GEAVANCEERDE REGELING VAN GEOTABS GEBOUWEN MPC IN HOLLANDSCH HUYS

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "GEAVANCEERDE REGELING VAN GEOTABS GEBOUWEN MPC IN HOLLANDSCH HUYS"

Transcriptie

1 Damien Picard 1 (damien.picard@mech.kuleuven.be), Lieve Helsen 1 (lieve.helsen@mech.kuleuven.be) GEAVANCEERDE REGELING VAN GEOTABS GEBOUWEN MPC IN HOLLANDSCH HUYS 1 KU Leuven, departement Werktuigkunde, Toegepaste Mechanica en Energieconversie 1/ 20

2 Inhoudstafel I. Situering A. Regeling van GEOTABS kantoren B. Optimale regelaar II. MPC voor Hollandsch Huys III. Resultaten IV. Besluit 2/ 20

3 Situering: Regelingsprobleem GEOTABS gebouw met ventilatie + flexibiliteit tijdverschuiving (P el ) [h] + kleinere pieklasten [min] + interne winst, zonnewinst [min] +! Tegenstelde strategieën van systemen [h] + BKA + nachtventilatie + comfortband [h] + intermitterend gedrag (tijd voor opstart) [h] Hybride GGWP (ketel, koelmachine, koeltoren) + optimale inschakeling > intrinsiek moeilijk ([X. Xu 2007]) [ min / h ] + thermische balans bodem [ jaren ] GGWP (+buffer) + WP < > Buffervat (cycling, warmteverlies, dimensionering,..) [ min / h ] + T buffer [ min / h ] Extra: speciale ruimten, ramen, vakantie, 3/ 20

4 Situering: Regeling van GEOTABS kantoren GEOTABS gebouw met ventilatie BKA + nachtventilatie Hybride GGWP (ketel, koelmachine, koeltoren) Moeilijk en te weinig ervaring breed bereik van tijdsconstanten meerdere criteria te optimaliseren: thermisch comfort, energiegebruik, thermische balans bodem combinatie van snelle en trage systemen, de ene kan de andere overrulen hybride systemen prioriteiten onzekerheden... GGWP (+buffer) Optimale regelaar om te leren 4/ 20

5 Situering: optimale regelaar Hoe moet ik de BKA aansturen in het weekend zodat de beton wordt voorgekoeld en de ruimtetemperatuur toch voldoende hoog is op maandagochtend? Invloedsfactoren: 1) Buitentemperatuur 2) Binnentemperatuur 3) Aanvoertemperatuur 4) Luchtgroepvermogen 5) Weersvoorspelling (T, zon, wind, ) 6) Interne winsten 7) Structuur van het gebouw 8) 5/ 20

6 Situering: optimale regelaar Modelgebaseerde regelaar [E.F Camacho and C. Bordons] [ D.E. Seborg, T.F. Edgar, D.A. Mellichamp, Process Dynamics and Control, tweede editie, John Wiley Sons, New York, 2004 ] 6/ 20

7 Situering: optimale regelaar Modelgebaseerde regelaar 7/ 20

8 Situering: optimale regelaar Modelgebaseerde regelaar voor gebouwen wereldwijd 8/ 20

9 MPC voor Hollandsch Huys 9/ 20

10 MPC voor Hollandsch Huys Wat kan geregeld worden? GGWP: aan / uit Merk op: lange termijn thermische balans mag buiten de optimale regelaar beschouwd worden ([Verhelst 2012]) Luchtgroep en ventilatie Merk op: snel reagerend systeem Ook belangrijk BKA aanvoertemperatuur en massadebiet + maximaal vermogen van warmtepomp (verwarming en koeling) 10 / 20

11 MPC voor Hollandsch Huys Uitdagingen MPC formulering Robuustheid Regelaarmodel Gebouwbeheersysteem Tool voor MPC evaluatie 11 / 20

12 MPC voor Hollandsch Huys MPC formulering Doelfunctie: Comfort: 3 x zonetemperatuurmeting Energie: 6 x energie naar verwarmingcircuit Algemeen: Voorspellingshorizon 49u Oplossing om de 10 min 4620 optimalisatievariabelen 30 termen in doelfunctie Matlab 12 / 20

13 MPC voor Hollandsch Huys Regelaarmodel 13 / 20

14 MPC voor Hollandsch Huys Tool voor MPC evaluatie 14 / 20

15 MPC voor Hollandsch Huys Gebouwbeheersysteem (GBS) MPC Backup Minimale wijziging aan PRIVA GBS Switch naaroorspronkelijke regeling Mogelijke problemen: internetverbinding, weersvoorspellingen, serveronderhoud, Robuustheid: Watchdog Terug naar backup regeling SMS alarm 15 / 20

16 MPC voor Hollandsch Huys 16 / 20

17 Resultaten RBC MPC Aantal vergeleken dagen Minimale buitentemperatuur [ C] 3,9 3,7 Maximale buitentemperatuur [ C] 12,5 11,4 Gemiddelde buitentemperatuur [ C] 4,7 4,4 Warmte uit de bodem [kwh] WP elektriciteit [kwh] Aan/uit schakelingen WP werkingstijd [h] Comfort overtredingen (EN15251 class B) [Kh] 12,8 0,56 17 / 20

18 Resultaten Gemiddelde buitentemperatuur Comfort overtredingen MPC energiebesparing MPC 2,14 [ C] 2,88 Ku RBC periode 1 2,02 [ C] 17,50 Ku 22,77 % RBC periode 2 3,02 [ C] 10,40 Ku 11,37 % MPC scoort beter: MPC besparing rond 17% MPC veroorzaakt minder aan / uitschakelingen van WP MPC gebruikt meer het nachttarief MPC veroorzaakt minder comfortovertredingen MAAR: RBC aan het midden/einde van de winter terwijl MPC aan het begin Te weinig data voor volledige vergelijking Luchtgroep heeft een aparte regeling 18 / 20

