussel België 66,4 68,5 62,9 Totaal EU 61,9 52,3 49,8 - West- en Noord-EU15 65,3 48,9 47,9 - Zuid-EU15 60,4 53,9 50,8 - EU13 65,9 61,2 56,7 Totaal niet-eu 54,3 53,7 40,8 - Europa niet-eu 47,9 48,4 45,6 - Turkije en Magreb 50,1 50,3 31,5 - Andere landen 60,7 57,8 50,0-13-

20 Tewerkstelling Loontrekkenden en zelfstandigen Aandeel loontrekkenden en zelfstandigen bij de werkende personen van 20 tot en met 64 jaar (in %) naar herkomstgroep (*) in 2016 Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Loontrekkenden VRIND.stedelijk gebied rond Brussel België 86,2 82,0 83,5 Totaal EU 81,3 75,6 81,6 - West- en Noord-EU15 87,6 78,1 80,0 - Zuid-EU15 84,3 80,8 85,6 - EU13 65,6 61,3 81,2 Totaal niet-eu 85,8 80,5 86,3 - Europa niet-eu 87,5 82,0 88,1 - Turkije en Magreb 85,8 81,6 87,3 - Andere landen 85,5 78,8 84,4 Zelfstandigen VRIND.stedelijk gebied rond Brussel België 13,8 18,0 16,5 Totaal EU 18,7 24,4 18,4 - West- en Noord-EU15 12,4 21,9 20,0 - Zuid-EU15 15,7 19,2 14,4 - EU13 34,4 38,7 18,8 Totaal niet-eu 14,2 19,5 13,7 - Europa niet-eu 12,5 18,0 11,9 - Turkije en Magreb 14,2 18,4 12,7 - Andere landen 14,5 21,2 15,6 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders. -14-

21 Tewerkstelling Loontrekkenden naar sector Aandeel loontrekkenden van 20 tot en met 64 jaar naar sector (in %) per herkomstgroep (*) in 2016 Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Primaire sector VRIND.stedelijk gebied rond Brussel België 0,1 0,1 0,3 Totaal EU nb 0,1 1,2 - West- en Noord-EU15 nb 0,1 0,4 - Zuid-EU15 nb 0,0 0,7 - EU13 nb 0,3 3,3 Totaal niet-eu nb 0,1 0,8 - Europa niet-eu nb 0,0 0,5 - Turkije en Magreb nb 0,0 0,7 - Andere landen nb 0,1 1,0 Secundaire sector VRIND.stedelijk gebied rond Brussel België 12,2 9,3 20,5 Totaal EU 16,0 10,8 20,0 - West- en Noord-EU15 12,7 9,2 18,6 - Zuid-EU15 17,7 12,4 19,8 - EU13 13,5 10,2 22,8 Totaal niet-eu 8,4 7,7 17,9 - Europa niet-eu 7,1 9,1 17,3 - Turkije en Magreb 10,2 9,2 23,3 - Andere landen 5,5 5,4 11,8 Tertiaire sector VRIND.stedelijk gebied rond Brussel België 49,8 52,8 40,6 Totaal EU 59,2 62,7 54,7 - West- en Noord-EU15 54,5 58,1 51,6 - Zuid-EU15 57,0 62,3 55,5 - EU13 74,2 73,6 60,1 Totaal niet-eu 58,1 61,3 55,7 - Europa niet-eu 63,6 65,5 56,9 - Turkije en Magreb 57,0 61,0 53,8 - Andere landen 59,1 60,4 57,5 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders. -15-

22 Tewerkstelling Loontrekkenden naar sector (vervolg) Quartaire sector VRIND.stedelijk gebied rond Brussel België 37,9 37,8 38,7 Totaal EU 24,7 26,3 24,1 - West- en Noord-EU15 32,8 32,6 29,4 - Zuid-EU15 25,3 25,2 24,0 - EU13 11,8 16,0 13,8 Totaal niet-eu 33,4 31,0 25,6 - Europa niet-eu 29,3 25,4 25,4 - Turkije en Magreb 32,8 29,8 22,2 - Andere landen 35,4 34,1 29,7-16-

