P7_TA-PROV(2010)0256 Rechten van autobus- en touringcarpassagiers ***II

Transcriptie

1 P7_TA-PROV(2010)0256 Rechten van autobus- en touringcarpassagiers ***II Wetgevingsresolutie van het Europees Parlement van 6 juli 2010 betreffende het standpunt van de Raad in eerste lezing met het oog op de vaststelling van een verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende de rechten van autobus- en touringcarpassagiers en tot wijziging van Verordening (EG) nr. 2006/2004 (05218/3/2010 C7-0077/ /0237(COD)) (Gewone wetgevingsprocedure: tweede lezing) Het Europees Parlement, gezien het standpunt van de Raad in eerste lezing (05218/3/2010 C7-0077/2010), gezien het voorstel van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad (COM(2008)0817), gelet op artikel 251, lid 2, en artikel 71, lid 1, van het EG-Verdrag, op grond waarvan het voorstel door de Commissie bij het Parlement is ingediend (C6-0469/2008), gezien zijn standpunt in eerste lezing 1, gezien de mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad over de gevolgen van de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon voor de lopende interinstitutionele besluitvormingsprocedures (COM(2009)0665), gelet op artikel 294, lid 7, en artikel 91, lid 1, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, gezien het advies van het Europees Economisch en Sociaal Comité van 16 juli , na raadpleging van het Comité van de Regio's, gelet op artikel 66 van zijn Reglement, gezien de aanbeveling voor de tweede lezing van de Commissie vervoer en toerisme (A7-0174/2010), 1. stelt onderstaand standpunt in tweede lezing vast; 2. verzoekt zijn Voorzitter het standpunt van het Parlement te doen toekomen aan de Raad en aan de Commissie alsmede aan de nationale parlementen. 1 2 Aangenomen teksten van 23 april 2009, P6_TA(2009)0281. PB C 317 van , blz. 99.

2 1 Overweging 5 (5) De geregelde diensten voor stads-, voorstads- en regionaal vervoer vertonen specifieke kenmerken, en daarom moeten de lidstaten te dien aanzien de verordening voor een belangrijk deel buiten toepassing kunnen laten. Bij het nader omschrijven van geregelde diensten voor stads-, voorstads- en regionaal vervoer moeten de lidstaten criteria hanteren zoals afstand, frequentie van de dienst, aantal in de dienstregeling opgenomen haltes, autobusof touringcartype, vervoerbewijssystemen, schommelingen in het aantal passagiers tussen vervoer in en buiten de spitsuren, buscodes en dienstregelingen. (5) De geregelde diensten voor stads-, voorstads- en regionaal vervoer die deel uitmaken van diensten die geïntegreerd zijn in diensten voor stads- of voorstadsvervoer vertonen specifieke kenmerken, en daarom moeten de lidstaten te dien aanzien de verordening voor een deel buiten toepassing kunnen laten. Bij het nader omschrijven van deze geregelde diensten voor stads-, voorstads- en regionaal vervoer moeten de lidstaten criteria hanteren zoals de bestuurlijke indeling, de geografische ligging, afstand, frequentie van de dienst, aantal in de dienstregeling opgenomen haltes, autobusof touringcartype, vervoerbewijssystemen, schommelingen in het aantal passagiers tussen vervoer in en buiten de spitsuren, buscodes en dienstregelingen. 2 Overweging 6 (6) De passagier en, op zijn minst, personen jegens wie hij een wettelijke onderhoudsplicht had of gehad zou hebben, moeten bij een ongeval met een autobus of touringcar adequaat zijn beschermd, rekening houdend met Richtlijn 2009/103/EG van het Europees Parlement en de Raad van 16 september 2009 betreffende de verzekering tegen de wettelijke aansprakelijkheid waartoe de deelneming aan het verkeer van motorrijtuigen aanleiding kan geven en de controle op de verzekering tegen deze aansprakelijkheid. (6) Bij een ongeval met de dood of letsel tot gevolg moeten passagiers van vergelijkbare aansprakelijkheidsregels kunnen profiteren als bij andere vervoerswijzen.