19 Resultaten MPC RBC 19 / 20

20 Besluit "In theory, theory and practice are the same. In practice, they are not. Albert Einstein. 1. HET KAN! MPC kan technisch geïmplemeteerd worden in gebouwen 2. HET WERKT! MPC is effectief een efficiëntere regelstrategie dan RBC (voor GEOTABS gebouwen) 3. HET IS EEN UITDAGING op meerdere vlakken 4. HET LEERT! Optimale regeling laat toe om betere RBC strategieën te ontwikkelen 20 / 20

21 Besluit Met dank aan: GEOTABS project, Jan Široký, Jan Hoogmartens, Bertho Palmers, Lieve Helsen en alle medewerkers. 21 / 20

Regeling van grondgekoppelde warmtepompsystemen in kantoorgebouwen. C. Verhelst, L. Helsen KULeuven, Toegepaste Mechanica en Energieconversie

Regeling van grondgekoppelde warmtepompsystemen in kantoorgebouwen. C. Verhelst, L. Helsen KULeuven, Toegepaste Mechanica en Energieconversie egeling van grondgekoppelde warmtepompsystemen in kantoorgebouwen C. Verhelst, L. Helsen KULeuven, Toegepaste Mechanica en Energieconversie Inhoudstafel Situering Grondgekoppelde warmtepompsystemen Huidige

Nadere informatie

Damien Picard, KUL, Gebruikerscommissie, REGELAARMODELLEN VOOR MPC

Damien Picard, KUL, Gebruikerscommissie, REGELAARMODELLEN VOOR MPC Damien Picard, KUL, Gebruikerscommissie, 17 10 2016 REGELAARMODELLEN VOOR MPC Inhoud Inleiding Herinnering: wat was nog MPC? MPC mss niet meer zo ver! Waarom MPC nog niet (echt) in de markt? Technieken

Nadere informatie

Mathias Coomans, Dilbeek, 14 november 2013 SMART GEOTHERM CASES

Mathias Coomans, Dilbeek, 14 november 2013 SMART GEOTHERM CASES Mathias Coomans, Dilbeek, 14 november 2013 SMART GEOTHERM CASES 1 Onderzoeksactiviteiten 1. Kennisopbouw & State-of-art 2. Praktijkonderzoek (energiepalen) 3. Modellering componenten 4. Globaal simulatiemodel

Nadere informatie

Optimale regeling van gebouwen door gebruik van modelgebaseerde voorspellende regeling

Optimale regeling van gebouwen door gebruik van modelgebaseerde voorspellende regeling Optimale regeling van gebouwen door gebruik van modelgebaseerde voorspellende regeling Filip Jorissen KU Leuven 20 oktober 2016 Antwerpen Context Modelgebaseerde voorspellende regeling Praktijksituering

Nadere informatie

Ontwerp van boorveld met behulp van optimalisatie

Ontwerp van boorveld met behulp van optimalisatie Ontwerp van boorveld met behulp van optimalisatie Workshop: Dynamisch simuleren van GEOTABS-gebouwen Clara Verhelst, Department of Mechanical Engineering K.U.Leuven clara.verhelst@mech.kuleuven.be http://www.mech.kuleuven.be/en/tme/research/thermal_systems

Nadere informatie

Monitoring en simulatie van een GEOTABS kantoorgebouw nabij Brussel: doorgedreven opvolging bevestigt en verbetert de verwachte performantie

Monitoring en simulatie van een GEOTABS kantoorgebouw nabij Brussel: doorgedreven opvolging bevestigt en verbetert de verwachte performantie Monitoring en simulatie van een GEOTABS kantoorgebouw nabij Brussel: doorgedreven opvolging bevestigt en verbetert de verwachte performantie Wim Boydens, Boydens engineering Het GEOTABS concept Gebruik

Nadere informatie

Optimale regeling van GEOTABS

Optimale regeling van GEOTABS Optimale regeling van GEOABS Workshop: Dynamisch simuleren van GEOABS-gebouwen Clara Verhelst, Department of Mechanical Engineering K.U.Leuven clara.verhelst@mech.kuleuven.be http://www.mech.kuleuven.be/en/tme/research/thermal_systems

Nadere informatie

Stookplaatsrenovatie Energie-efficiëntie zit hem in de hydraulica!

Stookplaatsrenovatie Energie-efficiëntie zit hem in de hydraulica! Seminarie Duurzame Gebouwen Stookplaatsrenovatie 07 december 2018 Energie-efficiëntie zit hem in de hydraulica! Over de impact van de hydraulica op de uiteindelijke systeemprestaties Dr. ing. Roel Vandenbulcke

Nadere informatie

Meet- en regeltechniek

Meet- en regeltechniek Meet- en regeltechniek Een kennismaking 18-06-2013 / Jan Peter Hellenthal Agenda Introductie Meet- en regeltechniek: wat / waarom? Opzet installaties Basiskennis Proceskennis Projectbeheersing Afronding

Nadere informatie

Damien Picard, 07/09/2017 KRACHT VAN DYNAMISCHE SIMULATIES

Damien Picard, 07/09/2017 KRACHT VAN DYNAMISCHE SIMULATIES Damien Picard, 07/09/2017 KRACHT VAN DYNAMISCHE SIMULATIES Wat betekent dynamische simulatie? Simulatie = model dat realiteit nabotst http://www.arcon.pk/understanding energy modeling and building simulation/

Nadere informatie

Prioriteiten 2011 / 2012

Prioriteiten 2011 / 2012 Vandaag: Introductie DHPA Wat zijn lucht/water (hybride) warmtepompen Achtergronden bij toepassing Integrale benadering Mogelijke labelstappen/resultaten Hoe nu verder? 1 Ondersteund door: Prioriteiten

Nadere informatie

Damien Picard, 07/09/2017 DESIGN OPTIMALISATIE TOOL

Damien Picard, 07/09/2017 DESIGN OPTIMALISATIE TOOL Damien Picard, 07/09/2017 DESIGN OPTIMALISATIE TOOL Gegeven 1: gebouw concept door architect voorgesteld Gebouwontwerp 2: ruwe schatting van koel en verwarmingsvermogen / energie Automatiseren 3: Voor

Nadere informatie

PARTNERMEETING 11 SEPTEMBER 2014

PARTNERMEETING 11 SEPTEMBER 2014 PARTNERMEETING 11 SEPTEMBER 2014 Agenda: Stand van zaken KULeuven (Damien P.) VITO (Johan D.) WTCB (Gust V., Gerrit D.) Verslag vorige vergadering: overige actiepunten Varia WPP Code van goede praktijk

Nadere informatie

Its time for Greenovation C2F. Crystal Climate Floor CRYSTAL CLIMATE FLOOR EEN KLIMAATVLOER MET EEN SLIMME THERMISCHE ACCU. www.oc-autarkis.

