Laten zien dat we er niet alleen voor staan. Compassie in Gorinchem in 125 verhalen. Narratio

Transcriptie

1

2 Laten zien dat we er niet alleen voor staan Compassie in Gorinchem in 125 verhalen Narratio

3 Colofon Laten zien dat we er niet alleen voor staan Compassie in Gorinchem in 125 verhalen Copyright 2012 Stichting Herdenkings-, Bezinnings- en Ontmoetingscentrum in de Toren Algehele coördinatie: Aad Schravendeel Eindredactie: Jacques Kraaijeveld ( Vormgeving, opmaak en uitgave: Uitgeverij Narratio ( Correcties: Piet Augustijn Fotomateriaal: foto s zijn belangeloos beschikbaar gesteld door betrokkenen in het bijzonder door Dries de Swart, GP-Foto, Hans van Horssen, Reinier van de Pol. Foto s beelden: Piet Augustijn, Floor Kreszner ISBN Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd, door middel van druk, fotokopieën, geautomatiseerde gegevensbestanden of op welke andere wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever

4 Voorwoord Compassie in Gorinchem Compassie. Een begrip waarbij misschien niet iedereen meteen een beeld heeft. En toch iets waarmee iedereen elke dag opnieuw te maken heeft. Compassie gaat uit van respect. Compassie is het behandelen en tegemoet treden van andere mensen zoals je dat zelf ook zou willen. Waarbij je niet op jezelf gericht bent, maar aandacht en oog hebt voor de omstandigheden en denkbeelden van de ander. Het gaat, kortom, over zorg voor het welzijn van de mensen met wie je te maken hebt. In je werk en in je privéleven. Zorgvuldig handelen voor een beter wereld. Compassie roept ons op zorgvuldig te handelen en ons in te zetten om de wereld mooier en beter te maken. Omdat we als mensen van elkaar afhankelijk zijn en op elkaar zijn aangewezen. En dus vraagt dit mensen om zich in te zetten voor het welzijn van de gemeenschap. En daardoor te zorgen dat iedereen in staat is om mee te doen. Dat is onmisbaar om onze stad leefbaar te houden. Het is niet voor niets dat dit thema het uitgangspunt is van het stadsbestuur. De Stichting Herdenkings-, Bezinnings- en Ontmoetingscentrum In de Toren spant zich in om aandacht te besteden aan bezinnen, ontmoeten en herdenken. En compassie is een onderwerp dat zij specaal onder de aandacht brengen, onder andere in dit bijzondere boek. Compassie leeft op vele plaatsen. Met het lezen van dit boek krijgt u een beeld bij de manier waarop compassie in Gorinchem leeft. Bij organisaties die een welzijnstaak hebben, maar ook bij scholen en verenigingen. Door volwassenen, ouderen, of kinderen, eigenlijk iedereeen die zich inzet voor anderen. Misschien levert het u een nieuwe kijk op wat er op dit gebied speelt in Gorinchem, misschien levert het u inspiratie op voor uzelf. Ik wens u vanaf deze plaats veel compassie, Piet IJssels, burgemeester van Gorinchem

5 Inleiding Enkele jaren geleden werd aan de wereldberoemde godsdienstwetenschapper Karen Armstrong een prijs van euro uitgereikt vanwege haar grote verdienste op het gebied van interreligieuze dialoog. Ze heeft het geld gebruikt om samen met inspirerende denkers uit de drie monotheïstische godsdiensten een handvest voor compassie op te stellen en te verspreiden. De definitieve versie, waaraan ook de Nederlandse rabbijn Soetendorp en de bekende bisschop Tutu hebben meegewerkt, luidt als volgt: Handvest voor Compassie Het principe van compassie of mededogen ligt ten grondslag aan alle religieuze, ethische en spirituele tradities; steeds opnieuw wordt daarmee een beroep op ons gedaan alle anderen te behandelen zoals wij zélf behandeld willen worden. Compassie is onze drijfveer om ons onvermoeibaar in te zetten voor het verzachten van het leed van onze medeschepselen, om terug te reden uit het middelpunt van onze wereld en een ander voor het voetlicht te plaatsen, en om recht te doen aan de onschendbare heiligheid van ieder mens en een ieder, zonder enige uitzondering, te behandelen met volstrekt waardigheid, billijkheid en respect. Daarbij hoort de opdracht om er zowel in het openbaar als in het privéleven voor te waken geen enkele vorm van leed te veroorzaken. Door gewelddadig te handelen, door de kwaliteit van het leven van een ander te verslechteren, door de grondrechten van die ander te misbruiken of te ontkennen, en door haat te zaaien met laatdunkende uitingen over anderen zelfs over onze vijanden doen wij de menselijkheid die wij allen met elkaar delen geweld aan. Wij erkennen dat wij er niet in zijn geslaagd een leven te leiden vervuld van compassie en dat sommigen uit naam van hun religieuze overtuiging het totale menselijke leed zelfs groter hebben gemaakt. Daarom roepen wij iedere man en vrouw op om compassie opnieuw te maken tot de kern van moreel handelen en van religie terug te keren naar het oude principe dat iedere interpretatie van geschriften die aanzet tot geweld, haat of minachting geen enkele legitimiteit heeft garant te staan voor de verstrekking van correcte en respectvolle informatie over andere tradities, godsdiensten en culturen aan jongeren positieve waardering van culturele en religieuze verscheidenheid te stimuleren bij te dragen aan medeleven, gebaseerd op kennis, met het leed van alle mensen, ook van hen die wij als onze vijanden zien. Het is van wezenlijk belang dat wij compassie in onze gepolariseerde wereld maken tot een duidelijke, lichtende en dynamische kracht. Indien compassie is geworteld in principiële vastbeslotenheid om uit te stijgen boven egoïsme, kan zij politieke, dogmatische en religieuze grenzen slechten. Als product van onze wezenlijke afhankelijkheid van elkaar, speelt compassie een fundamentele rol binnen menselijke relaties en bij een volwaardig mensdom. Compassie voert naar verlichting en is onmisbaar voor het realiseren van een eerlijke economie en een harmonieuze wereldgemeenschap die in vrede leeft. Een korte samenvatting van het handvest is de zogenaamde gulden regel, die uitgangspunt is van vele tradities, godsdiensten en culturen: Behandel de mensen in alles zoals je wilt dat ze jou behandelen. Het handvest heeft wereldwijd tot activiteiten geleid die het belang van compassie hebben onderstreept in een globaliserende wereld, waarin verschillende tradities, godsdiensten en culturen steeds meer met elkaar te maken krijgen. Misschien is het nooit zo noodzakelijk geweest dat we ons niet laten leiden door angst voor elkaar, met alle noodlottige gevolgen van dien, maar door respect, begrip en samenwerking op basis van gedeelde waarden, verwoord in bovengenoemde gulden regel.

6 In Gorinchem heeft een werkgroep van de Stichting Herdenkings-, Bezinnings- en Ontmoetingscentrum In de Toren het initiatief genomen aandacht te vragen voor het belang van compassie. Een van de resultaten van dat initiatief is dit boek. Het is een boek van en voor Gorcumers. Het wil een indruk geven van hoe in Gorinchem Compassie in de breedste zin van het voord leeft. Alle Gorinchemse organisaties die een welzijnsdoelstelling hebben, is gevraagd in een bijdrage aan te geven hoe in hun doelstellingen en in de praktijk van alle dag compassie een rol speelt. Ook particulieren zijn uitgenodigd een bijdrage te leveren. De meer dan honderd reacties zijn in dit boek gebundeld. Naast de reacties in woorden zijn er ook bijdragen in de vorm van beelden. De organisaties die meegewerkt hebben, hebben vaak mooi illustratiemateriaal geleverd. De bijdragen zijn ondergebracht in negen themahoofdstukken. Er zijn hoofdstukken over zorg, kunst en cultuur, levensbeschouwing, onderwijs, welzijn, politiek, bedrijfsleven, overheid en sport. In het tiende hoofdstuk zijn de bijdragen bijeengebracht die niet in een van de themahoofdstukken pasten. Elk hoofdstuk begint met een interview, afgenomen door een van de leden van de werkgroep. Aad Schravendeel

7

8 Poort6: betrokkenheid bij de woonomgeving Het gevoel geven van een stukje persoonlijk maatwerk Wooncorporatie Poort6 biedt een thuis aan een brede klantengroep. Samen met andere partijen maken wij ons sterk voor leefbare wijken en buurten in Gorinchem. Vooral voor de groepen die niet zelfstandig in hun woonruimte kunnen voorzien, staan wij klaar. Dat betekent dat wij zorgen voor huizen van goede kwaliteit waar het prettig wonen is. Ons werk houdt ook in dat we betrokken zijn bij de woonomgeving van de bewoners van onze woningen. Een technische prettige woning is voornaam, een fijne, schone en veilige buurt is zeker zo belangrijk. Compassie zegt voor ons iets over betrokkenheid bij de ander. Enerzijds functioneel, vanuit onze professie om woningen te bouwen, te onderhouden en te verhuren, Anderzijds vanuit ons mens-zijn. Het gaat om betrokkenheid bij de woonomgeving. Het gaat dan niet zozeer om de grootte van de activiteit, maar om aandacht voor de ander. Vooral het sociale aspect is daarbij van belang. Simpelweg het verwisselen van een lamp, omdat een bewoonster dat niet zelf kan en familie op afstand woont, kan compassie zijn. En dag in dag uit zetten onze medewerkers zich in voor onze bewoners. Specifiek zijn dat de wijkbeheerders, de huismeesters en de servicemedewerkers die achter de voordeur komen. Juist zij kunnen het gevoel geven van een stukje persoonlijk maatwerk. Soms een luisterend oor en soms een kleine klus uitvoeren voor iemand die dat zelf niet meer kan. Het gaat om empathie en om gevoel voor de achterliggende verhalen en problematiek. Uiteraard zetten we daarvoor ook onze professionele voelsprieten in. Wanneer er daadwerkelijke professionele zorg nodig is, zorgen we voor de juiste verbindingen met andere instanties. In onze servicecomplexen organiseren huismeesters regelmatig activiteiten voor en samen met de bewoners. Dat varieert van s ochtends samen koffie drinken in de gemeenschappelijke ruimte tot het mogelijk maken van een schildermiddag voor een groep enthousiastelingen. Voor ieder wat wils en voor elkaar. Belangeloos. Omdat iedereen het recht heeft behandeld te worden, zoals jij zelf ook behandeld wilt worden. Medewerkers Poort6

9 De inzet van de politie Schakelen tussen incidenten waarbij boosheid of verdriet een grote rol spelen Waakzaam en dienstbaar staat er bij ons op de auto s. Een korte vertaling van onze taak zoals beschreven in de Politiewet. Handhaven en hulp verlenen. Persoonlijk zou ik zeggen: wij werken voor de gemeenschap. Dag en nacht, feestdagen en weekenden. Vanuit passie voor het vak en om wat te kunnen betekenen voor je omgeving. Wij gaan af op incidenten die de meeste mensen uit de weg gaan. Een ochtenddienst in maart bij de noodhulp. Vanuit Gorinchem wordt de Alblasserwaard en een deel van de Vijfheerenlanden bediend met vier noodhulpeenheden. Dit zijn de politiemensen die meldingen behandelen en tussen meldingen door zaken aanpakken die zij tegenkomen tijdens hun surveillance. De meest in het oog springende zaken van deze ochtend waren: o het in zijn huis aanhouden van een geweldpleger op verzoek van de recherche o het overlijden van een oudere alleenstaande man o de vermissing van een minderjarige jongen o twee aanrijdingen met letsel o twee inbraken o de ontdekking van een wietplantage o een winkeldiefstal door een meerderjarige verdachte Soms is het complex om te schakelen tussen incidenten waarbij boosheid of verdriet een grote rol spelen. Liefde en angst liggen dikwijls maar enkele straten van elkaar verwijderd. Mensen weten niet waar je als politieagent net vandaan komt. Compassie betekent voor mij: je kunnen verplaatsen in de situatie van de ander, als het ware op zijn plattegrond gaan staan om te zien wat je voor de ander kan doen. Bij ernstige meldingen met kinderen sluit ik mijn gevoelens bewust even af om mijn werk te kunnen doen. Er is geen diender bestand tegen het verdriet dat het overlijden van een kind teweeg brengt. Begrijp me goed: mijn leed verbleekt bij wat de ouders op zo n moment doormaken. Maar het went nooit. Wat je dan nog kan doen is compassie tonen door te luisteren en door praktische, soms kleine, dingen voor deze mensen te regelen. Wat politiemensen bindt, is waar wij goed in zijn: creatieve oplossingen bedenken in onvoorziene situaties en er voor elkaar zijn als dat nodig is. Successen boeken we vaan ik samenwerking met burgers en ketenpartners van de brandweer, de ambulancedienst, de gemeente, beveiligingsdiensten enzovoorts. Een kind terugvinden, een inbreker oppakken of een ongeval netjes afhandelen. Dat geeft mij dan een goed gevoel. Werken met passie en compassie. Met en voor de inwoners van deze stad en omgeving: waakzaam en dienstbaar. Jan Eigenraam, Politie Zuid-Holland-Zuid

10