SINT-PAULUSKRANTJE. 24e jaargang nr. 6 oktober EUCHARISTIEVIERINGEN SINT-PAULUSKERK zondag 10u30 Hoogmis WIJKKAPEL Londenstraat 44

Transcriptie

1 SINT-PAULUSKRANTJE 24e jaargang nr. 6 oktober 2014 EUCHARISTIEVIERINGEN SINT-PAULUSKERK zondag 10u30 Hoogmis WIJKKAPEL Londenstraat 44 zaterdag 18u00 - zondag 10u00 - weekdagen 18u00 PAROCHIESECRETARIAAT Sint-Paulusstraat Antwerpen 03/ maandag, dinsdag en donderdag van 10u00 tot 12u00 PASTOOR Paul SCHEELEN dagelijks bereikbaar tussen en 10u30 op tel. 03/ (St.Joris) dinsdag en donderdag van 10u45 tot 12u45 St-Paulusstraat 22 Antwerpen pastoor@sint-paulusparochie.be KERKFABRIEK ST.-PAULUS voorzitter Walter Vrinssen tel. 03/ of 0477/ kerkfabrieksintpaulus@skynet.be ONTHAAL - pastoraal gesprek, doop, huwelijk, uitvaart: Pastoor Paul Scheelen 03/ public relations, kerkgebouw en crypte: Walter Vrinssen 0477/ concerten en evenementen: Leo Van achter 0473/ leo.vanachter@skynet.be - toerisme en rondleiding Sint-Paulusvrienden: Robert Vanherp 0495/ Walter Geluyckens 0494/448253

2 BISSCHOP JOHAN BONNY BREEKT HET DEBAT OVER HET GEZIN MERKWAARDIG OPEN. Het was ongemeen gedurfd van onze bisschop om een stevig onderbouwd document van 23 pagina s uit te schrijven op de vooravond van de synode over het gezin. Een uitnodiging in vijf talen om een verzoenend gesprek te animeren binnen de kerkelijke overheid met als hamvraag: of de doctrine nog wel in harmonie is met de evangelische bewogenheid van Jezus en de kerkelijke traditie. Zijn de kerkelijke uitspraken niet te veel historisch gekleurd door het Vaticaan? "Ik wil met mijn brief dan ook niet verdelen, maar net mensen verenigen." schrijft Johan Bonny. Ik vond dat ik ook zelf een persoonlijke bijdrage moest leveren aan dat initiatief" omdat het Vaticaan aan bisdommen en tal van katholieke organisaties eerder een vragenlijst had doorgestuurd. "Het doel was niet om uniek te zijn. Het gaat hier om mijn verantwoordelijkheid ten opzichte van mensen die ik elke dag ontmoet". Op hetzelfde moment dat de brief gepubliceerd werd, preekte paus Franciscus over vernieuwingen in de kerk:,,nieuwe wijn moet in nieuwe zakken. Wees niet bang om dingen naar de wet van het Evangelie te veranderen. En merkwaardig tonen zowel de brief als de preek een vrij eensluidende opvatting. Namelijk dat de kerk meer mededogen en begrip moet hebben voor groepen gelovigen die door vele wetten, voorschriften en geboden worden buitengesloten, zoals gescheiden mannen/vrouwen die hertrouwen, homo s en lesbiennes en ouderparen die noodgedwongen kiezen voor een ivf om een vurig gewenst kind te kunnen krijgen. De paus preekte over het evangelie als bron van liefde en nieuwheid. Wie in Jezus tijd niet aan de leiband van de hiërarchie liep had volgens Jezus ook recht op de zegeningen van de Blijde Boodschap.,,Christenen moeten geen slaaf zijn van vele kleine wetten in uitgewoonde structuren, zei de paus.

