Private schadevergoedingsacties
|
|
- Saskia Timmermans
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Competition Law Highlights 2018 Private schadevergoedingsacties Maaike Visser 6 december 2018 Minervastraat 5, 1930 Zaventem, T +32 (0) , F +32 (0) ,
2 Situering private schadevergoedingsacties Sancties inbreuk mededingingsrecht Publieke afdwinging (afschrikking) Stoppen van inbreuk Administratieve geldboete (onderneming / natuurlijke personen) Private afdwinging (herstel) Onafdwingbaarheid ( van rechtswege nietig ) Schadevergoeding 2
3 Situering private schadevergoedingsacties Wat? schadevorderingen ingesteld door natuurlijke personen of rechtspersonen die zich benadeeld acht voor de nationale rechtbanken om vergoeding te bekomen voor de schade geleden ten gevolge van een inbreuk op het mededingingsrecht 3
4 Private schadevergoedingsacties Waarom? 4
5 Situering private schadevergoedingsacties Probleem? Onduidelijke regels en moeilijke toegang tot bewijsmateriaal (informatie asymmetrie) Overdreven lastig en kostelijk Ontmoediging acties 5
6 Nieuwe spelregels Europese Richtlijn 10 november 2014 betreffende schadevorderingen wegens inbreuken op het mededingingsrecht Implementatie in Lidstaten binnen 2 jaar België: Wet 6 juni 2017 (BS ) = WER XVII
7 Nieuwe spelregels Aanmoediging (level playing field) / slachtoffers op meer effectieve(re) wijze schade verhalen Beperkt aantal zaken in België (liften) Stijgende tendens? (Trucks zaak, Infrabel) 7
8 Nieuwe spelregels Bewijslast Belangrijkste bepalingen Toegang tot bewijsmateriaal (vrije toegang mits evenredig; aantal limieten) Bewijs van de inbreuk (inbreukbeslissing nationale mededingingsautoriteit; vermoedens) Bewijs bestaan en omvang van de geleden schade (volledige vergoeding; kartelinbreuken: weerlegbaar vermoeden schade) Verjaringstermijn instellen vordering (5 jaar na kennis van de inbreuk, de schade en de identiteit van de inbreukpleger; stuiting tijdens onderzoek mededingingsautoriteit) Gezamenlijke en hoofdelijke aansprakelijkheid deelnemers inbreuk Doorberekening van meerkost (passing-on) 8
9 Highlights ) Liften en roltrappenkartel 2) Waar private schadevergoedingsacties brengen (forum)? 3) Begroting van de schade 4) Britned vs ABB 9
10 Liften en roltrappenkartel 10
11 11
12 Liften en roltrappenkartel Europese Commissie als onderzoeker en oplegger van de boete (publieke afdwinging) Europese Commissie in naam en voor rekening van de Europese Unie als insteller van een vordering tot schadevergoeding tegen de kartelleden De Europese Gemeenschap sloot overeenkomsten af met de kartelleden voor de installatie, het onderhoud en de modernisering van liften en roltrappen in verschillende gebouwen gedurende de inbreukperiode 12
13 Liften en roltrappenkartel I) Prejudiciële vraag Rechtbank van Koophandel Brussel aan Hof van Justitie (zaak Otis (C-199/11), 6 november 2012) De Europese Commissie kan de Europese Unie vertegenwoordigen (zonder mandaat) voor een nationale rechterlijke instantie waarbij een civiele vordering is ingesteld voor de vergoeding van de schade die de Unie heeft geleden door een verboden mededingingsregeling Ook de Europese Unie heeft het recht schade te vorderen 13
14 43 Bijgevolg kan eenieder vergoeding van de geleden schade vorderen wanneer er een causaal verband bestaat tussen die schade en een door artikel 81 EG verboden mededingingsregeling of onderling afgestemde feitelijke gedraging (arrest Manfredi e.a., reeds aangehaald, punt 61). 44 Ook de Unie heeft dus dat recht. 65 Tot slot moet erop worden gewezen dat een civiele schadevordering als die in het hoofdgeding, zoals uit de verwijzingsbeslissing blijkt, niet alleen inhoudt dat wordt vastgesteld of er een schadebrengend feit is, maar ook dat wordt bepaald of er schade en een rechtstreeks verband tussen de schade en het schadebrengende feit bestaat. Weliswaar moet de nationale rechter, die geen beslissingen mag nemen die in strijd zijn met een beschikking van de Commissie waarbij een inbreuk op artikel 101 VWEU wordt vastgesteld, het bestaan van een verboden mededingingsregeling of onderling afgestemde feitelijke gedraging aanvaarden, maar de vraag of er schade en een rechtstreeks causaal verband tussen de schade en de betrokken mededingingsregeling of onderling afgestemde feitelijke gedraging bestaat, wordt nog steeds door hem beoordeeld. 66 Zelfs wanneer de Commissie de precieze gevolgen van de inbreuk in haar beschikking heeft moeten bepalen, staat het namelijk nog steeds aan de nationale rechter om geval per geval de schade te bepalen die is veroorzaakt aan elk van de personen die een schadevordering hebben ingesteld. Een dergelijke beoordeling is niet in strijd met artikel 16 van verordening nr. 1/
15 Liften en roltrappenkartel II) Vonnis Rechtbank van Koophandel Brussel (24 november 2014) 15
16 Liften en roltrappenkartel II) Vonnis Rechtbank van Koophandel Brussel (24 november 2014) 16