3 3 Overweging 7 (7) Bij de keuze van het nationale recht dat van toepassing is op vergoeding wegens overlijden of letsel en wegens verlies of beschadiging van bagage ten gevolge van ongevallen die zich voordoen bij het gebruik van een autobus of touringcar, moeten Verordening (EG) nr. 864/2007 van het Europees Parlement en de Raad van 11 juli 2007 betreffende het recht dat van toepassing is op niet-contractuele verbintenissen (Rome II) en Verordening (EG) nr. 593/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 17 juni 2008 inzake het recht dat van toepassing is op verbintenissen uit overeenkomst (Rome I) in aanmerking worden genomen. (7) Bij verlies of beschadiging van bagage van passagiers moeten voor de vervoerder vergelijkbare aansprakelijkheidsvoorwaarden gelden als die bij andere vervoerswijzen van toepassing zijn. 4 Overweging 8 (8) De passagier moet, bij een ongeval met een autobus of touringcar, behalve op vergoeding bij overlijden of letsel of bij verlies of beschadiging van bagage, overeenkomstig het toepasselijke nationale recht, recht hebben op bijstand met betrekking tot zijn onmiddellijke praktische behoeften na een ongeval. Deze bijstand kan eerste hulp, onderdak, voedsel, kleding en vervoer omvatten. (8) De passagier moet, bij een ongeval met een autobus of touringcar, behalve op vergoeding bij overlijden of letsel of bij verlies of beschadiging van bagage, overeenkomstig het toepasselijke nationale recht, recht hebben op bijstand met betrekking tot zijn onmiddellijke praktische en economische behoeften na een ongeval. Deze bijstand moet, indien noodzakelijk, eerste hulp, onderdak, voedsel, kleding, vervoer en begrafeniskosten omvatten. In geval van overlijden of persoonlijk letsel biedt de vervoerder, om in de onmiddellijke economische behoeften te voorzien, een voorschot dat evenredig is aan de geleden schade, op voorwaarde dat er voldoende aanwijzingen zijn om de oorzaak aan de

4 vervoerder te kunnen toeschrijven. 5 Overweging 11 (11) Bij beslissingen over de constructie van een nieuwe terminal en bij ingrijpende verbouwingen moet de terminalbeheerder voor zover mogelijk rekening houden met de behoeften van personen met een handicap en personen met beperkte mobiliteit. De terminalbeheerder dient in ieder geval locaties aan te wijzen waar deze personen zich kunnen aanmelden en bijstand kunnen vragen. (11) Bij beslissingen over de constructie van een nieuwe terminal en bij ingrijpende verbouwingen moet de terminalbeheerder zonder uitzondering en als wezenlijke voorwaarde rekening houden met de behoeften van personen met een handicap en personen met beperkte mobiliteit, in overeenstemming met de vereisten van het "design for all"-beginsel. De terminalbeheerder dient in ieder geval locaties aan te wijzen waar deze personen zich kunnen aanmelden en bijstand kunnen vragen. 6 Overweging 11 bis (nieuw) (11 bis) Ook vervoerders moeten met deze behoeften rekening houden wanneer zij beslissen over het ontwerp van nieuwe en gemoderniseerde voertuigen. 7 Overweging 11 ter (nieuw) (11 ter) De lidstaten moeten de bestaande infrastructuur verbeteren wanneer dat noodzakelijk is om vervoerders in staat te stellen de toegankelijkheid voor personen met een handicap of beperkte mobiliteit te garanderen en hun de nodige bijstand te verlenen. 8

5 Overweging 13 (13) Voor zover mogelijk moeten organisaties die personen met een handicap of personen met beperkte mobiliteit vertegenwoordigen, geraadpleegd worden of worden betrokken bij het organiseren van de handicap-gerelateerde training. (13) Organisaties die personen met een handicap of personen met beperkte mobiliteit vertegenwoordigen, moeten geraadpleegd worden of worden betrokken bij het opstellen van de inhoud van de handicap-gerelateerde training. 9 Overweging 14 (14) De gebruikersrechten van autobus- en touringcarpassagiers moeten onder meer het recht op informatie over de dienstverlening vóór en gedurende de reis inhouden. Alle essentiële informatie die aan autobus- en touringcarpassagiers wordt meegedeeld, moet tevens worden aangeboden in alternatieve, voor personen met een handicap en personen met beperkte mobiliteit toegankelijke vormen. (14) De gebruikersrechten van autobus- en touringcarpassagiers moeten onder meer het recht op informatie over de dienstverlening vóór en gedurende de reis inhouden. Alle essentiële informatie die aan autobus- en touringcarpassagiers wordt meegedeeld, moet tevens worden aangeboden in alternatieve, voor personen met een handicap en personen met beperkte mobiliteit toegankelijke vormen, zoals grootletterdruk, duidelijke taal, braille, elektronische communicatie die toegankelijk is met adaptieve technologie, en cassettes. 10 Overweging 16 (16) De hinder die mensen ondervinden doordat hun reis wordt geannuleerd of bij vertrek grote vertraging oploopt, moet worden beperkt. Hiertoe moeten vertrekkende reizigers in de terminals adequaat worden opgevangen en geïnformeerd. Zij moeten hun reis kunnen annuleren met terugbetaling van het vervoerbewijs, of ze kunnen voortzetten, of in bevredigende omstandigheden via een (16) De hinder die mensen ondervinden doordat hun reis wordt geannuleerd of bij vertrek aanzienlijke vertraging oploopt, moet worden beperkt. Hiertoe moeten vertrekkende reizigers in de terminals adequaat worden opgevangen en op voor iedereen toegankelijke wijze worden geïnformeerd. Zij moeten hun reis kunnen annuleren met terugbetaling van het vervoerbewijs, of kunnen voortzetten, of in

