DE JAARMARKT I A DERLECHT
|
|
- Joanna Vermeiren
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 DE JAARMARKT I A DERLECHT Foto Ineke De Vleminck (op Iedere rasechte Anderlechtenaar weet dat in onze gemeente een Jaarmarkt plaatsvindt op de eerste dinsdag die volgt op de zondag na 12 september, zijnde de herdenkingsdag van de dood van Sint-Guido ( 12 september 1012). Weinigen weten echter waarom de Jaarmarkt er is, sinds wanneer hij bestaat en hoe het fenomeen kan verklaard worden. bron : Neutraal Ziekenfonds Brussel
2 2. Daarom vonden wij het nuttig om een lezing te organiseren rond dit fenomeen. Niemand minder dan mevrouw Annemie Swaelens wond één en ander uit de doeken op 27 december 2009 en zij was zo vriendelijk om toestemming te geven om een verslag op te stellen van haar uiteenzetting. In april 1825 besliste de Anderlechtse gemeenteraad het inrichten van een jaarmarkt voor vee en allerlei waren aan de Koninklijke sanctie van Willem I voor te leggen (wij waren op dat ogenblik inderdaad onder Hollands bewind). Bij koninklijk besluit van 27 mei 1825 heeft Willem I toelating gegeven aan de gemeente om een jaarlijkse veemarkt te organiseren op dinsdagen na den zondag volgende op de 12den september. En zo werd in dat jaar in Anderlecht, die toen nog een landbouwgemeente was met uitzondering van een meer industriële wijk Kuregem, de eerste jaarmarkt georganiseerd. Anderlecht was een zeer agrarisch gebied in de 19 de eeuw, met velden en akkers tot vlak in de buurt van de collegiale kerk van Sint-Guido en Sint-Pieter. Het uitzicht van de gemeente is weliswaar veranderd door de jaren heen maar prijskampen voor vee en klein gevogelte tijdens de jaarmarkt vinden nog altijd plaats, en het middelpunt van de jaarmarkt is nog steeds het Dapperheidsplein. De Jaarmarkt vangt thans steeds aan om 9 uur s morgens en eindigt in de late uurtjes, waarbij het volledige centrum van de gemeente overspoeld wordt door markthandelaars en waarbij meestal minstens 600 marktkramers op een afstand van 4 km hun waren aan de man proberen te brengen. foto : Elke Anderlechtenaar weet ook dat men op de maandagavond vóór de Jaarmarkt zeker moet langslopen op het Verzetsplein waar planten en bloemen te koop aangeboden worden en er ieder jaar een sierteeltwijdstrijd plaatsvindt, die aanvangt op maandag 10 uur en eindigt op dinsdagavond. Rond het geheel is er dan ook nog steeds een kermis met attracties in en op Wayezstraat, Lindeplein en Dapperheidsplein.
3 3. foto : Sébastien Vanhove (op Jaarmarkten zou men kunnen definiëren als georganiseerde samenkomsten van handelaars uit verschillende streken, op regelmatige tijdstippen en op vaste plaatsen. Van de Middeleeuwen tot het midden van de 16 de eeuw hadden sommige jaarmarkten een Europese en zelfs internationale uitstraling. Er werden vaak zeldzaam geïmporteerde goederen verkocht en de boeren verkochten er hun veestapel of trekpaard naast de gebruikelijke landbouwgoederen. foto : Herman Ricour voor Het Nieuwsblad
4 4. Wij gaan er van uit dat er al jarenlang jaarmarkten bestonden in Keltische tijden en zeker in de Romeinse tijden. Denken wij maar eens aan de jaarmarkt in Sint-Amandsberg, die vroeger de De negenmeimarkt genoemd werd. Uit onderzoek blijkt dat jaarmarkten soms reeds bestonden voordat ze officieel werden ingericht. In Keltische tijden vestigden mensen zich rond versterkte burchten en daarrond onstonden ook markten. Een perfect gekend voorbeeld is de markt van Montbauvrais in Frankrijk. Tijdens de Romeinse periode werden de jaarmarkten vooral georganiseerd in de garnizoenssteden en het Rijnland. In feite gaan jaarmarkten terug op voorkristelijke tradities en is er een hechte band met het religieuze, omdat ze ingericht worden omheen de feestdag van de lokale patroonheilige, zoals dit bv. het geval is in Anderlecht, of naar aanleiding van een religieus feest of kerkwijding. Zoals gezegd hadden in de Middeleeuwen jaarmarkten vaak een internationaal belang. In de 12 de eeuw had men zeker reeds jaarmarkten in de Champagnestreek (Lagny, Troyes-sur- Aube, Provins) doch ook in Vlaanderen (Antwerpen, Bergen-op-Zoom, Leipzig en in Frankfurt). De redenen waren talrijk : - er was vaak een enorme bevolkingstoename in de streek, - er was sprake van verstedelijking, - het Vlaams laken was alom bekend en er waren heel wat geïnteresseerde kopers voor die ook allerlei waren afkomstig uit hun streek meebrachten, - er was de rol van de graaf die toelating moest geven en de veiligheid verzekeren. Bv. ging de voogd in de Champagne over tot het aanstellen van foorvoogden om de veiligheid te garanderen en te ageren tegen wanbetalers, - er was een strakke kalender van de foren (bestaan al sinds het einde van de 12 de eeuw), bv. 6 foren in Champagne, - er waren Hanzen van de 17 steden (steden die lakens produceerden + Henegouwen + Noord Frankrijk) die opgericht werden om deel te nemen aan markten in de Champagnestreek, Er ontstond een geleidelijk verval vanaf het einde van de 13 de eeuw. Ook hier waren de redenen talrijk, te weten : - Italianen kopen Vlaams laken direct in Vlaanderen, - belastingen van de Franse koning, - Frans/Vlaams conflict in 1302, - in 1315 was het voor Vlamingen verboden aanwezig te zijn op jaarmarkten in de Champagnestreek. Ook Vlaanderen kende zijn jaarmarkten vanaf het einde van de 11 de eeuw. Torhout, Rijsel, Ieper, Brugge en Mesen zijn slechts enkele voorbeelden. Rond het feest van de heilige Bavo op 1 oktober werd reeds een jaarmarkt georganiseerd in Gent waar men zeker is dat er al sprake was van een Bamisfoor in 1013, doch er zijn bronnen die melden dat deze reeds zou bestaan hebben in de 9 de eeuw.