23 Tewerkstelling Loontrekkenden naar arbeidsregime en dagloonklasse Aandeel loontrekkenden van 20 tot en met 64 jaar naar arbeidsregime en dagloonklasse (in %) per herkomstgroep (*) in 2016 Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Voltijds arbeidsregime VRIND.stedelijk gebied rond Brussel België 68,1 68,5 63,4 Totaal EU 63,0 65,4 60,0 - West- en Noord-EU15 67,2 70,2 62,0 - Zuid-EU15 65,0 66,4 62,7 - EU13 49,7 52,5 53,7 Totaal niet-eu 61,5 63,2 58,1 - Europa niet-eu 57,9 63,5 56,8 - Turkije en Magreb 61,9 62,8 60,3 - Andere landen 61,5 63,5 56,1 Deeltijds arbeidsregime VRIND.stedelijk gebied rond Brussel België 30,2 29,9 34,3 Totaal EU 34,4 32,4 33,9 - West- en Noord-EU15 29,8 27,5 32,8 - Zuid-EU15 32,1 31,3 32,0 - EU13 49,4 45,7 37,9 Totaal niet-eu 34,5 32,7 33,0 - Europa niet-eu 40,0 33,8 35,9 - Turkije en Magreb 34,1 33,0 30,5 - Andere landen 33,9 31,9 34,7 Speciaal arbeidsregime VRIND.stedelijk gebied rond Brussel België 1,6 1,5 2,3 Totaal EU 2,6 2,2 6,1 - West- en Noord-EU15 3,0 2,2 5,3 - Zuid-EU15 2,9 2,3 5,3 - EU13 nb 1,8 8,5 Totaal niet-eu 4,0 4,1 8,9 - Europa niet-eu nb 2,7 7,3 - Turkije en Magreb 3,9 4,2 9,2 - Andere landen 4,6 4,5 9,1 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders. -17-

24 Tewerkstelling Loontrekkenden naar arbeidsregime en dagloonklasse (vervolg) Dagloon tussen 0 en 100 euro VRIND.stedelijk gebied rond Brussel België 22,6 17,8 22,7 Totaal EU 41,4 33,7 41,0 - West- en Noord-EU15 31,1 20,3 33,0 - Zuid-EU15 38,6 34,9 38,9 - EU13 66,3 59,2 58,9 Totaal niet-eu 44,1 42,6 51,5 - Europa niet-eu 52,9 50,1 55,9 - Turkije en Magreb 40,1 40,4 46,1 - Andere landen 49,4 42,9 56,2 Dagloon tussen 100 en 150 euro VRIND.stedelijk gebied rond Brussel België 41,6 36,9 43,2 Totaal EU 42,1 35,1 40,0 - West- en Noord-EU15 42,9 32,6 41,7 - Zuid-EU15 45,4 41,1 43,3 - EU13 28,1 25,3 33,5 Totaal niet-eu 42,1 38,5 38,6 - Europa niet-eu 34,3 33,6 35,0 - Turkije en Magreb 46,8 42,6 44,1 - Andere landen 35,4 34,9 33,5 Dagloon hoger dan 150 euro VRIND.stedelijk gebied rond Brussel België 35,8 45,3 34,1 Totaal EU 16,4 31,2 19,0 - West- en Noord-EU15 26,0 47,0 25,3 - Zuid-EU15 16,0 24,1 17,8 - EU13 5,6 15,5 7,6 Totaal niet-eu 13,8 19,0 9,9 - Europa niet-eu 12,9 16,3 9,1 - Turkije en Magreb 13,1 17,0 9,8 - Andere landen 15,2 22,1 10,3-18-

25 Werkloosheidsgraad Tewerkstelling Aandeel werklozen in de beroepsbevolking (=som van de werkenden en werkzoekenden) van 15 tot en met 64 jaar naar herkomstgroep (*) in 2016 Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Totaal VRIND.stedelijk gebied rond Brussel België 3,1 3,1 3,7 Totaal EU 4,9 4,4 6,9 - West- en Noord-EU15 5,3 4,5 7,2 - Zuid-EU15 5,1 4,9 7,5 - EU13 3,7 3,3 6,0 Totaal niet-eu 10,6 10,1 13,8 - Europa niet-eu 13,0 10,2 15,0 - Turkije en Magreb 10,1 10,9 14,8 - Andere landen 11,2 9,1 12,1 Mannen VRIND.stedelijk gebied rond Brussel België 3,0 3,0 3,5 Totaal EU 4,4 3,8 6,8 - West- en Noord-EU15 2,8 3,8 6,7 - Zuid-EU15 5,2 4,4 7,9 - EU13 3,5 2,2 5,8 Totaal niet-eu 8,6 8,8 13,9 - Europa niet-eu 16,2 10,1 15,7 - Turkije en Magreb 6,9 8,7 14,0 - Andere landen 10,7 8,5 13,1 Vrouwen VRIND.stedelijk gebied rond Brussel België 3,1 3,3 3,8 Totaal EU 5,4 5,1 7,1 - West- en Noord-EU15 8,0 5,2 7,7 - Zuid-EU15 5,0 5,4 7,0 - EU13 3,9 4,4 6,3 Totaal niet-eu 13,0 11,5 13,6 - Europa niet-eu 10,5 10,4 14,4 - Turkije en Magreb 14,3 13,7 15,9 - Andere landen 11,6 9,7 11,1 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders. -19-