6 andere route kunnen reizen. bevredigende omstandigheden via een andere route kunnen reizen. Indien vervoerders passagiers niet de nodige bijstand verlenen, moeten passagiers aanspraak kunnen maken op een financiële vergoeding. 11 Overweging 17 (17) De vervoerders dienen via hun brancheorganisaties mee te werken aan de vaststelling, in samenspraak met belanghebbenden, beroepsorganisaties en consumenten-, reizigers- en gehandicaptenorganisaties, van regelingen op nationaal of Europees niveau; deze regelingen dienen erop te zijn gericht de zorg voor reizigers te verbeteren, met name in geval van annulering en grote vertraging. (17) De vervoerders dienen via hun brancheorganisaties mee te werken aan de vaststelling, in samenspraak met belanghebbenden, beroepsorganisaties en consumenten-, reizigers- en gehandicaptenorganisaties, van regelingen op regionaal, nationaal of Europees niveau; deze regelingen dienen erop te zijn gericht de informatievoorziening en de zorg voor reizigers te verbeteren, met name in geval van annulering en grote vertraging. 12 Overweging 26 bis (nieuw) (26 bis) De lidstaten moeten het gebruik van het openbaar vervoer aanmoedigen en interoperabele, intermodale informatiesystemen invoeren waarmee dienstregelingen en prijzen kunnen worden geraadpleegd en vervoerbewijzen voor een combinatie van vervoerswijzen kunnen worden afgegeven, teneinde het gebruik en de interoperabiliteit van de verschillende vervoerswijzen te optimaliseren. Deze diensten moeten toegankelijk zijn voor mensen met een handicap.

7 13 Artikel 2 lid 2 2. Deze verordening is voorts, met uitzondering van de hoofdstukken III tot en met VI, van toepassing op passagiers die gebruik maken van ongeregelde vervoersdiensten waarvan de eerste instapplaats of laatste uitstapplaats zich op het grondgebied van een lidstaat bevindt. 2. Deze verordening is voorts, met uitzondering van de artikelen 9 tot en met 16 en 18 van hoofdstuk III en de hoofdstukken IV tot en met VI, van toepassing op passagiers die gebruik maken van ongeregelde vervoersdiensten waarvan de eerste instapplaats of laatste uitstapplaats zich op het grondgebied van een lidstaat bevindt. 14 Artikel 2 lid 4 4. De lidstaten kunnen de geregelde diensten voor stads-, voorstads- en regionaal vervoer, ook indien grensoverschrijdend, buiten het toepassingsgebied van deze verordening laten, met uitzondering evenwel van artikel 4, lid 2, artikel 9, en artikel 10, lid De lidstaten kunnen de geregelde diensten voor stads- en voorstadsvervoer alsmede geregelde diensten voor regionaal vervoer die deel uitmaken van diensten die geïntegreerd zijn in diensten voor stads- of voorstadsvervoer, ook indien grensoverschrijdend, buiten het toepassingsgebied van deze verordening laten, met uitzondering evenwel van artikel 4, lid 2, de artikelen 7, 8 en 9, artikel 10, lid 1, artikel 11, lid 1, artikel 13, lid 1, artikel 16, artikel 17, leden 1 en 2, en de artikelen 20, 23, 25, 26 en Artikel 2 lid 5 5. Met uitzondering van de artikelen 4, lid 2, 9 en 10, lid 1, kunnen de lidstaten, op een transparante en niet-discriminerende wijze, het binnenlands geregeld vervoer buiten het Schrappen

8 toepassingsgebied van deze verordening laten. Deze vrijstelling kan voor een maximumtermijn van vijf jaar worden toegekend en kan tweemaal worden verlengd. 16 Artikel 2 lid 6 6. De lidstaten kunnen, op een transparante en niet-discriminerende wijze, voor een maximumtermijn van vijf jaar bepaalde geregelde vervoersdiensten waarvan een belangrijk gedeelte, omvattende ten minste één geplande stop, buiten de Unie wordt geëxploiteerd buiten het toepassingsgebied van deze verordening laten. Dergelijke vrijstellingen kunnen worden verlengd. Schrappen 17 Artikel 2 lid 7 7. De lidstaten stellen de Commissie in kennis van de vrijstellingen die zij op grond van de leden 4, 5 en 6 voor de verschillende soorten diensten hebben verleend. In het geval van een vrijstelling die zij onverenigbaar met de bepalingen van dit artikel acht, neemt de Commissie passende maatregelen. Uiterlijk op brengt de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad verslag uit over de ingevolge de leden 4, 5 en 6 verleende vrijstellingen. 7. De lidstaten stellen de Commissie binnen drie maanden na de datum van toepassing van deze verordening in kennis van de vrijstellingen die zij op grond van lid 4 voor de verschillende soorten diensten hebben verleend. In het geval van een vrijstelling die zij onverenigbaar met de bepalingen van dit artikel acht, neemt de Commissie passende maatregelen. Uiterlijk op brengt de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad verslag uit over de ingevolge lid 4 verleende vrijstellingen. en 18 en 19

