Maatschappelijk effect van sport (en bewegen):

Transcriptie

1

2 De rol van De Tweesprong bij de Maatschappelijke agenda en in het sociaal domein 1 MAG: Gezondheid en bewegen 2 MAG: Groei en Ontwikkeling 4 MAG: Leren en Werken 6 MAG: Maatschappelijke betrokkenheid 8 MAG: Maatschappelijke ondersteuning 10 MAG: Wonen en leefomgeving 12 De Kracht van sport en bewegen in het sociaal domein 14 Arrangementenwaaier Sociaal Domein 15 Maatschappelijke rol van sport en beweegaanbieders 16 Sport en Zorg 16 Sport en Bewegen in het sociaal domein: zorg-piramide 17 Sport en bewegen in het sociaal domein: sport en bewegen als middel in het gezondheidsbeleid tips over het bevorderen van samenwerking tussen zorg, welzijn, sport en bewegen 19 Sport en bewegen in het sociaal domein: sport en bewegen als middel voor participatie 20 Sport en bewegen in het sociaal domein: sport en bewegen als middel voor jeugd en onderwijsbeleid 21 De Tweesprong: Veiiligheid en hygiëne 22 De Tweesprong: Onderhoud en Milieu 23 Bij het maatschappelijk beleid binnen de gemeente Kaag en Braassem speelt de Maatschappelijke Agenda (de MAG) een belangrijke rol. De basis van de MAG is een analyse die een beeld geeft van de gemeente: wat gaat goed en waar moet extra aandacht aan besteed worden? De gemeente heeft de vraagstukken uit de MAG rond een zestal thema s gegroepeerd. Op maatschappelijk gebied zijn nog meer ontwikkelingen gaande. Per 1 januari 2015 is een aantal taken uit het sociaal domein van de landelijke overheid naar gemeenten overgegaan. De Driemaster en Tom in de Buurt zijn door de gemeente ingeschakeld om de uitdagingen van de MAG en de drie transities (AWBZ/WMO/zorg, jeugdzorg en participatiewet) ten uitvoer te brengen. Zij zijn daar druk mee aan de slag. Sport en bewegen (sportaccommodaties en sportverenigingen) kan een belangrijke rol spelen bij de uitdagingen van de drie transities in het sociaal domein (en in Kaag en Braassem bij de MAG). Meer dan menigeen zich bewust is. Uit onderzoek van onder meer het NISB en de VSG blijkt dat organisaties die zich met het sociaal domein bezig houden, hun focus nog onvoldoende op de kansen van sport en bewegen hebben gericht. Jaarlijks brengt De Tweesprong een jaarverslag. Hierin wordt verslag gedaan van de activiteiten in het afgelopen jaar. Deze keer is er voor gekozen om dat te doen door te vertellen op welke manier De Tweesprong bijdraagt aan de diverse opdrachten in de Maatschappelijke Agenda en haar rol in het sociaal domein. Daarbij komen veel betrokkenen aan het woord! De Tweesprong speelt in Kaag en Braassem als (gemeentelijk) sportbedrijf een belangrijke rol voor individuele inwoners, verenigingen, onderwijs, sport, cultuur en organisatoren van evenementen. Dat doet De Tweesprong met het beschikbaar stellen van accommodaties in Roelofarendsveen, Leimuiden en Rijnsaterwoude. Daarnaast is Sportbedrijf De Tweesprong op een aantal manieren actief betrokken bij stimulering van sport en bewegen van jong tot oud. Op deze wijze draagt De Tweesprong bij aan het leefbaar houden van de woonkernen in Kaag en Braassem. Bij de manier waarop De Tweesprong hieraan invulling geeft, wordt zo veel mogelijk evenwicht gezocht tussen enerzijds een goede kwaliteit van dienstverlening en anderzijds zo laag mogelijke kosten voor de gebruikers en voor de gemeenschap. Op basis van klanttevredenheidsonderzoek en (externe) beoordelingen van financiële en bezoekersresultaten kan worden geconcludeerd dat De Tweesprong daarin slaagt. Het jaar 2014 is binnen de met de gemeente afgesproken financiële randvoorwaarden afgesloten. Wie het jaarverslag doorneemt zal concluderen dat De Tweesprong op dit moment al een actieve rol speelt bij het bereiken van de doelstellingen uit de MAG en in het sociaal domein. Met haar activiteiten en voorzieningen kan De Tweesprong de komende periode een rol (blijven) spelen bij de uitdagingen die de gemeente en de gemeenschap in de MAG en het sociaal domein te wachten staan! Maatschappelijk effect van sport (en bewegen): Individuele effecten Gedragsontwikkeling Schoolprestaties Sociale effecten Leefbaarheid Participatie Cohesie Integratie Veiligheid Gezondheidseffecten Obesitas Hart en vaatziekten Dementie Individuele effecten Sport vergroot ambitie Sport vergroot kwaliteit van leven Sport vergroot prosociaal gedrag Sport vergroot zelfvertrouwen Sport vergroot leerprestaties Sport vermindert spanning/stress Bezoek zwembad Recreatief Begeleide act Zwemles Veren./groepen Totaal Bezoek sportzalen De Tweesprong Kaskade Het Spant De Meerkant Totaal Sociale effecten Sport vergroot trots en identiteit Bezoek diversen Sport vergroot onderling vertrouwen Tennis Sport draagt bij aan sociale vaardigheden Diversen Squash Totaal Sport helpt criminaliteit bestrijden Sport bevordert schooldeelname en Bezoek totaal prestaties Sportlessen

