Gevonden soorten. (nomenclatuur en spelling volgens de streeplijst) Abeel, Witte Z Akkerkers Akkerkool Andoorn, Moeras- Barbarakruid, Gewoon

Transcriptie

1 Inventarisatie van het geselecteerde Floronblok met de Amersfoortcoördinaten , in de gemeente Vlist tussen Haastrecht, Stein en Hekendorp, jaar Topografie. Het geïnventariseerde blok ligt vrijwel geheel in de gemeente Vlist (provincie Zuid Holland); slechts een klein, ontoegankelijk deel in de noordoosthoek, vanaf inlaat Hekendorp gerekend ten oosten van de Enkele Wiericke en ten noorden van de IJssel, behoort tot de gemeente Oudewater (provincie Utrecht). Het blok bestaat grotendeels uit grasland, boomgaarden, campings, enkele bedrijven en - vaak tot landuizen omgebouwde - boerderijen, geen urbane delen. Er is weinig zand aangevoerd en de grond bestaat grotendeels uit veen en klei. Het blok wordt doorsneden door de Hollandse IJssel en op de linker oever door de doorgaande Provinciale weg N 228 van Gouda naar Oudewater. Op de rechter oever ligt de hoge en smalle Steinse Dijk. Tot het blok behoren in het noorden een deel van de gerestaureerde Tiendweg en in het oosten een deel van de Enkele Wiericke met daarlangs een graskade, onderdeel van de LAW Pelgrimspad. In het blok ligt ook het Gabriëlklooster van de paters Passionisten, niet ver van de bushalte Tempelhof (bij camping Tempelhof). Een halve kilometer buiten het blok ligt een voetgangers- en fietsersbruggetje over de IJssel, de Wilhelmina van Pruisenbrug, vlakbij de bushalte Hekendorp-Veer (bus 180). Vlak bij Goejanverwellesluis, de verbinding tussen de IJssel en de Dubbele Wiericke, ligt buiten het blok café Goejanverwelle; dat was één van de verzamelpunten van de groep. Het andere verzamelpunt was het parkeerterrein bij het klooster langs de provinciale weg. Atty had van de overste van het klooster voor de groep verlof bekomen het langs de IJssel gelegen deel van het kloosterterrein te betreden. Vanuit het te onderzoeken blok bleek toegang tot de Steinse Tiendweg slechts mogelijk via de graskade langs de Enkele Wiericke, d.w.z. via een omweg. Binnen het blok lopen wel enkele boerenbetonpaden tussen de Steinse Dijk en de Tiendweg, maar die zijn particulier terrein. Uitvoering. Het blok is geïnventariseerd door de leden van de plantenwerkgroep van de KNNV, afdeling Gouda e.o. Afgesproken was, dat het blok op elke tweede woensdag van de maanden april tot en met september bezocht zou worden. Omdat het blok niet makkelijk in zijn geheel op één dag te doorkruisen is, hebben AB en ondergetekende enkele tussentijdse bezoeken gebracht. De inventarisaties zijn gehouden op 14 april (63), 21 april (tussentijds bezoek, 66), 5 mei (tussentijds; 86), 12 mei (112), 9 juni (158), 5 juli (tussentijds; 170), 14 juli (192), 11 augustus (213), 20 augustus (tussentijds; 216), 13 september (tussentijds; 220) en 22 september (uitgesteld vanwege slecht weer op 8 september; 224). Tussen haakjes de aantallen gevonden soorten cumulatief. Soorten van categorie 9 (cultuursoorten) zijn niet meegeteld. Een sterretje verwijst naar de alinea met opmerkingen; letters (A-G) in bold type geven abundantie aan. Z = zaailing. zie aantekening. Gevonden soorten. (nomenclatuur