9 Artikel 2 lid 8 8. De bepalingen van deze verordening kunnen niet worden uitgelegd als technische voorschriften die de vervoerders of terminalbeheerders ertoe verplichten autobussen of touringcars, dan wel de infrastructuur of de uitrusting van haltes en terminals, aan te passen of te vervangen. 8. De bepalingen van deze verordening kunnen niet worden uitgelegd als onverenigbaar met bestaande wetgeving op het gebied van technische voorschriften voor autobussen of touringcars, dan wel de infrastructuur van haltes en terminals. 20 Artikel 3 letter g g) "vervoerder", een natuurlijke of rechtspersoon, niet zijnde een touroperator of verkoper van vervoerbewijzen, die het publiek geregeld of ongeregeld vervoer aanbiedt; g) "vervoerder", een natuurlijke of rechtspersoon, niet zijnde een touroperator, reisagent of verkoper van vervoerbewijzen, die het publiek geregeld of ongeregeld vervoer aanbiedt; 21 Artikel 3 letter k k) "touroperator", een organisator of doorverkoper, niet zijnde de vervoerder, in de zin van artikel 2, leden 2 en 3, van Richtlijn 90/314/EEG; k) "touroperator", een organisator, niet zijnde de vervoerder, in de zin van artikel 2, lid 2, van Richtlijn 90/314/EEG; 22 Artikel 7 Overlijden of letsel van de passagier en verlies of beschadiging van bagage 1. De passagier kan, overeenkomstig het toepasselijke nationale recht, aanspraak maken op vergoeding wegens overlijden Aansprakelijkheid bij overlijden of letsel van de passagier 1. Overeenkomstig dit hoofdstuk is de vervoerder aansprakelijk voor verlies of schade ten gevolge van het overlijden of

10 of letsel en wegens verlies of beschadiging van de bagage ten gevolge van ongevallen die zich voordoen bij het gebruik van de autobus of touringcar. In geval van overlijden van de passagier komt dit recht minstens toe aan de personen jegens wie hij een wettelijke onderhoudsplicht had of gehad zou hebben. 2. Het bedrag van de vergoeding wordt volgens het toepasselijke nationale recht bepaald. Het bij het nationale recht bepaalde maximumbedrag ter vergoeding van het overlijden of lichamelijk letsel, en van het verlies of de beschadiging van de bagage, bedraagt in elk afzonderlijk geval ten minste: a) EUR per passagier; b) bij geregelde of ongeregelde diensten voor stads-, voorstads- en regionaal vervoer: 500 EUR per stuk bagage, en bij alle andere geregelde of ongeregelde diensten: EUR per stuk bagage. Bij schade aan rolstoelen of andere mobiliteits- of hulpmiddelen stemt het bedrag van de vergoeding steeds overeen met de kosten van vervanging of reparatie van hetgeen verloren gegaan of beschadigd is. letsel van de passagier, wanneer dat is veroorzaakt door een ongeval dat de passagier is overkomen terwijl hij zich in het voertuig bevond of daar in- of uitstapte en dat voortvloeit uit de exploitatie van de autobus- en touringcardiensten. 2. De niet-contractuele aansprakelijkheid van de vervoerder is financieel niet begrensd door de wet, een overeenkomst of een contract. 3. Voor vorderingen tot EUR per passagier kan een vervoerder zijn aansprakelijkheid niet uitsluiten of beperken door te bewijzen dat hij de overeenkomstig lid 4, onder a), vereiste zorgvuldigheid in acht heeft genomen, tenzij het totale bedrag van de vordering hoger is dan het bedrag waarvoor, overeenkomstig Tweede Richtlijn 84/5/EEG van de Raad van 30 december 1983 inzake de onderlinge aanpassing van de wetgevingen der lidstaten betreffende de verzekering tegen de wettelijke aansprakelijkheid waartoe de deelneming aan het verkeer van motorrijtuigen aanleiding kan geven, verzekering verplicht is op grond van de nationale wetgeving van de lidstaat waar de autobus of touringcar gewoonlijk is gestald. In een dergelijk geval blijft de aansprakelijkheid tot dat bedrag beperkt. 4. Een vervoerder is niet aansprakelijk op grond van lid 1: a) indien het ongeval is veroorzaakt door omstandigheden die geen verband houden met de exploitatie van de autobus- en touringcardiensten of die de vervoerder, ondanks het feit dat hij de in de specifieke omstandigheden vereiste zorgvuldigheid in acht heeft genomen, niet kon vermijden of waarvan hij de gevolgen niet kon verhinderen; b) indien het ongeval de schuld is van de

