wo2 Postbus DGMI Algemeen RE: Scan van mail BEM Account dd. 21 december; Gescand vanaf een multifunctioneel apparaat.pdf Opvolgen Voltooid

Transcriptie

1 wo2 Van: Verzonden: vrijdag 23 december :57 Postbus DGMI Algemeen CC: - Onderwerp: Bijlagen: Opvolgingsviag: Vlagstatus: Categorieën: FW: Scan van mail BEM Account d.d. 21 december RE: Scan van mail BEM Account dd. 21 december; Gescand vanaf een multifunctioneel apparaat.pdf Opvolgen Voltooid bewaren; Categorie Groen Goedemorgen, Zoals zojuist telefonisch besproken staat er een verzoek van de bandenbranche (Recybem) om met de stas te spreken over verdere acties om autobanden en rubbergranulaat schoner te maken. Zoals bijgaand aangegeven heeft de stas aangegeven voorkeur te hebben om dit gesprek eerst door te laten voeren. Kan hier een datum voor geprikt worden? Gespreksonderwerpen zijn een door Recybem voorgesteld certificeringsysteem en de te stellen norm voor rubbergranulaat onder REACH. Het gesprek zal naar verwachting gevoerd worden met Recybem bestuurder.me.com) en mogelijk en beiden recybem.com). Vanuit IenM kunnen en ik aanschuiven voor het onderwerp certificering en acties om banden schoner te maken. Normstelling onder REACH is een gevoelig punt en hiervoor staat VenR aan de lat. Het is dus belangrijk dat ook vanuit die hoek iemand aanschuift. Met vriendelijke groeten, Directie Duurzaamheid Ministerie van Infrastructuur en Milieu Plesmanweg JG t Den Haag Postbus EX t Den Haag M: - E: nienm.nl Print deze alleen als het echt nodig is. Van:. Verzonden: vriidaa 23 december :20 CC:\ Onderwerp: RE: Scan van mail BEM Account d.d. 21 december Goed em o rg en,

2 Uiteraard bereid om dit gesprek voor te bereiden. Naast certificering zal BEM het echter ook willen hebben over de te stellen norm in REACH. Ik zal hierover schakelen met VenR. Ik zal het secretariaat DGMI vragen om te kijken naar een geschikte datum. Met vriendelijke groeten, Directie Duurzaamheid Ministerie van Infrastructuur en Milieu Plesmanweg JG 1 Den Haag Postbus EX 1 Den Haag E: _. tminienm.n Print deze alleen als het echt nodig is. Van: Verzonden: vrijdag 23 december :40 CC: Onderwerp: RE: Scan van mail BEM Account d.d. 21 december Nav je vraag: Dit is autobandenbranche: BEM=Band & Milieu. Ze willen volgens bijgevoegde notitie met de Stas (dus nu eerst met jou) praten over de verdere acties om de banden schoner te krijgen zoals een certificeringssysteem. Dit stukje granulaat is het Duurzaamheidsdeel (cc). Ga er vanuit dat zij het gesprek voorbereiden. Van: Verzonden: donderdag 22 december :37 Onderwerp: FW: Scan van mail BEM Account d.d. 21 december Wat is dit? Verzonden met Good Work ( Van: Datum: donderdac 22 dec :34 PM - Kopie: Onderwerp: RE: Scan van mail REM Account d.d. 21 december In vervolg op onderstaande: Stas reageert: doe eerst maar door 2

3 -Oorspronkelijk bericht- Van: Verzonden: donderdac22 december :17 CC: Onderwerp: FW: Scan van mail BEM Account d.d. 21 december Zie bijgevoegde reactie van de Stas op de van de bandenbranche. Ik check straks even bij haar of ze dit gesprek zelf wil voeren. Gr., Oorspronkelijk bericht Van: DBO-stas Verzonden: donderdag 22 december :09 CC: DBO-stas Onderwerp: Scan van mail BEM Account d.d. 21 december Hoi Hierbij trefje een scan aan van de mail van BEM Account d.d. woensdag 21 december voorzien van reactie van de stas: Lijkt me goed overleg te hebben. Groet, Oorspronkelijk bericht Van: Verzonden: donderdac 22 december :03 - Onderwerp: Gescand vanaf een multifunctioneel apparaat Open het bijgevoegde document. Het werd gescand en aan u verzonden vanaf een multifunctioneel apparaat Bestandstype bijlage: pdf/a, Multi-Page Locatie van multifunctioneel apparaat: DH-PLW/B03.00 Naam apparaat: EX Dit bericht kan informatie bevatten die niet voor u is bestemd. Indien u niet de geadresseerde bent of dit bericht abusievelijk aan u is toegezonden, wordt u verzocht dat aan de afzender te melden en het bericht te verwijderen. De Staat aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die verband houdt met risico s verbonden aan het elektronisch verzenden van berichten. This message may contain information that is not intended for you. 1f you are not the addressee or if this message was sent to you by mistake, you are requested to inform the sender and delete the message. The State accepts no liability for damage of any kind resulting from the risks inherent in the electronic transmission of messages. 3

4 ggrg2 )j Van: Verzonden: donderdag 22december :06 CC: Onderwerp: RE: Scan van mail BEM Account d.d. 21 december Bijlagen: Gescand vanaf een multifunctioneel apparaat.pdf Dit stukje granulaat is overigens het Duurzaamheidsdeel. Groet, Oorspronkelijk bericht Van: Verzonden: donderdag 22 december :34 CC: Onderwerp: RE: Scan van mail BEM Account d.d. 21 december In vervolg op onderstaande: Stas reageert: doe eerst maar door Oorspronkelijk bericht Van: Verzonden: donderdag 22 december :17 CC: Onderwerp: FW: Scan van mail BEM Account d.d. 21 december Zie bijgevoegde reactie van de Stas op de van de bandenbranche. Ik check straks even bij haar of ze dit gesprek zelf wil voeren. Gr., Oorspronkelijk bericht Van: DBO-stas Verzonden: donderdag 22 december :09 CC: DBO-stas Onderwerp: Scan van mail BEM Account d.d. 21 december Hoi