3 Onze bisschop opteert voor een kerk die in deze tijd meer liefde opbrengt voor groepen die worden buitengesloten. Als er in Rome gepraat wordt over gezin en evangelisatie dan moet er óók gepraat kunnen worden over de rol van het pastoraat in die relatie. Het woordje mededogen staat vrij centraal. Met theologische argumenten om wijzigingen aan te brengen maar ook met praktijkvoorbeelden wijst onze bisschop op een misgroei. Hij verwijst naar paus Paulus VI die zonder enig overleg in 1968 zijn encycliek Humanae Vitae publiceerde en daarmee de hoopvolle verwachtingen van het Tweede Vaticaans Concilie doorstreepte. Zijn opvolgers hielden onverkort aan dat schrijven vast. Gescheiden en hertrouwde gelovigen bijvoorbeeld mogen nog steeds niet de heilige communie ontvangen. Dat veroorzaakt niet alleen verdriet en menselijk leed, maar het creëert ook onbegrip en bitterheid. Weloverwogen schrijft Bisschop Bonny zijn hartenkreet uit op grond van zijn jarenlange pastorale ervaring. De samenwerking en vriendschap met zijn goede vriend, de voormalige curiekardinaal Walter Kaspar zal hem wel de nodige ruggensteun bieden. Dezer emeritus heeft in het verleden vaker gezegd dat gescheiden en hertrouwde mensen wel degelijk de eucharistie moeten kunnen ontvangen. Een uitspraak trouwens waarvoor hij jaren geleden door kardinaal Ratzinger de latere paus Benedictus XVI op de vingers werd getikt. Maar kardinaal Kaspar is nooit van mening veranderd. En zijn woorden wegen nog altijd door. Bovendien heeft hij een uitstekende relatie met de paus.

4 Er is een meer liefdevolle, maatschappelijk aangepaste houding van de kerk nodig, zegt Bisschop Bonny. Maar hij wil de theologische grondregels geen geweld aan doen, terwijl voor de meer conservatieven die maatschappelijke betrokkenheid op de tweede plaats komt. Bij hen draait alles uitsluitend om de zuiverheid van de leer. Het zal dus een hele klus worden voor de synode om élk pleidooi voor om het even wélke aanpassing van wélke regel dan ook, goed theologisch te onderbouwen. Bisschop Bonny wil ondertussen niet vergeten dat Europa niet langer de norm is in de kerk, maar dat andere werelddelen, met soms heel andere gevoeligheden, duidelijk hun rol kennen en ook spelen. Welk evenwicht zal men vinden in deze synode 'nieuwe stijl' tussen het doctrinaire, de kerk als 'magistra', of het pastorale, of beide samen. Voor paus Franciscus zal de brief wellicht goed weergeven wat hij zelf denkt. Hij verkondigt immers barmhartigheid en nabijheid. We kunnen alleen maar hopen en biddend vertrouwen dat er uiteindelijk iets nieuws kan groeien als men het gesprek open houdt en blijft luisteren naar de bekommernissen van de gelovigen, in welke levenssituatie ze zich ook bevinden. Pastoor Paul Scheelen

5 EUCHARISTIEVIERINGEN OKTOBER 2014 Zo 05/ U Zo 12/ U Zo 19/ U Zo 26/ U Koormis voorgegaan door Z.E.H.. Hugo Dierick Orkestmis voorgegaan door pastoor Paul Scheelen Orgelmis voorgegaan door Z.E.H. Louis Soetewey Orgelmis voorgegaan door pastoor Paul Scheelen Zondag 5 oktober feest van O.L.Vrouw van de Rozenkrans. Om 10.30U plechtige Eucharistieviering voorgegaan door Z.E.H. Hugo Dierick en mmv. Het koor CANTEMUS NOVUM uit Halle-in-de-Kempen. Uitvoering van de Messe Brève in C van Charles Gounod. Verder ook nog werken van A. De Boeck, F. Mendelssohn-Bartholdy en Anton Bruckner. Aan het orgel Nicolas De Troyer, titularis. Algemene leiding Edwig Abrath. Zondag 12 oktober om 10.30u Plechtige Eucharistieviering en processie met Scheldewijding voorgegaan door pastoor Paul Scheelen. Uitvoering van de Messe à trois voix van César Franck, mmv. Britt Truyts, sopraan Yves Saelens, tenor - Wilfried Van den Brande, bas Annemie Neuhard, harp Tine Van Parys, cello Joost Maegerman, contrabas Nicolas De Troyer organist titularis. Dirigent kapelmeester Yvo Venkov. Nadien Mariaprocessie met Scheldewijding aan het Steenplein. Gedoopt: Arthur Van De Velde 31 augustus 2014 Amelie Van De Velde 31 augustus 2014 Hanne-Lore Brawers 14 september 2014 Dankviering Johan Fleerackers en Nicole Collens Overleden: François Ligtvoet (14/9) uitvaart 19/9