11 passagier of door zijn nalatigheid is veroorzaakt. In geen geval: a) mag uit deze verordening worden afgeleid dat de vervoerder de enige partij is die aansprakelijk kan worden gesteld voor schade; of b) mogen de rechten van de vervoerder om de schade te verhalen op andere partijen overeenkomstig het in een lidstaat toepasselijke recht worden beperkt. 23 Artikel 7 bis (nieuw) Artikel 7 bis Schadevergoeding 1. In geval van overlijden van een passagier, omvat de schadevergoeding op grond van de aansprakelijkheid uit hoofde van artikel 7 het volgende: a) de ten gevolge van het overlijden van de passagier noodzakelijke kosten, met name die van het vervoer van het stoffelijk overschot en de lijkbezorging; b) indien de dood niet onmiddellijk is ingetreden, de in lid 2 bedoelde schadevergoeding. 2. In geval van verwonding of elk ander lichamelijk of geestelijk letsel van de passagier omvat de schadevergoeding: a) de noodzakelijk kosten, met name die van behandeling en vervoer; b) het vermogensnadeel dat de reiziger lijdt door een gehele of gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid of door een toename van zijn behoeften. 3. Indien door de dood van de passagier andere personen jegens wie hij een wettelijke onderhoudsplicht had of in de

12 toekomst gehad zou hebben, hun onderhoud verliezen, moeten ook zij voor dit verlies schadeloos worden gesteld. 24 Artikel 8 Onmiddellijke praktische behoeften van de passagier Wanneer zich bij het gebruik van een autobus of touringcar een ongeval voordoet, verleent de vervoerder de passagier redelijke bijstand met betrekking tot zijn onmiddellijke praktische behoeften naar aanleiding van het ongeval. Geboden bijstand staat niet gelijk met erkenning van aansprakelijkheid. Onmiddellijke praktische en economische behoeften van de passagier Wanneer zich bij het gebruik van een autobus of touringcar een ongeval voordoet, verleent de vervoerder de passagier bijstand met betrekking tot zijn onmiddellijke praktische behoeften naar aanleiding van het ongeval. Deze bijstand omvat, indien noodzakelijk, eerste hulp, onderdak, voedsel, kleding, vervoer en begrafeniskosten. In geval van overlijden of persoonlijk letsel biedt de vervoerder, om in de onmiddellijke economische behoeften te voorzien, een voorschot dat evenredig is aan de geleden schade, op voorwaarde dat er voldoende aanwijzingen zijn om de oorzaak aan de vervoerder te kunnen toeschrijven. Betalingen of geboden bijstand staan niet gelijk met erkenning van aansprakelijkheid. 25 Artikel 8 bis (nieuw) Artikel 8 bis Aansprakelijkheid voor verlies of beschadiging van bagage 1. Vervoerders zijn aansprakelijk voor verlies of beschadiging van alle aan hen toevertrouwde bagage. De maximumcompensatie bedraagt EUR per passagier.

13 2. Bij ongevallen die voortvloeien uit de exploitatie van autobus- en touringcardiensten zijn vervoerders aansprakelijk voor het verlies of de beschadiging van de persoonlijke bezittingen die passagiers droegen of als handbagage bij zich hadden. De maximumcompensatie bedraagt EUR per passagier. Een vervoerder wordt niet aansprakelijk gesteld voor verlies of schade overeenkomstig de leden 1 en 2: a) indien het verlies of de schade is veroorzaakt door omstandigheden die geen verband houden met de exploitatie van de autobus- en touringcardiensten en die de vervoerder, ondanks het feit dat hij de in de specifieke omstandigheden vereiste zorgvuldigheid in acht heeft genomen, niet kon vermijden of waarvan hij de gevolgen niet kon verhinderen; b) indien het verlies of de schade de schuld is van de passagier of door diens nalatigheid is veroorzaakt. 26 Artikel 10 lid 2 2. Indien op grond van lid 1 wordt geweigerd een boeking te aanvaarden of een vervoerbewijs af te geven of anderszins te verstrekken, doen de vervoerder, de reisagent en de touroperator redelijke inspanningen om de betrokkene te informeren over aanvaardbaar alternatief vervoer met een door de vervoerder verzorgde dienst. 2. Indien op grond van lid 1 wordt geweigerd een boeking te aanvaarden of een vervoerbewijs af te geven of anderszins te verstrekken, informeren de vervoerder, de reisagent en de touroperator de betrokkene over aanvaardbaar alternatief vervoer met een door de vervoerder verzorgde dienst. 27 Artikel 10 lid 4 4. Onder de in lid 1, onder a), vermelde voorwaarden kan een vervoerder, 4. Indien een vervoerder, reisagent of touroperator om de in lid 1 vastgestelde