3 Laagdrempelige (zwem) activiteiten voor alle leeftijdsen doelgroepen (van baby s tot en met senioren). Sportactiviteiten voor mensen met overgewicht en chronisch zieken met de beweegpas (in samenwerking met onder meer Fysiotherapie Alkemade). Sport en bewegingsstimulering door het geven van sportlessen op basisscholen (binnenschools en buitenschools). In samenwerking met diëtistes programma s over gezonde voeding en bewegen. Door het beschikbaar stellen van accommodaties de mogelijkheden scheppen voor verenigingssport, sport en bewegingsonderwijs en welzijnsorganisaties, zoals jeugd en jongerenwerk en sportverenigingen voor gehandicapten. Schoolzwemmen/natte gymnastiek voor leerlingen van het basisonderwijs. Mogelijkheden scheppen voor individueel sporten/ bewegen, zoals tennis, squash en zwemmen. Deelname aan en ondersteunen van de Nationale Sportweek. Op school hebben we het over gezond, ongezond eten maar op de manier zoals bij gym is het veel actiever. "Ren je rot", waar ga je staan bij... was zo's spel. De kinderen leerden op een actieve manier en weken later wisten ze precies nog te herinneren waar de les toen om draaide. Bewust met eten bezig zijn, is dus zeker aangekomen. Wanda Schut, Basisschool ter Does Samen met o.m. De Tweesprong hebben wij het programma De Beweegpas. Hierbij kunnen mensen met overgewicht of een chronische ziekte (die nooit of lange tijd niet gesport hebben) begeleid kennis maken met vier sporten: tennis, conditietraining, zwemmen en nordic walking. 90% van de deelnemers blijft na het programma zelfstandig sporten! Cora Vermeulen Fysiotherapie Alkemade SuperFitKids is een cursus voor kinderen die iets te zwaar zijn, maar dit samen met hun ouders willen veranderen. De cursus bestaat uit groepsbijeenkomsten en aansluitend sporten in De Tweesprong. Bij de cursus zijn ook een fysiotherapeut en een orthopedagoge betrokken. Leonie Goezinnen Diëtist en Lekker pûh!!! kindereetcoach We komen al zo n 15 jaar elke dinsdagochtend zwemmen in De Tweesprong. We zwemmen altijd samen. Gezellig samen al zwemmend kletsen en ook nog ongemerkt aan onze conditie werken. En niet te vergeten we drinken daarna altijd nog een kopje koffie in het restaurant! Herma Metselaar en Gery Windhorst Bezoeksters De Tweesprong MAG: Vraagstelling MAG: Beoogde effecten en doelstellingen In de MAG willen we ons richten op hoe we samen het hebben van een gezonde leefstijl kunnen bevorderen, bewegen en gezonder eten en het matigen van alcoholgebruik kunnen stimuleren. Daarnaast is het bevorderen van een psychische gezondheid belangrijk. 2 Effect 1: Bewust bezig Inwoners zijn zich bewust van schadelijke gevolgen van ongezonde leefstijl en passen gedrag aan. Kinderen en jongeren zijn weerbaarder tegen ongezonde leefstijl. Kinderen, jongeren en mensen met drempels om meer te bewegen (vanwege gezondheid, beperkingen, overgewicht, financiën), bewegen meer. Effect 2: In contact Versterken sociaal netwerk. Verminderen vraagverlegenheid. Inwoners worden gestimuleerd om anderen te helpen. Voor inwoners zijn voldoende activiteiten aanwezig voor het opdoen en/of onderhouden van sociale contacten. Inwoners voelen zich veilig. Al 30 jaar doen wij iedere dinsdagochtend mee met Aquasportief. Dit doen we al zeker zo n dertig jaar. We leren verschillende zwemslagen, trainen onze techniek en zijn bezig met onze conditie te verbeteren. De groep is inmiddels zo hecht geworden dat we ook naast het zwemmen andere activiteiten samen doen zoals wandelen en fietsvakanties. Yvonne van der Heden Bezoekster De Tweesprong Laatst vond ik het leuk dat ik een vrijkaart cadeau mocht geven aan een vriendin. De les van onze juf Pauline is gezellig en afwisselend. De groep die we hebben, is zeer sociaal naar elkaar toe. Als iemand ziek is sturen we een bloemetje of een kaartje. We drinken in ieder geval met de hele groep 2x per jaar een kopje koffie in De Tweesprong. Ik vraag mij wel af waar de mannen blijven. Ik knap er zelf altijd van op na deze gezellige ochtend, een aanrader voor iedereen! Nel van Velzen, Bezoekster De Tweesprong In samenwerking met De Tweesprong hebben wij voor ouders van zwemleskinderen tijdens de zwemlessen voorlichting gegeven over voeding en het belang van voldoende beweging voor kinderen. Leonie Goezinnen Diëtist en Lekker pûh!!! kindereetcoach 3

4 MAG: Vraagstelling Inzetten op preventie en het doorzetten na signalering van problemen zijn subthema s. Door samenwerking kunnen we moeilijkheden sneller oplossen. Ook moeten we ons richten op het normaliseren van vragen en is de decentralisatie van de jeugdzorg een belangrijk subthema. Het aanbieden van eigen activiteiten t.b.v. de doelgroep (baby s tot adolescenten) die er toe bijdragen dat kinderen veilig kunnen opgroeien, spelen en bewegen en dat zij vaardigheden kunnen ontwikkelen en talenten kunnen ontdekken. Met deze activiteiten wordt bijgedragen aan de opvoeding van de kinderen. Hierbij gaat het onder meer om de volgende activiteiten: Met een gediplomeerde gymnastiekonderwijzer verzorgen van binnen en buitenschoolse sportlessen voor scholen van het basisonderwijs in sportzalen, op sportvelden en in het zwembad. (In samenwerking met lokale sportverenigingen.) Verzorgen van zwemles en zwemactiviteiten voor jeugdigen: Ouder- en kindzwemmen, overlevingszwemmen voor peuters, zwemles, recreatief zwemmen en specifieke jeugdactiviteiten. De Tweesprong geldt in Nederland als voorbeeld bij overlevingszwemmen voor peuters en bij zwemles. De Tweesprong haalde in 2014 als eerste zwembad strengere licentie-eisen. Bij zwemlessen wordt samengewerkt met 2 kinderopvangorganisaties. De sportcoaches van De Tweesprong verzorgen, veelal in samenwerking met verenigingen, leuke afwisselende sportlessen. De kinderen leren vanuit een sportieve houding op een goede manier op een goede manier omgaan met hun medeleerlingen. Ze zijn altijd bijzonder enthousiast. Marja van Dijk Directrice basisschool De Kinderbrug Samen met de sportcoach van De Tweesprong geven wij handbalclinics op basisscholen. De kinderen zijn enthousiast. Na de clinics kunnen de kinderen ook bij MMO een aantal trainingen volgen. De opkomst was boven verwachting en een aantal kinderen is van MMO lid geworden. Paula Wolvers MMO handbal Het beschikbaar stellen van sportzalen, zwembad, sportveld en tennisbanen aan basisscholen, aan het Bonaventura College, aan sportverenigingen en aan andere organisaties (zoals Stichting Vakantiespelen Alkemade en Gehandicaptenorganisaties) voor bewegingsonderwijs, sportactiviteiten en activiteiten met een sociaal karakter. Intermediair bij het Jeugdsportfonds. De Tweesprong was één van de eerste zwembaden in Nederland die met overlevingszwemmen voor peuters aan de slag is gegaan. De Tweesprong boekt bijzonder goede resultaten met deze activiteit en geldt als voorbeeld voor andere zwembaden in Nederland. Kennis, kunde en enthousiasme zijn bepalend voor dit succes. Peter Verberne NPZ I NRZ Goed zwemonderwijs sluit aan bij wat het kind op dat moment nodig heeft. Bij goed zwemonderwijs staan het welbevinden van het kind en de betrokkenheid van zwemonderwijzers bij de zwemles hoog in het vaandel. De Tweesprong streeft dit na en dat is in hun zwemlessen terug te zien. Het zwemlesplan van De Tweesprong wordt door NPZ I NRZ als voorbeeld gebruikt voor andere zwembaden. Thamar Henneken NPZ I NRZ,Expertisecentrum Zwemonderwijs MAG: Beoogde effecten en doelstellingen Effect 1: Alle kinderen groeien op in een veilige omgeving Veilig opgroeien, spelen en bewegen. Kinderen en jongeren kunnen vaardigheden ontwikkelen en talenten ontdekken Kinderen en jongeren ontvangen passende ondersteuning. Er is een adequate zorgstructuur. Effect 2: Opvoeden doen we samen Ouders zijn toegerust om voor hun kinderen te zorgen en hen op te voeden. Versterken sociaal netwerk. Jongeren, ouders en professionals maken van een vraag geen probleem. Kinderen, jongeren en ouders weten waar zij ondersteuning kunnen krijgen. 4 Tijdens de boekenweek stonden de sportlessen van de sportcoach in het teken van lezen en kinderboeken. Bewegen en boeken lezen hebben wij daarbij op een leuke manier met elkaar gecombineerd. Irma van Dijk Sportcoach van De Tweesprong Excelsior heeft veel wekelijkse activiteiten voor alle leeftijdsgroepen. In de herfstvakantie organiseerden wij het Grote Gymfeest in De Tweesprong. Het aantal deelnemende kinderen (in de leeftijd van 3 tot en met 12 jaar) overtrof met bijna 30 al onze verwachtingen. Met veel hulp van ouders, kinderopvang en De Tweesprong werd het een fantastische dag. Femke Vermeij Excelsior Mijn belangrijkste reden om mee te doen met ouder en kindzwemmen was om ervoor te zorgen dat mijn kinderen niet de watervrees krijgen zoals ik altijd had. Gelukkig hebben ze dat allebei niet gehad en is het een halfuurtje quality time genieten van elkaar en het water. En er is tijd en gelegenheid om met andere ouders over allerlei zaken te kletsen. Maria van Klink Bezoekster De Tweesprong 5

