Bhagavad Gita Hoofdstuk 18

Transcriptie

1 Bhagavad Gita Hoofdstuk 18 bginhetnederlands.nl

2 Bhagavad Gita Hoofdstuk 18 Conclusie: De volmaaktheid van onthechting bginhetnederlands.nl Copyright bginhetnederlands Alle rechten voorbehouden. Tenzij anders vermeld berusten alle rechten op informatie (tekst, beeld, geluid, video, etc) die u op deze site (bginhetnederlands.nl en alle onderliggende pagina s) aantreft bij bginhetnederlands of zijn gelicenceerd aan bginhetnederlands. Gehele of gedeeltelijke overname, plaatsing op andere sites, verveelvoudiging op welke andere wijze dan ook en/of commercieel gebruik van deze informatie is niet toegestaan, tenzij hiervoor uitdrukkelijk schriftelijke toestemming is verleend door bginhetnederlands of tenzij aan de onderstaande voorwaarden wordt voldaan. Deze informatie mag worden bekeken op een scherm, gedownload worden op een hard-disk of geprint worden, mits dit geschied voor persoonlijk, informatief en niet-commercieel gebruik, mits de informatie niet gewijzigd wordt, mits de volgende copyright-tekst in elke copy aanwezig is: Copyright bginhetnederlands, mits copyright, handelsmerk en andere van toepassing zijnde teksten niet worden verwijderd en mits de informatie niet wordt gebruikt in een ander werk of publicatie in welk medium dan ook. bginhetnederlands voert het beheer over de pagina s op deze website. Het linken en verwijzen naar de pagina s op deze website is toegestaan. De webmaster stelt het op prijs hiervan in kennis te worden gesteld. Dit document is geschreven met behulp van citaten uit de volgende bron: Sri Srimad A. C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada (2003). Conclusie: De volmaaktheid van onthechting, in Bhagavad-Gita Zoals Ze Is (pp ). The Bhaktivedanta Book Trust International. Bginhetnederlands adviseert lezers die meer informatie, uitleg of commentaar zoeken op basis van dit document, het boek in de bronvermelding te bekijken. Alle hoofdstukken en teksten in dit document, zijn namelijk één-op-één gelinkt aan de hoofdstukken en teksten uit het boek Bhagavad-Gita Zoals Ze Is.

3 HOOFDSTUK 18: Conclusie: De volmaaktheid van onthechting 1. Arjuna zei: O Krishna, ik wil graag weten wat het doel is van onthechting [tyaga] en van de onthechte levensorde [sannyasa], o Krishna, meester van de zintuigen. 2. Krishna zei: Het afstand doen van activiteiten die gebaseerd zijn op materiele verlangens, wordt door grote geleerden de onthechte levensorde genoemd. En afstand doen van de vruchten van alle activiteiten wordt door de wijzen onthechting genoemd. 3. Sommige geleerden beweren dat alle vormen van resultaatgerichte activiteit moet worden opgeheven omdat ze verkeerd zijn, maar andere wijzen verdedigen de mening dat het brengen van offers, vrijgevigheid en het beoefenen van ascese nooit moet worden opgegeven. 4. O Arjuna, hoor nu Mijn oordeel over onthechting. In de geschriften wordt gezegd dat er drie soorten onthechting bestaan. 5. Offers, vrijgevigheid en ascese moeten niet worden opgegeven; ze moeten worden verricht. Sterker nog, offers, vrijgevigheid en ascese zuiveren zelfs de grote zielen. 6. Al deze activiteiten moeten zonder gehechtheid en zonder enige verwachting van resultaten worden verricht. Ze moeten uit plichtsbesef worden verricht, o Arjuna. Dat is Mijn definitieve mening. 7. Voorgeschreven plichten moeten nooit worden opgegeven. Wanneer iemand deze plichten uit illusie opgeeft, wordt zulke onthechting tot de hoedanigheid onwetendheid gerekend. 8. Wanneer iemand zijn voorgeschreven plichten opgeeft omdat ze lastig zijn of uit angst voor lichamelijk ongemak, dan wordt gezegd dat hij zich heeft onthecht onder invloed van de hoedanigheid hartstocht. Deze vorm van handelen leidt nooit tot de verhevenheid die voortkomt uit onthechting. 9. O Arjuna, wanneer men enkel uit plichtsbesef zijn voorgeschreven plicht vervult en zijn materiele banden en alle gehechtheid aan de vruchten van zijn activiteiten opgeeft, dan wordt dat onthechting in de hoedanigheid goedheid genoemd. 10. Een intelligent en onthecht persoon in de hoedanigheid goedheid die geen hekel heeft aan onaangename activiteiten, maar die evenmin gehecht is aan aangename activiteiten, heeft geen twijfels over activiteit. 11. Het is een feit dat belichaamde wezens onmogelijk alle activiteiten kunnen opgeven. Maar hij die zich van de vruchten van zijn activiteiten onthecht, wordt beschouwd als werkelijk onthecht.