26 Tewerkstelling Werkloosheidsgraad (vervolg) 15 tot en met 24 jaar VRIND.stedelijk gebied rond Brussel België 4,5 4,0 5,0 Totaal EU 6,0 4,9 7,1 - West- en Noord-EU15 nb 4,0 7,0 - Zuid-EU15 7,7 6,2 8,0 - EU13 nb 3,2 6,4 Totaal niet-eu 8,0 8,5 12,6 - Europa niet-eu nb 7,1 14,5 - Turkije en Magreb 8,6 11,0 13,6 - Andere landen nb 4,9 10,3 50 tot en met 64 jaar VRIND.stedelijk gebied rond Brussel België 3,5 3,8 4,9 Totaal EU 7,1 5,8 9,1 - West- en Noord-EU15 3,4 4,8 8,8 - Zuid-EU15 7,7 6,9 10,3 - EU13 11,1 5,6 8,5 Totaal niet-eu 14,2 12,6 20,0 - Europa niet-eu 20,7 17,0 19,8 - Turkije en Magreb 12,4 14,0 24,5 - Andere landen 15,0 10,6 16,2-20-

27 Lage werkintensiteit Tewerkstelling Aandeel personen van 0 tot 59 jaar dat leeft in een gezin met lage werkintensiteit (in %) naar herkomstgroep (*) in 2016 Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Herkomstgroep VRIND.stedelijk gebied rond Brussel België 7,3 6,7 7,4 Totaal EU 8,8 20,5 20,4 - West- en Noord-EU15 11,4 25,4 23,5 - Zuid-EU15 8,8 16,4 17,0 - EU13 6,1 18,5 16,2 Totaal niet-eu 18,0 20,3 25,8 - Europa niet-eu 18,1 20,0 28,7 - Turkije en Magreb 15,8 17,4 24,6 - Andere landen 21,9 23,7 26,2 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders. -21-

28 Tewerkstelling Niet-werkende werkzoekenden (NWWZ) NWWZ naar herkomstgroep (*) en aandeel van de herkomstgroepen in het totaal aantal NWWZ in 2017 Bron: VDAB, bewerking Statistiek Vlaanderen Totaal NWWZ % t.o.v. totale groep VRIND.stedelijk gebied rond Brussel % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep België ,6 50,7 60,5 West- en Noord-EU ,1 4,9 4,9 Zuid-EU ,2 5,8 2,4 EU ,7 3,0 3,9 Europa niet-eu 18 1,8 2,7 3,5 Turkije en Magreb ,5 16,1 11,0 Andere landen ,1 16,8 13,8 Totaal ,0 100,0 100,0 Jongere NWWZ % t.o.v. totale groep VRIND.stedelijk gebied rond Brussel % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep België ,6 72,2 70,3 West- en Noord-EU15 3 1,8 2,6 2,9 Zuid-EU15 9 4,9 2,6 1,1 EU13 3 1,7 2,4 3,6 Europa niet-eu 4 2,4 1,9 3,5 Turkije en Magreb 20 11,0 9,2 7,4 Andere landen 16 8,7 9,2 11,1 Totaal ,0 100,0 100,0 Oudere NWWZ % t.o.v. totale groep VRIND.stedelijk gebied rond Brussel % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep België ,4 62,3 73,7 West- en Noord-EU15 9 3,1 5,2 5,2 Zuid-EU ,6 6,9 2,7 EU13 5 1,9 1,6 2,0 Europa niet-eu 4 1,3 2,3 2,3 Turkije en Magreb 31 11,2 9,4 6,6 Andere landen 35 12,5 12,2 7,6 Totaal ,0 100,0 100,0 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf. Met de huidige en eerste nationaliteit van de ouders wordt geen rekening gehouden. -22-

