Helderheid/Luminatie van een vlak= een vlak (muur,deur,kast,lamp,raam) wat lichtweerkaatst of licht uitstraalt, daardoor is zo n vlak te zien.

Transcriptie

1 Samenvatting door D woorden 17 juni keer beoordeeld Vak NLT 2.3 Licht De hoeveelheid licht en de kleur van het licht bepalen het comfort E= S/A E= verlichtingssterkte in lux (lm/m^2) S=lichtstroom in lumen A= opp. In vierkante meters Hoe groter een ruimte is hoe meer licht je nodig hebt, dat komt doordat de verlichtingssterkte kleiner wordt naarmate je verder van een lamp afkomt. Helderheid/Luminatie van een vlak= een vlak (muur,deur,kast,lamp,raam) wat lichtweerkaatst of licht uitstraalt, daardoor is zo n vlak te zien. Hoge helderheid vb: raam Lage helderheid vb: zwart matte kast Helderheid=Luminatie (zo word het in officiële stukken genoemd) Voor de verlichting van een ruimte zijn bepaalde normen vastgesteld door de NEN, deze zorgen voor veiligheid, gezondheid en duurzaamheid, thuis en op het werk. 2.4 Temperatuur Pagina 1 van 7

2 Hoe komt temperatuur tot stand? : Warmtetoevoer= Als je kleine deeltjes(waaruit die stof bestaat) energie toevoegt dan stijgt de temperatuur-> door warmtebronnen bv. Verwarming, kooktoestel, zon via lichtstralen, ook de mens. Radiator kan een ruimte op 2 manieren verwarmen: Straling= personen worden direct verwarmd. Voordeel: minder warmte verloren. Nadeel: alleen in de directe omgeving is het warm, verderop is het kouder. Convectie= de warmte word in de ruimte aan de lucht gegeven, warme lucht stijgt op, de gehele ruimte word verwarmt. Om radiatoren goed te benutten moeten ze niet weggestopt zitten achter bv. Tafels of kasten. 2.5 ventilatie Lucht is een mengsel van verschillende gassen: stikstof, zuurstof, argon en koolstofdioxide vormen samen 99,9% van de massa -> kan verontreiniging bevatten-> door bodem, meubilair, bouwmateriaal. De CO2- concentratie is pas bij relatief hoge concentraties schadelijk. Om vast te stellen hoe hoog die concentratie mag zijn wordt de MAC-waarde gebruikt. -> Maximaal Aanvaardbare Concentratie in parts per million (ppm) -> 1 op de De lucht heet onfris als de CO2-concentratie hoger is dan 1000ppm = hygiënische grenswaarde. Ventilatie van een gebouw: -Natuurlijke ventilatie: Ramen, kieren, spleten -> verse lucht -Mechanische toevoer: via een (centrale) ventilator word er verse lucht naar binnen geblazen -> frisse lucht -Mechanische afvoer: Zorgt er voor dat de ruimte in onderdruk komt te staan zodat er verse lucht naar binnen word gezogen. -> om vieze geurtjes uit de keuken/vocht weg te zuigen. -Gebalanceerde ventilatie: Toevoer&afvoer via kanalen met ventilator, warmte terugwinning -> laboratoria 3.2 Energie Pagina 2 van 7

3 Primaire energievorm= De energievorm aan het begin van een reeks van omzettingen Energiebron= de plek waaruit primaire energie komt Met energie kun je: Voorwerpen in beweging brengen, communiceren met radio tv telefoon en internet, warmte maken, met machines werk verrichten Grootheid energie: E Eenheid: joule (J) Vermogen= de hoeveelheid energie die op dat moment (in die seconde) omgezet word P= E/t E=P*t P= Vermogen in watt(w) E= Energie in joule (J) t= de tijd in seconden(s) Verbrandingswarmte= de warmtehoeveelheid die vrijkomt bij volledige verbranding van 1kg Condensatiewarmte= de bij de verbranding gevormde waterdamp Stookwaarde= het water van de verbrandingswarmte - condensatiewarmte Q= c*m* T Q= de benodigde warmte in joule (J) C= de soortelijke warmte in joule per kg kelvin (J/kg*K) M= de massa in kg T= De gewenste stijging in temperatuur in kelvin (K) 3.3 Rendement Rendement= de verhouding tussen de nuttige energie en toegevoerde energie Pagina 3 van 7

4 n= Enuttig/Ein (x100%) n= rendement zonder eenheid Enuttig= de nuttige energie in Joule Ein= de energie die erin is gegaan Joule 3.4 Licht Lamp: Toegevoerde energie (elektriciteit) = nuttige energie (licht) + verliesenergie (warmte) -> Pin= Pnuttig + Pverlies Op elke lamp staat het elektrisch vermogen P vermeld eenheid: watt(w). Lichtstroom= de hoeveelheid licht die per seconde uit de lamp komt in lm(lumen) Lichtrendement: n= Puit/Pin n= het lichtrendement in lumen per watt (lm/w) Puit= De lichtstroom in lumen (lm) Pin= het elektrische vermogen in watt (W) Je kunt aan de eenheid in de uitkomst van een rendement zien met welke van de 2 rendementen je te maken hebt: -Staat er lm/w achter -> lichtrendement - Staat er geen eenheid (of procent) achter dan heb je het nuttig vermogen gedeeld door het ingaand vermogen Het doel van een lamp is de mens zicht geven. De reden om de lichtstroom op een andere manier te definiëren is door de gevoeligheid van ons oog. Verschillende typen lampen: Spaarlamp, halogeenlamp, tl-buis, led-verlichting Pagina 4 van 7

