Factsheet: NLGW0011. Naam: Zout Rijn-West

Transcriptie

1 Factsheet: NLGW0011 Zout Rijn-West De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Zout Rijn-West Code: NLGW0011 Deelstroomgebied: Rijn West Waterbeheerder: Provincies: Provincie Noord-Holland,, Provincie Utrecht Provincie Noord-Holland, Provincie Utrecht, Naam waterlichaam: Zout Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0011 pagina 1 van 90

2 Karakterschets De totale oppervlakte van het GWL Zout Rijn-West bedraagt 2986 km2 met een gemiddelde dikte van 180 meter. Het GWL heeft 3 watervoerende pakketten en een volume van 728 km3. Het GWL bevindt zich voor het grootste deel in het Westelijke deel van het Rijn-West stroomgebied tussen het GWL Duin Rijn-West en het GWL deklaag Rijn-West. In dit grondwaterlichaam, het brak/zoute GWL van laag Nederland treedt overwegend kwel op in diepe polders en in drainerende waterlopen langs de stuwwallen. De ondergrond wordt voornamelijk gevormd door de fluviatiele (sedimentaire rivier afzetting) Pleistocene afzettingen van de Rijn en Oostelijke en Noordelijke riviercomponenten, glaciale afzettingen van de Peelo en Drente Formaties en mariene Eem lagen. Boven deze afzettingen liggen voornamelijk de Formaties van Naaldwijk (marien) en Nieuwkoop(veen) van Holocene ouderdom die de deklaag vormen. Regionale zoete grondwaterstromingen dringen vanaf de Utrechtse Heuvelrug in westelijke richting en vanuit de kustduinen in oostelijke richting het verzilte gebied binnen. Deze zoete grondwaterstromingen eindigen in de diepe polders. Daarnaast zijn regionale stroomsystemen in gang gezet zijn door de ontwikkeling van de polders, waarbij verzoeting vanuit relatief hooggelegen gebieden en meren optreedt, en verzilting door diepere stromingen die onder diepe droogmakerijen brakke kwel leveren. In het zuidwestelijk deel van het grondwaterlichaam bevindt zich een grote industriële onttrekking van verzilt grondwater, dat op de Noordzee wordt geloosd. Deze bepaalt in hoge mate het grondwaterniveau in dit gebied en heeft de laatste 100 jaar geleid tot verlaging van het maaiveld in de directe - stedelijke - omgeving. Hoewel dit grondwater niet langer wordt benut zal deze grotendeels in stand dienen te blijven om grondwateroverlast in de toekomst te voorkomen. Het GWL bevat aquatische of terrestrische ecosystemen die afhankelijk zijn van het grondwater. Voor een meer uitgebreide beschrijving van het grondwaterlichaam met aanvullende gegevens over de belasting, de monitoring en de toestand wordt verwezen naar het Ambtelijk technisch achtergronddocument Rijn-West RHDHV (groeidocument BC ). Naam waterlichaam: Zout Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0011 pagina 2 van 90

3 Conceptueel Model Naam waterlichaam: Zout Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0011 pagina 3 van 90

4 Naam waterlichaam: Zout Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0011 pagina 4 van 90

5 Naam waterlichaam: Zout Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0011 pagina 5 van 90

6 Beschermde gebieden - Vogelrichtlijn Abtskolk & De Putten (NL_VOG_162), Biesbosch (NL_VOG_112), De Wilck (NL_VOG_102), Duinen en Lage Land Texel (NL_VOG_2), Eemmeer & Gooimeer Zuidoever (NL_VOG_77), Eilandspolder (NL_VOG_89), IJsselmeer (NL_VOG_72), Ilperveld, Varkensland, Oostzanerveld & Twiske (NL_VOG_92), Markermeer & IJmee (NL_VOG_73), Naardermeer (NL_VOG_94), Oostelijke Vechtplassen (NL_VOG_95), Oudeland van Strijen (NL_VOG_110), Polder Zeevang (NL_VOG_93), Waddenzee (NL_VOG_1) - Habitatrichtlijn Botshol (NL_HAB_83), Coepelduynen (NL_HAB_96), Duinen Den Helder-Callantsoog (NL_HAB_84), Haringvlie (NL_HAB_109), Hollands Diep (NL_HAB_111), Meijendel & Berkheide (NL_HAB_97), Oude Maas (NL_HAB_108), Polder Westzaan (NL_HAB_91), Schoorlse Duinen (NL_HAB_86), Solleveld & Kapittelduinen (NL_HAB_99), Voordelta (NL_HAB_113), Voornes Duin (NL_HAB_100), Wormer- en Jisperveld & Kalverpolder (NL_HAB_90), Zwanenwater & Pettemerduinen (NL_HAB_85) 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Puntbronnen Type bron Toelichting Beoordeling Overige puntbronnen Door de bevoegde overheden zijn op 1 juli 2013 in totaal 199 spoedlocaties vanwege verspreidingsrisico gemeld (Midterm Review 2013 Bodemconvenant). Zuid-Holland : 121 zelfstandige spoedlocaties, Noord-Holland : 76, Utrecht : 2 Belangrijk Toelichting De belangrijkste belasting zijn lokaal voorkomende puntbronnen met een verspreidingsrisico. Daarnaast komen er puntbronnen voor in de omgeving van kwetsbare objecten (opgenomen in de Signaleringslijst) waarvan onduidelijk in hoeverre ze risico opleveren voor het grondwater. Puntbronnen kunnen leiden tot lokale verspreiding van verontreinigingen in het grondwater. Daarmee bestaat de kans dat ze van invloed zijn op de chemische toestand van het grondwater en in het bijzonder in relatie tot lokaal voorkomende kwetsbare objecten als oppervlaktewaterlichamen, grondwaterwinningen, zwemplassen en natura2000 gebieden (regionale testen). Daarnaast wordt het watersysteem beïnvloed door ingrepen in de waterhuishouding, waardoor de grondwaterstand lokaal verlaagd is (knelpunt bij N2000-gebieden) en/of de afvoer van waterlopen is gewijzigd. Naam waterlichaam: Zout Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0011 pagina 6 van 90

7 3. Toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Testen voor het gehele waterlichaam Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Prognose 2027 Waterbalans (grondwatervoorraad + trends stijghoogten) 2 2 Intrusies (kwantiteit + kwaliteit) 2 2 Chemische toestand 2 2 Regionale testen Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Prognose 2027 Grondwaterafhankelijke oppervlaktewaterlichamen (kwantiteit + kwaliteit) 2 3 Grondwaterafhankelijke terrestrische ecosystemen (kwantiteit + kwaliteit) 2 3 Drinkwater 4 4 Niet bep Niet bep Legenda: groen = goed rood = ontoereikend leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een expertoordeel of is een oordeel samengesteld uit één of meer beheerdersoordelen. In de ontwerp-factsheets die ter inzage liggen staat in de kolom "Toestand 2014" de meest recent bekende toestand. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 2009 Motivering kwaliteit Generiek: Aquokit Oppervlaktewater: - Zoetermeerse plas: De plas (en aanhangend stedelijk watersysteem) staat op polderpeil en trekt kwel aan. Grondwater ter plekke is voedselrijk en brak. Grondwater is belangrijkste bron van eutrofiëring. Terrestrisch: - Botshol: Oorzaak vooral wegzijging door laag polderpeil i.c.m. onvoldoende waterkwaliteit. Uitvoering van maatregelen wacht op besluitvorming. Effect van maatregelen heeft tijd nodig. De regionale beoordeling van de interactie met oppervlaktewater is in 2009 niet uitgevoerd, maar de toestand is toen op basis van expert judgement als goed ingeschat. In 2013 is er wel een gedegen beoordeling uitgevoerd. Op basis van voortschrijdend inzicht is een aantal situaties nu als niet toereikend beoordeeld. Dit is echter geen reden om aan te nemen dat er daadwerkelijk sprake is van een achteruitgang van de kwalitatieve of kwantitatieve bijdrage van het grondwater aan het oppervlaktewater. Drinkwater: Er zijn geen drinkwaterwinningen in dit grondwaterlichaam Naam waterlichaam: Zout Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0011 pagina 7 van 90

8 Motivering kwantiteit Generiek: gebaseerd op LWG presentatie waterbalans Deltares. en rapport: "KWR ; November 2013; Tijdreeksanalyse grondwaterstanden en stijghoogten KRW in West en Midden Nederland". Terrestrisch: - Botshol: Oorzaak vooral wegzijging door laag polderpeil i.c.m. onvoldoende waterkwaliteit. Uitvoering van maatregelen wacht op besluitvorming. Effect van maatregelen heeft tijd nodig. Beoordeling toestand waterlichaam Totaaloordeel (op basis van de 3 testen voor het hele waterlichaam) Toestand 2009 Toestand Legenda: groen = goed rood = ontoereikend leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een expertoordeel of is een oordeel samengesteld uit één of meer beheerdersoordelen. In de ontwerp-factsheets die ter inzage liggen staat in de kolom "Toestand 2014" de meest recent bekende toestand. Beoordeling trends grondwaterkwaliteit Is er sprake van een significant stijgende trend van concentraties van verontreinigende stoffen? dit is niet van invloed op het eindoordeel Motivering chemische trendanalyse gebaseerd op rapport "Aanvullende trendbepaling Grondwaterkwaliteit In de provincies Flevoland, Gelderland, Noord-Holland, Utrecht en Zuid-Holland" nr.bc7150. nee Naam waterlichaam: Zout Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0011 pagina 8 van 90

9 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 anti-verdrogingsmaatregelen N2000 Botshol: natuurlijker peilbeheer aanpassen waterpeil Provincie Utrecht Kosten Maatregelen 1e SGBP samen anti-verdrogingsmaatregelen N2000 Botshol: Onderzoek naar het aansluiten van polder Nellestein Provincie Utrecht Gefaseerd: 1 PAS-besluit is genomen. Er wordt gestart met opstellen beheerplan N2000. Dat zal in 2016 worden vastgesteld. Daarna begint de uitvoering, Als gevolg van PAS: er komt geen onderzoek, maar versnelling van aanpak van het probleem. Nellestein wordt niet meer aangekocht en ingericht. anti-verdrogingsmaatregelen N2000 Botshol: Uitgraven petgaten overige inrichtingsmaatregelen Provincie Utrecht Monitoring grondwaterverontreiniging Rotterdams havengebied Rotterdam De monitoring wordt jaarlijks en vanaf 2011 uitgevoerd in het Wbb-bevoegd gezaggebied Rotterdam. De kosten van beheer en onderhoud van de monitoring zijn per jaar. Monitoring heeft betrekking op de pilot Botlek. N2000 De Wilck: instellen flexibel peil en optimalisatie peilbeheer overige inrichtingsmaatregelen Naam waterlichaam: Zout Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0011 pagina 9 van 90

10 Vervangen: 1 N2000-Plan is in ontwerp vastgesteld. N.a.v. de evaluatie is zijn de voorgestelde maatregelen in de 1e planperiode ingetrokken en vervangen door de maatregel flexibel peilbeheer. Projectleider LNV N2000-Plan is in ontwerp vastgesteld. N.a.v. de evaluatie is zijn de voorgestelde maatregelen in de 1e planperiode ingetrokken en vervangen door de maatregel flexibel peilbeheer. N2000 Naardermeer: Flexibel peilbeheer aanpassen waterpeil Toestaan van peilfluctuatie zodat gebeidseigen water langer wordt vastgehouden. N2000 Naardermeer: Vernatting na grondverwerving overige inrichtingsmaatregelen Provincie Noord-Holland Gefaseerd: 1 Deels afgerond, resterend deel naar volgende planperiode. Aanleg van een hydrologische bufferzone rond het Naardermeer. N2000 Wormer en Jisperveld: Waterconservering en flexibe peilbeheer verdiepen watersysteem (overdimensioneren) Voortgang: ha Motivering: 1 ha Verbeteren waterkwaliteit en vergroten van bergingscapaciteit door baggeren van waterlopen. Periodieke inundatie voor weidevogels. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Naam waterlichaam: Zout Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0011 pagina 10 van 90

11 Maatregelen gepland voor de periode Aanpak Spoedlocaties bodemverontreining (verspreidingsrisico) saneren verontreinigd(e) landbodems / grondwater Provincie Utrecht 2 stuks Saneren c.q. beheersen van alle ernstig verontreinigde bodemlocaties met verspreidingsrisico (Midterm Review 2013) cf landelijke afspraken aanpak (potentiële) spoedlocaties Wbb ten behoeve van kwaliteitsverbetering en/of de bescherming van de grondwaterkwaliteit bij de winningen Bufferzone Naardermeer overige inrichtingsmaatregelen Amstel Gooi en Vecht Habitatrichtlijn Rond het Naardermeer wordt een bufferzone aangelegd met een hoger waterpeil. Door deze bufferzone wordt er minder water uit het Naardermeer weg gezogen en hoeft er minder gebiedsvreemd water te worden ingelaten. Gebiedsgericht Grondwaterbeheer Rotterdamse Haven saneren verontreinigd(e) landbodems / grondwater Rotterdam In het SGBP Rijndelta is aangegeven dat onderzocht zou worden op welke wijze gebiedsgericht grondwaterbeheer in de Rotterdamse Haven gestalte kon krijgen. In 2011 heeft Rotterdam besloten de eerste fase tot een gebiedsgerichte aanpak te starten. Gestart is met een pilot in het Botlekgebied om beheer en sanering van de verontreinigingen vorm te geven en te komen tot een gemeenschappelijke aanpak. Op basis van een in 2014 opgesteld begrenzingen- en grenswaardenplan wordt de gebiedsgerichte aanpak verder ingevuld. Dit moet in 2016 leiden tot een Plan van Aanpak. Op basis en afhankelijk van de ervaringen zal vanaf 2017 het gebiedsgericht beheer worden opgeschaald naar andere deelgebieden in havengebied. In 2018 zal, afhankelijk van de situatie, een Plan van Aanpak zijn opgesteld voor die gebieden in de periode 2018 t/m Uiterlijk 2021 zal er één beheerplan zijn voor de gebieden waarvoor een beheerplan is ontwikkeld. Het doel van de gebiedsgerichte aanpak is het realiseren van een kosteneffectief, gecontroleerd beheer van de grondwaterverontreiniging binnen vastgestelde gebiedsgrenzen. Gecontroleerd beheer vindt plaats op basis van bronmaatregelen, monitoring en beheersmaatregelen. Monitoring van de verontreiniging vindt plaats nabij en op de rand van het beheergebied en de plaatsen waar het grondwatermodel een overschrijding van het beheergebied voorspelt (compliance monitoring) en onder terreinen van deelnemende bedrijven (trend- en procesmonitoring). Op basis van de uitkomsten wordt het grondwatermodel doorontwikkeld en effecten en maatregelen beter afgestemd. De te verwachten kosten zijn exclusief de investeringen van de bedrijven voor het treffen van bronmaatregelen en trend- en procesmonitoring en exclusief de maatregelen vanuit de rijksmiddelen voor beheer van verontreinigingen waarvoor juridisch niemand aanspreekbaar is maar die wel kunnen worden opgenomen in het gebiedsgerichte grondwaterbeheer. Herstel veenmosrietlanden Wormer- en Jisperveld & Kalverpolder Provincie Noord-Holland Habitatrichtlijn Onderzoek naar verbetering van de kwaliteit van veenmosrietlanden. Hierbij wordt onder andere gekeken naar waterconservering (isolatie) en verbetering van de waterkwaliteit. Naam waterlichaam: Zout Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0011 pagina 11 van 90

12 Onderzoek werkvoorraad Signaleringslijst Provincie Utrecht Onderzoeken en beoordelen van de daadwerkelijke risico's van verdachte bodemverontreinigingslocaties voor kwetsbare objecten (winningen menselijke consumptie, N2000-gebieden, oppervlaktewater) Ontwikkeling veenmosrietlanden Westzaan overige inrichtingsmaatregelen Staatsbosbeheer Habitatrichtlijn De kwaliteit van veenmosrietlanden wordt verbeterd door hydrologische isolatie en verbetering van de waterkwaliteit. Ontwikkleing kemphaan en watersnip biotoop Ilperveld en omgeving overige inrichtingsmaatregelen Landschap Noord-Holland Habitatrichtlijn Door verhoging van het waterpeil ontstaan plas-dras percelen in Ilperveld, Varkensland en Oostzanerveld die geschikt zijn voor kemphaan en watersnip. Ontwikkleing kwelmilieus oostflank Naardermeer Provincie Noord-Holland Habitatrichtlijn Onderzoek naar de mogelijkheden om kwel aan de oostzijde van het Naardermeer beter te benutten en om in samenhang hiermee blauwgraslanden te ontwikkelen. Ontwikkleing roerdomp- en kemphaanecotopen Wormeren Jisperveld overige inrichtingsmaatregelen Natuurmonumenten Habitatrichtlijn In het Wormer- en Jisperveld wordt een aantal plas-dras percelen aangelegd, die geschikt zijn voor roerdomp en kemphaan. Opstellen GGOR Eilandspolder oost Provincie Noord-Holland Habitatrichtlijn Voor het oostelijk deel van de Eilandspolder zal onderzoek worden gedaan naar het gewenste grond- en oppervlaktewater regime, GGOR. Dit gebeurt o.a. ten behoeve van het in stand houden van veenmosrietlanden signaleringsonderzoek kwetsbare objecten binnen 100 m. KRW-beschermd gebied 38 stuks Naam waterlichaam: Zout Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0011 pagina 12 van 90