4 12. Wie niet onthecht is, zal na zijn dood worden opgewacht door de drie soorten resultaten van zijn activiteiten gewenste, ongewenste en gemengde. Maar zij die zich in de onthechte levensorde bevinden, ontkomen aan zulke resultaten die genot en leed veroorzaken. 13. O Arjuna, volgens de Vedanta zijn er vijf oorzaken voor het volbrengen van elke activiteit. Hoor nu van Mij welke dat zijn. 14. De vijf factoren van activiteit zijn: de plaats van de handeling [het lichaam], de handelende persoon, de verschillende zintuigen, de verschillende soorten inspanning en uiteindelijk de Superziel. 15. Welke goede of slechte activiteit een mens ook verricht met zijn lichaam, geest of spraak, wordt door deze vijf factoren veroorzaakt. 16. Wie zich niet bewust is van deze vijf factoren, maar denkt dat alleen hij het is die handelt, is daarom allerminst intelligent en kan de dingen niet zien zoals ze zijn. 17. Wie niet gedreven wordt door vals ego en een intelligentie heeft die niet verward is, is niet degene die doodt, ook al doodt hij mensen in deze wereld. En evenmin raakt hij gebonden door zijn daden. 18. Kennis, het object van kennis en de kenner zijn de drie factoren die tot activiteit leiden. De zintuigen, de handelingen zelf en de handelende persoon zijn de drie onderdelen waaruit een activiteit is samengesteld. 19. Overeenkomstig de drie hoedanigheden van de materiele natuur zijn er drie soorten kennis, activiteit en handelende personen. Luister nu naar wat Ik hierover te zeggen heb. 20. Weet dat de kennis waardoor men één onverdeelde spirituele natuur ziet in alle levende wezens, ook al zijn ze verdeeld over ontelbare vormen, kennis in de hoedanigheid goedheid is. 21. Weet dat de kennis waardoor men in alle verschillende lichamen de aanwezigheid van een verschillend soort levend wezen ziet, kennis in de hoedanigheid hartstocht is. 22. En die kennis waardoor men aangetrokken is tot één soort activiteit alsof het alles is, zonder kennis van de waarheid, en die erg onbeduidend is, wordt kennis in de hoedanigheid duisternis genoemd. 23. Die activiteit die gereguleerd is en die verricht wordt zonder gehechtheid, zonder liefde of afkeer en zonder verlangens naar de resultaten ervan, wordt activiteit in de hoedanigheid goedheid genoemd. 24. Maar die activiteit die met veel inspanning verricht wordt door iemand die zijn verlangens wil bevredigen en die wordt bepaald door vals ego, wordt activiteit in de hoedanigheid hartstocht genoemd.

