Art. 14 t/m 16 van het voorstel voor een richtlijn van het EP en de Raad inzake auteursrechten in de digitale eengemaakte markt

Transcriptie

1 Art. 14 t/m 16 van het voorstel voor een richtlijn van het EP en de Raad inzake auteursrechten in de digitale eengemaakte markt Hendrik Vanhees UAntwerpen/UGent

2 Inleiding Art. 14 t/m 16 wekken verwondering gelet op de titel van het voorstel van richtlijn 1 Art. 14 t/m 16 handelen over een topic uit het auteurscontractenrecht Start van een Europees (geharmoniseerd?) auteurscontractenrecht Art. 14 t/m 16 handelen over veel meer dan over problemen in de digitale wereld (cf. art. 1 voorstel)

3 2 Korte toelichting van de art. 14 t/m 16 Maken hoofdstuk 3 van de Rl. uit met als titel: Billijke vergoeding van auteurs en uitvoerende kunstenaars in contracten Gaat dus duidelijk om 1 topic uit het auteurscontractenrecht Billijke vergoeding Europese bekommernis

4 Art. 14 titel: Transparantieverplichting 3 auteurs en UK moeten passende en toereikende informatie betreffende exploitatie van werken en uitvoeringen, de inkomsten en vergoedingen Art. 15 titel: mechanisme voor aanpassing van contracten Bestsellerclausule

5 Art. 16 titel Mechanisme voor geschillenbeslechting 4 voor geschillen i.v.m. art. 14 (transparantieverplichting) & 15 (contractaanpassingsmechanisme) moet vrijwillige procedure voor alternatieve geschillenbeslechting worden voorzien

6 Verhouding art. 14, 15 en 16: 5 - art. 14: nodige informatie verschaffen om na te gaan of een vergoeding wel passend is - Art. 15: juridische mogelijkheid om een aanpassing te vragen, nadat men inzicht heeft verworven - Art. 16: mogelijkheid om geschillen i.v.m. informatieverschaffing en aanpassing alternatief te beslechten

7 Uitgangspunt Commissie 6 Auteurs en UK hebben zwakke onderhandelingspositie in hun contractuele relaties Doel: positie auteurs en UK verstevigen Vaak weinig transparantie over de inkomsten uit het gebruik van hun werken en prestaties Evenwichtigere contractuele betrekkingen tussen auteurs en UK en hun contractanten nodig

8 7 Maar: contractuele vrijheid behouden! Voorziene regels zouden een positief effect op de inkomsten van de rechthebbenden moeten hebben Regels moeten een positief effect hebben op het auteursrecht als eigendomsrecht dat wordt beschermd door art. 17 Handvest grondrechten van de EU

9 8 Art. 14 Transparantieverplichting - Auteurs en UK in zwakke contractuele positie - Zij hebben informatie nodig om de voortdurende economische waarde van hun rechten in te schatten t.o.v. de vergoeding die zij ontvangen voor licentie of overdracht hun contractspartners moeten hen die passende informatie bezorgen

10 Art. 14, 1 9 De lidstaten zorgen ervoor dat auteurs en uitvoerende kunstenaars op regelmatige basis en rekening houdend met de specifieke kenmerken van elke sector tijdige, passende en toereikende informatie betreffende de exploitatie van hun werken en uitvoeringen ontvangen van de personen aan wie zij hun rechten hebben overgedragen of in licentie gegeven, met name wat betreft de wijze van exploitatie, de voortgebrachte inkomsten en de verschuldigde vergoeding.

11 Analyse: - begunstigden: auteurs en uitvoerende kunstenaars 10 - Verschaffen informatie over de (wijze van) exploitatie, de voortgebrachte inkomsten en de verschuldigde vergoeding: auteurs en UK moeten inzicht krijgen in de waarde van hun rechten. Inzicht in: is hun vergoeding wel passend? - Verschaffen voldoende, accurate informatie ( tijdige, passende en toereikende )

12 11 - Verplichting voor de personen aan wie auteurs en UK hun rechten hebben overgedragen of in licentie gegeven. Laat dit ook gelden voor hun rechtsopvolgers: bijv. sublicenties, faillissementen - Verschaffing informatie op regelmatige basis : concretiseer! Nu vaag! Voorstellen: minstens 1x per jaar

13 - Transparantieverplichting rekening houden met de specifieke kenmerken van elke sector 12 Er moet rekening worden gehouden met de specifieke kenmerken van de verschillende inhoudindustrieën Lidstaten moeten overleg plegen met belanghebbenden: onderzoek welke sectorspecifieke voorschriften noodzakelijk zijn