Its time for Greenovation C2F. Crystal Climate Floor CRYSTAL CLIMATE FLOOR EEN KLIMAATVLOER MET EEN SLIMME THERMISCHE ACCU. www.oc-autarkis. Its time for Greenovation C2F Crystal Climate Floor CRYSTAL CLIMATE FLOOR EEN KLIMAATVLOER MET EEN SLIMME THERMISCHE ACCU www.oc-autarkis.nl Inhoudsopgave Een unieke vloer met een thermische accu De werking

Nadere informatie

Voorstellen. Saman Groep

Voorstellen. Saman Groep Voorstellen Saman Groep Opgericht in 1921 Ca. 120 collega s Onderscheidend door focus op klantspecifieke en innovatieve producten en diensten binnen de installatie & elektrotechniek Advies Engineering

Nadere informatie

COMFORTVERBETERING ENERGIEBESPARING MEER DAN 15% EFFECTIEVE CO2-REDUCTIE TERUGVERDIENTIJD MINDER DAN 5 JAAR

COMFORTVERBETERING ENERGIEBESPARING MEER DAN 15% EFFECTIEVE CO2-REDUCTIE TERUGVERDIENTIJD MINDER DAN 5 JAAR COMFORTVERBETERING ENERGIEBESPARING MEER DAN 15% EFFECTIEVE CO2-REDUCTIE TERUGVERDIENTIJD MINDER DAN 5 JAAR METEOVIVA CLIMATE: MEER COMFORT VOOR MINDER GELD VLIEGVELD DÜSSELDORF 20% Naarmate gebouwen beter

Nadere informatie

Actielijst Erkende Maatregelen

Actielijst Erkende Maatregelen 1/11 Actielijst Erkende Maatregelen Code Actie Mijn situatie Wanneer? Ventileren van een Ruimte GC1 Ventilatiekanalen isoleren De ventilatiekanalen zijn niet geïsoleerd, het ventilatiesysteem staat tijdens

Nadere informatie

4 Energiebesparingsadvies

4 Energiebesparingsadvies 4 Energiebesparingsadvies 4.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt het energiebesparingsadvies voor het gebouw gepresenteerd. Allereerst wordt een inventarisatie gegeven van de reeds getroffen en onderzochte

Nadere informatie

WERKGROEP 18 JUNI 2015

WERKGROEP 18 JUNI 2015 WERKGROEP 18 JUNI 2015 AGENDA Verwelkoming (voorzitters) Stand van zaken (WTCB Luc François) Checken van de haalbaarheid en de mogelijkheden van ondiepe geothermie bij renovatie (Stad Gent Indra Van Sande)

Nadere informatie

Comfortverhoging en energieoptimalisatie door slim anticiperen met MPC (Model Predictive Control) Filip Jorissen Wim Boydens Lieve Helsen

Comfortverhoging en energieoptimalisatie door slim anticiperen met MPC (Model Predictive Control) Filip Jorissen Wim Boydens Lieve Helsen Comfortverhoging en energieoptimalisatie door slim anticiperen met MPC (Model Predictive Control) Filip Jorissen Wim Boydens Lieve Helsen Context: Systeemintegratie Image source: creative commons & pixabay.com

Nadere informatie

11/09/2012 CASE 1. kantoor GRONTMIJ - situering - Mechelen

11/09/2012 CASE 1. kantoor GRONTMIJ - situering - Mechelen CASE 1 kantoor GRONTMIJ - situering - Mechelen 1 kantoor GRONTMIJ randvoorwaarden gebouw Grondige renovatie kantoor, vernieuwbouw!!! Conditionering: Betonkernactivering (50% GLV, 100% 1 ste en 2 de verdiep)

Nadere informatie

Energiebesparing. Kantoren A-01

Energiebesparing. Kantoren A-01 Energiebesparing in Kantoren A-01 Meijer Energie- & Milieumanagement BV, Laan van N.O.I. 277, 2593 BS Den Haag. tel: 070-315 57 15 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze rapportage mag worden verveelvoudigd,

Nadere informatie

De warmtepomp, een niet te onderschatten potentieel in Brussel!

De warmtepomp, een niet te onderschatten potentieel in Brussel! Séminaire Bâtiment Durable : De warmtepomp, een niet te onderschatten potentieel in Brussel! 4 Maart 2015 Bruxelles Environnement OPTIMALE REGELING VAN HET WARMTEPOMPSYSTEEM VAN KANTOORGEBOUW 3E IN BRUSSEL

Nadere informatie

Drie nieuw lopende projecten Provinciehuis Zwolle

Drie nieuw lopende projecten Provinciehuis Zwolle Beste lezer, Hierbij ontvangt u onze nieuwsbrief. Mocht u vragen hebben over wat de Cloud Energy Optimizer voor u kan betekenen, neem dan gerust contact op met één van onze medewerkers. Dit kan door te

Nadere informatie

Energierapportage MFC Atria Leusden. Asschatterweg JJ Leusden

Energierapportage MFC Atria Leusden. Asschatterweg JJ Leusden Energierapportage 2018 MFC Atria Leusden Asschatterweg 37 3831 JJ Leusden Introductie Voor u ligt de energierapportage 2018, waarin de energieverbruiken van de scholen wordt vergeleken met het maximale

Nadere informatie

Simulatie van BetonKernAktivering

Simulatie van BetonKernAktivering IBPSA NVL ALV, de Meern Simulatie van BetonKernAktivering TNO Bouw Wim Maassen Meern, 13 mei 2004 Inhoud 1. Inleiding - BetonKernAktivering 2. Prestaties BKA 3. Modelleren 4. Testcase 5. Varianten 6. Eerste

Nadere informatie

EPB problematiek: impact free geocooling? Jeroen Van der Veken

EPB problematiek: impact free geocooling? Jeroen Van der Veken EPB problematiek: impact free geocooling? Jeroen Van der Veken Impact free geocooling op EPB-resultaten Case 1: ingesloten apartement (Nr 10) 100m² vloeropp, K32 E49, 1200 kwh/j NEB, 1400 kwh/j gas 20%

Nadere informatie

Commissioning: Een absolute aanrader!