13 Voor deze onderzoeksmaatregel is aangesloten op een landelijk uitgevoerde studie naar locaties met (mogelijke) grondwaterverontreiniging op een korte afstand van een kwetsbaar gebied, waarbij deze verontreiniging mogelijk een nadelige invloed kan hebben op de KRW-dolestellingen van deze beschermde gebieden. Vanwege dit belang wordt in de 2e SGBP-periode een onderzoeksmaatregel opgevoerd, om te onderzoeken of er feitelijk sprake is van een negatieve invloed op de KRW-doelstelling welke leiden tot noodzakelijke sanerings/beheersmaatregelen. Aantallen worden per GW-lichaam gegeven hierbij uitgesplitst per afzonderlijke soort kwestbaar object: industriële waterwinning voor consumptie: 18; zwemwater: 5; Overige natuur EHS: 15. totaal 38 Generiek eerste historisch onderzoek kost 1500 per locatie dus bij 33 veronderstelde lokaties tot ,- Uitgegaan wordt van 50% doorloop naar noodzakelijk 2e onderzoek á 5000,- per locatie dus tot ,- Tot ,- Verbetering veenmosrietlanden Ilperveld en omgeving overige inrichtingsmaatregelen Landschap Noord-Holland, Staatsbosbeheer Habitatrichtlijn Door isolatie en verbetering van de waterkwaliteit wordt de kwaliteit van veenmosrietlanden in Ilperveld, Varkensland en Oostzanerveld verbeterd. Verbetering waterkwaliteit de Putten overige inrichtingsmaatregelen Natuurmonumenten Vogelrichtlijn Achter de Hondsbossche Zeewering bevindt zich het natuurgebied de Putten. Door de wateren in dit gebied te baggeren neemt de kwel vanuit de Noordzee toe en worden brakke milieus hersteld. Verbrakking Westzaan aanpassen inlaat / doorspoelen / scheiden water Provincie Noord-Holland Habitatrichtlijn Na afsluiting van de Zuiderzee zijn brakke ecosystemen in grote delen van Noord-Holland verdwenen. In Westzaan bevinden zich nog relicten die worden behouden en uitgebreid door aanvoer van brak water uit het Noordzee Kanaal. vervolgaanpak spoedlokaties Wbb waterwingebieden saneren verontreinigd(e) landbodems / grondwater 12 Saneren c.q.beheersen van alle ernstig verontreinigde bodemlocaties (z.g. spoedlocaties met verspreidingsrisico) cf. landelijke afspraken (potentiële) spoedlokaties Wbb.op basis van de onderzoeken (56 provincie, 65 overige bevoegde gezagen, totaal 121 in GWL Deklaag Rijn-West) in planperiode 1 Maatregelen gepland voor de periode Er zijn geen maatregelen gepland in de periode Toelichting De grondwaterafhankelijke terrestrische natuurgebieden (N2000 gebieden) zijn nog niet in goede toestand. Maatregelen voor hydrologisch herstel van deze gebieden zijn in voorbereiding, maar nog niet bestuurlijk vastgesteld of financieel gedekt. Dat zal gebeuren binnen het beleidstraject van N2000 beheerplannen en/of Pas maatregelen. Na vaststelling worden deze maatregelen, in overleg met het waterschap, overgenomen in de KRW-maatregelenlijst en de factsheets voor grondwater of oppervlaktewater. 5. Toepassing uitzonderingen Naam waterlichaam: Zout Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0011 pagina 13 van 90

14 Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een ontheffing gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivering(en) hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Fasering is aan de orde voor de indicatoren uit de 6 tests waarvoor bij onderdeel 3 de prognose voor 'toestand 2021' niet gelijk is aan "goed". Er zijn geen motiveringsgronden gegeven. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Zout Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0011 pagina 14 van 90

15 Factsheet: NLGW0012 Deklaag Rijn-West De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Deklaag Rijn-West Code: NLGW0012 Deelstroomgebied: Rijn West Waterbeheerder: Provincies: Provincie Noord-Holland, Provincie Gelderland,, Provincie Noord-Brabant, Provincie Utrecht Provincie Noord-Holland, Provincie Utrecht, Provincie Gelderland, Provincie Zuid-Hollan Provincie Noord-Brabant Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 15 van 90

16 Karakterschets De totale oppervlakte van het GWL Deklaag Rijn-West bedraagt 4044 km2 met een gemiddelde dikte van 180 meter. Het GWL heeft 3 watervoerende pakketten en een volume van 728 km3. Het GWL is het grootste GWL in het deelstroomgebied Rijn-West en bevindt zich voor het grootste deel in het Zuidoostelijke deel van het Rijn-West stroomgebied. Daarnaast ligt een deel van het GWL in West-Friesland. In dit GWL, het zoete grondwaterlichaam van laag Nederland, treedt overwegend kwel op in diepe polders en in drainerende waterlopen langs de stuwwallen. De ondergrond wordt voornamelijk gevormd door de fluviatiele (sedimentaire rivier afzettingen) Pleistocene afzettingen van de Rijn en Oostelijke en Noordelijke riviercomponenten, glaciale afzettingen van de Peelo en Drente Formaties en mariene Eem lagen. Boven deze afzettingen liggen voornamelijk de Formaties van Echteld (fluviatiel) van Holocene ouderdom die de deklaag vormen. In sommige kleinere gebieden vormen de Formaties van Naaldwijk(marien) of Nieuwkoop(veen) de Holocene deklaag. Het Holocene afdekkende pakket gedraagt zich hydrologisch als een semi-permeabele laag. Het overgrote deel van dit Holocene landschap ligt beneden de zeespiegel en wordt kunstmatig ontwaterd. Regionale zoete grondwaterstromingen dringen vanaf de Utrechtse Heuvelrug in westelijke richting en vanuit de kustduinen in oostelijke richting het verzilte gebied binnen. Deze zoete grondwaterstromingen eindigen in de diepe polders. Daarnaast zijn regionale stroomsystemen in gang gezet door de ontwikkeling van de polders, waarbij verzoeting vanuit relatief hooggelegen gebieden en meren optreedt, en verzilting door diepere stromingen die onder diepe droogmakerijen brakke kwel leveren. Het GWL bevat aquatische of terrestrische ecosystemen die afhankelijk zijn van het grondwater. Voor een meer uitgebreide beschrijving van het grondwaterlichaam met aanvullende gegevens over de belasting, de monitoring en de toestand wordt verwezen naar het Ambtelijk technisch achtergronddocument Rijn-West RHDHV (groeidocument BC ). Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 16 van 90

17 Conceptueel Model Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 17 van 90

18 Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 18 van 90

19 Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 19 van 90

20 Beschermde gebieden - Vogelrichtlijn Biesbosch (NL_VOG_112), Boezems Kinderdijk (NL_VOG_106), Broekvelden, Vettenbroek & Polder Stein (NL_VOG_104), De Wilck (NL_VOG_102), Donkse Laagten (NL_VOG_107), Eilandspolder (NL_VOG_89), Markermeer & IJmeer (NL_VOG_73), Naardermeer (NL_VOG_94), Nieuwkoopse Plassen & De Haeck (NL_VOG_103), Oostelijke Vechtplassen (NL_VOG_95), Oudeland van Strijen (NL_VOG_110), Polder Zeevang (NL_VOG_93) - Habitatrichtlijn Hollands Diep (NL_HAB_111), Kolland & Overlangbroek (NL_HAB_81), Lingegebied & Diefdijk-Zuid (NL_HAB_70), Oude Maas (NL_HAB_108), Zouweboezem (NL_HAB_105) 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Diffuse bronnen Type bron Toelichting Beoordeling Landbouwactiviteiten Belasting van grondwaterlichamen door gewasbeschermingsmiddelen. De uitspoelingsvracht is hoger dan gemiddeld. De gewasbeschermingsmiddelen met het hoogste uitspoelingsrisico zijn: bentazon, fluroxypyr, terbutylazin en 2_4_D. In een aantal meetpunten zijn verhoogde concentraties (> 0,1 µg/l) BAM, AMPA, bentazon en glyfosfaat aangetroffen. Het aantal meetpunten waar deze stoffen zijn aangetroffen is minder dan de norm van 20%. Bentazon wordt niet meer gebruikt en maatregelen zijn dus niet mogelijk. (Belasting van grondwaterlichamen door gewasbeschermingsmiddelen, Alterra-rapport 2447, ISSN ) Belasting van grondwaterlichamen met nitraat en fosfaat. De gemiddelde nitraatconcentratie ligt beneden de 50 mg NO3. Het nieuwe mestbeleid op grond van het 5e Nitraat Actiepogramma leidt tot een toename van de bodembelasting met stikstof als gevolg van de verhoging van N-gebruiksnorm grasland en mogelijke import van gebiedsvreemde (verwerkte) dierlijke mest. Het nieuwe mestbeleid zal naar verwachting niet leiden tot een wezenlijke verhoging van de nitraatconcentratie in het grondwater. Voor de fosfaatbelasting van het oppervlaktewater zijn er op korte termijn (2027) zeer geringe veranderingen in de effecten te verwachten (minder dan 2%), ondanks dat de fosfaatbemesting met ruwweg 6% daalt. Dit wordt veroorzaakt doordat in de landbouwgronden aanzienlijke hoeveelheden fosfaat zijn opgeslagen die het effect van verminderde overschotten op de fosfaatbelasting van het oppervlaktewater sterk bufferen. (Beknopte milieueffectrapportage op planniveau in het kader van het Vijfde Actieprogramma Nitraatrichtlijn, Alterra-rapport 2461, ISSN ) Belangrijk Puntbronnen Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 20 van 90

21 Type bron Toelichting Beoordeling Overige puntbronnen Door de bevoegde overheden zijn op 1 juli 2013 in totaal 191 spoedlocaties vanwege verspreidingsrisico gemeld (Midterm Review 2013 Bodemconvenant). Gelderland: 30 zelfstandige spoedlocaties, Zuid-Holland:64, Noord-Holland: 3, Utrecht:91, Noord-Brabant: 3. Belangrijk Toelichting De belangrijkste belasting is de diffuse belasting van gewasbeschermingsmiddelen en nitraat uit bemesting. Lokaal komen puntbronnen voor met een verspreidingsrisico en daarnaast komen er puntbronnen voor in de omgeving van kwetsbare objecten (opgenomen in de signaleringslijst) waarvan onduidelijk in hoeverre ze risico opleveren voor het grondwater. Puntbronnen kunnen leiden tot lokale verspreiding van verontreinigingen in het grondwater. Daarmee bestaat de kans dat ze van invloed zijn op de chemische toestand van het grondwater en in het bijzonder in relatie tot lokaal voorkomende kwetsbare objecten als oppervlaktewaterlichamen, grondwaterwinningen, zwemplassen en natura2000 gebieden (regionale testen). Daarnaast wordt het watersysteem beïnvloed door ingrepen in de waterhuishouding, waardoor de grondwaterstand lokaal verlaagd is (knelpunt bij N2000-gebieden) en/of de afvoer van waterlopen is gewijzigd. 3. Toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Testen voor het gehele waterlichaam Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Prognose 2027 Waterbalans (grondwatervoorraad + trends stijghoogten) 2 2 Intrusies (kwantiteit + kwaliteit) 2 2 Chemische toestand 2 2 Regionale testen Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Prognose 2027 Grondwaterafhankelijke oppervlaktewaterlichamen (kwantiteit + kwaliteit) 2 2 Grondwaterafhankelijke terrestrische ecosystemen (kwantiteit + kwaliteit) 2 3 Ontoere Drinkwater 2 3 Legenda: groen = goed rood = ontoereikend leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een expertoordeel of is een oordeel samengesteld uit één of meer beheerdersoordelen. In de ontwerp-factsheets die ter inzage liggen staat in de kolom "Toestand 2014" de meest recent bekende toestand. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 2009 Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 21 van 90

22 Motivering kwaliteit Generiek: Aquokit Oordeel terrestrische ecosystemen: In 4 Natura2000 gebieden is sprake van aanvoer van grondwater van onvoldoende kwaliteit en aanvoer gebiedsvreemd water van onvoldoende kwaliteit. - Kolland en Overlangbroek: Interne en externe waterhuishouding moet aangepast, om de natuurdoelen te realiseren. Besluitvorming hierover is vertraagd. - Polder Stein en Broekvelden: Toestand is goed voor huidige N2000 met status VR, maar voldoet niet meer zodra status wijzigt in VHR. Oorzaak vooral wegzijging door laag polderpeil. - Nieuwkoopse plassen en de Haak (incl De Meije), Oostelijke Vechtplassen: Oorzaak vooral wegzijging door laag polderpeil icm onvoldoende waterkwaliteit. Uitvoering en effect van de maatregelen heeft tijd nodig. Oordeel drinkwater: In 2009 heeft de beoordeling van de Drinkwaterwinningen op een andere wijze plaats gevonden; enkel op basis van de REWAB (ruwwater) gegevens. Voor SGBP2 is de beoordeling gebaseerd op de verandering/toename van de zuiveringsinspanning per winning ten opzichte van het jaar 2000 als gevolg van een verslechtering van de waterkwaliteit door antropogene beïnvloeding. Bij de beoordeling zijn alleen die winningen waarbij de veranderingen geen duurzame toestand hebben bewerkstelligd, aangemerkt als onvoldoende. Eén grondwaterwinning verkeert in de slechte toestand doordat vanwege menselijke invloed de zuiveringsinspanning is toegenomen. Winning Ridderkerk: 2 ondiepe putten zijn vanweg 1,4 dioxaan verontreiniging op de bestaande membraanfitratie gezet. Onderzoek naar oorzaak voorkomen dioxaan moet aantonen of er nu een duurzame toestand is bereikt. Analyse van de ecologische kwaliteit van en de grondwaterstanden onder natuurgebieden laat zien dat deze (deels)verdroogd zijn. Het gewenste natuurdoel op grond van de Natura2000 is daarbij uitgangspunt (zowel instandhoudings- als uitbreidingsdoelstellingen). In 2009 is het grondwaterlichaam ter plekke van de Natura2000 gebieden beoordeeld op basis van voorkomen van vegetatie een eventuele verlaging van de grondwaterstand sinds 2000 op basis van expert judgement. De eisen ten aanzien van de gebiedsgerichte Natura2000 doelen waren toen nog onvoldoende bekend. Aangezien de grondwaterstand sinds 2000 niet is gedaald was het oordeel in 2009 dat het grondwaterlichaam ter plekken van de Natura2000 gebieden in de goede toestand verkeerde. Sinds 2009 is er geen sprake van een verdere achteruitgang. Bij het opstellen van de N2000-plannen (beheersplannen) is voortschrijdend inzicht ontstaan hetgeen bij de beoordeling (expert judgement) in 2014 geleid heeft tot een oordeel ontoereikend voor een aantal N2000-gebieden Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 22 van 90