5 5. Bloei kwam er vooral in de 13 de eeuw omwille van het Vlaamse laken, de reglementering, de strakke kalender voor de foren, de regionale verdeelcentra voor producten van buitenaf. Vanaf de 14 de eeuw overheerst echter Brugge en verliezen de andere jaarmarkten hun internationaal belang. De Schepenbanken bleven bevoegd voor de ordehandhaving. In het Hertogdom Brabant kende men ook jaarmarkten zoals : Antwerpen (1825), Bergen-op- Zoom (1838). Het was een scharniergebied tussen Engeland en het Rijngebied, waar bovendien de magistraat van Antwerpen en de Markies van Bergen een belangrijke rol speelden en ook de hand hadden in een strakke kalender van foren, waardoor de jaarmarkten aldaar georganiseerd een internationaal belang kenden in de 15 de eeuw en het begin van de 16 de eeuw. Men mag niet vergeten dat gedurende 50 jaar Antwerpen geamendeerd gebied was van het Graafschap Vlaanderen, en dit door Lodewijk van Maele omdat Brugge niet wou achterblijven. Ook in de noorderlijke Nederlanden kenden men jaarmarkten waarvan de oudste zeker Utrecht is, die al bekend is uit de 12 de eeuw. Een andere is Deventer die zeker een grote bloei kende in de 15 de en de 16 de eeuw. In Frankrijk kenden men jaarmarkten in Chalons-sur-Sône, Lyon en ook in andere Europese landen zoals Zwitserland met Genève, Duitsland met Frankfurt, Mannheim en Leipzig, en in Italië kende men het fenomeen. Wanneer men het nu heeft over de kenmerken van de jaarmarkten, kan men ook deze samenvatten als volgt : - instellen en reglementeren is het prerogatief van de Vorst, - marktvrede en marktbegeleiding, - represaillerecht en vrijgeleide, - vrije handel, - snelle en efficiënte rechtspraak, - jaarmarktperiode en deelperiode, - belastingen, - tekens van de marktvrijheid. In de industriële tijd hebben jaarmarkten toch ook hun belang gehad. Er was een sterke expansie in de distributiesector in de tweede helft van de 19 de eeuw waardoor sommige jaarmarkten ook meer evolueerden naar kermissen en aldus bekend waren zoals bv. de Sinksenfoor in Antwerpen. Er werden toen ook zeer grote handelshallen gebouwd en er werden meer paarden- en veemarkten georganiseerd, al dan niet met keuring gepaard gaande. Antwerpse Sinksenfoor (op
6 6. Wat nu Anderlecht betreft, gaan wij terug naar de Hollandse tijd ( ). Er was het Congres van Menen in waarvoor de dominantie van Frankrijk en Napoleon heerste. Thans wenste men bufferstaten te maken tegen Frankrijk en een Europees evenwicht te zoeken waardoor er ook een hertekening kwam van de Europese kaart en men sprak van de Verenigde Koninklijke ederlanden. Willem I had enorme ambities. Zijn spreuk was trouwens L amalgame le plus parfait. Hij wou komen tot een eenheidstaat, een natiestaat, met een gemeenschappelijke taal en cultuur en een economische expansie. Hij wou ook een verlichte staat en een unificerende taal- en onderwijspolitiek voeren. De realiteit was dat er een enorme tegenstelling was tussen het noorden en het zuiden en binnen het zuiden er ook nog tal van contradicties bestonden.