Commissioning: Een absolute aanrader! Seminarie Duurzame Gebouwen Commissioning: Een absolute aanrader! 15 maart 2019 COMMISSIONING VAN ONTWERP TOT EXPLOITATIE Vergelijking van twee ervaringen van een studiebureau Dietrich SCHILDERMANS Ingenium

Nadere informatie

IWT-WP-DIRECT: De impact van regelparameters op de prestatie van residentiële warmtepompinstallaties aan de hand van simulaties

IWT-WP-DIRECT: De impact van regelparameters op de prestatie van residentiële warmtepompinstallaties aan de hand van simulaties IWT-WP-DIRECT: De impact van regelparameters op de prestatie van residentiële warmtepompinstallaties aan de hand van simulaties Jan Hoogmartens (K.U.Leuven) Lieve Helsen (K.U.Leuven) Geeraart Franck (De

Nadere informatie

Een rekentool voor de architect

Een rekentool voor de architect Koelen door middel van (nacht)ventilatie Een rekentool voor de architect P4 Peiling Paula van den Brom 1320025 12 december 2012 Begeleiders: Wim van der Spoel Peter van den Engel Lab coordinator: Regina

Nadere informatie

Functioneren van WKO installaties

Functioneren van WKO installaties Functioneren van WKO installaties Het belang van goed beheer Klaasjan van der Maas Unica Ecopower Arjan van Bon Royal HaskoningDHV Vragen 1. Hoe ziet de nieuwe wetgeving en certificering eruit? 2. Hoe

Nadere informatie

~omazo... l'v Ambachte'ß. j\ Hoofdbedrijfs(hap. TNO: "Zonwering al in bouwontwerp meenemen"

~omazo... l'v Ambachte'ß. j\ Hoofdbedrijfs(hap. TNO: Zonwering al in bouwontwerp meenemen ~omazo..... j\ Hoofdbedrijfs(hap l'v Ambachte'ß -c TNO: "Zonwering al in bouwontwerp meenemen" AUTOMATISCHE ZONWERING BESPAART ENERGIE EN VERBETERT BINNENKLIMAAT Automatische zonwering kan op kantoor en

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Follow-up en monitoring van duurzame gebouwen Leefmilieu Brussel OPTIMALE VOORSPELLENDE CONTROLE : EEN NIEUW PARADIGMA VOOR TERTIAIRE GEBOUWEN Clara VERHELST, R&D program manager

Nadere informatie

RENOVATIE KANTOOR NOTITIE ENERGIEBESPARING EN INVESTERINGEN INHOUDSPOGAVE

RENOVATIE KANTOOR NOTITIE ENERGIEBESPARING EN INVESTERINGEN INHOUDSPOGAVE RENOVATIE KANTOOR NOTITIE ENERGIEBESPARING EN INVESTERINGEN INHOUDSPOGAVE SAMENVATTING 0. INLEIDING 1. ISOLATIE 2. INSTALLATIE 3. RAMEN EN KOZIJNEN 4. ZONWERING EN KOELING 5. VERLICHTING DIA duurzame auteur:

Nadere informatie

Casestudie: Stebo, Genk

Casestudie: Stebo, Genk Casestudie: Stebo, Genk Datum: 18/12/2015 Deze studie werd uitgevoerd in het kader van het IWT-VIS traject Smart Geotherm (2011-2017) Eindrapport Stebo 1 1 Omschrijving Dit document kadert in het IWT VIS

Nadere informatie

Bouwend Nederland. Toenemende isolatiewaarden (R c ) Toenemende kierdichting (q v-10 ) Lichtere en snellere bouwconstructies

Bouwend Nederland. Toenemende isolatiewaarden (R c ) Toenemende kierdichting (q v-10 ) Lichtere en snellere bouwconstructies Bouwend Nederland Toenemende isolatiewaarden (R c ) Toenemende kierdichting (q v-10 ) Lichtere en snellere bouwconstructies Radon en thoron Ventileren tegen: Formaldehyde (bindmiddel spaanplaat) CO 2 Vossen

Nadere informatie

Nefit EnviLine split warmtepomp. Nefit houdt Nederland warm. EnviLine. split warmtepomp

Nefit EnviLine split warmtepomp. Nefit houdt Nederland warm. EnviLine. split warmtepomp Nefit EnviLine split warmtepomp Nefit houdt Nederland warm EnviLine split warmtepomp Nefit EnviLine split warmtepomp Méér besparen met duurzame energie uit buitenlucht Met EnviLine introduceert Nefit de

Nadere informatie

Grip op je energieprestaties -wat doet de NZEB-tool?

Grip op je energieprestaties -wat doet de NZEB-tool? Grip op je energieprestaties -wat doet de NZEB-tool? Masterclass door Clarence Rose, DNA in de Bouw / Azimut Bouwbureau en Carl-peter Goossen, DNA in de Bouw / BouwNext 2 Masterclass Introductie NZEB-tool

Nadere informatie

Energiemaatlat voor gebouwen??