29 Tewerkstelling Niet-werkende werkzoekenden (NWWZ) (vervolg) Laagopgeleide NWWZ VRIND.stedelijk gebied rond Brussel % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep België ,8 47,6 56,7 West- en Noord-EU ,7 3,4 4,4 Zuid-EU ,7 7,3 2,8 EU ,4 2,7 4,3 Europa niet-eu 8 1,9 2,3 3,8 Turkije en Magreb 81 19,1 21,1 13,8 Andere landen 61 14,4 15,6 14,2 Totaal ,0 100,0 100,0 Langdurige NWWZ VRIND.stedelijk gebied rond Brussel % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep België ,8 48,8 60,8 West- en Noord-EU ,9 4,8 4,9 Zuid-EU ,9 5,6 2,4 EU ,6 2,6 3,4 Europa niet-eu 8 1,9 3,1 3,9 Turkije en Magreb 89 20,4 16,8 11,9 Andere landen 81 18,5 18,3 12,7 Totaal ,0 100,0 100,0 Zeer langdurige NWWZ % t.o.v. totale groep VRIND.stedelijk gebied rond Brussel % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep België ,6 51,4 63,8 West- en Noord-EU ,0 4,8 4,7 Zuid-EU ,4 6,0 2,4 EU13 7 2,5 2,1 2,9 Europa niet-eu 7 2,7 3,2 3,8 Turkije en Magreb 48 18,1 15,2 11,3 Andere landen 44 16,7 17,2 11,1 Totaal ,0 100,0 100,0-23-

30 Jobloze schoolverlaters Tewerkstelling NWWZ in beroepsinschakelingstijd naar herkomstgroep (*) en aandeel van de verschillende herkomstgroepen in het totaal aantal NWWZ in beroepsinschakelingstijd, in 2017 Bron: VDAB, bewerking Statistiek Vlaanderen Herkomstgroep VRIND.stedelijk gebied rond Brussel % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep % t.o.v. totale groep België 58 74,0 77,8 81,4 West- en Noord-EU15 2 2,2 2,3 2,5 Zuid-EU15 3 3,9 2,3 0,8 EU13 1 0,9 1,8 2,0 Europa niet-eu 1 0,7 1,0 2,4 Turkije en Magreb 10 12,1 8,3 6,1 Andere landen 5 6,2 6,5 4,7 Totaal ,0 100,0 100,0 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf. Met de huidige en eerste nationaliteit van de ouders wordt geen rekening gehouden. -24-

31 Tewerkstelling Gemeentepersoneel Aandeel personen van buitenlandse herkomst (*) in het personeel van de gemeente (in %) in 2016 Bron: DWH AM&SB KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Totaal gemeentepersoneel 10,0 11,0 -Gemeentediensten in strikte zin 6,8 8,6 -OCMW 17,1 15,9 -Politiezone nb 4,8 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders. -25-

32 Onderwijs en vorming Deelname kleuter- en lager onderwijs leerlingen in het gewoon kleuter- en lager onderwijs woonachtig in de gemeente naar thuistaal in Bron: Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming Leerlingen in het kleuteronderwijs Thuistaal leerlingen VRIND.stedelijk gebied rond Brussel leerlingen leerlingen Nederlands ,6 48,8 80,1 Niet Nederlands ,2 50,8 19,6 Onbekend 13 1,1 0,4 0,3 Totaal ,0 100,0 100,0 Leerlingen in het lager onderwijs Thuistaal leerlingen VRIND.stedelijk gebied rond Brussel leerlingen leerlingen Nederlands ,1 54,7 83,0 Niet Nederlands ,8 45,2 16,9 Onbekend 1 0,1 0,1 0,1 Totaal ,0 100,0 100,0-26-

