Raadsvoorstel. Agendapunt Raadsvergadering 29 november 2017 Portefeuillehouder M. Melissen Begrotingsprogramma Openbare Ruimte Onderwerp.

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Agendapunt 7b Raadsvergadering 29 november 2017 Portefeuillehouder M. Melissen Begrotingsprogramma Openbare Ruimte Onderwerp Lijkbezorgingsrechten en beheersverordening begraafplaatsen Besluit om: 1. In te trekken de Verordening op het beheer en gebruik van de gemeentelijke begraafplaatsen in de gemeente Tiel 2010 van 20 oktober Vast te stellen de Verordening op het beheer en gebruik van de gemeentelijke begraafplaatsen in de gemeente Tiel 2018, met als belangrijkste wijzigingen: a. Voor particuliere graven wordt een termijn van 10, 30 of 40 jaar ook mogelijk, naast de gebruikelijke termijn van 20 jaar; b. Voor particuliere grafkelders wordt een termijn van 30 jaar ook mogelijk, naast de gebruikelijke termijn van 40 jaar; c. Voor alle soorten asbestemmingen wordt het mogelijk om te kiezen uit een termijn van 5, 10 of 20 jaar; d. Verlengen van de rechten wordt ook mogelijk voor 20 jaar, naast de gebruikelijke termijn van 5 en 10 jaar; e. Belanghebbenden van algemene graven krijgen de mogelijkheid de gebruikstermijn te verlengen (voorheen was verlengen niet mogelijk); f. Nieuw zijn: particuliere graftuinen en particuliere urnentuinen; g. De aanvraag van een vergunning voor het plaatsen van een gedenkteken vervalt voor alle soorten asbestemmingen. 3. In te trekken de Verordening op de heffing en invordering van lijkbezorgingsrechten 2014 van 20 november Vast te stellen de Verordening op de heffing en de invordering van lijkbezorgingsrechten 2018, met als belangrijkste wijzigingen: a. Er zijn tarieven opgenomen voor de nieuwe uitgiftetermijnen en de nieuwe producten; b. Bestaande tarieven zijn aangepast op basis van de werkelijke kosten; c. Het grafrecht voor een grafkelder is verhoogd; d. Tarieven voor asbestemmingen, algemene graven en particuliere kindergraven zijn verlaagd; e. Een asverstrooiing of asbijzetting wordt mogelijk zonder voorloper tegen gereduceerd tarief; f. Reserveren van een graf of nis bij leven wordt voordeliger; g. Voorkeurskosten (afwijken van gewone volgorde) zijn verlaagd; h. Opgravingskosten zijn verlaagd; i. Tarief voor gebruik van de aula is verlaagd en meer differentiatie mogelijk; j. Nieuw zijn: naamplaatjes op gedenkplaatsen (bij strooiveld) en urnamenten van duurzaam keramiek voor in urnentuinen; Pagina 1 van 5

2 5. Geen inflatiecorrectie toe te passen op de tarieven tot en met Inleiding In 2013 is met u afgesproken om de tarieven Lijkbezorgingsrechten niet jaarlijks aan te passen met een inflatiecorrectie, maar om na 3 jaar met een nieuw voorstel te komen op basis van grafkostenonderzoek. Als richtlijn voor de hoogte van de tarieven wordt het regionaal gemiddelde gehanteerd. Daarnaast heeft de gemeente de afgelopen 4 jaar vragen, wensen en bezwaren gekregen van inwoners over onder andere de hoogte van de tarieven en over de uitgiftetermijnen van graven en asbestemmingen. Deze input is meegenomen in dit voorstel. Onderstaande argumenten en kanttekeningen hebben betrekking op de belangrijkste wijzigingen. In bijlage 1 treft u een toelichting op alle wijzigingen. Beoogd effect Aantrekkelijke begraafplaatsen met marktconforme tarieven (de maximale negatieve afwijking bedraagt 10% van het regionaal gemiddelde). Argumenten 2.1 Meer keuze in uitgiftetermijnen voorziet in een behoefte Met deze wijziging komt u tegemoet aan wensen van nabestaanden voor een kortere of langere uitgifteperiode van graven. Financieel minder draagkrachtigen krijgen nu de mogelijkheid te kiezen voor een uitgiftetermijn van 10 jaar en hoeven daardoor minder snel te kiezen voor een algemeen graf of voor een crematie. Ook komt het tegemoet aan mensen die financieel meer draagkrachtig zijn en graag een langere periode wensen. Zij hoeven dan hun nabestaanden minder snel te belasten met het verlengen van de grafrechten. Voor asbestemmingen blijkt een mogelijkheid voor een korte termijn beter aan te sluiten op de vraag. Het is de verwachting dat de lagere opbrengst uit korte periodes gecompenseerd zal worden uit de hogere opbrengst van langere periodes. Hierdoor blijft de exploitatie op peil. 2.2 De mogelijkheid tot verlengen van de gebruikstermijn van een algemeen graf voorziet in een behoefte Omdat de begraafplaatsen inmiddels een behoorlijk capaciteitsoverschot laten zien, is er geen noodzaak om algemene graven na 10 jaar te ruimen. Belanghebbenden van algemene graven kunnen momenteel na afloop van de 10-jarige gebruikstermijn alleen kiezen voor opgraven en herbegraven/ cremeren of het moment afwachten dat de gemeente het graf ruimt. Het eerste is voor veel belanghebbenden geen optie vanwege de hoge kosten, dus blijft alleen de optie over om af te wachten. Juridisch is verlengen van de gebruikstermijn wel mogelijk. Dit heeft tot voordeel dat de belanghebbende kan kiezen voor verlengen van de gebruikstermijn. Dit voorziet in een behoefte. Bovendien heeft het een positief effect op de exploitatie van de begraafplaats. 2.3 Er is veel draagvlak voor de wijzigingen Uitvaartondernemers en Stichting Ter Navolging Tiel hebben input geleverd voor dit voorstel. De algemene strekking is dat alle partijen positief staan tegenover de (meeste) wijzigingen. De mening wordt gedeeld dat inwoners erbij gebaat zijn. 4.1 De tarieven zijn maximaal 10% hoger dan het regionaal gemiddelde Pagina 2 van 5