14 Collectieve onderhandelingen zijn een mogelijkheid om te komen tot te vereiste transparantie 13 Maar: er zou wel een soort standaard verslaggeving en procedures Er moet overgangsperiode

15 Art. 14, 2 De in lid 1 bedoelde verplichting is evenredig en doeltreffend en waarborgt een passend niveau van transparantie in elke sector. In gevallen waarin de uit de verplichting voortvloeiende administratieve lasten onevenredig zouden zijn rekening houdend met de bij de exploitatie of de uitvoering van het werk voortgebrachte inkomsten, kunnen de lidstaten de in lid 1 bedoelde verplichting echter aanpassen, op voorwaarde dat de verplichting doeltreffend blijft en een passend niveau van transparantie waarborgt. 14

16 15 - Transparantieverplichting moet evenredig zijn: afwegen administratieve last t.o.v. inkomsten als maar passende, doeltreffende transparantie gerealiseerd wordt - Moet ook doeltreffend - rekening houden met de sector

17 Art. 14, 3 16 De lidstaten kunnen bepalen dat de in lid 1 bedoelde verplichting niet van toepassing is wanneer de bijdrage van de auteur of de uitvoerende kunstenaar niet significant is gelet op het geheel van het werk of de uitvoering. Mogelijke uitzondering op transparantieverplichting voor bijdragen van ondergeschikte betekenis aan het gehele werk

18 Art. 14, 4: Lid 1 (transparantieverplichting) is niet van toepassing op de entiteiten die onderworpen zijn aan de transparantieverplichtingen als vastgesteld in Richtlijn 2014/26/EU (= richtlijn collectief beheer) 17 Transparantievoorschriften gelden niet overeenkomsten met organisaties voor collectief beheer die reeds onder de Rl. collectief beheer vallen (cf. art. 18 e.v. Rl. collectief beheer)

19 Transparantie in het WER 18 Art. XI.198 WER (uitgavecontract) Niettegenstaande enige daarmee strijdige overeenkomst bezorgt de uitgever, ten minste eenmaal per jaar, aan de auteur een overzicht van hetgeen hij voor elke wijze van exploitatie heeft verkocht, ontvangen en overdragen. Behoudens in geval van wederuitgave, vervalt deze verplichting voor de uitgever, indien het werk gedurende vijf opeenvolgende jaren op geen enkele wijze wordt geëxploiteerd. Art. XI.202, lid 1 WER (opvoeringscontract) De begunstigde van het opvoeringscontract moet aan de auteur of zijn rechtverkrijgenden het exacte programma van de openbare opvoeringen of uitvoeringen meedelen en hun een met bewijsstukken gestaafde staat van zijn inkomsten bezorgen.

20 19 Art. XI.183, 2 WER/art. XI.206, 4 WER (audiovisueel productiecontract) Behoudens enig andersluidend beding wordt het bedrag van de vergoeding bepaald in verhouding tot de inkomsten die uit de exploitatie van het audiovisuele werk voortvloeien. In dat geval bezorgt de producent, ten minste eenmaal per jaar aan de auteur/uitvoerende kunstenaar een overzicht van hetgeen hij voor elke wijze van exploitatie heeft ontvangen.

21 Art. 15 Mechanisme voor aanpassing van contracten 20 - Er bestaan vaak langlopende contracten met weinig ruimte voor nieuwe onderhandelingen - Daarom regeling om vergoeding aan te passen - Art. 14 bezorgt inzicht in waarde rechten en art. 15 biedt mogelijkheid vergoeding desgevallend aan te passen

22 Art De lidstaten zorgen ervoor dat auteurs en uitvoerende kunstenaars het recht hebben van de partij met wie zij een contract voor de exploitatie van de rechten hebben gesloten, een aanvullende, passende vergoeding te vragen wanneer de oorspronkelijk overeengekomen vergoeding onevenredig laag is ten opzichte van de desbetreffende inkomsten en voordelen die voortvloeien uit de exploitatie van de werken of (Mvt: de vastlegging van) uitvoeringen.

23 - Grote vraag: wat wil je hier bereiken? 22 1) aanpassing vergoeding bij onevenredigheid tussen inkomsten en uitbetaalde vergoeding (recht op een eerlijke vergoeding) of 2) Bestsellerclausule : enkel aanpassing vergoeding bij onverwacht succes? Voorstel van richtlijn: optie 1!

24 - begunstigden: auteurs en uitvoerende kunstenaars 23 - Plicht voor: de contractpartners ( de partij met wie zij een contract voor de exploitatie van de rechten hebben gesloten ) Wat met sublicenties, overdracht rechten, faillissementen?

25 24 - wat? : het recht om een aanvullende, passende vergoeding te vragen Wat is een passende vergoeding?

26 - Wanneer? wanneer de oorspronkelijk overeengekomen vergoeding onevenredig laag is ten opzichte van de desbetreffende inkomsten en voordelen die voortvloeien uit de exploitatie van de werken of (Mvt: de vastlegging van) uitvoeringen 25 wat is onevenredig laag Wat moet verstaan worden onder inkomsten (bruto?, netto?, winsten?..) en voordelen (wat valt hieronder?)

27 - Rekening houden met specifieke omstandigheden van ieder geval en met de specifieke kenmerken en praktijken van de verschillende inhoudsindustrieën 26 - Raken partijen het niet eens over de aanpassing: auteur of UK moet mogelijkheid hebben om vordering in te stellen bij een rechtbank of andere bevoegde autoriteit

28 27 EP - Committee on Legal Affairs 10/03/2017 Toevoegen: Member States shall ensure that authors and performers are entitled to equitable remuneration for the exploitation of their works

29 Member States shall ensure that authors and performers or their representative organisations are entitled to request additional, appropriate remuneration from the party with whom they entered into a contract for the exploitation of the rights when the remuneration originally agreed is disproportionately low compared to the unanticipated subsequent relevant net revenues and benefits derived from the exploitation of the works or performances. 28

30 29 Succesbeding in het WER Art. XI.196, 2, lid 2 WER (uitgavecontract) Indien de auteur de uitgaverechten aan de uitgever heeft overgedragen op zodanige voorwaarden dat, gelet op het succes van het werk, de bedongen forfaitaire vergoeding kennelijk niet evenredig is aan de winst bij de exploitatie van dat werk, moet de uitgever, op verzoek van de auteur, de vergoeding wijzigen teneinde hem op billijke wijze te laten delen in de winst. De auteur kan vooraf geen afstand doen van dat recht.

31 30 Art. XI.202, lid 2 WER (opvoeringscontract) Indien de auteur toestemming heeft gegeven voor de openbare opvoering van een live-voorstelling op zodanige voorwaarden dat, gelet op het succes van het werk, de bedongen forfaitaire vergoeding kennelijk niet evenredig is aan de winst bij de exploitatie van dat werk, moet de begunstigde van het opvoeringscontract, op verzoek van de auteur, de vergoeding wijzigen teneinde hem op billijke wijze te laten delen in de winst. De auteur kan vooraf geen afstand doen van dat recht.

32 Art. 16 Art. 16 Mechanisme voor geschillenbeslechting 31 De lidstaten bepalen dat geschillen betreffende de transparantieverplichting uit hoofde van artikel 14 en het contractaanpassingsmechanisme uit hoofde van artikel 15 kunnen worden onderworpen aan een vrijwillige procedure voor alternatieve geschillenbeslechting. - Verplichting voor lidstaten!

33 - Auteurs en UK aarzelen vaak hun rechten t.o.v. hun contractspartners af te dwingen voor een rechterlijke instantie 32 - Vandaar dat procedure voor alternatieve geschillenbeslechting moet worden voorzien voor vorderingen inzake art. 14 & 15: - transparantieverplichtingen - contractaanpassingsmechanisme - Men mag terugvallen op bestaande structuren

34 33 EP Commissie Juridische zaken 10/03/2017 Toevoegen: Representative organisations appointed by authors and performers may, on their behalf, bring proceedings in respect of disputes. (beheersvennootschappen voor hun leden)

35 Analyse van de art. 14, 15 en 16 en conclusie 34 - Slechts één topic uit problematiek van auteurscontracten: de vergoeding - Geen regeling van andere knelpunten uit auteurscontractenrecht In EP amendementen i.v.m. andere topics: bijv. ontbinding bij niet-exploitatie

36 35 - Beschermingstechnieken voor na contractsluiting: verbeteren niet echt contractonderhandelingspositie - Geen visie op de gehele problematiek van auteurscontracten - Art. 14 en 15: zo algemeen. Hoe zet je dat om in nationale teksten en hoe pas je deze regels toe?

37 - Gelukkig: geen beperking contractsvrijheid 36