Inhoudsopgave. Voorwoord Missie en visie Missie Visie 7

Transcriptie

1 JAAR VERSLAG 2011

2

3 Inhoudsopgave Voorwoord 5 1. Missie en visie Missie Visie 7 2. Passende ondersteuning bij terugkeer Inleiding Aantal cliënten Selectie en ondersteuning van partnerorganisaties Inleiding Methodiek Selectie Ondersteuning Samenwerking in Nederland Stichting Duurzame Terugkeer Conferentie vervolg samenwerking Methodiek Bewogen terugkeer Stichting WereldWijd Samenwerking in Europa ERSO ERSO West Toekomstontwikkeling jonge alleenstaande asielzoekers Inleiding Toekomstvoorbereiding AMA s Empowerment ex-ama s Conferentie toekomstverbetering ex-ama s Jongerennetwerken Organisatie Personeel Bestuur 27 ontwerp: 8. Financieel jaaroverzicht 28

4

5 Voorwoord 2011 was een onzeker jaar voor Maatwerk bij Terugkeer en zijn cliënten en samenwerkingspartners. Daarom kunnen we extra trots zijn op de behaalde resultaten. In het voorjaar besloot het ministerie van Buitenlandse Zaken voortijdig de stekker te trekken uit het pilotprogramma van de Stichting Duurzame Terugkeer, waar Maatwerk bij Terugkeer deel van uitmaakte. Een groot deel van onze financiering viel daardoor weg. Vervolgens moesten we enkele maanden in afwachting blijven van nieuwe subsidiemogelijkheden, omdat de ministeries van Binnen- en Buitenlandse Zaken de voorwaarden gingen aanpassen voor projecten die vrijwillige terugkeer stimuleren. Door deze ontwikkelingen was Maatwerk bij Terugkeer genoodzaakt tussen juli en oktober het personeelsbestand tijdelijk te halveren (van tien naar vijf medewerkers). Vervelender nog: aan migranten uit veel herkomstlanden konden we voorlopig geen passende ondersteuning meer bieden bij hun terugkeer en re-integratie. Maar dan het goede nieuws. Ondanks de personele inkrimping is het ons gelukt om alle doorlopende projecten uit te voeren, die werden gefinancierd door onder meer het Europees Terugkeerfonds en Cordaid. Daarnaast zijn we er in geslaagd om de goede relaties te behouden met onze partnerorganisaties in herkomstlanden en onze samenwerkingspartners in Nederland en Europa. Ook hebben we nieuwe initiatieven ontwikkeld die kunnen rekenen op financiering in Een voorbeeld daarvan is het consortium Duurzame Terugkeer op Maat. Hierin gaan we samenwerken met VluchtelingenWerk Nederland, het UAF, Pharos, IntEnt en HealthNet TPO om (potentiële) terugkeerders optimaal te kunnen ondersteunen. Een plekje vinden in een maatschappij in een ver land dat je eens hebt verlaten, is allesbehalve gesneden koek. Zeker als je geen inkomstenbron en lokaal netwerk hebt. Voor veel terugkerende ex-asielzoekers en andere migranten zonder verblijfspapieren is ondersteuning op maat daarom van groot belang. We zijn dan ook blij dat we ons werk kunnen voortzetten in Met vriendelijke groet, Lenie van Goor Directeur Maatwerk bij Terugkeer 5

6 1. Missie en visie 6

7 1.1 Missie Maatwerk bij Terugkeer bevordert een menswaardige en duurzame terugkeer van uitgeprocedeerde asielzoekers en migranten zonder verblijfspapieren, door: hen volledig te informeren over hun mogelijkheden om terug te keren naar hun land van herkomst, zodat zij daarover een weloverwogen keuze kunnen maken; hen op maat gesneden ondersteuning te bieden bij hun re-integratie in hun land van herkomst, zodat zij daar niet buiten de maatschappij vallen en in staat zijn een zelfstandig bestaan op te bouwen. 1.2 Visie Maatwerk bij Terugkeer: is een onafhankelijke non-gouvernementele organisatie; laat cliënten vrij in hun keuze om al dan niet terug te keren naar hun land van herkomst; biedt ondersteuning die past bij de individuele behoeften, capaciteiten en omstandigheden van de cliënt; biedt ondersteuning die de economische, sociale en psychosociale re-integratie van de cliënt bevordert; zorgt ervoor dat terugkeerders in hun land van herkomst worden opgevangen en ondersteund door een daarvoor geschikte lokale non-gouvernementele organisatie; werkt samen en wisselt kennis uit met nationale en internationale collega-organisaties om de dienstverlening aan cliënten te optimaliseren; is een lerende organisatie in een continue veranderende wereld; is laagdrempelig, efficiënt, klantvriendelijk, professioneel en doet wat het belooft. 7

