Acta. Bijlage V - II. van de Generale Synode Amersfoort-Centrum 2005 van de Gereformeerde Kerken in Nederland

Transcriptie

1 Acta van de Generale Synode Amersfoort-Centrum 2005 van de Gereformeerde Kerken in Nederland Bijlage V - II Beoordeling bezwaren tegen vaststelling 1 e lezing Negentig gezangen

2 Het auteursrecht van deze tekst berust hetzij bij de auteur, hetzij bij de Gereformeerde Kerken in Nederland. Voor alle zaken het auteursrecht betreffend kan contact opgenomen worden met het deputaatschap Generaal-synodale publicaties via: Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in wat voor vorm of op wat voor manier dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de rechthebbende, behoudens de uitzonderingen bij de wet gesteld. 2 ACTA GENERALE SYNODE AMERSFOORT-CENTRUM 2005

3 Bijlage 5.2 Beoordeling bezwaren tegen vaststelling 1 e lezing Negentig gezangen Lied Alg brief Klein, klein kindje, Mozes moeder zingt De wijzen, de wijzen Maria heeft aan Jezus In de lente van mijn leven Ik ben het licht der wereld Jeruzalem is hemels Als een bruid op haar mooist O Heiland, open wijd de poort Blaas de bazuin en sla de trom Wees stil en kom wat dichter bij Waar is een rustpunt in de nacht Epifanie Nu graf en steen getuigen Paaslied Alles, alles is gelegen Woord van Schepping Heer laat het licht zijn om ons heen Heer, God wij allen loven U Zo vriendelijken veilig als het licht 195 Marum Vlaardingen, bijlage Beverwijk br. Vossebelt e.a Vroomshoop GEREFORMEERDE KERKEN IN NEDERLAND 3

4 Liednr.dep. rapport: Nr. 5 Titel: Klein, klein kindje Bezwaar (brief 277, Vroomshoop) Beoordeling Kinderlied. Dit lied is van zo n grote simpelheid Dit is inderdaad een simpel lied. En de naam van Mozes wordt niet dat we voorstellen de synode te vragen dit lied genoemd. uit de selectie te verwijderen. De naam van Het bezingt in eenvoudige kindertaal de geschiedenis van Mozes in het Mozes wordt niet genoemd. biezen mandje. Wat is er voor bezwaar om zo nu en dan de eenvoudige Veel te simpel; geen gemeentezang. kindertaal de gemeente op de lippen te leggen? Het is juist vanwege z n eenvoud prima geschikt om te zingen in diensten met aanpassingen. Dat de naam van Mozes niet genoemd wordt is geen bezwaar. Dit lied gaat zo specifiek over Exodus 2, dat het gezongen zal worden in een dienst, waarin de naam van Mozes meermalen wordt genoemd. Bezwaren zijn niet overtuigend en ook niet van zodanig gewicht dat besloten moet worden tot verwijdering uit de bundel. Het lied kan goed gezongen worden in diensten met aanpassingen. Liednr.dep. rapport: 19 Titel: De wijzen, de wijzen Bezwaar: brief 222 Vlaardingen: Niet geschikt voor gemeentezang, kindertaal en vooral vs 7 beetje onzinnig Kindertaal komt voor in een groot deel van de in deze bundel geselecteerde bijbelliederen. De bundel dient ook liederen te bevatten voor kerkdiensten met aanpassingen. Bedenkingen tegen vers 7 worden niet uitgewerkt. Zij zullen niet slaan op regel 1 en 2. Regel 3 baden in het zonnelicht kan ook heel goed gelezen worden als: in het schijnsel komen van het Licht der Wereld. Regel 4 ogen dicht doen kan ook de betekenis hebben van aanbidding. Daarover lezen we echter niet in de schrift. Wel over hulde bewijzen. Bezwaar afwijzen, vrijgeven in 2 e lezing Weliswaar enige dichterlijke invulling bij één vers maar zeker geen reden om het lied af te wijzen. Juist door de kindertaal is het lied uitstekend geschikt voor diensten met aanpassingen. 4 ACTA GENERALE SYNODE AMERSFOORT-CENTRUM 2005