Energiemaatlat voor gebouwen?? Energiemaatlat voor gebouwen?? Ervaring met gebouwbeheersystemen en monitoring Home2050 6 oktober 2015 Hans Buitenhuis DWA Bodegraven Indeling Inspanningen en prestaties Prestaties vaststellen en bewaken

Nadere informatie

WETENSCHAPSPARK ARENBERG. energiedag VVSG. 19 maart 2013

WETENSCHAPSPARK ARENBERG. energiedag VVSG. 19 maart 2013 WETENSCHAPSPARK ARENBERG energiedag VVSG 19 maart 2013 INTERLEUVEN Dienstverlenende vereniging voor de Ruimtelijke Ordening en de Economisch-Sociale Expansie van het Arrondissement Leuven Opgericht op

Nadere informatie

Binnen klimaat verbeteren & Energie besparen. HVAC met Zelflerende software die 24 uur vooruitdenkt en ingrijpt

Binnen klimaat verbeteren & Energie besparen. HVAC met Zelflerende software die 24 uur vooruitdenkt en ingrijpt Binnen klimaat verbeteren & Energie besparen HVAC met Zelflerende software die 24 uur vooruitdenkt en ingrijpt Energietransitie Fossiele brandstoffen uit faseren CO 2 -footprint verkleinen Energie besparen

Nadere informatie

Passiefbouw met hybride verwarming en koeling als levensgrote onderzoekscase

Passiefbouw met hybride verwarming en koeling als levensgrote onderzoekscase Passiefbouw met hybride verwarming en koeling als levensgrote onderzoekscase 20 oktober 2016 Eddy Janssen 20 oktober 2016 Antwerpen Hoofdstuk 1: Visie Hoofdstuk 2: Hydronisch concept Hoofdstuk 3: Gebouwbeheersysteem

Nadere informatie

Duurzame woningverbetering

Duurzame woningverbetering Duurzame woningverbetering Op weg naar energieneutraal Houten, 20 februari 2017 Kees Stap Gemiddelde energierekening Maandrekening Gemiddeld energieverbruik jaar 15% 1500 m3 aardgas 5% 80% verwarming warmwater

Nadere informatie

Regeling van grondgekoppelde warmtepompensystemen

Regeling van grondgekoppelde warmtepompensystemen Regeling van grondgekoppelde warmtepompensystemen Clara Verhelst, Lieve Helsen K.U.Leuven, Departement Werktuigkunde, Afdeling Toegepaste Mechanica en Energieconversie ABSTRACT Dit artikel bespreekt de

Nadere informatie

GEWOON HOOGLERAAR ONDERZOEKSHOOFD THE SYSI

GEWOON HOOGLERAAR ONDERZOEKSHOOFD THE SYSI GEWOON HOOGLERAAR ONDERZOEKSHOOFD THE SYSI 1. Energie-efficiëntie verhogen 2. Aandeel hernieuwbare energiebronnen verhogen 3. Broeikasgasemissies verlagen Gebouwen zijn verantwoordelijk voor 40% van energiegebruik,

Nadere informatie

Kinderuniversiteit (Groene) energie?

Kinderuniversiteit (Groene) energie? Kinderuniversiteit (Groene) energie? Johan Driesen, Elektrotechniek Lieve Helsen, Werktuigkunde Leuven, 15 oktober 2011 Transport 15.10.2011 Kinderuniversiteit (Groene) Energie? 2 Transport 15.10.2011

Nadere informatie

Optimaliseer uw pompsysteem op een intelligente manier. Marco Bellemans Dirk Raes

Optimaliseer uw pompsysteem op een intelligente manier. Marco Bellemans Dirk Raes Optimaliseer uw pompsysteem op een intelligente manier. Marco Bellemans 0498926443 Dirk Raes 0498926449 LATEN WE VERDER DENKEN DAN DE POMP ALLEEN EN NEEM UW GEHELE SYSTEEM ONDER DE LOEP. Systeemvereisten/moeilijkheden

Nadere informatie

C 2 F - PCM Klimaatvloer. Walter van Kampen & Jurgen Riethorst

C 2 F - PCM Klimaatvloer. Walter van Kampen & Jurgen Riethorst C 2 F - PCM Klimaatvloer Walter van Kampen & Jurgen Riethorst 18-03-2015 Moderne bouw (goed geïsoleerd, weinig massa) Foto : Een zeer lichte woning uit de film Up van Disney / Pixar Beperkte interne warmteontwikkeling

Nadere informatie

Raf Schildermans. Business unit manager IFTech

Raf Schildermans. Business unit manager IFTech Raf Schildermans Business unit manager IFTech Collectieve energievoorziening vanuit bodem/grondwater Inhoud 1. Collectieve energievoorziening vanuit bodem/grondwater 2. Ervaringen in het buitenland 3.

Nadere informatie

Kostprijs sluitkool verse markt met focus op energie en investeringen. Laurens Vandelannoote Energie

Kostprijs sluitkool verse markt met focus op energie en investeringen. Laurens Vandelannoote Energie Kostprijs sluitkool verse markt met focus op energie en investeringen Laurens Vandelannoote Energie 17/03/2017 1 Onze missie Boeren & tuinders Plattelandsactoren Informeren & inspireren rond nieuwe kansen

Nadere informatie

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Slimme Netten Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Netbeheer Nederland (1) Netbeheer Nederland brancheorganisatie van alle elektriciteit-

Nadere informatie

UCER User Centered Energy Reduction

UCER User Centered Energy Reduction UCER User Centered Energy Reduction Ontwikkeling van een individueel comfort systeem Eric van den Ham Faculteit Bouwkunde Afdeling Architectural Engineering + Technology Sectie Climate Design & Sustainability

Nadere informatie

Lage temperatuur verwarming. Low-H2O DBE t.o.v. Vloerverwarming

Lage temperatuur verwarming. Low-H2O DBE t.o.v. Vloerverwarming Lage temperatuur verwarming Live test 13-03-2007 Vloerverwarming Low-H2O DBE t.o.v. Live test Lage temperatuur verwarming - Visualisatie van de energieprestatie van Low-H2O - Vergelijking met vloerverwarming.

Nadere informatie

Opening Wie is Gijsbers V&K Kostenberekening Subsidie Vragen?

