art. 11 Wob 10.2.e art. 11 Wob e art. 11 WDb Materieelinzet NS en volle treinen (concept 21 mei 2013)

Transcriptie

1 Materieelinzet NS en volle treinen (concept 21 mei 2013) Inleiding Rover heeft een meldpunt Volle Treinen ingesteld e 10.2.e Planning Tot een dienstregeling behoort een plan voor de inzet van materieel. NS maakt dit plan op basis van een modelmetige inschatting van hoe de reizigers reizen. NS begint met een prognose ven het aantal reizigers. Middels rekenkundige modellen wordt het verwachte reizigerseentel zo precies mogelijk ingeschat. De prognose wordt de laatste jaren niet meer uitsluitend gebaseerd op conducteurstellingen, maar op een slimme combinatie ven gegevens uit deze tellingen, de DV-chipkeert, Meten in de Trein, prognoses ven de reïzigersgroei en bijvoorbeeld vakentieperiodes. NS corrigeert de prognos&s voor seizoen, dag, verwachte groei en evenementen en werkzaamheden. Zeker zeven keer per jaar worden prognoses herberekend. Hierbij wordt de dienstregeling els gegeven beschouwd. art. 11 WDb Het is een ervaringsgegeven dat de praktijk soms anders is den het model. Het invoeren van een nieuwe dienstregeling leidt elk jaar op bepaalde trajecten en tijdstippen tijdelijk tot vollere treinen dan voorzien was. De eerste weken van een nieuwe dienstregeling volgt NS de bezetting zeer intensief en pest weer nodig de meterieelinzet een. art. 11 WDb Bij de meterieelinzet spelen treinformules een rol (IC vs. Sprinter). Binnen elke formule zijn er verschillende meterieelsoorten. Normen en efsoreken In de vervoerconcessie is de eis opgenomen dat NS ervoor zorgt det de reiziger een redelijke kens heeft op een zitpleets. De steetssecreteris stuurt er vie het vervoerplen op det in de spits in 99% van de gevallen NS voldoet een de gestelde norm ven vervoerscepeciteit. 1

2 NS hanteert hierbij de norm dat in de daluren iedereen moet kunnen zitten. In de epits moet op IC trajecten die langer dan een kwartier duren de reiziger kunnen zitten. In de eprinter in de spits moet de reiziger een redelijke kans op een vervoerplaats hebben, dwz met max 4 personen per vierkante meter staan. NS kent drie comfortnormen: Comfortabel: alle reizigers moeten altijd kunnen zitten Acceptabel: incidenteel moeten er reizigers enige tijd staan. Voor IC reis die langer dan 15 minuten duurt moeten reizigers kunnen zitten. Vol: structureel moeten er reizigers enige tijd steen (max. 4 per vierkante meter) NS plant in de spits de IC s op acceptabel en de Sprinters op vol. Buiten de spits plant NS alle treinen op comfortabel. Zie voor meer info over de comfortnormen bijlage 1. Er zijn beperkingen aan de lengte van treinen: Infrastructuur: treinen mogen niet langer zijn dan het kortste perron op het traject Veiligheid: veiligheidsregels bepalen per materieeltype de maximale lengte van treinen (max. 12 bekken) Hierdoor lukt het niet overal om volledig volgens de normen te plannen. Uitvoering De planning van het treinmaterieel kan in theorie nog zo goed zijn, in de praktijk gaat het soms anders. Zo kan een sein- of wisselstoring of een defect ervoor zorgen dat het in de eerst vertrekkende trein drukker is dan normaal. Als de gegevens in de planning niet blijken te kloppen (bijv. na meldingen vie Twitter, meldingen bij Rover, bij onze de klantenservice of bij onze medewerkers) dan passen wij de lengte van treinen aan waar mogelijk of we zetten andere treintypes in. Soms kunnen we treinen niet langer maken vanwege de lengte van de perrons en als treinen al op de maximale lengte rijden. Uitvoering lukt niet altijd volgens de plenning. 2