5 NGz, 2 de lezing Liednr.dep. rapport: Nr. 27 Titel: Maria heeft aan Jezus Bezwaar: (brief 222, Vlaardingen) Taalgebruik is beeldend/verhullend en de melodie is lastig; toepasbaarheid is beperkt; vers 1 en 2 zijn bijbeldeel en vers 3 toepassing Door de beelden in vers 1 staat Jezus als koning centraal. Een bijbellied is vaker beperkt toepasbaar, in die zin dat het goed gezongen kan worden in een bepaald deel van het kerkelijk jaar. Dit lied past goed in de tijd voor Pasen. Het is geen bezwaar dat het vooral gezongen zal worden wanneer Marcus 14 wordt gelezen. Dirk Zwart heeft voor deze tekst een nieuwe melodie geschreven. De melodie is dus zeker onbekend en de gemeente moet zich die gaandeweg meer eigen maken. Het lied sluit nauw aan bij Marcus 14 en past goed in de tijd voor Pasen. 90 gez.2 e lezing Liednr.dep. rapport: 29 Titel: In de lente van mijn leven Bezwaar: (brief 277,Vroomshoop) Kunnen wij dit lied wel zingen? Het lied geeft Het begin van dit lied is een klaagzang, verandert in vers 3b in een een dialoog in Hanna zelf, die we niet in de loflied. Specifiek voor Hanna in de tempel. bijbel tegenkomen. In de bijbel wordt ze een De persoonlijke nood speelt wel een rol in dit lied(vergelijk overigens profetes genoemd, haar verwachting van God Lucas 2, 36 en 37), maar er is zeker ook ruimte voor blijdschap over de stempelde haar leven, verlossing voor Gods vervulling van de profetie: couplet 4: Kind mijn vreugde vindt bij de volk en niet haar persoonlijke verlossing wachters in Jeruzalem gehoor. Vgl. Jes. 62: 6 : wachters op de muren (brief 235, E. Vossebelt e.a.) van Jeruzalem geposteerd die dag en nacht tot God zullen roepen voor Lijkt alleen te gaan over de persoonlijke nood de vervulling van Zijn beloften. Juist de tegenstelling tussen het eerste van Anna. Wij weten niet veel over haar en tweede deel is mooi. emoties, maar het lied wel. Ze diende God In couplet 2: Vastend, biddend in de tempel staat niet dat dat alleen onafgebroken in de tempel. Bij het haar persoonlijke nood betrof. De verlossing van het volk Israël mag aanschouwen van Jezus loofde ze God om de Hanna ook ervaren als haar persoonlijke verlossing. verlossing van Jeruzalem, dat komt in het lied Mooi vormgegeven dichterlijke tegenstelling tussen eerste en tweede niet tot uiting deel van het lied. Bezwaar afwijzen, vrijgeven in 2 e lezing Gaat inderdaad over een specifiek Bijbelgedeelte maar er is geen werkelijk argument in de brieven genoemd dat vrijgeven zou verhinderen. Lied voldoet aan de drie beoordelingscriteria GEREFORMEERDE KERKEN IN NEDERLAND 5