17 Liften en roltrappenkartel III) Prejudiciële vraag Oberste Gerichtshof (Oostenrijk) aan Hof van Justitie (zaak Kone (C-557/12), 5 juni 2014) ÖBB Infrastructure AG vorderde schadevergoeding van de karteldeelnemers voor de hoge prijzen die zij betaalde in de door haar met niet aan het kartel deelnemende ondernemingen gesloten overeenkomsten Umbrella pricing 17
18 Liften en roltrappenkartel III) Prejudiciële vraag Oberste Gerichtshof (Oostenrijk) aan Hof van Justitie (zaak Kone (C-557/12), 5 juni 2014) 34 Bijgevolg kan de benadeelde van een beschermde prijs ( umbrella pricing ) vergoeding van de geleden schade van de leden van een kartel vorderen, ook al heeft hij geen contractuele band met hen, wanneer vaststaat dat dit kartel in de concrete omstandigheden van de zaak en met name gelet op de specifieke kenmerken van de betrokken markt ertoe kon leiden dat autonoom optredende derden een beschermde prijs toepasten en de kartelleden niet onwetend konden zijn van die omstandigheden en kenmerken. Het staat aan de verwijzende rechter om na te gaan of deze voorwaarden zijn vervuld. 18
19 Liften en roltrappenkartel 2018 IV) Prejudiciële vraag Oberste Gerichtshof (Oostenrijk) aan Hof van Justitie (hangende zaak Otis Gesellschaft m.b.h. e.a. (zaak C-435/18)) Prejudiciële vraag Dienen artikel 85 EG-Verdrag en artikel 81 EG respectievelijk artikel 101 VWEU aldus te worden uitgelegd dat het, om de volle werking van die bepalingen en de praktische werking van het uit die bepalingen voortvloeiende verbod te waarborgen, noodzakelijk is dat van karteldeelnemers ook schadevergoeding moet kunnen worden gevorderd door personen die niet als leverancier of afnemer actief zijn op de door een kartel beïnvloede relevante producten geografische markt, maar die uit hoofde van de wettelijke voorschriften subsidie verstrekken in de vorm van leningen tegen gunstige voorwaarden aan afnemers van producten die op de door het kartel getroffen markt worden aangeboden, waarbij de schade bestaat uit het feit dat het op basis van een bepaald percentage van de productkosten verstrekte bedrag van de lening hoger was dan zonder de kartelovereenkomst het geval was geweest, zodat zij deze bedragen niet winstgevend konden investeren? 19
20 Forum 20
21 Waar private schadevergoedingsacties brengen (forum)? Bevoegdheidsregels in Verordening (EU) nr. 1215/2010 (voorheen: Verordening (EU) nr. 44/2001) Beginsel: de bevoegdheid wordt in het algemeen gegrond op de woonplaats van de verweerder Bijzondere bevoegdheidsregels in artikel 7 Verordening (EU) nr. 1215/2010 verbintenissen uit onrechtmatige daad: gerecht van de plaats waar het schadeverwekkend feit zich heeft voorgedaan of kan voordoen 21
22 Waar private schadevergoedingsacties brengen (forum)? Bevoegdheidsregels bij mededingingsinbreuken? Zaak CDC t. Evonik e.a. (C-352/13), 21 mei Niettemin doelt de uitdrukking plaats waar het schadebrengende feit zich heeft voorgedaan of zich kan voordoen in artikel 5, punt 3, van verordening nr. 44/2001 zowel op de plaats waar de schade is ingetreden als op de plaats van de gebeurtenis die met de schade in een oorzakelijk verband staat, zodat de verweerder naar keuze van de eiser voor het gerecht van de ene dan wel van de andere plaats kan worden opgeroepen (arresten Melzer, C-228/11, EU:C:2013:305, punt 25, en Kolassa, C-375/13, EU:C:2015:37, punt 45). 22
23 Waar private schadevergoedingsacties brengen (forum)? Bevoegdheidsregels bij mededingingsinbreuken? Plaats van het schadebrengend feit Zaak CDC t. Evonik e.a. (C-352/13), 21 mei 2015 Abstract: plaats waar de mededingingsregeling tot stand is gekomen Kartels: complex (verschillende bijeenkomsten en besprekingen op diverse plaatsen in de EU) o Aanduiden van een concrete gebeurtenis in het rechtsgebied van het aangezochte gerecht waarbij ofwel de mededingingsregeling definitief tot stand is gekomen ofwel een regeling is getroffen die voor zich alleen de schadebrengende gebeurtenis is voor de beweerdelijk aan een koper toegebrachte schade 23
24 Waar private schadevergoedingsacties brengen (forum)? Bevoegdheidsregels bij mededingingsinbreuken? Plaats van het intreden van de schade Zaak CDC t. Evonik e.a. (C-352/13), 21 mei 2015 Meerkosten ten gevolge van kunstmatig hoge prijs: plaats van de zetel (iedere beweerde benadeelde individueel) Zaak AB flylal-lithuanian Airlines (C-27/17), 5 juli 2018 De plaats waar het schadebrengende feit zich heeft voorgedaan in omstandigheden als in het hoofdgeding ziet met name op de plaats waar inkomstenderving, bestaande in omzetverlies, is geleden, dat is de plaats van de markt die door deze gedragingen is beïnvloed en waarop de gelaedeerde stelt dat verlies te hebben geleden 24