3 art. 11 Wob NS wil reizigers bewegen beter verspreid te reizen, verspreid zowel over de dag als binnen een trein. NS is bezig een aantal zaken te ontwikkelen die kunnen helpen: NS realiseert betere spreiding in de trein door ter plekke in de trein om te roepen waar nog ruimte is. De reisplanner zal worden uitgebreid met een drukte-indicatie ( comfort-planner ), waardoor reizigers die de keuze hebben voor zichzelf een rustiger trein kunnen plannen. Vaak is één trein eerder of later verrassend rustiger. NS is een proef gestart om reizigers door middel van een applicatie op de mobiele telefoon te informeren over zitplaetskansen in de trein. Op het traject Roosendaal Zwolle zijn elf treinstellen uitgerust met infraroodsensoren op de buiten en binnendeuren die tellen hoeveel reizigers de sensor passeren. Deze informatie wordt verwerkt in de applicatie instapp waarmee de reiziger inzicht krijgt in de bezetting van de trein en op basis daarvan kan zien welk gedeelte van de trein de beste zitplaatskansen biedt. Ongeveer duizend personen nemen deel aan deze proef die drie maanden duurt. Samen met ProRail doet NS ook nog een proef met de informatie van het Reizigerstelsysteem met Led borden op station Den Bosch. Op basis van de bevindingen van de deelnemers en intensief onderzoek naar de effecten art. 11 wordt bepaald of de proef al een vervolg krijgt. Om het aantal in- en uitstappers te tellen wordt speciale infraroodtechnologie gebouwd in tien Intercity s die rijden op het traject Zwolle Roosendaal (de IJssellijn). Een proef van 2 miljoen die dus zorgvuldig zal worden geëvalueerd. 11 Wob : indicatieve berekeningen laten zien dat 10% tariefverhoging in de spits tot ca. 3% reductie van het aantal reizigers leidt (verplaatsing van spits naar dal). art. art. 11 Wob Meldingen/klachten/signalen NS krijgt via diverse kanalen signalen: Meldingen van personeel. NS roept het personeel op volle treinen meteen te melden, zodat er z.s.m. naar gekeken kan worden. Meldingen van Rover en andere consumentenorganisaties (0V Loket, ombudsman, etc). Verder heeft NS goede contacten met Rover en krijgt NS regelmatig de meldingen die zijn binnengekomen via het meldpunt Volle Treinen. Klachten en meldingen van individuele reizigers: rechtstreeks bij het NS-personeel of via da sociale media NS probeert zo veel mogelijk inzicht te krijgen in de werkelijke bezetting door de signalen van reizigers en personeel bij elkaar te brengen. Bij alle signalen gaat NS na of er inderdaad een probleem is en of hieraan iets te doen is. NS gebruikt de signalen o.a. om de prognoses te toetsen en om, waar dat kan, verbeteracties uit te voeren (zoals de lengte van treinen aan te passen). NS houdt intern een tob 25 bij van meldingen over volle treinen. 11 Wob art. 3

