2013 Pestprotocol Prinsenhof

Transcriptie

1 2013 Pestprotocol Prinsenhof SBO De Prinsenhof

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Algemeen... 2 Doelstelling... 2 Voorwaarden... 3 Hoe gaan we om met pesten op de Prinsenhof?... 4 Pesten... 4 Digitaal pesten... 4 Stappenplan... 5 Voor het kind... 5 Voor het teamlid... 5 Begeleiding... 6 Begeleiding van het gepeste kind... 6 Begeleiding van de pester... 6 Begeleiding van de leerkracht... 6 Begeleiding van ouder(s)... 7 Regels in de school... 8 Wat is pesten? Wat is digitaal pesten? Wat is het verschil tussen gewoon pesten en digitaal pesten? Signalen Waarom wordt er gepest? Oorzaken pesten Gevolgen pesten

3 Algemeen Doelstelling Pesten komt helaas op iedere school voor. Het is een hardnekkig probleem waar we, als school, serieus aan willen werken en aanpakken. Door regels en afspraken zichtbaar te maken op school, zodat kinderen en volwassenen elkaar hierop kunnen aanspreken of hulp kunnen inschakelen als er zich ongewenste situaties voordoen. Door elkaar te helpen, te steunen en respect te tonen stellen we alle kinderen in staat om met veel plezier en een veilig gevoel naar school te gaan. De school zal niet alleen het slachtoffer hulp aanbieden, maar ook de pester. Door regelmatig het onderwerp pesten aan de orde te laten komen, kan dat een preventieve werking hebben. 2

4 Voorwaarden Pesten moet als probleem worden ervaren door alle betrokken partijen: Leerlingen (gepeste kinderen, pester en de zwijgende groep) Leraren Ouders/verzorgers De school doet er alles binnen haar mogelijkheden aan om pestproblemen te voorkomen. Los van het feit of pesten wel of niet voorkomt, moet het onderwerp pesten met de leerlingen bespreekbaar worden gemaakt, waarna er samen met de leerlingen regels worden vastgesteld. Een pestproject is niet voldoende om een eind te maken aan het pestprobleem. Het onderwerp pesten moet regelmatig aan de orde komen, zodat het preventief kan werken. Als pesten optreedt, moeten leraren, in samenwerking met de ouders, dat kunnen signaleren en duidelijk stelling nemen. Wanneer pesten ondanks alle inspanningen toch weer de kop op steekt, moet de school beschikken over een directe aanpak. Wanneer het probleem niet op de juiste wijze wordt aangepakt of de aanpak niet het gewenste resultaat oplevert, dan is de inschakeling van een contactpersoon nodig. De contactpersoon kan het probleem onderzoeken, een deskundige raadplegen en het bevoegd gezag adviseren. Op onze school zijn voor leerlingen en ouders onderstaande contactpersonen aangesteld: Intern Mevr. J. Booster Extern (ook voor teamleden) Mevr. N. Blijleven (bestuurlijk Octant-vertrouwenspersoon) 3

5 Hoe gaan we om met pesten op de Prinsenhof? Pesten - Duidelijke schoolregels wat betreft de omgang met andere leerlingen en het gedragen in de school. Deze regels zijn in alle ruimtes opgehangen. - Het personeel geeft het goede voorbeeld. - Agressief gedrag van leerkrachten, ouders en leerlingen wordt niet geaccepteerd. - Er wordt met de PAD-methode gewerkt, waarin het stimuleren van de sociaal emotionele ontwikkeling centraal staat. - Door een veilig klimaat te realiseren, waarin duidelijke regels en afspraken zijn, zal er minder gepest worden. Als pesten gesignaleerd wordt, zal er direct actie worden ondernomen. Er zullen gesprekken volgen met de betrokken personen door de betreffende leerkracht en/of de adjunct-directeur, gesprekken met de klas wanneer de situatie daarom vraagt en de ouders zullen worden ingelicht. Er zullen afspraken gemaakt worden over het oplossen van het pesten. Digitaal pesten Het digitaal pesten komt vooral thuis voor of in situaties buiten school. Natuurlijk kan het voorkomen dat dit gebeurt, waardoor er op school veel commotie over is. Dit wordt dan met de betrokken leerlingen besproken door de leerkracht of de adjunct-directeur. Na dit gesprek worden ook de ouders op de hoogte gesteld. Zij kunnen dan verdere stappen nemen in het oplossen van het digitaal pesten. (Zie begeleiding van de ouder voor tips) 4

