D29. Muinkmeersen vroeger en nu Benardstr Tentoonstellingsln Muinkl

Transcriptie

1 D29 Je mag D29 een verlengstuk beschouwen van C25. De reden van die opsplitsing is dat C25 te groot zou zijn. Alles wat je nu te zien krijgt is enkel te zien van de D kant maar alles bevind zich op de oevers van de Muinkschelde op de C kant Muinkmeersen vroeger en nu Benardstr Tentoonstellingsln Muinkl

2 Muinkschelde kant St Pietersnieuwstr en D24 De Lammerstraat, genoemd naar er een toen gelegen brouwerij Het Lammeken. Vroeger was dit een klein steegje,maar toen men in 1844 een brug over de Schelde heeft gelegd werd dit onbelangrijke steegje een zeer drukke straat. In 1837 reden de treinen niet naar het St Pietersstation maar hier vlakbij aan de Lammerstraat, het prachtige Zuidstation. Degenen die hier een lapke grond hadden gekocht voor een appel en een ei, zouden aan de Zuid-wijk een rijke burger worden, mede gezien het de uitgaansbuurt werd bij uitstek. Zou deze werkman politiek zijn benoemd? Hij heeft immers een ferme kruiwagen, (steekkarre) Wat later zou dit gebouw Nieuw Circus afbranden

3 Een kaart van 1770 van de Muinkmeersen die toebehoorde bij het St Pietersdorp en die niet bij Gent behoorde maar een onafhankelijk gebied was zoals andere gemeenten. Tot de inval van de Fransen rond 1792 was dit laag gelegen gebied ingedeeld en verhuurd voor allerlei doeleinden. Na het aanleggen van de spoorweg Gent Zuid is alles zeer snel veranderd.

4 Plan van 1875 De 2 watertorens moesten nog gebouwd worden Overpoortstr

5 De eerste brug over de Muinkschelde, aan de Lammerstraat is van De Marcellisbrug heeft er niet lang gestaan, een goeie 20 jaar later op was men reeds begonnen met het plaatsen van een nieuwe. Waar zijn ze, de mensen die zeggen dat alles vroeger langer meeging!!!!! (hier de 2 de brug) De 3 de brug,dit keer in spanbeton is uit 1952) Hier een oud foto waar medicamenten werden verkocht. Een drankje om je beter te doen voelen of op te peppen. Het is maar de vraag of het werkt. Maar hier moet de patiënt wel wat geld geven aan de staat (accijnzen en taksen). De tweede brug, werd opgeblazen tijdens de oorlog in meidagen van 1940 door onze eigen genie (?)troepen. Maar nergens gelezen van die herstelling. De Duitsers kennende zullen vlug dit mankement hebben hersteld net zoals die andere 13 opgeblazen bruggen

6 De tijd dat er nog veel vis in de Schelde zat was ook de tijd van vele overstromingen. Deze landerijen waren de Muinkmeersen. Eeuwenlang was dit onbebouwd gebied maar onze voorvaderen wisten wel waarom ze daar geen huizen hadden neergezet (heden is dit gelukkig onder controle door ophoging van het hele gebied). De Bovenschelde of de Muinkschelde is samen aangelegd met de Ketelvest. De oude Schelde had zijn beding zie verder op de kaart,deze was al deels verdwenen of gedegradeerd als riool. St Baafs De aangelegde Marcellisbrug moest een verbinding maken met de statie. Voor dat de statie gebouwd was had me reeds huizen gebouw in de omgeving waar later de brug zou worden aangelegd. Met de aanleg van de nieuwe brug stonden de huizen nu een meter lager en het stadsbestuur zat nu verveeld met deze nieuwe situatie (bouwjaar brug 1844 zeven jaar na de opening van de Zuid-statie!!!) die de St Pieterswijk verbond met de Zuid-wijk. Gent was een industriestad met vele rokende en stinkende schoorstenen.