25 Waar private schadevergoedingsacties brengen (forum)? Prejudiciële vraag Győri Ítélőtábla (Hongarije) aan het Hof van Justitie (hangende zaak Tibor-Trans / DAF Trucks (zaak C-451/18)) Plaats waar het schadeverwekkend feit zich heeft voorgedaan bepalend voor de bevoegdheid van het gerecht indien: Verzoekster in deze lidstaat is gevestigd; Verzoekster haar vordering tegen één enkele verweerster, een vrachtwagenfabrikant die in een andere lidstaat van de EU is gevestigd, baseert op een beschikking van de Europese Commissie, welke beschikking naast verweerster ook andere adressaten heeft; Verzoekster uitsluitend door andere bij het kartel betrokken ondernemingen gefabriceerde vrachtwagens heeft aangeschaft; Er geen aanwijzingen zijn dat de als mededingingsbeperkend gekwalificeerde ontmoetingen in de forumstaat (Hongarije) hebben plaatsgevonden; Verzoekster doorgaans vrachtwagens kocht in de forumstaat, door overeenkomsten tot financiële leasing te sluiten met in deze staat opererende ondernemingen, maar zij naar eigen zeggen rechtstreeks met de vrachtwagendealers onderhandelde. 25
26 Begroting van de schade 26
27 Begroting van de schade Complexe oefening Hulpinstrumenten Mededeling van de Commissie betreffende de begroting van de schade (2013) Richtsnoeren van de Commissie inzake de begroting van de schade ( Praktische Gids ) (2013) 27
28 Begroting van de schade Hulpinstrumenten Publieke consultatie betreffende Richtsnoeren voor de nationale rechterlijke instanties over de wijze waarop het aan de indirecte afnemer doorberekende aandeel van de meerkosten wordt geraamd (oktober 2018) (passing-on) 28
29 29
30 Britned vs ABB 30
31 Britned vs ABB Eerste UK uitspraak in een private damages zaak volgend op een kartelinbreuk waarbij schadevergoeding wordt toegekend (9 oktober 2018) Stroomkabels kartel waarbij de belangrijkste producenten (waaronder ABB) van ondergrondse en onderzeese stroomkabels wereldwijd de markten en de afnemers onder elkaar verdeelden (boete: EUR 302 mio) Britned startte actie tegen ABB (één specifiek onderzees stroomkabel project; ABB leverde de kabel aan Britned) High Court of Justice kende een schadevergoeding toe aan Britned van EUR 13 mio 31
32 Britned vs ABB BritNed claims three heads of loss: (1) Overcharge. BritNed contends that, as a result of the Cartel, the price it paid for the cable element of the BritNed Interconnector was higher than it otherwise would have been. (2) Lost profit. BritNed contends that, absent the Cartel, it would have acquired a cable of a higher capacity 1,320MW rather than 1,000MW which would have generated additional revenues and higher profits than the 1,000MW cable actually purchased. (3) Interest. BritNed contends that, as a result of the overcharge (paragraph 7(1) above), it incurred higher capital costs in commissioning the Interconnector than would otherwise have been the case under competitive conditions. BritNed claims compound interest on this basis. 32
33 Britned vs ABB Overcharge : 18. Accordingly, the overcharge that I am seeking to assess is the difference between (i) the price agreed between ABB and BritNed and (ii) the price that would have been agreed whether with ABB or by another provider had the Cartel not operated. That said, for the reasons given in paragraph 17(4) above, the sort of price that a third-party provider would offer is extremely difficult to determine, given the (lack of) evidence. Inevitably, that has a bearing on my approach to the assessment of the overcharge. 33
34 Britned vs ABB Overcharge : 464. I find that the final price in the contract between BritNed and ABB, which was relevantly 263,072,231 plus interest revenue, was inflated by an overcharge in the total amount of 13,009,568. The overcharge arose through: (1) A baked-in inefficiency arising due to the excessive width of the cabling used by ABB for 1,000MW cables in the amount of 7,516, (2) A cartel saving in ABB s common costs due to the saving attributable to cartelists not having to compete due to the Cartel in the amount of 5,492,
35 w w w. c o n t r a s t - l a w. b e
KNIPPERLICHTEN. Mededingingsrecht. Stefanie Colaers 9 februari 2017
KNIPPERLICHTEN Mededingingsrecht Stefanie Colaers 9 februari 2017 Minervastraat 5, 1930 Zaventem, T +32 (0)2 275 00 75, F +32 (0)2 275 00 70, www.contrast-law.be Topics Knipperlicht 1: Nieuwe clementierichtsnoeren
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 28/02/2013
Datum van inontvangstneming : 28/02/2013 Vertaling C-45/13-1 Datum van indiening: Zaak C-45/13 Verzoek om een prejudiciële beslissing 28 januari 2013 Verwijzende rechter: Oberste Gerichtshof (Oostenrijk)
Nadere informatieKnipperlichten. Mededingingsrecht. Milena Varga 20 februari 2014
2014 Knipperlichten Mededingingsrecht Milena Varga 20 februari 2014 Minervastraat 5 1930 ZAVENTEM T +32 (0)2 275 00 75 F +32 (0)2 275 00 70 www.contrast -law.be Overzicht I. Basisbegrippen II. Knipperlichten
Nadere informatieWij Willem-Alexander, bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau enz. enz. enz.