4 Er komen vaak veel klachten/signalen als NS op aan treindienst een ander materieeltype inzet dan de reizigers gewend waren.. Daarom streeft NS naar een stabiele verdeling en toekomstvaste inzet van de materieeltypen over de treinseries. En waar een overgang echt nodig is, probeert NS deze zorgvuldig te begeleiden. Wanneer is een trein te vol? Ad 3 De veiligheid wordt in eerste instantie beoordeeld door de conducteur. Als die een situatie niet veilig vindt, kan hij besluiten dat de trein niet rijdt. Het is echter de vraag of dat niet leidt tot verplaatsing van het probleem: de reizigers zullen dan allemaal in de volgende trein willen stappen. In tweede instantie ziet de ILT toe op de veiligheid. NS heeft op grond van de Europese reizigersverordening (1371/2007) de verplichting om passende maatregelen te nemen voor de veiligheid van treinreizigers en personeel. Als toezichthouder op de naleving van deze verordening heeft de ILT vorig jaar als thema-actie een verkenning gedaan naar overvolle treinen en de vraag of de vervoerders maatregelen moeten treffen om de persoonlijke veiligheid van reizigers te waarborgen (rapport van 23 augustus 2012). De ILT constateert dat NS goed op de hoogte is welke treinen op welk moment overvol zijn. De ILT concludeert dat NS maatregelen treft om de persoonlijke veiligheid van reizigers te waarborgen en daarmee voldoet aan artikel 26 van de reizigersverordening. De ILT constateert 2 verbeterpunten: Een trein is soms in het ene deel overvol, terwijl in het andere deel van de trein voldoende zitplaatsen vrij zijn. Vervoerders wijzen er op dat reizigers zich beter kunnen verdelen over de trein. We vinden dat vervoerders zelf maatregelen kunnen treffen die nu niet worden benut. Vervoerders kunnen bijvoorbeeld vooraf betere informatie bieden over de positie van de trein langs het perron, soms ook de trein op een andere plaats langs het perron laten stoppen. Niet alle treinen zijn voorzien van (voldoende) voorzieningen voor reizigers om zich vast te kunnen houden, in geval ze moeten staan. Dat levert mogelijk risico s op. NS werkt inmiddels aan passende maatregelen om ervoor te zorgen dat de reizigers zich beter verdelen over de trein (zie eerder in deze notitie). De aanbeveling om meer handgrepen voor staande reizigers in materieel in te bouwen zal door NS in overleg met ILT bekeken worden. NS rijdt met diverse soorten materieel, voorzien van een inrichting die specifiek gericht is op het type reis van onze klant. In de Sprinters, bestemd voor de korte afstanden, zijn voldoende voorzieningen aanwezig voor de reizigers om zich staand vast te kunnen houden aan stastangen of handgrepen die aan stoelen bevestigd zijn. De Intercity s zijn daarentegen bestemd voor langere afstanden. In verband met de gemiddeld langere reistijd die de reizigers doorbrengen in dit type trein, is het interieur vooral gericht op voldoende zitplaatsen en comfort en daarom minder gericht op staplaatsen. Overigens geldt voor al het nieuw aan te schaffen en al het te moderniseren materieel dat er conform de nieuwe normen voortvloelend uit Europese regelgeving handgrepen aan de stoelen worden bevestigd. Zo beschikt de nieuwe Intercity Dubbeldekker (waarvan de eerste treinstellen werden opgeleverd in februari 2012) bijvoorbeeld al over handgrepen aan de stoelen. Overige 4

5 Het Vervoerplan bevat de kpi Vervoercapaciteit in de spits. De granswaarde ligt op g9%. art. 11 Wo b Dienstregeling 2013 Er kwamen o.a. meldingen binnen over onderstaande treinreizen: De avondspits tussen Amsterdam en Almere. De avondspits tussen Amsterdam en Zaandam waarin le klas reizigers aangaven onvoldoende zitplaatsen te hebben. Reizigers tussen Utrecht en Geldermalsen na da avondspits. Reizigers tussen Schiphol en Leiden in de ochtendspits. Dp basis van de klachten en de analyse heeft NS de volgende maatregelen genomen: In de avondspits tussen Amsterdam en Almere zullen de stoptreinen die vertrekken uit Amsterdam om en richting Almere worden verlengd. Voor de trein die vertrekt op uit Amsterdam is dit inmiddels gerealiseerd. Deze trein is verlengd van 6 rijtuigen naar 8 rijtuigen. De Intercity die uit Amsterdam vertrekt richting Zaandam om is inmiddels verlengd van 6 rijtuigen naar 8 rijtuigen zodat er voldoende zitplaatsen in de eerste klas aanwezig zijn. Na de avondspits wordt de sprinter vanuit Utrecht richting Geldermalsen, die om uur uit Utrecht vertrekt, verlengd. Dit gebeurt zo snel mogelijk zodat we ook na de avondspits voldoende zitplaatsen kunnen bieden. De meldingen over de sprinter tussen Schiphol en Leiden waren te herleiden naar een dag waarin er een stremming heeft plaatsgevonden. Aangezien het hier een incident betrof zal deze trein niet verlengd worden. NS heeft naar aanleiding van reizigerstellingen en klachten op enkele trajecten waaronder de Flevolijn maatregelen genomen door meer materieel in te zetten. Daarna zijn de klachten afgenomen. Biizondere situatie: winterweer Om de treinenloop bij winterse weersomstandigheden onder controle te houden, beperkt NS soms de dienstregeling. Er rijden dan minder treinen. Als er niet minder reizigers zijn, leidt dit tot volle treinen. Dit nadeel wordt kleiner geacht dan het voordeel dat met een uitgediende dienstregeling voorkomen kan worden dat de treinenloop op gang en redelijk betrouwbaar blijft. Overigens monitort NS ook in deze situatie scherp of er grote problemen ontstaan en bekijkt men of er hier en daar oplossingen mogelijk zijn die de robuustheid van de treinenloop niet schaden. 5