5 Hierbij tref je een scan aan van de mail van BEM Account d.d. woensdag 21 december voorzien van reactie van de stas: Lijkt me goed overleg te hebben. Groet, Oorspronkelijk bericht Van: Verzonden: donderdag 22 december :03 Aan Onderwerp: Gescand vanaf een multifunctioneel apparaat Open het bijgevoegde document. Het werd gescand en aan u verzonden vanaf een multifunctioneel apparaat Bestandstype bijlage: pdf/a, Multi-Page Locatie van multifunctioneel apparaat: DH-PLW/B03.00 Naam apparaat: EX Dit bericht kan informatie bevatten die niet voor u is bestemd. Indien u niet de geadresseerde bent of dit bericht abusievelijk aan u is toegezonden, wordt u verzocht dat aan de afzender te melden en het bericht te verwijderen. De Staat aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die verband houdt met risico s verbonden aan het elektronisch verzenden van berichten. This message may contain information that is not intended for you. 1f you are not the addressee or if this message was sent to you by mistake, you are requested to inform the sender and delete the message. The State accepts no liability for damage of any kind resulting from the risks inherent in the electronic transmission of messages. 2

6 LJQE4Ç. Z 1 r t-,- j_... &.. ii... i-... c.. QJ- (1 Verzonden: woensdag 21 december :29 BEMAccount CC: Onderwerp: Na sein veilig aoor MIvM: Bandenbranche wil specifieke normen en certificering voor rubbergranulaat Bijlagen: _PERSBERICHT Bandenbranche wil specifieke normen en certificering...pdf Geachte relatie van de Vereniging Band en Milieu, De Vereniging Band en Milieu en vereniging VACO pleiten namens de banden- en wielenbranche voor een nieuwe, specifieke gezondheids- en milieunorm voor rubbergranulaat van autobanden (SBR-granulaat) op Nederlandse kunstgrasvelden. Deze norm moet worden geborgd met een nieuw certificeringssysteem, waarmee ook controle op naleving wordt vastgelegd. In een brief aan Staatssecretaris Dijksma van l&m nodigt de branche de overheid uit om het overleg hierover op te starten. De branche wil hiermee voorkomen dat er in de toekomst opnieuw discussie ontstaat over het SBR-granulaat, nu het RIVM na uitvoerige studie heeft vastgesteld dat de korrels veilig zijn om op te sporten. In de bijlage vindt u ons persbericht waarin we onze zienswijze nader toelichten. Met vriendelijke groet, Namens Vereniging Band en Milieu Bestuurder van de Band en Milieu-organisatie RecyBEM B.V. RecyBEM B.V. 1 Veniging Band en Milieu I - Lûa Q1 AK Den Haa9 BA,e & KVK-nummer / E-mal: Website wsecybemiil 1

7 wo1 rc 2 VA4C0 RecyBEM Band & Milieu PERSBERICHT Na sein veilig door RIVM: Bandenbranche wil specifieke normen en certificering voor rubbergranulaat Den Haag, 21 december 2016 De Vereniging Band en Milieu en de VACO pleiten namens de banden- en wielenbranche voor een nieuwe, specifieke gezondheids- en milieunorm voor rubbergranulaat van autobanden (SBR-granulaat) op Nederlandse kunstgrasvelden. Deze norm moet worden geborgd met een nieuw certificeringssysteem, waarmee ook controle op naleving wordt vastgelegd. In een brief aan Staatssecretaris Dijksma van l&m nodigt de branche de overheid uit om het overleg hierover op te starten. De branche wil hiermee voorkomen dat er in de toekomst opnieuw discussie ontstaat over het SBR-granulaat, nu het RIVM na uitvoerige studie heeft vastgesteld dat de korrels veilig zijn om op te sporten. De onrust over de risico s van rubbergranulaat in de afgelopen maanden spitste zich toe op de normering. Rubbergranulaat moet voldoen aan de REACH norm voor zogenoemde mengsels. Deze norm schrijft voor hoeveel er maximaal van bepaalde stoffen, zoals PAKs in mag zitten. Het is duidelijk geworden dat het voor leken heel lastig te begrijpen is waarom deze norm van toepassing is. De Nederlandse velden zitten ook heel ruim onder deze norm, zo concludeerde ook RIVM. Dus pleiten wij voor een specifieke grenswaarde die voor rubbergranulaat in kunstgras geldt en die beter voldoet aan de maatschappelijke vraag om eenduidige en relevante normen, waar ook op kan worden gehandhaafd. De REA CH-wetgeving biedt die mogelijkheid onvoldoende zegt Kees van Oostenrijk, directeur van de Vereniging Band en Milieu. De branche wil met haar voorstel ook voorkomen dat een product dat een belangrijke bijdrage levert aan de circulaire economie voor miljoenen autobanden, en bovendien de beste speeltechnische eigenschappen bezit en de goedkoopste oplossing voor veldeigenaren biedt, vanwege aanhoudende discussie over normen aan de kant wordt gezet. In de media werd in sommige gevallen betoogd dat de norm voor consumentenproducten gehanteerd zou moeten worden. Deze is aanzienlijk strenger. Volgens het RIVM blijkt uit de resultaten dat: het gehalte PAKs iets boven de norm voor consumentenproducten ligt. Ook concludeert het RIVM dat volwassenen door het sporten op rubbergranulaat aan veel minder PAKs zijn blootgesteld (37-98 nanogram/dag) dan via voedsel ( nanogram/dag). Bijstellen Uit het RIVM-onderzoek dat gisteren is gepubliceerd, blijkt dat het SBR-granulaat op Nederlandse velden geen risico voor de gezondheid vormt. Het RIVM adviseert wel om de norm voor rubbergranulaat bij te stellen naar een norm die dichter in de buurt ligt van de norm voor consumentenproducten. Gezien de aard van het gebruik van kunstgrasvelden, ook door jonge