Opening Wie is Gijsbers V&K Kostenberekening Subsidie Vragen? Dinsdag 2 mei 2017 Opening Wie is Gijsbers V&K Kostenberekening Subsidie Vragen? Gijsbers Verwarming & Koeling» opgericht in 1979 als verwarmingsbedrijf,» in 2003 2 e generatie toegetreden,» in 2008 koeltechniek

Nadere informatie

BODEM GEKOPPELD HYBRIDE WARMTEPOMPSYSTEEM

BODEM GEKOPPELD HYBRIDE WARMTEPOMPSYSTEEM Koen Allaerts BODEM GEKOPPELD HYBRIDE WARMTEPOMPSYSTEEM 6/12/2013 1 Agenda Onderzoeksvraag Principe Aanpak Economisch optimum Dimensioneren drycooler Eerste resultaten Vervolg 2 Agenda Onderzoeksvraag

Nadere informatie

1. Gebouwen en installaties in De toekomst begint nu 3. Benoveren

1. Gebouwen en installaties in De toekomst begint nu 3. Benoveren 1. Gebouwen en installaties in 2050 2. De toekomst begint nu 3. Benoveren ALL ELECTRIC? Bronnen wind PV Omzetten in warmte via warmtepompen warmte ALL ELECTRIC? Problematiek Onbalans vraag aanbod Op dagbasis

Nadere informatie

Installatieprestatie

Installatieprestatie Installatieprestatie ISSO Praktijkseminar Nieuwe Wetgeving 11-10-2011 Bert Elkhuizen (Cofely Energy Solutions) Bert.Elkhuizen@cofely-gdfsuez.nl Stef Bots (Innax gebouwmanagement BV) SBots@Innax.nl Duurzaam

Nadere informatie

Techneco ELGA warmtepomp Gebruikershandleiding. Type 3.0

Techneco ELGA warmtepomp Gebruikershandleiding. Type 3.0 Techneco ELGA warmtepomp Gebruikershandleiding Type 3.0 April 2015 INHOUDSOPGAVE 1 Introductie 1 2 Bediening binnenunit 2 3 Thermostaat instellen 3 3.1 Instelling controleren 3 3.2 Koelen of verwarmen

Nadere informatie

MONITORING BASED COMMISSIONING (MBCx)

MONITORING BASED COMMISSIONING (MBCx) Wij maken uw gebouw beter Een beter comfort en binnenklimaat Een lager energieverbruik en CO2 uitstoot MONITORING BASED COMMISSIONING (MBCx) Gebouwen optimaliseren door permanente monitoring en automatische

Nadere informatie

Een nieuwe woning in Den Haag 46 woningen Binck Plaats

Een nieuwe woning in Den Haag 46 woningen Binck Plaats KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Den Haag 46 woningen Binck Plaats De energie van morgen vandaag in huis Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop van 46 woningen Binck Plaats in Den Haag is gestart.

Nadere informatie

9. Warmtepompen voor de utiliteit

9. Warmtepompen voor de utiliteit 9. Warmtepompen voor de utiliteit remeha.nl 242 9. Warmtepompen voor de utiliteit Remeha Gasabsorptiewarmtepomp 244 Remeha Elektrische Warmtepomp 248 243 Remeha Gasabsorptiewarmtepomp De Remeha Gasabsorptiewarmtepomp

Nadere informatie

System integrator. ing. Ad van der Aa Cauberg-Huygen Raadgevende Ingenieurs BV

System integrator. ing. Ad van der Aa Cauberg-Huygen Raadgevende Ingenieurs BV System integrator ing. Ad van der Aa Cauberg-Huygen Raadgevende Ingenieurs BV Huidige praktijk Gezond EPC DuBo A a n n e m e r Afgifte (St. LTV) Installateur Warmteverlies en koellast Regeltechniek Warmtepompen

Nadere informatie

Een nieuwe woning in Heerhugowaard 37 woningen in Nieuw Waard fase 3

Een nieuwe woning in Heerhugowaard 37 woningen in Nieuw Waard fase 3 KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Heerhugowaard 37 woningen in Nieuw Waard fase 3 De energie van morgen vandaag in huis Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop van de woningen in het project Nieuw

Nadere informatie

Meer comfort en minder energieverbruik?

Meer comfort en minder energieverbruik? Meer comfort en minder energieverbruik? Het kan, met intelligente sturing van zonwering, HVAC en verlichting Answers for infrastructure Geïntegreerd management van verlichting, binnenklimaat én zonwering

Nadere informatie

Analyse energieverbruik

Analyse energieverbruik Analyse energieverbruik International School of Amsterdam (ISA) Jan 217 24-1-217 J.A. Meerkerk Advies Tel. 6-53319418 j.a.meerkerk@online.nl 1 Inhoudsopgave 1 ENERGIEVERBRUIK... 3 2 GASVERBRUIK... 4 3

Nadere informatie

VALETTE SYSTEEM The Sky is the Limit

VALETTE SYSTEEM The Sky is the Limit VALETTE SYSTEEM The Sky is the Limit VALETTE SYSTEEM 1 systeem >1000 mogelijkheden Saving Monitoring - Control M O G E L I J K H E D E N B E D R I J V E N A LG E M E E N Meting van waterverbruik & gasverbruik

Nadere informatie

Een nieuwe woning in Ursem 24 woningen in de Tuinen van Ursem

Een nieuwe woning in Ursem 24 woningen in de Tuinen van Ursem KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Ursem 24 woningen in de Tuinen van Ursem De energie van morgen vandaag in huis Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop van 24 woningen in het project de Tuinen

Nadere informatie

Demoproject: De Wending, meetresultaten

Demoproject: De Wending, meetresultaten Demoproject: De Wending, meetresultaten Auteurs: K. Allaerts Datum: 20/01/2015 Deze studie werd uitgevoerd in het kader van het IWT-VIS traject Smart Geotherm (2011-2017) Eindverslag De Wending v2 1 1

Nadere informatie

Een nieuwe woning in Sliedrecht 43 woningen Baanhoek-West De energie van morgen vandaag in huis

Een nieuwe woning in Sliedrecht 43 woningen Baanhoek-West De energie van morgen vandaag in huis KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Sliedrecht 43 woningen Baanhoek-West De energie van morgen vandaag in huis 1e fase 23 woningen Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop van de eerste fase met

Nadere informatie

Een nieuwe woning in Praal Esse Zoom

Een nieuwe woning in Praal Esse Zoom ENERGIE EXPLOITATIE AMSTELVEEN KLIMAATGARANT EPC0 Een nieuwe woning in Praal Esse Zoom EERB van morgen vandaag in huis De energie ENERGIE EXPLOITATIE AMSTELVEEN ENERGIE EXPLOITATIE RIJSWIJKBUITEN Een energieneutrale

Nadere informatie

KLIMAATGARANT. Een nieuwe woning in Hilversum 52 woningen Monnikenberg De energie van morgen vandaag in huis

KLIMAATGARANT. Een nieuwe woning in Hilversum 52 woningen Monnikenberg De energie van morgen vandaag in huis KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Hilversum 52 woningen Monnikenberg De energie van morgen vandaag in huis Een energiezuinige woning: het kan! De verkoop van 52 woningen Monnikenberg in Hilversum is gestart.

Nadere informatie

KLIMAATGARANT. Een nieuwe woning in Herwijnen 24 woningen Engelenweide De energie van morgen vandaag in huis

KLIMAATGARANT. Een nieuwe woning in Herwijnen 24 woningen Engelenweide De energie van morgen vandaag in huis KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Herwijnen 24 woningen Engelenweide De energie van morgen vandaag in huis Een energiezuinige woning: het kan! De verkoop van 24 woningen Engelenweide in Herwijnen is gestart.

Nadere informatie

Kenniscentrum InfoMil Energiebesparing bij een sportclub

Kenniscentrum InfoMil Energiebesparing bij een sportclub Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Milieu Energiebesparing bij een sportclub 23 januari 2017 Inhoudsopgave Energiebesparing bij een sportclub 3 Energiezuinige sportveldverlichting 3 Opwekken

Nadere informatie

DUBO. Energiebesparing in het kantoorpand van HVL Dordrecht

DUBO. Energiebesparing in het kantoorpand van HVL Dordrecht 1 Energiebesparing in het kantoorpand van HVL Dordrecht 2 Voor het energiegebruik zijn de belangrijke punten: - Beperk energieverliezen - Voorkom onnodig energiegebruik - Gebruik zoveel mogelijk oneindige

Nadere informatie

hydraulische optimalisatie

hydraulische optimalisatie Verbeterde HVACprestaties door middel van hydraulische optimalisatie Roel Vandenbulcke Hysopt NV 20 oktober 2016 Antwerpen Het besparingspotentieel Wat is hydraulisch optimaliseren? Hoe hydraulisch optimaliseren?

Nadere informatie

KLIMAATGARANT. Een nieuwe woning in Waddinxveen De energie van morgen vandaag in huis

KLIMAATGARANT. Een nieuwe woning in Waddinxveen De energie van morgen vandaag in huis KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Waddinxveen De energie van morgen vandaag in huis Een energieneutrale woning: het kan! Tetteroo is gestart met de verkoop van 10 woningen aan de Tuinbouwweg in het project

Nadere informatie

Domuz. zoneregeling voor General warmtepompen. designed for

Domuz. zoneregeling voor General warmtepompen. designed for Domuz zoneregeling voor General warmtepompen designed for Domuz zoneregeling Het energiebesparend regelsysteem voor lucht/ water warmtepompen Domuz is een modulair zonesysteem voor General lucht/water

Nadere informatie

Warmtekrachtkoppeling Wat, waarom en wanneer? Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag Slimme netten en WKK 29 februari 2012

Warmtekrachtkoppeling Wat, waarom en wanneer? Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag Slimme netten en WKK 29 februari 2012 Voor kwaliteitsvolle WarmteKrachtKoppeling in Vlaanderen Warmtekrachtkoppeling Wat, waarom en wanneer? Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag Slimme netten en WKK 29 februari 2012 1 COGEN Vlaanderen Doelstelling:

Nadere informatie

Een nieuwe woning in Zoetermeer NEXUM

Een nieuwe woning in Zoetermeer NEXUM KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Zoetermeer NEXUM De energie van morgen vandaag in huis Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop van 18 nul op de meter woningen in project NEXUM is gestart. Duurzame

Nadere informatie

Nederlands Platform Warmtepompen. Hybride oplossingen. Van de Vaillant-Group Voor renovatie en nieuwbouw. Nederlands Platform Warmtepompen

Nederlands Platform Warmtepompen. Hybride oplossingen. Van de Vaillant-Group Voor renovatie en nieuwbouw. Nederlands Platform Warmtepompen Hybride oplossingen Van de Vaillant-Group Voor renovatie en nieuwbouw Leo Janssen Sales Engineer 1 Vaillant Group hybride oplossingen; niet alleen producten maar ook diensten! Technisch Project Advies

Nadere informatie

Info sessie warmtepompen met bodem energie

Info sessie warmtepompen met bodem energie Info sessie warmtepompen met bodem energie Waarom warmtepomp Werking warmtepomp Waarom hybride Werking hybride Leo Janssen TPA Vaillant T.b.v Omgevings Dienst Midden Holland November 2013 Waarom een warmtepomp?

Nadere informatie

Product-Data-Blad. Celcia 20. Celcia 20 Hoe aangenaam een goed geregelde temperatuur kan zijn

Product-Data-Blad. Celcia 20. Celcia 20 Hoe aangenaam een goed geregelde temperatuur kan zijn Product-Data-Blad Celcia 20 Celcia 20 Hoe aangenaam een goed geregelde temperatuur kan zijn Celcia 20 Remeha Celcia 20 Voor de perfecte regeling van de temperatuur levert Remeha de Celcia 20, een digitale,

Nadere informatie

Een nieuwe woning in Zoetermeer 32 woningen in Oosterheem Groene Hart fase 2

Een nieuwe woning in Zoetermeer 32 woningen in Oosterheem Groene Hart fase 2 KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Zoetermeer 32 woningen in Oosterheem Groene Hart fase 2 De energie van morgen vandaag in huis Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop van de woningen in het project

Nadere informatie

Een nieuwe woning in Spijkenisse 25 woningen Eiland van Spijk Fase 1

Een nieuwe woning in Spijkenisse 25 woningen Eiland van Spijk Fase 1 KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Spijkenisse 25 woningen Eiland van Spijk Fase 1 De energie van morgen vandaag in huis Een energiezuinige woning: het kan! De verkoop van Fase 1 van Eiland van Spijk in

Nadere informatie

Een nieuwe woning in RijswijkBuiten 66 woningen Buitenplaats Syon De energie van morgen vandaag in huis