5 MAG: Vraagstelling We moeten kijken naar manieren om het onderwijs en de arbeidsmarkt op elkaar te laten aansluiten. Verder zijn het verhogen van het opleidingsniveau en de Wet werken naar vermogen subthema s. Stageplaatsen voor onder meer: Snuffelstage en beroepsoriënterende stage voor leerlingen van het voortgezet onderwijs (o.m. Bonaventura College Roelofarendsveen en Leiden, Groene Hart Leerpark, Mare College, Wellant College) Stage middelbaar beroepsonderwijs (o.m. ROC Leiden Sport en Bewegen en CIOS, ID College Sport en Bewegen) Stage hoger beroepsonderwijs (o.m. management- en sportopleidingen van Hogescholen in Amsterdam, Den Haag en Haarlem) Stage beroepsopleiding zwemonderwijzer Maatschappelijke stage voor leerlingen van het voortgezet onderwijs (o.m. Bonaventura College) De Tweesprong is Calibris gecertificeerd. Werk: Werkervaringsplaatsen voor herintreders Werkplaatsen voor Wajongers/ Sociale Werkvoorziening Werkplaatsen voor (ex-)wao ers Ik ben twee stageperiodes van 4 maanden bij De Tweesprong geweest. Dat was super gaaf. De eerste stage heb ik kennis gemaakt met alle aspecten van De Tweesprong. Toen ik ergens anders geen stageplek kon vinden, kon ik bij De Tweesprong een periode met bij de sportcoach stage lopen. Ik heb bijzonder veel geleerd. Jessy Huiberts Stagiair Groene Hart Leerpark Eerst heb ik twee jaar bij De Tweesprong met een re-integratietraject gewerkt. Daarna kwam ik bij de SWA. Daarbij kwam mijn wens in vervulling. Echt werken bij De Tweesprong! Het schilderen doe ik misschien langzamer dan een schilder van een schildersbedrijf, maar ik doe het wel mooier! Ik ben blij met De Tweesprong. Het is hier net een soort familie en dat gevoel heb ik nooit eerder gehad. Als er iets is, vangen ze me op. Ik kan alles vragen, maar ze laten me wel mijn gangetje gaan. Ik ben gewoon één van De Tweesprong. Weet je wat gek is? Ik heb nu ook minder last van mijn rug en mijn schouders, terwijl ik nog steeds even hard werk. Als ik eerlijk ben, dan zou ik zelfs in de vakantie liever doorwerken. Miranda Vertegaal Medewerkster via de Sociale Werkvoorziening Armen Liparitjan via de Sociale Werkvoorziening bij De Tweesprong werkzaam MAG: Beoogde effecten en doelstellingen Effect 1: Een goede basis Alle kinderen kunnen terecht op een (passende) school. Leren voor een baan. 6 Effect 2: Werken loont Meer mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt zijn (en blijven) aan het werken. Organisaties zijn betrokken door mensen met afstand tot de arbeidsmarkt in dienst te nemen. Ik ben De Tweesprong dankbaar dat ze mij, vanuit de WAO, de kans hebben gegeven om de opleiding zwemonderwijzer te volgen. Daardoor ben ik nu aan de slag als zwemonderwijzer! Wil Beijne Medewerkster De Tweesprong Voor mijn studie moet ik mij tijdens mijn stage bezig houden met speciale doelgroepen. Bij De Tweesprong krijg ik de kans om te met ouderen en met schooljeugd aan de slag te gaan. Met onderzoek om te kijken wat zij ten aanzien van sport en bewegen willen doen, maar ook sport en bewegen in de praktijk brengen. Leuk dat De Tweesprong wilde meewerken aan het maken van een folder voor de SWA. Met de folder willen wij andere ondernemers/werkgevers motiveren en inspireren om net zo n succesverhaal neer te zetten als bij De Tweesprong. Monique Francken SWA, Sociale Werkvoorziening Manon van der Meer Stagiaire Hogeschool Den Haag, studie Sociale Culturele Vorming 7

6 Beschikbaar stellen van accommodaties aan verenigingen, stichtingen en groepen op het gebied van sport en cultuur, waaronder: MAG: Vraagstelling Het is belangrijk om ons te richten op het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers, willen we maatschappelijke betrokkenheid aanmoedigen. Daarnaast willen we ons richten op het bevorderen van vrijwillige inzet en het bevorderen van de civil society. Sport: Alkmania, Apollo, DOSR, Dunk Inn, Excelsior, In Up Go, Koersbalverenigingen Alkemade en Leimuiden, Moniques Move, KNHB, KNVB, Mascotte, Taekwondo, Alecto, Stichting Budosporten, Z&PCA, Let s Dive, Geef Gehandicapten Kans (GGK De Waterduikers), Albion, TV Alkemade, TV Leimuiden, SV Abbenes, TV Woubrugge, Vakantiespelen Alkemade, Watersportvereniging Braassemermeer, IJsclub Alkemade, IJsclub Nut en Vermaak, AV Plantaris, Chicaro, ODI, RKDES, Sotai Renshyu, Ons Uitje, SV Kickers, Play Fair, Setumup, Bocciavereniging, Hurley, HC Kikkers, Genwakai, Vakantie Kinderweek, HV Fiqas, HC Qui Vive, Motivators, Heren Trim, Sportvereniging Rijnsaterwoude, RTC, Kindkracht, ZS Wetterwille en Squaredance. De Tweesprong is nauw betrokken bij diverse activiteiten van de Stichting Sportpromotie Kaag en Braassem. Daarbij helpen zij onder meer bij de organisatie van de Nationale Sportweek, de Sportverkiezing en de Rabo-schoolsportdag. Rob van der Geest Stichting Sportpromotie Kaag en Braassem De creatief en verwendag van Stichting Droomdag is mede mogelijk gemaakt door De Tweesprong. Het was een bijzonder groot succes. Wij hebben ruim opgehaald. Wij willen dit evenement dan ook graag jaarlijks laten terugkeren. Anja Hoogervorst Stichting Droomdag Cultuur en diversen: Mavileo, Shantykoor De Marconisten, Lythemuthen, Square dancers, EHBO-vereniging Leimuiden/Rijnsaterwoude, Oranjevereniging Rijnsaterwoude, Liefde voor Harmonie., Stichting Groen Licht Ondersteunen van verenigingen door o.m.: beschikbaar stellen van materiaal bij evenementen sportstimuleringsprojecten op scholen advies en ondersteuning Een aantal dagen per jaar wordt sporthal De Tweesprong ingericht om kinderen te laten ervaren wat het betekent om met een beperking door het leven te gaan. Een grote groep vrijwilligers maakt dit ieder jaar weer mogelijk. De scholen en de leerlingen zijn altijd weer zeer enthousiast. Ook de mensen van De Tweesprong werken op allerlei manieren mee om het project te laten slagen. Ben van Wordragen Stichting Platform Gehandicapten KenB De Tweesprong is bij uitstek de geschikte plaats voor de Sleep Out! Met plaats voor 175 kinderen met hun tentjes en dan nog genoeg plaats voor vele leuke spelletjes en activiteiten. Daarbij kan van het buitenbad onbeperkt gebruik worden gemaakt, en wordt er s avonds in het binnenbad gezwommen! Een weekend zonder ouders met volop ruimte voor speel en zwemplezier! Welk kind wil dat nou niet? Saskia Hogeboom, Stichting Vakantiespelen Alkemade MAG: Beoogde effecten en doelstellingen 8 Effect 1: Balans tussen eigen leven en zorg geven Mantelzorgers weten waar zij terecht kunnen met vragen. Mantelzorgers ontvangen de ondersteuning die zij nodig hebben. Effect 2: Vrijwilligerswerk voor iedereen en door iedereen Inwoners zijn gestimuleerd en gemotiveerd om vrijwilligerswerk te doen. Vrijwilligers(organisaties) ontvangen ondersteuning Professionals en gemeenten zetten zich in om organisaties te faciliteren en bureaucratische drempels te verlagen. Sinds enkele jaren organiseren wij één keer per jaar rolstoelhockeywedstrijden. Dit is een groot succes. Samen met De Tweesprong maken wij op deze manier voor ongeveer 120 deelnemers (en hun aanhang) een geweldige dag mogelijk. Ben van Wordragen Stichting Platform Gehandicapten KenB Wekelijks ga ik op woensdagochtend samen met mijn dochter Brenda lekker zwemmen in De Tweesprong. Ik haal Brenda dan thuis op. Zowel Brenda als ik zwemmen (en kletsen) met veel plezier. Zwemmen is het één van de weinige sport en bewegingsactiviteiten die Brenda kan doen. Zij heeft namelijk een zeer beperkt gezichtsvermogen. Annie van der Meer Bezoeker De Tweesprong Als vereniging staan wij voor de nodige uitdagingen. Waar mogelijk worden wij (onder meer) door De Tweesprong ondersteund. Bijvoorbeeld ten aanzien van het verkrijgen van (landelijke) subsidies. Ed Bongers Zwemvereniging Z&PC Alkemade 9