8 IC4CO RecyBEM Band& Milieu kinderen, is er vanuit gezondheidsperspectief behoefte aan gedegen onderbouwde normen voor rubbergranulaat. De bandenbranche onderschrijft dit advies en vindt het van belang dat een normering gebaseerd wordt op een feitelijke risicobeoordeling. Het huidige REACH-kader biedt daarvoor onvoldoende houvast, omdat deze voor de toepassing van het rubbergranulaat irrelevante grenswaarden kent, zowel wanneer het mengsels betreft als wanneer het consumentenproducten betreft. Je kunt rubbergranulaat voor sportvelden nu eenmaal niet gelijk stellen aan babyspenen, aldus Van Oostenrijk. Specifiek Nederlands systeem De branche stelt nu voor om samen met de overheid en andere stakeholders een specifiek Nederlands controle- en certificeringssysteem te ontwikkelen voor het borgen van de relevante milieu- en gezondheidsaspecten. Onderdeel hiervan zou in ieder geval een eenduidige norm voor carcinogene PAKs moeten zijn. Deze kan veel scherper zijn dan wat de huidige REACH-wetgeving voor mengsels voorschrijft, ook omdat er veel minder PAKs op die velden ligt dan volgens de REACH wetgeving mag. Voor de borging van de milieuaspecten is het beschermen van bodem en grond- en oppervlaktewater onderdeel van de voorgestelde certificering. Op dit moment gelden overigens al specifieke verplichtingen ten aanzien van de aanleg van de velden waarmee dit aantoonbaar wordt geborgd. Uit onderzoek van 2006 tot en met 2013 blijkt dat er geen milieuprobleem ontstaat bij naleving hiervan. Verder adviseren Band en Milieu en VACO ook het beheer en onderhoud van velden op te nemen in het systeem om zo verspreiding van granulaat in de directe omgeving te voorkomen. Controle De branche stelt voor om verschillende controlemomenten tijdens en na productie van het granulaat in het certificeringssysteem in te bouwen. Zo is de kwaliteit en veiligheid in de hele keten gewaarborgd. Ook het periodiek controleren van het gehalte zink in drainagewater zou tot het certificeringssysteem kunnen behoren. In de afgelopen jaren zijn dit soort testen op vrijwillige basis uitgevoerd, maar niet verplicht gesteld. Om dit te laten werken is het belangrijk dat alle partijen in de keten aan dit systeem van normering en certificering meedoen. Ook moeten de normen voor alle leveranciers gelden die in Nederland rubbergranulaat willen leveren. We zien dat er veel onrust ontstaat in de maatschappij als er al dan niet onderbouwde beweringen worden gedaan over de veiligheids- en milieuaspecten van rubber gronulaat. Met dit systeem willen wij voor iedereen duidelijkheid scheppen, stelt Tim van der Rijken, algemeen secretaris van de VACO.

9 - Van: - Verzonden: donderdag 22december CC: Onderwerp: Antwoord op uw mail over rubbergranulaat Bijlagen: 2007 onderzoek milieu en gezondheidsrisicos infill.pdf Opvolgingsmarkering: Markeringsstatus: Categorieën: Opvolgen Gemarkeerd Categorie Groen Beste Uw is door Informatie Rijksoverheid ter beantwoording doorgestuurd naar het ministerie van IenM. Hierbij geef ik u een reactie op uw . U heeft mij enkele s gezonden waarin u uw zorgen uit over rubbergranulaat. U bent niet de enige met die zorgen. Gisteren (20 december) heeft het RIVM zijn rapport over de gezondheidsrisicos van sporten op rubbergranulaat gepubliceerd. Hopelijk heeft u kennis kunnen nemen van het rapport. Mocht dat niet het geval zijn, dan kunt u dat via deze link alsnog doen: http :// nl/documenten en publicaties/alciemeen Actueel/Nieuwsberichten/2016/Soorten oo rubbergra nulaat is veilici Voorts heeft u vragen gesteld over mogelijke uitloging van zink. Daar zijn in de periode 2007 tot 2013 door SGS INTRON 5 onderzoeken naar gedaan. De uitkomsten van die onderzoeken laten zich kort als volgt samen vatten: de uitloging van het metaal zink is het meest relevant en blijft over de jaren constant. Getoetst aan de waarden van het Besluit Bodemkwaliteit is er, ook na 10 jaar, geen sprake van een milieurisico. Een van die rapporten heb ik ter illustratie bijgevoegd. Indien u op deze mail wilt reageren, dan kan dat niet via een reply, maar alleen via www. rijksoverheid. nl/contact/contactform ulier. Wilt u dan eerdere correspondentie meezenden? Met vriendelijke groet, 1

10 RIVM, Centre for Safety of Substances and Products report is in English and also attached to this . contains the limit value of 8 mg PAH/kg tile (limit value in entry 50 of REACH Annex XVII is 1 mg/kg for 8 PAHs), this ps. RIVM also made a theoretical risk assessment for rubber tiles based on the assumption that the product Kind reards For your information, our study reports are attached (unfortunate partly in Dutch - information is also available on our website: rivm. ni/en/topics/r/rubber granulate with an English summary). More hereby would like to inform you that our report has been published today. sports on these fields are around the negligible limit value used in the Netherlands (risks around 10A6). Since we are aware that the concern in the Netherlands, was also mentioned in the media in several other European countries, 1 fields, a sample selection of the synthetic turf fields in the Netherlands. In addition, RIVM has performed three types information from the literature, RIVM made an indicative risk assessment. We conclude that the health risks of playing of laboratory tests to examine which substances are released by the granulate. Based on these analysis and Last couple of months, there were many concerns in the Netherlands in relation to the use of recycled car tyre as infill material on synthetic turf fields. RIVM has examined the substances in rubber granulate from 100 different sports Dear MSCA s Categorieën: Categorie Groen Markeringsstatus: Gemarkeerd Opvolgingsmarkering: Opvolgen dutch.pdf; assessment of the product limit for PAHs in rubber articles.pdf rubbergranulaat.pdf; literature study and indicative risk assessment rubber granules - in Bijlagen: Beoordeling gezondheidsrisicos door sporten op kunstgrasvelden met Onderwerp: il - RIVM study rubber granules in synthetic turf fild JOS GZ 3