23 Motivering kwantiteit Generiek: gebaseerd op LWG presentatie waterbalans Deltares en rapport: "KWR ; November 2013; Tijdreeksanalyse grondwaterstanden en stijghoogten KRW in West en Midden Nederland". Terrestrische ecosystemen: - Lingegebied & Diefdijk-Zuid heeft een te lage grondwaterstand. De uit te voeren maatregelen voor de instandhoudingsdoelen zullen naar verwachting in de komende planperiode worden gerealiseerd. De maatregelen voor de uitbreidingsdoelstellingen worden in de laatste planperiode uitgevoerd. - Oostelijke Vechtplassen/Noorderpark: oorzaak vooral wegzijging door laag polderpeil icm onvoldoende waterkwaliteit. Uitvoering en effect van maatregelen heeft tijd nodig. - Kolland en Overlangbroek: interne en externe waterhuishouding moet aangepast, om de natuurdoelen te realiseren. Besluitvorming hierover is vertraagd. - Polder Stein en Broekvelden: toestand is goed voor huidige N2000 met status VR, maar voldoet niet meer zodra status wijzigt in VHR. Oorzaak vooral wegzijging door laag polderpeil. - Zouweboezem: oorzaak vooral wegzijging door laag polderpeil. - Nieuwkoopse plassen en de Haak (incl De Meije): oorzaak vooral wegzijging door laag polderpeil icm onvoldoende waterkwaliteit. Uitvoering en effect van de maatregelen heeft tijd nodig. Analyse van de ecologische kwaliteit van en de grondwaterstanden onder natuurgebieden laat zien dat deze (deels)verdroogd zijn. Het gewenste natuurdoel op grond van de Natura2000 is daarbij uitgangspunt (zowel instandhoudings- als uitbreidingsdoelstellingen). In 2009 is het grondwaterlichaam ter plekke van de Natura2000 gebieden beoordeeld op basis van voorkomen van vegetatie een eventuele verlaging van de grondwaterstand sinds 2000 op basis van expert judgement. De eisen ten aanzien van de gebiedsgerichte Natura2000 doelen waren toen nog onvoldoende bekend. Aangezien de grondwaterstand sinds 2000 niet is gedaald was het oordeel in 2009 dat het grondwaterlichaam ter plekken van de Natura2000 gebieden in de goede toestand verkeerde. Sinds 2009 is er geen sprake van een verdere achteruitgang. Bij het opstellen van de N2000-plannen (beheersplannen) is voortschrijdend inzicht ontstaan hetgeen bij de beoordeling (expert judgement) in 2014 geleid heeft tot een oordeel ontoereikend voor een aantal N2000-gebieden Beoordeling toestand waterlichaam Totaaloordeel (op basis van de 3 testen voor het hele waterlichaam) Toestand 2009 Toestand Legenda: groen = goed rood = ontoereikend leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een expertoordeel of is een oordeel samengesteld uit één of meer beheerdersoordelen. In de ontwerp-factsheets die ter inzage liggen staat in de kolom "Toestand 2014" de meest recent bekende toestand. Beoordeling trends grondwaterkwaliteit Is er sprake van een significant stijgende trend van concentraties van verontreinigende stoffen? dit is niet van invloed op het eindoordeel nee Motivering chemische trendanalyse Gebaseerd op rapport "Aanvullende trendbepaling Grondwaterkwaliteit in de provincies Flevoland, Gelderland, Noord-Holland, Utrecht en Zuid-Holland" nr.bc7150. Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 23 van 90

24 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 aanpak puntbronnen PS Bethunepolder: onderzoek werkvoorraad 8 HBB + 22 WBB Provincie Utrecht 30 stuks Uitgevoerd: locaties ernstig geen spoed, 13 locaties niet ernstig of afgevallen, 1 locatie gesaneerd Gefaseerd: 2 2 te saneren spoedlocaties; Uitvoering vindt plaats conform de landelijke afspraken uit het Convenant bodem uit Deze maatregel is in de volgende planperiode opgenomen onder maatregel Aanpak Spoedlocaties. aanpak puntbronnen PS Bunnik - Vrumona: onderzoek werkvoorraad onderzoek 6 WBB Provincie Utrecht 6 stuks Uitgevoerd: 6 5 locaties ernstig maar geen spoed, 1 locatie niet ernstig of afgevallen aanpak puntbronnen PS Bunnik: onderzoek werkvoorraad HBB + 10 WBB Provincie Utrecht 16 stuks 4 8 locaties ernstig geen spoed, 5 locaties niet ernstig of afgevallen, 1 locatie gesaneerd Gefaseerd: 2 2 te saneren spoedlocaties; Uitvoering vindt plaats conform de landelijke afspraken uit het Convenant bodem uit aanpak puntbronnen PS Cothen: Onderzoek WBB locatie Provincie Utrecht ernstig geen spoed aanpak puntbronnen PS De Meern: Onderzoek 1 WBB locatie Provincie Utrecht Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 24 van 90

25 afgevallen, niet ernstig verontreinigd aanpak puntbronnen PS Leidsche Rijn: onderzoek werkvoorraad 25 locaties gemeente Utrecht Provincie Utrecht 25 stuks Uitgevoerd: 24 2 locaties gesaneerd, 22 locaties niet ernstig of afgevallen omdat er geen verontreiniging zit Gefaseerd: 1 1 te saneren spoedlocate; Uitvoering vindt plaats conform de landelijke afspraken uit het Convenant bodem uit aanpak puntbronnen PS Linschoten: onderzoek werkvoorraad 1 WBB en 1 HBB Provincie Utrecht 1 locatie ernstig verontreinigd, geen spoed Gefaseerd: 1 1 te saneren spoedlocatie; Uitvoering vindt plaats conform de landelijke afspraken uit het Convenant bodem uit aanpak puntbronnen PS Lopik: onderzoek werkvoorraad 1 WBB en 1 HBB Provincie Utrecht Uitgevoerd: 2 1 locatie ernstig geen spoed, 1 locatie niet ernstig of afgevallen aanpak puntbronnen PS Montfoort: onderzoek werkvoorraa 5 HBB + 3 WBB Provincie Utrecht 2 stuks 2 stuks 8 stuks Uitgevoerd: 7 3 locaties ernstig geen spoed, 4 locaties niet ernstig of afgevallen Gefaseerd: 1 1 te saneren spoedlocatie; Uitvoering vindt plaats conform de landelijke afspraken uit het Convenant bodem uit Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 25 van 90

26 aanpak puntbronnen PS Nieuwegein: onderzoek werkvoorraad 8 HBB + 5 WBB Provincie Utrecht 1 1 locatie ernstig geen spoed, 3 locaties gesaneerd, 7 locaties afgevallen Gefaseerd: 2 2 te saneren spoedlocaties; Uitvoering vindt plaats conform de landelijke afspraken uit het Convenant bodem uit stuks aanpak puntbronnen PS Tull en 't Waal: onderzoek werkvoorraad 1 HBB + 1 WBB Provincie Utrecht Uitgevoerd: 2 1 locatie gesaneerd, 1 locatie niet ernstig of afgevallen aanpak puntbronnen PS Vianen Panoven: onderzoek werkvoorraad 1 HBB + 1 WBB Provincie Utrecht Uitgevoerd: 2 Geldt voor toekomstige locatie, op huidige locatie 10 WBB locaties 2 stuks 2 stuks aanpak puntbronnen PS Woerden - Kamerik: onderzoek werkvoorraad 20 HBB + 13 WBB Provincie Utrecht 33 stuks Uitgevoerd: locaties ernstig geen spoed, 25 locaties niet ernstig of afgevallen, 2 locaties gesaneerd Gefaseerd: 3 3 te saneren spoedlocaties. Uitvoering vindt plaats conform de landelijke afspraken uit het Convenant bodem uit aanpak puntbronnen United soft drinks: onderzoek werkvoorraad 2 locaties gemeente Utrecht Provincie Utrecht Uitgevoerd: 2 2 locaties, niet ernstig verontreinigd 2 stuks Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 26 van 90

27 anti-verdrogingsmaatregelen N2000 De Meije: onderzoek nut-noodzaak vergroten bufferzone Provincie Utrecht anti-verdrogingsmaatregelen N2000 De Meije: uitvoeren watergebiedsplan Zegveld overige instrumentele maatregelen Provincie Utrecht anti-verdrogingsmaatregelen N2000 Kolland: eventueel aanpassen externe waterhuishouding overige inrichtingsmaatregelen Provincie Utrecht Gefaseerd: 1 Beheerplan N2000 is nog niet vastgesteld in afwachting van besluitvorming PAS. Het gaat om het N2000 gebied Kolland & Overlangbroek anti-verdrogingsmaatregelen N2000 Kolland: onderzoek referentie (vernat t.o.v. situatie voor aanleg Provincie Utrecht anti-verdrogingsmaatregelen N2000 Noorderpark: 10% reductie wegzijging omgeving Bethunepolder overige instrumentele maatregelen Provincie Utrecht compenserende maatregelen landbouw en bebouwing, afkoop/vergoeden natschade en/of groen-blauwe diensten Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 27 van 90

28 anti-verdrogingsmaatregelen N2000 Overlangbroek: aanpassen interne en externe waterhuishouding overige inrichtingsmaatregelen Provincie Utrecht Gefaseerd: 1 PAS-besluit is genomen. Er wordt gestart met aanpassen beheerplan N2000 Kolland&Overlangbroek. Dat zal in 2016 worden vastgesteld. Daarna begint de uitvoering. Het gaat om het N2000 gebied Kolland& Overlangbroek.Inclusief +/- 3 ton compenserende maatregelen landbouw en bebouwing, afkoop/vergoeden natschade en/of groen-blauwe diensten N2000 DE HAECK: inlaten gedefosfateerd water aanpassen inlaat / doorspoelen / scheiden water Defosfateringsinstallatie wordt aangelegd door HHS van Rijnland N2000 DE HAECK: optimaliseren inlaat door automatiserin aanpassen inlaat / doorspoelen / scheiden water Maatregel wordt niet door de provincie uitgevoerd. Er wordt een onderzoek naar gedaan door Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden. N2000 DE HAECK: optimaliseren peil+ waterconservering aanpassen waterpeil Vervangen: 1 Plan proces wordt nu voorbereid en gespreken zijn gestart. Dit kan nog wel een aantal jaar duren voor dat het plan proces is afgerond. Uitkomst is onzeker. Daarom vervangen door een onderzoeksmaatregel voor SGBP II.(G.S. besluit 23 juni 2015) Def. plan op 23 juni bestuurlijk vastgesteld door GS. Plan proces wordt nu voorbereid en gespreken zijn gestart. Dit kan nog wel een aantal jaar duren voor dat het plan proces is afgerond. Uitkomst is onzeker. N2000 DE HAECK: verminderen wegzijging naar omliggende polders overige inrichtingsmaatregelen Gefaseerd: 1 Wegzijging wordt o.a. beperkt door aanleg van natuurprojecten rondom de plassen in het kader van de EHS op initiatief van PZH; wordt aan bijgedragen door aanleg van natuurprojecten rondom de plassen in het kader van de EHS (initiatief PZH) grondverwerving is in uitvoering. besluit GS 23 juni 2015 Opgenomen in natuurbeheerplan, deels in uitvoering. Wegzijging wordt o.a. beperkt door aanleg van natuurprojecten rondom de plassen in het kader van de EHS op initiatief van PZH Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 28 van 90

29 N2000 DIEFDIJK: vergroten peilfluctuaties intern aanpassen waterpeil Ingetrokken: 1 Er is nog geen concreet zicht op een concreet plan, dus ook geen maatregelen. (G.S. 4 november 2014). 1e concept beheerplan opgesteld. N2000 Donkse Laagten: verbeteren interne en exterene ontwatering (?) overige inrichtingsmaatregelen Ingetrokken: 1 Ontwerp N2000-plan is vastgesteld maar er is geen noodzaak voor hydrologische maatregelen. (G.S. besluit 16 december 2014) KOSTEN ZIJN 'GERESERVEERD BUDGET' Projectleider DLG N2000 NIEUWKOOPSE PLASSEN: flexibel peilbeheer; aanpassen waterpeil KRW-maatregelen opgenomen in beheerplan. Discussie loopt: Groot peilverschil alleen in Meije graslanden mogelijk. Uitvoering gebeurt door waterschap. N2000 NIEUWKOOPSE PLASSEN:tegengaan vertroebelin water; overige beheermaatregelen Hydrologische maatregelen in N2000-plan worden op basis KRW-maatregelen door het waterschap uitgevoerd. N2000 Oostelijke Vechtplassen DEEL NH: Peilfluctuatie/ (kwel)water vasthouden aanpassen waterpeil Toestaan van peilfluctuatie zodat gebiedseigen water langer kan worden vastgehouden. Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 29 van 90

30 N2000 Oudeland Van Strijen: verbeteren interne en exteren ontwatering overige inrichtingsmaatregelen Vervangen: 1 Beheerplan vastgesteld. Nader onderzoek moet duidelijk maken voor welke delen van dit gebied (extra) verdrogingsmaatregelen nodig zijn. Dit zou moeten worden opgenomen in de volgende generatie N2000 beheerplan (na 2014) en na overleg met WSHD in SGBP2. Vervangen door onderzoeksmaatregel in SGBP2 (GS besluit loopt t/m 2015). Beheerplan vastgesteld. Nader onderzoek moet duidelijk maken voor welke delen van dit gebied (extra) verdrogingsmaatregelen nodig zijn. Dit zou moeten worden opgenomen in de volgende generatie N2000 beheerplan (na 2014) en na overleg met WSHD in SGBP2. N2000 Polder Stein: kortstondige inundaties in vroege voorjaar aanpassen waterpeil Ingetrokken: 1 Voorgestelde maatregelen kunnen heroverwogen worden nu gebied als VHR is aangewezen. Er komt mogelijk een aanvulling op het beheerplan als het Rijk een aanvullend aanwijzingsbeluit neemt. In afwachting van consequenties voor maatregelen maatregel ingetrokken; indien voor 1 september meer duidelijkheid is kan een nieuwe maatregel voor SGBP II worden opgenomen. GS Beheerplan vastgesteld. Geen noodzaak extra hydrologische maatregelen mbt N2000-doelen. Voorgestelde maatregelen kunnen heroverwogen worden nu gebied als VHR is aangewezen. Er komt mogelijk een aanvulling op het beheerplan als het Rijk een aanvullend aanwijzingsbeluit neemt. N2000 Polder Stein: loskoppelen van Reeuwijkse plassen aanpassen inlaat / doorspoelen / scheiden water Ingetrokken: 1 Voorgestelde maatregelen kunnen heroverwogen worden wanneer gebied als VHR is aangewezen. Er komt mogelijk een aanvulling op het beheerplan als het Rijk een aanvullend aanwijzingsbeluit neemt. In afwachting van consequenties voor maatregelen deze maatregel ingetrokken; indien voor 1 september meer duidelijkheid is kan een nieuwe maatregel voor SGBP II worden opgenomen. GS Beheerplan vastgesteld. Er komt mogelijk een aanvulling op het beheerplan als het Rijk een aanvullend aanwijzingsbeluit neemt. N2000 Polder Stein: Mogelijk beleid m.b.t. externe ontwatering nodig Ingetrokken: 1 Voorgestelde maatregelen kunnen heroverwogen worden wanneer gebied als VHR is aangewezen. Er komt mogelijk een aanvulling op het beheerplan als het Rijk een aanvullend aanwijzingsbeluit neemt. In afwachting van consequenties voor maatregelen deze maatregel ingetrokken; indien voor 1 september meer duidelijkheid is kan een nieuwe maatregel voor SGBP II worden opgenomen. GS Beheerplan vastgesteld. Er komt mogelijk een aanvulling op het beheerplan als het Rijk een aanvullend aanwijzingsbeluit neemt. Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 30 van 90

31 N2000 Polder Stein: verhogen polderpeil in aangrenzende polders aanpassen waterpeil Ingetrokken: 1 Voorgestelde maatregelen kunnen heroverwogen worden wanneer gebied als VHR is aangewezen. Er komt mogelijk een aanvulling op het beheerplan als het Rijk een aanvullend aanwijzingsbeluit neemt. In afwachting van consequenties voor maatregelen deze maatregel ingetrokken; indien voor 1 september meer duidelijkheid is kan een nieuwe maatregel voor SGBP II worden opgenomen. GS Beheerplan vastgesteld. Voorgestelde maatregelen kunnen worden heroverwogen nu gebied als VHR-gebied is aangewezen. Er komt mogelijk een aanvulling op het beheerplan als het Rijk een aanvullend aanwijzingsbesluit VHR neemt. N2000 Polder Stein: verminderen externe ontwatering (buferzone), noodzaak nog ter discussie overige inrichtingsmaatregelen Ingetrokken: 1 Voorgestelde maatregelen kunnen heroverwogen worden wanneer gebied als VHR is aangewezen. Er komt mogelijk een aanvulling op het beheerplan als het Rijk een aanvullend aanwijzingsbesluit neemt. In afwachting van consequenties voor maatregelen deze maatregel ingetrokken; indien voor 1 september meer duidelijkheid is kan een nieuwe maatregel voor SGBP II worden opgenomen. GS Beheerplan vastgesteld. Voorgestelde maatregelen kunnen worden heroverwogen nu gebied als VHR-gebied is aangewezen. Er komt mogelijk een aanvulling op het beheerplan als het Rijk een aanvullend aanwijzingsbesluit als VHR neemt. N2000 Polder Zeevang: Hydrologische isolatie van 3 brake overige inrichtingsmaatregelen Herinrichting Grote Braak. N2000 Zouweboezem: plaggen overige inrichtingsmaatregelen Gefaseerd: 1 Diverse waterhuishoudkundige maatregelen worden uitgewerkt op basis van een samenwerkingsovereenkomst tussen P Z-H en waterschap, die op 17 maart 2015 is ondertekend. Gewijzigde uitvoering in SGBP II op basis van een samenwerkingsovereenkomst inzake uitvoering N2000-plan tussen waterschap Rivierenland en provincie. (17 maart 2015) N2000 Zouweboezem: vernatten door natuurlijk peilbeheer aanpassen waterpeil Gefaseerd: 1 Gewijzigde uitvoering hydrologische maatregelen in SGBP II op basis van een samenwerkingsovereenkomst inzake uitvoering N2000-plan tussen waterschap Rivierenland en provincie. (best. besluit 17 maart 2015) Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 31 van 90