6 Stappenplan Voor het kind 1. Er eerst zelf uit proberen te komen. (Zeg dat je iets niet leuk of fijn vindt van de ander en ook waarom) 2. Als de kinderen er niet uitkomen hebben ze het recht en de plicht het probleem aan de leerkracht voor te leggen. (Wanneer de ander niet luistert, herhaal je het nog een keer en zegt daarbij als je nu niet stopt, ga ik naar de meester of juf) 3. Een verhelderingsgesprek met de ruziemakers regelen en proberen afspraken te maken (De ander weet dan dat de grens bereikt is en er een sanctie kan volgen) 4. Bij voortduring neemt de leerkracht duidelijk stelling en houdt een gesprek met de pester (Gaat de ander toch door, dan ga je naar de meester of juf. Handen en lelijke woorden houd je thuis) 5. Bij geweld in welke vorm dan ook wordt de directie ingeschakeld 6. Bij voortdurend pestgedrag en geweld: zie schoolgids hoofdstuk 8.1 schorsing/verwijdering Voor het teamlid De leerkracht kan verschillende stappen nemen. Deze kunnen of worden niet altijd in dezelfde volgorde genomen, omdat iedere situatie weer anders is. Stappen die genomen kunnen worden: - Signaleren van pesten - Gesprekken met de pester en het gepeste kind - Op de hoogte stellen van ouders - Op de hoogte stellen van directie - Maken van een actieplan om het pesten op te laten houden 5

7 Begeleiding Begeleiding van het gepeste kind Medeleven tonen en doorvragen Nagaan hoe het kind zelf reageert en wat hij of zij doet voor, tijdens en na het pesten Aangeven dat huilen of heel boos worden een reactie is die de pester juist wil uitlokken Aanbieden van sociale vaardigheidstrainingen Bespreken waarom een kind iemand gaat pesten Bespreken welke oplossing hij of zij zelf zou willen Sterke kanten benadrukken Praten met de ouders van het kind Het gepeste kind niet gaan overbeschermen Kinderen kunnen zelf maatregelen nemen om zich te beschermen tegen digitaal pesten. Hier volgen een aantal makkelijke tips die besproken kunnen worden: Geef nooit je persoonlijke informatie aan andere kinderen die geen vrienden of kennissen zijn. Voeg of accepteer geen kinderen toe die je niet kent of niet aardig vindt in je adressenlijst. Maak geen afspraakjes met mensen die je niet kent of niet aardig vindt. Zorg ervoor dat je alleen je mobiele telefoonnummer geeft aan vrienden. Als een kind al digitaal gepest wordt, zijn er ook een aantal tips die kunnen helpen: Log gelijk uit als je gepest wordt. Blokkeer degene die pest. Reageer niet op nare gesprekken, s of sms jes. Praat erover met anderen, zoals ouders, vrienden of leerkracht. Begeleiding van de pester Gesprekken om te praten, door te vragen en te zoeken naar de reden van het gedrag Laten inzien wat het effect is van het pestgedrag Excuses laten aanbieden In laten zien welke sterke (leuke) kanten de gepeste heeft Duidelijk maken dat pesten op onze school in welke vorm dan ook verboden is: wij houden ons aan deze regel! Kind leren anders te reageren op situaties Ouders vroegtijdig informeren en met hen overleggen Zoeken van buitenschoolse activiteiten (indien het gebrek hiervan leidt tot pesten) Inschakelen van professionele hulp Begeleiding van de leerkracht De adjunct-directeur zal de leerkracht van de groep waarbij het pesten zich voor doet gaan begeleiden. Er wordt in onderling overleg besproken welke actie de adjunct-directeur zal gaan ondernemen. Bijvoorbeeld het voeren van directe persoonlijke gesprekken of hulp van buitenaf inschakelen. 6

