NCC-NCTV Verzonden: maandag 21juli :11 Onderwerp: Uitnodiging ICCb vergaderingen 22 juli u. Geachte heer/mevrouw,

Transcriptie

1 Van: NCC-NCTV Verzonden: maandag 21juli :11 Onderwerp: Uitnodiging ICCb vergaderingen 22 juli u Geachte heer/mevrouw, Hierbij nodig ik u uit voor een bijeenkomst van de Interdepartementale Commissie Crisisbeheersing (ICCB) De bijeenkomst vindt plaats dinsdag 22 juli om 08.30u bij het Ministerie van Veiligheid en Justitie, Turfmarkt 147, 2511 DP, Den Haag, 7 etage, NCC MCCB/ICCB zaal. Eventuele stukken voor de vergader9ng, waaronder de besluitenlijst van het overleg van vandaag, worden tijdens de vergadering uitgedeeld. Indien u met de auto komt, is de ingang van de parkeergarage aan de Schedeldoekshaven 552. Bij ankomst, aanbellen bij de paal. Het noemen van uw naam is voldoende om toegang tot de garage te krijgen. In de garage kunt u de aangegeven wandelroute volgen en dan komt u bij de liftschacht, op de begane grond wordt u verder begeleid naar de 7e verdieping. Met vriendelijke groet, Nationaal CrisisCentrum (NCC) E nccnctv.minvenj.nl T +31 (0) (algemeen nummer) T +31 (0) (incident nummer) F +31 (0)

2 / 2

3 26 Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Ministerie van Veiligheid en Justitie Situatieschets en duiding Crash passagiersvlïegtuig Oekraïne Directie Risico s en Dreigingen Nummer 8 ten behoeve van ICCB van 22 juli 2014 Geactualiseerd tot 7:45 uur. 1 Hoofdpunten:. separatisten bereid tot gesprek met NL. Lichamen vrijgegeven; treinwagon aangekomen in Donetsk, onderweg naar Charkov. Bedoeling is dat alle lichamen in Nederland worden geïdentificeerd. l. Het blijft onzeker of alle lichamen zijn geborgen. Onderzoekers krijgen betere toegang tot rampgebied. Zwarte dozen door rebellen aan Maleisisch team overgedragen. Oplaaien gevechten tussen rebellen en Oekraïense regering kan rebellen minder coöperatief maken. Veiligheidsraad veroordeelt neerhalen vliegtuig. S Roep om hardere sancties tegen Rusland neemt toe. Russen wijzen iedere betrokkenheid af. S Op sociale media voorzichtig enthousiast gereageerd op vooruitgang repatriëring lichamen. Roep op sociale media op hardere bewoordingen Nederlandse regering blijft. S Smakeloze facebookfraude met namen slachtoffers. Roep om nationale rouwdag houdt aan. Bergen, identifïceren en repatriëren slachtoffers Volens de Oekraïense autoriteiten zijn inmiddels 282 lichamen geborgen en 87 ledematen van 16 personen. Hiermee zou de zoektocht afgelopen zijn. Het blijft onzeker of alle lichamen zijn geborgen. Treinwaqpn via Donetsk onderweo naar Charkov: Rebellenleider Borodai heeft vannacht gezegd dat de trein met lichamen van slachtoffers Donetsk heeft bereikt. De trein moet vanuit dit rebellenbolwerk verder rijden naar Charkov, waar de Oekraïense regering het voor het zeggen heeft. In Charkov staat een Hercules-toestel om de lichamen naar Nederland te vliegen. De Oekraïense minister van infrastructuur Maksim Boerbak hoopt dat de trein vanmorgen verder kan rijden naar Charkov. Volgens Maksim Boerbak liggen in de trein in totaal 286 zakken met menselijke resten. Als alles meezit zullen de lichamen op zijn vroegst morgen in Nederland zijn. Soeciale repatriëringshal In Chprkov: Nederlandse specialisten van het Landelijke Team Forensische Opsporing (LTFO) hebben in Charkov een hal ingericht, van waaruit de repatriëring van slachtoffers van de vliegtuigramp in Oekraïne zal plaatsvinden. Dat liet de politie, waar het LTFO deel van is, maandagavond weten. Alle lichamen worden naar Nederland overgebracht: Oekraïne zal alle lichamen van de slachtoffers van de vliegramp overdragen aan Nederland, waar de identificatie zal plaatsvinden. Alle direct getroffen landen hebben ingestemd met deze procedure. Na de identificatie worden de resten vrijgegeven aan de nabestaanden. Rebellen lijken zorgvuldiger met lichamen te zijn omgegaan: De manier waarop met de lichamen van de slachtoffers in Oekraïne is omgegaan, lijkt zorgvuldiger dan vooraf werd gevreesd, aldus premier Mark Rutte maandagavond tijdens een persconferentie. Nabestaanden willen vooral lichamen terug: Op de nabestaandenbijeenkomst bleek dat de meest dominante vraag was wanneer de stoffelijke overschotten zouden terugkomen. De onduidelijkheid hieroverl 1 resulteert in veel boosheid. Onderzoek ramp Zwarte dozen aan Maleisische autoriteiten overgedragen: In de Oekraïense stad Donetsk hebben de rebellen de zwarte dozen van rampvlucht MH17 inmiddels overgedragen aan een Maleisisch team. De zwarte dozen zullen in Maleisië worden onderzocht. Onderzoekers krijgen betere toegang tot ramogebied: Leden van het Landelijk Team Forensische Opsporing hebben maandag In het rampgebied in het oosten van Oekraïne waar vlucht MH17 crashte, redelijk ongestoord hun werk kunnen doen. Dat heeft de woordvoerder van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking In Europa (OVSE), die samen met de Nederlanders ter plekke is, op een persconferentie gezegd. Zowel het hoofd I*sf1ntaa 1 vertrouwqlijli.

4

5 DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK van het Nederlandse forensische team als de OVSE-woordvoerder geven aan dat het militaire conflict in het gebied tussen de rebellen en regeringstroepen een duidelijke impact op het onderzoek heeft. Oekraïne is bereid de leiding over het onderzoek over te dragen aan het Westen - onder leiding van Nederland - en de brokstukken naar een forensisch laboratorium in Amsterdam te sturen. De Russische ambassadeur in Maleisië pleit ervoor dat niet Oekraïne maar internationale onderzoekers de leiding krijgen over het onderzoek. Wantrouwen tussen rebellen en de Oekraïense autoriteiten staat onderzoek in de weg. Rebellen manipuleren zwarte dozen : De pro-russische separatisten hebben volgens de Oekraïense regering de twee zwarte dozen van het neergeschoten vliegtuig gemanipuleerd. Dat heeft de Oekraïense vicepremier gezegd op een persconferentie. OM onderzoekt ramp met vlucht MH17: Het Nederlandse Openbaar Ministerie (OM) gaat een oriënterend onderzoek doen naar het neerstorten van vlucht MH17 in Oekraïne. Sinds zaterdag is officier van justitie Berger van de afdeling Internationale Misdrijven in Kiev. Volgens hoogleraar internationaal strafrecht Geeft- Jan Knoops wordt de vervolging van de verantwoordelijken voor de vliegtuigcrash van vlucht MH17 waarschijnlijk een van de meest complexe zaken voor het OM op het gebied van internationale misdrijven. Strijd Oekraïne Oekraïense rebellen geven 3 steden op: Pro-Russische separatisten hebben maandag in Oost-Oekraïne drie steden opgegeven. Onduideliikheid over aard gevechten in Donetsk: Volgens de rebellen zijn bij gevechten met het Oekraïense (4) regeringsleger maandag in Donetsk tientallen doden gevallen. Een zegsman van de Oekraïense veiligheidsraad erkende dat er wordt gevochten in Donetsk en omgeving, maar de Oekraîense strijdkrachten hebben volgens Lisenko niets te maken met gevechten in het centrum van de stad. Hij zei dat er berichten waren dat in de stad een strijdgroep op eigen initiatief de separatisten heeft aangevallen. Staakt-het-vuren afgekondigd voor zone rond ramoplek: De separatistenleider Borodaj heeft gezegd dat de separatisten voorlopig niet vechten in een straal van 40 kilometer (andere bronnen hebben het over 10 kilometer) rond de plaats waar vlucht MH17 is neergestort. Het bestand moet ervoor zorgen dat deskundigen veilig onderzoek kunnen doen op de rampplek. Eerder had de Oekraïense president Porosjenko een staakt-hetvuren voorgesteld voor een zone van 40 kilometer rond de rampplek, ten oosten van Donetsk. Optreden regering en reacties Veiligheidsraad veroordeelt neerhalen vliegtuig: De VN-Veiligheidsraad heeft maandag het neerschieten van de Boeing van Malaysia Airlines boven Oekraïne veroordeeld. De raad stemde unaniem in met de resolutie die ervoor moet zorgen dat het onderzoek naar de toedracht van de ramp onbelemmerd kan beginnen en dat de doden snel kunnen worden gerepatrieerd. In de resolutie eist de Veiligheidsraad dat de gewapende groepen in het gebied onbeperkte en veilige toegang geven tot de rampplek. Ook eist de V-raad dat degenen die verantwoordelijk zijn voor het neerhalen van het vliegtuig met 298 mensen aan boord, worden berecht. Bovendien wil de raad dat de rampplek niet wordt geschonden. De resolutie is mede opgesteld door Nederland. Britten voorstander hardere sancties tegen Rusland. De Britse premier Cameron is voorstander van harde sancties tegen Rusland als Moskou er niet voor zorgt dat onderzoekers volledig toegang krijgen tot de Ö rampplek in Oekraïne en de steun aan de separatisten niet staakt. De sancties zouden hele sectoren van de Russische economie moeten treffen. Vandaag praten de ministers van Buitenlandse Zaken van de EU-lidstaten over de crisis in Oekraïne. De vergadering stond al op de agenda maar door het neerhalen van het vliegtuig krijgt dit agendapunt een gevoelige extra dimensie. Minister Timmermans zal zijn collega s bijpraten en steun vragen voor een internationaal en onafhankelijk onderzoek waarbij duidelijk moet worden wie de daders zijn. Mogelijk komen ook sancties voor de verantwoordelijken ter sprake. Obama vraagt Rusland verantwoordelijkheid te nemen: De Amerikaanse president Barack Obama wil dat Rusland zijn verantwoordelijkheid neemt in de nasleep van de ramp met vlucht MH17. Hij zei dat Poetin een paar keer goede intenties heeft uitgesproken, maar dat het nu tijd wordt die in daden om te zetten. Volgens Obama staat het vast dat het toestel is neergehaald door separatisten en is het al evenzeer zeker dat die gesteund worden door Moskou. Verder neemt de druk van de VS op Europa toe om krachtiger op te treden tegen de Russen. Leider pro-russische separatisten bereid tot gesprek met Nederland. De leider van de pro-russische separatisten, Alexander Borodai, heeft maandagavond in een interview met Nieuwsuur gezegd dat hij nog niet door Nederland is benaderd over de vliegramp. Hij is bereid tot een gesprek. Roep om nationale rouwdag houdt aan. Schuldvraag en oohogspropaganda Rusland ontkent betrokkenheid, wijst opnieuw naar Oekraïne. Het Russische ministerie van Defensie zegt dat vlucht MH17 boven Oekraïne begeleid werd door een Oekraïens gevechtsvliegtuig. Volgens Moskou moet de regering in Kiev daarover uitleg geven. Ook zegt het ministerie dat de Russen geen raket in de nabijheid van de Maleisische Boeing hebben waargenomen. 2

6 (Ô. DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK Russen vragen VS satellietbeelden ooenbaar te maken: De Russen vragen de Amerikanen om satellietbeelden ter beschikking te stellen waarop een raket te zien is, als die beelden er al zijn. De Russische militaire top spreekt bovendien tegen dat aan de separatisten een Buk-raketsysteem of andere wapens geleverd zijn. Sociale media Oplichters maken facebookpagina s aan op naam van slachtoffers van vlucht MH7, om zo internetadveftentiegelden op te strijken. Minister van V&J noemt deze 1 schandalig. Voorzichtig enthousiast gereageerd op vooruitgang repatriërina lichamen: In lijn met de persconferentie van Rutte is er op sociale media voorzichtig enthousiast gereageerd op de vooruitgang die geboekt is omtrent de repatriëring van de lichamen. Roep op sociale media op hardere bewoordingen Nederlandse regering blijft: Verder is de algemene tendens nauwelijks veranderd; naast veel aandacht voor de nabestaanden en slachtoffers blijft de behoefte bestaan op hardere woorden van de Nederlandse regering en de koning, en om de crash tenminste als aanslag of moord te bestempelen. Hierin lijkt de speech van Minister Timmermans voor de VN-Veiligheidsraad een eerste stap te zijn, deze wordt namelijk door velen als Indrukwekkend ervaren. Speculaties over daders blijft: Hoewel Poetin en de separatisten over het algemeen als daders van crash de worden beschouwd, is er een lichte toename van speculaties en theorieën die de schuld bij Oekraïne leggen. Overige aspecten zoals de kamerbriefing, de nabestaandenbijeenkomst en een oproep tot demonstratie de bij woning van de dochter van Poetin hebben niet tot nauwelijks aandacht gekregen. Duiding De separatisten lijken gehoor te willen geven aan de luide internationale roep om een betere samenwerking bij de nasleep van de vliegtuigramp; onderzoekers hebben een betere toegang gekregen tot de rampplek, de trein met lichamen is in Donetsk om vandaaruit door te reizen naar Charkov en de twee zwarte dozen zijn nu in handen van de Maleisische autoriteiten. Akkoord Rusland met VN-resolutie positief: De steun van Rusland voor de VN-resolutie is een positief signaal. Vooral omdat de resolutie oproept om de daders te berechten. Roeo om hardere sancties tenen Rusland neemt toe: De roep om hardere sancties tegen Rusland neemt toe. Vooral de Britten nemen hierbij het voortouw. De Russen wijzen nog steeds iedere betrokkenheid - bij de ramp Het oolapien van de gevechten tussen de rebellen en de Oekrpïense regering kan ervoor zorgen dat de rebellen zich minder coöperatief opstellen. 3

7

8 Oplaaien gevechten tussen rebellen en Oekraïense regering kan rebellen minder Op sociale medïa voorzichtig enthousiast gereageerd op vooruitgang repatriëring i 1 Leider separatisten bereid tot gesprek met NL. Roep om hardere sancties tegen Rusland neemt toe. Russen wîjzen iedere Roep op sociale media op hardere bewoordingen Nederlandse regering blijft. Smakeloze facebookfraude met namen slachtoffers. Zwarte dozen door rebellen aan Maleisisch team overgedragen. Veiligheidsraad veroordeelt neerhalen vliegtuig. Roep om nationale rouwdag houdt aan. Stand van zaken coöperatief maken. betrokkenheid af. lichamen. Lichamen vrijgegeven; treinwagon aangekomen in Donetsk, onderweg naar Charkov. Bedoeling is dat alle lichamen in Nederland worden geïdentificeerd. Het blijft onzeker of alle lichamen zijn geborgen. Onderzoekers krijgen betere toegang tot rampgebied.