32 Gewijzigde uitvoering in SGBP II op basis van een samenwerkingsovereenkomst inzake uitvoering N2000-plan tussen waterschap Rivierenland en provincie. (17 maart 2015) N2000 Zouweboezem: verwijderen bagger verwijderen verontreinigde bagger Voortgang: m3 Motivering: Gefaseerd: 1 Gewijzigde uitvoering in SGBP II op basis van een samenwerkingsovereenkomst inzake uitvoering N2000-plan tussen waterschap Rivierenland en provincie. (best. besluit 17 maart 2015) Gewijzigde uitvoering hydrologische maatregelen in SGBP II op basis van een samenwerkingsovereenkomst inzake uitvoering N2000-plan tussen waterschap Rivierenland en provincie. (best. besluit 17 maart 2015) N2000/krw waterkwaliteit aanvullend op generiek overige instrumentele maatregelen Provincie Noord-Brabant 1 m3 Ingetrokken: 1 Deze maatregelen zijn inmiddels niet meer relevant. Uitvoering wordt voldoende geborgd via bestaande antiverdrogingsbestrijdingmaatregelen die waterschappen uitvoeren. N2000/ krw waterkwaliteit aanvullend op generiek, Rijn west (gebied: Pompveld, Kornsche Boezem, Bleke- en Bakkerskil). Voorlopige kosten op basis van standaardbedrag van 4000 euro/ha Motivatie: Deze maatregelen zijn inmiddels niet meer relevant. Uitvoering wordt voldoende geborgd via bestaande antiverdrogingsbestrijdingmaatregelen die waterschappen uitvoeren. N2000: DE HAECK: stoppen onttrekking water uit plassen overige inrichtingsmaatregelen Ingetrokken: 1 wordt niet uitgevoerd door de ; Niet mogelijk, omdat de Haeck gedefosfateerd water nodig heeft. GS beslut 23 juni Niet mogelijk, omdat de Haeck gedefosfateerd water nodig heeft N2000: verhogen peil en natuurlijk peilbeheer aanpassen waterpeil Ingetrokken: 1 Is algemeen geformuleerde maatregel die niet toe is te schrijven aan een bepaald N 2000 gebied. (GS-besluit 4 november 2014). Beheerplan vastgesteld. Geen noodzaak extra hydrologische maatregelen mbt N2000-doelen. Voorgestelde maatregelen heroverwegen nu gebied als VHR-gebied is aangewezen. Er komt mogelijk een aanvulling op het beheerplan als het Rijk een aanvullend aanwijzingsbesluit neemt. Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 32 van 90

33 onderzoek kwaliteitsknelpunten grondwater industriële en eigen winningen Provincie Noord-Brabant Voor alle winningen onder provinciaal toezicht zijn feitendossiers opgesteld. Eigen winningen worden in volgende planperiode opgepakt onderzoek naar kwaliteitsknelpunten in onttrokken grondwater bij industriële en eigen winningen. Onderzoek puntbronnen bij natura-2000 gebieden Provincie Noord-Holland 4 14 natura2000-gebieden in heel Noord-Holland 2x GWL Deklaag Rijn-West 7x GWL Duin Rijn-West 5x GWL Zout Rijn-West 14 stuks Er is een onderzoek uitgevoerd naar puntbronnen die een bedreiging vormen voor Natura-2000 gebieden. Hieruit is naar voren gekomen dat er geen bedreigingen zijn. Onderzoek verontreinigde bodemlocaties Provincie Gelderland Uitgevoerd: 8 8 stuks Het betreft onderzoek in de 70-jaarzones van duurzaam te behouden openbare drinkwaterwinningen, zoals beschreven in het Waterplan. Het gaat om ongeveer 8 gebiedsonderzoeken. PS Bergambacht: aanpak puntbronnen 8 Hbb lokaties saneren verontreinigd(e) landbodems / grondwater 8 stuks Ingetrokken: 8 Uit voorafgaand onderzoek is gebleken dat sanering niet noodzakelijk is omdat er geen sprake is van spoedeisende risico's. (besluit GS 4 november 2014) PS Bergambacht: aanpak puntbronnen: onderzoek 8 Hbb locaties Uitgevoerd: 8 8 stuks Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 33 van 90

34 PS Bergambacht: Bronnenanalyse Bestrijdingsmiddelen PS Hardinxveld Giessendam: Bronnenanalyse bestrijdingsmiddelen Ingetrokken: 1 Winlokatie gesloten. Maatregel niet meer uit te voeren. GS besluit 4 november 2014 Winlokatie gesloten. Niet meer van toepassing. PS Hardinxveld-Giessendam: aanpak Puntbronnen: onderzoek 1 Wbb locatie uitkomst onderzoek: geen risico voor ernstige verspreiding; geen vervolgaanpak. PS Hendrik Ido Ambacht: Bronnenanalyse Bestrijdingsmiddelen PS Langerak: aanpak Puntbronnen onderzoek 13 Hbb locaties saneren verontreinigd(e) landbodems / grondwater 13 stuks Ingetrokken: 13 Uit voorgaand onderzoek (SO1) is gebleken dat er geen bedreiging is voor de waterwining en daarom is geen saneringsmaatregel nodig als vervolg. (G.S. besluit 4 november 2014) Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 34 van 90

35 PS Langerak: Bronnenanalyse Bestrijdingsmiddelen PS Langerak-Lexmond: aanpak Puntbronnen onderzoek 1 Hbb locaties 3 PS Lekkerkerk: aanpak puntbronnen: onderzoek 1 Wbb locatie 13 stuks PS Lekkerkerk: aanpak puntbronnen: onderzoek 1 Wbb locatie saneren verontreinigd(e) landbodems / grondwater Ingetrokken: 1 Uit voorgaand onderzoek (SO1) is gebleken dat er geen bedreiging is voor de waterwining en daarom is geen saneringsmaatregel nodig als vervolg. (G.S.-besluit 4 november 2014). PS Lekkerkerk: bronnenanalyse besttrijdingsmiddelen evt. aanpassen putconfiguratie Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 35 van 90

36 PS Lexmond / Vianen: Bronnenanalyse Bestrijdingsmiddelen onderzoeksmaatregel uitgevoerd PS Nieuw-Lekkerland: aanpak puntbronnen: onderzoek 8 Hbb en 1 Wbb locaties Uitgevoerd: 9 9 stuks PS Nieuw-Lekkerland: aanpak puntbronnen: sanering 8 Hb len 1 Wbb locaties saneren verontreinigd(e) landbodems / grondwater 9 stuks Ingetrokken: 9 Uit voorgaand onderzoek (SO1) is gebleken dat er geen bedreiging is voor de waterwinning en daarom is geen saneringsmaatregel nodig als vervolg. (G.S.-besluit d.d. 4 november 2014). PS Nieuw-Lekkerland: Bronnenanalyse Bestrijdingsmiddelen PS Nw Marktstraat: sluiting winning aanpassen / verplaatsen grondwaterwinning Vitens (Gld) Voor deze stedelijke winning wordt, vanwege toenemende kwaliteitsproblemen sluiting voor 2015 voorzien. Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 36 van 90

37 PS Ridderkerk: Oorzakenanalyse Zoutintrusie (en (op voorhand) reallocatie pompputten) onderzoek afgerond. vervolg: pilot omgekeerde osmose (is uitvoeringsmaatregel) pilot Brakwaterwinning loopt. PS Ridderkerk: aanpak puntbronnen: onderzoek 40 Hbb len 3 Wbb locaties Uitgevoerd: stuks PS Ridderkerk: aanpak puntbronnen: onderzoek 40 Hbb len 3 Wbb locaties saneren verontreinigd(e) landbodems / grondwater 43 stuks Ingetrokken: 43 Uit voorgaand onderzoek (SO1) is gebleken dat er geen bedreiging is voor de waterwinning en daarom is geen saneringsmaatregel nodig als vervolg. (G.S. besluit 4 november 2014). PS Ridderkerk: Bronnenanalyse Bestrijdingsmiddelen PS Wantijpark / Jeugddorp: aanpak puntbronnen: onderzoek 1 Hbb locatie Gemeente Dordrecht Gefaseerd: 1 Locatie Merwedestraat: Dordrecht is als Wbb-gezag gevraagd het onderzoek in 2014 uit te voeren. Dit moet nog gebeuren. Locatie Merwedestraat: Dordrecht is als Wbb-gezag gevraagd het onderzoek in 2014 uit te voeren. Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 37 van 90

38 PS Wantijpark / Jeugddorp: aanpak puntbronnen: onderzoek 1 Hbb locatie saneren verontreinigd(e) landbodems / grondwater Gefaseerd: 1 Motivatie: eerst moet onderzoek (SO1) nog uitgevoerd worden door gemeente Dordrecht. PS Zwijndrecht: aanpak puntbronnen: onderzoek 1 Hbb locatie Gefaseerd: 1 nieuw gebiedsdossier opstarten in 2016 en mogelijk onderzoek uitvoeren in 2016 (G.S.-besluit 4 november 2014). Rozand 5 landelijk gebied. Winning Zwijndrecht in 2010 beëindigd; geen onderzoek uitgevoerd. Eind 2014 besloten om winning op termijn weer open te stellen. nagaan of aanvullend onderzoek nog nodig is. PS Zwijndrecht: Bronnenanalyse Bestrijdingsmiddelen Winning zal op termijn toch weer worden opengesteld PS Zwijndrecht: Oorzakenanalyse Zoutintrusie Gefaseerd: 1 Winning gesloten sinds Eind 2014 besloten winning op termijn weer open te stellen; overwogen wordt of onderzoek nog nodig is. naar volgende SGBP als mogelijke onderzoeksmaatregel. reductie bestrijdingsmiddelen Bethunepolder: bronnenanalyse bestrijdingsmiddelen Provincie Utrecht betreft de drinkwaterwinningen Woerden-Kamerik, Bunnik/Vrumona, Groenekan en Bethunepolder (invloed ARK, gebruik omgeving, antifouling) Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 38 van 90

39 reductie bestrijdingsmiddelen Bethunepolder: mechanische bestrijding wingebied verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Provincie Utrecht Provincie en Waternet zijn kostendrager. reductie bestrijdingsmiddelen De Ruijter Heinz: opvragen e evalueren ruwwaterkwaliteit Provincie Utrecht reductie bestrijdingsmiddelen PS Bunnik & Vrumona: Bronnenanalyse bestrijdingsmiddelen Provincie Utrecht betreft de drinkwaterwinning Bunnik/Vrumona reductie bestrijdingsmiddelen PS Woerden-Kamerik: Bronnenanalyse bestrijdingsmiddelen Provincie Utrecht betreft de drinkwaterwinning Woerden-Kamerik reductie bestrijdingsmiddelen United soft drinks Utrecht: Opvragen en evalueren ruwwaterkwaliteit Provincie Utrecht Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 39 van 90

40 Sanering puntbronnen grondwaterbeschermingsgebieden saneren verontreinigd(e) landbodems / grondwater Provincie Gelderland Uitgevoerd: 8 8 stuks In vervolg op onderzoek worden eventueel geconstateerde verontreinigingen in de 70-jaarzones gesaneerd. Het betreft mogelijk ongeveer 8 beschermingsgebieden. Saneringen kunnen doorlopen in de volgende planperiode. Volgens uitkomsten onderzoek (maatregel S01) is bij 7 winningen geen vervolg noodzakelijk, alleen monitoring bij 1 locatie (Kerk-Avezaath). De actie die voortkomt uit deze maatregel is geborgd. Daarmee kan gesteld worden dat deze maatregel is afgerond. uitvoering van beleidsmaatregelen industriële en eigen winningen overige instrumentele maatregelen Provincie Noord-Brabant Voor winningen onder provinciaal toezicht zijn uitvoeringsovereenkomsten vastgesteld voor uitvoering maatregelen. Uitvoering daarvan loopt door in volgende planperiode uitvoering van beleidsmaatregelen rondom industriële en eigen winningen, o.b.v. uitvoeringsplan. uitvoeringsplan maatregelen industriële en eigen winningen opstellen nieuw plan Provincie Noord-Brabant feitendossier met maatregelen zijn voor winningen onder provinciaal toezicht zijn opgesteld. Kleinere winningen komen in nieuwe planperiode aan de beurt opstellen van maatregelenplan voor industriële en eigen winningen, o.b.v. onderzoeksresultaten. Maatwerk per winning. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 40 van 90

41 Maatregelen gepland voor de periode Aanpak knelpunten kwaliteit grondwater industriële en eigen winningen voor menselijke consumptie overige instrumentele maatregelen Provincie Utrecht 3 stuks Afspraken maken over aanpak van de kwaliteitsknelpunten grondwater industriëleen eigen winningen n.a.v. uitkomsten feitendossiers ten behoeve van kwaliteitsverbetering en/of de bescherming van de grondwaterkwaliteit bij de winningen Aanpak Spoedlocaties bodemverontreining (verspreidingsrisico) saneren verontreinigd(e) landbodems / grondwater Provincie Utrecht 9 Saneren c.q. beheersen van alle ernstig verontreinigde bodemlocaties met verspreidingsrisico (Midterm Review, juli 2013) cf landelijke afspraken aanpak (potentiële) spoedlocaties Wbb aanvullende maatregelen bodemverontreinigingen bij winningen overige emissiereducerende maatregelen Provincie Noord-Brabant aanvullende lokale maatregelen rond winningen waar reguliere sanering van bodemverontreinigingen niet voldoende is voor garandering van kwaliteit voor drinkwaterwinning aanvullende maatregelen nitraat rond winningen verminderen emissie nutriënten landbouw Provincie Noord-Brabant aanvullende regionale maatregelen ter vermindering van (effecten van) hoge nitraatbelasting Actualiseren lijst winningen voor menselijke consumptie Provincie Utrecht Beoordelen bestaande winningen of het een winning voor menselijke consumptie betreft. Deze winningen en nieuwe winningen toevoegen aan de lijst met winningen voor menselijke consumptie Alternatievenstudie pompstation Loosdrecht Noord-Holland en Vitens Habitatrichtlijn Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 Het pompstation Loosdrecht bevindt zich op de overgang van het Gooi en het Vechtplassengebied. Onderzocht wordt wat het effect is van waterwinning op natuurwaarden en bekeken wordt of er een alternatief is. Bewustwording beschermingsgeieden drinkwaterwinning geven van voorlichting Waternet, Vitens, Oasen (in provincie Utrecht) 12 stuks pagina 41 van 90