6 90 gez.2 e lezing Liednr.dep. rapport: 33 Titel: Jezus zegt:blijf niet alleen Bezwaar: (brief 222,Vlaardingen) Tekst van vers 2 ongeschikt, en de melodie is te moeilijk. Het is een eenvoudige tekst, kinderlijk Niet duidelijk is waarom de tekst van vers 2 ongeschikt is: Als zondige mensen vinden wij in het leven de weg niet, alsof we dwalen in het donker. Met Jezus vind je die weg wel. Moeilijkheidsgraag van de melodie is betrekkelijk. Eventueel voor kinderen. Geen argumenten in de bezwaren gegeven Liednr.dep. rapport: 41 Titel: Jeruzalem is hemels Bezwaar: brief 222 Vlaardingen: Niet geschikt voor gemeentezang, Openb 17; Jeruzalem <=> Babel; taalgebruik "hoer" niet geschikt voor gemeentezang; tekst is beeldend/verhullend en moet toegelicht worden Brief 235 Vossenbelt e.a. Het gaat hier over het hemelse Jeruzalem. Dat is de bruid van Christus. Er wordt in het lied wel over een bruid gezongen, maar als op zichzelf staand. Maar de bruid van Christus kan alleen leven doordat ze is gekocht en betaald met zijn bloed. In het lied lijkt het zelfs of de bruid van zichzelf goede daden doet. De literaire weergave overschaduwt het werk van het Lam. Beoordeling Wanneer in de tekst van de bijbel zo duidelijk van Babel als hoer wordt gesproken, zal dat ook een plaats dienen te krijgen in het bijbellied. De vraag is alleen of dat in dit lied niet te expliciet is. Een ander punt is dat twee gedeelten uit Openbaring in één lied zijn samengebracht. Ook bij een preek over openbaring 21 zal een en ander moeten worden toegelicht om bij eventueel gebruik van dit lied het verband met de hoer duidelijk te maken. De thematiek van bruid en hoer is vanuit de samenhang van het boekopenbaring te verdedigen al zal het soms confronterend overkomen. 6 ACTA GENERALE SYNODE AMERSFOORT-CENTRUM 2005

7 90_2 e l Liednr.dep. rapport: Nr. 42 Titel: Als een bruid op haar mooist Bezwaren (brief 235, E. Vossebelt en 8 andere leden uit de kerk van Beverwijk) Couplet 2, regel 7: kunnen wij wel zonen van Jezus genoemd worden? Hetzelfde couplet: het belangrijke getal 12 verdwijnt naar de achtergrond Het woord zonen moeten we begrijpen in het verband. Dan merken we op dat het beeldspraak is. Eerst is er sprake van Jakobs zonen (regel 5), en parallel daaraan komt het zonen in regel 7 terug. Zoals Jakob zijn zonen had, zo heeft Jezus zijn zonen, expres zo uitgedrukt om de eenheid tussen het Oude en Nieuwe Testament te benadrukken. Dat wil ook uitgedrukt worden in het getal 12. Het belangrijke getal 12 heeft in Openbaring 21 bijzondere betekenis. Dat wordt in couplet 2 volledig gehonoreerd, maar wel op een bijzondere manier. Twaalf namen staan op de poorten, de namen van Jakobs zonen. Maar hoe zit het dan met de twaalf namen op de fundamenten? Dat wordt duidelijk in de laatste drie regels. We zien hier een associatie met de geschiedenis rond het verraad van Judas (elf en een). Judas plaats is later door één weer ingenomen, zodat het twaalftal toch weer vol wordt. Dat moet in de woorden elf en een gehoord worden. Apostelen zijn ook zondaren, en toch maakt God zijn getal weer vol en gebruikt ze voor het fundament van de nieuwe stad. Het getal 12 komt een bijzondere maar heel sprekende manier tot z n recht. De aangevoerde bezwaren tonen niet aan dat de omstreden regels onschriftuurlijk zijn. NGz, 2 de lezing Liednr.dep. rapport: Nr. 44 Titel: O Heiland, open wijd de poort Bezwaar: (brief 235, E. Vossenbelt) Dit lied roept onduidelijkheid op. Verplaatst het ons in het Oude Testament? Maar Christus is toch al naar deze aarde gekomen? Of gaat het om de wederkomst van Christus? Dat kan ook niet, want volgens het lied staan we nog echt met lege handen. En Christus heeft ons juist Zijn Heilige Geest gegeven als Trooster. Het is een lied voor Adventstijd. Advent is de voorbereidingstijd voor Kerst. Tegelijk kijken we uit naar zijn Terugkeer in heerlijkheid. Het heil kan alleen uit de hemel komen. Dit lied verwoordt het sterke verlangen van de christelijke kerk, om ten volle te genieten de beloften van God in Jezus Christus, onze Here (verg. art. 36 NGB). Het is een mooi en sterk adventslied GEREFORMEERDE KERKEN IN NEDERLAND 7