11 9. Ontvangstbevestiging ILT aan Recycling Netwerk. pdf Bijlagen: 1. Kamerbrief M VWS.docx; 2. Rapport RIVM rubbertegels.pdf; 3. Rapport RIVM handhavingsverzoek over granulaat. pdf; 8. Feitenrelaas rubbergranulaat, mcl Q&As.docx; Brief RecyBEM en VACO aan S lenm.pdf; 7. Brief Recycling Netwerk aan ILT mbt Beoordeling gezondheidsrisicos door sporten op kunstgrasvelden met rubbergranulaat; 6. CC:..- - Verzonden: dinsdac 20 december :12 Onderwerp: Afspraken derde tijdelijke regieyiop iubbergranulaat en elevante documenten Van: - rubbergranulaat.pdf; 4. Aanbiedingsbrief RIVM aan M VWS.pdf; RIVM-rapport 1 2. Rapport RIVM rubbertegels 7. Brief RecyBEM en VACO aan S IenM 3. Rapport RIVM rubbergranulaat 5. van RIVM aan direct betrokkenen 6. Feitenrelaas, mcl. Q&A s 4. Aanbiedingsbrief RIVM aan M VWS 1. Kamerbrief M VWS, mede namens S IenM Relevante documenten sprake is van een beleidscrisis, of dat deze vervolgacties als reguliere beleidstrajecten in de bovenstaande en eventuele andere vervolgacties te beleggen. Dan wordt ook bekeken of er nog Een ieder is de komende dagen bereikbaar voor eventuele input voor de tweede brief met VenR draagt zorg dat in de tweede brief de inbreng van de staatssecretaris IenM tijdens de Afspraken over het vervolg: Secretariaat VenR plant een vierde tijdelijke regiegroep in de tweede week van januari om o DBO gaat nog na of de staatssecretaris nog aanvullende opmerkingen op de Kamerbrief o Onderzoek nodig naar voor- en nadelen alternatieven o Eventueel vervolg over milieukeur o Reactie op verzoek Recycle Netwerk aan de ILT (deadline 23 januari 2017) o Toekomstige normering rubbergranulaat, rekening houdend met gezondheidsrisico s en o Gesprekken met branche over ambitie schone autobanden Milieuraad wordt verwerkt, evenals eventuele andere opmerkingen van de staatssecretaris. kabinetsreactie. Indien er per ommegaande reactie nodig is, wordt er een sms gestuurd. Afspraken derde tijdelijke regiegroep rubbergranulaat DGRW/WenB) relevant over de effecten van zink op organismen in de bodem en het oppervlaktewater. bijgevoegd, document 4). In dit bericht is met name de vierde alinea voor IenM (DGMI/VenR en normering vergelijkbare producten Vanochtend heeft het RIVM tevens een mailbericht gestuurd aan de direct betrokkenen (tevens had. beschikbare relevante documenten. Een deel van deze documenten zijn reeds eerder verspreid. In deze mail zijn de afspraken van derde tijdelijke regiegroep rubbergranulaat opgenomen en lijn opgepakt worden. verwerkt (DBO geeft opmerkingen nog door aan VenR). IenM op die kabinetsreactie moet de definitieve/volledige reactie van de Staatssecretaris nog worden over rubbertegels en rubbergranulaat aan de Tweede Kamer verstuurd. In deze brief kondigt zij tevens Vanochtend heeft de minister van VWS, mede namens de staatssecretaris van IenM, de rapporten aan dat de kabinetsreactie nog voor het kerstreces aan de Kamer zal worden verstuurd. Voor akkoord Beste collega s, Categorieën: Categorie Groen Joî RGZ

12 Vlot, veilig en leefbaar www. rijksoverheid.nj/ienm 1 Plesmanweg JG Den Haag 1 1 Postbus EX Den Haag FlexTeam, strategisch advies Ministerie van Infrastructuur en Milieu Directie Bestuursondersteuning Met vriendelijke ci roet, 2 8. Brief Recycling Netwerk aan de ILT m.b.t. handhavingsverzoek 9. Ontvangstbevestiging ILT aan Recycling Netwerk

13 Parnassusplein BA Bilthoven Postbus 1 Ministerie van Volksoezondheid Welzijn en Sport 3721 MABflthovcn VERTROUWEUJK A. van Leeuwenhoeklaan 9 > Retouradres Postbus BA Biltjioven Welzijn en Sport Ministerie van Volksgezondheid, en Milieu Rijksinstituut voor Volksgezondheid Versie: t Status: Deflnitie Pagina 1 van 2 VERÎROUWEU.IK internationaal onderzoek aangetoond. ontstaan van leukemie en lymfeklierkanker. Dit verband is in geen enkel op een verband tussen sporten op kunstgras met rubbergranulaat en het En de beschikbare informatie zijn geen signalen aangetroffen die duiden gezondheid praktisch verwaarloosbaar. granulaat zijn opgesloten. Hierdoor is het schadelijke effect op de korrels vrij te komen. Dat komt doordat de stoffen min of meer in het bisfenol A (BPA). De stoffen blijken in zeer lage hoeveelheden uit de aromatische koolwaterstoffen (PAK s), metalen, weekmakers (ftaiaten) en rubbergranulaat zitten veel verschillende stoffen, zoals polycyclische representatief zijn voor de kunstgrasvelden in Nederland. In Het RIVM heeft rubbergranulaat onderzocht van 100 sportvelden die kunstgrasvelden die zijn ingestrooid met rubbergranulaat, praktisch ouders. Uit het onderzoek blijkt dat het risico voor de gezondheid van sporten op door sporten op kunstgrasvelderi met rubbergranulaat. het RIVM om met spoed extra onderzoek te doen naar gezondheidsrisico s opgeleverd naar aanleiding van een verzoek van Minister Schippers aan beantwoording van de vragen van ministeries, gemeenten, sportclubs en velden te sporten. Het RIVM hoopt met de resultaten bij te dragen aan de sporten op kunstgrasvelden met rubbergranulaat aan. Dit rapport wordt verwaarloosbaar is. Dat betekent dat het verantwoord is om op deze Hierbij bied ik u het RIVM-rapport Beoordeling gezondheidsrisico s door Geachte sporten op kunstgrasvelden met rubbergranulaat Betreft Aanbiedingsbrief Beoordeling gezondheidsrlslco s door Datum 19 december 2016 t BljIage(n) /MEN Ons kenmerk ineo@dvm.ni «1 i i 1 1 ii In F liii II II II II liii II ii T VX Den Haag KvI( Utrecht VJoRG2-1.)