42 Opstellen van voorlichtingsstrategie en -materiaal ter ondersteuning van lokale voorlichting in de grondwaterbeschermingsgebieden, ten behoeve van de bescherming van de grondwaterkwaliteit bij de winningen Calamiteitenafhandeling overige instrumentele maatregelen Provincie Gelderland 8 stuks Afstemming calamiteitenafhandeling met de Veiligheidsregio voor zover daar nog geen afspraken over gemaakt zijn in alle grondwaterbeschermingsgebieden. Databank monitoringsgegevens Provincie Gelderland Onderzoek naar de mogelijkheid voor het opzetten van een databank met monitoringsgegevens van de waterkwaliteit van bedrijven die grondwater onttrekken voor menselijke consumptie. Drinkwaterbelang in calamiteitenplannen overige instrumentele maatregelen Oasen, Waternet, Vitens (in provincie Utrecht) 3 stuks Er voor zorgen dat het drinkwaterbelang op adequate wijze is meegenomen in calamiteiten- en incidentenplannen van de verschillende betrokken (overheids-)organisaties en dat voor elke winning een operationeel calamiteitenplan beschikbaar is. (bij kwetsbare winningen) Ten behoeve van de bescherming van de grondwaterkwaliteit bij de winningen Emissiereductie bestrijdingsmiddelen in stedelijk gebied geven van voorlichting Provincie Utrecht 3 stuks Opstellen van voorlichtingsstrategie en -materiaal ter ondersteuning van lokale voorlichting gericht op emissiereductie van bestrijdingsmiddelen op groene en verharde terreinen in de grondwaterbeschermingsgebieden (van kwetsbare winningen) Ten behoeve van de bescherming van de grondwaterkwaliteit bij de winningen Feitendossiers Provincie Gelderland Bezien of het opstellen van feitendossiers een goede vorm van bescherming is van grondwaterwinningen voor menselijke consumptie (bedrijven en eigen winningen) en zo ja deze opstellen. Gebiedsgesprekken met externe partners geven van voorlichting Provincie Gelderland 8 stuks Jaarlijks worden gebiedsgesprekken gehouden met gemeente, waterbedrijf en provincie Gelderland over alle grondwaterbeschermingsgebieden.onderwerpen kunnen zijn: voortgang van maatregelen, toezicht en handhaving en bedreigende ruimtelijke ontwikkelingen. Herstel kwelstroom Oostelijke Vechtplassen Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 42 van 90

43 overige inrichtingsmaatregelen Natuurmonumenten Habitatrichtlijn Aan de rand van het Gooi bevinden zich bijzondere kwelvegetaties die achteruit dreigen te gaan door verlanding en door dichtslibben van wateren. Door wateren te baggeren en dichtgroei tegen te kan de kwelstroom worden hersteld en kunnen de verschillende successiestadia van vegetaties in stand worden gehouden. In goede staat brengen en houden riolering herstellen lekke riolen Gemeenten met kwetsbare winningen 3 stuks In grondwaterbeschermingszones prioriteit geven aan herstel en inspectie van riolering en hemelwaterafvoer om deze in goede staat te brengen en te houden. (bij kwetsbare winningen) Ten behoeve van de bescherming van de grondwaterkwaliteit bij de winningen Lijst winningen menselijke consumptie Provincie Gelderland Actualiseren van de lijst met winningen voor menselijke consumptie. Mogelijk staan hier nog bedrijven op die niet meer onttrekken voor menselijke consumptie. Monitoring bentazon/mcpp Vitens (Gld) Voortzetten monitoring winputten en analyse van de relatie bentazon/mcpp en Rijnwater. N2000 concept-plan Zouweboezem en Boezems Kinderdijk. aanpassen waterpeil Habitatrichtlijn 4 stuks Betreft een samenwerkingsovereenkomst met Rivierenland voor 4 maatregelen die het waterschap uitvoert en de provincie Zuid-Holland co-financiert voor ,- te weten: Voor concept-beheerplan Zouweboezem: (1) Het realiseren van een natuurlijker peil door het waterschap ten noorden van de A27; (2) het realiseren van compenserende maatregelen bergingscapaciteit in de Hoge Boezem. Voor concept-beheerplan Boezems Kinderdijk: (3) Aanleggen van een "luwtestructuur" ter bescherming van de nog aanwezige rietgorzen in de Hoge Boezem Overwaard; (4) maatregelen om de peilverschillen te verkleinen en een meer gelijkmatig en natuurlijk peilbeheer in te voeren in de Hoge Boezem van de Overwaard. N2000 DIEFDIJK: verhogen polderpeil buiten het gebied aanpassen waterpeil Habitatrichtlijn Er is nog geen (vastgesteld) ontwerp N 2000 plan. In principe afvoeren tot er afspraken met partners (W'schap en NTB) zijn. Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 43 van 90

44 N2000 Oostelijke Vechtplassen DEEL NH: Peilverhoging Horstermeerpolder aanpassen waterpeil Provincie Noord-Holland Vogelrichtlijn Verhoging van het waterpeil aan de rand van de Horstermeerpolder om wegzijging uit de omgeving te verminderen. Nader onderzoek risico's historische bodemverontreinigingen saneren verontreinigd(e) landbodems / grondwater Provincie Noord-Brabant Onderzoek naar potentiele bedreigingen vanuit bodemverontreinigingen naar daadwerkelijke risico's voor terrestrische natuur, drinkwater en/of oppervlaktewater. onderzoek klimaat maatregelen Provincie Noord-Brabant Onderzoek naar (aanpassingen bestaande) maatregelen ten behoeve van klimaatadaptatie.maatregel is ter voorkoming van achteruitgang van de beschikbaarheid van grondwater voor oppervlaktewater, terrestrische natuur en drinkwater. onderzoek kwaliteitsknelpunten grondwater industri!le en eigen winningen Provincie Noord-Brabant onderzoek naar kwaliteitsknelpunten in onttrokken grondwater bij industri!le en eigen winningen. Onderzoek kwaliteitsrisico's industriële- en eigen winningen voor menselijke consumptie Provincie Utrecht Onderzoek kwaliteitsrisico's grondwater van nog niet onderzochte industriële- en eigen winningen voor menselijke consumptie Onderzoek werkvoorraad Signaleringslijst Provincie Utrecht Onderzoeken en beoordelen van de daadwerkelijke risico's van verdachte bodemverontreinigslocaties voor kwetsbare objecten (winningen menselijke consumptie, N2000-gebieden, oppervlaktewater) (tbv kwaliteitselement/test Drinkwater, grondwaterafhankelijke terrestrische natuur en grondwaterafhankelijke oppervlaktewateren) Optimalisatie waterbeheer Horstermeerpolder overige inrichtingsmaatregelen Amstel Gooi en Vecht Habitatrichtlijn Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 44 van 90

45 Het waterbeheer in het zuiden van de Horstermeerpolder is sterk versnipperd. Om de situatie te verbeteren wordt het aantal peilvakken beperkt en wordt er onderzoek gedaan naar de gewenste toekomstige situatie. PS Ridderkerk: Aaanpak Zoutintrusie door andere techniek Pilot brakwaterwinning loopt: omgekeerde osmose/puro-project Met het oog op mogelijk toekomstige verzilting van de bron door klimaatverandering worden alternatieve winningsmogelijkheden onderzocht. sanering bekende historische verontreinigde landbodems bij winningen saneren verontreinigd(e) landbodems / grondwater Provincie Noord-Brabant uitvoering sanering bestaande spoedlocaties in de buurt van winningen voor openbare drinkwatervoorziening Signaleringslijst Provincie Gelderland Onderzoeken en beoordelen van de daadwerkelijke risico's voor kwetsbare objecten van verdachte bodemverontreinigingslocaties op de signaleringslijst. signaleringsonderzoek kwetsbare objecten binnen 100 m. KRW-beschermd gebied 167 stuks Voor deze onderzoeksmaatregel is aangesloten op een landelijk uitgevoerde studie naar locaties met (mogelijke) grondwaterverontreiniging op een korte afstand van een kwetsbaar gebied, waarbij deze verontreiniging mogelijk een nadelige invloed kan hebben op de KRW-dolestellingen van deze beschermde gebieden (Signaleringslijst). Vanwege dit belang wordt in de 2e SGBP-periode een onderzoeksmaatregel opgevoerd, om te onderzoeken of er feitelijk sprake is van een negatieve invloed op de KRW-doelstelling welke leiden tot noodzakelijke sanerings/beheersmaatregelen. Aantallen worden per GW-lichaam gegeven uitgesplitst per afzonderlijke soort kwestbaar object: Industriële waterwinning voor consumptie: 89; zwemwater: 2; N2000: 9; Overige natuur EHS: 67. totaal 167 Generiek eerste historisch onderzoek kost 1500 per locatie bij 167 dus tot ,- Uitgegaan wordt van 50% doorloop naar noodzakelijk 2e onderzoek á 5000,- per locatie dus tot ,- Tot ,- Spoedlocaties saneren verontreinigd(e) landbodems / grondwater Provincie Gelderland 30 stuks Volgen van saneringen van spoedlocaties met verspreidingsrisico's (onder regie bevoegd gezag WBB). Stappenplan onderzoek grondwaterkwaliteit Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 45 van 90

46 Provincie Gelderland Het opstellen van een stappenplan voor nader onderzoek naar de grondwaterkwaliteit (o.a. medicijnresten). stimulering landbouw ter vermindering nitraatuitspoeling verminderen emissie nutriënten landbouw Provincie Noord-Brabant 8 mln euro beschikbaar stellen om via POP3 de landbouw te stimuleren om tenminste 20 mln te investeren in maatregelen om de nitraatuitspoeling te verminderen Uitvoeren gebiedsaanpak overige instrumentele maatregelen Provincie Utrecht 12 stuks Uitvoeren meerjarige afspraken gebiedsaanpak en 'adequate handhaving' in beschermingszone's. Ten behoeve van de bescherming van de grondwaterkwaliteit bij de winningen Uitvoeren gebiedsgesprek en gebiedsschouw waterwingebieden Evides wijzigen / beperken gebruiksfunctie 1 ha Tijdens het proces rondom de gebiedsdossiers is naar voren gekomen dat hoewel de bescherming op papier goed is geregeld, er in de praktijk toch (voor drinkwater) bedreigende activiteiten kunnen plaatsvinden binnen de beschermingsgebieden. Het gaat daarbij om bewuste en/of onbewuste overtreding van de regelgeving. Daarnaast kunnen er bedreigende activiteiten plaats vinden die niet (direct) via regelgeving zijn geborgd. Om mogelijke misstanden boven water te krijgen, is het raadzaam om periodiek een controle op overtredingen van regelgeving en bedreigende activiteiten in het veld uit te voeren; het gebiedsgesprek en de gebiedsschouw. Uitvoeren gebiedsgesprek en gebiedsschouw waterwingebieden Oasen wijzigen / beperken gebruiksfunctie Zuid-Holland 1 ha Tijdens het proces rondom de gebiedsdossiers is naar voren gekomen dat hoewel de bescherming op papier goed is geregeld, er in de praktijk toch (voor drinkwater) bedreigende activiteiten kunnen plaatsvinden binnen de beschermingsgebieden. Het gaat daarbij om bewuste en/of onbewuste overtreding van de regelgeving. Daarnaast kunnen er bedreigende activiteiten plaats vinden die niet (direct) via regelgeving zijn geborgd. Om mogelijke misstanden boven water te krijgen, is het raadzaam om periodiek een controle op overtredingen van regelgeving en bedreigende activiteiten in het veld uit te voeren; het gebiedsgesprek en de gebiedsschouw. uitvoering beleidsmaatregelen industri!le en eigen winningen overige instrumentele maatregelen Provincie Noord-Brabant uitvoering van beleidsmaatregelen rondom industri!le en eigen winningen, o.b.v. uitvoeringsplan Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 46 van 90

47 uitvoeringsplan maatregelen industri!le en eigen winningen opstellen nieuw plan Provincie Noord-Brabant opstellen van maatregelen t.a.v. risicopreventie en krw-knelpunten bij industri!le en eigen winningen, o.b.v. onderzoeksresultaten van de kwaliteit van het onttrokken grondwater. Maatwerk per winning Vasthouden en benutten kwelwater Oostelijke Vechtplassen overige inrichtingsmaatregelen Amstel Gooi en Vecht Habitatrichtlijn Water dat op kwelt in het Vechtplassengebied wordt beter vastgehouden en benut. De invloed van gebiedsvreemd water dat wordt ingelaten wordt hierdoor verminderd. Verbetering ecotopen goudplevier en grutto Zeevang Provincie Noord-Holland Vogelrichtlijn Het aantal in grutto s en goudplevieren in de Zeevang is achteruitgegaan. Onderzocht zal worden of er een samenhang is met grondwaterstanden en drooglegging. Verkenning optimalisatie monitoringsmeetnet voor early-warning nieuwe stoffen Waternet, Vitens, Oasen (in provincie Utrecht) 12 stuks Verkenning van de benodigde optimalisatie van de monitoringsmeetnetten van grond- en oppervlaktewater voor early-warning van "knelpuntstoffen van de toekomst" voor de drinkwaterproductie. Ten behoeve van de bescherming van de grondwaterkwaliteit bij de winningen Vervolg Schoon water voor Brabant verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Provincie Noord-Brabant Op basis van resultaten van eerste twee uitvoeringsperioden besluiten of er een vervolg wenselijk is met aanvullende regionale maatregelen ter vermindering van gebruik gewasbeschermingsmaatregelen bij potentieel bedreigde winningen Vervolgaanpak spoedlokaties Wbb waterwingebieden saneren verontreinigd(e) landbodems / grondwater 64 stuks Op basis van de onderzoeken (56 provincie, 8 overige bevoegde gezagen, totaal 64 in GWL Deklaag Rijn-West) in planperiode I. Saneren c.q.beheersen van alle ernstig verontreinigde bodemlocaties (z.g. spoedlocaties met verspreidingsrisico) cf. landelijke afspraken (potentiële) spoedlokaties Wbb. Voorkantsturing ruimtelijke bescherming overige instrumentele maatregelen Provincie Utrecht Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW stuks pagina 47 van 90

48 Invulling geven aan de samenwerking voor de planologische bescherming van drinkwaterwinningen door achteruitgang te voorkomen en kansen voor verbetering te benutten.ten behoeve van de bescherming van de grondwaterkwaliteit bij de winningen. wegnemen risico's historische bodemverontreinigingen saneren verontreinigd(e) landbodems / grondwater Provincie Noord-Brabant Wegnemen van risico's ontstaan door bodemverontreiningen die voortkomen uit het onderzoek naar potenti?le bedreigingen (maatregel NL71_IM11_002). NH Aanpak spoedlocaties bodemverontreiniging (verspreidingsspoed) saneren verontreinigd(e) landbodems / grondwater Provincie Noord-Holland ) stuks ) in totaal 129 stuks voor meerdere waterlichamen. Saneren c.q. beheersen van alle ernstig verontreinigde bodemlocaties (z.g. Spoedlocaties met verspreidingsrisico) cf landelijke afspraken aanpak (potentiële) spoedlocaties Wbb Vergunningverlening grondwateronttrekking aanpassen / verplaatsen grondwaterwinning Provincie Noord-Holland ) stuks ) in totaal voor meerdere waterlichamen. Voorkómen van uitputting en verzilting van grondwater door overmatige onttrekking. Maatregelen gepland voor de periode Er zijn geen maatregelen gepland in de periode Toelichting De grondwaterafhankelijke terrestrische natuurgebieden (N2000 gebieden) zijn nog niet in goede toestand. Maatregelen voor hydrologisch herstel van deze gebieden zijn in voorbereiding, maar nog niet bestuurlijk vastgesteld of financieel gedekt. Dat zal gebeuren binnen het beleidstraject van N2000 beheerplannen en/of PAS maatregelen. Na vaststelling worden deze maatregelen, in overleg met het waterschap, overgenomen in de KRW-maatregelenlijst en de factsheets voor grondwater of oppervlaktewater. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een ontheffing gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivering(en) hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Fasering is aan de orde voor de indicatoren uit de 6 tests waarvoor bij onderdeel 3 de prognose voor 'toestand 2021' niet gelijk is aan "goed". Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Interactie met terrestrische ecosystemen Interactie met terrestrische ecosystemen Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 48 van 90

49 Motivering per motiveringsgrond Onevenredig kostbaar De verdrogingopgave en de aanpak ervan maken deel uit van de beheerplannen Natura2000. In de komende planperiode worden maatregelen uitgevoerd om de achteruitgang te voorkomen. De onderbouwing staat in de diverse beheerplannen Natura2000. De financiering is in belangrijke mate afhankelijk van het rijk. Ten aanzien van de inzet van PAS middelen zijn landelijke afspraken gemaakt. Een deel van de maatregelen kan alleen gerealiseerd worden als gronden zijn verworven. Technisch onhaalbaar De verdrogingopgave en de aanpak maken deel uit van het beheerplan Natura2000. In de periode komen maatregelen voor herstel aan bod. De onderbouwing staat in de diverse beheerplannen Natura2000. De maatregelen voor de uitbreidingsdoelstellingen zijn gepland in de laatste planperiode. Een deel van de noodzakelijke maatregelen voor het behalen van een goede toestand kan alleen gerealiseerd worden als gronden zijn verworven. Het beleid is dat verwerven alleen op vrijwillige basis plaatsvindt. Mocht verwerven niet lukken binnen de planperiode, dan worden maatregelen uitgesteld en is realisatie van de doelen in de planperiode niet mogelijk (zie ook: Redeneerlijnen Adviesnota Rijn-West ). Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Deklaag Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0012 pagina 49 van 90