8 NGz 2 e lezing Liednr.dep. rapport: 45 Titel: Blaas de bazuin en sla de trom Bezwaar: (brief 235,E. Vossebelt e.a.) Bezwaren tegen de volgende uitdrukkingen: de toekomst staat in deze ster, geen schriftuurlijk taalgebruik hier is God zelf in vlees en bloed, geeft voet aan verkeerde gedachten Bewijs voor onschriftuurlijk taalgebruik ontbreekt. Vergelijk ook Num.24:17: Een ster komt op uit Jakob. De ster is het symbool van de verlossing door Jezus, toekomst. God is vleesgeworden in Zijn Zoon. Vergelijk Johannes 1: 1, 14 Bezwaar afwijzen, vrijgeven in 2 e lezing De argumenten voor de bezwaren worden niet gegeven. Goed te zingen vers in de Kersttijd Liednr.dep. rapport: 47 Titel: Wees stil en kom wat dichter bij Bezwaar: brief 195 kerk te Marum Vers 5 De laatste regels van dit couplet luiden: Hij geeft mij meer dan God mij vraagt: mijn vruchten zijn uit Hem! Nu is het een voluit bijbelse gedachte dat Christus ons vrucht doet dragen, maar kun je zeggen dat Hij ons nú wat dat betreft al meer geeft dan God ons vraagt? Want hoe is dit te rijmen met Zondag 44 van de Catechismus, waar we belijden dat zelfs de allerheiligsten in dit leven niet meer dan een klein begin van de gehoorzaamheid hebben die God van ons vraagt? Deze zin gaat met name over wat Jezus zelf zegt in Johannes 15: Veel vrucht dragen, vrucht die blijft. Dat is onvoorstelbaar meer dan wat wij van ons zelf belijden in zondag 44, wat wij doen is onvolmaakt. Maar wat Christus ons laat doen, zijn goede werken, die Hij tevoren bereid heeft. Opdat wij daarin zouden wandelen. Efeze 2:8-10. De zin verwoordt dat de genade die wij in Christus ontvangen buitegewoon groot is. Bezwaar afwijzen, vrijgeven in 2 e lezing Dichterlijke taal, die niet onschriftuurlijk is. 8 ACTA GENERALE SYNODE AMERSFOORT-CENTRUM 2005