5 25. En die activiteit die verricht wordt in illusie, zonder acht te slaan op de voorschriften in de geschriften en zonder dat men zich erom bekommert dat men in de toekomst gebonden zal raken of dat anderen pijn wordt aangedaan of ellende overkomt, wordt activiteit in de hoedanigheid onwetendheid genoemd. 26. Hij die zonder contact met de hoedanigheden van de materiele natuur, zonder vals ego, vol vastberadenheid en enthousiasme zijn plicht vervult en zowel tijdens succes als falen standvastig blijft, wordt gezien als een persoon die in de hoedanigheid goedheid handelt. 27. De handelende persoon die gehecht is aan zijn activiteiten en aan de vruchten en die van die vruchten wil genieten, die hebzuchtig, onzuiver en altijd vijandig is en die zich laat beïnvloeden door geluk en verdriet, wordt gezien als iemand in de hoedanigheid hartstocht. 28. De handelende persoon die altijd bezig is met activiteiten die tegen de bepalingen van de geschriften indruisen, die materialistisch, eigenzinnig, onbetrouwbaar, lui en voortdurend neerslachtig is, die bedreven is in het beledigen van andere mensen en dingen altijd uitstelt, wordt gezien als een persoon die handelt in de hoedanigheid onwetendheid. 29. O Arjuna, luister nu goed naar Mijn uitvoerige beschrijving van de verschillende soorten intelligentie en vastberadenheid die overeenkomstig de drie hoedanigheden van de materiele natuur bestaan. 30. O Arjuna, die intelligentie waardoor men onderscheid kan maken tussen wat wel en wat niet gedaan moet worden, wat men wel en wat men niet moet vrezen, wat gebondenheid veroorzaakt en wat bevrijding geeft, is in de hoedanigheid goedheid. 31. O Arjuna, die intelligentie waardoor men geen onderscheid weet te maken tussen godsdienst en ongodsdienstigheid en evenmin tussen activiteiten die wel en niet verricht moeten worden, is in de hoedanigheid hartstocht. 32. Die intelligentie die in de ban is van illusie en duisternis en die daardoor ongodsdienstigheid als godsdienst beschouwt en godsdienst als ongodsdienstigheid en die altijd in de verkeerde richting werkt, o Partha, is in de hoedanigheid onwetendheid. 33. O Arjuna, die onwrikbare vastberadenheid, die in stand wordt gehouden door voortdurende beoefening van yoga en die daardoor de activiteiten van de geest, de levenskracht en de zintuigen beheerst, is vastberadenheid in de hoedanigheid goedheid. 34. Maar die vastberadenheid waarmee men vasthoudt aan de resultaten van religie, economische ontwikkeling en zinsbevrediging, is vastberadenheid in de hoedanigheid hartstocht, o Arjuna. 35. En die vastberadenheid die niet verder gaat dan gedroom, angst, geklaag, neerslachtigheid en illusie, zulke onintelligente vastberadenheid, o Arjuna, is in de hoedanigheid duisternis.

6 36. O Arjuna, hoor nu van Mij over de drie soorten geluk waardoor de geconditioneerde ziel geniet en waardoor soms al haar ellende beëindigd wordt. 37. Dat wat in het begin vergif lijkt, maar uiteindelijk net als nectar is en waardoor men zich bewust wordt van zelfrealisatie, wordt geluk in de hoedanigheid goedheid genoemd. 38. Het geluk dat voortkomt uit het contact tussen de zintuigen en de zinsobjecten en dat in het begin net nectar lijkt, maar uiteindelijk vergif is, wordt geluk in de hoedanigheid hartstocht genoemd. 39. En het geluk dat blind is voor zelfrealisatie, dat van begin tot eind denkbeeldig is en dat voortkomt uit slaap, luiheid en illusie, wordt geluk in de hoedanigheid onwetendheid genoemd. 40. Er bestaat geen levend wezen, noch hier, noch onder de halfgoden in de hogere planetenstelsels, dat vrij is van deze drie hoedanigheden, die voortkomen uit de materiele natuur. 41. O Arjuna, de brahmana s, de ksatriya s, de vaisya s en de sudra s worden onderscheiden door de kwaliteiten die voortkomen uit hun eigen aard overeenkomstig de materiele hoedanigheden. 42. Vreedzaamheid, zelfbeheersing, ascese, reinheid, verdraagzaamheid, eerlijkheid, kennis, wijsheid en godsdienstigheid dit zijn de natuurlijke eigenschappen waarmee de brahmana s werken. 43. Heldhaftigheid, kracht, vastberadenheid, bekwaamheid, strijdvaardigheid, vrijgevigheid, en leiderschap zijn de natuurlijke eigenschappen van activiteiten voor ksatriya s. 44. Het bedrijven van landbouw, het beschermen van koeien en handeldrijven zijn de natuurlijke activiteiten van de vaisya s. En voor de sudra s zijn dat arbeid en dienstbaarheid aan de anderen. 45. Iedereen kan volmaakt worden door te handelen volgens de eigenschappen die bij zijn activiteiten horen. Hoor nu alsjeblieft van Mij hoe dit kan worden gedaan. 46. Wanneer men Krishna, de oorsprong van alle wezens, aanbidt, kan men door het verrichten van zijn eigen voorgeschreven activiteiten volmaakt worden. 47. Het is beter om je eigen plicht te doen, ook al vervul je die onvolmaakt, dan om de plicht van iemand ander op je te nemen en die volmaakt te vervullen. Plichten die zijn voorgeschreven op grond van iemands aard, leiden nooit tot karmische reacties op zonden.