14 reisagent of touroperator, indien dit strikt noodzakelijk is, verlangen dat een persoon met een handicap of een persoon met beperkte mobiliteit wordt begeleid door een persoon die hem de benodigde bijstand kan verlenen. Deze begeleider wordt kosteloos vervoerd en krijgt zo mogelijk een plaats naast de gehandicapte of de persoon met beperkte mobiliteit. redenen weigert een boeking te aanvaarden, een vervoerbewijs af te geven of anderszins te verstrekken, of iemand te laten instappen vanwege een handicap of beperkte mobiliteit, of indien de bemanning van het voertuig in kwestie slechts uit één persoon bestaat die het voertuig bestuurt en niet in de mogelijkheid verkeert om de persoon met een handicap of beperkte mobiliteit de in bijlage I b genoemde bijstand te verlenen, mag deze persoon verzoeken om begeleiding door een andere persoon die hem de benodigde bijstand kan verlenen. Deze begeleider wordt kosteloos vervoerd en krijgt zo mogelijk een plaats naast de gehandicapte of de persoon met beperkte mobiliteit. 28 Artikel 11 lid 2 2. De in lid 1 bedoelde toegangsvoorwaarden worden door de vervoerder en de terminalbeheerder in materiële vorm of op het internet bekendgemaakt, in dezelfde talen waarin de informatie voor alle passagiers in het algemeen beschikbaar wordt gesteld. 2. De in lid 1 bedoelde voorwaarden voor de toegang worden door de vervoerder en de terminalbeheerder in toegankelijke vorm bekendgemaakt, en in dezelfde talen waarin de informatie voor alle passagiers in het algemeen beschikbaar wordt gesteld. Bij de bekendmaking van die informatie wordt bijzondere aandacht besteed aan de behoeften van personen met een handicap of beperkte mobiliteit. 29 Artikel 11 lid 2 bis (nieuw) 2 bis. Op verzoek stellen vervoerders onmiddellijk afschriften ter beschikking van de internationale, Unie- of nationale wetgeving die de veiligheidsvereisten omvat waarop de niet-discriminerende toegangsregels zijn gebaseerd. Deze moeten in toegankelijke vorm worden

15 verstrekt. 30 Artikel 13 lid 1 1. Onverminderd de in artikel 11, lid 1, voorziene toegangsvoorwaarden, verlenen de vervoerder en de terminalbeheerder kosteloos, binnen hun respectieve bevoegdheidsgebieden, in de door de lidstaten aangewezen terminals de in deel a) van bijlage I bepaalde bijstand aan personen met een handicap en personen met beperkte mobiliteit. 1. De vervoerder en de terminalbeheerder verlenen kosteloos, binnen hun respectieve bevoegdheidsgebieden, in de door de lidstaten aangewezen terminals, bijstand aan personen met een handicap of beperkte mobiliteit, in ten minste dezelfde mate als omschreven in deel a) van bijlage I. 31 Artikel 13 lid 2 2. Onverminderd de in artikel 11, lid 1, voorziene toegangsvoorwaarden, verleent de vervoerder kosteloos de in deel b) van bijlage I bepaalde bijstand aan personen met een handicap en personen met beperkte mobiliteit in de autobus of touringcar. 2. De vervoerder verleent in de autobus of touringcar kosteloos bijstand aan personen met een handicap of beperkte mobiliteit, in ten minste dezelfde mate als omschreven in deel b) van bijlage I. 32 Artikel 14 lid 1 letter a a) de vervoerder, reisagent of touroperator ten minste twee werkdagen voordat de betrokkene bijstand behoeft, hiervan in kennis wordt gesteld; en a) de vervoerder, reisagent of touroperator ten minste 24 uur voordat de betrokkene bijstand behoeft, hiervan in kennis wordt gesteld; en

16 33 Artikel 14 lid 1 letter b punt i i) op een vooraf door de vervoerder meegedeeld tijdstip, niet meer dan 60 minuten voor de aangekondigde vertrektijd; of, i) op een vooraf door de vervoerder meegedeeld tijdstip, niet meer dan 60 minuten voor de aangekondigde vertrektijd, tenzij de vervoerder en de passagier een kortere termijn zijn overeengekomen; of, 34 Artikel 17 lid 1 1. De vervoerder en de terminalbeheerder zijn aansprakelijk voor het verlies of de beschadiging van rolstoelen, mobiliteits- en andere hulpmiddelen, door hen ten gevolge van het verlenen van bijstand veroorzaakt. Het verlies en de schade worden door de daarvoor aansprakelijke vervoerder of terminalbeheerder vergoed. 1. De vervoerder en de terminalbeheerder zijn aansprakelijk wanneer zij verlies of beschadiging van rolstoelen, mobiliteits- en andere hulpmiddelen veroorzaken. Het verlies of de schade wordt door de daarvoor aansprakelijke vervoerder of terminalbeheerder vergoed. 35 Artikel 18 lid 1 1. Onverminderd artikel 2, lid 4, kunnen de lidstaten het binnenlands geregeld vervoer vrijstellen van alle of bepaalde voorschriften van dit hoofdstuk, mits zij garanderen dat personen met een handicap en personen met beperkte mobiliteit volgens het nationale recht ten minste de bij deze verordening geboden bescherming genieten. Schrappen

