5.7. Werkstuk door een scholier 1669 woorden 12 februari keer beoordeeld. Nederlands

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 1669 woorden 12 februari keer beoordeeld Vak Nederlands Voorwoord : Ik hou mijn werkstuk over katachtigen omdat de meeste katachtigen erg bekend zijn en ik vind het leuk om het over een bekend onderwerp te houden. Info over veel katachtigen: Een grote familie Eigenlijk verschillen katachtigen vooral in grootte, en in kleur of vlekkenpatroon. De vorm van kop, het lijf en de poten, aan alles kun je zien dat het om één grote familie gaat. Ze hebben een brede, afgeplatte schedel en een korte, ronde neus. Ze besluipen allemaal geruisloos hun prooi. Ze doen dat heel geconcentreerd; ze volgen elke beweging van de vogel, de muis of het hoefdier waarop ze het gemunt hebben. Op het juiste moment gaat de kat in de aanval over. De prooi wordt eerst doodgebeten en pas daarna opgepeuzeld. Zo doet onze huiskat dat met muizen, merels en mussen, en de leeuw met zebra's, gnoes of antilopen. Grote en kleine katten De huiskat, de wilde kat, de lynx en de boskat zijn voorbeelden van de kleine katten. De poema hoort daar ook bij, ook al is hij groot. Kleine katten kunnen spinnen. Als ze tevreden zijn maken ze een snorrend geluid bij het in- en uitademen. De panter, tijger, leeuw, jaguar en de cheetah (jachtluipaard) horen bij de grote katten. Grote katten spinnen niet. Ze snorren soms bij het uitademen. Grote katten brullen, dat doen klein katten niet. Katten komen voor in alle werelddelen, behalve in Australië. Daar leeft alleen de huiskat die daar ooit door mensen naar toe is gebracht. Propere dieren Bij een poes kun je goed zien hoe katachtigen zich wassen. Eerst likken ze met hun tong de poten schoon. Met de schone poot krijgt het gezicht een wasbeurt. Kleine katten wassen zich beter dan grote katten. De haren die loslaten worden ingeslikt. Katten zijn vleeseters, maar als ze een haarbal in hun maag hebben, eten ze gras. Daar moeten ze van braken en zo verwijderen ze de haarbal uit hun maag. Als een kat een vogel eet, plukt hij eerst de veren. Muizen worden met huid en haar gegeten. Grote katten scheuren de prooi open met de scherpe hoektanden. Ze beginnen met de ingewanden. Daar zitten veel vitaminen in! Pagina 1 van 6

2 Kiezen als een schaar. Katten eten vlees en dat is soms taaie kost. Daarom hebben ze knipkiezen, net als andere vleeseters. De kiezen hebben scherpe punten en ze werken als de mesjes van een schaar; ze schuiven bij het eten langs elkaar. Zo worden de brokken vlees in kleine stukjes geknipt. Als een poes een taai stuk vlees kauwt, zie je dat hij het hoofd schuin houdt. Zo kan hij de brok gemakkelijk tussen de knipkiezen krijgen. Met de scherpe hoektanden kunnen katachtigen hun prooi doden, vasthouden en openscheuren. Katten kunnen heel goed horen en uitstekend zien. Hun ogen weerkaatsen licht in het donker. Scherpe nagels Bij een poes kun je de zachte kussens onder de voet goed voelen. Tussen de kussens zitten de nagels van de tenen verstopt. Behalve de cheetah en de platkopkat, trekken alle katachtigen in rust hun nagels in. De scherpe klauwen komen tevoorschijn wanneer de kat een prooi vangt. De meeste katten zijn uitstekende klimmers; ook daarbij komen de klauwen goed van pas. Een huiskat heeft een krabpaal, de katten in het wild scherpen de nagels aan bomen. Ze rekken zich daarbij vaak helemaal uit. Als een kat valt, komt hij meestal op zijn pootjes terecht. Hij is zó lenig dat hij in één beweging kan voorkomen dat hij op zijn rug valt. De kleine katten klimmen beter dan de grote. Grote katten zoals b.v. het luipaard nemen hun prooi soms mee de boom in om er ongestoord van te kunnen genieten. Deze sneeuwpanter heeft de nagels ingetrokken. Blazen en brullen Behalve de leeuwen, leven katachtigen meestal alleen. Ze hebben een territorium waar ze slapen en jagen. Ze geven met geurtjes de grenzen aan. Ze plassen tegen stenen en bomen, en ze poepen vaak op vaste plekken. Ook als ze aan bomen krabben laten ze hun geurtje achter. Zo weet iedereen dat het territorium bezet is. Veel kleine katten die ruzie hebben, blazen en dreigen naar elkaar. Ze zetten een hoge rug op en hun haren staan rechtovereind. Grote katten grommen en brullen als ze worden gestoord. Ze laten hun scherpe tanden zien om de vijand af te schrikken. Een veilig nest In de paartijd zoeken mannetjes en vrouwtjes elkaar op. Ze paren met elkaar, en daarna gaan ze meestal weer ieder hun eigen gang. Huiskatten hoor je soms schreeuwen als kleine kinderen. Ze zijn dan krols; ze willen paren. De jongen van een kat zijn doof en blind. Ze worden in een nestje geboren. De moeder zorgt voor de kleintjes. Als ze bang is voor gevaar, neemt ze haar jongen één voor één in de bek en versleept ze naar een veiliger stekje. Als je huiskat jongen heeft, kun je haar het beste zoveel mogelijk met rust laten. Anders moet ze met haar gezinnetje steeds op zoek naar een andere klerenkast! Katachtigen zorgen goed voor hun kleintjes. Uitgestorven Pagina 2 van 6

3 Sommige katachtigen zoals de Javaanse en Balinese tijger, zijn al helemaal uitgestorven! Daarom zijn er zoveel acties voor katachtigen. WNF zet de meeste acties in, zoals de actie van dit jaar (voor de jaguar). Tijgers: Siberische tijger Wetenschappelijke naam : Panthera tigris altaica Engelse naam : Siberian tiger Herkomst : Siberië Voedsel : edelherten, sikaherten, wilde geiten, wilde zwijnen, elanden, lynxen, beren; valt ook kleinere prooidieren aan. Levensverwachting : ongeveer 15 jaar Lengte : mannetje 2,7 3,8, het vrouwtje is kleiner Gewicht : kg Sumatraanse tijger Wetenschappelijke naam : Panthera tigris sumatrae Engelse naam : Sumatran tiger Herkomst : Indonesië Voedsel : Zwijnen, herten, buffels enz. Levensverwachting :? Grootte : Tot 1,50 meter. Gewicht :? De Sumatraanse tijger is een stuk kleiner dan de Siberische tijger. Door de jacht zijn ze zeer zeldzaam geworden. Bengaalse tijger Wetenschappelijke naam : Panthera tigris tigris Engelse naam : Bengal tiger Herkomst : India, Bangladesh, Birma, Nepal. Voedsel : Axisherten, apen Leeftijd : 15 jaar. Grootte : Schouderhoogte ca. 91 cm. Lengte 2,7-3,1 meter. Gewicht : kilo. In 1900 werd de tijgerpopulatie van India op geschat. Tot 1972 zakte dit aantal dramatisch tot 1850 exemplaren. Door een goed beschermingsprogramma zijn er nu weer zo'n Pagina 3 van 6

4 tijgers. Lynxen: Gewone lynx Wetenschappelijke naam : Lynx lynx Engelse naam : Eurasian Lynx Herkomst : Eurazië en Noord-Amerika Voedsel : Hazen, konijnen, kleine herten en vogels. Leeftijd :? Grootte : cm., staart 20 cm. Gewicht :? De gewone lynx wordt ook wel los genoemd. Lynxen jagen slechts enkele meters achter hun prooi aan. Als ze hem dan niet te pakken kunnen krijgen laten ze de prooi gaan. Ze liggen vaak op een hoger punt, een omgevallen boom of rots, te wachten tot een prooidier langs komt. Vandaaruit bespringt hij dan zijn prooi. Pardellynx Wetenschappelijke naam : Lynx pardinus Engelse naam : Iberian lynx, Spanisch lynx. Herkomst : Europa Pyreneeën Voedsel : Konijnen en herten. Leeftijd : Tot 13 jaar. Grootte :? Gewicht : 12,8 kilo. De pardellynx is iets kleiner dan de gewone lynx. Hij komt voor in Europa en leeft bijna compleet van konijnen. Hij eet ongeveer een konijn per dag Rode lynx Wetenschappelijke naam : Lynx rufus Engelse naam : Bobcat Herkomst : Noord-Amerika Voedsel : Hazen, konijnen, knaagdieren. Leeftijd :? Grootte : cm., staart cm. Gewicht :? De rode lynx leeft in de VS en wordt daar bobcat genoemd. Hij kan op grote hoogten leven, ze zijn waargenomen op 4000 meter hoog. Ze gebruiken vaak holen als schuilplaatsen. Pagina 4 van 6

5 Leeuw: Leeuw Wetenschappelijke naam : Panthera leo Engelse naam : Lion Herkomst : Afrikaanse grasvlakte en woestijn. Sommige in India. Voedsel : Antilopen, Gazelles, Knobbelzwijnen, Gnoes en Zebra s. Leeftijd : jaar. Grootte : 2,4-3,3 meter. Gewicht : kilo. De leeuw staat bekend als de koning van de dieren. Sterke kaken en krachtige klauwen in combinatie met een scherp gehoor en gezichtsvermogen, maken hem tot een echte jager. Er is een groot verschil tussen mannetjes en vrouwtjes. Ten eerste is de mannetjesleeuw groter, maar heeft ook lange manen. De vrouwtjesleeuwen doen normaal gesproken de jacht en de mannetjes bewaken het territorium. Leeuwinnen jagen gebruikelijk in groepen. Een mannetjesleeuw heeft per dag ongeveer 7 kilo vlees nodig en een vrouwtje ongeveer 5 kilo. Leeuwen leven in troepen. Meestal bestaat zo'n troep uit 4 tot 12 volwassen leeuwinnen, hun jongen en 1 tot 6 mannetjes. Panter: Panter Wetenschappelijke naam : Panthera pardus Engelse naam : Leopard Herkomst : Afrika en zuidelijke Azië Voedsel : Antilopen, herten, hagedissen, vogels en apen. Leeftijd : jr Grootte : M 1,3-1,9 m, V 1,1-1,4 m. Gewicht : M kg, V kg De panter wordt ook wel luipaard genoemd. Het dier komt voor in bosrijke gebieden in vrijwel geheel Afrika en zuidelijk Azië. Luipaarden jagen voornamelijk 's nachts en sluipen daarbij geruisloos naar hun prooi waarna ze die vervolgens bespringen. Soms springen ze vanuit een boom op hun slachtoffer. Jachtluipaard: Jachtluipaard Wetenschappelijke naam : Acinonyx jabatus Pagina 5 van 6

6 Engelse naam : Cheetah Herkomst : Grote delen van Afrika Voedsel : Hazen, Impala's, Gazellen, Jonge Knobbelzwijnen. Leeftijd : 12 jaar Grootte : 1,12-1,35 meter Gewicht : Kilo Jachtluipaarden staan bekend als het snelste dier ter wereld. Hij kan snelheden bereiken van Kilometer per uur. Het jachtluipaard is compleet gebouwd op snelheid. Hij is klein en licht. Jachtluipaarden zijn zeer agressief. Bij gevechten tussen mannetjes gaat het vaak tot op de dood. Jachtluipaarden jagen vaak midden op de dag als andere jagers liggen te slapen. Vroeger werd hij door de Egyptenaren en de Assyriers gebruikt als hulp bij de jacht, juist omdat ze zo makkelijk te temmen waren. Het jachtluipaard werd geblindoekt en naar het jachtgebied gebracht. Dit blinddoeken had hij geleerd te associeren met voedsel. Als de blinddoek verwijderd werd, ging het jachtluipaard op jacht en bracht de prooi naar zijn begeleider. Als beloning kreeg hij dan zelf ook een stukje vlees. Net als zo n roofvogel. Jaguar: Jaguar Wetenschappelijke naam : Panthera onca Engelse naam : Jaguar Herkomst : Midden- en Zuid-Amerika Voedsel : Herten, agoeti's, pekaries en capibara s Leeftijd : jr Grootte : tot 2.1 meter. Gewicht : tot 110 kg Jaguars lijken veel op panters. Ze zijn echter wat zwaarder gebouwd en de vlekken zijn wat anders. Ze kunnen goed klimmen en zwemmen, en jagen ook regelmatig in ondiep water. Het is de grootste katachtige van Amerika, waar ze vooral in de regenwouden worden gevonden. Pagina 6 van 6