5 3.5 Sluipverbruik Apparaten verbruiken elektrische energie om te werken, dit doen ze wanneer ze gebruikt worden maar dikwijls ook wanneer ze niet gebruikt worden = sluipverbruik -> makkelijk tegen te gaan door een apparaat na gebruik met een (externe) schakelaar uit te zetten. 3.6 Verwarming Verwarmingsinstallatie -> radiator, leidingwerk dat de warmte naar de radiator transporteert en een warmtebron (bestaat meestal uit een cv-ketel die gasgestookt is (water opwarmen)) 4.3 Het natuurlijke broeikaseffect Onze aarde hangt in het universum, deze ruimte heeft een temperatuur van -273 C. We hebben de zon die straling naar de aarde uitzendt. Dag in dag uit baadt de aarde in de straling van de zon. Ze absorbeert een deel (70%) van dat zonlicht (=vorm van energie). De opwarming vindt plaats aan de aardbodem (absorptie is 51%), in de wolken(3%) en in de atmosfeer (16%). Een voorwerp dat warmer is, straalt warmte uit. Hoe warmer het voorwerp, hoe meer het uitstraalt. Op een gegeven moment is die hoeveelheid warmte even groot als de hoeveelheid die geabsorbeerd word. -> De temperatuur stijgt niet meer. Het absorberen van straling gebeurt door gassen die de atmosfeer vormen. CO2, methaan, waterdamp-> nemen warmte op = broeikasgassen. Hoe meer van deze gassen in de atmosfeer zitten, hoe meer warmte er vast wordt gehouden en hoe warmer de aarde moet worden om weer evenveel warmte uit te stralen als te ontvangen. Als de mens dus 1 van deze gassen veel in de atmosfeer brengt -> versterkt broeikaseffect 4.4 CO2 in de zee ook een gevolg van verhoogde concentraties CO2 -> aantasten van de natuur in de zee. Pagina 5 van 7

6 Foraminiferen= eencelligen met een kalkskelletje. Deze skeletjes maken ze van CO2, ze kunnen echter geen CO2 omzetten als ze er zelf niet meer zijn -> stijging CO2 gehalte -> temperatuurverhoging 4.5 Energie en CO2 Fossiele brandstoffen= steenkool, aardgas, olie. -> Bij verbranding hiervan word nuttige energie gemaakt. Verbranding van fossiele brandstoffen leidt tot toename van CO2 in de atmosfeer 5.1 Duurzaamheid Duurzaam= als het voorziet in de behoeften van de huidige generatie zonder dat het een negatieve invloed heeft op onze leefomgeving, nu en in de toekomst. Gebruik fossiele brandstoffen niet duurzaam: - Voor de komende generaties is straks geen brandstof meer - De verbranding leidt tot achteruitgang van de leefomgeving Duurzaam heeft ook te maken met bv energiegebruik, armoede, gezonheid en hygiëne, onderwijs, de woonruimte en milieu, de biodiversiteit, water- en luchtkwaliteit, klimaat, voedselschaarste, grondstoffen, afvalwerking. Duurzaam leven is gecompliceerd, grotendeels doordat tussen al deze factoren ook nog eens relaties bestaan; vaak levert een verbetering in de ene factor ergens anders of op een later moment een verslechtering op. 5.2 ontwikkelingen wereldniveau klimaatprobleem Kyoprotocol= gaat er vanuit dat de huidige opwarming van de aarde veroorzaakt wordt doordat de mens een aantal broeikassen in de atmosfeer brengt. Het protocol is een akkoord, waarin staat dat de industrielanden hun aandeel in broeikasversterkende gassen terugbracht. Klimaatplan Europa om de hoeveelheid broeikassen in de atmosfeer te verlagen. Doelen voor School omtoveren. Trias energetica= stappenplan om te komen tot energetische duurzaamheid Pagina 6 van 7

7 1. 2. Beperk de energievraag -> wel dezelfde dingen doen maar bewuster -> bv. lamp alleen aan als het nodig is, uit als je weggaat. Heb je toch energie nodig, ga dan over op duurzame energiebronnen -> Lange elektriciteitskabels -> rendementdaling ->Transformeren hoge wisselspanning naar bruikbare spanning veel verlies ->zonnepanelen zetten zonnestralen om in energie -> Passieve zonne-warmte door licht op ramen kan het de kamer verwarmen -> Interne (groene) warmtelast warmte geproduceerd- hoeveelheid meer dan in die ruimte berekend?-> warmtelast 3.Is dat niet mogelijk, gebruik grijze brandstoffen dan op een zo efficiënt en schoon mogelijke manier. Pagina 7 van 7