17 36 Artikel 18 lid 2 2. De lidstaten stellen de Commissie van de volgens lid 1 toegekende vrijstellingen in kennis. In het geval van een vrijstelling die zij onverenigbaar met de bepalingen van dit artikel acht, neemt de Commissie passende maatregelen. Uiterlijk op brengt de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad verslag uit over de ingevolge lid 1 verleende vrijstellingen. Schrappen 37 Artikel 19 lid 1 inleidende formule 1. Indien de vervoerder redelijkerwijs verwacht dat een geregelde vervoersdienst zal worden geannuleerd of het vertrek meer dan 120 minuten vertraging zal oplopen, wordt de passagier onmiddellijk de keuze geboden tussen: 1. Indien de vervoerder redelijkerwijs verwacht dat een geregelde vervoersdienst zal worden geannuleerd of het vertrek meer dan 120 minuten vertraging zal oplopen of indien er sprake is van overboeking, wordt de passagier onmiddellijk de keuze geboden tussen: 38 Artikel 19 lid 1 letter a a) voortzetting van de reis of vervoer langs een andere route naar de eindbestemming volgens de vervoersovereenkomst, onder vergelijkbare voorwaarden, bij de eerste gelegenheid; a) voortzetting van de reis of vervoer langs een andere route naar de eindbestemming, zonder bijkomende kosten en onder vergelijkbare voorwaarden als volgens de vervoersovereenkomst, bij de eerste gelegenheid;

18 39 Artikel 19 lid 1 letter b bis (nieuw) b bis) bovenop de terugbetaling als bedoeld in punt b), het recht op een vergoeding van 50% van de prijs van het vervoerbewijs indien de vervoerder niet voorziet in een voortzetting van de reis of vervoer langs een andere route naar de eindbestemming als bedoeld in punt a). De vergoeding wordt binnen een maand na indiening van het verzoek om compensatie uitbetaald; 40 Artikel 19 lid 1 bis (nieuw) 1 bis. Indien de autobus of touringcar buiten gebruik raakt, wordt de passagiers vervoer aangeboden van de plaats waar het onbruikbare voertuig staat naar een geschikte wachtplaats of terminal vanwaar de reis kan worden voortgezet. 41 Artikel 21 inleidende formule In het geval van een reis met een geplande duur van meer dan drie uur, die wordt geannuleerd of waarvan het vertrek meer dan twee uur vertraging oploopt, krijgt de passagier van de vervoerder aangeboden: In het geval van een reis met een geplande duur van meer dan drie uur, die wordt geannuleerd of waarvan het vertrek meer dan één uur vertraging oploopt, krijgt de passagier van de vervoerder aangeboden: 42

19 Artikel 21 letter b b) hulp bij het zoeken van een hotelkamer of ander logies, en bij het zorgen voor vervoer tussen de terminal en het logies, in het geval dat een of meer malen zal moeten worden overnacht. b) een hotelkamer of ander logies, en hulp bij het zorgen voor vervoer tussen de terminal en het logies, in het geval dat een of meer malen zal moeten worden overnacht. 44 Artikel 22 bis (nieuw) Artikel 22 bis Bijkomende maatregelen ten voordele van de passagier Vervoerders ontwikkelen samen en in samenspraak met de belanghebbenden, brancheorganisaties, consumentenverenigingen en verenigingen van passagiers en gehandicapten nationale en Europese maatregelen. Met deze maatregelen wordt een betere zorg voor de passagier beoogd, met name in geval van langdurige vertraging en onderbreking of annulering van een reis, en met bijzondere aandacht voor passagiers met specifieke behoeften als gevolg van een handicap, beperkte mobiliteit, ziekte, hoge leeftijd of zwangerschap alsook voor begeleidende passagiers en passagiers die met jonge kinderen reizen. 45 Artikel 23 De vervoerder en de terminalbeheerder voorzien, elk binnen zijn bevoegdheid, de passagiers tijdens de reis van de nodige De vervoerder en de terminalbeheerder voorzien, elk binnen zijn bevoegdheid, de passagiers vanaf het moment van