7 7. Niettemin heeft men onder zijn bewind toch de jaarmarkt ingevoerd in Anderlecht. Inderdaad had men al enkele jaren ervoor, in 1817, het wapenschild van de gemeente ontworpen met Sinter-Wijen erin. In 1824 werd de lagere school ingericht maar de eerste onderwijzer werd pas drie jaar later aangeworven. Het is trouwens ook in 1827 dat men start met het kanaal Brussel-Charleroi en twee jaar ervoor, in diezelfde periode, wordt de eerste jaarmarkt ingericht. Men moet zich ook bewust zijn dat de katoennijverheid in Kuregem van start ging, vooral sinds 1827, met de komst van stoommachines. Nog vóór de revolutie van 1830 was er een belangrijke telling gehouden in Anderlecht, waardoor bleek dat een jaarmarkt van zeker belang was. Tijdens de revolutie van 1830 hadden blijkbaar bendes in Anderlecht en in Ukkel zich laten opvallen, waardoor Anderlecht ook een wimpel kreeg. Thans is de Anderlechtse Jaarmarkt nog steeds een trefpunt voor al wie er woont of er ooit gewoond heeft of gewoon geboren is. Ook al ziet men de laatste jaren meer en meer wekelijkse markten overal te lande ontstaan, toch blijft de Jaarmarkt een bijzonder gegeven en er is ook een soort van concurrentiestrijd ontstaan binnen het Brussels Gewest wie nu uiteindelijk de grootste Jaarmarkt heeft. Jette claimt regelmatig die titel maar het zou nuttig zijn dat wij dit eens objectief laten onderzoeken want alle Anderlechtenaren zijn ervan overtuigd dat hun Jaarmarkt de grootste is. tekst Myriam Van Varenbergh september 2010 foto Ineke De Vleminck (op
8 8.
Deze (autarkisch agrarische samenleving) veranderde in de tijd van steden en staten (11 e en 12 e eeuw).wat waren de Oorzaken?
Onderzoeksvraag; Waar en waardoor konden in de Tijd van Steden en Staten, oude steden weer tot bloei komen en nieuwe steden ontstaan? In vroege middeleeuwen was er sprake van een agrarische samenleving
Nadere informatieDeze (autarkisch agrarische samenleving) veranderde in de tijd van steden en staten (11 e en 12 e eeuw).wat waren de Oorzaken?
Onderzoeksvraag; Waar en waardoor konden in de Tijd van Steden en Staten, oude steden weer tot bloei komen en nieuwe steden ontstaan? In vroege middeleeuwen was er sprake van een agrarische samenleving
Nadere informatieBroederschap van Sint-Guido lezing door Jan Longin op 13 maart 2005
Broederschap van Sint-Guido lezing door Jan Longin op 13 maart 2005 bron foto : http://www.broederschapheiligeguido.be Naar aanleiding van het Sint-Guidojaar menen we er goed aan te doen om een verslag
Nadere informatieAnderlechtse reuzen en processie
Anderlechtse reuzen en processie De Dienst Toerisme van de gemeente Anderlecht organiseerde op 16/02/2014 een geleid bezoek aan de Anderlechtse reuzen en folklore. De Sint-Guidoprocessie, die de dood van
Nadere informatieen nog andere straten moest nog worden aangelegd.
In de Belle Epoque had de Brabantstraat en de Brabantdam. De Brabantstraat liep van de Vogelmarkt tot aan het François Laurentplein. Deze straat is een van de oudste van Gent want werd reeds vermeld in
Nadere informatie1. Algemene informatie
1. Algemene informatie hoofdstad inwoners oppervlakte landstalen staatshoofd munteenheid buurlanden volkslied nationale feestdag vlag 2. België: de provincies provincie provinciehoofdstad 1... 2... 3...
Nadere informatie23 oktober 2011 Daguitstap regio Oudenaarde
23 oktober 2011 Daguitstap regio Oudenaarde Na één jaartje afwezigheid knoopt de VDK Vriendenkring terug aan bij de traditie om haar leden jaarlijks een daguitstap aan te bieden. Onze ondervoorzitter,
Nadere informatieLodewijk II van Nevers: Nevers, ± 1304 Slag bij Crécy, 26 augustus 1346
Lodewijk II van Nevers: Nevers, ± 1304 Slag bij Crécy, 26 augustus 1346 Lodewijk II van Nevers of Lodewijk I van Vlaanderen, ook Lodewijk van Crécy genoemd, was graaf van Vlaanderen en van Nevers (1322-1346),
Nadere informatieTijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus
138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de
Nadere informatieOnderzoeksvraag: Welke ontwikkelingen in de Republiek stimuleerden de wetenschap en de cultuur?
Onderzoeksvraag: Welke ontwikkelingen in de Republiek stimuleerden de wetenschap en de cultuur? De bijzondere plaats in staatskundig opzicht en de bloei in economische en cultureel opzicht van de Nederlandse
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme
Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we
Nadere informatieKoningsstraat 20. Brussel
Koningsstraat 20 Brussel De Koningsstraat nr. 20 is gelegen in de nabijheid van het Koninklijk Paleis en het Parlement in Brussel. Hier zijn de Directie en enkele afdelingen van de bank gevestigd en op
Nadere informatieDE LATE MIDDELEEUWEN (1300-1555)
DE LATE MIDDELEEUWEN (1300-1555) Deel 1: 1305-1354 De groei van de macht van het volk en het uitbreken van de Hoekse en Kabeljouwse twisten. In deze periode zien we de macht van de graafschappen en hertogdommen
Nadere informatieNaam: FLORIS DE VIJFDE
Naam: FLORIS DE VIJFDE Floris V leefde van 1256 tot 1296. Hij was een graaf, een edelman. Nederland zag er in de tijd van Floris V heel anders uit dan nu. Er woonden weinig mensen. Verschillende edelen
Nadere informatieSinterklaas. Lees het verhaal en beantwoord de vragen.