3 De tarieven van de tien gemeenten in de regio Rivierenland zijn met elkaar vergeleken (zie bijlage 2). De huidige tarieven van Tiel liggen vaak iets boven het gemiddelde. Algemene graven, kindergraven en urnennissen bleken relatief duur, daarom zijn deze tarieven verlaagd. Het nieuwe tarief voor een particulier graf is 9% duurder dan het regionaal gemiddelde. Hier staat tegenover dat er korte en lange termijnen mogelijk worden in Tiel. In buurgemeenten is dit vaak niet mogelijk. 4.2 Asbestemmingen zijn fors voordeliger om het gebruik ervan te stimuleren In het nieuwe voorstel zijn de tarieven voor asbestemmingen fors verlaagd. Het crematiecijfer in Tiel schommelt rond de 70%. Hiervan kiest slechts 6% voor een asbestemming op een gemeentelijke begraafplaats. Om deze vorm van gedenken te stimuleren zorgt de gemeente voor aantrekkelijke voorzieningen met scherpe prijzen. Uiteindelijk is een toename van het gebruik van asbestemmingen van groot belang voor het behoud van de begraafplaatsen (ter compensatie van de afname van het aantal begrafenissen). 4.3 De nieuwe tarieven zijn gebaseerd op de werkelijke kosten De gemeente hanteert het uitgangspunt dat leges kostendekkend zijn. Op basis van een actuele kostprijsberekening zijn de tarieven aangepast. Veel tarieven dalen. Een enkel tarief is iets verhoogd (zie kanttekening). In bijlage 3 is een tabel met een vergelijking van de oude en de nieuwe tarieven opgenomen. 4.4 De wijzigingen hebben een positief effect op de exploitatie van de begraafplaatsen Het voorstel is doorgerekend. Uit deze berekening blijkt dat de wijzigingen een positief effect hebben op de exploitatie van de begraafplaatsen (zie onder het kopje Financiën). 5.1 Inflatiecorrectie is niet nodig om het beoogde effect te behalen en voorkomt administratieve belasting Het jaarlijks wijzigen van de tarieven vormt voor uitvaartondernemers, steenhouwers en gemeente een administratieve belasting. Continuïteit bevordert een heldere communicatie richting de klant en voorkomt het maken van fouten. Ook zijn wijzigingen binnen 3 jaar niet noodzakelijk om het beoogde doel te behalen. Bovendien kunnen inflatiecorrecties leiden tot ongewenst hoge tarieven. In 2020 volgt een nieuw voorstel op basis van grafkostenonderzoek en een actuele kostprijsberekening. Kanttekeningen 4.1 Sommige tarieven zijn verhoogd op basis van de werkelijke kosten Op basis van een kostprijsberekening zijn sommige tarieven iets verhoogd. De grootste wijziging betreft een verschuiving van het grafrecht (huur) naar de verplichte onderhoudsbijdrage aan de begraafplaats. Per saldo betekent dit een geringe stijging van gemiddeld 5 euro per jaar voor een particulier graf. Een flink deel van de rechthebbenden (circa 30%) is alleen de onderhoudsbijdrage verschuldigd. Het betreft vaak grafrechten welke in het verleden voor onbeperkte tijd zijn uitgegeven, maar waarvan het onderhoud niet is afgekocht. Voor deze groep stijgt het tarief bij verlenging met gemiddeld 25 euro per jaar. Hier tegenover staat dat ze geen grafrecht (huur) verschuldigd zijn, dus in verhouding nog altijd tegen een zeer voordelig tarief de rechten kunnen verlengen. Tarieven bij de uitgifte van grafkelders zijn verhoogd, om de kosten te dekken voor het ruimen en verwijderen van de kelder na afstand (er is geen vraag naar tweedehands kelders). Pagina 3 van 5

4 4.2 Er is geen sprake van een volledige kostendekking van alle begraafplaatsen Het belangrijkste uitgangspunt is marktconforme tarieven op basis van een grafkostenonderzoek, waarbij de tarieven maximaal 10% duurder zijn dan het regionaal gemiddelde. Hierdoor kunnen niet alle lasten voor de volle 100% doorberekend worden. De kosten aan de actieve (delen van de) begraafplaatsen zijn voor minimaal 90% doorbelast in de tarieven. Met u is in 2010 een streven naar een kostendekkingspercentage van minimaal 70% voor de actieve (delen van de) begraafplaatsen afgesproken (vanaf 2012). Hier wordt ruim aan voldaan. De kosten aan monumentale (delen van de) begraafplaatsen, historische gebouwen en historische graven zijn niet doorgerekend in de tarieven. Dit valt onder de noemer funerair cultureel erfgoed dat voor het algemeen belang van de samenleving in stand gehouden wordt (net als bij een openbaar park). Er staan geen of nauwelijks inkomsten tegenover, waardoor deze kosten niet toegerekend kunnen worden aan een bepaald product of dienst De verhouding in kosten tussen actief monumentaal is ongeveer 75% actief en 25% monumentaal. 4.3 Gevolgen van een nieuwe financiële verordening zijn nog niet duidelijk Conform de nieuwe voorschriften van de wet Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) is het nodig een nieuwe financiële verordening op te stellen. Naar verwachting wordt deze begin 2018 aan u voorgelegd. De nieuwe verordening kan ook van invloed zijn op de lijkbezorgingsrechten (er mag geen winst gemaakt worden). Dit heeft te maken met de verdeelsleutel voor de toebedeling van overheadkosten volgens een nader te omschrijven systematiek. Er wordt gestreefd naar een algemene systematiek voor de drie BWB gemeenten. Als de gevolgen van de nieuwe systematiek aanzienlijk zijn, wordt u hierover geïnformeerd. Er bestaat een kleine kans dat de lijkbezorgingsrechten in 2018 opnieuw vastgesteld moeten worden. Dit is geen probleem. Het zou dan alleen gaan om een update van de tarieventabel en niet meer over aanpassing van de verordeningen. Aanpak / uitvoering Nadat u besloten heeft, treden de nieuwe verordeningen en de nieuwe tarieven per 1 januari 2018 in werking. Communicatie Na vaststelling volgt opname in het Regelingenregister en publicatie in Tiel Actueel. We informeren uitvaartondernemers en steenhouwers over de wijzigingen. Ook verwerken we de wijzigingen in de brochure Begraven of cremeren in de gemeente Tiel en op de website. Financiën Het voorstel is doorgerekend. Uit deze berekening blijkt dat de wijzigingen een toename laten zien van de baten van circa ,- in 2018 (t.o.v. de begroting 2018), oplopend naar mogelijk ,- in Daarnaast zijn de lasten structureel lager dan begroot in 2018 om verschillende redenen. Efficiënter beheer door de Avri, met name als gevolg van inzet social return, zorgt voor lagere lasten van circa ,- per jaar op dit taakveld. Daarnaast zijn er diverse kleine voordelen als gevolg van afschrijvingen, lagere rentelasten en voordeel uit burgerparticipatie. In bijlage 4 is een exploitatieoverzicht opgenomen, waarin deze wijzigingen zijn verwerkt. Pagina 4 van 5

5 Bijlage(n) 1. Toelichting op de wijzigingen lijkbezorgingsrechten Benchmark tarieven begraafplaatsen in de regio Rivierenland Tabel met vergelijking van de oude en nieuwe tarieven 4. Exploitatieoverzicht begraafplaatsen gemeente Tiel 2015 t/m Concept raadsbesluit met de Verordening op het beheer en gebruik van de gemeentelijke begraafplaatsen in de gemeente Tiel Concept raadsbesluit met de Verordening op de heffing en de invordering van lijkbezorgingsrechten Tarieventabel 2018, behorende bij de Verordening lijkbezorgingsrechten 2018 Burgemeester en wethouders van Tiel, de secretaris, de burgemeester, Advies commissie(s) d.d.: 14 november 2017 De leden van de commissie kunnen zich vinden in de beslispunten. Zij adviseren dan ook om het voorstel te plaatsen op de lijst van hamerstukken voor de raadsvergadering van 29 november Tiel, d.d. de commissiegriffier, Beslissing raad d.d.: de griffier, Meer informatie: Team: Leefbaarheid Wijken en Dorpen Contactpersoon: Jonathan van der Meijden Telefoon: Pagina 5 van 5