6 Bijlage 1 De wijze van inzet van het materieel op de korte termijn (bron: Vervoerplan 2005 art Bij het bepalen van de materieelinzet is het noodzakelijk een goede balans te bereiken tussen de kwaliteit die NS wil aanbieden aan haar klanten en de hoeveelheid in te zetten materieel (zeer bepalend voor het kostenniveau). Om deze balans te bereiken heeft NS comfortnormen ontwikkeld. Om deze comfortnormeri toe te kunnen passen, moet de vervoervraag per traject bekend zijn. De vervoervraag oer traject NS telt voortdurend het aantal reizigers in de treinen en stelt over een gedefinieerde periode een gemiddelde treinbezetting vast. De planningsfunctie van NS gebruikt deze gemiddelde treinbezetting naast andere gegevens over de vervoervraag om de vereiste hoeveelheid materieel te plannen. Materieelcaraciteit (=comfortnormen + materieelinrichtinci) De comfortnormen die NS toepast bestaan uit drie comfortniveaus: Comfortabel, Acceptabel en Vol. Deze comfortniveaus geven de capaciteit van een treinstel of rijtuig aan door meer of minder staanplaatsen mee te tellen. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de comfortniveaus. Het betreft alleen de 2e klasse. De norm voor de le klas is altijd gebaseerd op alleen zitplaatsen. Tabel 1 Norm \ Type plaatsen Zitplaatsen Klapzittingen Staanplaatsen Comfortabel 100% 100% 0% Acceptabel 100% 50% 50% Vol 100% 0% 100% De comfortnormen zoals in tabel 1 aangegeven past NS vervolgens toe in de materieelplanning en bepaalt op basis hiervan het aanbod van beschikbare plaatsen. In de onderstaande tabel is deze toepassing weergegeven. In deze tabel staat de term niet maatgevend. Dat betekent dat de betreffende zitplaatscapaciteit niet maatgevend is voor de inzetplanning. Tabel 2 Tijd/klasse Spits Dal Treinformule le klas 2e klas le klas 2e klas Intercity/Snel 15 min Comfortabel Comfortabel Comfortabel Comfortabel Intercity/Snel < 15 min Comfortabel Acceptabel Comfortabel Comfortabel Sprinter/Stoptrein 15 min Niet maatgevend Acceptabel Niet maatgevend Comfortabel Sprinter/Stoptrein < 15 min Niet maatgevend Vol Niet maatgevend Comfortabel Spits: maandag t/m vrijdag, uur en uur Het resultaat van het toepassen van de comfortnormen Door de comfortnormen op de bovenstaande wijze toe te passen zal de inzet van het materieel in meer dan 80% (gemiddelde + standaardafwijking) van de gevallen voldoen aan de boven aangegeven comfortnormen. De gemiddelde kans op een zitplaats, gemeten op het drukste moment van het jaar, zal daardoor hoger zijn dan 80%. Een en ander gegeven de verwachte vervoersvraag en uitgaande van de gehanteerde comfortnormen. Bijsturen ger dag en per week De toepassing van de comfortnormen resulteert in een specificatie van het in te zetten materieel op de verschillende trajecten. Deze inzet wordt verwerkt in de materieelplanning van de dienstregeling. Tijdens de uitvoering van de dienstregeling kan de conducteur constateren dat er sprake is van overbezetting. Op basis van de deze en mogelijk andere signalen wordt besloten om per direct materieel op het betreffende traject bij te plaatsen of dat te doen in het eerstkomende wijzigingsblad van de dienstregeling. 6

7 L qm i:i iie

8 Tob 25 Sprinter meldingen/klachten per treinnummer van t/m Plaats Treinnr Aantal oer treinnr serie Den Bosch-Nijmegen v.v. In de ochtendspits zijn diverse van deze treinen versterkt waardoor de grootste knelpunten zijn opgelost. We gaan aankomende week nog wel monitoren of deze treinserie een goede bezetting heeft. Wel bestaat het beeld dat studenten hier de le klas bezetten waardoor er klachten ontstaan over de le klas serie Deurne-Den Bosch v.v. Vanuit BPO was de 9600 serie aangegeven als een risicoserie en deze treinserie was makkelijk te versterken aangezien er een materieelkoppeling plaatsvindt tussen de 4400 en 9600 serie serie Eindhoven-Tilburg v.v. Door het studentenvervoer tussen Eindhoven-Tilburg v.v. bleek de stoptrein niet meer over voldoende capaciteit te beschikken. Vanuit het Mot is deze serie daar waar nodig dan ook versterkt /6000/16000 serie Breda-Utrecht v.v. Vanwege werkzaamheden te Breda is da materiaalplanning van de serie aangepast. Een aantal trainen zijn hierdoor te klein gepland. Vanuit het Mot is da actie uitgezet om de trainan mat klachten dan ook waar ta gaan varstarkan serie Gouda-Den Haag v.v. Een aantal trainan in ochtendspits is afgelopen week gamonitord. Uit daza monitoring blijkt dat da trainsaria goed aan da normaring voldoet en er vardar dus gaan actias noodzakelijk zijn serie Dordrecht-Den Haag v.v. Dok deze serie werd vooraf als risicosaria benoemt en daarom ook gamonitord. Da rasultaten van da monitoring laten aan rustig beeld zien en verder actie is dan nu nog niet nodig. Da saria wordt verder nog wal gevolgd. 8

9 2100/2200 serie Rotterdam-Amsterdam v.v. Door het wegvallen van de 600 serie tussen Amsterdam en Rotterdam v.v. was er de zorg dat de 2100 en 2200 serie geconfronteerd zouden worden met een overbezetting. Dit is niet gebeurd en beide series laten een rustig beeld zien en er zijn de afgelopen Tob 25 Intercity meldingen/klachten per treinnummer van t/m Plaats Treinnr Aantal oer treinnr is versterkt met +/- 100 zitplaatsen 1626 is versterkt met +/- 200 zitplaatsen is versterkt met +/- 300 zitplaatsen is versterkt met +/- 300 zitplaatsen 3727 en 1930 worden versterkt ingaande dienstregeling en 3624: er is geprobeerd een extra pendeltrein te laten rijden maar dit past niet op de stations Breda en Roosendaal (doordat er niet voldoende infra beschikbaar is). Er vindt nu een proef plaats op de serie 3600, waarbij er met infraroodmetingen vrijwel exacte reizigersaantallen gemeten kunnen worden. Op basis van de uitkomsten van deze proef gaan we verder acties uitzetten om voldoende capaciteit tussen Roosendaal en Nijmegen te bieden. Van o.a. trein 826, 2124 en 2216 is nog niet voldoende duidelijk wat de oorzaak yen de meldingen is, deze dienen dus nog verder onderzocht te worden. Daarnaast is van een aantal treinen uit de tob 25 duidelijk dat de meldingen veroorzaakt zijn door calamiteiten in de uitvoering, dus bijvoorbeeld defect materieel en verstoringen in de treindienst. Hier kunnen we planmatig geen verdere actie op ondernemen. 9

10 Aantal meldingen per uur periode tim alle dinsdagen Aantal meldingen Q Q Q c c C 4 IN TIJ DSVEN STER % meldingen per uur 10