7 Accommodaties beschikbaar stellen t.b.v.: Verenigingssport Gehandicaptensport en gehandicaptensportverenigingen, zoals rolstoelhockey, Boccia en GGK-De Waterduikers GIPS-project (begrip kweken bij scholieren basisonderwijs voor gehandicapte medemens) Eigen zwem en sportaanbod De beweegpas voor chronisch zieken en mensen met overgewicht Zwemles (jeugd en volwassenen) t.b.v. veiligheid en deelname aan andere sporten zoals zeilen, roeien, schaatsen op natuurijs e.d. Stageplaatsen voor alle opleidingsniveaus Werk(ervarings)plaatsen voor wajongers (ex-)wao ers en reintegratieplaatsen voor personen in de bijstand In 2014 is een folder in de Poolse taal opgesteld en verspreid om Polen die de Nederlandse taal niet machtig zijn te informeren over de (sport en bewegings) mogelijkheden bij De Tweesprong. Iedereen moet kunnen sporten. Toch is het niet voor iedereen financieel mogelijk. Daarom ben ik blij dat ik als intermediair ouders behulpzaam kan zijn bij het aanvragen van een bijdrage van het Jeugdsportfonds. Frank Serlier Sportcoach van De Tweesprong Als mijn kinderen mij in het water vastpakten, kreeg ik toch angst. Hoe zal ik reageren als ik onder water kom? Draag ik mijn angst niet over aan mijn kinderen? Bij de zwemvaardigheidslessen in De Tweesprong verdween mijn angst en heb ik (beter) leren zwemmen. Zwemclub De Waterduikers is een onderdeel van de stichting Geef Gehandicapten Kans (G.G.K.). De zwemclub is opgericht in Het aantal deelnemers is gegroeid van 3 (in 1980) tot momenteel 28 zwemmers. Zij komen met grote regelmaat op zaterdagmiddag naar De Tweesprong. Een vaste groep van 20 enthousiaste vrijwilligers begeleidt de deelnemers bij het zwemmen. Er worden vaste koppels gevormd, waarbij er aandacht is voor de verschillende zwemvaardigheidsniveau s en de verdeling in het zwembad. Naast het plezier dat aan deze sport wordt beleefd, zijn er ook mogelijkheden tot het behalen van diploma s, certificaten en sterzwemmen. Jong en oud kan deelnemen. Mede omdat in de wijde omgeving op dit terrein nauwelijks initiatieven zijn, doen ook belanghebbenden uit de regiogemeenten een beroep op ons. Ruim 35 jaar zijn De Waterduikers actief en gelet op het enthousiasme van de deelnemers en de vrijwilligers kunnen we nog steeds spreken van een enorm succes. John van Berkel GGK De Waterduikers Jacqueline Turk Bezoekster De Tweesprong 10 MAG: Vraagstelling Het creëren van algemene voorzieningen en het invulling geven aan de decentralisatie van begeleiding zijn subthema s. MAG:Beoogde effecten en doelstelling Zelfstandig met een zetje Inwoners zijn zo veel mogelijk (financieel) zelfstandig. Inwoners zijn zich bewust van gevolgen van ouder worden/ziekte en nemen zelf tijdig maatregelen. Weten en durven hulp te vragen en hulp (durven) accepteren. Inwoners krijgen snel hulp/ondersteuning. Gewone zwemlessen waren voor Jean Paul geen optie, want hij heeft klassiek autisme. Alle lof voor De Tweesprong. Zij hebben gezorgd dat Jean Paul toch heeft kunnen leren zwemmen. In die tijd hebben wij ook met Jean Paul gezwommen en dat zullen wij blijven doen. Jean Paul van Leeuwen Vader van Jean Paul Na deelname aan de beweegpas (met 4 sporten) ben ik bij Excelsior blijven sporten. Dat doe ik al weer 2 jaar. Ik heb het er reuze naar mijn zin. Ik heb weer conditie gekregen en weer lol om te gaan sporten. Ik wil het iedereen aanraden om weer te gaan sporten. Het is leuk, gezond en goed voor iedereen! Berna v.d. Meer Deelneemster aan de beweegpas Zo is het leuk om te doen. Het gaat om plezier met elkaar tijdens het bewegen. Ik kan weer de brug op fietsen. Deelnemer aan de beweegpas 11

8 (Ondersteuning bij) Beheer van accommodaties t.b.v. sport, cultuur en onderwijs en eigen activiteitenaanbod in: Roelofarendsveen: De Tweesprong (zwembad, sporthal, sportzaal, racketcentrum) Sportzaal Kaskade Leimuiden: Het Spant (sporthal, sportzaal, toneel en multifunctionele ruimte) Rijnsaterwoude De Meerkant (sportzaal) Activiteiten in of ten behoeve van alle gemeentekernen: De beweegpas Combinatiefunctionaris / sportcoach Nationale Sportweek Racketcentrum, sporthal en zwembad (De Tweesprong) Samen met de sportcoach van De Tweesprong laten wij de kinderen van basisscholen in Leimuiden en Rijnsaterwoude tijdens de sportlessen als buitenschoolse activiteit kennis maken met onze vereniging en het skeeleren. De scholen en de kinderen zijn enthousiast en voor veel kinderen is het de eerste stap naar onze vereniging. Cock de Blaeij IJsclub Nut en Vermaak Tijdens de Nationale Sportweek organiseert de Stichting Sportpromotie Kaag en Braassem de Rabo-sportdag voor de basisscholen in Kaag en Braassem. Deze dag wordt georganiseerd door leerlingen en gymdocenten van het Bonaventura College, de gymdocenten van de SSBA en de sportcoaches van De Tweesprong. Rob van der Geest Stichting Sportpromotie Kaag en Braassem Elke maandag geeft Frank gymles op onze school. Bij de gevarieerde gymlessen verzorgt hij samen met sportverenigingen uit de omgeving, zoals de basketbal-, handbal-,badminton- en hockeyvereniging, clinics. Wij hebben ook al een paar dans-clinics gehad. Alle kinderen reageren zeer positief en het heeft geleid tot meerdere nieuwe leden voor enkele clubs. Een uitstekende sportcoach dus! Bertus de Lange Leraar basisschool Esselyckerwoude De Tweesprong biedt ons met de sporthal, de tennis en squashbanen en het zwembad de mogelijkheid om leerlingen tijdens sportlessen en clinics kennis te laten maken met diverse sporten. Dat is natuurlijk erg belangrijk voor onze sportklassen, maar ook voor de andere klassen. In de kennismakingsweek gaan wij ook altijd met alle nieuwe kinderen in De Tweesprong een dag zwemmen en sporten. Jacco de Ruijter Sportleraar Bonaventura College 12 MAG: Vraagstelling In de MAG willen we de volgende subthema s uitwerken: de toegankelijkheid van de openbare ruimte en het vergroten van de doorstroming. Verder willen we ons richten op het creëren van meer geschikte woningen voor ouderen en als aanvulling daarop tijdelijke logeerplekken. MAG:Beoogde effecten en doelstelling Passend wonen in Kaag en Braassem Inwoners voelen zich verantwoordelijk voor zichzelf en de buurt. Inwoners kunnen zo lang mogelijk zelfstandig leven en wonen. Inwoners ervaren geen belemmeringen in de openbare ruimte. Jaarlijks vindt rond de jaarwisseling in de Tweesprong "het Oliebollentoernooi" plaats. Het tennistoernooi is door de jaren heen een evenement geworden waar in de hele gemeente Kaag & Braassem naar uitgekeken wordt. Op de baan wordt fanatiek gespeeld maar in het Sportcafé van het sportcomplex is gezelligheid troef! Maria van Erp Time Off Het draaiboek voor het organiseren van schoolwedstrijden voor kinderen uit Leimuiden lag al enkele jaren klaar. Maar wij hadden niet de contacten en de tijd om het daadwerkelijk op te pakken. Na een telefoontje met De Tweesprong stonden zij met een sportcoach direct klaar om ons hierbij te helpen. Rianne Bleecker Stichting De Kleine Oase Een paar keer per jaar gaan wij met de MBvO groepen uit Hoogmade, Rijpwetering, Roelofarendsveen, Oude Wetering,Nieuwe Wetering naar De Tweesprong. Dan gaan wij eerst in de sportzaal oefeningen doen en daarna gaan wij naar het zwembad. Het is altijd leuk en gezellig en de mensen van De Tweesprong werken altijd mee om te zorgen dat het weer een succes wordt. Marijke Weimar 13 MBvO-groepen

9 Tips om de vruchten te plukken van de kracht van sport: 1. Denk groot, maar begin klein; stimuleer kleinschalige aanbestedingsinitiatieven tussen zorg, welzijn, buurtsportcoaches en sportverenigingen. 2. Zorg voor voldoende laagdrempelig, vraaggericht en lokaal beschikbaar sport- en beweegaanbod in de wijk. Maak daarbij gebruik van beweegprogramma s die eerder succesvol waren. 3. Ondersteun sportverenigingen die een maatschappelijke rol willen vervullen( Open clubs ). 4. Denk na over het opnemen van sport- en beweegprogramma s binnen de inkoopafspraken met zorg- en welzijnsorganisaties. De transformatie in het sociaal domein vraagt om participerende en zelfredzame burgers. Maar staat om dat te bereiken sport en bewegen ook bij uw gemeente op het netvlies? Een beknopte onderbouwing hieronder laat u zien dat de sporten beweegsector een belangrijke bijdrage kan leveren aan de maatschappelijke uitdagingen in het sociaal domein. Waarom de sport- en beweegsector een bijdrage kan leveren aan het sociaal domein: 1. De locatie: de sportvereniging als ontmoetingsplek zorgt voor sociale binding en participatie. Denk bijvoorbeeld aan ouderen die bestuurlijke taken vervullen of als scheidsrechter actief zijn. Ook jongeren die pupillenteams trainen en coachen of lid zijn van en jeugdcommissie weten andere jongeren aan zich te binden. 2. De professionals: sport- en beweegaanbieders vervullen een spilfunctie in de wijk. Sport- en beweegaanbieders hebben veel persoonlijke contacten. Zij kennen mensen van verschillende generaties, domeinen en achtergronden. Daarom kunnen zij een belangrijke verbindende rol vervullen en een waardevolle partner zijn voor het sociale wijkteam. 3. Re-integratie: sport beweegt naar werk. Sport en bewegen kan mensen letterlijk bewegen naar werk. Werkzoekenden kunnen door het lidmaatschap van een sportvereniging of het doen van vrijwilligerswerk in de sport allerlei vaardigheden aanleren. Dat helpt hen in hun zoektocht naar een baan. Ook is de sportvereniging een vindplaats voor stages en werkervaringsplaatsen, bij de vereniging zelf of via het netwerk van de verenigingsleden. 4. WMO: sport- en beweegprogramma s kunnen gespecialiseerde zorg beperken of effectiever maken. Sport en bewegen is gezond. Het verlaagt de kansop aandoeningen, sociaal isolement en sociaal emotionele klachten. De inzet van sport- en beweegprogramma s kan bijvoorbeeld bij ouderen bijdragen aan het veilig en zelfstandig in eigen omgeving kunnen blijven wonen, waardoor intramurale zorg niet nodig is of uitgesteld wordt. Neem als voorbeeld de beweegprogramma s GALM of Elke stap telt. 5. Stimuleer integrale samenwerking op alle niveaus: de zogenaamde multilayer aanpak. Uitvoering, het niveau waar de professional contact heeft met de doelgroep. Netwerken, het niveau van de samenwerking van verschillende professionals die nodig zijn voor het succesvol aanpakken complexe problemen. Strategisch, het niveau van (gemeentelijk) beleid waar aan verankering en continuïteit van samenwerking gewerkt wordt. Sportzorgarrangementen kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de transitie-opgave in het sociaaldomein. De sportzorgarrangementen sluiten immers aan bij de doelstellingen van de transitie naar de Participatiesamenleving: kwetsbare burgers doen mee in een reguliere sportomgeving; de ondersteuning wordt collectief georganiseerd; er wordt uitgegaan van de mogelijkheden van mensen en niet van hun beperkingen; de verenigings- en vrijwilligersgemeenschap levert een belangrijke bijdrage aan de maatschappelijke ondersteuning; de lokale overheid en de professionele partners hebben een meer coachende en faciliterende rol. Als extra geldt bovendien dat sportzorgprogramma s vanuit de aard van de activiteit ook nog eens een preventieve en activerende werking hebben (verbetering van gezondheid/leefstijl zorgt voor meerzelfredzaamheid). Aan de hand van de Arrangementenwaaier sociaal domein is schematisch weergegeven op welke levensdomeinen de sport-zorgprogramma s een bijdrage kunnen leveren. Duidelijk is dat deze metname bijdragen aan de versterking van de zelfredzaamheid en het sociale netwerk, participatie en fysiek enmentale gezondheid. Bovendien betreft het géén dure individuele voorzieningen/ondersteuning, maar juist collectieve voorzieningen ingebed in het sociale netwerk. 5. Jeugdzorg: sport en bewegen dragen bij aan gezond opgroeien. Sport en bewegen bij kinderen draagt bij aan de fysieke en mentale ontwikkeling van kinderen en heeft een grote pedagogische waarde. Bij jeugd kan sport en bewegen onderdeel zijn van een behandelplan binnen de jeugdhulpverlening en ingezet worden op lokale trap- en speelveldjes om overlast van (hang) jongeren tegen te gaan. Neem als voorbeeld de interventie Cruyff Foundation Community Program. 6. Sportverenigingen: vitale sportverenigingen door verbinding met het sociaal domein. Verbinding met het sociaal domein heeft voor de sport- en beweegsector zelf ook grote voordelen. Het biedt een voedingsbodem voor de continuïteit van de sportvereniging, onder andere door aanwas van nieuwe leden (sportend of als vrijwilliger actief) uit nieuwe doelgroepen. 7. Financiën: inzet op een gezonde vitale wijk,voorkomt escalatie van problemen en daarmee inzet van duurdere zware zorg. Sport en bewegen kan leiden tot een kostenbesparing. Dat komt voornamelijk door het preventieve aspect. Bijvoorbeeld door sport en bewegen in te zetten bij arbeidsre-integratie, of als middel om ziekte te voorkomen. Inmiddels blijkt dat de maatschappelijke effecten (baten) van de inzet van sport en bewegen ruimschoots opwegen tegen de kosten. Dat de verbinding van de sport- en beweegsector met het sociale domein kansrijk is, blijkt. Maar dat constateren, leidt tot de vraag: Hoe verbinden we dan de sport- en beweegsector met het sociale domein? 14 15

10 Sport- en beweegaanbieders vervullen een belangrijke rol in het lokale maatschappelijk middenveld en daarmee in de lokale wijknetwerken. Sport is een ontmoetingsplek binnen de wijk, een bindende factor tussen mensen uit verschillende generaties met een diversiteit aan achtergronden en persoonlijke situaties. Ook voor ouderen en kwetsbare jongeren biedt dit een goede ontmoetingsplek, een plek waar zij zich thuis kunnen voelen. Een positief en sociaal veilig sport- en beweegklimaat draagt daar extra aan bij. Hiermee kunnen sport- en beweegaanbieders ook voor kwetsbare jongeren en ouderen van betekenis zijn. Doordat sport- en beweegaanbieders verschillende generaties, domeinen en achtergronden aan zich binden, kunnen zij daarnaast een belangrijke verbindende rol vervullen in het integraal samenwerken en verbinden van partijen over de verschillende domeinen heen. De verbinding met het sociaal domein creëert voor de sport- en beweegsector zelf ook grote voordelen: het biedt een voedingsbodem voor de continuïteit van de sportvereniging, o.a. door aanwas van nieuwe leden (sportend of als vrijwilliger actief) uit nieuwe doelgroepen en de positieve effecten van samenwerking met maatschappelijke partners. Het bij elkaar brengen van verschillende achtergronden, generaties en domeinen - inclusief de doelgroepen van ouderen en kwetsbare groepen waaronder kwetsbare jongeren - vraagt van de maatschappelijke partners in de wijk het elkaar nog beter (leren) kennen. Multifunctioneel gebruik van accommodaties van sport- en beweegaanbieders en zorg- en welzijnspartners kan hier een bijdrage aan leveren. Het vraagt van de sport- en beweegaanbieders het scheppen van een klimaat op hun vereniging die open staat voor deze maatschappelijke rol. Het klimaat moet 3D-proof zijn: aanwezigheid van kennis/deskundigheid van omgaan met specifieke groepen bij sport- en beweegbegeleiders het aanbod sluit aan bij de verschillende doelgroepen alle partners staan open voor het gesprek met elkaar binnen de club is een open en transparante cultuur aanwezig waar het (sociaal) veilig is om te zijn Door integraal te werken moet de hulpverlening verbeteren (één gezin/huishouden, één plan, één regisseur). Daarnaast moet goedkoper worden gewerkt door substitutie door informele zorg en het terughoudendheid bij het inzetten van tweedelijnsvoorzieningen. Om escalatie van problemen te voorkomen wordt outreachend gewerkt en - zo nodig - preventief zorg ingezet. In de praktijk zit er een spanning tussen deze doelstellingen: het verlagen van zorgkosten én het voorkomen van escalatie door preventief te werken. Uitdagingen sociaal domein; Kosten verminderen escalatie voorkomen Uitdagingen sociaal domein; zorg-piramide De aandacht voor preventie in de zorg groeit. Dit heeft alles te maken met de toenemende focus op preventie van gezondheidsproblemen. Door preventie kunnen mensen langer gezond blijven en beter blijven functioneren. Hiermee is het individu maar ook de maatschappij gediend; de kosten van de gezondheidszorg kunnen hiermee immers ook beperkt worden. Voor veel burgers, zorgverleners en beleidsmakers is meer preventie een logische stap. Sport en bewegen zijn belangrijk bij preventie van gezondheidsproblemen. Aandoeningen zoals obesitas, diabetes type 2, hart en vaataandoeningen, COPD, sommige soorten van kanker, depressie en botontkalking kunnen voorkomen worden of beperkt worden in ernst als ze eenmaal aanwezig zijn. Bij het gaan bewegen en volhouden van voldoende bewegen is het belangrijk dat de drempel hiervoor zo laag mogelijk is, zeker voor mensen met weinig sport- en beweegverleden. Dit zijn vaak de mensen die een hoog risico hebben op chronische aandoeningen. In de zorgsector krijgen deze mensen deskundige adviezen en begeleiding bij het aanleren van een actieve leefstijl. Maar het is niet logisch dat zij voor blijvend meer bewegen aangewezen zijn op de zorg. Voldoende bewegen is immers een onderdeel van een normale, gezonde leefstijl, en niet van de zorg. De financiering van de zorg is daarom ook niet ingericht om dit beweegaanbod structureel te vergoeden. De sportsector kan een (relatief) goedkoop en veelzijdig sportaanbod verzorgen. Alleen als het bewegen zelf ernstige risico s met zich meebrengt, is de sport niet de aangewezen sector. Het aanbod van de sport dient dicht in de buurt van mensen aanwezig te zijn, en aangepast aan de mogelijkheden van de deelnemers. Begeleiders moeten om kunnen gaan met de specifieke lichamelijke en mentale kenmerken van de mensen. Een goede samenwerking (verbinding) tussen zorg- en sportsector is daarbij erg belangrijk. Het bevorderen van gezondheid vraagt vaak om een integrale aanpak. De zorg en de sport- en beweegsector maken deel uit van zo n aanpak maar hebben beide een eigen organisatie, cultuur en financieringsstructuur. Samenwerking tussen deze sectoren is daarom niet vanzelfsprekend. Gebrekkige samenwerking tussen sectoren leidt er vaak toe dat mensen geen continuïteit in hun begeleiding hebben. Dit betekent bijvoorbeeld dat er ineens geen financiering voor hun begeleiding meer is, warme overdracht ontbreekt. Ook kan de begeleiding er in de ene sector heel anders uitzien dan in de andere sector. Om de samenwerking tussen sectoren te verbeteren, kan de bijdrage van andere partijen belangrijk zijn. Zo kan de gemeente in dit geval een regierol hebben