33 Onderwijs en vorming Deelname secundair onderwijs leerlingen in het gewoon secundair onderwijs woonachtig in de gemeente naar thuistaal in Bron: Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming Totaal secundair onderwijs (zonder deeltijds beroepssecundair onderwijs) leerlingen in het secundair onderwijs VRIND.stedelijk gebied rond Brussel leerlingen in het secundair onderwijs leerlingen in het secundair onderwijs Nederlands ,3 64,5 86,3 Niet Nederlands ,4 35,1 13,5 Onbekend 6 0,4 0,4 0,3 Totaal ,0 100,0 100,0 Eerste graad Thuistaal VRIND.stedelijk gebied rond Brussel leerlingen in de onderwijsvorm leerlingen in de onderwijsvorm leerlingen in de onderwijsvorm Nederlands ,5 62,3 82,4 Niet Nederlands ,5 37,5 17,4 Onbekend 0 0,0 0,2 0,1 Totaal ,0 100,0 100,0 Algemeen secundair onderwijs (ASO) Thuistaal leerlingen in de onderwijsvorm VRIND.stedelijk gebied rond Brussel leerlingen in de onderwijsvorm leerlingen in de onderwijsvorm Nederlands ,3 71,6 88,7 Niet Nederlands ,5 28,2 11,1 Onbekend 1 0,2 0,2 0,2 Totaal ,0 100,0 100,0 Technisch secundair onderwijs (TSO) Thuistaal leerlingen in de onderwijsvorm VRIND.stedelijk gebied rond Brussel leerlingen in de onderwijsvorm leerlingen in de onderwijsvorm Nederlands ,4 71,9 87,5 Niet Nederlands ,4 27,4 12,2 Onbekend 4 1,2 0,7 0,2 Totaal ,0 100,0 100,0-27-

34 Onderwijs en vorming Deelname secundair onderwijs (vervolg) Kunstsecundair onderwijs (KSO) Thuistaal leerlingen in de onderwijsvorm VRIND.stedelijk gebied rond Brussel leerlingen in de onderwijsvorm leerlingen in de onderwijsvorm Nederlands 5 50,0 84,2 91,1 Niet Nederlands 5 50,0 15,8 8,3 Onbekend 0 0,0 0,0 0,7 Totaal ,0 100,0 100,0 Beroepssecundair onderwijs (BSO) Thuistaal leerlingen in de onderwijsvorm VRIND.stedelijk gebied rond Brussel leerlingen in de onderwijsvorm leerlingen in de onderwijsvorm Nederlands ,5 62,2 77,0 Niet Nederlands ,1 37,5 22,6 Onbekend 1 0,4 0,3 0,4 Totaal ,0 100,0 100,0 Onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers (OKAN) Thuistaal leerlingen in de onderwijsvorm VRIND.stedelijk gebied rond Brussel leerlingen in de onderwijsvorm leerlingen in de onderwijsvorm Nederlands 0 0,0 5,5 1,2 Niet Nederlands ,0 86,8 90,0 Onbekend 0 0,0 7,7 8,8 Totaal ,0 100,0 100,0 Deeltijds beroepssecundaironderwijs Thuistaal leerlingen in de onderwijsvorm VRIND.stedelijk gebied rond Brussel leerlingen in de onderwijsvorm leerlingen in de onderwijsvorm Nederlands 18 66,7 67,6 71,9 Niet Nederlands 8 29,6 31,5 25,2 Onbekend 1 3,7 0,9 2,9 Totaal ,0 100,0 100,0-28-

35 Onderwijs en vorming Schoolse vertraging lager en secundair onderwijs leerlingen in het gewoon lager en het gewoon secundair onderwijs woonachtig in de gemeente met minstens 2 jaar schoolse vertraging, naar thuistaal in Bron: Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming Lager onderwijs Thuistaal VRIND.stedelijk gebied rond Brussel leerlingen met schoolse vertraging leerlingen per thuistaal leerlingen per thuistaal leerlingen per thuistaal Nederlands 7 0,8 0,4 0,4 Niet Nederlands 19 2,0 1,7 3,8 Secundair onderwijs Thuistaal VRIND.stedelijk gebied rond Brussel leerlingen met schoolse vertraging leerlingen per thuistaal leerlingen per thuistaal leerlingen per thuistaal Nederlands 46 5,1 4,4 3,2 Niet Nederlands 70 10,4 9,1 15,5-29-

36 Onderwijs en vorming Vroegtijdige schoolverlaters leerlingen dat vroegtijdig de school verlaat woonachtig in de gemeente, naar thuistaal in Bron: Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming Thuistaal VRIND.stedelijk gebied rond Brussel vroegtijdige schoolverlaters (vsv) % t.o.v. aantal vsv en gekwalificeerden % t.o.v. aantal vsv en gekwalificeerden % t.o.v. aantal vsv en gekwalificeerden Nederlands 6 4,4 5,3 7,3 Niet Nederlands 7 9,0 12,9 24,0-30-