50 Factsheet: NLGW0013 Zout Maas De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Zout Maas Code: NLGW0013 Deelstroomgebied: Maas Waterbeheerder: Provincies: Karakterschets Het grondwaterlichaam Zout-Maas bestaat uit ondiep veen- en kleigronden in de bovenste 3 meter in het noordwesten van het stroomgebied Maas op het voormalige eiland Goeree-Overflakkee. Het grenst in het westen aan het grondwaterlichaam Duin-Maas. Het grondwater is op geringe diepte al brak met zoetwaterlenzen daarbovenop, waarop voornamelijk akkerbouw plaats vindt. De grondwateraanvulling via de neerslag wordt grotendeels afgevoerd via buisdrainage en sloten.de belangrijkste bodemtypen zijn homogene zavel- en lichte kleigronden. Naam waterlichaam: Zout Maas Code waterlichaam: NLGW0013 pagina 50 van 90

51 Conceptueel Model Naam waterlichaam: Zout Maas Code waterlichaam: NLGW0013 pagina 51 van 90

52 Naam waterlichaam: Zout Maas Code waterlichaam: NLGW0013 pagina 52 van 90

53 Beschermde gebieden - Habitatrichtlijn Duinen Goeree & Kwade Hoek (NL_HAB_101), Grevelingen (NL_HAB_115), Haringvliet (NL_HAB_109) 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Er zijn geen significante belastingen aanwezig. Toelichting Er is geen toelichting gegeven. Naam waterlichaam: Zout Maas Code waterlichaam: NLGW0013 pagina 53 van 90

54 3. Toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Testen voor het gehele waterlichaam Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Prognose 2027 Waterbalans (grondwatervoorraad + trends stijghoogten) 2 2 Intrusies (kwantiteit + kwaliteit) 10 4 Chemische toestand 3 3 Ontoere Regionale testen Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Prognose 2027 Grondwaterafhankelijke oppervlaktewaterlichamen (kwantiteit + kwaliteit) 2 2 Grondwaterafhankelijke terrestrische ecosystemen (kwantiteit + kwaliteit) 4 2 Drinkwater 4 4 Niet bep Legenda: groen = goed rood = ontoereikend leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een expertoordeel of is een oordeel samengesteld uit één of meer beheerdersoordelen. In de ontwerp-factsheets die ter inzage liggen staat in de kolom "Toestand 2014" de meest recent bekende toestand. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 2009 Motivering kwaliteit Er vindt overschrijding plaats van de drempelwaarde voor nikkel (waar ook in 2009 al sprake van was), van de EU-norm voor individuele bestrijdingsmiddelen Bentazon en Dikegulac-Natrium en voor de som bestrijdingsmiddelen. Deze laatste wordt voornamelijk veroorzaakt door de ook reeds in 2009 de EU-norm voor bestrijdingsmiddelen overschrijdende stoffen Bentazon en Dikegulac-Natrium, tezamen met de gemeten concentraties boven de detectielimiet van 2,6 dichlloorbenzamide en MCPP, die echter beneden de daarvoor gestelde norm blijven. Deze gemeten waarden tellen echter wel mee in het totaal van de som van bestrijdingsmiddelen. Motivering kwantiteit Er is geen motivering kwantiteit gegeven. Beoordeling toestand waterlichaam Totaaloordeel (op basis van de 3 testen voor het hele waterlichaam) Toestand 2009 Toestand Legenda: groen = goed rood = ontoereikend leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een expertoordeel of is een oordeel samengesteld uit één of meer beheerdersoordelen. In de ontwerp-factsheets die ter inzage liggen staat in de kolom "Toestand 2014" de meest recent bekende toestand. Naam waterlichaam: Zout Maas Code waterlichaam: NLGW0013 pagina 54 van 90

55 Beoordeling trends grondwaterkwaliteit Is er sprake van een significant stijgende trend van concentraties van verontreinigende stoffen? dit is niet van invloed op het eindoordeel ja Motivering chemische trendanalyse De concentratie van nikkel in het ondiepe grondwater op het enige aanwezige monitoringpunt in dit grondwaterlichaam, waarvoor in 2009 een forse overschrijding van de drempelwaarde (30 microgr Ni/l) voor Nikkel is geconstateerd, is in 2012 bijna gehalveerd (in 2012: 97 microgr Ni/l, tegenover 170 microgr Ni/l in 2009) ten opzichte van Dat betekent een duidelijk dalende trend (omkering van de stiiging uit het verleden) ten opzichte van de hoge overschrijding van de norm in In 2010 hebben, als een 1e meting in een beperkt operationeel meetnet rond het ene monitoringpunt in het gehele grondwaterlichaam, metingen van het voorkomen van NIkkel op een drietal meetpunten in het ondiepe grondwater in de directe omgeving van dit meetpunt plaats gevonden, vanwege de overschrijding van de drempelwaarde op dit meetpunt. Deze drie meetpunten zijn ingesteld rond een verontreinigde terrein waarvan de bodem in 2007 gesaneerd is. In geen van de drie filters op m -maaiveld is in 2010 nikkel boven de detectielimiet aan- getroffen. Dit was reden om verder af te zien van vervolgmetingen van de nikkelconcentraties in de omgeving van het ondiepe KRW-grondwaterkwaliteitmeetpunt. Het beeld in 2012 van duidelijke afname van de concentratie in het ondiepe grondwater, dat ook reeds in 2010 te zien was, bevestigt dat het waarschiijnlijk om een zeer lokale bodemverontreiniging gaat, die langzaam naar grotere diepte uitzakt. Naast de overschrijding van de drempelwaarde voor nikkel treedt er in 2012 voor het eerst overschrijding van de trend voor de Som van bestrijdingsmiddelen op. Deze is weliswaar gering, nl. 0,526 microgr Bestrijdingsmiddelen/l, maar vormt ten opzichte van 2007, toen deze in totaal 0,34 microgr/l bedroeg een duidelijk trendmatige toename. Dit betekent dat de betreffende bestrijdingsmiddelen Bentazon en Dikegulac-Natrium, alsmede MCPP en 2,6 dichloorbenzamide driejaarlijks op dit meetpunt gemonitord zullen worden, om de trendmatige ontwikkeling daarvan goed te kunnen volgen. Het aanbrengen van meerdere meetpunten in een uitgebreid operationeel meetpunt voor deze stoffen in de buurt van het enige monitoringmeetpunt in het gehele grondwaterlichaam wordt vooralsnog niet noodzakelijk geacht. 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Er zijn geen maatregelen opgenomen in SGBP2009 voor de periode t/m 2015 Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Maatregelen gepland voor de periode vervolgaanpak spoedlokaties Wbb saneren verontreinigd(e) landbodems / grondwater 3 stuks Saneren c.q.beheersen van alle ernstig verontreinigde bodemlocaties (z.g. spoedlocaties met verspreidingsrisico) cf. landelijke afspraken (potentiële) spoedlokaties Wbb.op basis van de onderzoeken (totaal 3 provincie) in GWL Zout Maas in planperiode I Naam waterlichaam: Zout Maas Code waterlichaam: NLGW0013 pagina 55 van 90

56 Maatregelen gepland voor de periode Er zijn geen maatregelen gepland in de periode Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een ontheffing gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivering(en) hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Fasering is aan de orde voor de indicatoren uit de 6 tests waarvoor bij onderdeel 3 de prognose voor 'toestand 2021' niet gelijk is aan "goed". Er zijn geen motiveringsgronden gegeven. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Zout Maas Code waterlichaam: NLGW0013 pagina 56 van 90

57 Factsheet: NLGW0016 Duin Rijn-West De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Duin Rijn-West Code: NLGW0016 Deelstroomgebied: Rijn West Waterbeheerder: Provincies: Provincie Noord-Holland, Provincie Noord-Holland, Naam waterlichaam: Duin Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0016 pagina 57 van 90

58 Karakterschets Duin Rijn-West In het Nederlandse deelstroomgebied Rijn-West zijn vier grondwaterlichamen onderscheiden; Zand Rijn-West, Deklaag Rijn-West, Zout Rijn-West en Duin Rijn-West. De totale oppervlakte van het GWL Duin Rijn-West bedraagt 642 km2 met een gemiddelde dikte van 180 meter. Het GWL heeft 1 watervoerend pakket en een volume van 116 km3. Het GWL bevindt zich in een strook langs de Zuid-Hollandse en Noord-Hollandse kust. Het wordt hoofzakelijk gevormd door zandige Holocene duinafzettingen. Het GWL is een zandig infiltratiegebied, gevoed door neerslag. Het zoete grondwater reikt tot dieptes van enkele tientallen meters. De duinen fungeren als zeewering en zijn in de periode overwegend met naaldbos beplant. In en nabij de duinen liggen waardevolle natuurgebieden. Grote delen van de Noord- en Zuid-Hollandse duingebieden worden gebruikt voor de openbare watervoorziening, vroeger in de vorm van een gewone winning van grondwater, maar thans vooral na de infiltratie van voorgezuiverd rivierwater. Naast de lokale grondwatersystemen rond de infiltratiesystemen en winningen zijn er grondwatersystemen die water afvoeren naar de Noordzee en de binnenduinrand en landinwaarts gelegen polders. Het grondwater onder de geestgronden is ook zoet, maar daarvan is de kwaliteit minder door de effecten van de lokale land- en tuinbouw (bollenteelt). Het GWL bevat aquatische of terrestrische ecosystemen die afhankelijk zijn van het grondwater. Voor een meer uitgebreide beschrijving van het grondwaterlichaam met aanvullende gegevens over de belasting, de monitoring en de toestand wordt verwezen naar het Ambtelijk technisch achtergronddocument Rijn-West RHDHV (groeidocument BC ). Naam waterlichaam: Duin Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0016 pagina 58 van 90

59 Conceptueel Model Naam waterlichaam: Duin Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0016 pagina 59 van 90

60 Naam waterlichaam: Duin Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0016 pagina 60 van 90

61 Beschermde gebieden - Vogelrichtlijn Duinen en Lage Land Texel (NL_VOG_2), Waddenzee (NL_VOG_1) - Habitatrichtlijn Coepelduynen (NL_HAB_96), Duinen Den Helder-Callantsoog (NL_HAB_84), Kennemerland-Zuid (NL_HAB_88 Meijendel & Berkheide (NL_HAB_97), Noordhollands Duinreservaat (NL_HAB_87), Noordzeekustzone (NL_HAB_7), Schoorlse Duinen (NL_HAB_86), Solleveld & Kapittelduinen (NL_HAB_99), Voordelta (NL_HAB_113), Voornes Duin (NL_HAB_100), Westduinpark & Wapendal (NL_HAB_98), Zwanenwater & Pettemerduinen (NL_HAB_85) 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Diffuse bronnen Type bron Toelichting Beoordeling Landbouwactiviteiten Tijdens de monitoring zijn verhoogde concentraties (> 0,1 µg/l) BAM, MCPP, bentazon en glyfosaat aangetroffen. De uitspoelingsvracht is lager dan gemiddeld, zie Alterra-rapport Belasting van grondwaterlichamen door gewasbeschermingsmiddelen. [Alterra-rapport 2447, ISSN ] Belangrijk De gemiddelde nitraatconcentratie in het grondwater ligt ver beneden de 50 mg/l. Het nieuwe mestbeleid op grond van het 5e Nitraat Actiepogramma verandert dat niet wezenlijk. (zie : Beknopte milieueffectrapportage op planniveau in het kader van het Vijfde Actieprogramma Nitraatrichtlijn, Alterra-rapport 2461, ISSN Puntbronnen Type bron Toelichting Beoordeling Overige puntbronnen Door de bevoegde overheden zijn op 1 juli 2013 in totaal 81 spoedlocaties vanwege verspreidingsrisico gemeld (Midterm Review 2013 Bodemconvenant). Zuid-Holland : 66 zelfstandige spoedlocaties, Noord-Holland : 15 Belangrijk Toelichting Verhoogde concentraties in het grondwater en daardoor ook in het oppervlaktewater van nitraat en gewasbeschermingsmiddelen, maar blijven binnen de norm. Voor fosfaat wordt de (nieuwe) drempelwaarde overschreden, waardoor het grondwaterlichaam in een niet goede toestand is. Naam waterlichaam: Duin Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0016 pagina 61 van 90

62 3. Toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Testen voor het gehele waterlichaam Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Prognose 2027 Waterbalans (grondwatervoorraad + trends stijghoogten) 2 2 Intrusies (kwantiteit + kwaliteit) 2 2 Chemische toestand 2 3 Regionale testen Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Prognose 2027 Grondwaterafhankelijke oppervlaktewaterlichamen (kwantiteit + kwaliteit) 2 3 Grondwaterafhankelijke terrestrische ecosystemen (kwantiteit + kwaliteit) 2 3 Drinkwater 2 2 Legenda: groen = goed rood = ontoereikend leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een expertoordeel of is een oordeel samengesteld uit één of meer beheerdersoordelen. In de ontwerp-factsheets die ter inzage liggen staat in de kolom "Toestand 2014" de meest recent bekende toestand. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 2009 Motivering kwaliteit Generiek: De toestand 20% overschrijding is ontoereikend voor fosfaat. De oorzaak van de overschrijding is de toepassing van de (nieuwe) verlaagde drempelwaarden fosfaat. Oppervlaktewater: - NL13_147 (Trekvaartsysteem): Sterk fosfaathoudende kwel uit zandige hooggelegen bollengronden zorgen voor een slechte waterkwaliteit De regionale beoordeling van de interactie met oppervlaktewater is in 2009 niet uitgevoerd, maar de toestand is toen op basis van expert judgement als goed ingeschat. In 2013 is er wel een gedegen beoordeling uitgevoerd. Op basis van voortschrijdend inzicht is een aantal situaties nu als niet toereikend beoordeeld. Dit is echter geen reden om aan te nemen dat er daadwerkelijk sprake is van een achteruitgang van de kwalitatieve of kwantitatieve bijdrage van het grondwater aan het oppervlaktewater. De zout intrusie is gebaseerd op het rapport BC2532 RHDHV 1 oktober 2013 : Toestandbepaling grondwaterkwaliteit 2012 Rijn-West en Rijn-Midden. Naam waterlichaam: Duin Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0016 pagina 62 van 90

63 Motivering kwantiteit Gebaseerd op LWG presentatie waterbalans Deltares. en rapport: "KWR ; November 2013; Tijdreeksanalyse grondwaterstanden en stijghoogten KRW in West en Midden Nederland". Terrestrisch: - Voornse Duinen: Oorzaak vooral wegzijging door laag polderpeil. In recent afgeronde eco-hydrologische studie zijn maatregelen opgenomen, die voor uitvoering en effect tijd nodig hebben. Ook wordt nog een vervolg eco-hydrol studie gedaan. Analyse van de ecologische kwaliteit van en de grondwaterstanden onder natuurgebieden laat zien dat deze (deels)verdroogd zijn. Het gewenste natuurdoel op grond van de Natura2000 is daarbij uitgangspunt (zowel instandhoudings- als uitbreidingsdoelstellingen). In 2009 is het grondwaterlichaam ter plekke van de Natura2000 gebieden beoordeeld op basis van voorkomen van vegetatie een eventuele verlaging van de grondwaterstand sinds 2000 op basis van expert judgement. De eisen ten aanzien van de gebiedsgerichte Natura2000 doelen waren toen nog onvoldoende bekend. Aangezien de grondwaterstand sinds 2000 niet is gedaald was het oordeel in 2009 dat het grondwaterlichaam ter plekken van de Natura2000 gebieden in de goede toestand verkeerde. Sinds 2009 is er geen sprake van een verdere achteruitgang. Bij het opstellen van de N2000-plannen (beheersplannen) is voortschrijdend inzicht ontstaan hetgeen bij de beoordeling (expert judgement) in 2014 geleid heeft tot een oordeel ontoereikend voor een aantal N2000-gebieden Beoordeling toestand waterlichaam Totaaloordeel (op basis van de 3 testen voor het hele waterlichaam) Toestand 2009 Toestand Legenda: groen = goed rood = ontoereikend leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een expertoordeel of is een oordeel samengesteld uit één of meer beheerdersoordelen. In de ontwerp-factsheets die ter inzage liggen staat in de kolom "Toestand 2014" de meest recent bekende toestand. Beoordeling trends grondwaterkwaliteit Is er sprake van een significant stijgende trend van concentraties van verontreinigende stoffen? dit is niet van invloed op het eindoordeel Motivering chemische trendanalyse Gebaseerd op rapport "Aanvullende trendbepaling Grondwaterkwaliteit In de provincies Flevoland, Gelderland, Noord-Holland, Utrecht en Zuid-Holland" nr.bc7150. nee Naam waterlichaam: Duin Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0016 pagina 63 van 90