6

7 VERDIEPINGSDAG 18 oktober ABDIJ WESTMALLE Gans de dag werken we met onze pastoor, Paul Scheelen rond: OP ZOEK NAAR WAT ONS OVERSTIJGT ZIN GEEFT, STUWT EN DRAAGT

8 8.30u. Samenkomst in de Sint-Paulus tuin voor wie zich opgegeven heeft om mee te rijden. 9.30u. Ontvangst in de abdij met kopje koffie. 9.45u. Op zoek naar wat ons overstijgt. (1e luik) 10.45u. Even benen strekken 11.00u Op zoek naar wat ons overstijgt (2e luik) 12.30u. Middagmaal en een stapje in de bossen of een trappistje verschalken langs de Antwerpse steenweg 14.30u. Een parabel als afsluiter 16.00u. Koffie u. Mogelijkheid om Vespers te volgen. Inschrijven voor 13 oktober: Gsm: of bus pastorie: St.-Paulusstr / Vermelden: Ik wil graag meerijden. Ik kan personen mee nemen. Onkosten: ter plaatse regelen.

9 Na Bachs Johannespassie bij Pasen, is het Requiem van Mozart het tweede concert waarmee Muziekkapel Sint-Paulus de link legt tussen een belangrijke kerkelijke hoogdag en de muziek die er passend bij geschreven werd. Bij 2 november, Allerzielen, kan je geen muziek bedenken die zo innig uitdrukking geeft aan de herdenking van geliefden, naasten, vrienden als het Requiem dat W.A. Mozart onvoltooid op zijn eigen sterfbed in 1791 achterliet. Muziek die tot de verbeelding blijft spreken, die enerzijds met huivering naar de dood kijkt, anderzijds met brandende hoop naar transcendentie hunkert. Muziek die opnieuw verbindt, re-ligie is. De Sint-Paulus Camerata en ensemble a zullen onder leiding van Kapelmeester Ivo Venkov ongetwijfeld voor een beklijvende uitvoering zorgen. Soli zijn Griet De Geyter (sopraan), Joëlle Charlier (alt), Denzil Delaere (tenor) en Wilfried Van den Brande (bas). Pastoor Paul Scheelen leidt het concert in met een korte, bezinnende duiding. Concert op 30 oktober om 20u in de Sint-Pauluskerk. Kaarten verkrijgbaar bij Info Cultuur, Grote Markt 13, tel. 03/ Online reserveren: EKTA&organ_val=24759&venue_val=234850&schedule=list Kaarten zijn eveneens verkrijgbaar aan de balie van de Sint-Pauluskerk vanaf woensdag 20 augustus, elke dag tussen 14 en 17u.

10 CARAVAGGIO IN HET MAS EN IN SINT-PAULUS Boeiende verschuiving van een gedachtengoed. De Madonna van Loreto Een bezoek aan Loreto en het Heilig Huis had een onuitwisbare indruk op Caravaggio gemaakt. Toenmalige historici benadrukten dat precies daar de menswording had plaatsgegrepen in dat huis. In Le Pelerin de Lorette schreef Richeome in 1604: Als we alle befaamde plaatsen van de wereld op een rij zetten.dan is het de kamer van Loretto die alles overtreft. Want daar is het dat het huwelijk van de Zoon van God met onze menselijke natuur zich voltrok in de schoot van de Heilige Maagd. De Madonna van de Rozenkrans Gezien de belangrijke rol van de Heilige Dominicus in de legende van de rozenkrans, was dit imposante werk, dat te bewonderen is in St.-Paulus, wellicht bedoeld als altaarstuk in een of andere kerk in of nabij Rome. Dat het in Napels opdook is te wijten aan de kritiek op de naakte en opvallend vuile voeten van de knielend paupers op de voorgrond. Waarschijnlijk heeft Caravaggio dit grote en waardevolle doek mee genomen op zijn vlucht uit Rome na de moord op Ranuccio Tomassoni. Rome-Napels- Nederlanden- Antwerpen- Wenen, een veel bereisd doek.