9 Liednr.dep. rapport: Nr. 50 Titel: Waar is een rustpunt in de nacht Bezwaar (brief 195, van de kerk te Marum) Beoordeling De laatste regels van couplet 3 luiden: er is vergeving van het kwaad voor iemand die zijn naaste haat. Maar is er echt vergeving voor wie zijn naaste haat (tegenwoordige tijd)? Want hoe is dit te rijmen met 1 Johannes 1:9, waar we lezen: Indien wij onze zonden belijden, Hij is getrouw en rechtvaardig, om ons de zonden te vergeven en ons te reinigen van alle ongerechtigheid? Met andere woorden: moet aan vergeving geen berouw voorafgaan, en het vaste voornemen om de zonde na te laten? Waar gaat het om in dit couplet? Het tekent de kracht van Christus werk. Hij heeft met zijn dood en opstanding vergeving verdiend voor ons. En dat reikt zover, dat zelfs voor mensen die in haat leven met de naaste er toch vergeving mogelijk is. Inderdaad zal daar berouw en bekering aan vooraf dienen te gaan, dat is juist. Maar dat is in dit vers niet het punt waar het om gaat. En hoeft dus ook in de kortheid van het gedicht niet genoemd te worden. Het wil hier tekenen dat Gods vergeving oneindig groot is, en dat gebeurt op een goede, verantwoorde manier. In het bezwaar wordt niet aangetoond dat de omstreden zinsnede onschriftuurlijk is; ze kan op een heel schriftuurlijke wijze gelezen en gezongen worden. 90 gez.2 e lezing Liednr.dep. rapport: 55 Titel: Nu graf en steen getuigen Bezwaar: (brief 195,Marum en 222, Vlaardingen) hoor hoe de vogels zingen de Schrift maakt geen melding van vogels. Eerste twee regels van couplet 2 en 3 niet erg geschikt Pasen met verwijzing naar paradijs ongeschikt Waarschijnlijk wordt bedoeld dat in couplet 2 sprake is van fantasie. Er wordt hier echter een beroep gedaan op wat men weet namelijk dat in een tuin in de vroege ochtend altijd vogels zingen. Hier is van belang dat deze vroege vogels symbool zijn van het ontwakende leven van de opgestane Christus De verwijzing naar in den beginne is heel passend, het gaat om het tot leven wekken Mooi poëtisch lied, fraaie dichterlijke omschrijvingen GEREFORMEERDE KERKEN IN NEDERLAND 9

10 NGz, 2 de lezing Liednr.dep. rapport: Nr. 57 Titel: Alles, Alles is gelegen Bezwaar: (brief 277, Vroomshoop) Vroomshoop acht inzet van het lied mooi en Bij een lied dat begint met de belijdenis dat alles is gelegen aan goed. Het bezwaar richt zich tegen couplet 3: genade, is het lastig aannemelijk te maken bij het derde couplet dat de Op de vraag hoe wij uit de onrust van ons mens voorop staat. In dit lied valt het accent op het vele dat wij van leven komen, volgt de verzuchting dat ik toch God ontvangen. diep van binnen Gods genegenheid mag Tegelijk kent ons hart de worsteling, gevoed door de grillen van de winnen. Ik, de mens, voorop. Dit ondergraaft dag. Je verlangt naar Gods genegenheid waarin je rust mag vinden: de boodschap van de DL en is Remonstrants. genoegen staat tegenover onrustig; Gods genegenheid tegenover Gods Geest zal moeten beginnen in ons hart te grillen van de dag. werken. Vanuit die rust, het staan in de vrijheid van God (couplet 1) En wat is genoegen vinden? Ook als je je als worden wensen niet meer ingevuld vanuit de grilligheid van de dag. christen depressief voelt, geldt: Gods liefde is Het zijn de wensen van de mens die de Here vreest. er. Je mag vragen om Gods liefde genegenheid opnieuw te mogen ervaren, niet te mogen winnen. En ook: moet God in onze wensen voorzien? Naar mening Vroomshoop is lied in strijd met DL. Er is geen sprake van strijd met de DL; Het lied heeft wel oog voor de strijd van een christen met wereldse zaken die ons hart onrustig maken. De lof wordt gezongen op de God die zoveel geeft en eens alles nieuw zal maken. NGz_2e lezing Liednr.dep. rapport: 61 Titel: Woord van Schepping Bezwaar: brief 222 Vlaardingen geen mooie (?=retorische/lastige) melodie en te veel lange kyrie-eleison Er zijn geen bezwaren tegen de tekst ingebracht. Geen mooie of een lastige melodie, is op zich geen reden het lied af te wijzen. Lange Kyrie-eleisons zijn wij wellicht wat verleerd. Er is echter niets mis met uitgebreide verootmoediging en bede om ontferming, integendeel. Bezwaar afwijzen, vrijgeven in 2 e lezing Moeite met melodie is geen reden om lied af te wijzen. 10 ACTA GENERALE SYNODE AMERSFOORT-CENTRUM 2005