64 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Aanpassing waterwinning Noord-Hollands Duinreservaat aanpassen / verplaatsen grondwaterwinning PWN Aanpassing van de waterwinning in het Noord-Hollands Duinreservaat om de verdroging te verminderen. Bronnenonderzoek pilotgebied Bollenstreek Onderzoek afgerond Evaluatie gebruik chemische bestrijdingsmiddelen Provincie Noord-Holland Rapportage opgeleverd Onderzoek naar relatie tussen landgebruik en bestrijdingsmiddelen in grondwater. extra monitoren bestrijdingsmiddelen Provincie Noord-Holland Monitoring uitgevoerd 40 analyses op 10 en 25 meter handhaving (1 a 2 x per jaar met AID en waterschappen, kosten nihil) overige instrumentele maatregelen Ingetrokken: 1 informatie status maatregel bij provincie onbekend. Handhaving gebeurt bij waterschappen Naam waterlichaam: Duin Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0016 pagina 64 van 90

65 inventarisatie bestrijdingsmiddelengebruik (inzamelen provincie, aanlevering door gemeentes en LTO) Gemeente X projectkosten ophalen, verwerken en interpretatie gebruiksgegevens door provincie monitoren en interpretatie (20 locaties, 2 diepten) Uitgevoerd: 2 Monitoring twee maal uitgevoerd, in 2010 en stuks NH en ZH beheren gezamenlijk het grondwaterlichaam Duin-Rijn West. Het grondwaterlichaam omvat 20 algemene monitoringpunten (en ca 10 specifieke, gericht op monitoring bolletneelt). Monitoring gebeurt door NH en ZH afzonderlijk. ZH monitort in dit kader 10 algemene punten en 7 specifiek voor de bollenteelt. N2000 DUINEN SCHOORL: Plaggen duinvalleien overige inrichtingsmaatregelen Terreinbeheerder X Verwijderen van voedselrijke bovenlaag in duinvalleien waardoor voedselarme en vochtige vegetaties zich kunnen herstellen. N2000 DUINEN SCHOORL: Waterconservering Hargergat aanpassen waterpeil Terreinbeheerder X Vasthouden van grondwater en herstel van kwelvegetaties. N2000 Duinen Texel: Herstel binnenduinrandsysteem de Dennen vasthouden water in haarvaten van het systeem Terreinbeheerder X Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 200 Maatregelen gericht op vasthouden van grondwater aan de duinrand. 200 ha Naam waterlichaam: Duin Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0016 pagina 65 van 90

66 N2000 KENNEMERLAND-ZUID DEEL NH: Aanpassing waterwinning Boogkanaal aanpassen / verplaatsen grondwaterwinning Peilverhoging en herstel van vochtige ecotopen. N2000 KENNEMERLAND-ZUID DEEL NH: Aanpassing waterwinning Oosterkanaal aanpassen / verplaatsen grondwaterwinning Vervangen: 1 Uitvoering elders had hoger rendement Peilverhoging en ontwikkeling van vochtige duinmileu's. Project was aanvankelijk gepland rond het Oosterkanaal maar is verplaatst naar het centrale duingebied. N2000 KENNEMERLAND-ZUID DEEL NH: Aanpassing waterwinning Westerkanaal aanpassen / verplaatsen grondwaterwinning Ingetrokken: 1 Maatregel heeft geen effect. Peilverhoging en herstel van vochtige duinmilieu's. N2000 KENNEMERLAND-ZUID DEEL NH: Regeneratie noordelijke duinvalleien overige inrichtingsmaatregelen Terreinbeheerder X Herstel van vochtige duinmilieu's door verwijdering van bos en voedselrijke bovengrond. N2000 KENNEMERLAND-ZUID DEEL NH: Vernatting cluster De Bokkedoorns-Spartelmeer overige inrichtingsmaatregelen Terreinbeheerder X Vernatting van duinvalleien door vermindering bemaling en plaggen van duinvalleien. Naam waterlichaam: Duin Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0016 pagina 66 van 90

67 N2000 KENNEMERLAND-ZUID DEEL NH: Vernatting Klein Doornen overige inrichtingsmaatregelen Terreinbeheerder X Plaggen van voedselrijke bovengrond en herstel van vochtige duinvegetaties. N2000 KENNEMERLAND-ZUID DEEL NH: Vernatting valleien door dynamisch duinbeheer overige inrichtingsmaatregelen Terreinbeheerder X Intiëren van duinvorming en verstuiving tot op het grondwater. N2000 Meijendel en Berkheide: natuurlijk verloop waterpeil infiltratieplassen aanpassen waterpeil Project Duinwaterbedrijf Dunea N2000 Meijendel en Berkheide: wijzigen waterwinning +natuurherstel Ganzenhoek aanpassen / verplaatsen grondwaterwinning Uitgevoerd door Dunea N2000 NOORDHOLLANDS DUINRESERVAAT: Vernatting diverse duinvalleien overige inrichtingsmaatregelen Terreinbeheerder X Verwijderen van de voedselrijke bovengrond en herstel van vochtige en schrale duinvegetaties. Naam waterlichaam: Duin Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0016 pagina 67 van 90

68 N2000 NOORDHOLLANDS DUINRESERVAAT: Vernatting watervlak aanpassen / verplaatsen grondwaterwinning Vervangen: 1 vervangen door optimalisatie waterwinning Aanpassen van waterwinning om de verdroging van de duinen te bestrijden. Vernatting zou aanvankelijk worden gerealiseerd door maaiveldverlaging maar is nu door aanpassing van waterwinning gerealiseerd. N2000 Solleveld: Aanleg randsloot staalduinsebos overige inrichtingsmaatregelen N2000 Voornes Duin: graven watergangen/plassen overige inrichtingsmaatregelen Ingetrokken: 1 Op basis van hydro-ecologisch onderzoek geen hydrologische maatregelen nodig.(g.s.-besluit 23 maart 2015). Hydro-ecologisch onderzoek uitgevoerd. Geen hydrologische maatregelen nodig. N2000 Voornes Duin: hydrologische maatregelen rondom vliegveld overige inrichtingsmaatregelen Ingetrokken: 1 Uit vooronderzoek blijkt dat alleen interne maatregelen door de terreinbeheerder nodig zijn. Dus geen hydrologische maatregelen door Provincie of Waterschap. (G.S. besluit 23 maart 2015) Vooronderzoek naar effecten is afgerond. N2000 Voornes Duin: intern hydrologisch beheer overige inrichtingsmaatregelen Ingetrokken: 1 maatregel n.a.v. eco-hydrologisch onderzoek niet meer nodig. (G.S. -besluit 23 maart 2015). Hydro-ecologisch onderzoek uitgevoerd. Geen hydrologische maatregelen nodig. Naam waterlichaam: Duin Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0016 pagina 68 van 90

69 N2000 Voornes Duin: verhoging polderpeil aanpassen waterpeil Ingetrokken: 1 Hydro-ecologisch onderzoek uitgevoerd. Geen hydrologische maatregelen nodig. (G.S. besluit 23 maart 2015) Binnen N2000 gebied is deze maatregel onmogelijk want er is geen polder. N2000 Voornes Duin: vermindering ontwatering overige inrichtingsmaatregelen Ingetrokken: 1 Hydro-ecologisch onderzoek uitgevoerd. Geen hydrologische maatregelen nodig. (G.S. besluit 23 maart 2015) Hydro-ecologisch onderzoek uitgevoerd. Geen specifieke gebieden gevonden waar maatregelen t.b.v. vermindering van ontwatering nodig zijn. Ontwerp door GS vastgesteld, maar nog niet ter visie gelegd. I&M moet nog vaststellen. Probleemanalyse bestrijdingsmiddelengebruik Provincie Noord-Holland Uitgevoerd via de gebiedsdossiers voor drinkwaterwinningen PS Meijendel en Berkheide. Aanpak puntbronnen Onderzoek 1 Hbb en 1 Wbb locaties saneren verontreinigd(e) landbodems / grondwater 2 stuks Ingetrokken: 2 Uit voorgaand onderzoek (SO1) is gebleken dat er geen bedreiging is voor de waterwining en daarom is geen saneringsmaatregel nodig als vervolg. (G.S.-besluit 4 november 2014) PS Meijendel en Berkheide: aanpak puntbronnen: onderzoek 1 Hbb en 1 Wbb locaties Uitgevoerd: 2 2 stuks Naam waterlichaam: Duin Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0016 pagina 69 van 90

70 PS Meijendel en Berkheide: Bronnenanalyse Bestrijdingsmiddelen PS Monster: aanpak puntbronnen: aanpak 4 Hbb locaties saneren verontreinigd(e) landbodems / grondwater 4 stuks Ingetrokken: 4 Na onderzoek is gebleken dat er geen risico voor de omgeving is. Sanering niet noodzakelijk. (G.S.-besluit 4 november 2014) PS Monster: aanpak puntbronnen: onderzoek 4 Hbb locaties 4 stuks Uitgevoerd: 4 Uit het onderzoek blijkt dat er geen spoedeisend risico is voor verspreiding is. Vervolgaanpak voor sanering is niet noodzakelijk. registratie regionaal gebruik Ingetrokken: 1 Deze maatregel stuitte op logistieke problemen van het niet registreren van het regionale bestrijdingsmiddelengebruik door de land en tuinbouw. Daardoor zijn er geen gegevens beschikbaar gekomen. (Besluit G.S. d.d. 4 november 2014). landbouw + gemeente projectkosten verzamelen registratiegegevens per regio (is niet standaard voor landbouw) LTO, Gemeente zijn kostendragers 10000x6 euro Vernatting middenduin aanpassen / verplaatsen grondwaterwinning Waternet Aanpassing van de waterwinning in het centrale deel van de Amsterdamse Waterleidingduinen. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 PS Monster: Bronnenanalyse Bestrijdingsmiddelen Maakt deel uit van gebiedsdossier Solleveld. Naam waterlichaam: Duin Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0016 pagina 70 van 90

71 Maatregelen gepland voor de periode Aanpassing waterwinning Westerkanaal aanpassen / verplaatsen grondwaterwinning Waternet Habitatrichtlijn In de Amsterdamse waterleidingduinen vindt een netto onttrekking van grondwater plaats. Om de verdroging die hierdoor is ontstaan te verminderen wordt het peil van een winkanaal aangepast in het zuidwestelijk deel van het gebied. Bufferzone Uitlandsche Polder overige inrichtingsmaatregelen Provincie Noord-Holland Habitatrichtlijn Aan de noordzijde van het Zwanenwater wordt nieuwe natuur ontwikkeld. Het waterpeil wordt verhoogd en er wordt minder water uit het Zwanenwater weg gezogen. Herstel blauwgraslanden Kooibosch Provincie Noord-Holland Habitatrichtlijn Ten noordoosten van Callantsoog ligt het natuurgebied Kooibosch. In dit gebied zijn blauwgraslanden achteruitgegaan door ontwatering en eutrofiëring. Onderzocht wordt hoe herstel kan plaatsvinden. Herstel duinvalleien Den Helder - Callantsoog overige inrichtingsmaatregelen Landschap Noord-Holland Habitatrichtlijn Duinvalleien zijn dichtgegroeid en er zijn plaatselijk voedselrijke bodems aanwezig door landbouwkundig gebruik in het verleden. Door de vegetatie te verwijderen en bodems te plaggen zal de infiltratie toenemen en kunnen vochtige en natte duinvalleien worden hersteld. Herstel duinvalleien Kennemerland-Zuid overige inrichtingsmaatregelen PWN en Waternet Habitatrichtlijn Duinvalleien zijn dichtgegroeid en er zijn plaatselijk voedselrijke bodems aanwezig door landbouwkundig gebruik in het verleden. Door de vegetatie te verwijderen en bodems te plaggen zal de infiltratie toenemen en kunnen vochtige en natte duinvalleien worden hersteld. Herstel duinvalleien Noord-Hollands Duinreservaat overige inrichtingsmaatregelen PWN Naam waterlichaam: Duin Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0016 Habitatrichtlijn Duinvalleien zijn dichtgegroeid en er zijn plaatselijk voedselrijke bodems aanwezig door landbouwkundig gebruik in het verleden. Door de vegetatie te verwijderen en bodems te plaggen zal de infiltratie toenemen en kunnen vochtige en natte duinvalleien worden hersteld. Herstel duinvalleien Texel overige inrichtingsmaatregelen Staatsbosbeheer Habitatrichtlijn pagina 71 van 90

72 Duinvalleien zijn dichtgegroeid en er zijn plaatselijk voedselrijke bodems aanwezig door landbouwkundig gebruik in het verleden. Door de vegetatie te verwijderen en bodems te plaggen zal de infiltratie toenemen en kunnen vochtige en natte duinvalleien worden hersteld. Herstel duinvalleien Zwanenwater en Pettmerduinen overige inrichtingsmaatregelen Natuurmonumenten Habitatrichtlijn Duinvalleien zijn dichtgegroeid en er zijn plaatselijk voedselrijke bodems aanwezig door landbouwkundig gebruik in het verleden. Door de vegetatie te verwijderen en bodems te plaggen zal de infiltratie toenemen en kunnen vochtige en natte duinvalleien worden hersteld. Herstel zilte natuur lage land van Texel opstellen nieuw plan Provincie Noord-Holland Habitatrichtlijn Aan de zuidzijde van Texel, tegen de Waddenzeedijk, bevinden zich zoutminnende vegetaties. Deze zijn achteruit gegaan door ontwatering en doorspoelen. Voor het herstel van deze vegetaties wordt een plan gemaakt. Monitoring operationeel meetnet fosfaat (m.n. bloembollen) verminderen emissie nutriënten landbouw Op basis van geconstateerde overschrijding van de (nieuwe) drempelwaarden voor fosafaat bij de beoordeling van de toestand in het grondwaterlichaam is gekeken naar de mogelijke bron daarvoor. De overschrijding blijkt met name - maar niet alleen - voor te komen in filters op en rond bedrijven met bloembollenteelt. Daarvoor is een specifiek operationeel KRW-meetnet fosfaat ingericht op en rond bollenbedrijven en andere filters, waar de drempelwaarde voor fosfaat is overschreden. Daarin wordt jaarlijks in deze SGBP-periode het fosfaatgehalte gemonitord, wordt gekeken naar mogelijke fosfaatbronnen in de omgeving en worden twee rapportages door de provincies Noord- en Zuid-Holland gezamenlijk uitgebracht en bekostigd. De 1e in 2017 over de meetjaren 2014,'15 en '16 als 1e tussenbalans om te kijken of de concentraties - trendmatig - toenemen, gelijk blijven of dalen en de 2e in 2020 over de meetjaren '17, 18 en 19. Dit om te kunnen beoordelen of er sprake is van een blijvende overschrijding van de normen en op de vraag of dit operationele meetnet in de 3e SGBP-periode moet worden voortgezet of kan worden beëindigd. NH Probleemanalyse en aanvullende monitoring fosfaat Provincie Noord-Holland & Probleemanalyse en aanvullende monitoring fosfaat in verband met het opstellen van een operationeel monitoringsmeetnet. Deze maatregel bestaat uit een deskstudie naar de herkomst van het probleem (o.b.v. onder andere monitoringsgegevens), gevolgd door een eventuele operationele monitoring. Omvormen naaldbos Schoorlse duinen overige inrichtingsmaatregelen Staatsbosbeheer Habitatrichtlijn Naam waterlichaam: Duin Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0016 pagina 72 van 90