14 00159/2016/ M&V chemische stoffen die leukemie of lymfeklierkanker kunnen veroorzaken oawm (2-mercaptobenzothiazol) in zitten. Ons kenmerk er niet (benzeen, styreen en 1,3-butadieen) of in heel lage hoeveelheid 19december2016 Bovendien blijkt uit de samenstelling van de rubberkorrels dat de Vei: 1 Status: Definitief Pagina 2 van 2 Directeur Milieu & Veiligheid Met vriendelijke aroet, met i Mocht u non vrnn hbbri nvr dii nroduct. dan kunt u contact opnemen hergebruiken als grondstof voor nieuwe producten. Dat geldt ook voor materialen en de zorgen om de gezondheidsrisico s van nieuwe producten. duidelijk dat er een spanningsveld kan bestaan tussen het hergebruik van autobanden. De vragen over de veiligheid van rubbergranulaat maken Tegenwoordig wordt veel geïnvesteerd om oude producten te van de norm voor consumenteriproducten. voor consumentenproducten. Momenteel doet het Europese Agentschap voor Chemische Stoffen (ECHA) onderzoek om te bezien welke norm voor PAK S toe dan de mengselnorm. Het gehalte PAK s ligt iets boven de norm strenger: deze staat veel lagere (100 tot 1000 maal minder) gehalten aan rubbergranulaat wenselijk is. Het RIVM adviseert om de norm voor rubbergranulaat bij te stellen naar een norm die dichter in de buurt ligt ruim aan deze norm. De norm voor consumentenproducten is aanzienlijk De hoeveelheid PAK s en andere stoffen In het rubbergranulaat voldoet Rubbergranulaat moet voldoen aan de norm voor zogenoemde mengsels. te komen als het granulaat jarenlang in contact staat met de bodem. Dit onderzoek bevestigt eerdere inzichten dat het rubbergranulaat metalen mensen die sporten op velden met ingestrooid rubbergranulaat. Het bevat die in de omgeving terecht kunnen komen. Er blijkt vooral zink vrij metaal is niet schadelijk voor de mens, maar kan wel gevolgen hebben voor organismen in de bodem en het oppervlaktewater. De focus in dit onderzoek ligt op mogelijke gezondheidsrisico s voor VERTROUWELIJK

15 Van: namens Onderzoek Verzonden: dinsdag 20 december :57 Onderwerp: RIVM-rapport Beoordeling gezondheidsrisicos door sporten op kunstgrasvelden met rubbergranulaat Opvolgingsviag: Vlagstatus: Categorieën: Opvolgen Voltooid Categorie Rood; bewaren; Categorie Groen Geachte heer, mevrouw, U heeft bijgedragen aan of interesse getoond in het RIVM-rapport Beoordeling gezondheidsrisico s door sporten op kunstgrasvelden met rubbergranulaat. Bijgesloten vindt u een link naar het rapport dat u kunt inzien via onze website rivm.nl. Door een goede samenwerking en afstemming met verschillende organisaties en betrokkenen heeft het RIVM dit onderzoek zorgvuldig en in kort tijdsbestek kunnen afronden. Daar zijn wij allen die hebben bijgedragen zeer erkentelijk voor. Het RIVM heeft rubbergranulaat onderzocht van 100 sportvelden die representatief zijn voor de kunstgrasvelden in Nederland. Naast deze bemonstering is uitgebreid literatuuronderzoek gedaan. Uit het onderzoek blijkt dat het risico voor de gezondheid van sporten op kunstgrasvelden die zijn ingestrooid met rubbergranulaat, praktisch verwaarloosbaar is. Dat betekent dat het verantwoord is om op deze velden te sporten. In rubbergranulaat zitten verschillende stoffen zoals polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK s), metalen, weekmakers (ftalaten) en bisfenol A (BPA). Op basis van ons onderzoek kan geconcludeerd worden dat de stoffen die in rubbergranulaat zitten, in zeer lage hoeveelheden uit de korrels vrij te komen. Dat komt doordat de stoffen min of meer in het granulaat zijn opgesloten. Hierdoor is het schadelijke effect op de gezondheid praktisch verwaarloosbaar. In de wereldwijd beschikbare literatuur zijn geen signalen aangetroffen die duiden op een verband tussen sporten op kunstgras met rubbergranulaat en het ontstaan van leukemie en lymfeklierkanker. Dit verband is in geen enkel internationaal onderzoek aangetoond. Verder blijkt dat als het rubbergranulaat jarenlang in contact staat met de bodem er zink vrij komt. Dit metaal is niet schadelijk voor de mens, maar kan op termijn gevolgen hebben voor organismen in de bodem en het oppervlaktewater. Voor rubbergranulaat zijn er wettelijke normeringen voor industrieel gebruik en consumenten gebruik. De hoeveelheid PAK s en andere stoffen in het rubbergranulaat voldoen aan de norm voor industrieelgebruik. De norm voor consumentenproducten is echter strenger. Het gehalte PAK s ligt iets boven de norm voor consumentenproducten. Op dit moment doet het Europese Agentschap voor Chemische Stoffen (ECHA) onderzoek om bekijken welke norm voor rubbergranulaat wenselijk is. Het RIVM adviseert op basis van het onderzoek om de norm voor rubbergranulaat bij te stellen naar een norm die dichter in de buurt ligt van de norm voor consumentenproducten. Het RIVM hoopt met de resultaten van het onderzoek bij te dragen aan de beantwoording van de vragen van ministeries, gemeenten, sportclubs en ouders/verzorgers.

16 Op onze website vindt u het rapport, achtergrondinformatie over het onderzoek en antwoorden op veel gestelde vragen. De informatie wordt dagelijks aangepast, mede op geleide van de vragen die ons via het publieksinformatienummer ( ) bereiken. DENK AAN HET MILIEU VOORDAT U DIT BERICHT PRINT Dit bericht kan informatie bevatten die niet voor u is bestemd. Indien u niet de geadresseerde bent of dit bericht abusievelijk aan u is verzonden, wordt u verzocht dat aan de afzender te melden en het bericht te verwijderen. Het RIVM aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die verband houdt met risico s verbonden aan het elektronisch verzenden van berichten. De zorg voor morgen begint vandaag PLEASE CONSIDER THE ENVIRONMENT BEFORE PRINTING This message may contain information that is not intended for you. 1f you are not the addressee or if this message was sent to you by mistake, you are requested to inform the sender and delete the message. RIVM accepts no liability for damage of any kind resulting from the risks inherent in the electronic transmission of messages, Committed to hea/th and sustainability 2

17 2500 EX Den Haag Postbus Aan de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, mevr. SAM. Dijksma 2491 AK Den Haag Loire 150 RecyBEM Sinds 2006 heeft de branche diverse onafhankelijke onderzoeken laten doen naar eventuele milieuen gezondheidsaspecten van het gebruik van rubbergranulaat. Daaruit bleek steeds dat er naar de overheid (BodemPlus) tot stand der techniek voor de aanleg van kunstgrasvelden met velden bouwen. autobandengranulaat verklaard. De controle op het werken volgens de zorgplicht lag tot heden bij de andere partijen in de kunstgrasketen: de opdrachtgevers (veelal gemeenten) en de aannemers die zorgplichtdocument ontwikkeld om zaken te borgen. Dit zorgplichtdocument is door de Nederlandse stand van de kennis geen gezondheids- en milieurisico s zijn. Ook heeft de branche een zogeheten Certificeririgssystematiek die toeziet op gezondheid én milieu Sinds 2006 hanteert de branche voor rubbergranulaat van voertuigbanden dat wordt gebruikt in dat vrijwel alle velden zelfs onder de 50 mg/kg blijven voor de som van 10 PAKs. bodemkwaliteit. In het vorige onderzoek naar rubbergranulaat heeft het RIVM geconcludeerd dat er bij het door SGS uitgevoerde onderzoek naar de herkomst en samenstelling van de sportvelden laat zien samenspraak met het toenmalige ministerie van VROM vastgesteld en gerelateerd aan het Besluit deze concentratie PAKs geen gezondheidsrisico s zijn. De voorlopige resultaten (300 metingen) van Huidige branchenorm kunstgrasvelden, een maximum van 75 mg/kg voor de som van 10 PAKs. Deze norm is in waarborgen biedt dat de normen ook worden nageleefd. In deze brief lichten we ons voorstel nader toe. Wat ons betreft zou de normering gepaard moeten gaan met een vorm van certificering, die het RIVM mogelijk meer. gezondheidsrisico s die zich voordoen bij spelen op kunstgras met rubbergranulaat. Het huidige Daarbij is het volgens ons van groot belang dat deze normering gebaseerd is op daadwerkelijke rubbergranulaat en wij begrijpen dat een scherpe, eenduidige normering daaraan kan bijdragen. Net als u vinden wij het belangrijk dat er snel duidelijkheid komt over de veiligheid van het REACI-I-kader biedt daarvoor onvoldoende houvast. Het komende week te verschijnen onderzoek van heeft u aangegeven in de aanstaande Europese Milieuraad te zullen pleiten voor het hanteren van de kunstgrasvelden met rubberkorrels. In het algemeen overleg Milieuraad op 6 december jongstleden consumentennorm voor rubbergranulaat. Er is de afgelopen periode helaas onrust ontstaan over de gezondheidsrisico s van spelen op Excellentie, Betreft: voorstel certificering rubbergranulaat in kunstgras Den Haag, 14 december 2016 VACO

18 - oestuurder en onderhoud van velden op te nemen in het systeem om zodoende verspreiding van granulaat in de en opgeleverd. Zo is de kwaliteit en veiligheid in de hele keten gewaarborgd. Ook het uitvoeren van Controle zou kunnen bestaan uit onder andere twee monsternames / meetmomenten. het moment dat het granulaat de fabriek uitkomt en het moment waarop een kunstgrasveld daadwerkelijk is aangelegd omgeving te voorkomen. gezondheidsrisico s gebaseerde, eenduidige norm voor carcinogene PAKs. Voor de borging van de milieuaspecten is het voorkomen van uitloging van zware metalen naar de bodem en oppervlaktewater ook onderdeel van de voorgestelde certificering. Tevens adviseren we het beheer gezondheidsaspecten. Onderdeel hiervan is wat ons betreft in ieder geval een op daadwerkelijke Rubberfahrikanten, afdeling autobanden, vertegenwoordiger van de ETRMA in Nederland. Banden- en Wielenbranche algemeen secretaris van Vereniging VACO, bedrjfstakorganisatie voor de van de Vereniging Band en Milieu, collectieve uitvoeringsorganisatie, namens alle fabrikanten en importeurs van autobanden, van de inzameling en recycling van autobanden in Nederland (RecyBEM B.V.) Tevens voorzitter van de Nederlandse Verenging van Met vriendelijke groet, In afwachting van uw reactie verblijven wij, onnodig op kosten jagen. gebaseerde norm, kan veel schade toebrengen aan het milieu en veel gemeenten en sportclubs certificeringssysteem voor infili van rubbergranulaat. Een te strenge, niet op gezondheidsrisico s stakeholders in overleg te treden over het verder ontwikkelen en vaststellen van een Gezien bovenstaande overwegingen nodigen wij u en uw ministerie graag uit om met ons en andere Europese afhankelijkheid van de import van grondstoffen in 2020 te beperken En doordat het gebruik van SBR-granulaat ruwe grondstoffen bespaart, past het in het European aan CO2 uitstoot per jaar bespaard, omdat er geen nieuwe grondstoffen hoeven te worden gebruikt. toegepast in sportvelden. Met het Nederlandse inzamelings- en verwerkingssysteem wordt ton 65% hiervan wordt gebruikt voor de productie van rubbergranulaat, waarvan een belangrijk deel wordt Innovation Partnership (EIP) for raw materials van de Europese Commissie, dat tot doel heeft om de Nederland. Uitvoeringsorganisatie RecyBEM zamelt jaarlijks 8 miljoen gebruikte banden in. Ongeveer Bovendien draagt SBR-granulaat hij aan de circulaire milieuwaarde van gebruikte banden in is lang en er kan het gehele jaar op gespeeld worden aanleg en onderhoud zijn laag in vergelijking met andere infill-materialen en -systemen, de levensduur Zo zijn er de praktische voordelen: de sporttechnische eigenschappen zijn onbetwist, de kosten voor namelijk een aantal belangrijke voordelen. van gerecyclede autobanden als infili voor kunstgrasvelden anderzijds. InfilI van dit materiaal heeft een heldere, strenge en veilige norm enerzijds en het behoud van de toepassing van rubbergranulaat Wij stellen een certificeringssysteem voor omdat wij een verantwoorde balans willen vinden tussen De voordelen van SBR-granulaat van voertuigbanden certificeringssysteem kunnen behoren. uitloogtesten en het periodiek controleren van gehaltes metalen in drainagewater zouden tot het certificeringssysteem te ontwikkelen voor het borgen van de relevante milieu- en Wij stellen nu voor om samen met u en andere stakeholders een sluitend controle- en

19 grondstoffen en C0 devulkanisatie. RecyBEM zorgt voor verbetering van de circulaire milieuwaarde van gebruikte besparing* hoogwaardige verwerking van ruim 101 miljoen gebruikte banden geleid tot een ecologische bandenketen. In dat kader ondersteunt RecyBEM doorontwikkeling van het proces voor autobanden. RecyBEM bestaat inmiddels al 12,5 jaar. In de afgelopen jaren heeft de inzameling en 2-emissies. RecyBEM wil een stap verder maken en streeft naar het sluiten van de RecyBEM stimuleert het recyclen van banden tot granulaat en staal en bespaart zo nieuwe Besparing van grondstoffen en vermeden C0 2-uitstoot banden in 12.5 jaar! De Band en Milieu-organisatie (BEM) heeft meer dan 100 miljoen ingezamelde PAK-componenten voor komen in gehalten van ongeveer mg/kg ds (PAK lo-vrom reeks). resultaten van het onderzoek in Er zijn geen gezondheids- en milieurisico s voor het gebruik van SBR-granulaat als infill op kunstgrasvelden. In 2007 was de conclusie van het Intron rapport dat de Kempeneers. De eerste resultaten van ons huidige veldonderzoek geven hetzelfde beeld als de 2009,2011 en 2013 hebben we vervolg en milieuonderzoeken laten uitvoeren door Intron en Eveneens hebben we de onderzochte velden in de periode 2007 tot 2013 gemonitord. In 2008, onderzoek lag in de Zembia aflevering onder vuur. Indertijd was het echter state of the art. De resultaten van destijds zijn ook in een medical magazine gereviewd. DSM en TenCate onderzoek uitgevoerd naar de gezondheids- en milieurisico s. Het Industox In 2006 en 2007 heeft de BEM-organisatie samen met de KNVB, NOC*NSF, WG materialen, VACO, de Nederlandse Vereniging van Rubberfabrikanten/Banden en de ETRMA onze verantwoordelijkheid sporten is alle urine van 7 spelers opgevangen en geanalyseerd. Conclusie was dat opname minimaal omgevingsfactoren toe kunnen leiden qua PAKS opname. economie in termen van duurzaamheid (milieu en gezondheid), besparing op C0 was en dat als er al sprake was van PAKs opname dat die binnen de range lag waar ook andere bij spelen op kunstgrasvelden met rubber infill te onderzoeken. Gedurende de drie dagen rondom het gepresenteerd. Dit onderzoek heeft ten doel gehad de blootstelling van voetballers in relatie tot PAKs rubbergranulaat op kunstgrasvelden. Sinds 2006 hebben we als ketenregisseur onder auspiciëin van genomen om onafhankelijke onderzoeken te laten uitvoeren naar de gezondheids- en milieurisico s zijn wij als vertegenwoordiger van de bandenbranche al nauw betrokken bij de toepassing van 2, besparing op herverwerking van gebruikte banden, met als doel een maximale bijdrage te leveren aan de circulaire energie/kwh s, besparing op inzetten van nieuwe grondstoffen, besparing op kosten. In die rol van rubbergranulaat. Zo heeft Industox in 2006 de resultaten van het in-vivo onderzoek De Band en Milieu-organisatie (BEM) is de ketenregisseur in de keten van inzameling en Genomen verantwoordelijkheid als ketenregisseur * RecyBEM berekent de ecologische besparing met Ecotest , kilowattuur kilo staal kilo rubber kilo C0 2-uitstoot Bijlage: Onze band en het milieu sinds 2004

20 geaccepteerde onderzoeksmethode waarvan de resultaten ook in een peer review medical magzine het onderzoek van 2006 te herhalen. Dit willen we doen aan de hand van een gevalideerde en Naast het lopende veldonderzoek waarbij we het PAKs gehalte bepalen van 950 velden en onderzoek mg/kg laten zien voor de 8 meest carcinogene PAKs. voor de 10 PAKs van VROM heeft onder de 50 mg/kg. Voor deze 1OPAKs variëren de gehaltes op de velden tussen 5,3 en 66,4 rnglkg. We zien ook dat 98% van de velden gehaltes van minder dan 20 Onze voorlopige conclusie op basis van de eerste resultaten is dat 98% van de velden PAKs gehaltes doen naar de zware metalen op 113 velden, hebben we een groot in-vivo-onderzoek voorgesteld om worden gepresenteerd.

21 29 NOV woî RaL 21,t1 erguflfliflqv T LT Afdeling Vergunningverlening Afval, Industrie en Bedrijven Postbus MB UTRECHT ons kenmerk RN-1611 datum 24 november 2016 onderwerp instrooirubber voor kunstgras: recycllngproduct of afval? Geachte Inspectie, Vanaf 2005 zijn producenten en importeurs van autobanden op grond van het Besluit beheer autobanden (Bba) verplicht om ten minste 20 gewichtsprocent van gebruikte autobanden als materiaal te recyclen. Recent is bekend geworden dat in de afgelopen periode van ongeveer tien jaar zo n 34 miljoen tot granulaat vermalen autobanden hun weg hebben gevonden naar Nederlandse kunstgrasvelden (veelal bestemd voor voetbal en rugby). Het zou gaan om bijna banden per veld. Uit diverse onderzoeken is gebleken dat de betreffende banden zogenaamde PAK s (polycyclische aromatische koolwaterstoffen) bevatten en wel met hoeveelheden die te vaak vér uitgaan boven de recente entry-50-norm van de Reach-verordening (1 mg/kg voor volwassenen; 0,5 rng/kg voor kinderen), die bedoeld is als veiligheidsnorm inzake kankerverwekkende stoffen voor voorwerpen (waaronder sportartikelen, speelgoed en speeltoestellen). Als gevolg hiervan bestaan brede zorgen omtrent de volksgezondheid ter zake van het sporten op dergelijke vermalen autobanden, daar waar de huid van spelers veelvuldig (kortstondig) hiermee in aanraking komt en ook korrels worden ingeslikt. Daarnaast zijn hier ook milieuaspecten in het geding. Hierbij gaat het in de eerste plaats om de verontreiniging die optreedt als gevolg van uitloging van de korrels. De korrels van vermalen banden van personenauto s en vrachtwagenauto s bevatten verschillende hoeveelheden organische stoffen en zware metalen (met name zink). Onderzoek in opdracht van KNVB e.a. berekende dat, getoetst aan het toenmalige Bouwstoffenbesluit, al na elf jaar een overschrijding optreedt van de immissiegrenswaarde voor zink (zie onderstaande grafiek) (ken) ig.ii Recycling Netwerk Is een coalitie van (mllieu)organlsatles die zich Inzetten voor een beter milieu door goed afval- en materialenbeleid: Greenpeace NL; Vereniging Milieudefensie; Stichting De Noordzee; Rotterdams Milieucentrum en andere natuur- en milieuorganisaties postadres: Pollenseveenweg 11 / 8166 HT Ernst / /

22 in te nemen stelling dat de gemalen banden dezelfde samenstelling zouden hebben als wil ontdoen. Pas wanneer aan al die eisen is voldaan, komt het afvalstofkarakter aan het postadres: Pollenseveenweg 11 / 8166 HT Ernst / / Recycling Netwerk is een coalitie van (mllieu)organisaties de zich inzetten voor een beter milieu door goed afval- en materialenbeleid: immissiegrenswaarde uit het Besluit Bodemkwaliteit voor de immissie van zink in de bodem (3.400 mg zink/m3). kunstgrasvelden zijn afgeschreven. synthetisch rubber dan wel natuurrubber te ontvallen. Bij bestudering van deze materie stuiten wij erop dat de bandenindustrie steeds spreekt KNVB en Recybem zijn verontrustend. Wij menen te kunnen constateren dat met het gebruik Wat betreft de feitelijke uitloging van zink uit de instrooirubber (dus zonder onderlagen) werd sprake van een overschrijding van milieunormen? Hierbij werd getoetst aan de afgeleide Een vervolgonderzoek in opdracht van uitvoeringsorganisatie Recybem richtte zich specifiek en waarin de verwering van het rubbergranulaat maar beperkt in de extrapolatie van het zink kan bevatten en dat de immissierisico s groter worden wanneer op een kunstgrasveld om de velden schoon, algenvrij en onkruidvrij te houden. sprake is van overmatig gebruik van instrooirubber. Een mogelijk bijkomend milieuprobleem betreft de combinatie met het (noodzakelijk?) gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen op milieu-aspecten en stelde daarbij expliciet de vraag: Na welke gebruiksperiode is er Maar alleen al de resultaten van de onderzoeken verricht in opdracht van belanghebbenden redelijkerwijs te betrekken situatie waarin het rubbergranulaat na 10 jaar wordt vervangen uitloogmodel is meegenomen. Daarbij werd bovendien opgemerkt: In een derde scenario, waarin deze verwering maximaal is meegenomen wordt na 3 tot 4 jaar een overschrijding van de normen berekend. concept Besluit BodemKwaliteit zou worden overschreden. De berekening betrof een geconcludeerd dat de immissiegrenswaarcie al na 6 jaar kan zijn overschreden in het geval van instrooirubber op -te- veel sportvelden de immissiegrenswaarden van het Besluit over de recycling van banden en doet voorkomen alsof het granulaat dat afkomstig is van het vermalen van autobanden een volledig recyclingproces zou hebben doorlopen. Daarmee stellingname juist is. Naar wij begrijpen, is het malen de belangrijkste wijziging die de banden na het afdanken hebben ondergaan, maar hebben zij daarbij de hun kenmerkende gemalen rubber Voor zover relevantie zou worden gehecht aan de mogelijk door importeurs en producenten eigenschappen van versleten/gebruikte autobanden niet verloren. van instrooirubber van personenautobanden en al na 4 jaar in het geval van instrooirubber van vrachtwagenbanden zouden de banden (of het daarvan afkomstige granulaat) niet meer kwalificeren als afvalstof. hebben voor het milieu én zal moeten vaststaan dat men zich niet van de betreffende stoffen doel dan het oorspronkelijke product) moeten voldoen aan de eisen die gelden voor dat regeneraat) niet herbruikbaar is om voor hét oorspronkelijke doel te worden toegepast. naar wij begrijpen- in beginsel (d.w.z. zonder nadere verwerking tot Bodemkwaliteit (zullen) worden overschreden, waarschijnlijk zelfs al voordat de en EHvJ 15 juni 2000 (Arco Chemie Nederland Ltd), C-418/97) is het de vraag of die nieuwe banden (wat sinds de aanscherping van de Europese banden-regelgeving met ingang van 1 januari 2010 overigens ook nog eens niet zo hoeft te zijn), merken wij op dat het nieuwe doel, geen gevaar opleveren voor de menselijke gezondheid, geen nadelige gevolgen Ook werd berekend dat na 20 jaar de immissiegrenswaarde voor zink van het toenmalige Om de afval-eigenschappen te verliezen, dan zal het (wil het te gebruiken zijn voor een ander Hierbij moet nog worden bedacht dat een partij autobanden toevallig bovengemiddeld veel Mede gelet op de geldende jurisprudentie (w.o. EHvJ 7 maart 2013 (Lapin/Lapin), C Greenpeace NL; Vereniging Milieudefensie; Sbchting De Noordzee; Rotterdams Milieucentrum en andere natuur- en milieuorganisaties

23 postadres: Poilenseveenweg 11 / 8166 HT Ernst / / Recycling Netwerk is een coalitie van (mllleu)organisaties die zich inzetten voor een beter milieu door goed afval- en materialenbeleld: de geldende Reach-norm (entry 50; 1 mg/kg voor volwassenen en 0,5 mg/kg voor kinderen) diverse stoffen geïmpregneerde telefoonpalen voor een ander doel werden gebruikt (bruggen Lapin/Lapin (en in het bijzonder de conclusie van de advocaat-generaal daarbij) waarbij met Graag zouden wij van de ILT gemotiveerd vernemen of de ILT met ons van oordeel is dat de voldoen. Wanneer de korrels niet aan die norm voldoen, kunnen zij immers niet binnen de EU en paden in waterrijke omgevingen)). Bovendien kan gesteld worden dat het zijn bij vergelijkbare producten, zoals TPE-korrels. (Vergelijk b.v. de hiervoor genoemde zaak elementen of vormen zijn teruggebracht tot hoeveelheden/elementen/vormen die te vinden afvalstofkarakter pas definitief tot het verleden behoort, wanneer de korrels aantoonbaar aan gemeenten en anderen die als eigenaar/verhuurder van velden clubs hierop laten spelen. intron; Milieu- en gezondheidsaspecten van instrooirubber; 9 februari 2007; pag. 7 voorzitter Recycling Netwerk Met vriendelijke groet, Zouden wij uw standpunt in dezen binnen veertien dagen mogen ontvangen? ILT voornemens is om handhaving toe te passen jegens de leveranciers van dit granulaat en betreffende rubberkorrels (evenals de banden waarvan zij afkomstig zijn) kwalifïceren als de kankerverwekkende en milieuverontreinigende stoffen en andere eventueel negatieve als voorwerp/sporta rtikel/speeltoestel worden gebruikt. afvalstof. Indien er sprake is van een afvalstof, dan verzoek ik u aan te geven of en op welke wijze de intron; Vervolgonderzoek milieuaspecten instrooirubber; 30 maart 2008; pag. 37, 38 In die zin kan er naar ons oordeel slechts sprake zijn van echte en voltooide recycling indien 66 Greenpeace NL; Vereniging Milieudefensie; Stichting De Noordzee; Rotterdams Milieucentrum en andere natuur- ei milieuorganisaties