11 DE MADONNA VAN LORETO Over Caravaggio is veel geschreven. De hoogmoed, zijn overgevoeligheid voor zijn status, zijn agressiviteit, zijn vechtlust, zijn seksueel leven. Maar je kan ook zijn diepe mystieke inslag niet ontkennen. Pelgrims zijn naar Loreto gekomen en knielen neer bij het beroemde heiligdom. Hun opgelapte kleren zijn besmeurd. De ruwe, kapotgelopen voeten kan je bijna ruiken. Maar ze worden beloond voor deze zware pelgrimage. De maagd verschijnt aan hen beiden in de deuropening van het Huizeke van Loreto. Met zwart haar, weelderig vormen en een mollige Bambino op de armen staat Maria als een Romeinse schone aan haar straatdeur. Caravaggio laat zien hoe dicht Maria bij het leven van de pelgrims staat ver weg van alle hemelse majesteit. Hier wordt de droom van elke eenvoudige pelgrim waar. Aan het einde van uw tocht, wacht een visioen. Met een merkwaardige danspas neigt Maria zich naar de armen. Jezus zegent hen beiden. Voor Caravaggio was de hoogste devotie de verering van de pijnlijke voeten. Ermete Cavalletti, die dit schilderij besteld had, was lid van de broederschap van de Santissima Trinità dei Pellegrini. Als rijke man had hij in navolging van Christus de voeten van de pelgrims gewassen.

12 MARIA HOUDT TOEZICHT OP DE VERDELING VAN DE ROZENKRANS. De tijden zijn veranderd. De kerkelijke hiërarchie neemt meer afstand van de strenge vroomheid van de contrareformatie. De overtuiging van Carolus Borromeus dat prinsen van de kerk zich moesten kleden in nederigheid en hun leven moesten afstemmen op de arme discipelen was uit de mode geraakt. Hogere geestelijkheid en zelfs de paus begonnen de idee dat Christelijke kunst de armoede moest verheerlijken, smakeloos te vinden. Kunst moest imponeren, ontzag opwekken, een macht vertonen die men niet kon weerstaan. Carravagio, die in zijn kunst, misschien niet in zijn leven, trouw bleef aan het armoede- ideaal, kreeg zijn schilderijen niet meer kwijt. Ook de Colonna s, zijn beschermheren, verwierpen dit werk. Door de bewondering en bemiddeling van Rubbens, Van Baelen en de Fluwelen Breugel kwam het doek in de Sint-Pauluskerk terecht. Keizerlijke ambitie versaste dit kunstwerk naar Wenen. Gelukkig maakte Bernardus De Quertenmont er een goede kopie van met dit merkwaardige verschil dat hij de kledij van de armen wat minder sjofel en gescheurd penseelde. Hij beschouwde dit schijnbaar als storend.

13 In de zestiende eeuw werd de cultus van de rozenkrans zeer populair. Meer dan ooit probeerde de kerk de massa te bereiken. De legende dat Maria aan Dominicus deze kralenketting had bezorgd werd snel verspreid en verbeeld, niet in het minst door de Dominicanen en de Dominicaner paus Pius V. De overwinning op de Turkse vloot tijdens de slag van Lepanto benadrukte nog eens het belang van het bidden van de Rozenkrans. Het moet inderdaad indrukwekkend zijn geweest hoe duizenden manschappen als een dreunende mantra, de rozenkrans baden bij de aanvang van deze zeeslag. Om dit laatste te bekrachtigen schilderde Caravaggio hoogst waarschijnlijk de bekroonde veldheer Marcantonio Colonna, gezagvoerder van de Pauselijke vloot. Marcantonio staat dan ook niet afgebeeld als een schenker (iets wat Caravaggio nooit gedaan heeft), maar als een oproepende, levende getuige van de kracht van het Rozenkransgebed.