20 informatie. Voor zover mogelijk, wordt deze informatie desgevraagd in toegankelijke vorm verstrekt. reservering en tijdens de reis van de nodige informatie, in toegankelijke vorm en volgens een gemeenschappelijk conceptueel model voor gegevens en systemen met betrekking tot openbaar vervoer. 46 Artikel 24 lid 1 1. De vervoerder en de terminalbeheerder voorzien, elk binnen zijn bevoegdheid, de passagiers uiterlijk bij het vertrek van de nodige, begrijpelijke informatie omtrent de hun bij deze verordening toegekende rechten. De informatie wordt in terminals en, waar dat van toepassing is, via internet verstrekt. Op verzoek van een persoon met een handicap of een persoon met beperkte mobiliteit wordt de informatie in toegankelijke vorm verstrekt. Deze informatie omvat de contactgegevens van de door de lidstaten ingevolge artikel 27, lid 1, aangewezen handhavingsinstantie(s). 1. De vervoerder en de terminalbeheerder voorzien, elk binnen zijn bevoegdheid, de passagiers bij reservering en uiterlijk bij het vertrek van de nodige, begrijpelijke informatie omtrent de hun bij deze verordening toegekende rechten. De informatie wordt in toegankelijke vorm en volgens een gemeenschappelijk conceptueel model voor gegevens en systemen met betrekking tot openbaar vervoer in terminals en, waar dat van toepassing is, via internet verstrekt. Deze informatie omvat de contactgegevens van de door de lidstaten ingevolge artikel 27, lid 1, aangewezen handhavingsinstantie(s). 47 Artikel 25 De vervoerder voorziet in of beschikt over een klachtenbehandelingsmechanisme met betrekking tot de in de artikelen 4, 8 en 9 tot en met 24 vervatte rechten en verplichtingen. De vervoerder voorziet in of beschikt over een klachtenbehandelingsmechanisme met betrekking tot de in deze verordening neergelegde rechten en verplichtingen. 48 Artikel 26 Klachten in verband met de artikelen 4, 8 Klachten worden door de passagier

21 en 9 tot en met 24 worden door de passagier bedoeld in deze verordening ingediend binnen drie maanden na de datum waarop het geregeld vervoer heeft plaatsgevonden of had moeten plaatsvinden. Binnen een maand na ontvangst van de klacht deelt de vervoerder de passagier mee of de klacht gegrond is verklaard, is verworpen of nog in behandeling is. De klacht wordt binnen drie maanden na ontvangst definitief beantwoord. bedoeld in deze verordening ingediend binnen drie maanden na de datum waarop het geregeld vervoer heeft plaatsgevonden of had moeten plaatsvinden. Binnen een maand na ontvangst van de klacht deelt de vervoerder de passagier mee of de klacht gegrond is verklaard, is verworpen of nog in behandeling is. De klacht wordt binnen twee maanden na ontvangst definitief beantwoord. 49 Artikel 27 lid 1 1. Elke lidstaat wijst een of meer nieuwe of bestaande instanties aan, die worden belast met de handhaving van deze verordening met betrekking tot het geregeld vervoer vanuit op zijn grondgebied gelegen plaatsen en het geregeld vervoer vanuit een derde land naar deze plaatsen. Elke instantie neemt de noodzakelijke maatregelen om de naleving van deze verordening te garanderen. Elke instantie is wat betreft organisatie, financieringsbeslissingen, juridische structuur en besluitvorming onafhankelijk van de vervoerder, touroperator en terminalbeheerder. 1. Elke lidstaat wijst een of meer bestaande instanties aan of stelt, indien een dergelijke instantie niet bestaat, een nieuwe instantie in, die wordt of worden belast met de handhaving van deze verordening. Elke instantie neemt de noodzakelijke maatregelen om de naleving van deze verordening te garanderen. Elke instantie is wat betreft organisatie, financieringsbeslissingen, juridische structuur en besluitvorming onafhankelijk van de vervoerder, touroperator en terminalbeheerder. 50 Artikel 27 lid 3 3. Elke passagier kan, op grond van de nationale wetgeving, bij de krachtens lid 1 aangewezen bevoegde instantie of bij een andere bevoegde, door een lidstaat aangewezen instantie, een klacht wegens inbreuk op deze verordening indienen. Een lidstaat kan besluiten: 3. Elke passagier kan bij de krachtens lid 1 aangewezen bevoegde instantie of bij een andere bevoegde, door een lidstaat aangewezen instantie, een klacht wegens een vermeende inbreuk op deze verordening indienen. Een lidstaat kan besluiten dat de passagier in eerste instantie een klacht indient bij de

22 a) dat de passagier in eerste instantie een klacht met betrekking tot de artikelen 4, 8 en 9 tot en met 24, indient bij de vervoerder, en/of vervoerder, in welk geval de nationale handhavingsinstantie of een andere door de lidstaat aangewezen bevoegde instantie in hoger beroep de in artikel 26 bedoelde klachten behandelt. b) dat de nationale handhavingsinstantie of een andere door de lidstaat aangewezen bevoegde instantie in hoger beroep de in artikel 26 bedoelde klachten behandelt. 51 Bijlage I letter b streepje 1 bis (nieuw) - naar het boordtoilet te gaan, indien er naast de bestuurder nog ander personeel aan boord is;