9 t Stand van zaken Separatisten werken beter mee. Leider separatisten bereid tot gesprek met NL. Lichamen vrijgegeven; treïnwagon aangekomen in Donetsk, onderweg naar Charkov. Bedoeling is dat alle lichamen in Nederland worden geïdentïficeerd. Het blijft onzeker of alle lichamen zijn geborgen. Onderzoekers krijgen betere toegang tot rampgebied. Zwarte dozen door rebellen aan Maleisisch team overgedragen. Oplaaien gevechten tussen rebellen en Oekraïense regering kan rebellen minder coöperatief maken. Veiligheidsraad veroordeelt neerhalen vliegtuig. Roep om hardere sancties tegen Rusland neemt toe. Russen wijzen iedere betrokkenheid af. Op sociale media voorzichtig enthousiast gereageerd op vooruitgang repatriëring lichamen. Roep op sociale media op hardere bewoordingen Nederlandse regering blijft. Smakeloze facebookfraude met namen slachtoffers. Roep om nationale rouwdag houdt aan. çt

10 0 0

11 STG Ccheim Omgevingsanalyse (beeld van pers en publiek) Veel praktische vragen tijdens de nabestaandenbijeenkomst, leeg huis/hypotheek, afspraken met werkgevers, hoe zit het met de schadevergoeding. Ook wil men persoonlijke bezittingen terug Er gaan verschillende aantallen met geborgen slachtoffers rond. OVSE spreekt over zo n 200 bodybags met lichaamsdelen in de trein. Oekraïnse minister spreekt over 286 zakken met menselijke resten in de trein. Men vraagt zich af wat de procedure is/wat er met de stoffelijke resten gebeurt na aankomst in Nederland Publiek gelooft dat het te laat is om de waarheid van de ramp te achterhalen (84%). Het bewijsmateriaal heeft men al vernietigd. Er is weinig vertrouwen dat de ware toedracht ooit kan worden achterhaald

12 Omgevingsanalyse (beeld van pers en publiek) Volgens poll van editie NL wîl 80% van NL een nationale rouwdag Optredens van MP, Koning en Minister van BZ worden overwegend gewaardeerd Waardering voor het feit dat Rutte zich niet laat leiden door frustraties en emoties

13 3TGGehcm 0 vi 0 0 vi 0 Omgevngsanalyse (beeld van pers en pubflek) Volgens poll van editie NL wil $O h van NL een nationale rouwdag Optredens van MP, Koning en Minister van BZ worden overwegend gewaardeerd Waardering voor het feit dat Rutte zich niet laat leiden door frustraties en emoties (D

14 0 0

15 crf t -, 1.J Ç Communicatie Communicatie - Herdenkingsbijeenkomst: - - wwwrijksoverheïunl - Beantwoorden rond aankomst vliegtuig wordt voorbereid met DEF di 22 juli 10 uur eerste ïnterdep. Overleg : Updates Nav persverklaringen / publîeksvragen /omgevingsanalyse (idem verwa ntenwebsite) burgervragen

16 Kritiek op communïcatie en informatievoorziening. Kritiek op overheidshandelen. Wel nabestaanden hebben voldoen. Vervolgvraag is of dat uberhaupt kan. Wel punt dat geevalueerd moet worden. Snelheid vs zorgvuldïgheid. Gevoel dat men vooral veel lof voor familierechercheurs. Conclusie is dat we niet aan behoefte informatie moet aanleveren en niets terughoort. Indrukwekkende bijeenkomst. De besloten site met informatie voor nabestaanden is nog niet online. Wie daarvoor verantwoordelijk (slachtoffershulp NL?). Overheid technisch verantwoordelijk en hulporganisatie voor de inhoudelijke vulling? Verspreiding inlogcodes zou via GTG Gehin Terugblik bijeenkomst nabestaanden familierechercheurs kunnen.

17 --- j L_._. t i Icli 1 t 0 0 vi Terugblik bijeenkomst nabestaanden Indrukwekkende bijeenkomst. Kritiek op communicatie en informatievoorziening. Kritiek op overheidshandelen. Wel veel lof voor familierechercheurs. Conclusie is dat we niet aan behoefte nabestaanden hebben voldoen. Vervolgvraag is of dat uberhaupt kan. Wel punt dat geevalueerd moet worden. Snelheid vs zorgvuldigheid. Gevoel dat men vooral informatie moet aanleveren en niets terughoort. De besloten site met informatie voor nabestaanden is nog niet online. Wie daarvoor verantwoordelijk (slachtoffershulp NL?). Overheid technisch verantwoordelijk en hulporganisatie voor de inhoudelijke vulling? Verspreiding inlogcodes zou via familierechercheurs kunnen.

18 D Çj (9 0

19 ctt D (k;m, Repatriërng/idenUfcatie slachtoffers Stand van zaken acties rampgebied/transport/opbouw/voortgang repatriërïng Actueel overzicht ingezette politiemedewerkers Scenario s aankomst Eindhoven! transport Hilversum/afspiegeling aanwezigheid bewîndspersonen Vervolgacties rampgebied Inmiddels is en overeenkomst getekend met UKR dat NL in de lead is tav onderzoek naar de oorzaak van de ramp. De OVV zal in eerste instantie in de lead zijn namens NL. Er zullen drie onderzoeken lopen: 1. Onderzoek identificatie slachtoffers 2. Onderzoek naar de oorzaak van de ramp 3. Opsporings- en vervolgingsonderzoek Op 23 juli zullen de ministers van BuZa van MAY en AUS naar NL komen. Daarnaast is overeengekomen met UKR dat alle lichamen naar NL mogen komen. In Kharkov is alles klaar om de lichamen klaar te maken naar de vlucht naar NL. Bij aankomst op Eindhoven twee bewîndspersonen. Geen nabestaanden. Idee is dat de minister uit MAY en AUS naar Kharkov willen afreizen om de slachtoffers uit die landen te begeleiden op de vlucht naar NL.

20 In Kharkov gaan de lichamen eerst door een scan om te zien of er nog metalen in lichaam aanwezig zijn. In samenwerking met DEF naar NL. Vanaf Eindhoven met legervoertuigen naar Hilversum. Suggestie is (ten minste) 10 slachtoffers (voor elke natie 1) met ceremonieel moment en met lijkwagens naar Hilversum te vervoeren. Dit ten behoeve van buitenlandse gasten. De rest gaat in eenvoudiger kisten en met legervoertuigen naar Hilversum omdat het anders te lang duurt. Vandaag landt ook een vrachtvliegtuig uit AUS op Eindhoven. Dit vliegtuig is dan beschikbaar om ook in Kharkov slachtoffers op te halen. Openstaande vragen: Wel of geen nabestaanden en hoe om te gaan met de media rond dit moment. COMM adviseert zo breed mogelijke media-aandacht. Voor definitief besluit door experts een advies opstellen. Het is duidelijk dat niet alle lichamen zich in de trein bevinden. Hoe zorgen we er voor dat de rest van de lichamen zsm terugkomt. Heeft het nog zin om in het gebied te zoeken? Zijn er nog lichamen te vinden. Dit kan worden uitgezet bij de OVSE om hier ter plekke onderzoek naar te doen. Repatrîëring/idenUficaUe slachtoffers

21 o 0 t - 0 ul Repatrïëring/identificatie slachtoffers In Kharkov gaan de lichamen eerst door een scan om te zien of er nog metalen in lichaam aanwezig zijn. In samenwerking met DEF naar NL. Vanaf Eindhoven met legervoertuîgen naar Hilversum. Suggestie is (ten minste) 10 slachtoffers (voor elke natie 1) met ceremonieel moment en met lijkwagens naar Hilversum te vervoeren. Dit ten behoeve van buitenlandse gasten. De rest gaat in eenvoudiger kisten en met legervoertuigen naar Hilversum omdat het anders te lang duurt. Vandaag landt ook een vrachtvliegtuig uit AUS op Eindhoven. Dit vliegtuig is dan beschikbaar om ook in Kharkov slachtoffers op te halen. Openstaande vragen: Wel of geen nabestaanden en hoe om te gaan met de media rond dit moment. COMM adviseert zo breed mogelîjke media-aandacht. Voor definitief besluit door experts een advies opstellen. Het is duidelijk dat niet alle lîchamen zich ïn de trein bevinden. Hoe zorgen we er voor dat de rest van de lichamen zsm terugkomt. Heeft het nog zin om in het gebied te zoeken? Zijn er nog lichamen te vinden. Dit kan worden uitgezet bij de OVSE om hier ter plekke onderzoek naar te doen. t w c-r i---. -, 1 III t

22 0 0

23 entm l Communicatie Vanmiddag is de besloten sïte online. Zowel positieve als negatieve reacties op bijeenkomst gisteren. Er zijn nog problemen met de blokkering van de bankpassen. Hierover is contact met de banken opgenomen. Alle paspoortnummers zijn door BZK geblokkeerd. In de GBA is een code van voorlopig overlijden toegevoegd. Slachtoffers ontvangen hierdoor geen overheidscommunicatie zoals belastingaangiften. Morgen vindt een AO met de Min BuZa plaats. Min V&J is ook uitgenodigd. Coordinatie ligt bij BuZa.

24 De ICCb besluit dat moet worden nagegaan bij de betreffende buitenlandse posten of de berichten in de media over een DMZ van 40 km rond de rampplek kloppen. (actiepunt BuZa) Einde van de dag moet er een ambtelijk stuk zijn over hoe de besloten site voor nabestaanden wordt geregeld. Daarin wordt in ieder geval meegenomen wie de site bouwt, wie voor de informatie zorgt en hoe de inlogcodes voor de nabestaanden worden verspreid. Tevens wie eindredacteur is. (actiepunt NCC) De familierechercheurs zullen nabestaanden gaan na bellen dat de trein onderweg is en later op de dag nogmaals als de trein is aangekomen in Kharkov. Derde moment is als helder is wanneer de lichamen naar NL vertrekken danwel zijn aangekomen. Ten behoeve van de ceremonie bij terugkomst dient een advies te worden opgesteld. Hierin wordt meegenomen hoeveel lichamen worden teruggebracht met de eerste vlucht (enkelen of allemaal), hoe er met de rest van de slachtoffers wordt omgegaan, er wel of geen nabestaanden aanwezig zijn bij aankomst en hoe media-coverage te regelen? (actiepunt NCC) Hoe zorgen we er voor dat de rest van de lichamen zsm terugkomen. Heeft het nog zin om in het gebied te zoeken? Zijn er nog lichamen te vinden? Dit kan worden uitgezet bij de OVSE om hier ter plekke onderzoek naar te doen. (actiepunt BuZa) BuZa heeft reeds actie ondernomen. Verzoek is einde van de c meer informatie. Besluiten ICCb

25 a vi Besluiten ICCb De ICCb besluït dat moet worden nagegaan bij de betreffende buitenlandse posten of de berichten in de media over een DMZ van 40 km rond de rampplek kloppen. (actiepunt BuZa) Einde van de dag moet er een ambtelijk stuk zijn over hoe de besloten site voor nabestaanden wordt geregeld. Daarin wordt in ieder geval meegenomen wie de site bouwt, wie voor de informatie zorgt en hoe de inlogcodes voor de nabestaanden worden verspreid. Tevens wie eindredacteur is. (actiepunt NCC) De familierechercheurs zullen nabestaanden gaan nabellen dat de trein onderweg is en later op de dag nogmaals als de trein is aangekomen in Kharkov. Derde moment is als helder is wanneer de lichamen naar NL vertrekken danwel zijn aangekomen. Ten behoeve van de ceremonie bij terugkomst dient een advies te worden opgesteld. Hierin wordt meegenomen hoeveel lichamen worden teruggebracht met de eerste vlucht (enkelen of allemaal), hoe er met de rest van de slachtoffers wordt omgegaan, er wel of geen nabestaanden aanwezig zijn bij aankomst en hoe media-coverage te regelen? (actïepunt NCC) Hoe zorgen we er voor dat de rest van de lichamen zsm terugkomen. Heeft het nog zin om in het gebîed te zoeken? Zijn er nog lichamen te vinden? Dit kan worden uitgezet bij de OVSE om hier ter plekke onderzoek naar te doen. (actiepunt BuZa) BuZa heeft reeds actie ondernomen. Verzoek is einde van de d r meer informatie.

26 0 0

27 c-rr r II \J fl II.1 Besluiten ICCb Politie heeft een nota opgesteld met voorwaarden waaronder de Polïtie in het gebied kan werken. NCW zorgt dat deze bij de juiste personen terecht komt. NCTV zorgt samen met DGRR voor nota ten aanzien van het strafrechtelijk onderzoek (wel of geen oorlogsmisdrijven). Ook wordt bekeken of NL zelfstandig onderzoek doet of multilateraal. Er komt een stuurgroep voor de herdenkîngsbijeenkomst / nationale rouw. De plv NCTV neemt de taak van voorzitter van de stuurgroep op zïch.

28 (D (1, D n n

29 (D (t) Q) 0) D n n0 S l.g/qc/so

30 ()

31 ÇT( rk;rr.. II 111 1$ S Vervolgafspraken Volgende MCCb Het uitnodigingenbeleid ligt bij de MP. Voorafgaand een ICCb om 15.00

32 0 -n

33 Nationaal Coördinator Terrorismebestrîjding en Veiligheid Ministerie van Veiligheid en Justitie Situatïeschets en duidïng Crash passagïersvliegtuig Oekraïne Directie Risico s en Dreigingen Nummer 9 ten behoeve van ICCB van 22 juli 2014 van 15:00 uur Geactualiseerd tot 14:00 uur. Deze Situatieschets en duiding bevat de laatste ontwikkelingen t. a. v. de crash van het Passagiersvilegtuig in Oekraïne, zoals deze worden weergegeven in de media. Hoofdpunten nieuwe ontwikkelingen vanaf dinsdagochtend 08:00 uur: Treinwagon met lichamen aangekomen In Charkov; berichten over chaos in Charkov. Verwachting is dat woensdag eerste lichamen in Nederland aankomen voor identificatie. Het blijft onzeker of alle lichamen zijn geborgen. Berichten over geknoei met bewijsmateriaal (Australië en OVSE). Rampgebied nog steeds niet veilig genoeg. Belgische nabestaanden MH17 boos op regering. Haatmail voor Nederland-Rusland Centrum. Mogelijk meer dreigementen tegen Russische symbolen in NL. InternatIonale luchtvaartorganisatle IATA: Aanslag op gehele luchttransportsysteem. Oekraïne mobiliseert mannen onder de 50. Afgelopen dagen zware gevechten rond Donetsk. Sociale media: lichte toename In positieve reacties rondom Rutte. Q Bergen, identificeren en repatriëren slachtoffers Volgens de Oekraïense autoriteiten zijn Inmiddels 282 lichamen oeborgen en 87 ledematen van 16 oersonen. Hiermee zou de zoektocht afgelopen zijn. Het blijft onzeker of alle lichamen zijn geborgen. Treinwpgon aangekomen in Charkov: De trein met lichamen van slachtoffers Is aangekomen in Charkov, een stad waar de Oekraïense regering het voor het zeggen heeft. In Charkov worden de lichamen naar het vliegveld gebracht en dan naar Nederland gevlogen voor identificatie. Volgens de Oekraïense minister van infrastructuur Maksim Boerbak liggen in de trein in totaal 286 zakken met menselijke resten, Berichten over chaotische taferelen in Charkov: Er zouden zich chaotische taferelen afspelen rond de ontvangst van de lichamen in Charkov, In verband met ruimtegebrek is slechts een klein deel van de experts toegelaten in de loods waar de wagons worden leeggehaald, Verwachting is dat woensdag eerste lichamen in Nederland aankomen: Premier Rutte verwacht dat woensdag in de loop van de dag de eerste lichamen vanaf Charkov naar Eindhoven worden gevlogen. Dat zei hij dinsdag tijdens een persconferentie over de ramp met de MH17. De doden zullen in fasen naar Nederland worden getransporteerd. Bij aankomst in Nederland worden de lichamen direct overgebracht naar de Korporaal van Oudheusden Kazerne in Hilversum. Daar wordt begonnen aan de identificatie van de doden. Rutte waarschuwt dat het niet te zeggen is hoe lang de identificatie duurt. De premier belooft dat na identificatie de nabestaanden als eersten en als enigen worden geïnformeerd. Het is nog niet duidelijk hoeveel lichamen per trein naar Charkov zijn vervoerd. Er is geen beeld hoeveel slachtoffers er zijn aangekomen in Charkov. Er wordt wel serieus aangenomen dat nog niet alle slachtoffers zijn gevonden en daar wordt goed onderzoek naar gedaan, aldus Rutte. Australië stelt C-17 ter beschikking voor vervoer lichamen naar Nederland: Het militaire toestel moet helpen met het vervoer van de stoffelijke overschotten vanuit Oekraïne naar Nederland als die in Charkov zijn aangekomen. Ook stuurt Australië medische experts naar Nederland voor de identificatie van de 27 Australische slachtoffers. Onderzoek ramp Nederland leidt onderzoek: Nederland gaat het internationale onderzoek leiden op verzoek van de Oekraïne. Premier Najib Razak van Maleisië heeft laten weten dat de zwarte dozen zullen worden overgedragen zodra een Internationaal onderzoek van start gaat. Premier Rutte deelde op de persconferentie mee dat de zwarte dozen met de trein met de lichamen naar Charkov zijn vervoerd, Berichten over aekngei met bewijsmateriaal: De Australische premier Tony Abbott zegt dat met bewijsmateriaal is geknoeid. Ook de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) vermoedt dat er wordt gerommeld met wrakstukken van het gecrashte toestel van Malaysia Airlines. Nederlandse onderzoekers van de Onderzoeksraad voor Veiligheid zijn in de regio, maar ze zijn nog niet op de rampplek geweest. 1

34 DEPARTEM ENTAAC VERTROUWELIJK Rampgebied nog niet veilig genoeg: Drie Nederlandse onderzoekers die samenwerken in een internationaal team zeggen rampgebied nog niet veilig genoeg is voor onderzoek, zo meldt the Wall Journal. Borodai meldde bewapende veiligheidsmedewerkers uit Nederland of een land zolang het maar niet Oekraïne is de internationale mogen begeleiden. Oekraîne nodigt de herkomstianden van slachtoffers van de crash vpn de MH17 uit hun politie naar rampgebied te sturen. Civiele politiediensten zouden moeten helpen het gebied waar brokstukken en bezittingen van slachtoffers liggen te beschermen. Het Is overigens onduidelijk wat deze uitnodiging in de praktijk betekent. Het gebied rond Hrabove, waar he toestel dat op Schiphol was is In handen van pro-russische Krant bericht over eigen onderzoek: Volgens The New York Times van vandaag vertoont een wrakstuk op de rampplek duidelijk sporen van een raketinslag. De krant zich op foto s van eigen fotografen en analyse van die beelden door experts van li-is )ane s, een consultancybedrijf voor defensie. Sporen op de wrakstukken wijzen erop dat het is door een luchtafweersysteem, ook wel bekend als BUK. Rampplek MH17 vanuit de lucht: Het Amerikaanse bedrijf DigitalGiobe heeft satellietfoto s van de plaats waar de Boeing van Maiaysia Airlines vrijgegeven. Ze werden zondag en gisteren die tijd was het te bewolkt om iets te zien van de ramppiek. Op de foto s is goed te zien waar de brokstukken van het vliegtuig zijn neergekomen. Street steeds resultaten dat het dat separatisten. neerstortte onderzoekers geraakt SA-li baseert ander het opgestegen neerstortte, gemaakt, tot Strijd Oekraïne Oekraïne mobiliseert mannen de 50: Oekraïne wil alle mannen 50 dle geschikt zijn voor militaire dienst mobiliseren. Het dinsdag in met een mobiiisatiebevel van president Petto Porosjenko. Hij zegt zo de grenzen te willen verdedigen. Eerder dit riep de regering al reservisten op. nieuwe order gaat verder en roept alle mannen van weerbare leeftijd op. De afgelopen dagen zijn rond Donetsk zware gevechten geweest het leger en opstandelingen. Volgens onbevestigde berichten zou vannacht een zelfmoordaanslag hebben plaatsgevonden bil een Oekraïens checkpoint. Een minibus vol explosieven zou op een Oekraïense wegversperring zijn ingereden in de buurt van Donetsk. tussen onder parlement stemde jaar tot jaar Maarde Optreden regering en reacties internationale organisaties Aanslag op gehele De topman Tony Tyler van de internationale iuchtvaartorganisatie IATA heft dinsdag in een officiële verkiaring gezegd dat van vlucht MH17 een,,afschuweiijke misdaad is en alle internationale wetten en conventies Hij benadrukt dat het om een duidelijk geïdentificeerd burgertoestel. De tragedie Is volgens Tyler bovendien een aanval op het gehele iuchttra nsportsysteem. In Brussel zijn de EU-ministers van Buitenlandse Zaken vanochtend bijeen om te praten over het verzwaren van sancties tegen Moskou. Bij de bijeenkomst moet blijken of de Britse Premier Cameron krijgt van andere Europese landen in zijn harde opstelling tegen Rusland. Reacties vanuit samenleving iuchttranspoftsysteem: het neerschieten Haatmail voor Nederland-Rusland Centrum: Voor In zijn heeft het Nederland-Rusland Centrum in Groningen haatmail gekregen. De Volkskrant meldt het centrum zich daarop genoodzaakt heeft gevoeld op de website een verklaring te van de vliegramp in Oekraine wordt betoond. Ook wordt alle vormen van geweld tegen onschuldige burgers veroordeeld. Het centrum heeft onderdak bij de Universiteit van Groningen en stimuleert contact bedrijven, overheid en culturele instellingen van Rusland en Nederland. Patiëntgepevens van mensen die zijn omgekomen on vlucht MH17 moeten aan de politie gegeven worden. Dat adviseert artsenvereniging KNMG aan leden na overleg met het Openbaar Ministerie (OM) en het Landelijk Team Forensische Opsporing CLFTO). De zijn nodig voor identificatie van de slachtoffers van de rampvlucht. Belgische MH17 boos op regering: De families van de vier Belgische slachtoffers van de vliegramp met de MH17 voelen zich in de gelaten door de Belgische regering. Dat meldt de Belgische krant Het Laatste Nieuws. De bleven vandaag verstoken van nieuws over hun familieleden. Demonstratie in Maleisië: In Kuala Lumpur werd voor de Russische om gerechtigheid te vragen voor de slachtoffers. nabestaanden toegestuurd nabestaanden steek tart. het eerst haar gegevens tot gedemonstreerd bestaan dat gaat steun plaatsen waarin medeleven met de slachtoffers rechtstreeks ambassade tussen Sociale media Lichte toename in positieve reacties rondom Rutte: Als gevolg van de twee persconferenties waar Rutte enige vooruitgang kon meiden over de repatriëring van de lichamen, lijkt voor het beleid van Rutte de crash. Op Twitter en Facebook wordt de ramp met de MH17 misbruikt door hackers. Gebruikers zien in hun tijdlijn een link naar videobeelden van de crash. Wie klikt, wordt doorgestuurd een website. Die instaileert vervolgens kwaadaardige software op de computer. De beelden worden razendsnel verspreid. Als iemand eenmaal heeft geklikt, krijgen ook alle vrienden het bericht zien. Het is niet voor het dat hackers omtrent te er meet waardering en begrip te naar eerst ontstaan 5parKeIut,.Ca& 2

35 DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK misbruik maken van de vliegramp. Ook met sommige herdenkingspagina s van slachtoffers is een soortgelijke constructie opgezet. Q Duïding separatisten lijken gehoor te willen geven aan de luide internationale roep om een betere samenwerking bij de nasleep van de vliegtuigramp; onderzoekers hebben een betere toegang gekregen tot de rampplek, een groot deel van de lichamen is vrijgegeven en bevindt zich nu in een gebied dat onder controle staat van de Oekraïense regering en de twee zwarte dozen zijn nu in handen van de Maleisische autoriteiten, Het ëscaleren van gevechten tussen het regeringsleger en de rebellen kan ervoor zorgen dat de rebellen zich minder coöperatief opstellen. Mpoeliik meer dreigementen tegen Russische symbolen in Nederland: De vliegtuigramp kan leiden tot dreigementen gericht tegen Russische symbolen in Nederland of organisaties en individuen die met Rusland worden geassocieerd. De haatmail gericht aan het Nederland-Rusland Centrum en een oproep tot demonstratie bij de woning van de dochter van Poetin kunnen hiervan een voorbode zijn. Discussie over bewiismateriaal zal aanhouden: De discussie over de vraag of de rebellen het bewijsmateriaal wel of niet hebben gemanipuleerd, zal een terugkerend thema zijn in de berichtgeving over de vliegtuigramp. Vandaag zijn het de Australische premier en het OVSE die zich hierover hebben uitgelaten; zij vermoeden dat met bewijsmateriaal is geknoeid. Bericht over zeltmoordaanslag ongeloofwaardig: Indien het bericht over een zelfmoordaanslag in het Oosten van Oekraïne wordt bevestigd, zou sprake zijn van een trendbreuk. Tot op heden hebben de rebellen geen zelfmoordaanslagen gepleegd; het past ook niet in hun werkwijze. 3

36 6

37 Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Ministerie van Veiligheid en Justitie ICCb en MCCb Nationaal CrisIs Centrum Nationaal Crisiscentrum Turfmarkt DP Den Haag Postbus EA Den Haag cî :ww.ncn nota Ceremonieel ontvangst bij terugkeer eerste slachtoffers Senior Beleidsmedewerker 1 Datum 22juli 2014 Ons kenmerk Datum/eindparaaf Dit is en voorstel voor de ceremoniële ontvangst op vliegveld Eindhoven van de eerste terugkerende overledenen. Uitgangspunten Zorgvuldig, waardig en respectvol De nabestaanden zijn belangrijker dan de pers of hoogwaardigheidsbekleders Vertrek uit Charkov woensdagochtend Filmen inladen laatste kist van eerste vlucht, vertrek vliegtuig Korte ceremonie met erewacht van alle/zoveel mogelijk daar aanwezige internationale hulpverleners dus ook Australiërs, Oekraïne. Minuut stilte. Geen speeches. Volgende vluchten volledig afgeschermd afhandelen. Kisten worden ni gestapeld Aankomst Nederlandse Hercules C130 in Eindhoven woensdagmiddag tussen en Vliegtuig opstellen bij ontvangsthal met nabestaanden, zo dat nabestaanden beste zicht hebben, hoogwaardigheidsbekleders aan de andere zijde vliegtuig, niet in de zichtlijn nabestaanden - kisten. Pers in een apart vak met goed zicht, maar geen zicht op nabestaanden. Accreditatieproces voor de pers Auto s bij laadklep vliegtuig opstellen Kisten één voor één uitladen (dragen) en onderaan klep vliegtuig in lijkwagen laden. Na inladen kisten, minuut stilte en dan auto s in kolonne onder politiebegeleiding naar Hilversum. route leegmaken. Geen toespraken Standaards met alle vlaggen van landen van herkomst van overledenen Pagina 1 van 2

38 Kisten Hoogwaardigheidsbekleders: Koning, Koningin, gehele kabinet, minbuza en Nationaal Crisis Centrum of ambassadeur van landen van herkomst. Nationaal Crisiscentrum Aankomst vervoigviuchten Datum Vliegtuigen; 22juli 2014 Nederlandse Hercules, capaciteit kisten Ons kenmerk Australische C17, capaciteit ca 100 kisten Hoofdelementen van de eerste vlucht laten terugkomen Kabinetsvertegenwoordiging, ambassadeurs Vlaggen Pendelen met lijkwagens naar hangar, vanuit daar pendelen met lijkwagens met politiebegeleiding naar Hilversum, geen vrachtwagens Gelegenheid voor nabestaanden Geen flimbeelden van het uitladen gj stapelen Nabestaanden aanwezig laten zijn bij het uitladen, betekent dat alle kisten presentabet moeten zijn. Reeds ingevlogen noodkisten afdekken met donker doek. Pagina 2 van 2

39

40 Treinwagon met lichamen aangekomen in Charkov; berichten over chaos in Charkov. Verwachting is dat woensdag eerste lichamen in Nederland aankomen voor Berichten over geknoei met bewijsmateriaal (Australië en OVSE). Rampgebied nog steeds niet veilig genoeg. Haatmail voor Nederland-Rusland Centrum. Mogelijk meer dreigementen tegen. Internationale luchtvaartorganisatie IATA:Aanslag op gehele luchttransportsysteem. Oekraïne mobiliseert mannen onder de 50. Afgelopen dagen zware gevechten rond Het blijft onzeker of alle lïcha men zijn geborgen. Belgische nabestaanden MH17 boos op regering. Sociale media: lichte toename in positieve reacties rondom Rutte. Situatîebeschrïjving identificatie. Russische symbolen in NL. Don ets k. 1 _i.. i _.i 1( 1 T(. C,Ç-3-,-i

41 V3 - -t., 0 -a Sïtuatiebesch rïjvi ng Treinwagon met lichamen aangekomen in Charkov; berichten over chaos in Charkov. Verwachting is dat woensdag eerste lichamen in Nederland aankomen voor identificatie. Het blijft onzeker of alle lichamen zijn geborgen. Berichten over geknoei met bewijsmateriaal (Australië en OVSE). Rampgebied nog steeds niet veilig genoeg. Belgische nabestaanden MH17 boos op regering. Haatmail voor Nederland-Rusland Centrum. Mogelijk meet dreigementen tegen Russische symbolen in NL. Internationale luchtvaartorganisatie IATA:Aanslag op gehele luchttransportsysteem. Oekraïne mobiliseert mannen onder de 50. Afgelopen dagen zware gevechten rond Donetsk. Sociale media: lichte toename in positieve reacties rondom Rutte. 1 citueti j

42 0

43 Omgevingsanalyse (beeld van pers en pubflek) Veel meldingen over waar en wanneer slachtoffers in Nederland aankomen. Ook hoopt men dat het voor de nabestaanden geen maanden gaat duren voordat identificatie is gelukt (waarover gesproken wordt). Nog veel vragen over procedure repatriering Veel vraag naar dag van nationale rouw Er wordt op social medîa onvrede geuit op journalisten. Praten alles nu wat zojuist is verteld door premier Rutte. Brengen daarnaast geruchten als nieuws, informatie waarvan niet zeker is dat het feiten zijn.

44 -. r Repatriërng / identificatie Voorstel aankomst Eindhoven! transport Hilversum/afspiegeling aanwezigheid bewindspersonen (zie volgende sheet) Vervolgacties rampgebied Geen formeel akkoord over veilige zone rond rampplek zoals in de media gesuggereerd. Het is wel veilig en rustig op dit moment. Onderzoeksraad vraagt aan ambassade bepaalde veiligheidsgaranties die niet kunnen worden gegeven. Dit levert problemen op aangezien NL lead-nation is. Vandaag of anders morgen reizen NL-ers af naar het rampgebied. Zwarte dozen zijn in NLse handen. Op dit moment nog niet publieke informatie. Mogelijk dat UKR hier primaat neemt/krijgt dit publiek te melden. Feitelijke onderzoek vindt plaats in VK aangezien dit enige plek in EU is met benodigde middelen.

45 Repatriëring / identïficatïe Voorstel aankomst Eindhoven! transport Hilversum/afspiegeling aanwezigheid bewindspersonen (zie volgende sheet) Vervolgacties rampgebied Geen formeel akkoord over veilige zone rond rampplek zoals in de media gesuggereerd. Het is wel veilig en rustig op dit moment. Onderzoeksraad vraagt aan ambassade bepaalde veiligheïdsgarantïes die nïet kunnen worden gegeven. Dit levert problemen op aangezien NL lead-natïon is. Vandaag of anders morgen reizen NL-ers af naar het rampgebied. Zwarte dozen zijn in NLse handen. Op dit moment nog niet publieke informatie. Mogelijk dat UKR hier primaat neemt/krijgt dit publiek te melden. Feitelîjke onderzoek vindt plaats in VK aangezien dit enige plek in EU is met benodigde middelen.

46 n

47 Advies aankomst vliegtuig(en) Eindhoven Gelegenheid voor verwanten om erbij te zijn, afgeschermd voor media Media kan overbrengen kisten van vliegtuig naar rouwauto s filmen Aanwezigheid bewindspersonen: advies hele kabinet (mcl. koning) + vertegenwoordigers van andere getroffen landen Geplande tijd van aankomst eerste vliegtuïg: tussen en uur met eerste kïsten Rouwauto s vertrekken onder politiebegeleiding naar Hilversum

48 STG Cunfldcntiee! Nationale rouw uiterlijk eind september. Eerst identificatie en begrafenis. Gezien andere dagen is 25 september een eerste suggestie. Er moet worden opgepast dat de verschillende moment niet te dicht op elkaar zitten tbv de verwerking door de nabestaanden. Een snel rouwmoment (suggestie zaterdag a.s.) heeft daardoor niet de voorkeur. Een andere optie is morgen tot dag van nationale rouw uit te roepen bij de kisten die terugkeren in NL. Hiervoor moet een pakket van maatregelen worden uitgewerkt dat snel kan worden uitgevoerd. Natona1e dag herdenking slachtoffers 1

49 Nationale dag herdenking slachtoffers 0 td Nationale touw uiterlijk eind september. Eerst identificatie en begrafenis. Gezien andere dagen is 25 september een eerste suggestie. Er moet worden opgepast dat de verschillende moment niet te dicht op elkaar zitten tbv de verwerking door de nabestaanden. Een snel rouwmoment (suggestie zaterdag a.s.) heeft daardoor niet de voorkeur. Een andere optie is morgen tot dag van nationale rouw uit te roepen bij de kisten die terugkeren in NL Hiervoor moet een pakket van maatregelen worden uitgewerkt dat snel kan worden uitgevoerd. _j3, rç A -.

50 0

51 Communicatie: Verwantenwebsite 1/3 Open deel live vrijdagavond 18 juli Besloten deel: vandaag 22 juli uur live le berichten meteen vanuit NKC live gezet op besloten gedeelte De websïte bestaat uït drie delen: deel je verhaal stel je vraag (SN) informatie betrokken instanties (o.a. ïnput door NKC vanuit naam rijksoverheid) NKC kan via de website berichten plaatsen voor nabestaanden. Inloggegevens worden nu verstrekt aan ie kring nabestaanden

52 forum, technisch beheer, vragen vanuït forum uitzetten bij Rol Ven]: opdrachtgever Rol slachtofferhulp Nederland/impact(arq): moderator op NKC en andere organisaties Rol VWS: faciliteert Rol NKC (NCW/VWS): monitoring, aanleveren content Communicatie: Verwantenwebsïte 2/3 (feiten)

53 Communicatie: Verwantenwebsïte 2/3 Rol Ven]: opdrachtgever Rol VWS: facilïteert Rol slachtofferhulp Nederland/impact(arq): moderator op forum, technisch beheer, vragen vanuit forum uitzetten bij NKC en andere organisaties Rol NKC (NCTV/VWS): monitoring, aanleveren content (feiten)

54 t) rto

55 n 0 (D

56 r I uitflueiit.j Besluiten ICCb Ceremonie zal volgens advies plaatsvinden. Aanvulling: aankomst vliegtuig op Eindhoven dient om plaats te vinden. Tegelijk zal een Australisch vrachtvliegtuig landen. Dit zal de procedure wel aanzienlijk langer laten duren. Insteek is dat het aantal moet aansluiten bij capaciteit in Kharkov. Klachten van nabestaanden moeten voorkomen worden. Deze dienen goed zicht op de ceremonie te hebben (bv tribune). Er dient rekening gehouden te worden met het overige vliegverkeer op Eindhoven (stilleggen) ivm geluid. Aantal lijkkisten en lijkwagen moeten op elkaar aansluiten. Getracht wordt het aantal lijkwagens hoger te krijgen dan de huidige 20. Ook voldoende aandacht voor volgende aankomsten van vluchten. In ieder geval een minister. Ook nabestaanden zijn dan ook wederom welkom. Zodoende dient er voor alle slachtoffers een presentabale kist te komen. Ten aanzien van ondersteuning bewindspersonen geldt Tijdens de ICCb van 23 juli wordt een definitieve go/no-go gegeven. Er geldt morgen een vlaginstructie. In de dagen dat andere vluchten landen geldt een lokate vlaginstructie in Eindhoven en Hilversum. De dag van woensdag 23 juli geldt tevens als dag van nationale touw.

57 1 Besluiten ICCb 15OO Ceremonie zal volgens advies plaatsvinden. Aanvulling: aankomst vliegtuig op Eindhoven dient om plaats te vinden. Tegelijk zal een Australisch vrachtvliegtuîg landen. Dit zal de procedure wel aanzienlijk langer laten duren. Insteek is dat het aantal moet aansluiten bij capaciteit in Kharkov. Klachten van nabestaanden moeten voorkomen worden. Deze dienen goed zicht op de ceremonie te hebben (bv tribune). Er dient rekening gehouden te worden met het overige vliegverkeer op Eindhoven (stitleggen) ivm geluid. Aantal lijkkisten en lijkwagen moeten op elkaar aansluiten. Getracht wordt het aantal lijkwagens hoger te krijgen dan de huidige 20. Ook voldoende aandacht voor volgende aankomsten van vluchten. In ieder geval een minister. Ook nabestaanden zijn dan ook wederom welkom. Zodoende dient er voor alle slachtoffers een presentabale kist te komen. Ten aanzien van ondersteuning bewindspersonen geldt +1. Tijdens de ICCb van 23 juli wordt een definitieve go/no-go gegeven. Er geldt morgen een vlaginstructie. In de dagen dat andere vluchten landen geldt een lokale vlaginstructie in Eindhoven en Hilversum. De dag van woensdag 23 juli geldt tevens als dag van nationale touw. 1 %. - t 1 1 U e1 i...t

58 Q) 0 o

59 Advies aan MCCb 16OO Ten aanzien van de ceremonie op Einhoven: vanuit het Kabinet de bewindspersonen die in Nieuwegein aanwezig waren (of uitgenodigd) plus de vice-mp. Actief uitnodigingsbeleid tav regeringsleiders herkomstianden slachtoffers, met kanttekening BZ. Ten aanzîen van de dag van nationale rouw wordt voorgesteld deze samen te laten vallen met de aankomst van de eerste kisten in NL (naar verwachting morgen). Er wordt nog een lijst met maatregelen opgesteld en wanneer een go/no-go moment is. Hier ligt ook een taak aan de familierechercheurs om dit uit te leggen.

60 Tussentijds heeft een MCCb plaatsgevonden. Er moet voor de ceremonie morgen rekening worden gehouden met de Nu nog geen indicatie van hoogwaardigheidsbekleders met verhoogd Morgenochtend tijdens de ICCb van toelichting op de nabestaandenwebsite. Is ICCb leden zijn ook uitgenodigd voor de ceremonie op Eindhoven. De go/no-go in de ICCb op 23 juli vervalt. Er is tijdens de MCCb besloten tot Besluiten ICCb (voortzetting 17.30) Organisatie herdenking buiten de crisisorganisatie. weersverwachting (28 graden). nu niet behandeld. veiligheîdsrisico. een go...

61 STG Confdente& o 0 e -a Ul BesÏu iten ICCb (voortzetting 17.30) Tussentijds heeft een MCCb plaatsgevonden. Er moet voor de ceremonie morgen rekening worden gehouden met de weersverwachting (28 graden). Nu nog geen indicatie van hoogwaardigheidsbekleders met verhoogd veiligheidsri s i co. ICCb leden zijn ook uitgenodigd voor de ceremonie op Eindhoven. De go/no-go in de ICCb op 23 juli vervalt. Er is tïjdens de MCCb besloten tot een go. Organisatie herdenking buiten de crisisorganisatie. Morgenochtend tijdens de ICCb van toelichting op de nabestaandenwebsite. Is nu niet behandeld.

62 0 6

63 1- Vervolgafspraken Volgende bijeenkomst ICCb 23 juli om MCCb om r r13loflfloe[iue.

64 1 t :3 S

65 Van: NCC - NCTV Verzonden: dinsdag 22juli :19 Onderwerp: UIT FW: REC11FICATIE IN ONDERWERPREGEL Mail Uitnodiging ICCb vergadering 23 juli 08.30u 1 Urgentie: Hoog Geachte Heer / Mevrouw, In tegenstelling tot wat eerst in de onderwerpregel stond vindt de ICCB morgen om uur plaats, uur. om Met vriendelijke groet, Nationaal CrisisCentrum (NCC) E ncc@nctv.minvenl.nl t +31 (0) (algemeen nummer) T +31 (0) (incident nummer) F +31 (0) Van: NCC - NCrV Verzonden: dinsdag 22juli :54 Aan: NCC - NCTV Onderwerp: RECrIFICA11EMaiI Uitnodiging ICCb vergadering 23 juli 15.00u Urgentie: Hoog c5 Geachte heet/mevrouw, Hierbij nodig ik u uit voor een bijeenkomst van de Interdepartementale Commissie Crisisbeheersing (ICCB) De bijeenkomst vindt plaats woensdag 23 juli om u bij het Ministerie van Jeiligheid en Justitie, Turfmarkt 147, 2511 DP, Den Haag, 7 etage, NCC MCCB/ICCB zaal. Eventuele stukken voor de vergadering, waaronder de besluitenhijst van het overleg van vandaag, worden tijdens de vergadering uitgedeeld. Indien u met de auto komt, is de ingang van de parkeergarage aan de Schedeldoekshaven 552. Bij aankomst, aanbellen bij de paal. Het noemen van uw naam is voldoende om toegang tot de garage te krijgen. In de garage kunt u de aangegeven wandelroute vojgen en dan komt u bij de liftschacht, op de begane grond wordt u verder begeleid naar de 7e verdieping. Met vriendelijke groet, Nationaal CrisisCentrum (NCC) E ncc@nctv.minvenj.nl T +31 (0) (algemeen nummer) 1

66 L ot(o) jg+ (awwnu appu) ot(o) IE+L

67 qr UTflU1Ii(ïCïJ 1 Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Ministerie van Veiligheid en Justitie Nationaal Crisis Centrum Contactpersoon NCC Front Oftice T Datum 17 juli 2014 agenda ICCb Vliegtuigcrash Malaysia Airlines Omschrijving Vergaderdatum en -tijd Vergaderplaats Aanwezig 23 juli 2014, uur NCC, Den Haag 1. Ceremonie Eindhoven - Aanwezigheid ministers morgen en overmorgen 2. Brief update Tweede Kamer 3. Separatistengebied/plaats delict - Vervolgacties rampgebied - Terughalen resterende lichamen slachtoffers - Nederland in de lead voor het onderzoek - Strafrechtelijk onderzoek/schuldvraag 4. Communicatie svz besloten deel website 5. Vervolgafspraak L NadonalCoÖ meb dingen Veiligheid MintkaVdilghddenM(hk

68

69 33 Nationaal Coördinator Terrorismebestrijd Ing en Veiligheid Ministerie van Veiligheid en Jusdrie Ofrectie RisIco s en Dreginen Situatïeschets en duïding Crash passagiersvliegtuig Oekraïne Nummer 10 ten behoeve van ICCE van 23 juli 2014, 8.30 uur. Geactualiseerd tot 7:30 uur. Deze Situatieschets en duiding bevat de laatste ontwikkelingen t.a. v. de crash van het passegiersvliegtuig in Oekraïne, zoals deze worden weergegeven in de media. Hoofdpunten: Eerste lichamen worden woensdag 23 juli overgebracht naar Nederland. Dag van nationale touw afgekondigd. Precies aantal geborgen lichamen nog altijd niet officieel vastgesteld. Nederland krijgt leiding onderzoek toedracht ramp. Zwarte dozen overgedragen aan 0W. Directe onderhandelingen met rebellen door Maleisië zouden hebben geleid tot vrijgave lichamen en overdracht zwarte dozen. Onderzoek bemoeilijkt door mogelijke compromittering wrakstukken. Veiligheid onderzoekers In regio blijft bron van zorg; rampgebied blijft conflictgebied. 1 1 VS: pro-russische separatlsten hebben vliegtuig waarschijnlijk per ongeluk neergeschoten. EU legt beperkte sancties op. Reactfes: opluchting door bericht repatriëring, maat opstelling EU te slap genoemd. Roep om aanwijzing schuldige neemt verder toe. Bergen, identificeren en repatriëren slachtoffers Vandaaci om 16 uur zullen vliegtuigen met de eerste 50 lichamen van de slachtoffers In Eindhoven aankomen. Hierbij zijn nabestaanden, het koninklijk paar, de Nederlandse premier en vicepremier en enkele buitenlandse hoogwaardigheidsbekleders aanwezig. Bij aankomst van de vliegtuigen wordt een minuut stilte in acht genomen. De lichamen worden vervolgens in colonne overgebracht naar Hilversum voor verder onderzoek. Leden van de internationale politiedienst Interpol zijn het identificatieproces van de slachtoffers reeds begonnen in Charkov. De daadwerkelijke identificatie gebeurt later In Nederland. Maleisië zou rechtstreeks met rebellen hebben onderhandeld. TROUW meldt dat er tussen vertegenwoordigers van de getroffen landen, de Oekraîense overheid en de rebellen dagenlang is onderhandeld over het vrijgeven van de stoffelijke resten. Deze onderhandelingen zouden in het geheim hebben plaatsgevonden. Vooral de Maleislsche premier zou hier een belangrijke rol in hebben gespeeld, door rechtstreeks contact te zoeken met de pro-russische separatisten in Donetsk. Naar aanleiding van deze gesprekken zou de trein hebben mogen vertrekken en zouden de zwarte dozen overhandigd zijn, De OVSE meldt dat er nog lichaamsdelen op de rampplek aanwezig ziin. De OVSE heeft kritiek geuit op de bergingsoperatie. Een woordvoerder heeft gemeld dat er nog altijd lichaamsdelen tussen de wrakstukken liggen, terwijl het bergen gestaakt lijkt te zijn. Het gebied zou niet systematisch uitgekamd zijn en wordt bovendien niet bewaakt. Precies aantal geborgen slachtoffers nog niet bevestigd. Er bestaat nog steeds onduidelijkheid over het aantal geborgen lichamen. Omdat het onderzoeksteam nog niet alle zakken in de wagons in Charkov 1

70 DEPARTEMENTAAL VERTROUWELUK heeft kunnen controleren, kan het nog geen officiële uitspraak doen over het aantal lichamen dat zich In de trein bevindt. Eerdere berichten lopen uiteen van 200 tot 282 lichamen. De NOS meldt dat het niet duidelijk is wanneer de overige lichamen naar Nederland worden gevlogen, maar dat dit voor vrijdag wordt verwacht. Ook de bezittingen van de slachtoffers van de ramp zijn nog niet goed geborgen. Ooggetuîgen melden dat er op de plaats van de ramp nog veel ligt, maar dat alles van waarde is weggenomen. In Torez staat nog een wagon met bezittingen van de slachtoffers. De Telegraaf meldt vandaag dat Oost- Europeanen telefoons van slachtoffers opnemen. Onderzoek ramp Oekraïne heeft Nederland verzocht de leiding van het onderzoek van het terrein van de ramp op zich te nemen. Na instemming van andere betrokken landen zullen onderzoekers zo snel mogelijk op de plaats van de ramp gaan zoeken naar stoffelijke resten en bezittingen van slachtoffers, en naar forensisch bewijsmateriaal. Het onderzoek strekt zich ook uit tot het achterhalen van de toedracht van de crash en het aanwijzen van de verantwoordelijken. Berichten over toegang tot rampgebied lonen uiteen. De OVSE laat in een rapport weten op maandag opnieuw in het rampgebied te zijn geweest, op een deel van de crash site bij Grabove. De OVSE waarnemers hadden onbelemmerde toegang tot de site. De Telegraaf meldde dinsdagavond echter dat experts die de toedracht van de vliegramp in Oekraïne willen onderzoeken, nog steeds geen volledige toegang tot de plek van de crash hebben. Dit zou het Witte Huis hebben laten weten. Diverse experts wel, OVV nog niet oo locatie ramp. Maandag waren Nederlandse forensisch experts op de rampplek. Experts van Malaysia Airlines zijn dinsdag op de plek van de ramp geweest, aldus de OVSE. De Telegraaf meldde dinsdagmiddag dat leden van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) nog niet op de plek zijn geweest waar vlucht MH17 is neergestort. Volgens een woordvoerster van de raad is nog niet duidelijk wanneer ze daar wel in actie kunnen komen. OVSE meldt comoromittering wrakstukken. De OVSE meldt dat een groot wrakstuk van het gecrashte toestel in tweeën is gedeeld en kleinere wrakstukken zijn verplaatst. In grote stukken is gesneden, meldde de BBC. Een deel van de wrakstukken zou onbewaakt in het gebied liggen. NRC handelsblad meldt dat plaatsen waar mogelijk nog stoffelijke resten liggen, maar in ieder geval tal van brokstukken, inmiddels worden bewaakt door vertegenwoordigers van de OVSE en Maleisiërs. De twee zwarte dozen zijn in Kiev overgedragen aan de OVV. De dozen worden naar Groot-Brittannië gebracht om op verzoek van Nederland te worden uitgelezen door het gerenommeerde onderzoeksbureau AAIS, dat gewoonlijk belast is met onderzoek naar vliegrampen in het VK. Experts noemen het haast onmogelijk dat met de dozen geknoeid is. In hoeverre de gegevens uit de dozen relevant zijn voor het onderzoek, zal moeten blijken. Militielid: Een vliegtuig van fascisten in Kiev geraakt Een niet bij naam genoemd lid van een pro Russische militie zei dinsdag in de Italiaanse krant Corriere della Sera: We hebben een enorme knapin de hemel gehoord. Ze hebben tegen ons gezegd: we hebben net een vliegtuig van de fascisten in Kiev geraakt. [...] Onze commandanten hebben tegen ons gezegd dat we er met veel wapens en munitie naartoe moesten gaan. We dachten dat we met Oekraïense piloten moesten vechten. En we vonden lijken van burgers. De Amerikaanse veiligheidsdienst stelde dinsdag dat vlucht MH17 naar alle waarschijnlijkheid is neergeschoten door pro-russische rebellen. De dienst denkt dat het vliegtuig mogelijk per ongeluk is neergeschoten. Bewijzen voor de directe betrokkenheid van Rusland bij het afvoeren van de raket zijn er niet. Het is volgens de VS niet duidelijk of er Russen aanwezig waren bij de lancering en of de schutters door Rusland getraind zijn. Wel stelt men dat Rusland door wapens te leveren de voorwaarden heeft gecreëerd waaronder de ramp heft kunnen plaatsvinden. Foto s wrakstukken zouden wijzen op Inslag raket. Buitenlandse militaire analisten meldden gisteren op basis van foto s van wrakstukken genomen door de New York Times, dat de schade sterk duidt op een expioderende raket. Metalen scherven van de raket zouden vleugels, cockpit en cabine van het vliegtuig doorboord hebben waardoor het toestel onmiddellijk moet zijn gedesintegreerd. Dit verklaart tevens de enorme verspreiding van de wrakstukken op de grond. Strijd Oekraïne Rusland wil mogelijk militaire capaciteiten tegen NAVO versterken. Tijdens een zitting van de Nationale Veiligheidsraad van Rusland heeft Poetin verklaard dat het land zich moet wapenen tegen de opmars van de NAVO in de richting van Rusland. De Russische president heeft andere landen gezegd dat zij zich niet moeten mengen in Russische interne zaken. Hij hekelde het instellen van en dreigen met sancties en riep op tot meer dialoog. Poetin zei verder dat Rusland klaar is om op gepaste wijze te reageren als de NAVO zich opdringt aan de Russische grens. Oekrpïne van olan militaire presentie Oost-Oekraïne uit te breiden. In het Oekraïense parlement heeft dinsdag een handgemeen plaatsgevonden tussen voor- en tegenstanders van een plan van de regering mti-ii.rtmtiwelij,k 2

71 DEPARTEMENTAAL VERTROUWELI3K om extra troepen te mobiliseren tegen de separatisten. Het voorstel om meer soldaten naar het rampgebied te sturen, werd met een krappe meerderheid aangenomen. Oolooende soanningen in Donetsk. Er zijn onbevestigde berichten dat een Britse journalist in Donetsk vermist wordt. De bewoners van Donetsk vrezen voor het oplaalen van de gevechten wanneer de lichamen zijn geborgen en veel journalisten vertrokken zijn. Het hoofd van Oekraïense contra inlichtingendienst geeft aan niet te geloven dat de separatisten een onafhankelijk onderzoek zullen toestaan en ziet geen andere keus dan ze met geweld het land uit te jagen. Optreden regering en reacties internationale organisaties Voor vandaag is een dag van nationale touw afgekondigd. De reacties hierop zijn overwegend positief. Winkels, media en vervoerbedrijven hebben aangekondigd zich aan te sluiten bij de minuut stilte die rond 16 uur gehouden wordt. In diverse plaatsen, waaronder Amsterdam, worden stille tochten georganiseerd. EU-sancties tegen Russische verantwoordelilken instabiliteit Oost-Oekraïne. Reeds voorgenomen nieuwe EU-sancties voor degenen die verantwoordelijk zijn voor het Russische optreden in de Oekraïne, worden versneld ingesteld. Het gaat hierbij om reisverboden en bevriezing van tegoeden. De BZ-ministers hebben ook verzocht om strengere sancties gericht op de wapen-, energie- en financiële sectoren. Frankrijk maakte dinsdag echter ook bekend dat de verkoop van een marineschip aan Rusland door zal gaan. President Obama en Premier Rutte hebben afgesproken dat Rusland meer sancties kan verwachten als het land niet ophoudt mët het leveren van troepen en materieel aanøe rebellen. 1 liv KLM roept oo tot delen informatie voor maken van risicoafwegingen. De KLM gebruikt expertteams om constant risicoafwegingen te maken op alle vliegroutes over mogelijke risicogebieden. Die teams bedienen zich van actuele inlichtingen uit diverse bronnen zoals van autoriteiten. De KLM benadrukt dat het van groot belang is dat de wereldiuchtvaart gezamenlijk toegang heeft tot goede, accurate en relevante informatie om zo de veiligheid maximaal te garanderen. Reacties vanuit samenleving Demonstratie bil Russlsche ambassade aangekondigd. Gemeente Den Haag heeft toestemming verleend voor een demonstratie bij de Russische ambassade op zaterdag 26 juli, van tot uur. De demonstratie is volgens de organisator een protest tegen het gesol met slachtoffers en de rol van Rusland bij de vliegramp. Vraagtekens bil effect sancties. In de media worden de voorgenomen EU-sancties niet beschouwd als een sterk signaal. In de rubriek Stelling van de dag (De Telegraaf) schaart een ruime meerderheid van de bevolking zich achter de zwaardere sancties tegen Moskou. Ook In een Radio 1-interview met de burgemeester van Hilversum (13 slachtoffers) komt dit aan de orde. De burgemeester hoopte dat er dinsdag tot hardere (economische) sancties besloten zou worden. In reactie op de suggestie van de interviewster dat sancties slap zijn, zegt Broertjes dat je ook de dochter van Poetin kan uitzetten, die woont in Nederland, dan hebt u een heel ander signaal dat u kunt geven. De uitspraak van burgemeester Broertjes is opgepakt door het ED en Trouw. Volgens Trouw komt dit geluid overeen met de geluiden op Oekraïense, Russische en Nederlandse onilne fora die zich afvragen of Poetina nog welkom is in het land waar zoveel mensen zijn getroffen door de daden van haar vader. Sociale media Opluchting over repatriëring lichamen en veiligstellen zwarte dozen. Op sociale media is enige vorm van opluchting merkbaar, zowel over de bevestiging van de repatriêrlng van de lichamen van de slachtoffers, als over het overhandigen van de twee zwarte dozen aan Britse experts. Wel begint nu door te dringen dat wellicht nog niet alle lichamen vanaf de rampplaats zijn vervoerd. Veel positieve reacties op persbericht dag van nationale rouw. Het merendeel van de reacties op het Nederlandstalig internet op de bekendmaking van de dag van nationale rouw, zijn als positief en instemmend te bestempelen. Honderden reacties getuigen van een mooi gebaar. Ook worden veel initiatieven ontplooid uit respect voor de slachtoffers en nabestaanden van de ramp van vlucht MH17. Focus oo toedracht en schuld. Net als in traditionele media, wordt ook op sociale media al een paar stappen verder gekeken en verschuift de focus steeds meer naar de toedracht van het Incident en de schuldvraag. Daarbij is een duidelijke roep waarneembaar om meer emotie in de taal (communicatie) van de Nederlandse overheid, waarbij men pleit voor het eindelijk toegeven dat het gaat om een aanslag in plaats van een ongeluk. Duiding Vooruitzichten voor onderzoek zijn moeililk. De onbewaakte staat van het rampgebied en de berichten over compromittering van wrakstukken bevestigen opnieuw dat onderzoek naar de toedracht van de ramp bijzonder moeilijk zal worden. Liadementaal Vertroiwqijjk 3

72 DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK De situatie op de grond in Oost-Oekraïne blijft voorlopig nog instabiel. Hoewel onderzoekers dinsdag toegang tot het rampgebied hadden, blijft de situatie in het rampgebied instabiel wegens ontbreken van een duidelijke gezagsstructuur en het doorgaan van gevechten In de bredere regio. Dit kan de onderzoeksactiviteiten van de komende tijd negatief beïnvloeden. Om de veiligheid van de onderzoekers ter plaatse te garanderen is daarom blijvend behoefte aan real time informatie over de situatie in het rampgebied. Kans oo escalatie conflict neemt toe, vooral na berging lichamen slachtoffers. Wanneer het bergen van 4 de lichamen zal zijn afgerond, is een belangrijk humanitair doel bereikt en komt een nieuwe fase in zicht voor de nasleep van de ramp. Met het door de internationale gemeenschap bepleite onderzoek naar de toedracht van de ramp, zal de druk op de pro-russische separatisten en op Rusland verder toenemen. Intussen heeft Oekraïne dinsdag besloten tot opvoering van de troepensterkte in Oost Oekraine en lijkt Rusland nog steeds mensen en materieel naar de regio te sturen. Escalatie van het conflict na afronding van de berging van de lichamen is in dit licht een mogelijkheid waar terdege rekening mee moet worden gehouden. (

73 SN C.W rk-k cu.1.ll Ç Ç\ 3 FACT SHEET ROL 0W ONDERZOEK RAMP MH17, 22 JULI 2014 Primaire verantwoordelijkheid voor het onderzoek naar vlucht MH17 Op basis van de internationale wet- en regelgeving (ICAO) is het land, Oekraïne, waar het vliegtuig is neergestort verantwoordelijk en heeft de leiding over het onderzoek naar de toedracht. De Onderzoeksraad voor Veiligheid is op 18 juli door de Oekraïense onderzoeksraad formeel verzocht deel te nemen aan het internationaal onderzoek, Stand van zaken: Tussen de betrokken landen is afgesproken dat de 0W formeel de leiding van het onderzoek naar de MH17 ramp overneemt van de Oekraïne. Dit wordt momenteel vastgelegd in een overeenkomst tussen de onderzoeksraden van de Oekraïne en de OvV, die door het secretariaat van ICAO wordt opgesteld. Op dit moment is een concept-overeenkomst naar de 0W gestuurd voor commentaar. Op basis van informatie vanuit ICAO zullen in de overeenkomst de volgende elementen worden opgenomen: 1. De formele overdracht van het onderzoek van de Oekraïense Onderzoeksraad naar de OVV (is dus geen overeenkomst tussen lidstaten). 2. Rol en positie van de overige betrokken landen, waaronder het land van de operator (Maleisië), het land van Design en Manufacture en overige betrokken landen. Deze landen hebben het recht om een geaccrediteerde onderzoeker aan te wijzen om deel te nemen aan het onderzoek. 3. Doel van het onderzoek 4. Geheimhouding van informatie die verkregen is uit het onderzoek. 5. Rol van ICAO Bevoegdheid OVV De situatie in de Oekraïne en het verzoek om de 0W de leiding over dit onderzoek te geven is uniek. ICAO Annex 13 bepaalt dat Oekraïne het gehele onderzoek of een deel van het onderzoek kan overdragen aan een andere staat. Als de leiding formeel aan de 0W wordt overgedragen, dan is de OVV ook eindverantwoordelijk voor de uitvoering van het onderzoek overeenkomstig de voorwaarden van ICAO annex 13. Voor de overdracht van de bevoegdheden van de Oekraïense onderzoeksraad naar de 0W, is wederzijdse overeenstemming vereist tussen beide onderzoeksraden. De OvV heeft op eigen initiatief nog 2 andere onderzoeksvragen aan het onderzoek toegevoegd, over de beschikbaarheid van de passagierslijsten en naar de veiligheid van het luchtruim. Stand van zaken: Op dit moment neemt de 0W al feitelijk de leiding van het onderzoek op zich. De OVV zal de overname van de leiding van het onderzoek formeel melden aan de Minister van tenm (artikel 19 Besluit 0W). Ook de Minister van Ven) zal hierover bericht moeten worden aangezien de 0W als ZBO onder de verantwoordelijkheid van dat Ministerie valt. Gevraagd is aan ICAO om IenM hierover nader te informeren. Betrokkenheid andere landen en deelnemers onderzoek Naast Nederland en de Oekraïne behouden andere landen die op grond van ICAO rechten hebben deel te nemen aan het onderzoek of daar anderszins bij betrokken te worden hun rechten. Daarnaast mag het onderzoeksland andere partijen betrekken.