Wijziging van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek en het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering, in verband met de omzetting van Richtlijn 2014/104/EU van het Europees Parlement en de Raad van 26 november
Nadere informatieVvM 5-7 bijeenkomst. Consultatie over het wetsvoorstel Implementatiewet privaatrechtelijke handhaving mededingingsrecht ("kartelschaderichtlijn")
, i 1TM IWVvM mmm u ^ Vereniging voor Mededingingsrecht - VvM 5-7 bijeenkomst Consultatie over het wetsvoorstel Implementatiewet privaatrechtelijke handhaving mededingingsrecht ("kartelschaderichtlijn")
Nadere informatieKnipperlichten. EU Mededingingsrecht. Filip Tuytschaever 20 februari 2013
2013 Knipperlichten EU Mededingingsrecht Filip Tuytschaever 20 februari 2013 Minervastraat 5 1930 ZAVENTEM T +32 (0)2 275 00 75 F +32 (0)2 275 00 70 www.contrast -law.be Overzicht I. Basisbegrippen II.
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 28/12/2015
Datum van inontvangstneming : 28/12/2015 Vertaling C-618/15-1 Zaak C-618/15 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 23 november 2015 Verwijzende rechter: Cour de cassation (Frankrijk)
Nadere informatieDate de réception : 07/02/2012
Date de réception : 07/02/2012 Vertaling C-9/12-1 Zaak C-9/12 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 6 januari 2012 Verwijzende rechter: Rechtbank van koophandel te Verviers (België)
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 25/08/2014
Datum van inontvangstneming : 25/08/2014 Vertaling C-359/14 1 Datum van indiening: 23 juli 2014 Verwijzende rechter: Zaak C-359/14 Verzoek om een prejudiciële beslissing Vilniaus miesto apylinkės teismas
Nadere informatieVERORDENING (EU) Nr. /.. VAN DE COMMISSIE. van XXX
EUROPESE COMMISSIE Brussel, XXX [ ](2014) XXX draft VERORDENING (EU) Nr. /.. VAN DE COMMISSIE van XXX tot wijziging van Verordening (EG) nr. 773/2004 van de Commissie van 7 april 2004 betreffende procedures
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 04/06/2015
Datum van inontvangstneming : 04/06/2015 Vertaling C-196/15-1 Zaak C-196/15 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 29 april 2015 Verwijzende rechter: Cour d appel de Paris (Frankrijk)
Nadere informatieTRUCKKARTEL PROCEDURE DEMINOR (UPDATE 4/9/2017)
Koninklijke Federatie van Belgische Transporteurs en Logistieke Dienstverleners Fédération Royale Belge des Transporteurs et des Prestataires de Services Logistiques Königlicher belgischer Verband der
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 23/03/2017
Datum van inontvangstneming : 23/03/2017 Vertaling C-83/17-1 Zaak C-83/17 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 15 februari 2017 Verwijzende rechter: Oberster Gerichtshof (Oostenrijk)
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 14/12/2017
Datum van inontvangstneming : 14/12/2017 Vertaling C-637/17-1 Zaak C-637/17 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 15 november 2017 Verwijzende rechter: Tribunal Judicial da Comarca
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 16/09/2013
Datum van inontvangstneming : 16/09/2013 Vertaling C-442/13-1 Zaak C-442/13 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 6 augustus 2013 Verwijzende rechter: Oberster Gerichtshof (Oostenrijk)
Nadere informatieVertaling C-441/13-1. Zaak C-441/13. Verzoek om een prejudiciële beslissing
Vertaling C-441/13-1 Zaak C-441/13 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 5 augustus 2013 Verwijzende rechter: Handelsgericht Wien (Oostenrijk) Datum van de verwijzingsbeslissing:
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 19/09/2017
Datum van inontvangstneming : 19/09/2017 VERZOEK OM EEN PREJUDICIËLE BESLISSING 9.8.2017 ZAAK C-491/17 2. De behandeling van de zaak te schorsen totdat het Hof van Justitie van de Europese Unie een prejudiciële
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 13/11/2018
Datum van inontvangstneming : 13/11/2018 Vertaling C-629/18-1 Zaak C-629/18 Prejudiciële verwijzing Datum van ontvangst: 8 oktober 2018 Verwijzende rechter: Sofiyski gradski sad (Bulgarije) Datum van de
Nadere informatieStaatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden
Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2017 28 Wet van 25 januari 2017, houdende wijziging van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek en het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering, in verband
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 18/09/2017
Datum van inontvangstneming : 18/09/2017 Vertaling C-478/17-1 Zaak C-478/17 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 9 augustus 2017 Verwijzende rechter: Tribunalul Cluj (Roemenië) Datum
Nadere informatie(Slechts de teksten in de Engelse, de Franse, de Duitse en de Italiaanse taal zijn authentiek) (2014/C 319/06)
C 319/10 NL Publicatieblad van de Europese Unie 17.9.2014 Samenvatting van het besluit van de Commissie van 2 april 2014 inzake een procedure op grond van artikel 101 van het Verdrag betreffende de werking
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 16/12/2016
Datum van inontvangstneming : 16/12/2016 Vertaling C-539/16-1 Zaak C-539/16 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 25 oktober 2016 Verwijzende rechter: Landgericht Frankfurt am Main