37 Onderwijs en vorming Deelname volwassenenonderwijs cursisten in het volwassenenonderwijs woonachtig in de gemeente, naar nationaliteitsgroep (*) in Bron: Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming cursisten VRIND.stedelijk gebied rond Brussel cursisten cursisten België ,4 64,8 72,1 West- en Noord-EU ,7 5,8 2,2 Zuid-EU ,6 4,5 2,0 EU ,6 6,3 4,7 Europa niet-eu 13 1,3 2,0 1,5 Turkije en Maghreb 54 5,6 4,1 3,3 Andere landen ,9 12,5 14,1 Totaal ,0 100,0 100,0 (*) Op basis van huidige nationaliteit van de cursist. -31-

38 Huisvesting Toegang tot sociale huisvesting huurders per nationaliteitsgroep (*) in 2017 Bron: VMSW Huurders Nationaliteitsgroep inwoners per nationaliteitsgroep VRIND.stedelijk gebied rond Brussel inwoners per nationaliteitsgroep inwoners per nationaliteitsgroep België 742 2,6 1,6 2,0 EU (zonder België) 32 0,9 0,5 1,6 Niet-EU 19 1,5 2,1 7,4 Onbekend (*) Op basis van de huidige nationaliteit van de huurder -32-

39 Sociale bijstand Welzijn en armoede Aandeel personen dat een (equivalent) leefloon ontvangt (in %) naar herkomstgroep (*) in 2016 Bron: Datawarehouse AM&SB, KSZ, bewerking Statistiek Vlaanderen Herkomstgroep VRIND.stedelijk gebied rond Brussel België 0,2 0,2 0,2 Totaal EU 0,1 0,3 0,6 - West- en Noord-EU15 0,4 0,3 0,5 - Zuid-EU15 nb 0,2 0,5 - EU13 nb 0,3 1,1 Totaal niet-eu 1,0 1,6 3,2 - Europa niet-eu 1,6 1,6 4,0 - Turkije en Maghreb 0,5 0,8 1,4 - Andere landen 1,8 2,4 5,0 (*) Op basis van huidige en eerste nationaliteit van de persoon zelf en eerste nationaliteit van de ouders. -33-

40 Welzijn en armoede Kansarmoede-index van Kind en Gezin Geboorten in kansarme gezinnen naar herkomst van de moeder, gemiddelde van 2015, 2016 en 2017 (*) Bron: Kind en Gezin, bewerking Statistiek Vlaanderen % geboorten in kansarme gezinnen 6,5 % geboorten in kansarme gezinnen VRIND.stedelijk gebied rond Brussel 8,3 % geboorten in kansarme gezinnen 13,8 Herkomst moeder VRIND.stedelijk gebied rond Brussel kansarme geboorten kansarme geboorten kansarme geboorten België 33,3 22,7 31,1 EU 11,1 10,5 10,5 Niet-EU 50,0 61,6 54,7 Onbekend 5,6 5,2 3,8 Totaal 100,0 100,0 100,0 (*) Op basis van de eerste nationaliteit van de moeder. -34-

41 Participatie Deelname aan verkiezingen personen met vreemde nationaliteit dat zich als kiezer heeft ingeschreven bij de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 en aandeel van de ingeschreven kiezers ten opzichte van het aantal potentiële kiezers, naar nationaliteitsgroep (*) Bron: ADIB, bewerking Statistiek Vlaanderen Leeswijzer: Totaal % t.o.v. aantal potentiële kiezers Gemiddelde VRIND.stedelijk gebied rond Brussel % t.o.v. aantal potentiële kiezers Totaal % t.o.v. aantal potentiële kiezers ,1 12,9 11,1 Nationaliteitsgroep % t.o.v. aantal potentiële kiezers per nationaliteitsgroep % t.o.v. aantal potentiële kiezers per nationaliteitsgroep % t.o.v. aantal potentiële kiezers per nationaliteitsgroep EU ,6 13,8 11,6 Niet-EU 29 3,9 8,4 9,5 Evolutie van % totaal aantal ingeschreven kiezers t.o.v. totaal aantal potentiële kiezers (2006=100) Gemeente VRIND-indeling (*) Op basis van de huidige nationaliteit van de kiezer Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente

42 VRIND-indeling VRIND.stedelijk gebied rond Brussel Beersel Dilbeek Drogenbos Grimbergen Kraainem Linkebeek Machelen Sint-Genesius-Rode Tervuren Wemmel Wezembeek-Oppem Zaventem Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor Gemeente