en spelling volgens de streeplijst) Abeel, Witte Z Akkerkers Akkerkool Andoorn, Moeras- Barbarakruid, Gewoon Berk, Ruwe Bitterzoet Bijvoet Boerenwormkruid Boterbloem, Blaartrekkende Distel, Akker- Distel, Krul- Distel, Speer- Dotterbloem B Dovenetel, Paarse Basterdwederik, Beklierde Boterbloem, Gulden C Dovenetel, Witte Basterdwederik, Viltige Beekpunge E Beemdgras, Ruw Beemdgras, Veld- Beemdlangbloem Berenklauw, Gewone Boterbloem, Kruipende Boterbloem, Scherpe Braam, Gewone Brandnetel, Grote Brandnetel, Kleine Brunel, Gewone Dravik, IJle Dravik, Zachte Duist Duivenkervel, Gewone Duizendblad Duizendknoop, Beklierde

2 Duizendknoop, Zachte Egelskop, Grote Els, Zwarte Engelwortel, Gewone Ereprijs, Draad- Ereprijs, Gewone Ereprijs, Grote Ereprijs, Klimop- Ereprijs, Rode water- Ereprijs, Tijm- Ereprijs, Veld- Es Esdoorn, Gewone Fijnstraal, Canadese Fioringras Fluitenkruid Fonteinkruid, Tenger Ganzenvoet, Korrel- Ganzenvoet, Mel- Ganzenvoet, Stippel- Gele plomp F Glanshaver Hanenpoot, Europese Hazenpootje C Heen Heermoes Heggenrank Hennepnetel, Gespleten Herderstasje Herik Hoefblad, Klein Hoefblad, Groot Hondsdraf Hoornblad, Grof Hoornbloem, Gewone Hoornbloem, Kluwen- Hop Hopklaver Kaasjeskruid, Groot Kalmoes Kamgras, E Kamille, Echte Kamille, Reukloze Kamille, Schijf- Kattenstaart, Grote E Kikkerbeet G Klaproos, Grote Klaver, Basterd- Klaver, Rode Klaver, Witte Klaverzuring, Gehoornde Kleefkruid Klimop Knopkruid, Harig Kompassla Kroontjeskruid Kroos, Bult- Kroos, Klein Kroos, Punt- Kroos, Veelwortelig Kroos, Wortelloos Kroosvaren, Grote Kropaar Kruipertje Kruiskruid, Jacobs- Kruiskruid, Klein Kruiskruid, Viltig Kweek Lathyrus, Veld- Leeuwenbek, Muur- D Leeuwentand, Vertakte Lepelblad, Deens Lidrus Liefdegras, Straat- Liesgras Lijsterbes, Wilde Lis, Gele Lisdodde, Grote Look, Kraai- Look-zonder-look Luzerne Madeliefje Majer, Kleine Mannagras Meidoorn, Eenstijlige Melde, Spies- Melkdistel, Akker- Melkdistel, Gekroesde Melkdistel, Gewone Moederkruid 8 Moerasspirea E Munt, Water- Muur, Vogel- Nachtschade, Zwarte Nagelkruid, Geel Ooievaarsbek, Kleine Ooievaarsbek, Slipbladige Ooievaarsbek, Zachte Paardenbloem Paardenstaart, Bastaard- Peen Penningkruid Pijlkruid E Pinksterbloem E Raaigras, Engels Raaigras, Italiaans Raapzaad Raket, Gewone Reigersbek Riet Rietgras Robertskruid Rolklaver, Moeras- Rus, Pit- Rus, Zeegroene Rus, Zomp- Slangenwortel 9 Smeerwortel Smele, Ruwe Speenkruid, Gewoon Spoorbloem 8 Springzaad, Klein Steenbreekvaren E Sterrenkroos spec. Stinkende gouwe Straatgras Streepzaad, Groot Streepzaad, Klein Struisgras, Gewoon Tandzaad, Knikkend Tandzaad, Smal Tandzaad, Zwart Timoteegras Valeriaan, Echte Varkensgras, Gewoon Varkenskers, Grote Varkenskers, Kleine Veenwortel Veldkers, Bos- Veldkers, Kleine Veldsla, Gewone Vergeet-mij-niet, Akker- Vergeet-mij-niet, Moeras- Vetmuur, Donkere Vijfvingerkruid Viooltje, Driekleurig 9 Viooltje, Maarts Vlas Vlier, Gewone Vossestaart, Geknikte Vossenstaart, Grote Vroegeling Walstro, Glad Walstro, Moeras- Waterkers, Gele Waterkers, Slanke Waterlelie, Witte B Waterpeper Waterpest, Smalle

3 Waterweegbree, Grote Weegbree, Grote Weegbree, Smalle Wikke, Hegge- Wikke, Vogel- Wilg, Schiet- Wilgenroosje Wilgenroosje, Harig Winde, Akker- Winde, Haag- Witbol, Gestreepte Witte krodde Wolfsmelk, Tuin- Wolfspoot Wrangwortel 9 Zannichellia C Zegge, Hoge cyper- Zegge, Moeras- Zegge, Pluim- Zegge, Ruige Zegge,Tweerijïge Zegge, Valse vos- Zevenblad Zilverschoon Zuring, Berm- Zuring, Kluwen- Zuring, Krul- Zuring, Ridder- Zuring, Veld- Zuring, Water- Zwanenbloem E Zwenkgras, Rood Opmerkingen. ( ) Uit het archief van RO blijkt, dat WV het blok in 1994 gedeeltelijk heeft geïnventariseerd: alleen het deel ten zuiden van de IJssel, en daarbij 126 soorten gevonden. Daarvan zijn er 12 door ons niet teruggevonden, namelijk: Fonteinkruid, Schede- Guldenroede, Canadese Koekoeksbloem, Echte Kruiskruid, Rivier- Moeraskers Perzikkruid Reukgras, Gewoon Stekelvaren, Brede Torkruid, Pijp- Watereppe, Kleine Zegge, Oever- Zwaluwtong Anderen hebben in 1994 het deel benoorden de IJssel gedaan, maar daarvan zijn bij ons geen gevens bekend. Viltig kruiskruid stond aan de rand van de IJssel op kleigrond. De plant had een grote wortelstok, die door afkalving van de oever voor een deel boot was komen liggen, en vertoonde verder ook de in de Flora aangegeven kenmerken, al waren de opgegeven omgeslagen bladranden niet erg duidelijk. Ik heb het idee dat wat Wim voor Rivierkruiskruid heeft aangezien eigenlijk Viltig kruiskruid is geweest. Groot hoefblad: langs de Hollandse IJssel, aan de voet van de Steinse Dijk, stond een lange rij van allemaal mannelijk functionerende planten. Wrangwortel stond in een gazon tegen de Steinse dijk. Het leek geen spontane vestiging, eerder een oude cultuurplant (categorie 9, misschien op te vatten als een stinzenplant, categorie 8?). Bermzuring: een kruising tussen Ridder- en Krulzuring. De beide streeplijsten van Floron, de 22 ste druk van de Flora van Heukels (1996) en de 23 ste druk van de Flora van Heimans, Heinsius en Thijsse (1994) vermelden zowel de naam Bermzuring als de wetenschappelijke naam Rumex pratensis, maar in de 23 ste druk van de Flora van Heukels (2005) is de Nederlandse naam verdwenen. Steenbreekvaren stond op het metselwerk van inlaat Hekendorp op 114, ,479, een spuisluis tussen de Enkele Wiericke en de IJssel. Bastaardpaardenstaart (Equistetum litorale; de 23 ste editie van de Flora van Heukels geeft geen Nederlandse naam, de 22 ste wel) Tenger fonteinkruid: uit de sloot. Het materiaal lijkt mij vrij duidelijk een van de drie grasbladige fonteinkruiden met zeer smal blad (Klein, Haar- en Tenger fonteinkruid). Er zaten enkele bloempjes in, die naar mijn idee zeker niet leken op de bloempjes van Klein fonteinkruid, overigens ook zeker niet op Zannichellia. Haarfonteinkruid bloeit bijna nooit. Dus blijft Tenger fonteinkruid over, maar ik ben niet helemaal overtuigd. Maarts viooltje heette vroeger Welriekend viooltje. Er zijn 25 soorten van grassen gevonden. Op 3 september stond in het water langs de Tiendweg op punt 114, ,883 één exemplaar van een geel bloeiende plant die sterk op Moeraswederik leek, maar de bladeren stonden niet tegenover elkaar en de bloeiwijzen (gele kluwentjes) stonden aan het einde van de stengel, niet eronder. Vanwege de grote afstand kon de plant alleen door een kijkertje worden gadegeslagen. Voorlopig onduidelijk.

4 Guldenboterbloem. Op 14 april heeft de groep per abuis een groot deel van de ochtend besteed aan een locatie die buiten het beoogde blok lag. Op deze plek stond niet ver van de Lange Weidsche Boezem (in het verlengde van de Dubbele Wiericke, in het blok met de Amersfoort-coördinaten ) langs de slootkant Gulden boterbloem (stinzenplant en Rode-Lijstsoort), meer dan 100 exemplaren, ten dele al in bloei. Het viel op, dat sommige, reeds bloeiende exemplaren enkele kroonblaadjes misten. Deze bijzondere vondst is op een apart Rode-Lijst-formulier bij Floron gemeld. In Gorteria (tijdschrift voor floristiek), deel IV, nummer 6/8 (1968) , wordt beschreven dat deze soort vanouds langs de IJssel vanaf Snelrewaard tot aan Krimpen aan den IJssel vóórkwam, en wel op verlande vloedkreken. Het meeste daarvan was in 1968 al verdwenen. Wat wij gevonden hebben zal daarvan wel het laatste restje zijn. Op 12 mei bleek deze soort ook in het beoogde blok te staan, en wel op het terrein van het klooster. Gulden boterbloem is een apomictische soort, d.w.z. dat het stuifmeel, ofschoon het voor de zaadvorming nodig is en ook bijdraagt aan de vorming van het endosperm (reservevoedsel in het zaad), geen erfelijke eigenschappen doorgeeft. De geslachtelijke voortplanting is hier doodgelopen; elke plant is een kloon (kopie) van de moederplant. Gulden boterbloem is, voor zover bekend, de enige soort binnen de Ranonkelachtigen die (facultatief) apomixis vertoont. Aan de universiteit van Turku (SF) hebben een paar botanici in een onderzoek naar de eigenschappen van de Finse mikrosoorten van deze groep ooit herbariumbladen met materiaal van deze soort verzameld (waar hadden ze zin in). Intussen blijft wel de vraag staan: waartoe dient eigenlijk generatiewisseling, als het blijkbaar ook zonder dat kan? De meest bekende soorten waarbij apomixis optreedt zijn: Gewone braam, Paardenbloem en Veldbeemdgras, maar er zijn er nog een paar; vooral Braam en Paardenbloem bevatten zeer vele mikrosoorten. De Flora van Heukels geeft daar gelukkig geen aandacht aan. Gulden boterbloem wordt soms ook wel als stinzenplant beschouwd. Apostil. In 2012 hebben we in het park vóór museum Bisdom van Vliet in Haastrecht weer Gulden boterbloem gezien.

5 Inventarisatie van het blok met de Amersfoortcoördinaten , gelegen in het oosten van de bebouwde kom van Gouda, jaar Locatie. Het blok ligt ten oosten van de Middeleeuwse stadsomsingeling en omvat delen van de oude stadswijk Kort Haarlem en een klein deel van de nieuwbouw van Oosterwei. Het blok wordt in het noorden ruwweg begrensd door de Achterwillense weg. In het zuiden behoort een smal randje van de begraafplaats IJsselhof nog tot het blok. Het blok, een rommelige mix van min of meer urbane biotopen, is vrijwel geheel bebouwd en de te zoeken planten staan tussen de straatstenen, op boomspiegels, langs het water, in bermen, op overhoekjes en enkele plekjes die tot nog aan bouw ontsnapt zijn. Langs de Voorwillense weg zijn nog wat resten van de vroegere veenweidenflora te vinden, zoals wat Pinksterbloemen, een paar Dotterbloemen en enkele Moerasspirea s. Vorderingen. Het blok is op de navolgende datums bezocht; tussen haakjes de aantallen gevonden soorten cumulatief. Abundanties in bold type. Z = zaailing. R = Rode-Lijstsoort. Datums: 7 april (48), 6 mei (71), 16 mei (97), 3 juni (130), 16 juni (172), 7 juli (218), 21 Juli (236), 8 augustus (244), 4 september (251). Gevonden Akkerkers Akkerkool Andoorn, Bos- Andoorn, Moeras- Barbarakruid, Gewoon Basterdwederik, Beklierde Bastaardwederik, Berg- Basterdwederik, Viltige Beekpunge A Beemdgras, Ruw Beemdgras, Veld- Bereklauw, Gewone Bereklauw, Reuze- C Bies, Bos- B Bijvoet Bitterzoet Boterbloem, Blaartrekkende Boterbloem, Kruipende Boterbloem, Scherpe Braam, Gewone Brandnetel, Grote Brandnetel, Kleine Brunel, Gewone Distel, Akker- Distel, Krul- Distel, Speer- Dotterbloem C Dovenetel, Paarse Dovenetel, Witte Dravik, IJle Dravik, Zachte Droogbloem, Bleekgele C Droogbloem, Moeras- Duinriet Duist Duizendblad Duizendknoop, Beklierde Duizendknoop, Japanse C Egelskop, Grote Els, Zwarte Ereprijs, Draad- Ereprijs, Tijm- Ereprijs, Veld- Es Fijnstraal, Canadese Fluitekruid Fonteinkruid, Gekroesd Ganzevoet, Korrel- Ganzevoet, Mel- Ganzevoet, Rode Ganzevoet, Stippel- Gele plomp F Glanshaver Glidkruid, Blauw Guldenroede, Late 8 Hanepoot, Europese Heen Heermoes Heksenkruid, Groot Helmbloem, Gele C Helmkruid, Knopig Herderstasje soorten. Herik Hoefblad, Groot Hoefblad, Klein Hondsdraf Honingklaver, Citroengele Honingklaver, Witte Hoornblad, Grof Hoornbloem, Gewone Hoornbloem, Kluwen- Hop Hopklaver Kaasjeskruid, Groot Kalmoes Kamille, Echte Kamille, Reukloze Kamille, Schijf- Kanariezaad Kattenstaart, Grote E Kikkerbeet F Klaproos, Bleke Klaproos, Grote Klaver, Kleine Klaver, Rode Klaver, Witte Klaverzuring, Gehoornde Klaverzuring, Stijve Kleefkruid Klimop Knoopkruid Knopkruid, Harig Koekoeksbloem, Avond-

6 Koekoeksbloem, Dag- Koninginnekruid Kompassla Koolzaad Kransgras Kromhals (8?) Kroonkruid, Bont B Kroos, Bult- Kroos, Dwerg- Kroos, Klein Kroos, Punt- Kroos, Veelwortelig Kroos, Wortelloos Kropaar Kruipertje Kruiskruid, Bezem- Kruiskruid, Jacobs- Kruiskruid, Klein Kruiskruid, Kleverig Langbaardgras Leeuwenbek, Kleine Leeuwenbek, Muur- D Leeuwentand, Vertakte Liefdegras, Straat- Liesgras Lijsterbes Z Lis, Gele Lisdodde, Grote Look-zonder-look Luzerne Madeliefje Mannagras Margriet, Gewone Marjolein, Wilde C Meidoorn, Eenstijlige Melde, Spies- Melkdistel, Akker- Melkdistel, Gewone Melkdistel, Gekroesde Moederkruid Moeraskers Moeraspirea B Morgenster, Gele Mosterd, Zwarte Munt, Water- Muur, Vogel- Muur, Water- Muurvaren C Nachtschade, Beklierde Nachtschade, Zwarte Nagelkruid, Geel Ooievaarsbek, Kleine Ooievaarsbek, Slipbladige Ooievaarsbek, Zachte Paardebloem Paardestaart, Bastaard- Peen Perzikkruid Pijlkruid D Pinksterbloem (C) Raaigras, Engels Raaigras, Italiaans Raapzaad Raket, Gewone Ratelaar, Grote Reuzenbalsemien B Riet Rietgras Robertskruid Rolklaver, Gewone Rolklaver, Moeras- Rus, Greppel- Rus, Pit- Rus, Zeegroene Rus, Zomp- Schubvaren A R Schijnaardbei Silene, Blaas- (8?) Sintjanskruid Slangenwortel 8 Smeerwortel Spaanse aak Z Speenkruid Springzaad, Klein Steenbreekvaren B Steenraket, Gewone Sterrekroos spec. Stinkende gouwe Straatgras Streepzaad, Klein Struisgras, Gewoon Tandzaad, Smal Tandzaad, Zwart Teunisbloem, Grote Teunisbloem, Zand- Timoteegras Tongvaren C Torkruid, Water- Valeriaan, Echte Varkensgras, Gewoon Varkenskers, Kleine Veenwortel Veldkers, Bos- Veldkers, Kleine Vergeet-mij-nietje, Akker- Vetmuur, Donkere Vetmuur, Uitstaande Vijfvingerkruid Vingergras, Glad Vingerhoedskruid 8 Vlas Vlier, Gewone Vossestaart, Geknikte Vossestaart, Grote Vroegeling Walstro, Geel Walstro, Glad Walstro, Moeras- Waterbies, Gewone Waterkers, Gele Waterkers, Witte s.l. Waterlelie, Witte C Waterpest, Smalle Waterweegbree, Grote Wederik, Grote Weegbree, Grote Weegbree, Smalle Wespenorchis, Brede B Wikke, Voeder- Wilde bertram B (8?) Wilgenroosje, Harig Winde, Akker- Winde, Haag- Winterpostelein (Witte) Witbol, Gestreepte Wolfsmelk, Kruisbladige Wolfsmelk, Tuin- Wolfspoot Zandkool, Grote Zandmuur, Gewone Zannichellia, Zittende E Zandraket Zegge, Hoge Cyper- Zegge, Ruige Zegge, Scherpe Zegge, Valse vos- Zilverschoon Zevenblad Zuring, Goud- Zuring, Kluwen- Zuring, Krul- Zuring, Ridder- Zuring, Veld- Zuring, Water- Zwaluwtong Zwenkgras, Hard Zwenkgras, Riet- Zwenkgras, Rood

7 Opmerkingen. Overal stonden uit tuinen ontsnapte, uit tuinafval opgegroeide, uit verloren zaad opgeschoten en gewoon op straat uitgezette soorten, zoals Amerikaans vergeet-mij-nietje, Blauwe druifjes, Lavendel, Bonte gele dovenetel, Slaapmutsje (Escholtzia californica) en aanverwante Papaverachtigen, Fluweelboom, Narcis, Tulp, Judaspenning, Zonnebloem, Donkere ooievaarsbek, Gerst, Tarwe, Aardappel, Struisvaren, Lievevrouwebedstro, Goudsbloem, Korenbloem, Kaasjeskruiden, diverse klokjes (Campanula), Rudbeckia alsmede mij onbekende planten. Verder kom ik in Gouda regelmatig enkele soorten tegen die hier ooit door de gemeente ingezaaid zijn om de bermen van doorgaande wegen te verfraaien. Hiertoe behoort Grote ratelaar, dat zich goed handhaaft en zich ook verspreidt; het staat werkelijk overal. Ook burgers laten zich niet onbetuigd. Een man in een rolstoel op de Voorwillense weg vertelde mij dat de oever van de ter plaatse aanwezige, vrij brede sloot in het verleden is ingezaaid met diverse soorten. Dat maakt het moeilijk te besluiten wat in de lijst moet en wat niet. Er stonden, niet in perkjes, maar gewoon ingeklemd in de biomassa, een paar exemplaren van Kromhals (toch geen soort van het veenweidengebied), diverse exemplaren van Teunisbloem (Grote en Zand-), een niet te identificeren soort van Kaasjeskruid en enkele, wit en paars bloeiende exemplaren van Vingerhoedskruid. Vlak bij deze plek hield een dame mij staande die zei dat ze mij al eerder had gezien ik kan hier ook niks stiekums doen en vertelde dat de bewoners een strook langs het water met bollen hadden beplant, tulpen en zo, en dat de gemeente, in een mislukte poging de afwatering van de weg naar de sloot te verbeteren, de hele boel met een shovel had weggeschoven. De stoere daadkracht van gemeenten is bewonderenswaardig. Aangezien het om dezelfde plek gaat, dekken de twee getuigeverklaringen elkaar niet helemaal. Beklierde nachtschade, een vooral in urbaan gebied regelmatig gevonden ondersoort van de Zwarte nachtschade, is ook gezien. Gele plomp komt in singels, grachten en sloten in Gouda veel voor. Tongvaren, en Steenbreekvaren stonden tegen voortuinmuurtjes aan de Burgvlietkade en aan de getegelde voorpui van een huis aan de Karnemelksloot. Schubvaren, één exemplaar met 2 blaadjes, stond op de straatzijde van het lage muurtje van de tuin van perceel Burgvlietkade 32. Het gebruik van de plant als geneesmiddel is in de Middeleeuwen van Arabische artsen overgenomen en de wetenschappelijke naam ceterach is een verlatinisering van de Arabische naam. Dotterbloem stond langs de Achterwillense weg en langs de Voorwillense weg. Gewoon barbarakruid stond langs de Voorwillense weg en ook langs de Zwarte weg. Deze tamelijk zeldzame soort is al een paar keer eerder in onze regio gezien, bij mijn weten het laatst door de plantenwerkgroep in 2008 in Gouda in blok , en blijkt nu ook in blok (plantenwerkgroep in 2010) te staan. Op Floron-excursies had ik deze soort al eens eerder gezien: in 2004 in Oudewater (blok ) en in 2005 op een begraafplaats in Woerden (blok ). Er zijn 30 soorten van grassen gezien. Hard zwenkgras en Rood zwenkgras zijn moeilijk te onderscheiden. Vooral de onderscheidende keuze of de bladschede bijna geheel vergroeid of juist bijna helemaal open is, is moeilijk te maken. Landwehr vermeldt in zijn Atlas van de Nederlandse Grassen, dat Hard zwenkgras een donkerpaarse knobbel op de stengel heeft. Die knobbel heb ik wel gezien, maar ik vraag mij af, of dat nu wel een een constant kenmerk van de soort is of meer een verwonding, veroorzaakt door een insekt dat graag op deze soort zit. Kransgras stond op en bij 109, ,996. Duinriet stond op een parkeerplaats op de Hammarskjöldhof en zal dus wel met het zand zijn meegekomen; ik heb deze soort al vaker tussen de klinkers van een parkeerplaats gezien. Zandmuur stond tussen de tegels en klinkers in de Pieter Pourbusstraat en omgeving. Zittende zannichellia (Zannichellia palustris, var. palustris), herkenbaar aan de zeer licht gekleurde, draadvormige, nogal vertakte stengels en de flesvormige vruchtjes, dreef in het water langs het noordelijke stukje van de Zwarte weg. De identificatie is door de coördinator van het district Zuid-Holland zuid bevestigd. De abundantie is niet goed te schatten; de opgegeven waarde is een intelligente gok. Volgens de Ecologische Flora zou Zannichellia in het hafdistrict

8 binnen een strook van 40 kilometer uit de kust niet zeldzaam zijn, maar ik heb haar maar enkele keren eerder gezien: in 2002 in Schoonhoven, in 2004 in Heenvliet, in 2005 in Maassluis, in 2006 in Oudewater en dit jaar bij Willemsdorp (blok ), in Vlist (blok ) en in de Bieslandse polder bij Pijnacker (blok ). Misschien heb ik vroeger niet voldoende materiaal uit de sloten opgehaald. Bosbies stond langs het water aan de Von Suttnerstraat. In de buurt van Gouda heb ik deze soort pas driemaal eerder gezien (o.a. langs de Otweg). Bastaardpaardestaart, een kruising van Heermoes en Holpijp: de Nederlandse naam is uit de 23 ste editie van de Flora van Heukels verdwenen. Hij heet nu alleen maar Equisetum litorale. Eén exemplaar van Brede wespenorchis stond langs de Achterwillense weg op 109, ,602 en iets verder stond er nog een. Papegaaienkruid en Groene naaldaar, soorten die in Waddinxveen tussen de stoeptegels en langs de trottoirbanden staan, en ook wel elders in Gouda, ben ik in dit blok, ondanks naarstig speuren, niet tegengekomen.