Een nieuwe woning in RijswijkBuiten 66 woningen Buitenplaats Syon De energie van morgen vandaag in huis KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in RijswijkBuiten 66 woningen Buitenplaats Syon De energie van morgen vandaag in huis ENERGIE EXPLOITATIE RIJSWIJKBUITEN Een energieneutrale woning: het kan! De verkoop

Nadere informatie

H e t W A d u s E P C p a k k e t

H e t W A d u s E P C p a k k e t Uw partner in duurzame energie H e t W A d u s E P C p a k k e t De ultieme oplossing voor uw woning v1.0 april 2009 Voorwoord WAdus BV is een jong en dynamisch bedrijf. Het bedrijf is opgericht in 2008

Nadere informatie

Europees onderzoeksproject tilt GEOTABS voor kantoorgebouwen naar topniveau

Europees onderzoeksproject tilt GEOTABS voor kantoorgebouwen naar topniveau Europees onderzoeksproject tilt GEOTABS voor kantoorgebouwen naar topniveau In onze zoektocht naar energie-efficiëntie in gebouwen hebben de voorbije decennia heel wat nieuwe technieken het licht gezien.

Nadere informatie

De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening

De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening Wilfried Ivens (wilfried.ivens@ou.nl) Herman Eijdems (h.eijdems@mijnwater.com) René Verhoeven (r.verhoeven@mijnwater.com)

Nadere informatie

Stichting Stimular. Energie positieve bedrijventerreinen Special van het gas af mn. inzet van Warmtepompen. De werkplaats voor duurzaam ondernemen

Stichting Stimular. Energie positieve bedrijventerreinen Special van het gas af mn. inzet van Warmtepompen. De werkplaats voor duurzaam ondernemen Energie positieve bedrijventerreinen Special van het gas af mn. inzet van Warmtepompen Hoorn, 12 december Marc Herberigs m.herberigs@stimular.nl 010 238 28 26 Stichting Stimular De werkplaats voor duurzaam

Nadere informatie

DUURZAAMHEID INSTALLATION PERFORMANCE. M.G. van der Hoeven, consultant eindgebruikers

DUURZAAMHEID INSTALLATION PERFORMANCE. M.G. van der Hoeven, consultant eindgebruikers DUURZAAMHEID INSTALLATION PERFORMANCE M.G. van der Hoeven, consultant eindgebruikers STELLING Er is nog een wereld te winnen op het gebied van performance van de installaties in een gebouw? INSTALLATION

Nadere informatie

Remeha Neptuna. Comfort het hele jaar door 4/6/8/11/16/22/27. the comfort innovators

Remeha Neptuna. Comfort het hele jaar door 4/6/8/11/16/22/27. the comfort innovators Neptuna 4/6/8/11/16/22/27 Comfort het hele jaar door the comfort innovators Comfort het hele jaar door Neptuna Een natuurlijke energiebron zoals lucht, water of zonlicht levert besparing op. Kies je voor

Nadere informatie

Samen DUURZAmer. Krijg inzicht in het totaal en de details van je energieverbruik, en je huidige systeem. Stel je CV goed af

Samen DUURZAmer. Krijg inzicht in het totaal en de details van je energieverbruik, en je huidige systeem. Stel je CV goed af Samen duurzamer 1 Samen DUURZAmer Een hulp voor iedereen die energie wil besparen, minder gas wil gebruiken, of helemaal van het gas af wil. Wat is voor jou de beste aanpak? En: je hoeft het niet alleen

Nadere informatie

E-HP AW De warmtepomp voor de utiliteit. Product Datablad E-HP AW

E-HP AW De warmtepomp voor de utiliteit. Product Datablad E-HP AW E-HP AW De warmtepomp voor de utiliteit Duurzaam Efficient en flexibel Betrouwbare verwarming De Remeha E-HP AW is een hoogwaardige lucht/water warmtepomp geschikt voor buitenopstelling. De E-HP AW is

Nadere informatie

Is uw huis geschikt voor een warmtepomp?

Is uw huis geschikt voor een warmtepomp? Is uw huis geschikt voor een warmtepomp? 14 februari 2019 Pieter Nap Frans den Braber Wie is BENG! www.beng2030.nl Energiecoöperatie BENG! is in juli 2013 opgericht en groeit sindsdien gestaag. We hebben

Nadere informatie

NEXT Active Façades: geeft vastgoed nieuwe energie

NEXT Active Façades: geeft vastgoed nieuwe energie NEXT Active Façades: geeft vastgoed nieuwe energie Integrale geveloplossing Fraai en flexibel De gevelelementen van NEXT Active Façades Elementen hebben weinig profilering en zijn vrij indeelbaar. Ze zijn

Nadere informatie

HET VRAAGSTUK WARMTAPWATER BIJ WARMTEPOMPEN

HET VRAAGSTUK WARMTAPWATER BIJ WARMTEPOMPEN HET VRAAGSTUK WARMTAPWATER BIJ WARMTEPOMPEN Uitdagingen zijn er om te overwinnen. Zo ook als het gaat om warmtapwater in combinatie met een warmtepomp in woningbouw. In de meeste gevallen wordt daarbij

Nadere informatie

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG Introductie Jon van Diepen Register Energie Adviseur (rea) Afgestudeerd in Business of Energy Systems (TopTech/TU Delft) Achtergrond: ICT / Financieel Analist Interessegebied:

Nadere informatie

Deeltaak 5.3 Globale conclusie: optimaal HVAC ontwerp Auteur(s): Damien Picard Datum: 31/08/2017

Deeltaak 5.3 Globale conclusie: optimaal HVAC ontwerp Auteur(s): Damien Picard Datum: 31/08/2017 Deeltaak 5.3 Globale conclusie: optimaal HVAC ontwerp Auteur(s): Damien Picard Datum: 31/08/2017 Deze studie werd uitgevoerd in het kader van het IWT-VIS traject Smart Geotherm (2011-2017) Inhoudstafel

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw : Energie

Opleiding Duurzaam gebouw : Energie Opleiding Duurzaam gebouw : Energie Leefmilieu Brussel AUDIT VAN DE VENTILATIE- EN KLIMATISATIE-INSTALLATIES Jonathan MATTHEWS ICEDD Doelstellingen van de presentatie De belangrijkste mankementen in bestaande

Nadere informatie