11 NGz, 2 de lezing Liednr.dep. rapport: Nr. 72 Titel: Heer, laat het licht zijn om ons heen Bezwaar: (brief 222, Vlaardingen) Vlaardingen stelt voor dit lied te schrappen; Het lied is op verzoek van de Gereformeerde Hogeschool te Zwolle beperkte toepasbaarheid; taalgebruik is geschreven aan het begin van een nieuw cursusjaar toen in 1997 een beeldend (waarmee bedoeld wordt: verhullend nieuw gebouw in gebruik werd genomen. Maar als je het zingt met de beeldend). Het is geen geschikte tekst om het overgang van het ene kalenderjaar in het andere in de gedachten kan jaar te beginnen dat zonder meer. Het huis van steen is dan niet de school, maar de kerk. Beperkte toepasbaarheid is bij een lied voor de jaarwisseling altijd aan de orde. Een voorbeeld van beeldend taalgebruik is couplet 3: de regenboog, teken van het verbond maar hier ook symbool van zowel veelkleurigheid als van volheid; zeven kleuren zoals het huis van de wijsheid gebouwd is op zeven zuilen; zeven is het getal van de volheid; De beelden zorgen er voor dat er een heleboel is om over na te denken bij dit lied! Bij overweging geven de bezwaren geen enkele aanleiding het lied te schrappen. Liednr.dep. rapport: Nr. 73 Titel: Heer God, wij allen loven U Bezwaar (brief 235, Vossebelt e.a.) Beoordeling In dit lied gaat het over engelen, die zingen in het hemelblauw. Het gaat hier niet over de blauwe lucht, maar over de woonplaats van God. Het lijkt ons niet juist om zulke fantasie aan een kerklied toe te voegen. Wij willen o.i. toch niet dat onze kinderen leren dat de hemel er blauw uitziet? We zullen allemaal op de een of andere manier een voorstelling hebben van de hemel, die veelal niet rechtstreeks op Schriftwoorden terug te voeren is. Dat geldt ook van het hier gebruikte beeld. Het kan niet als onschriftuurlijk worden aangemerkt, ook al is het niet uit bepaalde Schriftwoorden rechtstreeks af te leiden. Dit bezwaar toont geen onschriftuurlijkheid aan en is niet van zodanig gewicht dat het lied zou moeten worden verwijderd uit de selectie. GEREFORMEERDE KERKEN IN NEDERLAND 11

12 Liednr.dep. rapport: Nr. 90 Titel: Zo vriendelijk en veilig als het licht Bezwaar (brief 195 van de Kerk te Marum) Beoordeling De beginregels van couplet 1 luiden: Zo Dit beeldgebruik ligt dicht aan tegen het beeld dat de Schrift zelf ons vriendelijk en veilig als het licht / zo als een aanreikt, in bijvoorbeeld Romeinen 13 : 14: Omkleed u met de Heer mantel om mij heen geslagen / zo is mijn God, Jezus Christus. Dit beeld komen we ook tegen in Galaten 3 : 27: U ik zoek zijn aangezicht. De HERE wordt hier allen die door de doop één met Christus bent geworden, hebt u met vergeleken met een jas, die wij mensen om Christus omkleed. Waar de Schrift zelf dit beeld gebruikt, kan toch ons heengeslagen hebben. In de Schrift moeilijk het beeldgebruik van dit lied, dat er dicht tegen aanligt, komen we dit beeld niet tegen (wel wordt daar oneerbiedig genoemd worden. gesproken over de HERE die het licht als een mantel omgeslagen heeft, vergelijk Psalm 18:12, 104:2) en op ons komt dit oneerbiedig over. God is niet onze jas! Door het bezwaar is niet overtuigend aangetoond dat er sprake is van oneerbiedig en dus onschriftuurlijk beeldgebruik. 12 ACTA GENERALE SYNODE AMERSFOORT-CENTRUM 2005