8 Begeleiding van ouder(s) Wanneer het nodig en gewenst is, zal er aan de ouder(s) hulp worden aangeboden bij dit onderwerp. Dit kan bestaan uit toeleiding maatschappelijk werk, aanbieden van trainingen en cursussen en het geven van tips. Door middel van een persoonlijk gesprek met de betrokkenen zullen de ouders op de hoogte worden gebracht van het plan, welke stappen er op school, in samenspraak met de ouders, kunnen worden ondernomen. Daarvoor zijn de ouders al op de hoogte gesteld van de signalering van het pesten en de rol van hun kind. Tips voor ouders/verzorgers van het gepeste kind: Moedig uw kind aan om te vertellen wat er aan de hand is en zeg dat u wilt helpen Zeg duidelijk en vaak genoeg dat het niet aan het kind zelf ligt. Niemand heeft het recht om te gaan pesten. Praat erover Hou contact met de school over het actieplan Tips voor ouders/verzorgers tegen digitaal pesten. Een ouder/verzorger kan niet constant zien wat zijn of haar kind doet op de computer. Er zijn een aantal maatregelen die getroffen kunnen worden om digitaal pesten te voorkomen. Deze staan hieronder vermeld en kunnen met de ouders/verzorgers gecommuniceerd worden: Zorg dat u uw kind kan zien wanneer hij/zij achter de computer zit. Praat met uw kind over wat ze online doen, zien en met wie ze praten. Maak duidelijk dat uw kind nooit persoonlijke informatie aan anderen mag geven. Help uw kind een gebruikersnaam uit te zoeken waar geen persoonlijke informatie in staat. Voorkom vooral suggestieve namen, zoals lovelygirl. Ook kan het helpen om de geschiedenis van de browser af en toe te bekijken. Zo kunt u zien welke sites uw kind bezoekt heeft. Er zijn bepaalde softwareprogramma s waarmee u uw computer kunt beveiligen. Dat kan bijvoorbeeld door bepaalde sites te blokkeren of zelfs een speciaal gebruikersaccount voor kinderen. 7

9 Regels in de school In de school worden de schoolregels nageleefd: - We hebben respect voor elkaar - Haal het beste uit jezelf - Handen thuis- we lossen het op door te praten - Iedereen hoort erbij - We zijn eerlijk naar elkaar - Wees zuinig en netjes - Veiligheid eerst Voor iedere ruimte in de school is een gedragscode opgesteld. Ruimte Veiligheid Respect Verantwoordelijkheid. De Gang. Ik houd mijn handen en voeten Toon respect voor materialen van Wees netjes en vriendelijk. bij mijzelf. jezelf en anderen. Jas en tas hang ik Loop/praat rustig aan de kapstok Ga op tijd naar het lokaal. Toiletten Trek door na gebruik. Gun mensen privacy. Meld bij meester/juf als er Houd de toiletten netjes. iets mis is. Licht uit als je de Ga netjes om met laatste bent. spullen van jezelf en anderen. Het schoolplein. Ik houd mijn handen en voeten Wees eerlijk bij het spel. Ik sta op tijd in de rij. bij mijzelf. Iedereen mag Ik let op het Houd rekening meedoen materiaal met een ander De pleinwacht heeft het laatste woord Ik vertel de andere als ik niet meer meedoe Ik speel op het plein of op het gras Bij een probleem loop ik naar de Het Halletje We houden onze handen en voeten bij onszelf. We laten andere groepen rustig langs lopen. pleinwacht. We praten rustig We staan in de rij met twee naast elkaar. 8

10 Computers We zijn netjes bij de computer Wij zorgen goed voor het materiaal. De Sporthal We houden onze handen en voeten bij onszelf. Gebruik de materialen zoals ze bedoelt zijn. De Kleedkamer We houden onze handen en voeten bij onszelf. We praten rustig Ruim gebruikt materiaal netjes op. Wees sportief We praten rustig Ik kom alleen op sites die mogen van school. Bij twijfel vraag ik het aan de juf/meester Wij eten/drinken niet aan de computer. We komen binnen en gaan stil op de bank zitten. Wees een teamspeler en moedig anderen hier bij aan. Kleding hangen we netjes op en schoenen onder de bank We gaan op de bank in de kleedkamer zitten als we klaar zijn. 9

11 Wat is pesten? Wat is het verschil tussen plagen en pesten? Plagen is onbezonnen, spontaan en gaat vaak met humor gepaard terwijl pesten berekenend is en gemeen over komt. Plagen duurt niet lang, gebeurt niet vaak en is onregelmatig, terwijl bij pesten sprake is van macht en onmacht Plagen speelt zich af tussen gelijken, terwijl bij pesten sprake is van macht en onmacht De geplaagde ondervindt veelal geen hinder van plagerijen, terwijl het slachtoffer van pestgedrag blijvende psychische en lichamelijke schade kan oplopen De definitie van pesten: iemand wordt getreiterd of is het mikpunt van pesterijen als hij of zij herhaaldelijk en langdurig blootstaat aan negatieve handeling verricht door één of meerdere personen. Pesten kan ingrijpend zijn in het leven van een slachtoffer. Het kan grote gevolgen hebben op sociaal emotioneel gebied. Bij kinderen die stevig in hun schoenen staan, zullen pesterijen weinig tot geen invloed hebben, maar kinderen die onzeker zijn, kunnen sneller doelwit zijn. Bij het pesten in een klas neemt ieder kind een rol in: - Dader: is degene die pest. - Slachtoffer: wordt gepest door de dader. Het slachtoffer is vaak teruggetrokken en onzeker. - Meeloper: lachen of reageren op het pesten, waardoor de dader meer macht krijgt. - Verdediger: probeert op te komen voor het slachtoffer. De verdediger is vaak populair en staat stevig in zijn of haar schoenen. - Toeschouwer: vindt het pesten gemeen en fout, maar is te bang om er iets aan te doen. 10

12 Wat is digitaal pesten? Digitaal pesten is pesten, maar dan via het internet of telefoon. Het gaat dan om het sturen van een gemene , sms of chatbericht waarin iemand wordt uitgescholden en/of belachelijk gemaakt. Ook het online zetten van foto s of filmpjes van anderen zonder toestemming kan als digitaal pesten worden beschouwd, er kan een vervelende titel bij worden gezet en/of de foto kan zelfs bewerkt worden. Via mobiele telefoons kan ook gepest worden, dit gaat meestal via gemene sms jes, schelden door de telefoon of anonieme oproepen. 11

13 Wat is het verschil tussen gewoon pesten en digitaal pesten? Het kind weet niet wie de pester is Uitgescholden worden in de klas is net zo min leuk als vervelende mailtjes krijgen. Wanneer een kind in de buurt, op de vereniging of op school gepest wordt, weet hij of zij wie de pestkop is. Op internet of via de telefoon werkt dit anders. Daar kan je kind ook door iemand gepest worden die hij of zij niet kent. Juist dit onbekende maakt het pesten via mail, chatbericht, sms en telefoontjes zo vervelend. Nergens meer veilig Cyberpesten kan op school maar ook, en vooral, thuis gebeuren. Als je kind zijn of haar telefoon op zak heeft en ook als het rustig achter zijn of haar eigen computer zit. De scheldwoorden, de beledigingen, de bedreigingen kunnen ervoor zorgen dat hij of zij zich zelfs in zijn of haar eigen huis niet meer veilig voelt. Geen toezicht Bij cyberpesten staat je kind er soms nog meer alleen voor dan bij traditioneel pesten. Er zijn vaak geen omstanders; ook ouders en leerkrachten zien niet wat er gebeurt. Diepere impact Doordat je kind niet weet wie degenen zijn die pesten en doordat het pesten overal waar hij of zij is doorgaat, kan de impact die het heeft veel dieper zijn. Bovendien kunnen geschreven teksten veel harder aankomen, omdat de non-verbale aspecten in de communicatie ontbreken. Teksten op internet kunnen meestal door veel anderen gelezen worden. Foto's kunnen door iedereen gezien worden. Wat op het internet gezet wordt, blijkt vaak moeilijk te verwijderen. 12

14 Signalen Door middel van goede observaties kunnen bepaalde signalen van pest gedrag worden opgevangen. Dit kan in de klas zijn, buiten op het schoolplein of bij andere activiteiten. Wanneer er pestgedrag vroegtijdig gesignaleerd wordt kan er op een gepaste wijze actie worden ondernomen. Het is niet altijd makkelijk om pestgedrag te signaleren. De redenen daarvoor zijn: Pesten is een complex groepsproces. Leerlingen hebben meerdere rollen. Pesters worden bijvoorbeeld ondersteund door meelopers, slachtoffers worden soms verdedigd door verdedigers en dan is er nog een groep die van het pesten af weet, maar niet ingrijpt. Deze groep wordt de zwijgende groep genoemd. Er zijn strategische pesters. Dit zijn pesters die pesten om hun status te verhogen en pesten op momenten dat de leerkrachten of volwassenen het niet zien, terwijl andere klasgenoten dit wel zien. Er zijn veel vormen van pesten. Fysiek (schoppen, slaan), materieel(spullen afpakken) en verbaal pesten (uitschelden, beledigen) kan makkelijk gesignaleerd kan worden. Andere vormen, zoals digitaal (vervelende berichten versturen, zonder toestemming foto s op internet zetten) en relationeel (roddelen, buitensluiten) pesten kan er moeilijk gesignaleerd worden wie de pester is. Signalen bij de gepeste: Het kind is bang om naar school te gaan of neemt een andere route naar school Het kind wil naar school gebracht worden door een ouder/verzorger Het kind wil om onduidelijke redenen thuisblijven of zegt vaak dat hij ziek is Het kind komt thuis van school met vieze of kapotte spullen (kleding, rugzak) Het kind raakt steeds spullen kwijt Het kind raakt vaak zakgeld kwijt, vraagt om geld of steelt geld. Het kind trekt zich terug, is stil en lijkt zijn of haar zelfvertrouwen kwijt te zijn. Het kind is gespannen en angstig Het kind is zijn of haar eetlust kwijt Het kind heeft nachtmerries of huilt zichzelf in slaap Het kind heeft onverklaarbare blauwe plekken of verwondingen. Het kind is chagrijnig, snel boos of lastig Het kind is vaak alleen, brengt geen vriendjes meer mee naar huis Het kind weigert te vertellen wat er aan de hand is of geeft dubieuze verklaringen voor zijn of haar gedragsveranderingen. Het kind kan zich niet goed concentreren Het kind heeft vaak lichamelijke klachten (buikpijn, hoofdpijn of misselijkheid) 13

15 Signalen bij de pester: Het kind gedraagt zich op een overdreven manier stoer Het kind kan tegendraads en opstandig zijn Het kind kan zich niet inleven in gevoelens van anderen Het kind roddelt en verspreidt vervelende geruchten Het kind kan agressief zijn Het kind heeft soms slechte schoolprestaties Signalen pestgedrag: Altijd een bijnaam, nooit bij de eigen naam noemen Zogenaamde leuke opmerkingen maken over een klasgenoot Een klasgenoot voortdurend ergens de schuld van geven Het doorgeven van briefjes Beledigen Negatieve opmerkingen maken over kleding, uiterlijk of innerlijk Isoleren en/of buitensluiten Buiten school opwachten, slaan of schoppen Achtervolgen Eigendommen van anderen afpakken Schelden, schreeuwen Alle schriftelijke, elektronische, digitale opmerkingen/bedreigingen in welke vorm dan ook 14

16 Waarom wordt er gepest? Oorzaken pesten Er kunnen verschillende oorzaken zijn waardoor kinderen pesten. Het begint vaak onschuldig met een eenvoudige opmerking of plagerij. Het slaat om in pesten als de daders zien dat hun slachtoffers hierdoor geraakt worden. Door op plagerijen of opmerkingen te reageren, zorgt dat juist voor meer motivatie bij de pesters. Ook als kinderen er anders uit zien, zich anders gedragen zijn ze een sneller doelwit. Een andere oorzaak kan jaloezie zijn, doordat de pesters geen vat kunnen krijgen op het slachtoffer. Ze kunnen misschien iets beter dan de pester of vallen ergens door op. Kinderen die pesten krijgen door andere kinderen meer macht en status in de groep. De pester wil het slachtoffer domineren en dat lukt niet als anderen dit niet zien. Het pesten wordt dus eigenlijk in stand gehouden door andere kinderen. Zolang zij niet ingrijpen, zal het pesten doorgaan. Ook kan de thuissituatie van de pester van invloed zijn op het pesten. Als er thuis veel problemen zijn, kan dat zorgen voor veel frustraties. Die frustraties worden dan geuit door middel van het pesten van een ander die minder aanwezig is. Er is een verschil bij jongens en meisjes met pesten. Jongens pesten eerder fysiek, terwijl meisjes vaker gemener onderling zijn en verder gaan. Denk hierbij bijvoorbeeld aan roddelen achter iemands rug om of het opzetten van andere kinderen tegen het slachtoffer. Gevolgen pesten De gevolgen van pesten liegen er niet om. Het kan een enorme impact hebben op het verdere leven van het slachtoffer. Het slachtoffer kan er een minderwaardigheidsgevoel aan over houden. Ze beginnen te geloven in wat de pester allemaal zegt. Daarnaast kunnen ze zich eenzaam gaan voelen. Het gevoel dat niemand ze helpt en begrijpt, kan de eenzaamheid zwaarder maken. Daarnaast kunnen de schoolprestaties verslechteren. Kinderen die worden gepest zijn continue op hun hoede, waardoor presteren op school niet meer lukt. Je kunt pas presteren en ontwikkelen wanneer je in een veilige omgeving bent. Ook lichamelijk kunnen er door het pesten problemen gevormd worden. Voorbeelden hiervan zijn hoofdpijn, migraine, slaapproblemen en eetproblemen. De stress van het pesten zorgt voor deze problemen. Het is voor slachtoffers ook moeilijk om nieuwe contacten te leggen. Ze zijn bang dat ze ook bij andere sportclubs of verenigingen gepest zullen worden. Het gevolg dat het meest heftig is, is zelfmoord. Als kinderen het echt niet meer zien zitten, zien ze dit als laatste uitweg naar rust en het ophouden van pesten. 15