73 Een aanzienlijk deel van de Schoorlse duinen is begroeid met naaldbos. Deze vegetatie is onnatuurlijk en de infiltratie onder naaldbos is veel geringer dan onder natuurlijk bos of open duin. Door de vegetatie om te vormen of te verwijderen kunnen oorspronkelijke vochtige duinmilieus zicht herstellen. Ontwikkeling Botgat overige inrichtingsmaatregelen Landschap Noord-Holland Habitatrichtlijn In de duinvallei, die voorheen landbouwkundig werd gebruikt, wordt de drainage verwijderd. Hierdoor kan het oorspronkelijke vochtige milieu zich herstellen. signaleringsonderzoek kwetsbare objecten binnen 100 m. KRW-beschermd gebied. 36 stuks Voor deze onderzoeksmaatregel is aangesloten op een landelijk uitgevoerde studie naar locaties met (mogelijke) grondwaterverontreiniging op een korte afstand van een kwetsbaar gebied, waarbij deze verontreiniging mogelijk een nadelige invloed kan hebben op de KRW-doelstellingen van deze beschermde gebieden. Vanwege dit belang wordt in de 2e SGBP-periode een onderzoeksmaatregel opgevoerd, om te onderzoeken of er feitelijk sprake is van een negatieve invloed op de KRW-doelstelling welke leiden tot noodzakelijke sanerings/beheersmaatregelen. Aantallen worden per GW-lichaam gegeven. uitgesplitst naar soort kwetsbaar object: Industriële waterwinning voor menselijke consumptie: 19; zwemwater: 3; N2000: 8; overige natuur EHS: 9. Generiek eerste historisch onderzoek kost 1500 per locatie dus, bij veronderstelde 39 lokaties tot ,- Uitgegaan wordt van 50% doorloop naar noodzakelijk 2e onderzoek á 5000,- per locatie dus tot ,- Tot ,- Uitvoeren gebiedsgesprek en gebiedsschouw waterwingebieden Dunea wijzigen / beperken gebruiksfunctie 1 ha Tijdens het proces rondom de gebiedsdossiers is naar voren gekomen dat hoewel de bescherming op papier goed is geregeld, er in de praktijk toch (voor drinkwater) bedreigende activiteiten kunnen plaatsvinden binnen de beschermingsgebieden. Het gaat daarbij om bewuste en/of onbewuste overtreding van de regelgeving. Daarnaast kunnen er bedreigende activiteiten plaats vinden die niet (direct) via regelgeving zijn geborgd. Om mogelijke misstanden boven water te krijgen, is het raadzaam om periodiek een controle op overtredingen van regelgeving en bedreigende activiteiten in het veld uit te voeren; gebiedsgesprek en de gebiedsschouw. Uitvoeren gebiedsschouw Amsterdamse Waterleidingduinen (AWD) wijzigen / beperken gebruiksfunctie Provincie Noord-Holland 1 ha Tijdens het proces rondom de gebiedsdossiers is naar voren gekomen dat hoewel de bescherming op papier goed is geregeld, er in de praktijk toch (voor drinkwater) bedreigende activiteiten kunnen plaatsvinden binnen de beschermingsgebieden. Het gaat daarbij om bewuste en/of onbewuste overtreding van de regelgeving. Daarnaast kunnen er bedreigende activiteiten plaats vinden die niet (direct) via regelgeving zijn geborgd. Om mogelijke misstanden boven water te krijgen, is het raadzaam om periodiek een controle op overtredingen van regelgeving en bedreigende activiteiten in het veld uit te voeren; de gebiedsschouw. Naam waterlichaam: Duin Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0016 pagina 73 van 90

74 Uitvoeren gebiedsschouw Noordhollands Duinreservaat (NHD) wijzigen / beperken gebruiksfunctie Provincie Noord-Holland 1 ha Tijdens het proces rondom de gebiedsdossiers is naar voren gekomen dat hoewel de bescherming op papier goed is geregeld, er in de praktijk toch (voor drinkwater) bedreigende activiteiten kunnen plaatsvinden binnen de beschermingsgebieden. Het gaat daarbij om bewuste en/of onbewuste overtreding van de regelgeving. Daarnaast kunnen er bedreigende activiteiten plaats vinden die niet (direct) via regelgeving zijn geborgd. Om mogelijke misstanden boven water te krijgen, is het raadzaam om periodiek een controle op overtredingen van regelgeving en bedreigende activiteiten in het veld uit te voeren; de gebiedsschouw. Verbetering blauwgraslanden Noord-Hollands Duinreservaat overige inrichtingsmaatregelen PWN Habitatrichtlijn De kwaliteit van blauwgraslanden kan achteruit gaan door verdroging en stikstofdepositie. Door grondwaterstanden te verhogen en nutriënten af te voeren wordt dit voorkomen en kan op termijn verbetering worden bereikt. vervolgaanpak spoedlokaties Wbb waterwingebieden saneren verontreinigd(e) landbodems / grondwater 66 stuks Saneren c.q.beheersen van alle ernstig verontreinigde bodemlocaties (z.g. spoedlocaties met verspreidingsrisico) cf. landelijke afspraken (potentiële) spoedlokaties Wbb.op basis van de onderzoeken (17 provincie, 49 overige bevoegde gezagen), totaal 66 in GWL Duin Rijn-West) in planperiode I Voortzetten en optimaliseren van monitoringsnetwerken Amsterdamse Waterleidingduinen (AWD) Waternet Alle drinkwaterwinningen beschikken reeds over een uitgebreid monitoringsnetwerk dat is ingericht om de kwaliteit van het toestromende grondwater zo goed als mogelijk te volgen. De drinkwaterbedrijven zijn zelf verantwoordelijk voor de inrichting en optimalisering van hun monitoringsnetwerk. Daarnaast bepalen de drinkwaterbedrijven zelf welke parameters en peilbuizen er worden bemonsterd. Voortzetten en optimaliseren van monitoringsnetwerken Noordhollands Duinreservaat (NHD) PWN Alle drinkwaterwinningen beschikken reeds over een uitgebreid monitoringsnetwerk dat is ingericht om de kwaliteit van het toestromende grondwater zo goed als mogelijk te volgen. De drinkwaterbedrijven zijn zelf verantwoordelijk voor de inrichting en optimalisering van hun monitoringsnetwerk. Daarnaast bepalen de drinkwaterbedrijven zelf welke parameters en peilbuizen er worden bemonsterd. Vergunningverlening grondwateronttrekking Naam waterlichaam: Duin Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0016 ) stuks pagina 74 van 90

75 aanpassen / verplaatsen grondwaterwinning Provincie Noord-Holland ) in totaal voor meerdere waterlichamen. Voorkómen van uitputting en verzilting van grondwater door overmatige onttrekking. Maatregelen gepland voor de periode Er zijn geen maatregelen gepland in de periode Toelichting Een aantal maatregelen met betrekking tot fosfaat in de bloembollenteelt maakt onderdeel uit van het KRW-Uitvoeringsprogramma Bloembollen RijnWest, waarin o.a. aandacht besteed wordt aan het voorkomen en verminderen van de emissie van fosfaat naar het grond- en oppervlaktewater. Dit programma wordt gedragen door de provincies Noord- en Zuid-Holland, de Hoogheemraadschappen Holands Noorderkwartier en Rijnland en de Kon. Alg. Vereniging voor Bloembollencltuur. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een ontheffing gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivering(en) hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Fasering is aan de orde voor de indicatoren uit de 6 tests waarvoor bij onderdeel 3 de prognose voor 'toestand 2021' niet gelijk is aan "goed". Er zijn geen motiveringsgronden gegeven. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Duin Rijn-West Code waterlichaam: NLGW0016 pagina 75 van 90

76 Factsheet: NLGW0017 Duin Maas De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Duin Maas Code: NLGW0017 Deelstroomgebied: Maas Waterbeheerder: Provincies: Naam waterlichaam: Duin Maas Code waterlichaam: NLGW0017 pagina 76 van 90

77 Karakterschets Het grondwaterlichaam Duin Maas bestaat uit het grondwater in het duingebied en de binnenduinrand van Goeree langs de Noordzeekust vanaf het maaiveld tot aan de hydrologische basis van de Formatie van Breda op ca 300 m - maaiveld. De bodem bestaat uit oude duinen (de Westduinen) en omgeving en de jonge duinen in het westen en noorden (Kust,- Middel- en Oostduinen en Kwade Hoek, die nog steeds in ontwikkeling zijn. De oppervlakteafzettingen zijn Holocene duinafzettingen. De duinen en binnenduinrand zijn vrij afwaterende gebieden met meestal eenpositieve groindwateranavulling naar het diepe grondwater. Lokaal vindt oppervlakkige drainage plaats via duinrellen en sloten. In de Oostduinen bevindt zich een drinkwaterwinning waarin jaarlijks ca 4,8 miljoen m3 oppervlaktewater geinfiltreerd en onttrokken wordt. Het landgebruik is overwegend natuur, met kleinschalige land- en tuinbouw en recreatie. Het bodemtype is voornamelijk stuifzand. Naam waterlichaam: Duin Maas Code waterlichaam: NLGW0017 pagina 77 van 90

78 Conceptueel Model Naam waterlichaam: Duin Maas Code waterlichaam: NLGW0017 pagina 78 van 90

79 Naam waterlichaam: Duin Maas Code waterlichaam: NLGW0017 pagina 79 van 90

80 Beschermde gebieden - Habitatrichtlijn Duinen Goeree & Kwade Hoek (NL_HAB_101), Grevelingen (NL_HAB_115), Haringvliet (NL_HAB_109), Voordelta (NL_HAB_113) 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Kunstmatige aanvullingen Type bron Toelichting Beoordeling Grondwater (kunstmatig) aanvullen voor landbouwactiviteiten Voor het gebied van en rond deze winning is een gebiedsdossier drinkwater opgesteld. Daarin kunnen mogelijke problemen worden gesignaleerd en kunnen er maatwerkmaatregelen worden ontwikkeld. Niet belangrijk Toelichting Er is geen toelichting gegeven. Naam waterlichaam: Duin Maas Code waterlichaam: NLGW0017 pagina 80 van 90

81 3. Toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Testen voor het gehele waterlichaam Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Prognose 2027 Waterbalans (grondwatervoorraad + trends stijghoogten) 2 2 Intrusies (kwantiteit + kwaliteit) 2 2 Chemische toestand 2 2 Regionale testen Toestand 2009 Toestand 2014 Prognose 2021 Prognose 2027 Grondwaterafhankelijke oppervlaktewaterlichamen (kwantiteit + kwaliteit) 2 4 Grondwaterafhankelijke terrestrische ecosystemen (kwantiteit + kwaliteit) 2 4 Ontoere Drinkwater 2 2 Legenda: groen = goed rood = ontoereikend leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een expertoordeel of is een oordeel samengesteld uit één of meer beheerdersoordelen. In de ontwerp-factsheets die ter inzage liggen staat in de kolom "Toestand 2014" de meest recent bekende toestand. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 2009 Motivering kwaliteit Er is geen motivering kwaliteit gegeven. Motivering kwantiteit In een deel van het Natura-2000-gebied Duinen van Goeree, nl. de Westduinen treedt verdroging op doordat deze oude duinen geheel omringd worden door lager gelegen gronden. Daardoor stroomt het grondwater uit deze duinen af naar deze lager gelegen gronden. De terrestrische ecosystemen met hoge waarden komen met name in deze Westduinen voor. Beoordeling toestand waterlichaam Totaaloordeel (op basis van de 3 testen voor het hele waterlichaam) Toestand 2009 Toestand Legenda: groen = goed rood = ontoereikend leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een expertoordeel of is een oordeel samengesteld uit één of meer beheerdersoordelen. In de ontwerp-factsheets die ter inzage liggen staat in de kolom "Toestand 2014" de meest recent bekende toestand. Beoordeling trends grondwaterkwaliteit Is er sprake van een significant stijgende trend van concentraties van verontreinigende stoffen? dit is niet van invloed op het eindoordeel nee Naam waterlichaam: Duin Maas Code waterlichaam: NLGW0017 pagina 81 van 90

82 Motivering chemische trendanalyse Er is geen motivering chemische trendanalyse gegeven. 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 PS Ouddorp: aanpak puntbronnen: onderzoek 2 Hbb locaties Uitgevoerd: 2 2 stuks PS Ouddorp: aanpak puntbronnen: sanering 2 Hbb locaties saneren verontreinigd(e) landbodems / grondwater 2 stuks Ingetrokken: 2 Uit voorgaand onderzoek (SO1) is gebleken dat er geen bedreiging is voor de waterwinning en daarom is geen saneringsmaatregel nodig als vervolg. (G.S.-besluit 4 november 2014). Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Naam waterlichaam: Duin Maas Code waterlichaam: NLGW0017 pagina 82 van 90

83 Maatregelen gepland voor de periode signaleringsonderzoek kwetsbare objecten binnen 100 m. KRW-beschermd gebied 7 stuks Voor deze onderzoeksmaatregel is aangesloten op een landelijk uitgevoerde studie naar locaties met (mogelijke) grondwaterverontreiniging op een korte afstand van een kwetsbaar gebied, waarbij deze verontreiniging mogelijk een nadelige invloed kan hebben op de KRW-dolestellingen van deze beschermde gebieden. Vanwege dit belang wordt in de 2e SGBP-periode een onderzoeksmaatregel opgevoerd, om te onderzoeken of er feitelijk sprake is van een negatieve invloed op de KRW-doelstelling welke leiden tot noodzakelijke sanerings/beheersmaatregelen. Aantallen worden per GW-lichaam gegeven hierna uitgesplitst per afzonderlijke soort kwestbaar object: zwemwater: 1; Natura 2000: 3; overige natuur EHS: 3 Het betreft totaal 7 signaleringslokaties. Generiek eerste historisch onderzoek kost 1500 per locatie dus tot ,- Uitgegaan wordt van 50% doorloop naar noodzakelijk 2e onderzoek á 5000,- per locatie dus tot ,- Tot ,- UItvoerengebiedsgesprek en gebiedsschouw waterwingebied Evides wijzigen / beperken gebruiksfunctie 1 ha Tijdens het proces rondom de gebiedsdossiers is naar voren gekomen dat hoewel de bescherming op papier goed is geregeld, er in de praktijk toch (voor drinkwater) bedreigende activiteiten kunnen plaatsvinden binnen de beschermingsgebieden. Het gaat daarbij om bewuste en/of onbewuste overtreding van de regelgeving. Daarnaast kunnen er bedreigende activiteiten plaats vinden die niet (direct) via regelgeving zijn geborgd. Om mogelijke misstanden boven water te krijgen, is het raadzaam om periodiek een controle op overtredingen van regelgeving en bedreigende activiteiten in het veld uit te voeren; het gebiedsgesprek en de gebiedsschouw. Maatregelen gepland voor de periode Er zijn geen maatregelen gepland in de periode Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een ontheffing gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivering(en) hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Fasering is aan de orde voor de indicatoren uit de 6 tests waarvoor bij onderdeel 3 de prognose voor 'toestand 2021' niet gelijk is aan "goed". Er zijn geen motiveringsgronden gegeven. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Naam waterlichaam: Duin Maas Code waterlichaam: NLGW0017 pagina 83 van 90

84 Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Duin Maas Code waterlichaam: NLGW0017 pagina 84 van 90

85 Factsheet: NLGWSC0004 Zout grondwater in ondiepe zandlagen De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Zout grondwater in ondiepe zandlagen Code: NLGWSC0004 Deelstroomgebied: Schelde Waterbeheerder: Provincies:, Provincie Zeeland, Provincie Noord-Brabant, Provincie Zeeland, Provincie Noord-Brabant Naam waterlichaam: Zout grondwater in ondiepe zandlagen Code waterlichaam: NLGWSC0004 pagina 85 van 90

86 Karakterschets Dit grondwaterlichaam bestaat uit het brakke en zoute water in de watervoerende lagen vanaf maaiveld tot aan de zogenaamde geohydrologische basis: de ondoorlatende laag die voor een groot deel uit de Boomse klei bestaat en voor een klein deel uit de Klei van Asse. De diepte van het pakket watervoerende lagen varieert van ongeveer 10 meter in oost Zeeuwsch-Vlaanderen tot 210 meter bij Schouwen. De oorsprong van het zoute water ligt grotendeels in een ver verleden toen het gebied nog dagelijks overspoeld werd door de zee. Door het peilbeheer in de polders is er plaatselijk een geringe, maar gestage kwelstroom van zout buitenwater in de richting van het oppervlaktewater in de polders op gang gebracht. Daar waar de watervoerende lagen aan de bovenkant afgedekt worden door klei- en veenlagen, is het grondwater tot aan de bovenkant brak tot zout. De overmaat aan neerslag die het freatisch grondwater in deze afdekkende laag voedt, wordt via drainage afgevoerd naar het oppervlaktewater en dringt dus niet door tot in de watervoerende lagen. Waar de afdekking ontbreekt 'hangen' de ondiepe zoete grondwaterlichamen in dit zoute grondwaterlichaam. Naam waterlichaam: Zout grondwater in ondiepe zandlagen Code waterlichaam: NLGWSC0004 pagina 86 van 90

87 Conceptueel Model Naam waterlichaam: Zout grondwater in ondiepe zandlagen Code waterlichaam: NLGWSC0004 pagina 87 van 90