8 2. Passende ondersteuning bij terugkeer 8

9 2.1 Inleiding Uitgeprocedeerde asielzoekers en migranten zonder verblijfspapieren kunnen bij Maatwerk bij Terugkeer terecht voor informatie over en individuele begeleiding bij hun terugkeer naar het land van herkomst. Aan de hand van de wensen van de terugkeerder en de mogelijkheden in het desbetreffende land krijgt hij of zij ondersteuning bij de re-integratie, bijvoorbeeld bij het vinden van een woning, medische (na)zorg of het opzetten van een onderneming. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met een lokale partnerorganisatie (zie 3 Selectie en ondersteuning van lokale partnerorganisaties). Maatwerk bij Terugkeer geeft een terugkeerder ook een financiële bijdrage, die hij of zij in samenspraak met de partnerorganisatie uitgeeft aan zaken die zijn of haar re-integratie bevorderen, zoals de huur van een woning, medicatie of materialen voor een eigen onderneming. In 2011 kregen volwassenen maximaal euro, minderjarigen 875 euro. Tot maximaal één jaar na terugkeer houdt Maatwerk bij Terugkeer de betreffende persoon in beeld om te controleren of het re-integratieproces naar verwachting verloopt. 9

10 2.2 Aantal cliënten In 2011 heeft Maatwerk bij Terugkeer aan 252 uitgeprocedeerde asielzoekers en andere ongedocumenteerde migranten passende ondersteuning geboden bij hun terugkeer (zie Tabel 1). Dit heeft grotendeels plaatsgevonden in de eerste helft van het jaar. Daarna werd begeleiding naar de meeste landen financieel onhaalbaar door het wegvallen van de subsidie aan Stichting Duurzame Terugkeer, waarin Maatwerk bij Terugkeer zitting had (zie 4.1 Stichting Duurzame Terugkeer). Begeleiding van terugkeerders naar Suriname, de Filippijnen, Ghana, Nigeria en Brazilië kon wel worden voortgezet dankzij financiering door het Europees Terugkeerfonds en cofinanciering door Cordaid in het kader van het project Terugkeer en re-integratie van ongedocumenteerden. Het ERSO West-programma (zie 4.2 ERSO West) maakte mogelijk dat ook begeleiding naar Sierra Leone, Marokko, Senegal, Kameroen en Togo mogelijk bleef. De Dienst Terugkeer & Vertrek (DT&V) bekostigde de ondersteuning van terugkeerders naar Burundi. Land Macedonië 109 Ghana 24 Mongolië 18 Georgië 16 Filippijnen 14 Burundi 12 Nigeria 11 Suriname 10 Vietnam 5 Servië 5 Armenië 4 Ecuador 4 Brazilië 3 Kameroen 3 Irak 3 Kosovo 2 Sierra Leone 2 Angola 1 Pakistan 1 D.R. Congo 1 Guinee 1 Benin 1 Liberia 1 Senegal 1 Totaal 252 Aantal terugkeerders Tabel 1. Aantal personen per herkomstland die in 2011 van Maatwerk bij Terugkeer passende ondersteuning hebben gekregen bij hun terugkeer en re-integratie. 10

11 Praktijkvoorbeeld: In 2011 klopte Ino (Angolees, 26 jaar) bij Maatwerk bij Terugkeer aan nadat hij had deelgenomen aan het empowermentprogramma van Beyond Borders voor ex-ama s (zie 6 Toekomstontwikkeling jonge alleenstaande asielzoekers). Maatwerk bij Terugkeer en de lokale partnerorganisatie JMJ begeleidde hem bij zijn terugkeer naar Angola en verleende hem financiële steun voor het starten van een eigen ICT-onderneming. Ino is daar nu nog druk mee bezig. Hij verdient alvast een basisinkomen door te werken bij een computerbedrijf. 11

12 3. Selectie en ondersteuning van lokale partnerorganisaties 12

13 3.1 Inleiding Voor een duurzame terugkeer van migranten is het van cruciaal belang dat zij in hun land van herkomst goed worden opgevangen en worden ondersteund bij hun re-integratie. Maatwerk bij Terugkeer zorgt er daarom voor dat er lokale non-gouvernementele organisaties klaarstaan om deze taak adequaat uit te voeren. 3.2 Methodiek In 2011 hebben we onze methodiek verfijnd waarmee we geschikte partnerorganisaties kunnen selecteren en kunnen bepalen welke ondersteuning zij verder nodig hebben om terugkeerders optimaal te begeleiden. Deze methodiek bestaat nu uit: Een open-callpublicatie: in het betreffende land schrijven we een aanbesteding uit voor het bieden van re-integratieservice, waarop lokale organisaties kunnen reageren. Een partnerassessment: door middel van verschillende tests beoordelen we of de potentiële partnerorganisatie geschikt is om terugkeerders bij te staan. Belangrijke criteria zijn onder meer dat de organisatie aantoonbaar professioneel werkt, financieel stabiel is en actief is op thema s als migratie en ontwikkeling. Een stakeholderanalyse: we onderzoeken of de potentiële partnerorganisatie een netwerk heeft dat bijdraagt aan de re-integratie van terugkeerders. Een contextanalyse: we brengen de specifieke kenmerken van het betreffende land in kaart waarmee rekening gehouden moet worden om de re-integratie van terugkeerders te kunnen laten slagen. 13

14 3.3 Selectie Onze medewerkers gaan ter plekke in herkomstlanden op zoek naar geschikte partnerorganisaties. In 2011 zijn we nieuwe partnerrelaties aangegaan in Brazilië, Nigeria, Ghana, Colombia, Peru en Bolivia. Maatwerk bij Terugkeer heeft nu, mede dankzij samenwerking met zijn Europese collega-organisaties, in 34 landen betrouwbare partners die zorgdragen voor een duurzame re-integratie van terugkeerders (zie pagina 15). De samenwerking met de partners in Colombia, Peru en Bolivia moest medio 2011 noodgedwongen worden stilgezet. De hoofdfinanciering van deze partnerschappen viel weg, omdat Stichting Duurzame Terugkeer geen subsidie meer kreeg. De partnerschappen in Brazilië, Nigeria en Ghana konden wel doorgaan, omdat deze vielen onder het project Terugkeer en re-integratie van ongedocumenteerden van het Europees Terugkeerfonds. 3.4 Ondersteuning Nadat zij door ons zijn geselecteerd, krijgen de organisaties onder meer training en voorlichting om hun (financiële) administratie en dienstverlening aan terugkeerders te optimaliseren. In 2011 hebben we deze ondersteuning geboden aan onze partners in Burundi, Sierra Leone, Angola en Macedonië. Voor de Burundese partnerorganisatie (Ligue Iteka) hebben we cursussen geregeld om de nazorg aan terugkeerders en de Engelse taalvaardigheid van de medewerkers te verbeteren. De jongerennetwerken van de partners in Sierra Leone (Christian Brothers) en Angola (JMJ) kregen training in het bijstaan van jonge terugkeerders. Voor de partnerorganisatie in Macedonië (Nadez) hebben we een nieuwe medewerker laten aanstellen om de personeelsdruk te verlagen, die daar was ontstaan vanwege een groot aantal terugkeerders in korte tijd. 14

15 Partnerorganisaties in 34 landen: Afghanistan, Algerije, Angola, Armenië, Azerbeidzjan, Benin, Bolivia, Bosnië-Herzegovina, Brazilië, Burundi, Colombia, Democratische Republiek Congo, Ecuador, Filippijnen, Georgië, Ghana, Guinee, Irak, Kameroen, Kenia, Kosovo, Macedonië, Marokko, Mongolië, Nepal, Nigeria, Oekraïne, Rwanda, Senegal, Servië, Sierra Leone, Suriname, Togo en Vietnam. 15

16 4. Samenwerking in Nederland 16

17 4.1 Stichting Duurzame Terugkeer Op initiatief van Maatwerk bij Terugkeer werd in februari 2010 de Stichting Duurzame Terugkeer opgericht. Hierin gingen we samenwerken met acht andere Nederlandse organisaties die actief zijn op het gebied van asiel en migratie: VluchtelingenWerk Nederland, de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM), het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA), Stichting HIT, Nidos, Pharos, HealthNet TPO en Stichting Mondiale Samenleving (SMS). Doelstelling hiervan was om de dienstverlening aan terugkeerders te verbeteren en de overheidsgelden voor re-integratieprojecten efficiënter te besteden. De samenwerking resulteerde begin 2011 in een verbeterd re-integratieaanbod waarin de diensten van de verschillende organisaties waren gecombineerd. De ministers van Buitenlandse Zaken en Immigratie en Asiel besloten echter de effecten hiervan niet af te wachten en al in mei 2011 het aanvankelijk tweejarige samenwerkingsprogramma te beëindigen. Zij waren van oordeel dat de samenwerking tot dan toe te weinig extra ex-asielzoekers had opgeleverd die waren teruggekeerd naar hun land van herkomst. 17

18 4.2 Conferentie vervolg samenwerking Maatwerk bij Terugkeer organiseerde op 15 september 2011 samen met Pharos, kenniscentrum op het gebied van gezondheidszorg voor migranten en vluchtelingen, de werkconferentie Terug naar de toekomst. De organisaties die hadden samengewerkt in de Stichting Duurzame Terugkeer en andere betrokken instellingen en beleidsmakers kwamen bijeen om ervaringen uit te wisselen en te praten over het verbeteren van de ondersteuning bij re-integratie. Uit de conferentie kwam onder meer naar voren dat een succesvolle terugkeer alleen mogelijk is als mensen emotioneel, sociaal en economisch stabiel zijn. Veiligheid is voor asielzoekers het grootste zorgpunt bij een eventuele terugkeer. Mensen die hen hierover informeren, zullen bovendien eerst hun vertrouwen moeten winnen. De deelnemers aan de conferentie gaven verder aan graag samen te willen blijven werken om terugkeer zo menswaardig en duurzaam mogelijk te maken Methodiek Bewogen terugkeer Op de conferentie Terug naar de toekomst presenteerde Pharos de methodiek Bewogen terugkeer voor psychosociale begeleiding van (ex-)asielzoekers en ongedocumenteerden. De methodiek stelt begeleiders in staat om ondersteuning te bieden bij de mentale voorbereiding op terugkeer. Het boek komt voort uit de samenwerking binnen de Stichting Duurzame Terugkeer. Ook Maatwerk bij Terugkeer leverde zijn expertise voor de totstandkoming ervan. 4.3 Stichting WereldWijd Maatwerk bij Terugkeer heeft in 2011 zijn samenwerking met Stichting WereldWijd verstevigd. WereldWijd is een vrijwilligersorganisatie die opleidingsmogelijkheden biedt aan asielzoekers en vluchtelingen. Daarnaast geeft het in het project Wereldtools terugkeerders een kist mee met spullen voor het starten van een eigen onderneming. In een convenant hebben we met WereldWijd afgesproken dat onze partnerorganisaties in de herkomstlanden de gevulde kisten voor terugkeerders inklaren. 18

19 19

20 5. Samenwerking in Europa 20

21 5.1 ERSO Maatwerk bij Terugkeer neemt deel aan het Europese netwerk ERSO (European Reintegration Support Organisations). Organisaties uit verschillende landen die ondersteuning bieden bij terugkeer, wisselen hierin kennis, ervaringen en contacten uit en proberen gezamenlijk het draagvlak voor hun werk te vergroten bij nationale en internationale overheden. Het netwerk bestaat naast Maatwerk bij Terugkeer uit ACCEM (Spanje), Caritas Oostenrijk, Caritas België, Caritas Bulgarije, Caritas Essen (Duitsland), Caritas Europa, France Terre d Asile (Frankrijk), Raphaels-Werk (Duitsland) en Refugee Action (Groot-Brittannië). In 2011 hebben de ERSO-leden besloten nog intensiever onderling te gaan samenwerken. Maatwerk bij Terugkeer is aangewezen om samen met Caritas Oostenrijk en Caritas België de stuurgroep te vormen die de plannen voor deze samenwerking uitwerkt. De stuurgroep zal onder meer een mission statement, strategisch plan en institutioneel kader voor het netwerk ontwikkelen. In 2012 gaat de vernieuwde samenwerking van start. 5.2 ERSO West Samen met ACCEM, Caritas België, Caritas Oostenrijk, Raphaels- Werk en France Terre d Asile is Maatwerk bij Terugkeer in 2011 gestart met het ERSO West-programma. Hierin werken de ERSOleden samen met hun partnerorganisaties in West-Afrika om de re-integratie van terugkeerders naar deze regio te verbeteren en bewustwordingscampagnes te voeren in de herkomstlanden over de mogelijke gevolgen van illegale migratie. Het gaat om de partners in Sierra Leone (Christian Brothers), Marokko (Cardev), Senegal (Caritas Senegal), Kameroen (CCEY) en Togo (BCGO). In 2011 zijn in het van het ERSO West-programma 75 terugkeerders voorzien van een uitgebreid re-integratietraject. Daarnaast is in enkele landen gestart met het opzetten van een bewustwordingscampagne. Zo heeft de Marokkaanse partnerorganisatie een campagneweek gehouden, die onder meer bestond uit een rapwedstrijd en het vertonen van een documentaire over teruggekeerde vrouwen uit Italië ( Aicha est rentrée ). In Sierra Leone heeft de partnerorganisatie samen met terugkeerders uit Nederland voorlichting gegeven op scholen en via de radio. Het ERSO West-programma loopt nog tot 2014 en is gefinancierd door EuropeAid, het directoraat-generaal van de Europese Commissie dat zich bezighoudt met ontwikkelingssamenwerking. 21

22 6. Toekomstontwikkeling jonge alleenstaande asielzoekers 22

23 6.1 Inleiding Wanneer alleenstaande asielzoekers 18 jaar worden, verliezen zij hun recht op opvang en scholing. Bovendien hebben zij vaak geen of een onrealistisch beeld van hun toekomstmogelijkheden. Om te voorkomen dat deze jongeren wegzakken in de illegaliteit, wil Maatwerk bij Terugkeer hen helpen bij het ontwikkelen van een toekomstperspectief. In het programma Beyond Borders krijgen zij de nodige begeleiding om de controle te krijgen over hun eigen toekomst. Maatwerk bij Terugkeer nam het programma in 2009 over van het opgeheven SAMAH, de belangenorganisatie voor jonge asielzoekers. 6.2 Toekomstvoorbereiding AMA s In 2011 heeft Beyond Borders twee kleinschalige wooneenheden (KWE s) in Den Haag en één in Tilburg bezocht om op een laagdrempelige en vrijblijvende manier de realistische toekomstmogelijkheden te bespreken met alleenstaande minderjarige asielzoekers (AMA s). 23

24 Aan bod kwam zowel het onderwerp terugkeer naar het land van herkomst als leven in de illegaliteit. Twee ex-ama s traden op als gastspreker om te vertellen hoe zij het ervaren om zonder rechten te verblijven in Nederland. Volgens de mentoren van de AMA s had de voorlichting tot gevolg dat de jongeren actief gingen nadenken over en aan de slag gingen met hun toekomst. 6.3 Empowerment ex-ama s Veel ex-ama s hebben nooit de kans gehad om hun kwaliteiten te ontplooien en hun wensen waar te maken. Als zij op hun 18de op straat komen te staan zonder recht op opvang, onderwijs en werk, weten zij vaak niet hoe zij een toekomst voor zichzelf kunnen opbouwen. Beyond Borders geeft deze jongeren daarom de mogelijkheid een empowermenttraining te volgen, waarin zij hun talenten ontdekken en ontwikkelen en een toekomstplan maken. De training, genaamd Ondernemen in je eigen toekomst, is ontwikkeld en wordt uitgevoerd door New Dutch Connections, een stichting die sociale cohesie wil bevorderen door middel van onder meer theater. Vanaf januari 2011 volgden 31 ex-ama s gedurende ruim twee maanden wekelijks de activerende empowermenttraining. Op een slotevenement (zie 6.4 Conferentie toekomstverbetering ex-ama s) presenteerden de jongeren hun toekomstplan aan mensen en organisaties die hen mogelijk verder konden helpen bij de realisatie ervan, door middel van bijvoorbeeld een stageplek of materialen voor een eigen onderneming. Enkele ex-ama s zijn na het empowermenttraject doorverwezen naar IntEnt, dat mensen ondersteunt bij het opzetten van een bedrijf in het buitenland, en het project Wereldtools van Stichting WereldWijd, waarin terugkeerders begeleiding en spullen krijgen om een eigen onderneming te starten in hun herkomstland. 6.4 Conferentie toekomstverbetering ex-ama s Beyond Borders organiseerde op 31 maart 2011 in Utrecht de conferentie Ondernemen in de toekomst, de ontwikkeling van ex-ama s in zicht. Op een zogenaamde talentenmarkt konden de jongeren die het empowermentprogramma van Beyond Borders hadden gevolgd, hun vaardigheden en toekomstplan presenteren en de bezoekers vragen om ondersteuning bij de uitvoering van dat plan. Daarnaast gingen maatschappelijke organisaties, vertegenwoordigers van de gemeente Utrecht, onderzoekers van de Erasmus Universiteit, ex-ama s en andere deskundigen met elkaar in discussie over de vraag hoe het toekomstperspectief van de jongeren verbeterd kan worden als daarvoor weinig formele mogelijkheden zijn. De deelnemers trokken gezamenlijk de conclusie dat de bestaande alternatieve mogelijkheden voor ex-ama s om een toekomstplan te ontwikkelen, in kaart moeten worden gebracht. Verder zou het goed zijn om de schrijnende verhalen van ex-ama s onder de brede publieke aandacht te brengen. 6.5 Jongerennetwerken Beyond Borders onderhoudt netwerken van jonge terugkeerders in Afghanistan, Angola en Sierra Leone. Deze netwerken vormen een vangnet voor nieuwe jonge terugkeerders. Via de websites afghanistanbridge.org, angolabridge.org en sierraleonebridge.org informeren zij daarnaast jonge (ex-)asielzoekers in Nederland over hoe het zou zijn om terug te keren en te leven in hun land van herkomst. In 2011 heeft Beyond Borders in Afghanistan en Angola een training georganiseerd om de netwerken te leren hoe zij jongeren kunnen bijstaan bij hun re-integratie. Verder heeft Beyond Borders Angola en Sierra Leone bezocht om zijn activiteiten te presenteren en de jongeren te activeren om aan de slag te gaan met hun 24