Sinterklaas Lees het verhaal en beantwoord de vragen. Sinterklaas is geboren aan het begin van de vierde eeuw. Hij is dus ongeveer 1700 jaar oud. Hij komt uit Myra, dat is een plaats in wat tegenwoordig
Nadere informatieEindexamen geschiedenis vwo II
Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen Vanaf de zomer van 1789 trokken veel Franse vluchtelingen naar Oostenrijk. 1p 1 Waarom vormde dit voor het Franse revolutionaire
Nadere informatieLodewijk van Male: kasteel van Male, bij Brugge, 25 oktober 1330 vermoord Sint-Omaars, 30 januari 1384
Lodewijk van Male: kasteel van Male, bij Brugge, 25 oktober 1330 vermoord Sint-Omaars, 30 januari 1384 Kasteel van Male, geboorteplaats van Lodewijk van Male Hij was enig kind en alzo opvolger van Lodewijk
Nadere informatieLesschema 2 graad t.g.v. 500 jaar Koninklijke Sint Sebastiaansgilde Essen
Lesschema 2 graad t.g.v. 500 jaar Koninklijke Sint Sebastiaansgilde Essen 1 Naamsverklaring: Een gilde is een vereniging van mensen die hetzelfde beroep uitoefen(d)en, vb bakkers of wevers waren allemaal
Nadere informatieLimburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon. les 1: Wie waren de graven van Loon
Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon les 1: Wie waren de graven van Loon Na deze les kan je de geschiedenis van het graafschap Loon aanduiden op je tijdbalk; kan je informatie opzoeken
Nadere informatieMaria van Bourgondië: Brussel, 13 februari 1457 Wijnendale, 27 maart 1482
Maria van Bourgondië: Brussel, 13 februari 1457 Wijnendale, 27 maart 1482 Zij was hertogin van Bourgondië, Brabant, Limburg, Luxemburg en Gelre, gravin van Vlaanderen, Artesië, Holland, Zeeland, Henegouwen,
Nadere informatieEindexamen geschiedenis havo 2009 - II
Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen In 1792 begon de eerste Coalitieoorlog. 1p 1 Welk politiek doel streefde Oostenrijk met de strijd tegen Frankrijk na? Gebruik
Nadere informatieDe Brabantse Wal. Verbelgd, niet verbolgen
De Brabantse Wal Verbelgd, niet verbolgen Mattemburgh 14 1. Mattemburgh 2. Lindonk 3. Groot Molenbeek 4. Lievensberg 5. Bieduinenhof 6. Zoomland 7. Boslust 8. Wouwsche Plantage 9. Groote Meer 10. Putsche
Nadere informatieBeknopte historische geografie van Oosterhout en Den Hout
Titel: Beknopte historische geografie van Oosterhout en Den Hout Inleiding Oosterhout, strategisch gelegen tussen de A27, de A59 en de A16 heeft al een lange geschiedenis. Thans een bruisende stad met
Nadere informatieJohanna van Constantinopel: tussen 1194 en 1200 Marquette, 5 december 1244
Johanna van Constantinopel: tussen 1194 en 1200 Marquette, 5 december 1244 Johanna van Constantinopel, gravin van Vlaanderen en Henegouwen van 1205 tot 1244, was de oudste dochter van graaf Boudewijn IX
Nadere informatieKorte lesbrief Koningsbomen Ter gelegenheid van het planten van de Lindeboom voor Koning Willem Alexander Op 30 april 2013
Korte lesbrief Koningsbomen Ter gelegenheid van het planten van de Lindeboom voor Koning Willem Alexander Op 30 april 2013 Geschiedenis Op 30 april 2013 wordt de Prins van Oranje, beter bekend als Prins
Nadere informatieRijksuniversiteit Groningen Nameting kennis en argumentatie
Rijksuniversiteit Groningen Nameting kennis en argumentatie Instructie onderdeel kennis: Hieronder staan 22 vragen over tijdvak 6 en 7. Probeer de vragen zo goed mogelijk te beantwoorden. Omcirkel met
Nadere informatieHet Congres van Wenen hertekent Europa (1815) (les 03 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW VTI Kontich
(les 03 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW --- www.degeschiedenisles.com --- VTI Kontich 1. Voor het Congres van Wenen a. Rond 1750: het Ancien Regime komt ten einde => Enkele kenmerken van het Ancien
Nadere informatieGeschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren
Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers
Nadere informatieRechtspraak met betrekking tot het gebruik en misbruik van kadastrale gegevens en K.I. Mr. Martin Denys & Mr. John Toury
Rechtspraak met betrekking tot het gebruik en misbruik van kadastrale gegevens en K.I Mr. Martin Denys & Mr. John Toury Rechtspraak met betrekking tot het gebruik en misbruik van kadastrale gegevens en
Nadere informatieEindexamen geschiedenis havo 2009 - I
Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen In de Coalitieoorlogen voerde de Franse regering de dienstplicht in. 2p 1 Leg uit dat zij hiermee de betrokkenheid van Franse
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting door een scholier 990 woorden 24 februari 2018 4,2 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis samenvatting hoofdstuk 3 + kenmerkende
Nadere informatieLeopold I van België: Coburg, 16 december 1790 Laken, 10 december 1865
Leopold I van België: Coburg, 16 december 1790 Laken, 10 december 1865 Leopold Joris Christiaan Frederik van Saksen-Coburg en Gotha, prins van Saksen-Coburg-Saalfeld (later van Saksen-Coburg en Gotha),
Nadere informatieART HISTORY Barok en Classicisme
ART HISTORY Barok en Classicisme H4-profiel Barok 17e eeuw Classicisme 18de eeuw ART HISTORY Barok en Rococo H4-profiel 17e eeuw Barok De barok is een Europese stijlperiode die aan het begin van de 17e
Nadere informatiein Brussel? In de 14 de eeuw bestond België nog niet.
Wie heeft de macht in Brussel? 1 Antwerpen Gent 9 2 Brussel Luik 3 4 Namen 5 6 7 8 In de 14 de eeuw bestond België nog niet. Kleur elk van de gebieden op deze kaart en raad de titel van de verschillende
Nadere informatieVluchtoord Uden tijdens WO I - Bevolkingsstatistieken
- 0 - De basis/bron van deze gegevens is een MS Office-Excelsheet dat destijds is samengesteld door het Streekarchief Brabant Noordoost te Veghel. Dit Excelsheet is door ondergetekende op een aantal punten
Nadere informatieDe vorm van het verhaal
Over dit boek Het verhaal van Reinaart de vos is een van de oudste verhalen in het Nederlands. Het is geschreven in de 13 de eeuw door Willem. Wie die Willem precies was, weten we niet. Willem heeft het
Nadere informatiegeschiedenis geschiedenis
Examen HAVO 2009 tijdvak 2 woensdag 24 juni 9.00-12.00 uur tevens oud programma geschiedenis geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 29 vragen. Voor dit examen zijn maximaal
Nadere informatieDagboek Sebastiaan Matte
Vraag 1 van 12 Dagboek Sebastiaan Matte Uit het dagboek van Sebastiaan Matte: "Ik ben vandaag bij een hagenpreek geweest, in de duinen bij Overveen. Wel duizend mensen uit de stad waren bij elkaar gekomen
Nadere informatieGroep 2: De symbolen van België. Bron 2.1. De naam België/Belgique: (uit: Dossier De Belgische Revolutie, 1, De Standaard, p. 2)
Bron 2.1. De naam België/Belgique: (uit: Dossier De Belgische Revolutie, 1, De Standaard, p. 2) Vragen: a) Naar welk stukje geschiedenis verwijst de naam België? b) Is de keuze voor deze naam juist? Bron
Nadere informatieRondrit naar Groede 94.99 km
Rondrit naar Groede 94.99 0 2.04 0 Lissewege Het zeer landelijke Lissewege hoort sinds de gemeentefusies bij Brugge. De naam van het dorp duikt op in de 11de eeuw en zou afkomstig kunnen zijn van 'liswega',
Nadere informatieWerkkatern 6 Welkom in onze provincie
1 Les 1 en 2 Mijn provincie Naam: Klas: 1 Mijn provincie op kaart Voer eerst volgende opdrachten uit op de kaart van je provincie - Kleur de gemeente waarin je school staat rood - Kleur je provinciehoofdplaats
Nadere informatieHendrik I van Brabant: Leuven, ca Keulen, 5 september 1235
Hendrik I van Brabant: Leuven, ca. 1165 - Keulen, 5 september 1235 Hendrik I was hertog van Brabant vanaf 1183 en hertog van Neder-Lotharingen vanaf 1190. Hij wordt ook Hendrik de Krijgshaftige genoemd.
Nadere informatieNaam: IK WOON IN NEDERLAND
Naam: IK WOON IN NEDERLAND Nederland is een land in Europa. Het land ligt aan de Noordzee, naast Duitsland en België. Nederland is niet erg groot. Toch wonen er ruim 16 miljoen mensen, waardoor Nederland
Nadere informatieDe gulden is lang niet zo oer-hollands als je denkt FTM
De gulden is lang niet zo oer-hollands als je denkt FTM ftm.nl De gulden is lang niet zo oer-hollands als je denkt FTM Edin Mujagic 8-10 minuten Bij de gulden denkt u hoogstwaarschijnlijk aan de Nederlandse
Nadere informatieWie was Schafrat(h)? En wat was de relatie met Van Gogh?
Wie was Schafrat(h)? En wat was de relatie met Van Gogh? Soms weten bezoekers ons tijdens rondleidingen te vermelden dat Vincent van Gogh ooit een kamertje bewoonde in hotel Schafrath aan het Park in Nuenen.
Nadere informatie2011: 200 jaar burgerlijke stand in Nederland
Pagina 1 2011: 200 jaar burgerlijke stand in Nederland Dat heersers van oudsher er belang aan hechte zijn burgers te registreren komen we in het kerstverhaal al tegen. De ouders van Jezus reisden immers
Nadere informatieOp bezoek in de Sint Bavo Basiliek aan de Leidsevaart.
Op bezoek in de Sint Bavo Basiliek aan de Leidsevaart. Via de Nederlandse Genealogische Vereniging, afd. Kennemerland zijn we in de gelegenheid gesteld om een rondleiding in de Sint Bavo Basiliek bij te
Nadere informatiegeschiedenis geschiedenis
Examen HAVO 2009 tijdvak 1 woensdag 20 mei 9.00-12.00 uur tevens oud programma geschiedenis geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 30 vragen. Voor dit examen zijn maximaal
Nadere informatieAmersfoort. De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van de steden. Voorbeeld van stadsrechten
Onderzoeksvraag; Waardoor kregen mensen in de steden en op het platteland steeds meer vrijheid en kregen stedelingen steeds meer bestuursmacht? (VOGGP) ontwikkeling Dit deden ze bijvoorbeeld door de steden
Nadere informatieIntochtslied. Thema van de dienst : Schepping. Organist/piano : Jan Bremer. Mededelingen van de kerkenraad. Zondag 4 Augustus 2013
Zondag 4 Augustus 2013 Thema van de dienst : Schepping Voorganger : ds. J.W. Stam Organist/piano : Jan Bremer Mededelingen van de kerkenraad Lied: Ps. 19: 1 en 2 >> Intochtslied vers 2 >> 1 2. God heeft
Nadere informatie4 Inhou.d. INTRO2 I RUiMTE I 1 I Het laat-romeinse Rijk I 2 I Germaanse invallen I 3 I Hoofdrolspelers rond de Middellandse Zee
INTRO 1 I TIJD I 1 I Oe middeleeuwen in de tijd geplaatst I 2 I Oe middeleeuwen en beeldvorming I 3 I Oe middeleeuwen en de Europese identiteit INTRO2 I RUiMTE I 1 I Het laat-romeinse Rijk I 2 I Germaanse
Nadere informatieDOWNLOAD OR READ : TUSSEN DROOM EN DAAD DE NEDERLANDSE JURISTEN VERENIGING PDF EBOOK EPUB MOBI
DOWNLOAD OR READ : TUSSEN DROOM EN DAAD DE NEDERLANDSE JURISTEN VERENIGING 1870 1995 PDF EBOOK EPUB MOBI Page 1 Page 2 tussen droom en daad de nederlandse juristen vereniging 1870 1995 tussen droom en
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict
Werkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict Werkstuk door een scholier 1470 woorden 25 oktober 2003 6,8 41 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Memo-dossier Vlaams nationalisme. Hoofdvraag: Hoe ontwikkelde
Nadere informatieObservatiefiche zaal 1
Observatiefiche zaal 1 Monument Wat is de titel van de zaal? Je kunt dit op het monument vinden. Kijk naar het monument. Wat zie je? (Welke vorm heeft het? Wat stelt het voor? Benoem het monument met één
Nadere informatieHeeft God Zijn kinderen feesttijden gegeven?
Deel 6 Leviticus 23:1 Heeft God Zijn kinderen feesttijden gegeven? De feestdagen van de Heere, die u moet uitroepen, zijn heilige samenkomsten. Pesach Ongezuurde broden feest Wekenfeest Dag van bazuingeschal
Nadere informatieSamenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties
Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren
Nadere informatieTijd van regenten en vorsten 1600 1700. 6.2 Wie heeft de macht? Deel 2. Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht?
Onderzoeksvraag: Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Kenmerkende aspect: Het streven van vorsten naar absolute macht. De bijzondere plaats in staatskundig opzicht
Nadere informatieToelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7
Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 7 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Boze
Nadere informatiegermaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk).
Jeanne d'arc Aan het begin van de 15de eeuw slaagden de Fransen er eindelijk in om de Engelsen uit hun land te verdrijven. De strijd begon met een vrouw die later een nationale heldin werd, van de meest
Nadere informatieWenceslaus I van Luxemburg: Praag, 25 februari 1337 Luxemburg, 8 december 1383
Wenceslaus I van Luxemburg: Praag, 25 februari 1337 Luxemburg, 8 december 1383 Wenceslaus I was eerst graaf van Luxemburg en daarna hertog van Luxemburg, Brabant en Limburg. Graaf en Erfhertog van Luxemburg
Nadere informatiebesluit van de gemeenteraad
besluit van de gemeenteraad voorstelnummer 825734 onderwerp wijziging Winkeltijdenverordening Gouda 2011 in verband met de overheveling van enkele vrijstellingen vanuit het vanuit het Vrijstelleing uit
Nadere informatieGeschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor
Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Terugkijken: Bij de ene revolutie ontstaat een nieuw en onafhankelijk land. Vrijheid is voor de inwoners
Nadere informatieWandeling n 12 : Al basse Hé : Durbuy Bewegwijzering :
Wandeling n 12 : Al basse Hé : Durbuy Bewegwijzering : Deze wandeling te midden van het oude dorpsgedeelte van Heyd neemt je mee langs een netwerk van hagen. Deze hagen, waarvan we het nut vergeten zijn,
Nadere informatieVERORDENING WINKELTIJDEN DORDRECHT 2014
VERORDENING WINKELTIJDEN DORDRECHT 2014 De raad van de gemeente Dordrecht; gelet op artikel 3, tweede lid van de Winkeltijdenwet, Gemeentewet, Vrijstellingenbesluit; Verwijzende naar het initiatiefvoorstel
Nadere informatie2014 -- Omzetbelasting II -- Deel 3
Omzetbelasting II les 5 programma Intracommunautaire prestaties goederen: de intracommunautaire transacties diensten: de intracommunautaire diensten 1 Invoer Jim is ondernemer in Zuid-Korea. Hij levert
Nadere informatieVRAAG 3 Het voormalige gildehuis van de Bergse pottenbakkers staat op de splitsing van de Dubbelstraat en de Korte Dubbelstraat. Hoe heet dit pand?
VRAAG 1 In 1747 voerde Isaac Kock, baron von Cronström het opperbevel over de verdediging van de stad Bergen op Zoom. Daarnaast was er ook de gouverneur van de vesting die verantwoordelijk was voor de
Nadere informatieBrusselse bevolking per nationaliteitsgroep - alle leeftijden (2014)
Dat onze samenleving steeds diverser wordt is een open deur intrappen. Opeenvolgende migratiestromen brachten mensen uit alle hoeken van de wereld naar Brussel: werknemers uit Italië, Spanje, Marokko,
Nadere informatieGULDENSPORENSLAG 1302
GULDENSPORENSLAG 1302 11 juli is de officiële feestdag van Vlaanderen. In 1302, meer dan 700 jaar geleden dus, vond op die dag de Guldensporenslag plaats. In deze les gaan we op onderzoek uit naar deze
Nadere informatieWerkkatern 6 Welkom in onze provincie
1 Les 1 en 2 Mijn provincie 1 Mijn provincie op kaart Voer eerst volgende opdrachten uit op de kaart van je provincie - Kleur de gemeente waarin je school staat rood - Kleur je provinciehoofdstad geel,
Nadere informatieAls bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.
Examen VWO 2009 tijdvak 2 woensdag 24 juni 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 28 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 76 punten te behalen. Voor elk vraagnummer
Nadere informatieVLAAMSE RAAD ONTWERP VAN DECREET. houdende aanvulling van de wet van 26 maart 1971. de bescherming van de oppervlaktewateren tegen verontreiniging
Stuk 228 (1983-1984) - Nr. 1 VLAAMSE RAAD ZITTING 1983-1984 6 DECEMBER 1983 ONTWERP VAN DECREET houdende aanvulling van de wet van 26 maart 1971 op de bescherming van de oppervlaktewateren tegen verontreiniging
Nadere informatieIN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL
I N T E R I E U R W Wonen op de Windrichtingen IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL Tekst: ANNEMIE WILLEMSE Foto s: JAN VERLINDE 22 TIJDLOOS TIJDLOOS 23 Na een zoektocht naar de ideale bouwgrond, gingen
Nadere informatieGROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1
GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 Tijdvak Jagers en boeren; van de eerste mensen 3000 v. C. prehistorie; van de eerste mensen - 3000 v.c. Samenlevingstype: eerst jagers/verzamelaars,
Nadere informatieGent 24b. De Predikherenlei anno 1820 door de Hollandse soldaat Wynantz. Onderbergen. Het pand van de Dominicanen. Predikherenlei
De Predikherenlei anno 1820 door de Hollandse soldaat Wynantz Gent 24b Onderbergen. Het pand van de Dominicanen Predikherenlei Rue de la Valléé nr 40 /Onderbergen Onderbergen nr 57 in 1940 Tweede gedeelte
Nadere informatieGeschiedenis hoofdstuk 3
Geschiedenis hoofdstuk 3 Romeinse rijk 500 v Christus 500 na Christus Rome de eeuwige stad : deze stad bestaat al eeuwenlang. De tijdlijn Het Romeinse rijk begint 500v Chr. En eindigt 500 na Christus.
Nadere informatieGROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat
Naam GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat Groot Brittannië Groot-Brittannië is Schotland, Engeland en Wales samen. Engeland is het grootst van Groot-Brittannië en Wales het kleinst. Engeland heeft meer dan 46
Nadere informatieStofomschrijving Deze opdracht hoort bij 2.1-3.1 en 3.2 van De Republiek in tijd van Vorsten (Geschiedenis Werkplaats).
Het verhaal van 1588 Bodystorming Inleiding Het jaar 1588 is een belangrijk jaar in de geschiedenis van de Republiek. De gebeurtenissen die eraan vooraf gaan worden als feiten voorgelezen en tussen de
Nadere informatieProbusclub Merwestad Het Paleis op de Dam te Amsterdam
Cees de Wit Het Paleis op de Dam te Amsterdam 16 48-1665 Architect: Jacob van Campen Constructeur: Daniël Stalpaert Het paleis is In de 17 e eeuw gebouwd als Stadhuis van het toen rijke en oppermachtige
Nadere informatie5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders.
Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart 2013 5,1 27 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Paragraaf 1 De Romeinen trekken zich terug. 1. Welke
Nadere informatieOudheid ( 800 V.C - 500 )
1922 -> Howard Carter vindt het masker van Toetachanchamon 1974 -> Lucy wordt gevonden en zij wordt de eerste mens.(genoemd naar het liedje Lucy in the sky of diamond )? ( Prehistorie ) -> Vuur werdt ondekt
Nadere informatieEen oplossing voor de Splitsing van het Gerechtelijk Arrondissement Brussel 4 oktober 2011
Een oplossing voor de Splitsing van het Gerechtelijk Arrondissement Brussel 4 oktober 2011 1. Hebben de Franstaligen uit Halle-Vilvoorde het automatisch recht op een Franstalige rechter? Uitgangspunt De
Nadere informatieEven herhalen. democratie. militaire dril. slimme list. Gwijde van Dampierre. Leliaerts Guldensporenslag
Even herhalen Prehistorie Oudheid De ontdekking van het vuur bood enkele voordelen. Zo konden de eerste mensen roosteren, hadden ze en en bood het hun ook vlees warmte licht bescherming Athene stond bekend
Nadere informatieAlbert I van België: Brussel, 8 april Marche-les- Dames, 17 februari 1934
Albert I van België: Brussel, 8 april 1875 - Marche-les- Dames, 17 februari 1934 Hij was prins van België, hertog van Saksen, prins van Saksen-Coburg-Gotha, was van 23 december 1909 tot 17 februari 1934
Nadere informatieResultaten bevraging StapAf: Gebruik Routeboekje lente 2015
Resultaten bevraging StapAf: Gebruik Routeboekje lente 2015 1 Wie bevraagd?: 9.400 StapAfabonnees waarvan mailadres gekend 2 de helft mei 2015 (In totaal : 35.500 StapAfabonnees) 2.181 respondenten 2 Welke
Nadere informatieStrategieles Verwijswoorden (Relaties en verwijswoorden) niveau A
Strategieles Verwijswoorden (Relaties en verwijswoorden) niveau A Wat doe je in deze les? Bij Nieuwsbegrip maak je altijd opdrachten. Sommige opdrachten gaan over verwijswoorden. Je moet dan zeggen naar
Nadere informatie1. Het begrip kan weg, omdat de overgebleven begrippen. Het begrip kan ook weg, omdat de overgebleven begrippen
Welk Woord Weg Dynamiek en Stagnatie Aanloop 1. commerciële landbouw moedernegotie malthusiaanse spanning - nijverheid 2. waterschappen feodaliteit gilden - Hanze 3. stapelmarkt nijverheid Nederlanden
Nadere informatieBelgië en de provincies ontdekken in groepjes
België en de provincies ontdekken in groepjes TIP Schrijf alle namen van provincies en hoofdplaatsen netjes én correct! 1 Werken met de grote magnetische blinde kaart grote magnetische kaart van België,
Nadere informatieVlaanderen kende in 2012 laagste aantal tienermoeders ooit
Vlaanderen kende in 2012 laagste aantal tienermoeders ooit In 2012 bereikte het tienerouderschapscijfer in Vlaanderen een historisch laagterecord van 6 bevallingen per 1000 tieners (15-19 jaar). Ook in
Nadere informatieHC Stedelijke Dynamiek in de Lage Landen ( )
HC Stedelijke Dynamiek in de Lage Landen (1050-1700) Vraag 1 Wat maakte de opkomst van de stedelijke burgerij in de Nederlanden mogelijk? Periode: 1050-1302 Opkomst van de stedelijke burgerij - De opkomst
Nadere informatieLandenspel. Duur: 30 minuten. Wat doet u?
Landenspel Korte omschrijving werkvorm: In deze opdracht wordt de klas verdeeld in vijf groepen. Iedere groep krijgt een omschrijving van een land en een instructie van de opdracht. In het lokaal moeten
Nadere informatieNaam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt
Naam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt De Gouden Eeuw duurde niet precies honderd jaar. Hij begon aan het eind van de 16de eeuw, beleefde zijn hoogtepunt rond 1675 en was in de 18de eeuw voorbij. De Gouden
Nadere informatie1 Het ontstaan van het Koninkrijk 10. 2 De geboorte van een prins 16. 3 De jeugd van prins Willem-Alexander 20
Inhoud Stamboom van het Koninklijk Huis 6 Inleiding 9 e 1 Het ontstaan van het Koninkrijk 10 2 De geboorte van een prins 16 3 De jeugd van prins Willem-Alexander 20 4 De studententijd van prins Willem-Alexander
Nadere informatie- Nieuwe Tijd provinciën onder Karel V. - Habsburgse of Spaanse Nederlanden : noorden scheurt zich af Republiek in noorden
Vlaams geduld over Schelde-uitdieping is op Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden en de Belgische Revolutie p. 44-56 De Vlaamse minister-president Kris Peeters heeft de Nederlandse ambassadeur in België
Nadere informatieDe klassieke tijdlijn
De klassieke tijdlijn In de lessen geschiedenis heb je waarschijnlijk al gehoord over de tijdlijnen, of de historische periodes en waarschijnlijk ook over exacte datums zoals 476. In dit documentje kom
Nadere informatie1. VAN OUDHEID TOT MIDDELEEUWEN 13. 1.1. Egypte 15 1.2. Griekenland 17 1.3. Rome 21 1.4. De romaanse tijd 23 1.5. De gotiek 27
INHOUDSOPGAVE HET MEUBELBOEK 1. VAN OUDHEID TOT MIDDELEEUWEN 13 1.1. Egypte 15 1.2. Griekenland 17 1.3. Rome 21 1.4. De romaanse tijd 23 1.5. De gotiek 27 2. VAN RENAISSANCE TOT BAROK 37 2.1. Italië 39
Nadere informatieEen weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom. Naam:
Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom Naam: Het Christendom Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden
Nadere informatieWERKHOVEN WANDELROUTE IN DE KROMME RIJNSTREEK
WERKHOVEN WANDELROUTE IN DE KROMME RIJNSTREEK WANDELROUTE AFSTAND: 5,5 KM TIP: COMBINEER MET DE KASTELEN- ROUTE! KASTELENROUTE KROMME RIJNSTREEK / WIJK BIJ DUURSTEDE FIETS OF AUTO AFSTAND: 35 KM OMMETJE
Nadere informatieInhoudsopgave atlas. Aardrijkskunde. Vraag 1 van 12
Vraag 1 van 12 Inhoudsopgave atlas kaart 1 De Aarde Godsdiensten kaart 2 De Aarde Ziekenhuizen per land kaart 3 De Aarde Talen kaart 4 Azië Grote steden kaart 5 Azië Telefoons kaart 6 Amerika Auto's en
Nadere informatie