7 Lammerstr. aan de Muinkschelde Van 1851 naar 2005, 2016 Onder. Huis van Dus kort na de aanleg v/d brug over de Muinkschelde. Ook dit beeld is verdwenen rond 1990 afgebroken en vervangen door nieuwbouw. Links staan de gebouwen v/d Vooruit en op het huis staan de invloeden van Amerika. op het dak. De neon reclame voor GHENT BY NIGT Vroeger hadden huizen soms een naam. In 1672 had het kadaster al gans het huizenbestand in kaart gebracht en de nieuwe huizen waren in een afzonderlijke registers reeds opgetekend. Alle huizen in de binnenstad had nu een nummer en wijknummer. Op 2/12/1786 (Oostenrijks bewind) besliste de gouverneur en het stadsbestuur dat alle huizen van een huisnummer te voorzien.(nu is daarvan niet veel meer te merken). In 1811(Frans bewind) voerde men pare en onpare nummers in. Bij geboorte aangiftes van hun kind konden arbeiders zelfs velen niet hun huisnummer mededelen omdat ze lezen noch schrijven konden en eerlijk gezegd dat was toen niet belangrijk, ze hadden andere zorgen. En lag de bureaucratie van hen wakker. Neen want daar was niks te rapen. Je vraag je af waarom ik dit allemaal neerschrijf? Gewoon om aan te tonen dat de wetgever al lang bezig is met belastingen te heffen, meer nog, je zou denken dat men einde raad is. Altijd vinden ze foefjes, Denk aan de suikertaks en dit zonder te blozen

8 De foto is genomen in 1976 blijkbaar was de COOP nog in werking Dit huis werd aangekocht om het af te breken en het feestpaleis van de socialisten te bouwen zodat ze ook in het spoor konden lopen van hun tegenstrevers

9 De onderste 3 foto s gaan over de coöperatieve van Vooruit. Op 6 oktober 1956 betekende een hoopvolle nieuwe start na de oorlogsjaren voor de Coop er werd naast Vooruit een nieuw winkelcentrum geopend. Maar de concurrentie was bikkelhard. De tijd van toen was al voorbij. Bij de rechtstreekse concurrentie de katholieke instellingen had men de Welvaartwinkels deze hadden ook reeds dezelfde signalen ontvangen. Wanneer de coöperatieve definitief haar deuren heeft gesloten heb ik niet te weten gekomen. Links boven. Wanneer de opening van deze supermarkt is geweest, in welk jaar, weet ik niet. In ieder geval staat de beroemde ds op de foto maar ik denk dat het een foto is van begin de jaren zestig? Indien je weet waar de foto boven is genomen mag je het me gerust mede delen. johan@sint-pietersdorp.be Dit gebouw werd aangekocht om de coöperatieve van Vooruit, de COOP te kunnen herbergen

10 Achterkant St -Pietersnieuwstr Dit gebouw staat nog op de vlgd dia Op de vlgd dia zie je dit gebouw nog staan en het rectoraat staat nog in de stellingen Beluik zal ingenomen worden door een nieuwbouw (zie vlgd dia). Alles wat je ziet op de foto, het citeetje, oude katoenspinnerij zal later aangeduid worden als het Oud Rectoraat en de nieuwbouw van staal en beton het Nieuw Rectoraat Gans deze kant van de Schelde is niet meer te herkennen. Alleen foto s laten ons herinneren aan het verleden. Van een arbeiderswijk met fabrieken is er niets meer te bespeuren. Heden een Quartier- Latin. Velen denken dat de Muinkschelde de natuurlijke bedding is v/d rivier. Dat is niet zo. Het is een kanaal van in de middeleeuwen gegraven, ongeveer terzelfder tijd dat men de Ketelvest tussen de Leie en de Schelde werd gegraven. De Oude Schelde deed destijds een ommetoertje en is pas grotendeels gedempt geweest bij het aanleggen van het Zuid- station, bijna 900 jaar later. Anno Op 28 januari staat aan de brug van de Lammerstr tot de St Lievenspoort het water van de Muinkschelde buiten zijn oevers. Voor iets waren de Muinkmeersen meersen. Gelukkig zijn deze zorgen al lang voorbij met de aanleg van de ringvaart rond Gent begin Maar heden bouw men nog altijd in te laag gelegen gebieden

11 Ook deze gebouwen werden afgebroken en vervangen door nieuwbouw Gebouw v/d vorige dia Het nieuw en oud rectoraat Boven. Het rectoraat staat nog in de steigers maar sindsdien is er veel veranderd. Begin de jaren zeventig is ernaast een torenhoog gebouw bijgekomen

12 Foto 1908 Later Rectoraat, Vooruit en COOP 4 schoorstenen Op de vlgd dia zie je dit trapje en de muur In 1920 zou gans het Nieuw Circus afbranden. Naast het waterstraatje is er een kleine textiel fabriek, die 4 jaar later verbouwd zal worden tot magazijn. Wat later zal men Het Rectoraat bouwen. Naast de oude textielfabriek zal men 2 jaar later de Vooruit op te trekken (klaar tegen wereldtentoonstelling van 1913 ). Rond 1990 zal het hoekhuis worden gesloopt aan de Lammerstraat.

13 De Muinkschelde kant St Pietersnieuwstraat is alles ingenomen door de Unif Gent Foto na 1945 Trapje en muur van de vorige dia

14 De Muinkschelde te zien rond 1913 vanaf de brug aan de Lammerstraat Op de vlgd dia s zal je zien dat dit gebouw, een textielfabriek werd afgebroken en vervangen. Vooruit

15 Citroen was de autofabrikant die op grote schaal zijn voortractie van de band liet bollen. Dit succes werd herhaalt met het 2 pktje en de DS. Andere fabrikanten volgden snel

16 St Pietersabdij Het gegraven kanaal Muinkschelde en de Oude Schelde V/ d 8 waterstraatjes a/ d Muinkschelde is er maar één overgebleven, de Hoveniersberg De Muinkmeersen waren weiden van de monniken van St Pieters, gelegen tussen de Schelde en het Oud Scheldeken. Zijn reeds vermeld in juli 941 door graaf Arnold de Groote en was eigendom van de abdij tot Sinds het aanleggen van het zuid station in 1837 onderging gans deze vlakte een volledige ommekeer De Muinkmeersen rond 1820, een moerassig gebied. Het gebeurde toen vaak bij langdurige regen dat de oevers blank stonden. 20 jaar later liep de spoorweg (1839) hier naar Gent Zuid. Heden het Albertpark, woongebied, administratief centrum en het ganse Zuid-complex (winkelcentrum) De naam Muinkaai werd aan de Terplatenkaai in 1812 gegeven; doch deze verloor deze naam in 1853

17 Foto midden rechts getrokken vanaf de Muinkbrug. Ook dit deel van de overkant van de Muinkkaai behoort nu tot de eigendom van de Gentse universiteit. Hier ook kan men spreken van een Arbeiderskwartier naar een Quartier-Latin Foto 1911 Foto onderaan links. In het 2 de kwart v d 19 de eeuw verschenen in Gent de 1 ste grote vlasspinnerijen. Filature Feyerick was een van hen. Vanaf de Muinkkaai kon men dit complex goed gadeslaan. Alles werd later ingenomen door de Unif Gent. Brug aan de Lammerstraat Huizen op de St Pietersnieuwstraat Bijna alles is verdwenen aan de Muinkschelde. Al deze grond werd ingenomen door de Universiteit Gent

18 Gelukkig hebben ze de oude schoorsteen laten staan en kunnen we ons nu goed oriënteren. Vlgd dia Hoveniersberg De Muinkaai, links de spinnerij Feyerick. Deze fabriek werd volledig gesloopt voor de universiteit. Boven de daken steken het trapgeveltje en de ronde toren van het kasteeltje Emmaüs. In de spoelboot spoelen 2 mannen de was in de Schelde om het te laten drogen in de tuin. Op de Gentse wateren lagen er een 50tal spoelboten. Het uitgangbord, L. Sackazijn. Stoom-wasch- Bleekerij. Het huis maakte deel uit van het nu verdwenen beluiken complex op de Hoveniersberg

19 Muinkschelde kant Hoveniersberg Het Emmauskasteeltje een z.g. lusthofje dateert. van de 16 eeuw. Was vroeger een stopplaats.. voor wandelaars die naar de abdij trokken. EEN LUSTHOF, de ouderen zouden het een estaminé noemen maar nu noemen we het gewoonweg een nen café. Meiresonne tekenaar heeft hier ook 2 versie van het Emauiskasteeltje

20 Het kasteeltje van Emmaus, zeeeer lang geleden 20 ste eeuw

21 We zijn de jaren De arbeidersbuurt is langzamerhand aan het verdwijnen en campussen nemen hun plaats in. De toren was klaar toen de oorlog uitbrak. In gebruik als bib. In 1942 en daarna in beslag genomen door de Duitse bezetter die er zijn afweergeschut op plaatste. Ook hier is er niets meer te bespeuren van eens een grote arbeidershuisvesting. VAN ARBEIDERSKWARTIER NAAR EEN QUARTIER-LATIN Niks is gebleven in de Hoveniersberg uitgenomen een citeetje rechts halfweg

22 (H)Eygermanstraat is de oude naam van de Hoveniersberg of Waesbergstraatje dat uitgeeft op de St Pietersnieuwstraat. Zo genoemd naar een eigenaar. Hoveniersberg is de moderne naam om het bovenvernoemde straatje aan te duiden

23 Bijna te hoogte van de St-Pietersabdij, hier de schoorsteen die alles overleeft heeft. Boottrekkers aan de Schelde. Daarom weet je meteen waarom een trekweg, jaagpad werd aangelegd. Als er geen wind was zette men zowel paarden als mensen in om de boten te leiden naar waar wel wind was.

24 De Muinkschelde stroomopwaarts met in het midden, rechts de trapsgewijze, naar de oever afdalende daken v/h. beluikcomplex. Alle huisjes zijn verdwenen nu ultra mo-dern gebouw van de universiteit voor de faculteit economie Om water te halen uit de rivieren moest het wat comfortabel zijn Hoveniersberg 3-58

25 Ongelofelijk hoe alles snel is veranderd

26 Van een arbeidersbuurt naar quartier-latin De volgende dia s is het verleden van dit gebouw. Alles werd met de grond gelijk gemaakt. Alleen de foto s maken duidelijk dat dit hier een arbeiderswijk is geweest. Plan van de Hoveniersberg (zijstraatje vd St- Pietersnieuwstr.) en zijn omgeving afgeleid van het kadasterplan J.Gevaert en A.Van Impe uit 1876 Een nu nog bestaand, gerenoveerd beluik Hoveniersberg nrs Het in 1960 gesloopt beluik Hoveniersberg nrs Op de vrijgekomen gronden werden de nieuwe universiteit gebouwen opgericht.

27 De pijlen [1], [2-3] en [5] markeren de toegangen van de naar de Muinkschelde afdalende beluikkoeren 2, 3-4 en 5. Foto Beluik Hoveniersberg nrs Beluikkoer [1] in zuidelijke richting De zalige tijd, dat je de fiets kon achterlaten zonder te sluiten Foto 1936

28 In de beluiken lijk het iedere dag, wasdag en de automatische droogkas was enkel een wasdraad en de zon. De Hoveniersberg in t frans was Montagne des Jardiniers (da klink mooier hé) waar woon je? In Montag tot je er was natuurlijk, daar zagen mensen veel zwarte sneeuw! Overal zie je de klassieke kolenbakken buiten staan De Hoveniersberg is duidelijk een straatje van bergaf naar de Schelde toe. Zou er ook winterpret te beleven zijn geweest voor deze uitgebuite bewoners? Was er in grote armoede skipret te beleven? Foto 1936 Beluik Hoveniersberg nrs. 3-58

29 Voor die achttal huisjes waren er 2 toiletten. Het beluik is volledig gerenoveerd maar ieder huisje heeft nu zijn eigen toilet. Maar monumentenzorg had ook inspraak, laten staan. Je weet immers nooit wanneer er nog eens een film moet gedraaid worden. Nog bestaande beluikje van Foto 1981 Beluik Hoveniersberg nrs St Pietersnieuwstr De Hoveniersberg Muinkschelde

30 De 38 beluiken in ons St Pietersdorp in 1932 (heden zijn er 6 overgebleven) +/ was de grootste pik van beluiken. Dan is het langzamerhand bergaf gegaan met deze volkshuisvesting. Na de eerste wereldoorlog is deze trend dan niet meer te stoppen geweest en is men volop begonnen met cités te laten verdwijnen. Maar heden hebben we de moderne cités, de torenflats. Hier een lijst met het aantal beluiken nog bewoond in 1932 in St Pietersdorp. 2

31 Rechts een oude tekening en blijkbaar heeft men met de nieuwbouw een link willen leggen naar de oude situatie Een oude brouwerij in de Hoveniersberg, volledig gerenoveerd. En ook nieuwbouw voor studentenwoningen. Nu kennen we allemaal diepvriezers en frigo s om iets koel te houden of om iets in te vriezen. De ijskelders van 10 meter diepte!!!!!!! Vóór de komst van de elektriciteit haalden ze ijs uit Noorwegen en staken het dan in enorme grote kelders om het ijs verder koel te houden en het later aan de klant te verkopen.

32 Einde D29 zie verder D30 Zoo,Terplaten Oude Molenaarsstr WWenemaerstr Stropkaai tt Ledeberg