25 website. Het jongerennetwerk in Sierra Leone is daarnaast door Beyond Borders, IntEnt en zijn lokale partners getraind in het opzetten van een eigen onderneming. Ook Beyond Borders moest medio 2011 vrijwel al zijn activiteiten staken door het wegvallen van de gelden voor de Stichting Duurzame Terugkeer. De tweede helft van het jaar stond daarom vooral in het teken van het behouden van de bestaande contacten en het vinden van nieuwe financieringsbronnen. 25

26 26

27 7. Organisatie 7.1 Personeel Door de opheffing van de Stichting Duurzame Terugkeer en de daaraan gekoppelde financiering, moest Maatwerk bij Terugkeer in de loop van 2011 afscheid nemen van de helft van zijn personeel. Hieronder een overzicht van de medewerkers in het afgelopen jaar. Coördinator Lenie van Goor Programmaverantwoordelijke Denise Lapoutre (tot 1 september 2011) Programmamedewerkers Santje Geuze Eva van Gestel Marieke van der Vliet (tot 15 juli 2011) Janko van der Werf (tot 1 oktober 2011) Projectcoördinator Beyond Borders Liesbeth Devos Projectmedewerkers Beyond Borders Antonio Frank (tot 1 september 2011) Anne Schmidt (tot 1 september2011) Officemanager Anouska Cekalovic (tot 1 maart 2011) Loes Cornelissen (vanaf 1 mei 2011) Financieel medewerker Dinus de Vries (van 1 mei tot 1 juli 2011, daarna op ZZP-basis) 7.2 Bestuur Voorzitter en verantwoordelijk voor externe relaties Joep van Zijl (sectormanager programma Nederland bij Cordaid) Bestuurslid en verantwoordelijk voor personeelszaken Han Baartmans (manager Organisatie & Vereniging bij VluchtelingenWerk Nederland) Penningmeester Henk van Dijk (onder meer actief als hoofd Projecten & Beheer bij lokale overheden) 27

28 8. Financieel jaaroverzicht 28

29 Hieronder volgt een korte samenvatting van de jaarrekening van Maatwerk bij Terugkeer over 2011, die gemaakt is door Ernst & Young. Opbrengsten: Personeelskosten: Overige kosten: Som der lasten: Rentelasten en soortgelijke kosten: Reserves Continuïteitsreserve: Vrije reserves:

30

31

32 Contact Maatwerk bij Terugkeer Bezoekadres: Goeman Borgesiuslaan ET Utrecht Postadres: Postbus GT Utrecht T: +31 (0) F: +31 (0) E: I: Beyond Borders T: +31 (0) E: I: