Jaarverslag Jaarverslag Development Company Greenport Venlo 2013

Transcriptie

1 Jaarverslag 2013 Jaarverslag Development Company Greenport Venlo 2013 Development Company Greenport Venlo is de handelsnaam van de Naamloze Vennootschap Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4 INHOUDSOPGAVE 1. Profiel Development Company Greenport Venlo 2. Voorwoord van de directie 3. Bericht van de Raad van Commissarissen 4. Kengetallen 5. Verslag van de directie 6. Jaarrekening CV 7. Jaarrekening NV 8. Controleverklaring CV 9. Controleverklaring NV

2 Jaarverslag Profiel Development Company Greenport Venlo Het Rijk heeft de regio Noord-Limburg benoemd tot één van de (tegenwoordig) zes Greenports. De regio Noord-Limburg is één van de belangrijkste tuinbouwgebieden van Nederland. Waar andere Greenports worden geconfronteerd met beperkte uitbreidingsmogelijkheden, heeft Greenport Venlo forse ruimte om te groeien. Binnen Greenport Venlo, een Triple A-locatie, zijn door overheden en bedrijfsleven stevige ambities geformuleerd ten aanzien van een schaalsprong in kwaliteit en economische structuurversterking op de terreinen van agro & voeding en handel & logistiek. Gekozen is voor een duurzame en gestructureerde aanpak. Development Company Greenport Venlo (DCGV) staat voor de fysieke ontwikkeling van goed ontsloten werklandschappen met een hoge (ruimtelijke) kwaliteit. Het is daarmee de belangrijkste gebiedsontwikkelaar binnen Greenport Venlo. DCGV is eind 2009 opgericht door haar aandeelhouders: de gemeenten Horst aan de Maas, Peel en Maas, en Venlo, alsmede door de Provincie Limburg. DCGV is de handelsnaam van de Naamloze Vennootschap Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4 (NV WOM K4). Deze is beherend vennoot van de gelijknamige Commanditaire Vennootschap. De aandeelhouders hebben circa 35 miljoen euro kapitaal ingebracht. Deze investering wordt aangevuld met private financiering, zoals bancaire kredieten. DCGV zet met dit kapitaal een veelvoud aan publieke en private investeringen in gang. Op passende afstand van de overheden verzorgt DCGV de regiefunctie van de integrale gebiedsontwikkeling binnen de kaders die zijn geschetst in het Masterplan Gebiedsontwikkeling Klavertje 4 en het Strategische Businessplan Gebiedsontwikkeling Klavertje 4. Het Klavertje 4-gebied is een van de grootste gebiedsontwikkelingen in Nederland en bestrijkt hectaren. Het gebied ligt in de logistieke hotspot Venlo, ten noordwesten van de stad en bij de kruising van de snelwegen A67 en A73. In het gebied wordt circa hectaren aan nieuwe, landschappelijk ingepaste, werklandschappen (bedrijventerreinen) ontwikkeld voor met name (internationale) bedrijven in de sectoren agro, voeding, handel en logistiek. Duurzaamheid en innovatie zijn hierbij leidende principes. Daarmee wordt dit gebied de komende jaren verder ontwikkeld tot een concurrerend, innovatief en duurzaam gebied, waar het naast goed ondernemen nadrukkelijk ook aangenaam werken, wonen en verblijven is. Binnen het Klavertje 4-gebied zijn ook andere ontwikkelaars actief, zoals Venlo GreenPark (op het voormalig Floriadeterrein), Fresh Park Venlo en Wayland (in het deelgebied Siberië). Met alle betrokkenen zijn samenwerkingsafspraken gemaakt of in voorbereiding. Daarnaast is DCGV aandeelhouder in de glastuinbouwontwikkeling Californië BV en in Trade Port Noord BV (samen met de gemeente Venlo). DCGV verzorgt méér dan alleen de gebiedsontwikkeling van Greenport Venlo: zij (her)ontwikkelt, realiseert, beheert en geeft (werk)landschappen uit. Daarbij is DCGV ook verantwoordelijk voor parkmanagement, het participeren in vastgoed en het ontwikkelen van gebiedsbrede (nuts)voorzieningen. Voor het laatste heeft DCGV, samen met de private partners Alliander, Arcadis, Ekwadraat en Greenchoice, energieprojectontwikkelingsbedrijf Etriplus BV opgericht. DCGV wil een forse impuls geven aan een kwalitatief hoogwaardig, duurzaam en innovatiegericht vestigingsmilieu voor bedrijven. Daarnaast realiseert DCGV ook een versterking van de bedrijvigheid, een toename van de werkgelegenheid en waardetoevoeging in de ketens van agro & voeding als ook in de handel & logistiek. Het spreekt voor zich dat de oriëntatie niet alleen een nationale, maar nadrukkelijk ook een internationale is.

3 Jaarverslag 2013 Structuur Aandeelhouders NV WOM K4 *) Horst a/d Maas (25%) Peel en Maas (25%) Venlo (25%) Provincie Limburg (25%) Raad van Commissarissen Commandieten CV WOM K4 NV WOM K4 DCGV **) Horst a/d Maas (13%) Venlo (19%) CV WOM K4 Peel en Maas (4%) Provincie Limburg (64%) Deelnemingen BV Trade Port Noord (50%) GEM Californië BV (33,9%) Etriplus BV (45%) CV Trade Port Noord (30%) Mede-aandeelhouders: - Aspergefonds (33,9%) - LIOF (15,25%) - LLTB (16,95%) Mede-aandeelhouders: - Alliander (25%) - Arcadis (10%) - Ekwadraat (10%) - Greenchoice (10%) Mede-aandeelhouder en commandiet: - Gemeente Venlo (50% resp. 70%) *) WOM K4 staat voor: Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4. **) DCGV staat voor: Development Company Greenport Venlo; dit is de handelsnaam van NV WOM K4.

4 Jaarverslag Voorwoord van de directie Hierbij treft u het jaarverslag 2013 aan van Development Company Greenport Venlo (DCGV). Het afgelopen jaar kenmerkte zich door belangrijke planologische vooruitgang richting bestemde gronden, toegenomen acquisitie inspanningen, maar ook toegenomen concurrentie in een veranderende markt. Gedurende het verslagjaar heeft DCGV zich verder versterkt op het vlak van business development en acquisitie. Dit geldt voor zowel de acquisitie voor de grondexploitatie, als voor de voorzieningen- en het parkmanagement, alsmede voor de beheerexploitatie. Voor DCGV heeft dit eind 2013 geleid tot de voorwaardelijke verkoop van een perceel van 4 hectare in klaver 11 (langs de A73). Levering zal plaatsvinden na wijziging van het bestemmingsplan. Voortbouwend op de in 2012 goedgekeurde intergemeentelijke structuurvisie voor het Klavertje 4- gebied, zijn in 2013 de bestemmingsplannen van de klavers 8 en 11 en van de gronden langs de Sevenumseweg (ten noorden van het Trade Port Noord-gebied) voorbereid. Goedkeuring in de raden wordt in 2014 verwacht. DCGV heeft een belang van 33,9% in Californië BV (glastuinbouwontwikkeling). In het verslagjaar is in het gebied een geothermiebron in gebruik gesteld. De verwachting is dat geothermie tot een structurele versterking van het vestigingsklimaat zal leiden. Ondanks het gegeven dat de markt voor nieuw glas moeilijk is, is in het verslagjaar in Californië een uitbreiding van circa 8 ha gerealiseerd. DCGV is financieel en organisatorisch nauw verweven met de ontwikkeling van het Trade Port Noord (TPN)-gebied. DCGV heeft een belang van 30% in TPN en levert het management. In 2013 heeft TPN een nieuwe directeur aangetrokken. Na een gang langs de Raad van State is het bestemmingsplan voor het Venlose deel van de ontwikkeling onherroepelijk geworden. Het aantal leads en de omvang ervan is bemoedigend. Door de toegenomen nationale en internationale concurrentie is er wel sprake van een neerwaartse druk op uitgifteprijzen. In 2013 heeft de formele oprichting van Etriplus BV plaatsgevonden. DCGV heeft hierin een aandeel van 45%, de overige 55% is in bezit van Alliander, Arcadis, Ekwadraat en Greenchoice. Etriplus ontwikkelt initiatieven op het gebied van duurzame energie tot rendabele en privaat financierbare projecten. Etriplus draagt daarmee bij aan de doelstelling binnen het Klavertje 4- gebied om voor 20-40% van de energievraag zelfvoorzienend te zijn. Dit jaarverslag bevat een beknopte weergave van de financiële situatie van de onderneming. De jaarrekeningen van zowel de NV als de CV maken er beide onderdeel van uit. Uitgaande van succesvolle wijziging van bestemmingsplannen zal in 2014 de focus nog verder worden gericht op business development en acquisitie. De medewerkers van DCGV en haar deelnemingen zijn sterk gemotiveerd om in het (aanstaande) kerend economisch tij hun bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van het Klavertje 4-gebied tot een economische factor van betekenis in de regio Noord-Limburg binnen de sectoren handel & logistiek en agro & voeding. Venlo, april 2014 J.L. Postulart Algemeen directeur

5 Jaarverslag 2013

6 Jaarverslag Bericht van de Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen (RvC) heeft het genoegen u het door de directie van DCGV opgestelde jaarverslag 2013 aan te bieden. De RvC heeft kennis genomen van het verslag van de directie over het boekjaar 2013 en heeft de jaarrekening van de NV over 2013 goedgekeurd. De jaarrekening is door PricewaterhouseCoopers Accountants NV gecontroleerd en van een goedkeurende verklaring voorzien. De RvC adviseert de aandeelhouders de jaarrekening vast te stellen en de verwerking van het resultaat over het boekjaar 2013 te aanvaarden conform het voorstel van de directie. De RvC en directie zijn in 2013 zesmaal in vergadering bijeengekomen. Gedurende het verslagjaar heeft de RvC zich laten informeren over de voortgang van de ontwikkelingen middels schriftelijke voortgangsrapportages, alsmede tussentijdse individuele, persoonlijke contacten. De rapportages zijn ook telkens besproken in de vergaderingen met de directie. In het bijzonder heeft de RvC gedurende het verslagjaar haar aandacht gericht op de beheersing van de aanwezige risico s, de financiering van de onderneming en de (acquisitie)strategie. Daarnaast heeft de RvC de directie de opdracht gegeven om, gezien de huidige marktomstandigheden, een strategische herijking uit te voeren die in 2014 gereed moet zijn. In opdracht van de RvC heeft de TU Delft in 2013 onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van de businesscase van DCGV, de huidige (internationale) positionering van het gebied en de kansen, risico s en mogelijke knelpunten. Uit het onderzoek is geconcludeerd dat de businesscase voldoende perspectief heeft en zijn er aanbevelingen gedaan op het gebied van business development, positionering, samenwerking en sturing. Tevens heeft de RvC het Operationeel Businessplan en het Meerjaren Investeringsprogramma 2014 vastgesteld. De Auditcommissie, bestaande uit B.J. Krouwel en H.M. Meijdam, is gedurende het verslagjaar driemaal bijeengeweest. In 2013 is in het Reglement RvC opgenomen dat voor het beoordelen van het functioneren van de RvC de voorzitter elke twee jaar een zelfevaluatie zal organiseren. Deze evaluatie heeft in 2013 plaatsgevonden, de aandeelhouders zijn hierover geïnformeerd in de vergadering van 18 december De heer B.J. Krouwel is per 31 december 2013 afgetreden. In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 18 december 2013 is W.P.M. van der Schoot benoemd als lid van de RvC. De herbenoeming van de andere leden is conform de mogelijkheden in de statuten uitgesteld tot de AVvA van mei Alle leden van de RvC zijn aan te merken als onafhankelijk in de zin van principe III.2 van de Corporate Governance Code. Geen van de commissarissen had in 2013 een met de uitoefening van zijn of haar functie strijdig belang. Venlo, april 2014 De Raad van Commissarissen T.H.J. Joustra (voorzitter) E.C. Hoogsteden B.J. Krouwel (tot en met 31 december 2013) K. Laglas H.M. Meijdam W.P.M. van der Schoot (vanaf 1 januari 2014)

7 Jaarverslag Kengetallen Gronden in bezit: Gronden ingebracht bij oprichting: Gronden verworven in 2010: Gronden verworven in 2011: Gronden verworven in 2012 (saldo): Gronden verworven in 2013 (saldo): Gronden totaal op : 136 ha 20 ha 100 ha 46 ha 23 ha 302 ha Gronden beschikbaar voor verkoop in het Klavertje 4 gebied: Grond beschikbaar voor verkoop en bestemd op : 0 ha bij DCGV circa 153 ha op Trade Port Noord circa 120 ha voor glastuinbouw circa 40 ha op andere bedrijventerreinen Landschapsplan/groenopgave: Te realiseren conform het landschapsplan: Gerealiseerd door DCGV in 2011: in 2012: in 2013: Totaal op : 400 ha door DCGV 230 ha door derden 5 ha 43 ha 23 ha 71 ha Financiële kengetallen: Gewenste minimale solvabiliteit van de CV: 30% Feitelijke solvabiliteit op : 50% Financiering: Kredietfaciliteit Rabobank Horst Venray: ,= Looptijd 1 juli juli 2020 De kredietfaciliteit is niet aangesproken. Arbeidsplaatsen: DCGV registreert voor het Klavertje 4-gebied het aantal arbeidsplaatsen dat is gemoeid met de gerealiseerde grondtransacties en met de grondtransacties waarover momenteel gesprekken plaatsvinden. De grondtransacties in deze laatste rubriek worden gewogen naar de mate van kansrijkheid dat de onderhandelingen tot vestiging leiden. Eind 2013 waren circa ongewogen arbeidsplaatsen in beeld en circa gewogen arbeidsplaatsen.

8 Jaarverslag Verslag van de directie Commerciële ontwikkeling In 2013 is de organisatie van DCGV versterkt op het vlak van acquisitie van zowel de Agro & Food (hierna: A&F) als Trade & Logistics (hierna: T&L). De acquisitie-inspanningen hebben zich gericht op het versterken van de netwerken van ontwikkelaars, dienstverleners en eindgebruikers. Naast deze concrete acquisitie is ook een beeld gevormd over de actuele marktsituatie (grondprijzen, huurprijzen, concurrerende locaties). De conclusies hiervan zijn continue gespiegeld aan de uitgangspunten van jaarplannen. Verder zijn voor de T&L-markt de belangrijkste productmarktcombinaties uitgewerkt, evenals een selectie van regionale en nationale bedrijven die in het kader van acquisitie zijn of worden benaderd. Ter ondersteuning van het acquisitieproces, alsmede ter versterking van het Greenport Venlo bedrijvennetwerk, is in 2013 de business lounge MyGreenport opgericht. MyGreenport is gevestigd op de 10 e etage van de Innovatoren. In de eerste helft van 2013 is een werkgroep, bestaande uit DCGV, Liof en twee adviseurs, gestart met de aanscherping van de positionering van het Klavertje 4-gebied op het vlak van A&F. De focus is op bedrijvigheid in voedselverwerking en hoogwaardige inhoudsstoffen. Tegelijkertijd zijn bedrijven geïdentificeerd die in het kader hiervan worden benaderd. Op basis van deze gesprekken wordt onderzocht hoe de verleidingsstrategie ten aanzien van de A&F-bedrijven kan worden versterkt. Begin februari 2014 bestaat de leadslijst uit circa 35 klanten met een ongewogen omzet 240 miljoen (circa 265 ha), een gewogen omzet circa 75 miljoen, waarvan 40% voor DCGV zelf (vanwege deelnemingen). Het aantal hiermee gemoeide arbeidsplaatsen is circa 4.500/1.400 (ongewogen/gewogen). De leadslijst is harder dan een jaar geleden. Bij nagenoeg alle leads staan nu concrete voorstellen uit. In december is met een toeleveringsbedrijf aan de logistieke sector een overeenkomst gesloten voor de koop van 4 ha grond in Klaver 11 met een optie op een uitbreiding van 2 ha. In 2013 is met een aantal bedrijven gesproken over erfpachtconstructies. Deze constructies lijken primair interessant voor MKB-bedrijven die te kampen hebben met de afgenomen bereidheid van banken om hen aan financiering te helpen. De uitwerking ervan, veelal met optie tot koop, blijkt maatwerk. DCGV beziet, samen met de provincie, hoe dit maatwerk voor individuele bedrijven kan worden gefinancierd. De oplevering voor de vestiging van de logistieke operatie in het Siberië-gebied heeft onlangs plaatsgehad. In dat gebied is nog beperkt ruimte voor uitbreiding van de operatie. DCGV heeft in dat deel van het gebied geen grondposities, maar wel een contract met meerwaarde clausule. De InnovAward, een initiatief van DCGV en de provincie, heeft 56 inzendingen en vervolgens 24 nominaties opgeleverd voor innovatieve projectvoorstellen. Deze zijn voortgekomen uit netwerkbijeenkomsten van onder andere DCGV tijdens de Floriade. In november 2013 zijn acht initiatieven beloond met een financiële ondersteuning. Begin december is het JobCenter Greenport Venlo formeel opgericht: dit is een integraal concept voor het inzetten van mensen zonder werk of met een afstand tot de arbeidsmarkt, samen met gemeenten, sociale werkvoorziening en UWV. Naast de evidente maatschappelijke meerwaarde wordt dit ook als een onderscheidend regionaal acquisitie-instrument gezien. DCGV zelf had eind 2013 nog geen definitief bestemde grond beschikbaar voor directe verkoop. Andere ontwikkelaars in het gebied wel. Eind 2013 was in het gebied Californië ruwweg 30 ha en in het gebied Siberië circa 90 ha uitgeefbaar voor glastuinbouw. In Trade Port Noord was eind 2013 circa 153 ha uitgeefbaar als bedrijventerrein. Op de terreinen van Fresh Park Venlo, Traffic Port, Trade Port West en Trade Port Oost was circa 40 ha beschikbaar.

9 Jaarverslag 2013 Deelnemingen en samenwerkingen In 2013 heeft de formele oprichting van Etriplus BV plaatsgevonden. DCGV heeft hierin een aandeel van 45%, de overige 55% is in bezit van Alliander, Arcadis, Ekwadraat en Greenchoice. Etriplus ontwikkelt initiatieven op het gebied van duurzame energie tot rendabele en privaat financierbare projecten. Etriplus draagt daarmee bij aan de doelstelling van DCGV om op termijn voor 20-40% van de energievraag in het gebied zelfvoorzienend te zijn. In 2012 heeft DCGV 33,9% van de aandelen in Grondexploitatiemaatschappij Californië BV overgenomen van de gemeente Horst aan de Maas. De ontwikkeling van glastuinbouwgebied Californië, gelegen in het Klavertje 4-gebied, heeft te kampen met een beperkte investeringsomvang in de sector. Desondanks heeft in 2013 toch één verkoop plaatsgevonden. In de energie-intensieve glastuinbouwsector draagt de in 2013 in gebruik gestelde geothermievoorziening van Californië bij aan het gunstige vestigingsklimaat. Voor de ontwikkeling van Trade Port Noord (TPN) is een BV/CV-constructie ingericht waar zowel de gemeente Venlo als DCGV gronden en kapitaal hebben ingebracht. De financiële eigendomsverhouding is 30%/70% (DCGV/Venlo). DCGV levert het management. DCGV en TPN bouwen in feite in nauwe samenwerking aan de ontwikkeling van Greenport Venlo. In 2013 is het bestemmingplan voor het Venlose deel van TPN goedgekeurd. Hiermee heeft TPN momenteel de beschikking over 144 ha direct uitgeefbare terreinen voor bedrijven in de handel en logistiek (T&L). Het kwalitatieve niveau (ligging, (toekomstige) infrastructuur, gebiedsinrichting, duurzame potentie, arbeidsmarkt, e.d.) van het gebied is goed. Het gebied heeft daarmee een goede concurrentiepositie. Niet voor niets heeft de regio Venlo-Venray de erkenning van logistieke hotspot nummer 1. Planvoorbereiding, in uitvoering zijnde projecten en omgevingscommunicatie Nadat in september 2012 de Intergemeentelijke Structuurvisie voor het Klavertje 4-gebied is vastgesteld in de drie gemeenteraden, is gestart met de daaruit voortvloeiende beleidsproducten, te weten de geurgebiedsvisie, het mitigatieplan stikstof, het waterplan en mobiliteitsplan. Daarnaast wordt er door DCGV gewerkt aan vier andere bestemmingsplannen: Klaver 6 (ca. 25 ha uitgeefbaar), Klaver 8 (ca. 15 ha uitgeefbaar), Klaver 11 (ca. 40 ha uitgeefbaar) en Sevenumseweg en omgeving. De bestemmingplannen voor de Klavers 8 en 11 komen naar verwachting medio 2014 in de gemeenteraad van Horst aan de Maas. Voor Klaver 8 wordt dit gecombineerd met een omgevingsvergunning (bouw- en milieuvergunning) voor een klant die ca. 1,1 ha grond koopt ten behoeve van een tankstation met horeca. De procedures vergen een iets langere doorlooptijd vanwege onder andere vraagstukken op het vlak van geur en een aantal ingediende zienswijzen. De bestemmingsplannen Klaver 6 en Sevenumseweg en omgeving zullen eind dit jaar 2014 (ambtelijk) gereed zijn. Medio 2014 is dan met Klaver 11 ook voldoende grond met een juiste eindbestemming voor het marktsegment Agribusiness (onderdeel van de A&Fmarkt) voorhanden. In het kader van het Landschapsplan is in 2013 circa 23 ha natuur ontwikkeld. Daarmee is tot op heden 18% van de groenopgave gerealiseerd. In het verslagjaar zijn zowel de klankbordgroep Groen, milieu en water (met onder andere Milieufederatie Limburg en Behoud de Parel, Staatsbosbeheer en het Waterschap Peel en Maasvallei) als de klankbordgroep Bewoners (met bewoners uit het gebied en vertegenwoordiging van buurtschappen en dorpsraden) drie keer bij elkaar gekomen. In de bijeenkomsten zijn de ontwikkelingen van de verschillende deelgebieden in het Klavertje 4-gebied besproken, evenals de ontwikkelingen binnen de thema s milieu (stikstof, geur, water), natuur en landschap, mobiliteit en energie. Voor specifieke informatie over ter inzage liggende ontwerpbestemmingsplannen (zoals voor de Klavers 8 en 11) en over concrete ontwikkelingen (zoals voor de aanplant van de eerste velden wijnbouw) zijn voor omwonenden en andere belangstellenden separate inloopavonden georganiseerd. In het voorjaar van 2013 heeft DCGV een kwaliteitsteam (Q-team) ingesteld. Het Q-team adviseert DCGV gevraagd en ongevraagd vanuit een onafhankelijke positie over de ontwikkeling van het Klavertje 4-gebied. Dit doet zij door kritisch mee te kijken naar de werkpraktijk van de

10 Jaarverslag 2013 gebiedsontwikkeling en door het voeren van inhoudelijke discussies over thematische aspecten en dilemma s. Het Q-team is in het verslagjaar drie keer bij elkaar gekomen. Gebiedsbrede nutsvoorzieningen De strategie van DCGV is erop gericht gebiedsbrede, duurzame én rendabele energieprojecten te ontwikkelen die enerzijds voor bedrijven tot lagere en/of stabielere exploitatielasten leiden en anderzijds DCGV financieel rendement bieden. Binnen deze voorwaarden is berekend dat 20-40% van de totale energievraag in het gebied duurzaam kan worden ingevuld. De strategie heeft in 2013 geleid tot de oprichting van de publiek-private samenwerking Etriplus BV (Alliander, Arcadis en Ekwadraat, Greenchoice, samen met DCGV). Het businessmodel van Etriplus is dat zij energieprojecten ontwikkelt en verkoopt aan investeerders. Per project zullen zogenaamde Special Purpose Vehicles worden opgericht waarin Alliander, Greenchoice, maar ook DCGV, investeerder kunnen zijn. De oprichting is door de aandeelhouders van DCGV begin 2013 bekrachtigd. Etriplus heeft in 2013 een Europese subsidie voor de ontwikkeling van een aantal energieprojecten in het Klavertje 4-gebied ontvangen. Vastgoed DCGV heeft in 2013 geen nadere plannen gemaakt voor de op te zetten vastgoedexploitatie. De vastgoedexploitatie heeft primair tot doel vastgoedactiviteiten te ontplooien die de ontwikkeling van het gebied versterken. Denk daarbij aan bedrijfsverzamelgebouwen, proeftuinomgevingen, tijdelijk beheer van bestaande gebouwen, en dergelijke. Vanwege de crisis op de vastgoedmarkt heeft DCGV tot op heden geen nadere invulling gegeven aan de strategie rondom vastgoed. Het ligt niet in de rede deze strategie alsnog op korte termijn uit te werken. Dit wordt mede ingegeven door de overweging dat een vastgoedstrategie veel zinvoller is in relatie tot de voorgenomen campus-ontwikkeling, dan voor de werklandschappen. DCGV maakt overigens geen organiek deel uit van de campus-ontwikkeling. Parkmanagement DCGV biedt ook gebiedsbrede diensten aan voor parkmanagement, zowel voor TPN als DCGV s eigen klavers. In 2013 zijn de plannen daartoe uitgewerkt. Ook hier geldt dat deze diensten enerzijds de aantrekkelijkheid voor vestiging van bedrijven dienen te versterken en anderzijds een verdienmodel voor DCGV vormen. Gedurende 2014 zal DCGV de eerste parkmanagementdiensten aanbieden, primair gericht op beveiliging en bewegwijzering binnen het gebied van TPN. Om het fundament van de business case te versterken wordt bezien of ook bestaande bedrijven uit Trade Port West willen meedoen. DCGV onderzoekt verder de mogelijkheden van een rendabele parkeerfaciliteit voor vrachtauto s, dit vanwege de actuele problematiek hieromtrent. Financieel In 2013 beschikte DCGV nog niet over gronden met de juiste eindbestemming. Eind 2013 heeft wel de ondertekening van een koopovereenkomst plaatsgevonden. Dit betreft de levering van vier hectaren grond met een optie op nog eens twee hectare in klaver 11, het agri business gebied. Deze overeenkomst is gesloten onder de ontbindende voorwaarde van verkrijgen van de juiste eindbestemming. In 2011 is al eerder een overeenkomst gesloten onder deze voorwaarde. Dit betreft een grondverkoop ten behoeve van een tankstation. Vanwege het nog niet kunnen transporteren van bestemde gronden, kunnen er geen transactieresultaten worden geboekt. De winst- en verliesrekening wordt negatief beïnvloed door het ten laste van het resultaat brengen van verkoop- en overheadkosten en afschrijving van de kosten van de beheer-, vastgoed- en voorzieningenexploitatie. Aangezien ook de deelnemingen niet positief bijdragen aan het resultaat, sluit DCGV het boekjaar 2013 af met een verlies. De geprognosticeerde eindresultaten van de exploitaties van zowel DCGV als haar deelnemingen zijn allen positief, het verlies dat in 2013 moet worden genomen wordt dan ook veroorzaakt door een verschil in timing van aan de exploitaties gerelateerde kosten en opbrengsten. Ten opzichte van de vorige jaarrekeningen van Development Company Greenport Venlo, zijn de waarderingsgrondslagen niet gewijzigd. Het balanstotaal is per saldo gestegen van 55 miljoen naar 72 miljoen euro. Deze toename wordt met name veroorzaakt door de in de balans opgenomen verplichting voor de bijdrage aan de provincie Limburg voor de aanleg van de Greenportlane.

11 Jaarverslag 2013 Eind 2013 zijn het Operationeel Businessplan en het Meerjaren Investeringsplan 2014 door de Raad van Commissarissen vastgesteld. Risicomanagement Het identificeren, analyseren en beheersen van de risico s is voor het management van essentieel belang voor de beheerste realisatie van de doelstellingen. Het is terugkerend onderwerp bij de RvC- en MT-vergadering en projectoverleggen. Om in dit proces tot een goede analyse te komen worden verschillende technieken gebruikt zoals scenario- en gevoeligheidsanalyses, zogenaamde Monte Carlo simulaties en het toepassen van de zogeheten RISMAN-methode. De resultaten van de risicoanalyse en een aantal scenario s zijn opgenomen in het Meerjaren Investeringsplan Om de grondexploitatie zo min mogelijk te verzwaren, heeft DCGV de strategie om het maken van kosten zoveel en zolang mogelijk uit te stellen. Hierbij moet worden gedacht aan de aankoop van gronden en kosten in het kader van bouw- en woonrijp maken. Organisatie In DCGV s organisatieontwikkeling is de overgang van een planorganisatie naar een commerciële organisatie leidend. De organisatie is daarop aangepast. Ultimo 2013 heeft DCGV 8,8 fte s in vaste dienst (9 medewerkers) en circa 2,6 fte aan flexibele inzet. Gedurende het verslagjaar is DCGV ISO9001 gecertificeerd. DCGV en haar omgeving DCGV staat in haar rol en functioneren nadrukkelijk niet alleen. Ze is één van de pijlers onder de regionale structuurversterkingsagenda voor Greenport Venlo. Het succes van DCGV wordt mede bepaald door andere ontwikkelingen. Belangrijk voor DCGV is de keuze om Greenport Venlo als derde campus van Limburg door te ontwikkelen. Het primaat voor deze keuze en de uitwerking ervan ligt onder andere bij de aandeelhouders van DCGV. Naar verwachting zal een en ander in 2014 nader worden uitgewerkt, waarna wordt bezien wat de betekenis voor DCGV zal zijn. Toekomst DCGV staat voor een forse opgave. De businesscase biedt perspectief. Alle energie is er op gericht om enerzijds bedrijven naar de regio te halen en anderzijds de in procedure zijnde bestemmingsplannen af te ronden. De eerste voorzichtige tekenen van een kerend economisch tij worden zichtbaar. De groeiende lijst met actieve klantcontacten, uitstaande aanbiedingen en afgesloten contracten ondersteunen dit beeld. De goede uitgangspositie van het gebied sterkt het vertrouwen dat de werkgelegenheid in de regio de komende jaren een behoorlijke impuls kan krijgen.

12 Jaarverslag Jaarrekening 2013 CV

13 C.V. WERKLANDSCHAPSONTWIKKELINGSMAATSCHAPPIJ KLAVERTJE 4 Sint Jansweg 15, Innovatoren 9A 5928 RC Venlo Jaarrekening 2013

14 INHOUDSOPGAVE JAARREKENING Balans per 31 december Winst-en-verliesrekening over Algemene toelichting 7 Toelichting op de balans per 31 december Toelichting op de winst-en-verliesrekening over OVERIGE GEGEVENS Ondertekening 23 Winstverdeling 24 Directieverslag Het directieverslag ligt ter inzage ten kantore van de vennootschap.

15 JAARREKENING Balans per 31 december 2013 Winst-en verliesrekening over 2013 Algemene toelichting Toelichting op de balans per 31 december 2013 Toelichting op de winst-en-verliesrekening over 2013

16 C.V. Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4, Venlo BALANS PER 31 DECEMBER 2013 Na resultaatbestemming ACTIVA 31 december december 2012 VASTE ACTIVA Materiële vaste activa (1) Inventaris Financiële vaste activa (2) Deelnemingen en kapitaalbelangen VLOTTENDE ACTIVA Voorraden (3) Vorderingen (4) Handelsdebiteuren Vorderingen op participanten en verbonden partijen Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige vorderingen en overlopende activa Liquide middelen (5)

17 C.V. Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4, Venlo PASSIVA 31 december december 2012 EIGEN VERMOGEN (6) Provincie Limburg Gemeente Venlo Gemeente Horst aan de Maas Gemeente Peel en Maas N.V. W.O.M. Klavertje LANGLOPENDE SCHULDEN (7) Afnameverplichtingen KORTLOPENDE SCHULDEN (8) Vooruitontvangen bedragen Schulden aan leveranciers en participanten Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden en overlopende passiva

18 C.V. Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4, Venlo WINST-EN VERLIESREKENING 31 december december 2012 Netto-omzet (9) - - Kostprijs omzet (10) - - Bruto-omzetresultaat - - Verkoopkosten (11) ( ) ( ) Overige bedrijfsresultaten (12) ( ) ( ) Algemene kosten (13) ( ) ( ) Dekking algemene kosten Algemene kosten ten laste van resultaat (30.000) Operationeel resultaat ( ) ( ) Aandeel in resultaat van deelnemingen (14) ( ) Bedrijfsresultaat ( ) Rentebaten (15) Rentelasten (16) (71.023) (70.784) (6.170) Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen ( )

19 C.V. Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4, Venlo ALGEMENE TOELICHTING ACTIVITEITEN De C.V. Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4, gevestigd te Venlo, heeft onder andere ten doel het (her)ontwikkelen, realiseren en beheren van werklandschappen, vastgoed en gebiedsbrede (nuts)voorzieningen en het uitvoeren van beheers- en ontwikkelingsactiviteiten. Schattingen Om de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen, is het nodig dat de directie van de commanditaire vennootschap zich over verschillende zaken een oordeel vormt, en dat de directie schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het art. 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten. In 2013 hebben zich geen schattingswijzigingen voorgedaan. ALGEMENE GRONDSLAGEN VOOR DE OPSTELLING VAN DE JAARREKENING De jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, die uitgegeven zijn door de Raad voor de Jaarverslaggeving. De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende grondslag voor de specifieke balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van de periode, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden

20 C.V. Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4, Venlo GRONDSLAGEN VOOR DE WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van het voorgaande jaar. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs, rekening houdend met een eventuele residuwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. C.V. Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4 beoordeelt op iedere balansdatum of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waardewijziging onderhevig kan zijn. Gedurende het boekjaar is dit niet het geval geweest. Financiële vaste activa Deelnemingen worden gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode, mits invloed van betekenis aanwezig is. Dit is het geval als er 20% of meer van de stemrechten uitgebracht kan worden. De nettovermogenswaarde wordt bepaald door activa en passiva te waarderen volgens de grondslagen van C.V. Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4. Er is geen sprake van onbeperkte aansprakelijkheid inzake een van de deelnemingen. De eerste waardering van deelnemingen is gebaseerd op de reële waarde van de identificeerbare activa en passiva op het moment van acquisitie. Voor de vervolgwaardering worden de grondslagen toegepast die gelden voor deze jaarrekening, uitgaande van de waarden bij eerste waardering. Voorraden Onderhanden werk wordt gewaardeerd tegen kostprijs, bestaande uit de vervaardigingsprijs en overige kosten om de voorraden op hun huidige plaats en in hun huidige staat te brengen. De rentekosten met betrekking tot de grondvoorraad worden jaarlijks geactiveerd. De vervaardigingsprijs omvat de aanschaffingskosten van de gebruikte grond- en hulpstoffen, de overige (productie)kosten, welke rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend en een redelijk deel van de indirecte kosten en de rente op schulden. De uitgaven die in 2012 zijn gedaan in het kader van de vastgoedexploitatie en de beheerexploitatie zijn niet geactiveerd in het onderhanden werk. Projecten waarvoor een onvoorwaardelijke verkoopovereenkomst is overeengekomen met een derde partij worden verantwoord onder onderhanden projecten. Projecten waarvoor nog geen onvoorwaardelijke verkoopovereenkomst is overeengekomen met een derde partij worden verantwoord onder onderhanden werk

21 C.V. Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4, Venlo Operationele leasing Verplichtingen uit hoofde van operationele leasing worden, rekening houdend met ontvangen vergoedingen van de lessor, op lineaire basis verwerkt in de winst- en verliesrekening over de looptijd van het contract. Deelnemingen Deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd volgens de vermogenmutatiemethode (nettovermogenswaarde). Dit is het geval als 20% of meer van de stemrechten uitgebracht kunnen worden. Vorderingen Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Handelsvorderingen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de kostprijs. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering. De reële waarde is in deze gelijk aan de boekwaarde. Liquide middelen De liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Schulden Schulden worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van schulden worden in de waardering bij de eerste verwerking opgenomen. Schulden worden na de eerste verwerking opgenomen tegen nominale waarde. Pensioenen Op verplichte basis worden premies aan pensioenfonds ABP betaald door C.V. Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4. De premies worden verantwoord als personeelskosten zodra deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien dit tot een terugstorting leidt of tot een vermindering van toekomstige betalingen. Deze pensioenregeling is verwerkt volgens de verplichtingenbenadering. Nog niet betaalde premies worden als verplichting op de balans opgenomen. Subsidies Subsidies met betrekking tot investeringen in onderhanden werk worden in mindering gebracht op het betreffende actief en als onderdeel van het onderhanden werk verwerkt in de winst-en verliesrekening danwel als onderdeel van het verwachte projectresultaat verantwoord in de winsten verliesrekening

22 C.V. Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4, Venlo GRONDSLAGEN VOOR RESULTAATBEPALING Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van het voorgaande jaar. Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en verrichte diensten enerzijds, en anderzijds de kosten en andere lasten van het jaar, gewaardeerd tegen historische kostprijzen. Voor een beschrijving van de wijze van resultaatname op projecten wordt verwezen naar de waarderingsgrondslagen ten aanzien van onderhanden projecten. Netto-omzet De netto-omzet betreft de opbrengst van de in het verslagjaar aan derden geleverde goederen en diensten na aftrek van kortingen en omzetbelasting. Bedrijfskosten De kosten worden bepaald op historische basis en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Activeren van rentelasten Rentelasten worden geactiveerd gedurende de vervaaridging van een actief, indien het een aanmerkelijke hoeveelheid tijd vergt om het actief gebruiks- of verkoopklaar te maken. De te activeren rente wordt berekend op basis van de verschuldigde rente over specifiek voor de vervaardiging opgenomen leningen en op basis van de gewogen rentevoet van leningen die niet specifiek aan de vervaardiging van het actief zijn toe te rekenen, in verhouding tot de uitgaven en periode van vervaardiging. Afschrijvingen De afschrijvingen op bedrijfsgebouwen en overige immateriële en materiële activa worden gebaseerd op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Brutobedrijfsresultaat Het brutobedrijfsresultaat bestaat uit de netto-omzet en de wijzigingen in de voorraad onderhanden werk en onderhanden projecten. Grondverwervingen en ontvangen subsidies worden rechtstreeks in het onderhanden werk geboekt en worden niet afzonderlijk als kosten gepresenteerd in de toelichting op de winst-en-verliesrekening

23 C.V. Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4, Venlo Lonen en salarissen Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst-en verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers. Belastingen C.V. Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4 is niet belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. C.V. Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4 is wel belastingplichtig voor de omzetbelasting, loonheffing, premie volksverzekeringen, premie werknemersverzekering en de werkkostenregeling

24 C.V. Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4, Venlo TOELICHTING OP DE BALANS PER 31 DECEMBER Materiële vaste activa Inventaris Boekwaarde per 31 december Investeringen/desinvesteringen (11.315) Afschrijvingen (27.361) Boekwaarde per 31 december Afschrijvingspercentages % Inventaris Financiële vaste activa Deelnemingen en kapitaalbelangen Stand per Investering en Stand per resultaat B.V. Trade Port Noord C.V. Trade Port Noord (30.313) Grondexploitatiemaatschappij Californië B.V ( ) Etriplus B.V Totaal ( ) B.V. Trade Port Noord Dit betreft een belang van 50% in B.V. Trade Port Noord in Venlo. C.V. Trade Port Noord Dit betreft een belang van 30% in C.V. Trade Port Noord in Venlo. Grondexploitatiemaatschappij Californië B.V. Dit betreft een belang van 33,9% in Grondexploitatiemaatschappij Californië B.V. in Horst. Het aandeel in het resultaat van deze deelneming bedraagt in ,- negatief. De deelnemingswaarde van Californië B.V. is deels beklemd in een wettelijke reserve zoals door Californië B.V. verantwoordt in haar jaarrekening 2013 ( ,-). Dit houdt in dat C.V. Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4 niet vrij kan beschikken over dit deel van het vermogen. Etriplus B.V. Dit betreft een belang van 45% in Etriplus B.V. Er heeft in 2013 een kapitaalstorting plaatsgevonden van ,- en het aandeel in het resultaat van deze deelneming is ,- negatief

25 C.V. Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4, Venlo 3. Voorraden Grondexploitatie Gebiedsbrede (nuts-)voorzieningenexploitatie In het onderhanden werk zijn gronden opgenomen waarvan de commanditaire vennootschap economisch eigenaar is, maar geen juridisch eigenaar voor een bedrag van ,-. Voor een nadere toelichting zie "Afnameverplichtingen". Grondexploitatie Grondverwervingen Geactiveerde rente Overige geactiveerde kosten Af: verplichting m.b.t. C.V. Trade Port Noord - ( ) Af: verplichting m.b.t. Grondexploitatiemaatschappij Californië B.V. - ( ) 4. Vorderingen Handelsdebiteuren Hieronder zijn vorderingen en overlopende activa opgenomen met een resterende looptijd korter dan één jaar. Debiteuren Debiteuren verbonden partijen Vorderingen op participanten en verbonden partijen N.V. Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje C.V. Trade Port Noord De vordering op C.V. Trade Port Noord betreft een bijdrage aan de aanleg van de Greenportlane. Deze bijdrage is overeengekomen in de Samenwerkingsovereenkomst Trade Port Noord-Groot tussen de Gemeente Venlo en DCGV d.d. 16 november Belastingen en premies sociale verzekeringen Omzetbelasting

26 C.V. Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4, Venlo Overige vorderingen en overlopende activa Nog door te berekenen aan gemeente Venlo Nog door te berekenen aan My Greenport Vooruitbetaalde huisvestingskosten Rente Autokosten Vooruitbetaalde algemene verzekeringen Studiekosten en andere voorgeschoten kosten personeel Liquide middelen Rabobank rekening-courant ING zakelijke rekening Rabo BedrijfsSpaarRekening Rabo BedrijfsBonusRekening Kruisposten Kas Behoudens de Kruisposten staan de liquide middelen ter vrije beschikking. Per balansdatum heeft de commanditaire vennootschap de beschikking over een kredietfaciliteit in rekening-courant bij de Rabobank tot een bedrag van tot 1 juli De hoogte van de toegestane benutting zal worden bepaald op basis van waardering van de op dat moment in eigendom zijnde gronden met de juiste eindbesteming. De toegestane benutting bedraagt maximaal 100% van de getaxeerde executiewaarde van deze gronden. De rente is variabel en is gebaseerd op het Euribor-tarief verhoogd met een opslag. 6. Eigen vermogen Stand per Aandeel in Stand per het resultaat Provincie Limburg (64 % deelneming) ( ) Gemeente Venlo (19 % deelneming) ( ) Gemeente Horst aan de Maas (13 % deelneming) ( ) Gemeente Peel en Maas (4 % deelneming) (46.293) N.V. W.O.M. Klavertje 4 (nihil) Totaal ( )

27 C.V. Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4, Venlo 7. Langlopende schulden Afnameverplichtingen Grondbedrijf Provincie Limburg Af: verplichting m.b.t. C.V. Trade Port Noord - ( ) Af: verplichting m.b.t. Grondexploitatiemaatschappij Californië B.V. - ( ) Verplichting i.v.m. landschapsplan (1) Verplichting i.v.m. landschapsplan (2) Verplichting i.v.m. klaver Verplichting i.v.m. Greenportlane In een overeenkomst inzake de verwerving van gronden die is gesloten met het Grondbedrijf Provincie Limburg is overeengekomen dat het Grondbedrijf Provincie Limburg gronden verwerft in opdracht van de C.V. Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4 tegen een vastgestelde maximale verkrijgingsprijs waarbij het Grondbedrijf Provincie Limburg zorgdraagt voor de financiering van de koopprijs. De gronden worden juridisch overgedragen op het moment dat deze in exploitatie worden genomen. Tot dat moment wordt een samengestelde rente van 5% berekend over de verkrijgingsprijs, verhoogd met een bedrag aan beheerkosten dat varieert van 3% tot 4,5%. De overeenkomst is in 2010 gesloten voor een bepaalde tijd van vijf jaar. Het totaal van het bedrag met een looptijd langer dan vijf jaar bedraagt nihil. 8. Kortlopende schulden Hieronder zijn schulden en overlopende passiva opgenomen met een resterende looptijd korter dan één jaar. Vooruitontvangen bedragen Vooruitontvangen subsidies Vooruitontvangen bedragen De ontvangen subsidie betreft een FES subsidie verstrekt door de provincie Limburg. Schulden aan leveranciers en handelskredieten Handelscrediteuren Handelcrediteuren verbonden partijen

28 C.V. Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4, Venlo Schulden aan participanten Provincie Limburg De schuld aan de Provincie Limburg betreft een bijdrage aan de realisatie van de Greenportlane conform de samenwerkingsovereenkomst d.d. 27 september 2011 tussen Provincie Limburg en Development Company Greenport Venlo. Afspraken met betrekking tot het betalingsschema worden momenteel herzien. Belastingen en premies sociale verzekeringen Omzetbelasting Loonheffing Pensioenen Overige schulden en overlopende passiva Reservering vakantiegeld Accountants- en advieskosten Rente- en bankkosten Vooruitgefactureerde bedragen Overige overlopende passiva NIET IN DE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN Voorwaardelijke verplichtingen Voorwaardelijke verkopen grondpositie. C.V. Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4 heeft een optieovereenkomst getekend voor een grondtransactie van ca m2 kaveloppervlak en een verkoopovereenkomst van ca. 4 hectare. Effectuering van de transacties is afhankelijk van planologische voortgang. Naar verwachting zullen de transacties in 2014 of begin 2015 plaatsvinden

29 C.V. Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4, Venlo Verplichting tot betalen van vergoeding bij bestemmingswijziging Het Grondbedrijf Provincie Limburg heeft gronden verworven in opdracht van de C.V. Als deze gronden in exploitatie worden genomen heeft de C.V. de verplichting om deze over te nemen tegen de verkrijgingsprijs, verhoogd met samengestelde rente en beheerskosten. De C.V. is derhalve economisch eigenaar van deze gronden. In een van de koopakten die door het Grondbedrijf zijn ondertekend is de verplichting overeengekomen om een vergoeding te betalen van aan de verkoper indien en voor zover ter plaatse van de geleverde percelen binnen 15 jaar na de datum van de aktepassering van de overeenkomst, de gronden onherroepelijk zijn bestemd voor bedrijfsdoeleinden (of een aanverwante intensieve functie) over de gehele oppervlakte die binnen de toegekende hoofdbestemming bedrijfsdoeleinden (of een aanverwante intensieve functie) valt. De vergoeding zal betaald worden uiterlijk 2 maanden na het onherroepelijk worden van de bestemming. C.V. Werklandschapsontwikkelingsmaatschappij Klavertje 4 heeft 3 percelen aangekocht gelegen in de gemeente Venlo waar een meerwaarde clausule op rust. Deze clausule vertegenwoordigd een waarde van ,- Meerjarige financiële verplichtingen Garanties In een convenant met betrekking tot de financiering en de uitvoering van de Greenport Bikeway is tussen de deelnemende partners overeengekomen dat de commanditaire vennootschap vanuit de planexploitatie ,- zal bijdragen en garant zal staan voor ,- De Greenport Bikeway zal gerealiseerd worden in de periode van 2011 tot Leaseverplichtingen Met betrekking tot zes personenauto's zijn operational leaseverplichtingen aangegaan tot en met 2018, waarvan de verplichtingen in totaal ,- per jaar bedragen. Dit is inclusief brandstofvoorschotten. Huurverplichtingen onroerende zaken Met betrekking tot kantoorruimten op de negende verdieping, een business to business ruimte op de tiende verdieping en dertig parkeerplaatsen aan de Sint Jansweg 15 in Venlo, onderdeel uitmakende van de Innovatoren, is een huurovereenkomst aangegaan met de Provincie Limburg van 1 januari 2012 tot en met 31 december 2016 voor een bedrag van per kwartaal. Het voorschot op de vergoeding van leveringen en diensten is verschuldigd vanaf 1 januari 2012 en bedraagt ,- exclusief omzetbelasting per kwartaal. De verhuurder heeft de gehuurde ruimte ingericht. De daaruit voortvloeiende kosten bedragen ,- exclusief omzetbelasting op jaarbasis voor een periode van vijf jaar vanaf 1 januari De business to business ruimte op de tiende verdieping zal geëxploiteerd worden door de stichting MyGreenport. Het bedrag van de lease- en huurverplichtingen voor het komende jaar bedraagt ,- Het bedrag van de lease- en huurverplichtingen tussen een en vijf jaar bedraagt ,