11 Sport en bewegen is een belangrijk middel om mensen met (een risico op het krijgen van) een of meerdere chronische aandoeningen langer zelfredzaam te houden, fitter en actiever te krijgen en mee te laten doen aan de maatschappij. Voor veel inactieve volwassenen en ouderen is het lastig om uit zichzelf meer te gaan bewegen. Een intensievere samenwerking tussen zorg, welzijn, sport en bewegen binnen een wijk- c.q. buurtgericht netwerk en een gerichte aanpak leidt tot gezondere inwoners. Die actiever zijn, met meer sociale contacten. Hoe gemeenten en zorgverzekeraars dit kunnen realiseren, staat hierna beschreven. 1. Analyseer in welke wijk(en) c.q. buurt(en) de gezondheidsachterstanden en -verschillen het grootst zijn. Maak daarbij gebruik van de gegevens van de GGD. De wijkscan kan worden ingezet om helder te maken welke wijken de meeste baat hebben om hun inwoners te activeren en waarop binnen wijken het accent moet komen te liggen. 2. Zet één of meerdere buurtsportcoaches (BSC) in om de samenwerking tussen zorg, sport en bewegen te faciliteren en ondersteunen. De BSC kan de lokale netwerken bouwen en de energie in het onderhouden van het netwerk organiseren. Daarnaast kan de BSC mensen begeleiden naar passend sport- en beweegaanbod. Of, als dat aanbod er niet is, ervoor zorgen dat het gewenste aanbod wordt opgestart. 3. Neem contact op met de zorgverzekeraar met de meeste klanten in uw gemeente. Inventariseer wat hun missie en doelstellingen zijn om te investeren in een wijkgerichte aanpak. Ga in gesprek met die verzekeraar om elkaars rol en taak op het gebied van gezondheidsbevordering in een samenwerking te bespreken. 4. Neem als gemeente het voortouw en initieer de samenwerking, als de verbinding zorg-sport niet bottom-up of in de wijk c.q. buurt ontstaat. Als dat initiatief wel vanuit de wijk c.q. buurt ontstaat, faciliteer en ondersteun deze netwerkvorming dan. Gebruik de energie van dit initiatief. Denk vanaf de start na over borging. Zie daarvoor ook het themadossier Borging van lokale sportinitiatieven op de site van NISB. Wat kunnen sport en bewegen betekenen voor de fysieke en cognitieve gezondheid? Voldoende dagelijkse beweging (volgens de norm gezond bewegen 30 minuten lichte fysieke arbeid) draagt bij aan de fysieke en cognitieve gezondheid; Mensen die voldoen aan de beweegnorm hebben een lagere Body Mass Index (BMI-waarde) en voelen zich gezonder dan mensen die hier niet aan voldoen. Daarnaast hebben zij minder last van acute en chronische gezondheidsaandoeningen dan mensen die niet voldoen aan de beweegnorm; Voldoen aan de beweegnorm verkleint de kans op kanker. Aan de andere kant vergroot onvoldoende lichaamsbeweging de kans op een vroegtijdige dood; Voldoen aan de beweegnorm vergroot de longcapaciteit en verkleint daardoor de kans op COPD; Senioren die blijven bewegen, winnen gezonde levensjaren; Bewegen heeft een positief effect op de mentale gezondheid van ouderen. Het verbetert het geheugen en het concentratievermogen; Bovenstaande constateringen leiden tot de veronderstelling dat het belangrijk is mensen die weinig bewegen te stimuleren dit meer te gaan doen. Groepen die gemiddeld genomen weinig bewegen, zijn mensen met overgewicht, mensen met chronische geestelijke of mentale aandoeningen, ouderen (75+), werklozen en mensen met een niet- Nederlandse herkomst; Sport en beweegdeelname van jeugd is belangrijk, omdat sporten en bewegen tijdens de jeugd de belangrijkste voorspeller is van sport- en beweeggedrag op volwassen leeftijd; Er zijn sport- en beweeginterventies die als doel hebben mensen met (risico s op) gezondheidsklachten aan het sporten en bewegen te krijgen, teneinde deze (risico s op) gezondheidsklachten te verkleinen. Twee onderzoeksbevindingen: Sport- en beweegactiviteiten als onderdeel van een breder gezondheidsprogramma op basisscholen kunnen overgewicht bij kinderen beperken; De Beweegkuur heeft als doel dat eerstelijnszorgverleners mensen met (risico s op) gezondheidsklachten aan het sporten en bewegen te krijgen bij bestaande sportactiviteiten. Het blijkt echter complex om structurele sport- en beweegdeelname bij deze groep te realiseren. Bovenstaand spreken wij over het stimuleren van sporten en bewegen bij groepen die dit onvoldoende doen. De sport - en beweegactiviteiten die in Nederland plaatsvinden en waar veel mensen om tal van redenen (plezier, fitheid, gezelligheid) aan deelnemen laten we buiten beschouwing Werk zo veel mogelijk wijkgericht, en betrek daar de lokaal relevante partijen bij, zoals 1e lijns zorg, welzijn, sociale wijkteams, wijkverpleegkundigen, sportverenigingen, commercieel aanbod (bijv. fitness 2.0) en anders georganiseerd sport- en beweegaanbod, woningbouwverenigingen, woonzorginstellingen en thuiszorg. Sluit aan bij wat er al is, bij bestaande structuren. 6. De huisartsen en praktijkondersteuners zijn vaak lastiger mee te krijgen in de samenwerking, omdat zij het erg druk hebben met het uitvoeren van hun reguliere taken. In diverse gemeenten zijn huisartsengroepen actief. Of zijn er een of meerdere gezondheidscentra. Daar liggen de kansen om in gesprek te gaan over deze aanpak en afspraken te maken over hoe de samenwerking vorm en inhoud kan krijgen. Sluit vooral (ook) aan op de vraagstukken en doelgroepen, waarmee de zorg zich geconfronteerd ziet (preventieconsult, prioritaire doelgroepen, diabetes, overgewicht, cardiovasculair risicomanagement en COPD). 7. Een eerste begin is moeilijk als de samenwerking er nog niet is. Stimuleer dan bijv. inzet van interventies of programma s waarbinnen al wordt samengewerkt. 8. Monitor en evalueer afspraken, deel resultaten en maak deze zichtbaar, zowel op het gebied van gezondheid en participatie als de samenwerking zelf (bijvoorbeeld met het evaluatiekompas). En hou rekening met een periode van 2 jaar, die nodig is om tot een goedlopend netwerk te komen. De kracht van het netwerk kan ook zijn dat niet iedereen op hetzelfde moment betrokken hoeft te zijn. Je kunt ook met een beperkt aantal partijen starten. 9. Kijk ook binnen het gemeentelijk beleid naar wat sport en bewegen kan betekenen (maatschappelijke waarde) voor andere beleidsterreinen. Zo werk je meer integraal. Vaak zijn er initiatieven vanuit verschillende richtingen die vergelijkbare doelstellingen hebben of methoden hanteren en die worden ingezet op wijkniveau. En die door ze aan elkaar te verbinden effectiever zijn. Te denken valt aan de AWBZ, WMO, gezondheid (o.a. primaire en secundaire preventie), welzijn en ruimtelijke ordening. 10. Kijk naar mogelijkheden om een Maatschappelijke Kosten Baten Analyse uit te laten voeren wat investeringen en bezuinigingen betekenen voor resultaten op verschillende beleidsterreinen. Volg ook dat proces en wat de gezamenlijke investeringen opleveren. Ook economisch en financieel (kosten-baten). 19