74 0

75 Stand van zaken: Van de OVV is vernomen dat op dit moment de volgende staten en organisaties een vorm van betrokkenheid hebben bij het onderzoek: Oekraïne, Maleisië, Verenigde Staten, Verenigd Koninkrijk, Australië, Polen, België, Frankrijk, Filippijnen, Eurocontrol, ICAO en EASA. Onafhankelijkheid onderzoek Annex 13 bij het ICAO-Verdrag eist onafhankelijkheid bij het uitvoeren van het onderzoek. Hiermee wordt bedoeld, dat het onderzoek alleen mag zijn gericht op het vinden van informatie ter verbetering van de veiligheid en het voorkomen van ongevallen. In de Annex 13 worden voorwaarden genoemd,om de onafhankelijkheid te waarborgen. De voornaamste voorwaarden zijn: - onderzoek, waarheidsbevinding mag niet vermengd worden met vragen naar straffen of aansprakelijkheid - onderzoeksinformatie is vertrouwelijk (mag niet openbaar worden en mag niet in rechtsprocedures worden gebruikt NB Wanneer blijkt dat sprake is van (internationale) misdaden of terrorisme kunnen bij uitzondering onderzoeksgegevens gebruikt worden voor strafrechtelijk onderzoek. Ook kan de rechter beslissen dat het verbod op het openbaar maken van onderzoeksgegevens moet worden opgeheven. - onderzoekers moeten ongehinderde toegang hebben tot ongevalinformatie Deze voorwaarden zijn gebaseerd op ICAO Annex 13 en in Nederland uitgewerkt in de Rijkswet 0W en het Besluit 0W. De 0W gaat voor hun onderzoeksprotocol uit van ICAOAnnexl3.I

76 (0

77 35 Nationaal Coördinator Tetrorismebestrijding en Veiligheid Ministerie van Veiligheid en Justitie ICCb en MCCb ncta Ceremonieel ontvangst bij terugkeer eerste slachtoffers Nationaal Crisis Centrum Nationaal Crisiscentrum Turfmarkt OP Den Haag Postbus EA Den Haag Contactpersoon  Senior Beleidsmedewerker Datum 22juli 2014 Ons kenmerk Datum/eindparaaf Ceremoniële ontvangst op vliegveld Eindhoven van de eerste terugkerende overledenen. Uitgangspunten Zorgvuldig, waardig en respectvol De nabestaanden zijn belangrijker dan de pers of hoogwaardigheidsbekleders Vertrek uit Charkov woensdagochtend Filmen inladen laatste kist van eerste vlucht, vertrek vliegtuig Korte ceremonie met erewacht van alle/zoveel mogelijk daar aanwezige internationale hulpverleners dus ook Australiërs, Oekraïne. Minuut stilte. Geen speeches. Volgende vluchten volledig afgeschermd afhandelen. Kisten worden gestapeld Aankomst Nederlandse Hercules C130 en Australische Cl? in Eindhoven woensdagmiddag om uur uur klokken luiden in Nederland Vliegtuigen opstellen bij hangar met nabestaanden, zo dat nabestaanden beste zicht hebben. Pers in een apart vak met goed zicht, maar geen zicht op nabestaanden. Accreditatieproces voor de pers Een minuut stilte voorafgegaan door trompetsignaal Auto s bij laadklep vliegtuig opstellen Kisten één voor één uitladen (dragen) en onderaan klep vliegtuig in lijkwagen laden. Door defensie in uniform Na inladen kisten, minuut stilte daarna vertrek stoet Standaards met alle vlaggen van landen van herkomst van overledenen Pagina t van 2

78 alle Hoogwaardigheidsbekleders: Koning, Koningin, Datum ministers, stas I&M, gevolmachtigde minister van Curaçao Minister van Buitenlandse Zaken van Maleisië, Minister van Handel van Maleisië, Gouverneur-Generaal Australië, ambassadeurs van landen van herkomst Voorzitters ;e en 2e Kamer Fractievoorzitters V en 2 Kamer Leden ICC8 Ambtelijke begeleiding per bewindspersoon 1 persoon. Protocol is dat hoogwaardigheidsbekleders staan bij de eerste en laatste kist. Tussentijds wordt er plaatsgenomen. Er worden geen reguliere vluchten uitgevoerd op vliegveld Eindhoven tussen uur en uur. Transport 60 zwarte rouwauto s onder begeleiding van de politie van Vliegveld Eindhoven naar de korporaal van OudHeusden Kazerne in Hilversum o Snelweg rond de stoet wordt vrîjgehouden. o Snelheid wordt aangepast aan omstandigheden Aankomst Hilversum Maatregelen rond ingang voor een ongestoorde aankomst Media coverage stopt zodra de stoet op kazerne is aangekomen Aankomst vervolgvluchten Vliegtuigen: Nederlandse Hercules, capaciteit 16 kisten Australische C17/ capaciteit ca 76 kisten / Hoofdelementen van de eerste vlucht laten terugkomen Kabinetsvertegenwoordiging, ambassadeurs Vlaggen Pendelen met lijkwagens naar hangar, vanuit daar pendelen met lijkwagens met politiebegeleiding naar Hilversum, geen vrachtwagens Gelegenheid voor nabestaanden Geen filmbeelden van het uitladen Kisten pj stapelen Nabestaanden aanwezig laten zijn bij het uitladen, betekent dat alle kisten presentabel moeten zijn. Reeds ingevlogen noodkisten afdekken met donker doek. Extra kisten zijn besteld en beschikbaar. Nationaal Crisis Centrum Nationaal Crisiscentrum 22Juli 2014 Ons kenmerk Pagina 2 van 2

79 Voorzitters - Reeds Extra Hoogwaardigheidsbekleders: 2 Nationaal Crisis Centrum Nationaal Crisiscentrum Koning, Koningin, Datum alle ministers, stas I&M, gevolmachtigde minister van Curaçao 22juli 2014 Minister van Buitenlandse Zaken van Maleisië, Ons kenmerk Minister van Handel van Maleisië, Gouverneur-Generaal Australië, ambassadeurs van landen van herkomst 1e en Kamer Fractievoorzitters 1e en 2e Kamer Leden ICCB Ambtelijke begeleiding per bewindspersoon 1 persoon. Protocol is dat hoogwaardigheidsbekleders staan bij de eerste en laatste kist. Tussentijds wordt er plaatsgenomen. Er worden geen reguliere vluchten uitgevoerd op vliegveld Eindhoven tussen uur en uur. Transport 60 zwarte rouwauto s onder begeleiding van de politie van Vliegveld Eindhoven naar de korporaal van OudHeusden Kazerne in Hilversum o Snelweg rond de stoet wordt vrijgehouden. o Snelheid wordt aangepast aan omstandigheden Aankomst Hilversum Maatregelen rond ingang voor een ongestoorde aankomst Media coverage stopt zodra de stoet op kazerne is aangekomen Q Aankomst vervoigviuchten Vliegtuigen: Nederlandse Hercules, capaciteit 16 kisten Australische C17y capaciteit ca 76 kisten / Hoofdelementen van de eerste vlucht laten terugkomen Kabinetsvertegenwoordiging, ambassadeurs Vlaggen Pendelen met lijkwagens naar hangar, vanuit daar pendelen met lijkwagens met politiebegeleiding naar Hilversum, geen vrachtwagens Gelegenheid voor nabestaanden Geen filmbeelden van het uitladen Kisten stapelen Nabestaanden aanwezig laten zijn bij het uitladen, betekent dat alle kisten presentabel moeten zijn. ingevlogen noodkisten afdekken met donker doek. kisten zijn besteld en beschikbaar. Pagina 2 van 2

80 0 0

81

82 Eerste lichamen worden woensdag 23 julï overgebracht naar Nederland. Dag van nationale rouw afgekondigd. Precies aantal geborgen lichamen nog altijd niet officieel vastgesteld. Nederland krijgt leiding onderzoek toedracht ramp. Zwarte dozen overgedragen aan OVV. Directe onderhandelingen met rebellen door Maleisië zouden hebben geleid tot vrijgave lichamen en overdracht zwarte dozen. Onderzoek bemoeilijkt door mogelijke compromittering wrakstukken. Veiligheid onderzoekers in regio blijft bron van zorg; rampgebied blijft conflictgebied. 1 IVS: pro-russische separatisten hebben vliegtuig waarschijnlijk per ongeluk neergeschoten. EU legt beperkte sancties op. Reacties: opluchting door bericht repatriëring, maar opstelling EU te slap genoemd. Roep om aanwijzing schuldige neemt verder toe. Situatebesch rijvi ng

83 1 Situatîebeschrîjving 0 (D Eerste lichamen worden woensdag 23 juli overgebracht naar Nederland. Dag van nationale touw afgekondigd. Precies aantal geborgen lichamen nog altijd niet officieel vastgesteld. Nederland krijgt leiding onderzoek toedracht ramp. Zwarte dozen overgedragen aan OVV. Directe onderhandelingen met rebellen door Maleisië zouden hebben geleid tot vrijgave lichamen en overdracht zwarte dozen. Onderzoek bemoeilijkt door mogelijke compromitterîng wrakstukken. Veiligheid onderzoekers in regio blijft bron van zorg; rampgebied blijft conflictgebied. Nieuwe aanwijzingen raketinslag. VS: pro-russische separatisten hebben vliegtuig waarschijnlijk per ongeluk neergeschoten. EU legt beperkte sancties op. Reacties: opluchting door bericht repatriëring, maar opstelling EU te slap genoemd. Roep om aanwijzing schuldige neemt verder toe.

84 0 0 t,

85 Kans op escalatie conflict neemt toe, vooral na berging lichamen slachtoffers. 4- Duïdng Vooruitzichten voor onderzoek zijn moeilijk. De situatie op de grond in Oost-Oekraïne blijft voorlopig nog instabiel.

86 Omgevingsanalyse (beeld van pers en publiek) Veel aandacht voor transport van de lichamen vanuit Oekraïne naar Nederland Dag van nationale touw door vrijwel alle media opgepakt minuut stilte vlaggen haifstok klokken luiden

87 Omgevïngsanalyse (beeld van pers en publiek) Veel aandacht voor transport van de lichamen vanuit Oekraïne naar Nederland Dag van nationale rouw door vrijwel alle media opgepakt minuut stilte vlaggen haifstok klokken luiden Çh-j Crn!d-tJ

88 0 ( )

89 Ceremonie Eindhoven 0930 ceremonie Charkow. Draaiboek Eîndhoven gereed. Zo sober mogelijk, geen bloemen. Heden 40 kisten, 61 rouwauto s Komende drie dagen steeds weer om 1600 aankomst vluchten. DEF geeft tijdsslot aan I&M sluiten luchtruim. Stoetjes naar Hilversum. Lijst van hoogwaardigheidsbekleders naar BZ. Media Alle ministers NL uitgenodigd, fractievoorzitters EK en TK. Voornamelijk koning en MP in beeld + 10 ambassadeurs Waken voor VIP parade: presentatie genodigden in twee groepen. 400 journalisten. CNN studio op Schiphol. Geen interviews. Geen commentaar ministers. Vervoer wegen vrij, tekst op borden voor 1 min stilte luchtruim Eindh dicht, vanavond boven Adam dicht i.v.m. stille tocht. Luchtruim boven kazerne: vluchtverbod aan vragen en dronesverbod moet in verordening Spoor: 1600 uur treinen stil in Eindhoven en Amsterdam. Nabestaanden naar Oirschot. CV naar Cirschot? 1 fl7 AuS tn l. 2 rin hck

90 282 body bags vervangen door 251, OVSE morgen. voor 1200 op basis van uitgedeelde versie Verzenden brief in overleg met Vrz TK Cie, morgen uit, AO Redactionele opmerkingen naar Brief update Tweede Kamer

91 Verzenden brief in overleg met Vrz TK Cie, morgen uit, AO morgen. Brief update Tweede Kamer Redactionele opmerkingen naar voor 1200 op basis van uitgedeelde versie 282 body bags vervangen door 251, OVSE

92 ( (9 0

93 Separatistengebied/plaats delict Vervolgacties rampgebied Terughalen resterende lichamen slachtoffers Bevestiging vandaag terug in het veld? BZ geeft schriftelijke opdracht aan LTFO LTFO koppelt terug over voortgang inzet in gebied BZ bevestigt voornemen Afspraken met OVSE Vervolgafspraken met separatisten. Spullen en restên in containers en verzegelen. Geen delen wrak meenemen

94 Nederland in de lead voor het onderzoek No go s onveiligheîd (binnen GO veiligheid NCW) OVV medewerker vindt het risico te groot Oordeel lokale ESE commandant Strafrechtelijk onderzoek/schuldvraag Is opgestart Aantal scenario s 30 medewerkers nationale politîe 5 Cv] Priol Mensen terug Prio2 Oorzaak Prio3 Strafrechtelijk onderzoek: wel meest gevoelig, alle communicatie via NKC 1 1

95 Nederland in de lead voor het onderzoek No go s onveiligheid (binnen GO veiligheid NCW) OVV medewerker vindt het risico te groot Oordeel lokale BSB commandant Strafrechtelijk onderzoek/schuldvraag Is opgestart Aantal scenario s 30 medewerkers nationale politie 5 OvJ Priol Mensen terug Prio2 Oorzaak Prio3 Strafrechtelijk onderzoek: wel meest gevoelig, alle communicatie via NKC

96 0

97 Communicatie Rijksoverheid plaatst twïbbon: zwart icoon op social media Website nabestaanden. Eindredactie Slachtofferhulp, advies vanuit NKC, NKC heeft toegang. Open deel live vrijdagavond 18 juli Besloten deel: vandaag 22 juli uur live le berichten meteen vanuit NKC live gezet op besloten gedeelte De website bestaat uit drie delen: deel je verhaal stel je vraag (SN) informatie betrokken instanties (o.a. input door NKC vanuit naam rijksoverheid) NKC kan via de website berichten plaatsen voor nabestaanden. Inloggegevens worden nu verstrekt aan ie kring nabestaanden: aandacht voor gebruik.

98 afgeschermd. op nabestaanden, niet individueef in beeld. Persvak Live beelden ceremonie. Wel zicht NOS en andere camera s Catering voor nabestaanden.

99 Live beelden ceremonie. Wel zicht NOS en andere camera s op nabestaanden, niet individueel in beeld. Persvak afgeschermd1 Catering voor nabestaanden. 1 t.

100 ( (9

101 Rol Ven]: opdrachtgever Rol VWS: faciliteert Rol slachtofferhulp Nederland/impactQ: moderator op forum, technisch beheer, vragen vanuit forum uitzetten bij NKC en andere organisatïes Rol NKC (NCW/VWS): monitoring, aanleveren content (feiten

102 3 Vervolgafspraken Heden 1300 MCCb: laatste zaken Eindhoven, 2 opdrachten en verzoek. Donderdag en vrijdag MCCb om 1600 Volgende ICCb s 1500 op donderdag en vrijdag. ICCb s krijgen in ochtend update. Aan eind van de week besluiten wat vergaderritme volgende week Agenda: lange termijn nazorg. NCTV en VWS bereiden samen voor.

103 Vervolgafspraken Heden 1300 MCCb: laatste zaken Eindhoven, 2 opdrachten en verzoek. Donderdag en vrijdag MCCb om 1600 Volgende ICCb s 1500 op donderdag en vrijdag. ICCb s krijgen in ochtend update. - Aan eind van de week besluiten wat vergaderritme volgende week Agenda: lange termijn nazorg. NCW en VWS bereiden samen voor.

104 k )

105 Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Ministerie van Veiligheid en Justitie E up. VRTROUWEUJ Nationaal Crisis Centrum Contactpersoon NCC Front ornce T Datum 17 juli 2014 agenda ICCb Vliegtuigcrash Malaysia Airtines Omschrijving Vergaderdatum en -tijd Vergaderplaats Aanwezig 24 juli 2014, uur NCC, Den Haag 1. Situatieschets en duiding - Overzicht inzet diverse diensten 2. Ceremonie Eindhoven - Terugblik - Komende dagen 3. Separatistengebied/plaats delict - Vervolgacties rampgebied - Terughalen resterende lichamen slachtoffers - Nederland in de lead voor het onderzoek - Strafrechtelijk onderzoek/schuldvraag 4. Lange termijn/nazorg - Overzicht aanpak 5. Communicatie 6. Vervolgafspraak pa-vtrttrouwrmjk 1 Nationaal Coördinator I tzijdlngenve1ljg

106

107 Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Ministerie van Veiligheid en Justitie Directie Risico s en Dreigingen Situatieschets en duiding Crash passagïersvliegtuïg Oekraïne Ten behoeve van ICCB van 24juli, 15,00 uur. Wijzigingen ten opzichte van de Update van vanochtend zijn in rood. Geactuallseerd tot 14:00 uur. Deze Situatieschets en duiding bevat de laatste ontwikkelingen t.a. v. de crash van het passagiersvliegtuig in Oekraïne, zoals deze worden weergegeven in de media. Hoofdpunten: Dag van nationale rouw is door Nederland als zeer passend ervaren. Ook Internationaal veel aandacht voor herdenking. Vandaag komen vanuit Charkov 74 kisten met stoffelijke overschotten naar Nederland. Aantal Nederlandse slachtoffers vastgesteld op 194. Merkel beschuldigt rebellen en Kremlin van tegenwerking onderzoek. Twee Oekraïense straaljagers zijn op woensdag door pro-russische separatisten neergeschoten. Ophef over vermeend achterhouden van inlichtingen over dreiging boven Oekraïne. Anti-Rusland demonstratie in Den Haag is geannuleerd. Nederlandse jihadisten wijzen op vermeende hypocrisie bij rouwbeieving na vliegtuigcrash. Opmerkelijk: Rookbomgooler Ministerie Ven] lijkt zich aangesloten te hebben bij pro-russische çpnrmiçten Bergen, identificeren en repatriëren slachtoffers Eerste stoffelijke overschplten in Nederland. Op woensdag om uur zijn de twee vliegtuigen aangekomen op het vliegveld van Eindhoven met daarin veertig slachtoffers. In een colonne zijn zij vanaf daar, onder grote publieke belangstelling, overgebracht naar de Korporaal van Oudheusdenkazerne in Hilversum. Vandaag komen vanuit Chprkpv 74 kisten naar Nederland. Het hoofd van het coördinatlecentrum1fl in Charkov maakte bekend dat donderdag 74 lijkkisten naar Nederland worden gevlogen, opnieuw met zowel een Nederlands als Australisch transportvliegtuig. Volgens 1 is het niet zo dat in elke kist maar één lichaam ligt. Volgens hem zitten In een kist één of meerdere lijkzakken met lichaamsdelen die kunnen toebehoren aan meerdere slachtoffers. Uiterlijk vrijdag of zaterdag zullen alle op dit moment geborgen stoffelijke overschotten zijn overgebracht naar Nederland. De aankomst wordt door de NOS niet integraal uitgezonden Aantal Nederlandse slachtoffers bijgesteld. Buitenlandse Zaken stelt dat het aantal Nederlandse slachtoffers 194 betreft, één meer dan eerder aangenomen. Het gaat om een vrouw die zowel de Duitse als de Nederlandse nationaliteit had, maar met haar Duitse paspoort reisde. Onduidelijkheid over aantal geborgen slachtoffers duurt voort. Woensdag meldde het Russische persbureau Itar-Tass dat rebellen nog zestien lichamen onder de romp van de Boeing hebben gevonden. De lichamen zouden naar een koelwagen in Torez gebracht zijn. De correspondent van Nieuwsuur kon daar echter geen nieuwe wagon ontdekken. Op het station zou wel een wagon met persoonlijke bezittingen van de slachtoffers staan. De ervaringen na de vliegramp in Tripoli hebben geleerd dat het wel een jaar kan duren voordat zulke spullen bij erfgenamen worden bezorgd. De Maleisische minister van transport en de Australische premier Abbott hebben aandacht gevraagd voor het terughalen van lichamen die nog niet gevonden zijn. 4 Departementaal vertrouwelijk 1

108 van een andere rebellenleider. Een paar uur na zijn interview met Reuters trok Chodakovski zijn uitspraken terug. Vervolgens heeft Reuters de geluidsopnamen van het interview gepubliceerd. Twee Oekraïense straaljagers neeroeschoten. Volgens het OekraTense leger zijn woensdag twee van haar straaljagers neergeschoten. Oekraïense media melden dat de Oekraïense regering heeft verklaard dat de luchtdoelraketten vanaf Russisch grondgebied zijn gelanceerd. De vliegtuigen vlogen op meter hoogte. Separatisten beweren dat ze de vliegtuigen hebben neergehaald met schouderwapens, maar dle rijken niet tot deze hoogte. Tot op heden zijn minstens zestien Oekraïense vliegtuigen neergeschoten. Mogelijk spoedzitting Doema. Een Oekraïense nieuwssite meldt dat de Russische Doema donderdag in spoedzitting bijeenkomt. De site baseert zich op een anonieme Doema-bron. Oekraïense premier dreigt met mpatregelen tegen Russische burgers. De.Oekraïense premier Jatsjenjoek heeft Oekraïners die in het bezit zijn van een Russisch paspoort gedreigd met Departementaal Vertrouwelijk 2 DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK OVSE-onderzoekers hebben woen ongnnderd in deo gevjngyan plek kunnen onderzoeken. Dat rapporteert de organisatie in een spot report. Samen met Maleisische onderzoekers werd door het Special Monitoring Mission to Ukraine (SMM) een nog niet eerder onderzocht veld aangedaan. Hier werden delen van de vliegtuigromp aangetroffen. Uit dit brokstuk lijkt volgens de OVSE te kunnen worden opgemaakt dat het vliegtuig van buitenaf werd geraakt. Wegen ook komende dagen afgesloten vanwege rouwstoet. In de buurt van Hilversum worden provinciale wegen (N234 en N417) ook de komende dagen afgesloten. De rouwstoet kan daardoor ongehinderd naar de Hilversumse kazerne rijden. Onderzoek ramp VN-politiemissie naar ramodlek zou in voorbereiding zijn. Een woordvoerder van de Oekraïense VNvertegenwoordiging heeft tegenover het ANP gezegd dat Nederland, Australië en Oekraïne werken aan een resolutie die de inzet van een VN-politiemissie op de rampplek mogelijk moet maken. De missie moet ten dienste staan van de onderzoekers, die om veiligheidsredenen nog altijd niet ter plaatse kunnen zijn. Rutte zou zijn Oekraïense collega Porosjenko om medewerking hebben gevraagd. Tegenover de Volkskrant hebben Nederlandse bronnen de berichtgeving bevestigd. Zij spreken ook over de mogelijke Inzet van Nederlandse militairen. Eenheden van de Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten van de marechaussee zijn reeds in Oekraïne aanwezig. De Ministerraad heeft volgens de media woensdagavond op het Catshuis over de resolutieplannen gesproken. In diverse media wordt door deskundigen gesteld dat een dergelijke missie een zeer risicovofle operatie zal zijn. Ook Rus in onderzoeksteam. Het internationale team dat onder leiding van OVV onderzoek doet naar de oorzaak van de vliegramp is ook Rusland vertegenwoordigd. Het team bestaat uit vijfentwintig onderzoekers. 0W: geen bewijs voor manipulatie voicerecorder. De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) heeft laten weten dat de Cockpit Voice Recorder succesvol is uitgelezen. Er is geen bewijs gevonden dat de zwarte doos is gemanipuleerd. De zwarte doos met vluchtgegevens wordt donderdag uitgelezen. Sabotageplan rebellen onderschept. Britse media schrijven over een door Britse inlichtingendiensten onderschept plan van de rebellen dat sabotage van de rampplek beoogde. Er zouden bewijzen zijn dat wrakstukken van andere vliegtuigen in het rampgebied zijn neergelegd. De rebellen zouden ook lichamen uit het gebied hebben willen verwijderen. Een BBC-verslaggeefster constateerde woensdag ter plekke dat er opnieuw persoonlijke bezittingen van slachtoffers zijn verdwenen. Ook Volkskrantcorrespondent Olaf Koens Is het opgevallen dat recent spullen zijn verplaatst of verdwenen. Opvallende stilte op rampplek. Olaf Koens meldt dat het om de rampplek opvallend stil Is. Vreemd, want de afgelopen dagen was het hier behoorlijk druk. Er waren mensen van de OVSE, onderzoekers, mensen van het forensisch instituut, en vooral rebellen, heet veel rebellen, van allemaal verschillende groeperingen. En er waren busjes, er was rommel, er waren taxi s. Nu staan er alleen nog straalwagens van de grote Amerikaanse televisienetwerken die zo live verslag kunnen doen vanaf deze plek. That s It. Merkel beschuldigt rebellen en Kremlin van tegenwerking. De Duitse bondskanselier Merkel heeft de rebellen in Oekraïne en de autoriteiten in Rusland ervan beschuldigd onvoldoende mee te werken aan het onderzoek naar de vliegramp. Deze partijen zouden te weinig doen om het geweld in de regio te beëindigen. Strijd Oekraïne Rebellenleider erkent over BUK-raketten te beschikken. Rebellenleider Aleksandr Chodakovski heeft erkend dat separatisten de beschikking hebben over het BUK-raketsysteem. Volgens Chodakovski zijn de raketten mogelijk vanuit Rusland naar OekraTne gebracht. Om bewijsmateriaal te verwijderen zou het systeem nu weer in Rusland zijn. Chodakovski was de commandant van het bataljon Vostok, een eenheid van vrijwilligers uit Rusland. Hij is onlangs aan de kant geschoven vanwege ruzie over de rol

109 DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK maatregelen wanneer zij zich inlaten met de separatistische strijd. Welke maatregelen dit zijn, is op dit moment onduidelijk. Ropkbpmgppier VenJ zou aangesloten zijn bil pro-russische separatisten in Oost-Oekraine. Engelse media berichten dat de pro-russische natlonalist 1 1 sinds maart 2014 aangesloten is bij pro Russische rebellen. Deze Litouwse man was in november 2013 verantwoordelijk voor het naar binnen werpen van een rookbom bij het ministerie van Veiligheid en )ustitie in Den Haag. 1 1 die van woonachtig was in het Verenigd Koninkrijk, zou in nauw contact staan met 1 (commandant Dombass-militie). Optreden regering en reacties internationale organisaties Oohef over vermeend achterhpuden van inlichtingen. Er is kritiek op het vermeende achterhouden van informatie over risico s voor vluchten boven Oekraîne. Volgens de voorzitter van de Europese pilotenvereniging, Nico Voorbach, was een klein aantal landen op de hoogte van de risico s van een raketaanval boven Oost-Oekraïne. De Verenigde Staten, Canada, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Australië zouden de beschikbare informatie alleen aan hun eigen luchtvaartmaatschappijen hebben doorgegeven. De president van de Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers, Steven Verhagen, hoopt dat er een databank komt waarin dreigingsinformatie voor alle luchtvaartmaatschappijen beschikbaar gemaakt wordt. Gisteravond al heeft de internationale luchtvaartorganisatie IATA over dit probleem vergaderd. Timmermans opnieuw naar Oekraïne. Minister Timmermans reist vandaag voor de tweede keer binnen een week af naar Oekraine. Ook zijn Australische collega Bishop bezoekt Kiev. Reacties vanuit samenleving Dag van nationale touw is ooed ontvangen. Met de dag van nationale rouw is eindelijk respect getoond aan de slachtoffers van de vliegramp. Dat is de teneur in de kranten, onder op tv geïntervlewde burgers. De aard van de herdenking en de eervolle, spontane reacties van Nederlanders worden erg gewaardeerd. Ook in het buitenland is met bewondering gereageerd. Veel aandacht voor de herdenking. In heel Nederland is het woensdag om vier uur stil geweest. Op de beurs van Amsterdam werd een minuut stilte In acht genomen, op het Utrechtse Domplein waren meer dan duizend mensen bijeen, op de terrassen van Enschede was het stil, evenals op de Tilburgse kermis. Langs de route die de lijkwagens aflegden stonden vele duizenden mensen. De dienst van de Raad van Kerken trok zo n duizend bezoekers. Ook op de ambtswoning van Cameron hingen woensdag de (Britse en Nederlandse) vlaggen halfstok. Dat gebeurde uit solidariteit met onze Nederlandse vrienden. Bij de Nederlandse ambassade In Kiev stonden tientallen mensen stil. Voorgenomen anti-russische demonstratie In Den Haaa geannuleerd. Deze voor aanstaande zaterdag bij de Russische ambassade geplande demo gaat niet door. De demo was volgens de initiatiefnemer gericht tegen de rol van Rusland bij de vliegramp en het gesol met onze slachtoffers. Nu de eerste lichamen terug naar Nederland komen, ziet de initiatiefneemster geen aanleiding meer voor een demonstratie. Herdenkinpstpçht in Kiev. Zondag wordt in Kiev een tocht georganiseerd voor de slachtoffers van de vliegramp. De Nederlandse ambassade is hierbij niet betrokken. De organisatie spreekt over een internationale vlaggenmars tegen terrorisme. Sociale media Er is veel waardering en ontroering voor de ceremonie omtrent de terugkeer van de eerste lichamen. Naar aanleiding van de ceremonie is er omtrent MH17 voor het eerst meet activiteit op sociale media dan de uren na de crash zelf. Veel mensen uiten hun waardering voor de respectvolle ceremonie, men geeft blijk van nationale trots en tonen hun emoties. Er is echter geen tot weinig aandacht voor de notie dat lang nog niet alle lichamen op de crashsite gevonden en geborgen zijn. Interferentie ramp MH17 en slachtoffers in Gaza. Hoewel de berichten over MH17 overheersen op sociale media, is er ook erg veel aandacht voor de vele doden en gewonden in Gaza. Regelmatig wordt in berichten over MH17 benadrukt dat men ook de gebeurtenissen in Gaza vreselijk vindt. Soms wordt de vraag gesteld waarom de slachtoffers in Gaza niet zoveel aandacht, respect of empathie van de maatschappij (inclusief de overheid) krijgen als de slachtoffers van MH17. Incidenteel wordt op deze vragen gereageerd met de opmerking dat moslims zich altijd aanstellen. Vanuit jihadistische hoek wordt op de Nederlandstalige sociale media gesproken over hypocrisie omdat er wel gerouwd zou worden om Nederlanders en niet om moslims in Gaza. Vanavond is er in de Haagse Schilderswijk een door (pro-)jihadisten georganiseerde demonstratie gepland, gericht tegen het Israëlische optreden in Gaza. Tijdens deze demo kan dit genoemde sentiment mogelijk terugkomen. Departementaal Vertrouwelijk 3

110

111 Ivoor OEPARTEMENTAAL VERTROUWELUK Duiding Dao van nationale touw door Nederlandse bevolking als Dassend ervaren. De dag van nationale touw en de grote publieke belangstelling voor de colonne langs de route naar Hilversum, wijst op de grote maatschappelijke behoefte die bestaat aan gemeenschappelijk touwen in Nederland naar aanleiding van de vliegramp. Anders dan met eerdere vliegrampen met grote aantallen Nederlandse slachtoffers, die uiteraard ook gepaard gingen met herdenkingen, wordt deze huidige maatschappelijke behoefte hoogstwaarschijnlijk veroorzaakt door het thans bewust menselijke handelen dat ten grondslag ligt aan de ramp. Of deze touw om kan omslaan In (enigerlei vorm van) maatschappelijk woede zal erg afhankelijk zijn van het verdere verloop van het onderzoek en mogelijke_uitkomsten daarvan. Onduidelijkheid over meerdere lichamen in kisten. Uit de woorden van Is te concluderen dat er zich mogelijk meerdere lichamen in één kist kunnen bevinden. Dit lijkt te contrasteren met eerdere mededelingen door de overheid dat er in een kist zich maar één lichaam zou bevinden. Het is mogelijk dat op bij sommigen dit gevoelige reacties kan oproepen in verband met vermeende ongevoeligheid. Op dit moment wordt dit sentiment op sociale media (nog) niet gesignaleerd. )ihadistische sociale media De vermeende hypocrisie bij de rouwbeleving waar de Nederlandse jihadisten op sociale media op wijzen, 1. Hiervoor zijn echter op dit moment geen duidelijke aanwijzingen. Rookbomgooier Ven) zou aangesloten zijn bij yro-russische separatisten in Oost-Oekraïne. Het bericht uit de Engelse kranten is nog niet bevestigd. Het motief van 1 - het werpen van de rookbom in het Ministerie van Ven) was diens onvrede over de Nederlandse omgang in de Dolmatov zaak. Eerder had deze Russische asielzoeker, die net Een Ander Rusland behoorde, zelfmoord gepleegd in zijn cel. erd na zijn daad in Nederland tot vier weken onvoorwaardelijke celstraf veroordeeld. Eerder was n het kader van de Dolmatov-zaak al medeverantwoordelijk voor een protest bij de Nederlandse ambassade in Londen, waarbij ook een rookbom werd ontstoken. aisz1tot ( ) 0 Departementaal Vertrouwelijk 4

112

113 - Defensie, - Koninklijk AGENDAPUNT 1 Overzicht activiteiten Nederland m.b.t. MH 17 Versie 24 juli 2014 InterdeDartementale Commissie Crisisbeheersino t ICCb) - Ven] - Buitenlandse Zaken - Defensie - Infrastructuur en Milieu - Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, AIVD - VwS Onder voorzitterschap NCTV Ministeriële Commissie Crisisbeheersing fmccb) - Algemene Zaken - Veiligheid en Justitie, inclusief NCTV - Buitenlandse Zaken - Defensie Afstemminsoverleg Bewaken en Beveiligen Binnenlandse Zaken, AIVD MIVD - Nationale Politie, Dienst Landelijke Informatieorganisatie (DLIO) Onder voorzitterschap NCTV Uitvoering Overleg (Bewaken en Beveiligen) - Openbaar Ministerie - Buitenlandse Zaken Marechaussee, Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten (BSB) Dienst Bewaken en Beveiligen - Politie-eenheden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht - Onder voorzitterschap NCW Nafase (wordt opgestart), inclusief deelproject Nationale Herdenking - Buitenlandse Zaken - Veitigheid en Justitie, NCC, LOCC - Algemene Zaken Volksgezondheid, Wetenschap en Sport - Defensie - Korps Nationale Politie / SGBO Landelijke Eenheid, Landelijke Recherche, LTFO - Slachtofferhulp Nederland - Stichting Arq (Psychotrauma Expert Groep) Crisisoverleg Buitenlandse Zaken - Crlsisoverleg op departement met betrokken directies binnen Buitenlandse Zaken. Politie - In Nederland worden 464 medewerkers van de politie ingezet. Dit Is exclusief de bijstand van Defensie. 1 C 1Vanuit politie Nederland wordt er vanuit verschillende eenheden ingezet. Hierbij valt te denken de inzet in Hilversum, Eindhoven, ondersteuning bij herdenkingen enz. Defensie - Defensie heeft twee locaties ingezet: het militaire vliegveld Eindhoven en de Korporaal Van Oudheusdenkazerne in Hilversum. De inzet voor de ceremonie op het vliegveld is ongeveer 170 personen. - In Hilversum zijn verschillende eenheden bezig: moftuariumgroep, forensische tandexperts, ICT-ondersteuning en CBRN-specialisten. Nationaal CrisisCentrum (NCC) - Het NCC is sinds de crash vorige week donderdag opgeschaald t.b.v. de ondersteuning nationale crisisbesluitvorming. Daarnaast was/is er inzet voor de nabestaandenbijeenkomst en de ceremonies op Eindhoven.