14 Merkwaardig wordt ook hier weer een prominente plaats gegeven aan een stuwende groep gelovigen die zich verdringen om de rozenkrans te ontvangen. Maria houdt toezicht. Anders dan in het werk van Loreto kijkt het kind Jezus ons aan. Niet zegenend maar vragend, bevragend: Zal de kerk de opdracht waar maken die zijn Moeder geeft om present te zijn bij de armsten? Moeder en Kind zien er even sjofel uit als het volk dat neerknielt. Vergelijk nu beide schilderijen. Een hoogst onverwachte wending in de beeldvorming. Gelovigen richten zich niet naar Maria en Jezus, wel naar Dominicus. Het is de plicht van de Dominicanen om zorg te dragen voor de armen maar de interpretatie wordt stilaan door de contrareformatorische kerk verschoven. De geestelijkheid plaatst zich meer en meer tussen Christus en de gelovigen. Extra ecclesia nula salus, buiten de kerk is er geen heil te verwachten een interpretatie die Caravaggio nooit bedoeld heeft. Al snel zou deze beeldvorming vele kunstenaars inspireren. Onbewust werd daardoor ook de opvatting van mensen over de rol van de kerk sterk beïnvloed. Wij hebben moeten wachten op het aggiornamento van het Tweede Vaticaans Concilie eer dit denken werd gecorrigeerd. Pastoor paul scheelen

15 NACHT VAN DE KERKEN EN OPEN MONUMENTENDAG Tijdens de nacht van de kerken, specifiek gericht op de Wereldoorlog 14-18, kregen we bijna 600 bezoekers over de vloer. Heel wat van deze mensen vroegen informatie over de gesneuvelden van onze parochie door te mailen. De volgende morgen in de Gazet van Antwerpen: In het Waalse stadje Visé vocht op 4 augustus 1918 België voor het eerst tegen de oprukkende Duitsers. Hier sneuvelden twee jonge twintigers Maulus en Van Gastel. de oorlog was net begonnen. Er is heel wat opzoekwerk gebeurd naar deze Antwerpse gesneuvelden. Van Prosper Van Gastel heeft men een foto, van Louis ( Jozef) Maulus is er geen foto te vinden. De krant deed vanmorgen dan ook een oproep om een foto van Jozef Maulus te vinden. Walter Geluyckens getuigt: Bij het lezen van dit artikel, zei de naam Maulus me wel iets. Ik keek op de lijst van de gesneuvelde soldaten uit de Sint- Paulusparochie... en Jozef Maulus stond erbij. Direct naar Leo Jansens gebeld en jawel de foto is in ons archief te vinden Kranten, VRT, ATV stuurden reporters. Sint-Paulus weer even in het nieuws. Op 14 september mochten we in onze kerk 1600 bezoekers verwelkomen voor de Open monumentendag Het accent lag dit jaar op restauratie. Ine Craenhals, die als studente aan Artesis hogeschool meewerkte aan de restauratie van het Trotti schilderij, gaf uitleg over deze restauratie aan de talrijke geïnteresseerden. Het originele schilderij of moeten we zeggen het gelijkaardig schilderij hangt in Piacenza ( Italie). Een ommetje tijdens onze vakantie in Italie naar de San Giovanni in Canale kerk, een dominicanenkerk uit de dertiende eeuw ( 1220) leverde mooie foto s op. We beschikken nu over vergelijkingsmateriaal en ontdekten dat op doek in Piacenza op het altaarkleed een apostel Paulus staat afgebeeld, op ons doek is dit niet zichtbaar.

16 Caroline De Wever, collectie beheerster verschafte de bezoekers informatie over de restauratie van het dubbelpaneel in de weekkapel. Over deze restauratie door de gezusters Jille en Ellen Keppens hadden we het uitvoerig in het septembernummer van ons krantje. Zes gidsen gaven rondleidingen aan een enthousiast publiek, tel daarbij nog twee toezichters en ons team was compleet om deze Open monumentendag 2014 tot een succes te maken. Walter geluyckens ANTWERPSE RAAD VAN KERKEN BENEFIETCONCERT FRANCISCUS VOOR DE ARMEN. Vrijdag 3 oktober uur. Sint-Theresia-Kerk Grote Steenweg Berchem. THE MIRROR OF PERFECTION RICHARD BLACKFORD: (tekst Franciscus van Assisië) uitvoerders: De Chorale REQUIEM: MAURICE DURUFLÉ Uitvoerders: Musica Nova Cristel Demeulder, Simon Schmidt, Peter Van de Velde Dirigent: Paul Dinneweth Kaarten: - Voorverkoop 15 BE emmavanderkaden@skynet.be - Op de avond aan de kassa 18

17 OVERLEDENEN DIE WIJ OP 2 NOVEMBER 2014 TIJDENS DE ALLERZIELENDIENST GEDENKEN Armand Hens Rita Robbijns German Pacheco William Van Robbroeck François Sipido Gilbert Snelders Mia Lambrechts Kristof Goddaert Joanna Goossens Carolina Noydens Hugo Maggelet Marc Du Jardin Jeanne Smet Martha D hauw Magda Vanlouwe Maria Rombaut François Ligtvoet

18 Expo over jodendom, christendom en islam Van 19 september 2014 t/m 18 januari 2015 in het MAS Museum aan de Stroom Van 19 september 2014 t/m 21 december 2014 in de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience Heilige Plaatsen, Heilige Boeken brengt Rome, Mekka en Jeruzalem naar Antwerpen. Ontdek de verschillen en gelijkenissen tussen het jodendom, het christendom en de islam. Meer dan 200 kunsthistorische en religieuze topstukken wachten op u. Ook de Sint-Paulusparochie werd betrokken bij dit boeiende gebeuren. Zowel in het Mas als in de schatkamer van de Sint-Pauluskerk kan u kunstwerken, getuigenissen, waardevolle boeken naast foto's en gravures van Scherpenheuvel en de Calvarieberg bewonderen. Met dank aan Jean-Marie Wielemans en Ward Buys voor het in bruikleen geven van zoveel mooie herinneringen aan de bedevaarten naar Scherpenheuvel. Dank ook aan Caroline ( opzoekwerk en samenstelling) en Leo Janssens voor de logistieke steun. Na het toeristisch seizoen zal de Sint-Pauluskerk het onthaal verzorgen vanaf 1 november ( behalve op maandag), ieder dag van 13 tot 16 uur en dit tot 19 januari 2015.

19

20 PAROCHIALE COÖRDINATIEKALENDER OKTOBER Wo U Vergadering St.Vincentiusvereniging Za U Huwelijksviering Michaël De Haen met Dorine Veys Zo U Feest van O.L.Vrouw v/d Rozenkrans Koormis Ma U Parochieraad Zo U Orkestmis Processie met Scheldewijding Za U Verdiepingsdag - Westmalle Zo U Orgelmis Do U Dankfeestje St.-Paulusvrienden Za U Doopviering Milenko Logist Zo U Orgelmis Do U Concert REQUIEM van W.A.Mozart NOVEMBER Za U Allerheiligen orkestmis Zo U Allerzielen koormis Zo U Koormis Wo U Vergadering werkgroep Nocturne Zo U Feest St.Cecilia Vlaamse koren zingen Schubert 12.00U Doopviering Brouwers Do U Vergadering Kerkfabriek 20.00U Concert Jeugd en muziek Za U Concert organisatie Arti Vocali Zo U Orgelmis 15.00U Concert orgnisatie Arti Vocale Vr U Nocturne St.Paulus tegen armoede Zo U Orgelmis teksten en afbeeldingen werden opgenomen zoals door de auteurs aan de redactie bezorgd Verantwoordelijk uitgever: P. Scheelen, St.-Paulusstraat 22, Antwerpen Foto s: Jean-Marie Wielemans, Paul Scheelen, Walter Geluyckens, De Standaard, Mas, Redactie: J. Phlippo, Leo Van achter, P. Scheelen