12 Wat kunnen sport en bewegen betekenen als middel voor het participatiebeleid? Sporten en bewegen kunnen sociaal-emotionele klachten als depressie en angst voor contact met andere mensen voorkomen. Deze klachten kunnen ook afnemen door te sporten en bewegen. Dergelijke sociaal-emotionele kenmerken van mensen zijn erg belangrijk voor kwetsbare groepen, omdat ze er aan bijdragen dat deze mensen ook op andere terreinen meedoen in de samenleving. Een voorbeeld: iemand in de daklozenopvang die angstig is voor contacten met andere mensen, kan door mee te doen aan sport- en beweegactiviteiten meer gevoel van eigenwaarde krijgen. Daardoor wordt de volgende stap eenvoudiger, bijvoorbeeld die naar een leerwerkplek. Sporten en bewegen kunnen alleen depressie en angstgevoelens verminderen en zelfvertrouwen bevorderen, als het sporten en bewegen plaatsvindt onder specifieke voorwaarden. De belangrijkste van deze voorwaarden zijn een sociaal veilige sport- of beweegomgeving en een motivatiegericht klimaat (9). In een motivatiegericht klimaat ligt de nadruk op het actief en met plezier deelnemen in plaats van op winnen en presteren. Bij sommige mensen, zoals vrouwen in de opvang of mensen in een GGZ instelling, is sporten (in eerste instantie) alleen mogelijk Sport en bewegen als middelvoor participatie met gelijkgestemden en onder begeleiding van hiervoor opgeleide sportleiders. Andere kwetsbare groepen, zoals jeugdigen met gedragsproblemen, kunnen afhankelijk van de problematiek ook deelnemen aan reguliere sport- en beweegactiviteiten; Aan sport- en beweegactiviteiten voor senioren nemen vrijwel alleen senioren deel die al bewegen en die een sociaal netwerk hebben. Met sport- en beweegactiviteiten is het daardoor haast onmogelijk om de participatie van eenzame ouderen te vergroten. Uit onderzoek blijkt dat hoe slechter de gezondheid van iemand met een grote afstand tot de arbeidsmarkt, hoe kleiner de kans op een betaalde baan. De verwachting is daarom dat sport- en beweegactiviteiten effectieve onderdelen zouden kunnen zijn van re-integratietrajecten, onder de voorwaarde dat het is geïntegreerd in het reguliere reintegratietraject; Het verleden laat zien dat het in de praktijk goed mogelijk is een sportaccommodatie of sportvereniging te gebruiken als plek voor een re-integratietraject. 20 De relatie tussen sport en bewegen, en de ontwikkeling en onderwijsprestaties van jeugdigen Verschillende studies tonen een verband aan tussen sport- en beweeggedrag van jeugdigen en vaardigheden of kenmerken die als positief worden gezien voor de ontwikkeling van deze jeugdigen. Jeugdigen die sporten en bewegen presteren beter op school dan jeugdigen die niet of weinig sporten en bewegen. Sportdeelname op 18 jarige leeftijd vergroot de kans op sociale participatie op 30 jarige leeftijd; Kwetsbare jeugdigen die sporten en bewegen hebben meer zelfvertrouwen dan kwetsbare jeugdigen die niet sporten. Bij de hierboven genoemde relaties is nog onduidelijk of sporten en bewegen de verklaring is voor de schoolprestaties, het zelfvertrouwen en de sociale participatie, of dat ook andere factoren een rol spelen. Wat we wel weten is het volgende: Door te sporten en bewegen kunnen jeugdigen bepaalde vaardigheden, zoals impulscontrole, concentratievermogen en motorische vaardigheden ontwikkelen. Van deze vaardigheden is bekend dat zij belangrijk zijn voor de persoonlijke ontwikkeling en schoolprestaties. Indirect kan sporten en bewegen hierdoor bijdragen aan de persoonlijke ontwikkeling en de onderwijsprestaties van alle jeugdigen. Er zijn echter wel specifieke condities of sportvormen nodig om de ontwikkeling van deze vaardigheden te stimuleren. Van specifieke sport- en beweeginterventies gericht op jeugd met problemen in het opgroeien weten we op basis van onderzoek het volgende: Als sport- en beweeginterventies voor jeugdigen met sociaal-emotionele of sociaalpsychologische problemen voldoen aan een aantal voorwaarden, dan is de kans groot dat deze een positieve invloed hebben op het welbevinden van deze jeugdigen. Deelname aan vechtsporten kan worden gebruikt als middel voor agressieregulatie en persoonlijke ontwikkeling van jeugdigen met gedragsproblemen. Het lijkt er echter op dat het niet de vechtsport zelf is, maar de manier van lesgeven die zorgt voor agressieregulatie en persoonlijke ontwikkeling. Vanwege het specifieke karakter van vechtsporten en het risico van het aanwakkeren van agressie bij sommige vechtsporten, is de begeleiding hier nog belangrijker dan bij andere sporten. Op Britse scholen zijn sportprojecten voor leerlingen met leerproblemen die als resultaat hebben dat de deelnemende leerlingen minder frequent uit de klas worden gestuurd en minder negatief gedrag vertonen. 21

13 Wat doet De Tweesprong? Tijdig (laten) uitvoeren van (veiligheids-)controles en van (groot) onderhoud. Naast de verplichte externe keuringen, tevens vrijwillige keuringen t.a.v. veiligheid en hygiëne. In bezit van Keurmerk Veilig en Schoon Planmatig werken met plannen en protocollen: onder meer calamiteitenplan, toezichtplan, schoonmaakplan, gedragsprotocollen Jaarlijkse (herhalings)cursussen m.b.t. EHBO, reanimatie en bedrijfshulpverlening Jaarlijkse toets vaardigheid zwemmend redden van zwemzaalmedewerkers Overleggen Verklaring omtrent gedrag door nieuwe medewerkers Bezoek Mystery Guest met aandacht voor o.m. veiligheid, hygiëne en klantvriendelijkheid. Activiteiten en voorzieningenaanbod binnen de gemeente, waardoor de kans op overlast op hangjongeren, vandalisme e.d. wordt verlaagd. 22 Sinds een aantal weken woon en werk ik met plezier in Amsterdam. Toen ik nog in Roelofarendsveen woonde, zwom ik zo'n twee keer in de week in De Tweesprong. Logischerwijs ging ik ook in Amsterdam op zoek naar een zwembad waar ik mijn hobby kon voortzetten. Hoewel het zwembad in Amsterdam een groot en fijn zwembad is, kom ik nog graag zwemmen in De Tweesprong als ik in de Veen ben. De vriendelijkheid van het personeel, de rust en vooral het schone zwembad en de schone kleedruimtes zijn pluspunten voor De Tweesprong! Anne Schrijvers Bezoekster De Tweesprong Wat doet De Tweesprong? Energie en waterbesparende maatregelen, zoals: Warmtepomp HR-verwarmingsketels Gebouwbeheerssysteem Gebruik van Heatsavr (een vloeibare afdeklaag op het zwemwater) Frequentieregelaars bij de zwembadpompen Energiezuinige verlichting in de sporthal Isolatie van dak en leidingen Bewegingsmelders bij verlichting in diverse kleedkamers Afname groene stroom Hanteren van een goede balans tussen een goede zwemwaterkwaliteit en het water en chemicaliënverbruik Terughoudendheid bij vervangingsinvesteringen en groot onderhoud Regelmatig onderzoek naar energiebesparende maatregelen. Het personeel gaat zeer bewust met energie om. Er zijn in het verleden al energie besparende maatregelen genomen. Zo wordt er gebruik gemaakt van een gas gestookte warmte pomp voor het verwarmen van het zwemwater. Een aantal luchtbehandelingskosten is uitgevoerd met warmteterugwinning. Ongebruikte ruimtes worden niet verwarmd en verlichting wordt deels automatisch via aanwezigheid detectoren geschakeld. Peter Tettelaar Cofely (opsteller energiescan) E. Topman Milieudienst West-Holland In de vorige meerjaren onderhoudsrapportage waren in 2010 en 2012 een tweetal duidelijke pieken terug te vinden. Dit onderhoud is in de afgelopen periode niet of nauwelijks doorgevoerd. Door goed dagelijks onderhoud, reviseren in plaats van vervangen en kritisch bekijken van het gebouw met zijn installaties was dit verantwoord en mogelijk. R. Joukes Sportfondsen Nederland, Bouw en Techniek Het is bemoedigend te zien dat De Tweesprong in de afgelopen jaren zowel het gas als het elektraverbruik met 20% heeft weten te reduceren. Mw. Mr. E. Topman Milieudienst West-Holland In waterzuiveringsinstallatie is van 1992.De algehele staat van onderhoud is door goed onderhoud in redelijke tot goede staat. R. Joukes Polypla 23

14 De Tweesprong Lucas van Leydenlaan RW Roelofarendsveen info@detweesprong.nl Tweesprong/