114 _1

115 - Het Overzicht Nederland in Oekraïne Politie / Landelilk Team Forensische Oos,oring - In Oekraïne zijn 27 medewerkers aanwezig. Zij doen werkzaamheden voor LTFO, bewaken en beveiligen en logistiek. Zijn worden ondersteund door een tolk. Ambassade - De ambassade is bezet met 15 personen (Chef de Post + staf). Daarnaast zijn er 8 consulaire ondersteuners extra ingezet op de ambassade. Defensie / Brigade Sgeciale 3eveiligingspodrachten (BSB ) - Vanuit Defensie zijn 13 personen aanwezig op het vliegveld in Charkov voor de logistieke ondersteuning van de vluchten tussen Charkov en Eindhoven. - prnerking; de aantallen vanuit Defensie zijn aan grote wisselingen onderhevig. Ooenbaar Ministerie - Het Nederlandse Openbaar Ministerie doet een oriënterend onderzoek doen naar het neerstorten van vlucht MH17 in Oekraïne. Sinds zaterdag is een officier van justitie van de afdeling internationale misdrijven in Kiev. In Nederland is sinds vier jaar de Wet Internationale Misdrijven van kracht waarmee het OM ook in het buitenland mensen kan vervolgen die zich schuldig maken aan een oorlogsmisdrijf tegen Nederlanders. Onderzoeksraad Voor Veiligheid 0W heeft de leiding over het onderzoek en is aanwezig met 4 personen. Het internationale team bestaat uit 24 onderzoekers. De 4 medewerkers worden ondersteund door 2 personen. NCW - Vanuit de Directie Bewaken Beveiligen en Burgerluchtvaart van de NCV zijn 2 medewerkers aanwezig. c c Politie zj Defensie Ambassade AIVD Openbaar Ministerie NCrV 12 LTFO 5 DBB 10 logistiek 1 tolk 28 totaal 13 ondersteuning voor vluchten 15 medewerkers (mci. ambassadeur) 8 consulaire ondertsteuners 22 totaal 2 liaisons 1 Officier van Justitie 2 medewerkers DB3 -k

116

117 Nationaal Coördinator Terrorismebestrïjding en Veiligheid Ministerie van Veiligheid en Justitie Ven], NCTV nota Van AV ICCB: Nafase MH17 Directie Weerbaarheidsverhoging Ministerie Veiligheid en Justitie Turfmarkt OP Den Haag Postbus H Den Haag www. nctv.nl Contactpersoon Tl Datum Ons kenmerk xx Dossiernummer xx Concipiënt Aanleiding Door het grote aantal slachtoffers van de ramp MH17, de grote nationale spreiding van slachtoffers en verwanten en de betrokkenheid van 56 gemeenten, is coördinatie en afstemming van de nafase op nationaal niveau noodzakelijk. Advies Kennis te nemen van de eerste opzet van het advies Nafase MH17 en uw goedkeuring te geven aan verdere uitwerking hiervan. Achtergrond Het Ministerie van Ven] zal vanuit de coördinerende rol bij de crisisbeheersing het proces nafase coördineren en daarbij nauw optrekken met (o.a.) de ministeries van AZ, VWS en BZ. Indien noodzakelijk zal de ICCB op latere momenten worden geïnformeerd over de voortgang van de nafase en de overdracht naar de reguliere processen. Hoewel gemeenten verantwoordelijk zijn voor nazorg en uitvaartverzorging van haar inwoners zijn zal ook op nationaal niveau coördinatie in de nafase nodig zijn. Zodra nationale coördinatie niet langer nodig is, vindt overdracht plaats naar de reguliere processen. Pagina 1 van 2

118

119 Doelen & planning Eerder is besloten het proces nafase op te starten om een eenduidige werkwijze van de betrokken organisaties mogelijk te maken. Directie weerbaarheidsverhoging Ministerie Veiligheid en Justitie Tot dit proces nafase behoren: Datum 1. Identificatie 5maart Repatriëring 0n5 kenmerk 3. Communicatie 4. Coördinatie 5. Nafase 6. Informatiebijeenkomst ( in Nieuwegein) 7. Herdenking voor Nederlandse slachtoffers 8. Opsporingsonderzoek 9. Politieke verantwoording 10. Evaluatie In de bijlage (Planningsmatrix) zijn per thema de voorziene deelprocessen en betrokken organisaties! ministeries beschreven. Deelnemende organisaties Ministerie van Algemene Zaken Ministerie van Buitenlandse Zaken Ministerie van Volksgezondheid, Wetenschap en Sport Ministerie van Veiligheid en Justitie Ministerie van Defensie Korps Nationale Politie / SGBO Landelijke Eenheid Landelijke Recherche Landelijk teams forensische opsporing (LTFO) Slachtofferhulp Nederland Stichting Arq. Onderzoeksraad voor de Veiligheid Pagina 2 van 2

120 t

121 n Planningsmatrix proces Nazorg Maiaysian Alrilnes Crash versie Thema Onderwerp 1e actor Overige actoren 1. Identificatie 1. Slachtoffers Nationale Politie fle/ltfo) BZ 2. Verkrijgen Nationale Politie BZ verwanteninformatie fle/ltfo/familierechercheurs) Lokaal bestuur 3. Juridisch vraagstuk verstrekken BZ Nationale Politie (LE/LTFO) persoonsgegevens V&] 2. Repatriëring 1. Transport slachtoffers BZ Nationale Politie t LE/LTFO) Eurocross 2. Transport bezittingen BZ Malaysian Airlines DEF Eurocross 3. Overdracht slachtoffers BZ V&J fncc/locc) DEF Eurocross 4. Niet geïdentificeerde BZ Nationale Politie (LE/LTFO) slachtoffers die mogelijk naar Nederland komen (evt. andere nationaliteit) 3. Communicatie 1. Instellen (website) Informatie Slachtofferhulp Nederland Stg ARQ Verwijs_Centrum_(IVC) 2. Informeren Openbaar Bestuur V&J NCC 3. Media/Woordvoering voor BZ V&J overdracht slachtoffers NKC 4. Media!Woordvoering na V&J AZ overdracht slachtoffers BZ 4. Coördinatie 1. Algemeen/Crisisbesluitvorming V&J AZ BZK BZ VwS DEF VWS Het IVC is een 1-loket functie die via het internet wordt aangeboden aan getroffenen/lotgenoten van rampen door Slachtofferhulp Nederland met medewerking van Stichting ARQ in opdracht van het ministerie van Veni.

122 Nederlandse BZ slachtoffers AZ vws vws l&m 2. BZ V&J Activiteiten Oekraine l&m DEF 3. Activiteiten Nederland V&J AZ BZ 4. Opsporing en onderzoek Nationale Politie (LE) V&J l&m DEF BZK DEF OM GGD 2. V&J OM Juridische zaken Lokaal Bestuur 3. FIN V&] Financieel 4. DEF BZ Logistiek 5. Nafase 1. Nazorg/Psychosociale hulp VWS Slachtofferhulp Nederland 6. Informatiebijeenkomst 1. Heeft plaatsgevonden op Herdenking voor 1. Herdenking V&J/VWS VWS Slachtofferhulp Nederland Locatie gemeente Familierechercheurs) Nationale Politie (LE/LIFO, RVD NCC AZ NKC juli. LOcc Nationale Politie (familierechercheurs) Stg ARQ

123 StgARQ Locatie Veiligheidsregio Locatie Commissaris van de Koning 8. Opsporingsonderzoek 1. Wie en op welke wijze BZ OvV VN NKC V&j l&m DEF BZK 2. Veiligheid ter plaatse BZ Nationale Politie tle) OM VN DEF 3. Wat te communiceren BZ NKC 9. Politieke V&] AZ verantwoording BZ 10. Evaluatie V&i AZ I&M VWS DEF BZK BZ l&m vws DEF BZK

124 (9

125 (ii Factsheet nazorg vliegtuigramp MH17 Dcc vws, met input van Stichting Arq en Slachtofferhulp Nederland 1 24juli2014 Deze notitie bestaat uit twee onderdelen: Richtlijnen m.b.t. tot psychosociale nazorg; II. Een overzicht van de lopende nazorgactiviteiten. RICHTLIJNEN PSYCHOSOCIALE NAZORG 1. Uitgangspunten Psychosociale hulpverlening Psychosociale hulpverlening (PSH) blijft altijd maatwerk: - Aansluiten bij behoeften, problemen, draagkracht en eigen mogelijkheden van getroffenen: ieder individu heeft maatwerk nodig. - Constante aandacht voor naadloze overdracht en toeleiding naar de juiste hulpverlening. - Rekening houden met risicofactoren, bijv. lange duur tot identificatie, aanhoudende machteloosheid en onzekerheid, hele families getroffen. Uit onderzoek en eerdere ervaringen (o.a. Tripoli, Turkish Airlines Crash, Koninginnedag, Alphen a/d Rijn) is gebleken dat de PSH nazorg een periode van minstens 2 jaar moet beslaan. Belangrijk daarbij: - Aansluiten bij dynamiek: verliesverwerking komt pas op gang na identificatie en afscheid van naasten: er is grote variatie in het moment waarop nabestaanden kunnen gaan touwen. - Aansluiten bij fase: verliesverwerking kent verschillende stadia. Informatievoorziening en de mate en vorm van ondersteuning dienen hierop aan te sluiten. 2. Richtlijn korte termijn De eerste dagen na de vliegramp hebben veel in het teken gestaan van collectief verdriet, met lokale herdenkingen, een informatiemiddag voor alle nabestaanden en een dag van nationale touw. Wat te doen in de volgende weken: Insteken op persoonlilke ondersteuning, gericht en op maat informeren en het stimuleren van lotgenotencontact. Niet meer te veel actief organiseren. Concrete behoeften en problemen in kaart brengen, bronnen: het Informatie en Verwijscentrum, de familierechercheurs en vragen die binnenkomen bij Slachtofferhulp en overheid. Anticiperen op ontwikkelingen als repatriëring, identificatie, uitvaart/afscheidsrituelen in eigen kring, nationale herdenking, samenleving pakt de draad weer op (sluiten condoleanceregisters, opruimen spontane monumenten), scholen beginnen weet. 3. Richtlijn lange termijn Op lange termijn kunnen enkele momenten worden onderscheiden waarbij extra informatie en ondersteuning gewenst kan zijn, bijvoorbeeld: Verdere escalatie in Oekraïne; Bekend worden onderzoeksrapport; Uitlevering/berechting schuldigen; (discussies over een op te richten) monument; Jaardag. 1

126 Tijdige signalering van klachten en verminderde zelfredzaamheid is belangrijk: Zelfscreenings hiertoe kunnen (buy, via het IVC) zelfscreeningsinstrumenten worden aangeboden. instrumenten 1 Arq Psychotrauma Expertgroep is een samenwerkingsverband van experts/deskundigen op het terrein van veerkracht, de gevolgen van schokkende gebeurtenissen en psychotrauma. Stichting Impact Landelijk kennis & adviescentrum psychosociale zorg en veiligheid bi] schokkende gebeurtenissen is onderdeel van Arq. 2 (9 (0 II. OVERZICHT NAZORGACTIVITEITEN In samenwerking met Arq Psychotrauma Expertgroep1 en Slachtofferhulp Nederland heeft de Rijksoverheid een plan gemaakt voor nazorg en psychosociale hulpverlening. Een aantal activiteiten wordt op korte termijn ingezet en is al heel concreet, een aantal andere activiteiten krijgt in de komende weken en maanden vorm. :. : De planning op de langere termijn is afhankelijk van de behoeften en de reacties van de nabestaanden binnen het IVC en de samenleving. Wat hieronder wordt weergegeven is dus een globaal plan dat de komende periode wordt aangepast en bijgewerkt naar de omstandigheden. Voor dit soort situaties is het gebruikelijk dat de overheid een (nationale) herdenkingsbijeenkomst organiseert. Waarschijnlijk vindt deze plaats in september. VWS neemt het voortouw in de Organisatie van deze bijeenkomst. Betrokken ministeries: Ven], BZ en AZ. Herdenkings In veel gemeenten en buurten zullen ook herdenkingsmomenten bijeenkomsten georganiseerd worden. Eventueel kunnen ook vervoigbijeenkomsten worden georganiseerd, bijvoorbeeld een jaar na de crash. Voor de Organisatie van herdenkingsbijeenkomsten is een praktische handreiking beschikbaar. Vanuit het Informatie en Verwijs Centrum zal Slachtofferhulp NL i.s.m. Arq naar behoefte informatiebijeenkomsten organiseren over technische en praktische Informatiebijeen onderwerpen waar de nabestaanden in de komende periode tegenaan kunnen komsten voor lopen. U kunt daarbij denken aan onderwerpen als nalatenschap, financiën, nabestaanden juridische aangelegen etc. Ook rouwverwerking en psychosociale gevolgen zullen hier aan bod komen. blijft bereikbaar om nabestaanden te ondersteunen bij de rouwverwerking. Te allen tijde is het doel ervoor te zorgen dat mensen zelf. Slachtofferhulp verantwoordelijk blijven voor hun herstel, maar soms kan een gesprek met n ivi Lie e 1 d d, medewerkers van slachtofferhulp daarbij helpen. Daarnaast kan begeleiding. Slachtofferhulp en slachtofferhulp nabestaanden begeleiden bij onder andere juridische trajecten en praktische zaken waar zij mee te maken krijgen. uisa sen h mensen de gebeurtenis en het verlies niet goed kunnen verwerken, Als verwijst slachtofferhulp naar de huisarts. De huisarts kan beoordelen of en zo ja welke aanvullende hulpverlening nodig is. Via het Informatie en Verwijs Centrum, de servicelijn van Slachtofferhulp Monitoring Nederland en de GGD en zal gemonitord worden of er specifieke doelgroepen zijn die extra advies of begeleiding nodig hebben. De komende periode wordt uitgewerkt door Arq hoe dit vorm moet krijgen.