Nadere informatieKnipperlichten. EU Mededingingsrecht. Frank Wijckmans Sofie De Keer 2 februari 2012
2012 Knipperlichten EU Mededingingsrecht Frank Wijckmans Sofie De Keer 2 februari 2012 Minervastraat 5 1930 ZAVENTEM T +32 (0)2 275 00 75 F +32 (0)2 275 00 70 www.contrast -law.be Overzicht 1. Korte inleiding
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 15/09/2016
Datum van inontvangstneming : 15/09/2016 Vertaling C-433/16-1 Zaak C-433/16 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 3 augustus 2016 Verwijzende rechter: Corte suprema di cassazione
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 06/02/2014
Datum van inontvangstneming : 06/02/2014 Vertaling C-672/13-1 Zaak C-672/13 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 17 december 2013 Verwijzende rechter: Fővárosi Törvényszék (Hongarije)
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 20/09/2016
Datum van inontvangstneming : 20/09/2016 Vertaling C-447/16-1 Zaak C-447/16 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 11 augustus 2016 Verwijzende rechter: Bundesgerichtshof (Duitsland)
Nadere informatie2. Publiekrechtelijke en privaatrechtelijke handhaving van het mededingingsrecht
Wijziging van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek en het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering, in verband met de omzetting van Richtlijn 2014/104/EU van het Europees Parlement en de Raad van 26 november
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 06/04/2017
Datum van inontvangstneming : 06/04/2017 VERZOEK OM EEN PREJUDICIËLE BESLISSING VAN 13. 12. 2016 ZAAK C-112/17 [OMISSIS] [OMISSIS] tegen I. 2 - verzoekster - Societé AIR FRANCE S.A., [OMISSIS] Roissy
Nadere informatieadvies CRB 2014-0025 Voorstel voor een richtlijn: Schadevorderingen wegens inbreuken op het mededingingsrecht
advies CRB 2014-0025 Voorstel voor een richtlijn: Schadevorderingen wegens inbreuken op het mededingingsrecht COMMISSIE VOOR DE EDINGING COMMISSION DE LA CONCURRENCE CRB 2014-0025 CRB 2014- DEF AA/MF
Nadere informatieMASTERCLASS KARTELSCHADE VERENIGING VOOR MEDEDINGINGSRECHT 5-7 BIJEENKOMST - 12 JULI 2018
MASTERCLASS KARTELSCHADE VERENIGING VOOR MEDEDINGINGSRECHT 5-7 BIJEENKOMST - 12 JULI 2018 INLEIDING & CASUS HET 'VOORTRAJECT' VAN EEN KARTELSCHADECLAIM VANUIT HET PERSPECTIEF VAN GEDAAGDEN ONDERZOEKSFASE:
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 13/11/2015
Datum van inontvangstneming : 13/11/2015 Vertaling C-533/15-1 Zaak C-533/15 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 13 oktober 2015 Verwijzende rechter: Bundesgerichtshof (Duitsland)
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 19/06/2015
Datum van inontvangstneming : 19/06/2015 Vertaling C-222/15-1 Zaak C-222/15 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 15 mei 2015 Verwijzende rechter: Pécsi Törvényszék (Hongarije) Datum
Nadere informatieARREST VAN HET HOF (Vierde kamer) 3 mei 2007*
COLOR DRACK ARREST VAN HET HOF (Vierde kamer) 3 mei 2007* In zaak 0386/05, betreffende een verzoek om een prejudiciële beslissing krachtens de artikelen 68 EG en 234 EG, ingediend door het Oberste Gerichtshof
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 19/04/2013
Datum van inontvangstneming : 19/04/2013 Vertaling C-120/13-1 Zaak C-120/13 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 14 maart 2013 Verwijzende rechter: Amtsgericht Wedding (Duitsland)
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 19/12/2016
Datum van inontvangstneming : 19/12/2016 Vertaling C-569/16-1 Zaak C-569/16 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 10 november 2016 Verwijzende rechter: Bundesarbeitsgericht (Duitsland)
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 07/07/2017
Datum van inontvangstneming : 07/07/2017 Vertaling C-330/17-1 Zaak C-330/17 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 2 juni 2017 Verwijzende rechter: Bundesgerichtshof (Duitsland) Datum
Nadere informatieInhoudsopgave 1. MEDEDINGINGSREGELS: DE ACTOREN MEDEDINGINGSREGELS GERICHT TOT ONDERNEMINGEN: HET BEREIK... 39
1. MEDEDINGINGSREGELS: DE ACTOREN..................... 1 1.1. Ondernemingen................ 1 mei 2008, p. 47, err., PB. C 290, 30 november 2009, p. 1). 9 3.1. De toezichthouders............. 57 2003,
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 13/10/2017
Datum van inontvangstneming : 13/10/2017 Vertaling C-537/17-1 Zaak C-537/17 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 12 september 2017 Verwijzende rechter: Landgericht Berlin (Duitsland)
Nadere informatie(Wetgevingshandelingen) RICHTLIJNEN
5.12.2014 L 349/1 I (Wetgevingshandelingen) RICHTLIJNEN RICHTLIJN 2014/104/EU VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD van 26 november 2014 betreffende bepaalde regels voor schadevorderingen volgens nationaal
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 04/03/2013
Datum van inontvangstneming : 04/03/2013 Vertaling C-49/13 1 Zaak C-49/13 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 29 januari 2013 Verwijzende instantie: Úřad průmyslového vlastnictví
Nadere informatieVertaling C-291/13-1. Zaak C-291/13. Verzoek om een prejudiciële beslissing. Eparchiako Dikastirio Lefkosias (Cyprus)
Vertaling C-291/13-1 Zaak C-291/13 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 27 mei 2013 Verwijzende rechter: Eparchiako Dikastirio Lefkosias (Cyprus) Datum van de verwijzingsbeslissing:
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 30/09/2014
Datum van inontvangstneming : 30/09/2014 Samenvatting C-408/14-1 Zaak C-408/14 Samenvatting van het verzoek om een prejudiciële beslissing overeenkomstig artikel 98, lid 1, van het Reglement voor de procesvoering
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 31/01/2013
Datum van inontvangstneming : 31/01/2013 Vertaling C-1/13-1 Datum van indiening: Zaak C-1/13 Verzoek om een prejudiciële beslissing 2 januari 2013 Verwijzende rechter: Cour de cassation (Frankrijk) Datum
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 32031 22 juni 2016 Advies Raad van State inzake het voorstel Implementatiewet richtlijn privaatrechtelijke handhaving
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 07/07/2017
Datum van inontvangstneming : 07/07/2017 Vertaling C-322/17-1 Zaak C-322/17 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 30 mei 2017 Verwijzende rechter: High Court (Ierland) Datum van de
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 19/12/2016
Datum van inontvangstneming : 19/12/2016 VERZOEK OM EEN PREJUDICIËLE BESLISSING VAN 18. 10. 2016 ZAAK C-570/16 [OMISSIS] Wuppertal, verzoekster, verweerster in hoger beroep en verzoekster in Revision,
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 08/07/2016
Datum van inontvangstneming : 08/07/2016 Vertaling C-278/16-1 Zaak C-278/16 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 19 mei 2016 Verwijzende rechter: Landgericht Aachen (Duitsland) Datum
Nadere informatieZaak C-524/04. Test Claimants in the Thin Cap Group Litigation tegen Commissioners of Inland Revenue
Zaak C-524/04 Test Claimants in the Thin Cap Group Litigation tegen Commissioners of Inland Revenue [verzoek van de High Court of Justice (England & Wales), Chancery Division, om een prejudiciële beslissing]
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 31/05/2016
Datum van inontvangstneming : 31/05/2016 Vertaling C-194/16-1 Zaak C-194/16 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 7 april 2016 Verwijzende rechter: Riigikohus (Estland) Datum van
Nadere informatieMEDEDELING VAN DE COMMISSIE
EUROPESE COMMISSIE Brussel, XXX [ ](2013) XXX draft MEDEDELING VAN DE COMMISSIE EUROPESE COMMISSIE Ontwerpmededeling van de Commissie inzake overeenkomsten van geringe betekenis die de mededinging niet
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 19/06/2015
Datum van inontvangstneming : 19/06/2015 Vertaling C-223/15-1 Zaak C-223/15 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 18 mei 2015 Verwijzende rechter: Oberlandesgericht Düsseldorf (Duitsland)
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 23/10/2015
Datum van inontvangstneming : 23/10/2015 Vertaling C-492/15-1 Zaak C-492/15 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 21 september 2015 Verwijzende rechter: Oberster Gerichtshof (Oostenrijk)
Nadere informatie121. De richtlijn betreffende schadevorderingen wegens inbreuken op het mededingingsrecht - gevolgen voor de praktijk
DE RICHTLIJN BETREFFENDE SCHADEVORDERINGEN WEGENS INBREUKEN OP HET MEDEDINGINGSRECHT - GEVOLGEN VOOR DE PRAKTIJK 121. De richtlijn betreffende schadevorderingen wegens inbreuken op het mededingingsrecht
Nadere informatieadvies CRB 2016-1150 Schadevorderingen wegens inbreuken op het mededingingsrecht
advies CRB 2016-1150 Schadevorderingen wegens inbreuken op het mededingingsrecht CRB 2016-1150 DEF COMMISSIE VOOR DE EDINGING Advies betreffende schadevorderingen wegens inbreuken op het mededingingsrecht
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 11/12/2012
Datum van inontvangstneming : 11/12/2012 Vertaling C-508/12-1 Zaak C-508/12 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 9 november 2012 Verwijzende rechter: Landesgericht Salzburg (Oostenrijk)
Nadere informatieARREST VAN HET HOF (Tweede kamer) 13 december 2007 *
FBTO SCHADEVERZEKERINGEN ARREST VAN HET HOF (Tweede kamer) 13 december 2007 * In zaak 0463/06, betreffende een verzoek om een prejudiciële beslissing krachtens artikel 234 EG, ingediend door het Bundesgerichtshof
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 34 490 Wijziging van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek en het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering, in verband met de omzetting van Richtlijn
Nadere informatieRichtlijn schadevergoedingsacties wegens inbreuken op de mededingingsregels
Richtlijn schadevergoedingsacties wegens inbreuken op de mededingingsregels december 2014 De Richtlijn schadevergoedingsacties wegens inbreuken op de mededingingsregels Op 5 december 2014 is de Richtlijn
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 26/06/2014
Datum van inontvangstneming : 26/06/2014 Vertaling C-245/14-1 Zaak C-245/14 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 21 mei 2014 Verwijzende rechter: Handelsgericht Wien (Oostenrijk)
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 03/07/2017
Datum van inontvangstneming : 03/07/2017 Vertaling C-320/17-1 Zaak C-320/17. Verzoek om prejudiciële beslissing Datum van indiening 29 mei 2017 Verwijzende rechter Conseil d État (Frankrijk) Datum van
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 26/05/2014
Datum van inontvangstneming : 26/05/2014 Vertaling C-189/14-1 Zaak C-189/14 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 16 april 2014 Verwijzende rechter: Eparchiako Dikastirio Lefkosias
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2018 2019 34 915 Goedkeuring van het op 7 juli 2017 te Tallinn tot stand gekomen Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en Oekraïne inzake internationale
Nadere informatieWERKDOCUMENT VAN DE DIENSTEN VAN DE COMMISSIE SAMENVATTING VAN DE EFFECTBEOORDELING
EUROPESE COMMISSIE Straatsburg, 11.6.2013 SWD(2013) 204 final WERKDOCUMENT VAN DE DIENSTEN VAN DE COMMISSIE SAMENVATTING VAN DE EFFECTBEOORDELING Schadevorderingen wegens inbreuken op de mededingingsregels
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 18/06/2012
Datum van inontvangstneming : 18/06/2012 C-211/12-1 Zaak C-211/12 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 3 mei 2012 Verwijzende rechter: Corte d'appello di Roma (Prima Sezione civile)
Nadere informatieDos & don ts in het kader van prijszetting
Dos & don ts in het kader van prijszetting Stefaan RAES 10 maart 2016 Brussels London - www.liedekerke.com Stefaan RAES Partner Prijszetting in de relatie tussen concurrenten Brussels London - www.liedekerke.com
Nadere informatieDate de réception : 24/02/2012
Date de réception : 24/02/2012 Vertaling C-30/12-1 Zaak C-30/12 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 23 januari 2012 Verwijzende rechter: Okresný súd Prešov (Slowakije) Datum van
Nadere informatieVertaling C-125/14-1. Zaak C-125/14. Verzoek om een prejudiciële beslissing. Fővárosi Törvényszék (Hongarije)
Vertaling C-125/14-1 Zaak C-125/14 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 18 maart 2014 Verwijzende rechter: Fővárosi Törvényszék (Hongarije) Datum van de verwijzingsbeslissing: 10
Nadere informatieDatum van inontvangstne ming : 01/05/2012
Datum van inontvangstne ming : 01/05/2012 Vertaling C-147/12-1 Zaak C-147/12 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 26 maart 2012 Verwijzende rechter: Hovrätten för Nedre Norrland
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 08/11/2016
Datum van inontvangstneming : 08/11/2016 Vertaling C-520/16-1 Zaak C-520/16 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 5 oktober 2016 Verwijzende rechter: Amtsgericht Hannover (Duitsland)
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 22/08/2017
Datum van inontvangstneming : 22/08/2017 Samenvatting C-438/17-1 Zaak C-438/17 Samenvatting van het verzoek om een prejudiciële beslissing overeenkomstig artikel 98, lid 1, van het Reglement voor de procesvoering
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 12/08/2016
Datum van inontvangstneming : 12/08/2016 Vertaling C-381/16-1 Zaak C-381/16 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 11 juli 2016 Verwijzende rechter: Tribunal Supremo (Spanje) Datum
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 19/06/2012
Datum van inontvangstneming : 19/06/2012 Vertaling C-218/12-1 Zaak C-218/12 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 10 mei 2012 Verwijzende rechter: Landgericht Saarbrücken (Duitsland)
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 34 490 Wijziging van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek en het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering, in verband met de omzetting van Richtlijn
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 06/03/2017
Datum van inontvangstneming : 06/03/2017 Vertaling C-45/17-1 Zaak C-45/17 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 30 januari 2017 Verwijzende rechter: Conseil d État (Frankrijk) Datum
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 19/11/2015
Datum van inontvangstneming : 19/11/2015 Vertaling C-538/15-1 Zaak C-538/15 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 15 oktober 2015 Verwijzende rechter: Juzgado de Primera Instancia
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 25/04/2013
Datum van inontvangstneming : 25/04/2013 Vertaling C-142/13-1 Zaak C-142/13 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 20 maart 2013 Verwijzende rechter: Audiencia Provincial de Barcelona
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 17/12/2013
Datum van inontvangstneming : 17/12/2013 Vertaling C-578/13-1 Zaak C-578/13 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 15 november 2013 Verwijzende rechter: Landgericht Kiel (Duitsland)
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 19/07/2016
Datum van inontvangstneming : 19/07/2016 Vertaling C-341/16-1 Zaak C-341/16 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 16 juni 2016 Verwijzende rechter: Oberlandesgericht Düsseldorf (Duitsland)
Nadere informatiePublicatieblad van de Europese Unie
26.3.2008 C 75/19 Samenvatting van beschikking van de Commissie van 21 februari 2007 in een procedure op grond van artikel 81 van het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap (Zaak COMP/E-1/38.823
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 06/02/2017
Datum van inontvangstneming : 06/02/2017 Vertaling C-684/16-1 Zaak C-684/16 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 27 december 2016 Verwijzende rechter: Bundesarbeitsgericht (Duitsland)
Nadere informatieARREST VAN HET HOF (Tweede kamer) 7 juli 2005 *
NESTLÉ ARREST VAN HET HOF (Tweede kamer) 7 juli 2005 * In zaak C-353/03, betreffende een verzoek om een prejudiciële beslissing krachtens artikel 234 EG, ingediend door de Court of Appeal (England and
Nadere informatieINVENTARIS DOCUMENTEN
INVENTARIS DOCUMENTEN SOCIAAL RECHT Edward Carlier Decreet 19 juli 1973 tot regeling van het gebruik van de talen voor de sociale betrekkingen tussen de werkgevers en de werknemers, alsmede van de voor
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 20/06/2017
Datum van inontvangstneming : 20/06/2017 VERZOEK OM EEN PREJUDICIËLE BESLISSING VAN 28. 4. 2017 ZAAK C-255/17 Société AIR FRANCE S.A. [OMISSIS] Roissy Charles de Gaulle, Frankrijk [OMISSIS] verweerster,
Nadere informatieHoge Raad der Nederlanden
'" 13 februari 2015 Eerste Kamer in naam des Konings 10/02162 LZ Hoge Raad der Nederlanden Arrest in de zaak van: l. LEIDSEPLEIN BEHEER B.V., gevestigd te Amsterdam, 2. Hendrikus Jacobus Marinus DE VRIES,
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 04/07/2017
Datum van inontvangstneming : 04/07/2017 Vertaling C-308/17-1 Zaak C-308/17 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 29 mei 2017 Verwijzende rechter: Oberster Gerichtshof (Oostenrijk)
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 22/08/2014
Datum van inontvangstneming : 22/08/2014 Vertaling C-350/14-1 Datum van indiening: 21 juli 2014 Verwijzende rechter: Zaak C-350/14 Verzoek om een prejudiciële beslissing Tribunale civile di Trieste / Italië
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 22/05/2014
Datum van inontvangstneming : 22/05/2014 Vertaling C-184/14-1 Zaak C-184/14 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 14 april 2014 Verwijzende rechter: Corte Suprema di Cassazione (Italië)
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 19/03/2019
Datum van inontvangstneming : 19/03/2019 Vertaling C-86/19-1 Zaak C-86/19 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 6 februari 2019 Verwijzende rechter: Juzgado de lo Mercantil n.º 9
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 31/01/2014
Datum van inontvangstneming : 31/01/2014 Vertaling C-680/13-1 Zaak C-680/13 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 20 december 2013 Verwijzende rechter: Landgericht Frankfurt am Main
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 20/09/2016
Datum van inontvangstneming : 20/09/2016 Vertaling C-448/16-1 Zaak C-448/16 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 11 augustus 2016 Verwijzende rechter: Bundesgerichtshof (Duitsland)
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 18/11/2014
Datum van inontvangstneming : 18/11/2014 Samenvatting C-475/14-1 Zaak C-475/14 Samenvatting van het verzoek om een prejudiciële beslissing overeenkomstig artikel 98, lid 1, van het Reglement voor de procesvoering
Nadere informatieInstantie. Onderwerp. Datum
Instantie Hof van Cassatie Onderwerp Faillissement, Faillissementsakkoord en gerechtelijk akkoord - Gevolgen (personen, goederen, verbintenissen) - Verbintenissen - Schuldvordering - Aangifte Gevolg -
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 06/02/2017
Datum van inontvangstneming : 06/02/2017 VERZOEK OM EEN PREJUDICIËLE BESLISSING VAN 30. 11. 2016 ZAAK C-649/16 III. Eerdere procedure De rechter in eerste aanleg heeft de vordering vóór de kennisgeving
Nadere informatiede Rechtspraak Raad voor de rechtspraak
rechtspraak contactpersoon e-mail telefoonnummer ons kenmerk De minister van Veiligheid en Justitie mr. G.A. van der Steur Postbus 20301 2500 EH Den Haag datum 3 december 2015 Voorlichting voorlichting@rechtspraak.nl
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 01/09/2015
Datum van inontvangstneming : 01/09/2015 Vertaling C-419/15-1 Zaak C-419/15 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 30 juli 2015 Verwijzende rechter: Oberlandesgericht Düsseldorf (Duitsland)
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 31/08/2015
Datum van inontvangstneming : 31/08/2015 Vertaling C-417/15-1 Zaak C-417/15 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 29 juli 2015 Verwijzende rechter: Landesgericht für Zivilrechtssachen
Nadere informatieHof van Cassatie van België
12 OKTOBER 2009 C.08.0559.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.08.0559.F GT MANAGEMENT, bvba, Mr. John Kirkpatrick, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen POLYCAR, vennootschap naar Italiaans
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 22/05/2017
Datum van inontvangstneming : 22/05/2017 Vertaling C-186/17-1 Zaak C-186/17 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 12 april 2017 Verwijzende rechter: Landgericht Berlin (Duitsland)
Nadere informatieVertaling C-346/13-1. Zaak C-346/13. Verzoek om een prejudiciële beslissing
Vertaling C-346/13-1 Zaak C-346/13 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 25 juni 2013 Verwijzende rechter: Hof van Beroep te Bergen (België) Datum van de verwijzingsbeslissing: 7
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 05/09/2016
Datum van inontvangstneming : 05/09/2016 Vertaling C-422/16-1 Zaak C-422/16 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 1 augustus 2016 Verwijzende rechter: Landgericht Trier (Duitsland)
Nadere informatie