7 48. Iedere inspanning gaat gepaard met fouten, zoals vuur gepaard gaat met rook. Men moet daarom zijn aangeboren activiteit niet opgeven, o Arjuna, zelfs al is zulke activiteit vol onvolkomenheden. 49. Wie beheerst en vrij van gehechtheid is en wie alle materiele genietingen veronachtzaamt, kan door onthechting het hoogste en volmaakte stadium van vrijheid van reacties bereiken. 50. O Arjuna, hoor van Mij hoe degene die deze volmaaktheid bereikt heeft, tot het allerhoogste niveau, Brahman, het niveau van de meest verheven kennis, kan komen, door te handelen op de manier die Ik nu zal samenvatten. 51. Hij die door zijn intelligentie gezuiverd is en zijn geest met vastberadenheid beheerst; die zich onthecht van zinsobjecten en bevrijd is van aantrekking en afkeer; die in afzondering leeft, weinig eet en zijn lichaam, geest en taalgebruik bedwingt; die voortdurend in diepe meditatie is en onthecht; die vrij is van vals ego, krachtsvertoon, vals trots, lust, woede en het vergaren van materiele dingen; die vrij is van een vals besef van eigendom en vreedzaam is zo iemand wordt zeker verheven tot het niveau van zelfrealisatie. 54. Wie zich zo op een transcendentaal niveau bevindt, kent onmiddellijk het Allerhoogste Brahman en wordt volkomen vreugdevol. Hij treurt nooit en verlangt nergens naar. Hij beschouwt alle levende wezens als gelijk. In die toestand komt hij tot zuivere devotionele dienst aan Mij. 55. Alleen door devotionele dienst kan men Mij kennen zoals Ik ben, als de Allerhoogste Persoonlijkheid Gods. En wanneer men zich door zulke devotie volledig van Mij bewust is, kan men binnengaan in het koninkrijk van God. 56. Hoewel Mijn zuivere toegewijde met allerlei activiteiten bezig is, bereikt hij, onder Mijn bescherming en door Mijn genade, de eeuwige en onvergankelijke woning. 57. Stel je bij al je activiteiten volledig van Mij afhankelijk en werk altijd onder Mijn bescherming. Wees je in zulke devotionele dienst volkomen van Mij bewust. 58. Wanneer je je van Mij bewust wordt, zul je door Mijn genade alle hindernissen van het gebonden bestaan overwinnen. Maar als je je activiteiten niet in zo n bewustzijn verricht maar handelt vanuit vals ego, zonder naar Mij te luisteren, zul je verloren zijn. 59. Wanneer je niet volgens Mijn aanwijzingen handelt en besluit niet te vechten, dan maak je een verkeerde beslissing. Door je eigen aard zul je hoe dan ook gedwongen worden oorlog te voeren. 60. Onder invloed van illusie weiger je nu volgens Mijn aanwijzingen te handelen. Maar gedwongen door de activiteiten die voortkomen uit je aard, zul je wel volgens je aard moeten handelen, o zoon van Kunti.

8 61. De Allerhoogste Heer bevindt Zich in ieders hart, o Arjuna, en bestuurt de omzwervingen van alle levende wezens, die zich als het ware op een machine bevinden die gemaakt is van de materiele energie. 62. O Arjuna, geef je volledig aan Hem over. Door Zijn genade zul je transcendentale vrede vinden en het allerhoogste, eeuwige koninkrijk bereiken. 63. Zo heb Ik je dan kennis gegeven die nog vertrouwelijker is. Overweeg dit alles grondig en doe dan wat je wilt. 64. Omdat je Mijn zeer dierbare vriend bent, zal Ik je Mijn allerhoogste instructie geven, de meest vertrouwelijke kennis die er bestaat. Hoor deze van Mij, want het is in je voordeel. 65. Denk onafgebroken aan Me, word Mijn toegewijde, aanbid Me en breng je eerbetuigingen aan Mij. Op die manier zul je zeker tot Me komen. Dat beloof Ik je omdat je Mijn zeer dierbare vriend bent. 66. Laat alle vormen van religie achter je en geef je alleen over aan Mij. Ik zal je verlossen van alle reacties op je zonden. Vrees niet. 67. Deze vertrouwelijke kennis mag nooit uiteengezet worden aan personen die niet sober en niet toegewijd zijn, die geen devotionele dienst verrichten en evenmin aan iemand die Me vijandig gezind is. 68. Wie dit allerhoogste geheim aan de toegewijden uitlegt, zal zeker tot zuivere devotionele dienst komen en zal uiteindelijk bij Mij terugkeren. 69. In deze wereld is geen dienaar Me dierbaarder dan hij en nooit zal iemand Me ooit dierbaarder zijn. 70. En Ik verklaar dat degene die dit heilige gesprek van ons bestudeert, Me met zijn intelligentie vereert. 71. En wie vol vertrouwen en zonder kwaadaardigheid luistert, zal worden bevrijd van de karmische reacties op zijn zonden en zal de planeten bereiken die gunstig zijn en waar de vromen verblijven. 72. O Arjuna, o overwinnaar van rijkdom, heb je dit alles met een aandachtige geest gehoord? En zijn je onwetendheid en illusies nu verdreven? 73. Arjuna zei: Mijn dierbare Krishna, o onfeilbare, mijn illusie is nu geweken. Door Jouw genade heb ik mijn geheugen herwonnen. Ik ben nu overtuigd, vrij van twijfels en bereid te doen wat Je me opdraagt.

9 74. Sanjaya zei tegen koning Dhritarastra: Zo heb ik het gesprek gehoord tussen twee grote zielen, Krishna en Arjuna. En deze boodschap is zo wonderbaarlijk dat mijn haar overeind staat. 75. Door de genade van Vyasa heb ik dit zeer vertrouwelijke gesprek rechtstreeks van de meester van alle mystiek, Krishna, gehoord, die persoonlijk tot Arjuna sprak. 76. O koning, nu ik me deze wonderbaarlijke en heilige dialoog tussen Krsna en Arjuna herhaaldelijk herinner, verheug ik me en raak ik onophoudelijk in vervoering. 77. O koning Dhritarastra, nu ik me die wonderbaarlijke gedaante van Heer Krishna herhaaldelijk voor de geest haal, word ik bevangen door een steeds grotere verbazing en verheug ik me telkens weer. 78. Overal waar Krishna is, de meester van alle mystici, en overal waar Arjuna is, de allerbeste boogschutter, daar zullen zeker ook rijkdom, overwinning, uitzonderlijk vermogen en moraliteit zijn. Dat is mijn mening. Einde van de Bhagavad Gita.

10 EINDE HOOFDSTUK 18 Yes! Ik heb Hoofdstuk 18 van de Bhagavad Gita gelezen op bginhetnederlands.nl Delen via: Yes! Ik heb de gehele samenvatting van de Bhagavad Gita uitgelezen op bginhetnederlands.nl Delen via: