Bestuurlijk, Artistiek en Financieel Jaaroverzicht 2016 Stichting Haags Orgel Kontakt

Transcriptie

1 Bestuurlijk, Artistiek en Financieel Jaaroverzicht 2016 Stichting Haags Orgel Kontakt

2 register 1. Algemene informatie Basisgegevens: Gegevens organisatie: Doelstelling HOK Participanten HOK Huidige locaties HOK Positionering HOK Relatie Meerjarenbeleidsplan Inhoudelijke ambities Bestuurlijk jaaroverzicht Bestuursactiviteiten, vergaderingen, behandelde onderwerpen en memorabele zaken Bestuursactiviteiten Vergaderingen Behandelde onderwerpen Memorabele zaken Plannen en invulling op bestuurlijk en organisatorisch gebied Artistieke variatie en herkenbaarheid Werkwijze en taak bestuur Haags Orgel Kontakt als platform voor Haagse orgelcultuur Relatie met de achterban (de participanten) Relatie met doelgroep (de concertbezoeker) Relatie met de organisten Relatie met de overheid (als subsidieverstrekker) Relatie met Jaarplan 2016 en meerjarenbeleidsplan Relatie met Jaarplan PR en publieksgerichte activiteiten concertaankondigingen Straataffiches HOK-folder website/facebook Kwantitatieve gegevens HOK concerten gesubsidieerde concerten niet gesubsidieerde concerten themaconcerten jaaroverzicht geprogrammeerde concerten Educatieve activiteiten HOK Informatie voorafgaand aan de concerten Educatief project voor de basisschool (Kinderproject) Kom-in-de(orgel)kas(t)-dag Grote Kerk Financiering educatieve activiteiten Artistiek jaaroverzicht Grote Kerk Lutherse Kerk Kloosterkerk St. Jacobuskerk Gotische Zaal HOK Themaconcerten Herdenkingen Herdenking 100 e sterfjaar Max Reger Programmatisch herdenkingen Persoonlijke herdenkingen Toegang concerten Financieel jaaroverzicht Financieel beleid Samenvatting Algemene informatie HOK Relatie MJBP Bestuurlijk jaaroverzicht Artistiek jaaroverzicht Financieel jaaroverzicht Bijlagen Bestuurlijk en Artistiek Jaaroverzicht 2016 Haags Orgel Kontakt Pagina 2 van 28

3 1. Algemene informatie 1.1. Basisgegevens: Statutaire naam van het HOK is Stichting Haags Orgel Kontakt Jaar van oprichting: 1973 KvK-nummer: Iban: NL97INGB t.n.v. Stichting Haags Orgel Kontakt website: adres: Contactgegevens: Henk Barnhard, secretaris Burgemeester Patijnlaan CE Den Haag tel.: Aard van de Instelling: Muziekinstelling / cultuur ondersteunende instelling / erfgoed 1.2. Gegevens organisatie: Organisatievorm van het Haags orgel Kontakt (HOK) als rechtspersoon is die van een stichting met een bestuur als bestuursorgaan. De Stichtingsvorm, doelstellingen en middelen zijn vastgelegd in Statuten. De organisatiewerkwijze is omschreven in een Huishoudelijk Reglement. Organisatiestructuur is gebaseerd op vrijwilligerswerk en kent geen betaalde FTE s. De financiële middelen van het HOK worden beheerd door een door het bestuur benoemde penningmeester die jaarlijks verantwoording aflegt van de in- en uitgaven. De bestuurssamenstelling was op 30 december 2015 als volgt: Functie Naam: In functie sinds: Termijn benoeming Treedt af in (volgens geldend rooster van aftreden): Voorzitter H. E. L. de Boer jaar 2019 Secretaris/website-beheer H. Barnhard jaar 2020 Penningmeester G. J. Hol jaar 2018 Bestuurslid/waarn. secretaris J. Barnhard- Vink jaar 2017 Bestuurslid/artistiek adviseur J. Laus jaar 2020 Bestuurslid/facebook-beheer E. Bakker jaar 2018 Bestuurslid/fin. ondersteuning J. Geelhoed jaar 2019 Reglementair vindt benoeming plaats voor een periode van vier jaar, waarna herbenoeming onmiddellijk kan plaatsvinden. Er is geen maximum gesteld voor het aantal zittingsperiodes. Hero de Boer Henk Barnhard Jannie Barnhard Gert Jan Hol Jos Laus Erik Bakker Jan Geelhoed Bestuurlijk en Artistiek Jaaroverzicht 2016 Haags Orgel Kontakt Pagina 3 van 28

4 Het HOK bestuur is in 2015 uitgebreid tot zeven bestuursleden (waaronder een artistiek adviseur) om zodoende een betere taakverdeling te kunnen waarborgen Doelstelling HOK Het doel van de stichting is het bevorderen van de orgelcultuur in Den Haag. (Statuten art.2) Het werkterrein van het HOK bestaat voornamelijk uit de Haagse binnenstad Participanten HOK Het HOK is een samenwerkingsverband dat tot eind 2016 bestond uit 5 zelfstandig participerende instellingen in de Haagse binnenstad. Te weten: Stichting Orgelconcerten Grote Kerk Den Haag - organist: Ben van Oosten Stichting Cultuur en Muziek in de Lutherse Kerk - organist: Aart Bergwerff Stichting Kunstcentrum Kloosterkerk - organist: Geerten van de Wetering Commissie Concerten St. Jacobuskerk - organist: Jos Laus Stichting Muziek in de Gotische Zaal (van de Raad van State) - organist: Jos van der Kooy 1.5. Huidige locaties HOK Het orgelpatrimonium van het Haagse centrum omvat meerdere vermaarde historische orgels. Zoals die van de Lutherse Kerk en de Gotische Zaal van de Raad van State, beide van de beroemde orgelmakers Bätz (resp en 1842). De St Jacobuskerk met een orgel van Maarschalkerweerd/Adema (1884) en de Elandstraatkerk (Gebr. Franssen 1905) Maar ook belangwekkende orgels van gerenommeerde orgelbouwers uit recenter datum, zoals dat van de Kloosterkerk (Marcussen 1966) en Grote Kerk (Metzler 1971). Daarnaast zijn de orgels van de Oudkatholieke Kerk, gebouwd door de vermaarde orgelmaker Garrels (1726), het orgel van de Waalse Kerk, gebouwd door de beroemde Franse orgelbouwer Cavaillé-Coll (1890), en het orgel van de Nieuwe Kerk, in 1702 in opzet gebouwd door de orgelmaker Joannes Duyschot, te horen geweest tijdens HOK-concerten Positionering HOK Het HOK weet zich geplaatst in het ruime kader van de vele cultuuraanbieders in Den Haag, maar neemt hierin wel een bijzondere plaats in: als samenwerkingsverband waarbij meerdere non-profit concertaanbieders participeren met een cultureel hoogstaand en uitgebreid concertaanbod in meerdere locaties; als locatie gebonden concertaanbieder waarbij het orgel, als locatie-gebonden muziekinstrument, bepalend is voor het hoofdaanbod van de concerten; als cultureel erfgoed-bewaarder waarbij, door het promoten, (doen)onderhouden en het gebruiken van het orgel, als cultureel erfgoed in locaties die eveneens zijn, dit erfgoed onder de aandacht van het publiek wordt gebracht en wordt bewaard voor het nageslacht; als vrijwilligersorganisatie waarbij de bestuurlijke- en voor een groot deel ook de uitvoerende taken worden gerealiseerd door niet betaalde vrijwilligers; als educatieve organisatie waarbij, naast ouderen ook grote groepen jongeren betrokken worden bij het cultureel erfgoed in Den Haag en een cultuuruiting waarvan ze wellicht niet op andere wijze kennis van zullen of kunnen nemen. Bestuurlijk en Artistiek Jaaroverzicht 2016 Haags Orgel Kontakt Pagina 4 van 28

5 2. Relatie Meerjarenbeleidsplan Het Jaaroverzicht 2016 doet verslag van de activiteiten gefundeerd op het Jaarplan Dit jaarplan was echter de voortzetting van de plannen van eerdere jaren, die het Meerjarenbeleidsplan als basis hadden. Het jaaroverzicht 2016 is daarbij het laatste jaar binnen dit meerjarenbeleid. De kernwoorden van het beleidsplan 2016 waren: Kwaliteit, Differentiatie, Positionering, Cultureel ondernemerschap, Draagvlak en Cultuureducatie. Deze kernbegrippen zijn dan ook uitgangspunten geweest voor het Jaarplan 2016 en zullen in het jaaroverzicht 2015 terug gevonden moeten worden Inhoudelijke ambities In het Meerjarenbeleidsplan werden de inhoudelijke ambities van het HOK omschreven betreffen het continueren van het beleid met betrekking tot: het bestuurlijk en organisatorisch functioneren van het HOK als samenwerkingsverband en cultuurplatform; het programmeren van (orgel)concerten op de huidige locaties met een duidelijk herkenbare profilering per locatie; het uitgeven van de jaarlijkse HOK concertfolder; het informeren van de doelgroep middels de HOK website en andere media; het, naast de door de participanten geprogrammeerde concerten, organiseren van twee 'themaconcerten' per jaar op belangwekkende orgels in Den Haag; het organiseren van een educatief kinderproject op meerdere Haagse scholen. 3. Bestuurlijk jaaroverzicht 2016 Dit Bestuurlijk, Artistiek en Financieel jaaroverzicht 2016 van de Stichting Haags Orgel Kontakt (HOK) is opgedeeld in drie onderdelen, te weten: Hoofdstuk 3: het Bestuurlijk jaaroverzicht, waarin melding wordt gemaakt van het bestuurlijk reilen en zijlen van het HOK in o Bij pt.3.1. van het bestuurlijk jaaroverzicht zal verslag worden gedaan van de bestuursactiviteiten en vergaderingen die in HOK-verband zijn gehouden en de onderwerpen die behandeld zijn; o Bij pt.3.2. zullen de activiteiten in het kader van de PR aan de orde komen; o Bij pt.3.3. wordt verslag gedaan van het kwantitatieve gedeelte van de concerten die onder de paraplu van het HOK zijn georganiseerd, waarbij onderscheid zal worden gemaakt tussen gesubsidieerde- en niet gesubsidieerde concerten; o Bij pt.3.4. wordt verslag gedaan van de Educatieve activiteiten van het HOK; Hoofdstuk 4: het Artistiek jaaroverzicht, waarin bij pt. 4. per HOK-locatie verslag wordt gedaan van het kwalitatieve- en artistieke gedeelte van de concerten die binnen het HOK-samenwerkingsverband zijn georganiseerd in: o de Grote Kerk; o de Lutherse Kerk; o de Kloosterkerk; o de St. Jacobuskerk en o de Gotische Zaal (van de Raad van State) Hoofdstuk 5: het Financieel jaaroverzicht, waarin verslag wordt gedaan van de financiële gang van zaken van het HOK in Dit financieel jaaroverzicht zal als aparte bijlage bij het bestuurlijk, artistiek en financieel jaaroverzicht verschijnen. Hoofdstuk 6: een korte Samenvatting van dit jaaroverzicht 2016, In de Bijlagen wordt informatie geleverd die van belang is voor dit jaaroverzicht. Hierin wordt begrepen het ingevulde format met prestatiegegevens over Bestuurlijk en Artistiek Jaaroverzicht 2016 Haags Orgel Kontakt Pagina 5 van 28

6 3.1. Bestuursactiviteiten, vergaderingen, behandelde onderwerpen en memorabele zaken Binnen het samenwerkingsverband van het HOK participeerden in 2016 vijf zelfstandige cultuuraanbieders, die ieder een eigen bestuursorganisatie hebben. Bestaande uit niet betaalde bestuursleden en een organist/adviseur die een dienstverband heeft met de locatie of kerk van waaruit de betreffende participant opereert. Aan het samenwerkingsverband wordt leiding gegeven door het bestuur van het HOK, dat eveneens uit niet betaalde vrijwilligers bestaat Bestuursactiviteiten De activiteiten die het bestuur ontplooit hebben allen tot doel om de orgelcultuur in Den Haag te bevorderen, met name middels het samenwerkingsverband van het HOK. Uitgangspunt is steeds dat het bestuur als geheel optreed, visie ontwikkeld en besluiten neemt. Hiertoe worden o.a. vergaderingen belegd in smal verband met het bestuur, in breed verband met de participanten en in micro verband met, en door, vertegenwoordigers van het bestuur en derden Vergaderingen In 2016 is onder verantwoording van het HOK 6 maal samengekomen in smal verband als bestuur, 2 maal in breed verband met de participanten en 9 maal in micro verband voor nader overleg of als voorbereiding van een project. De vergaderdata waren: - maandag 11 januari 2016: bestuursvergadering - maandag 15 februari 2016: bestuursvergadering - woensdag 9 maart 2016: participanten overleg - maandag 9 mei 2016: bestuursvergadering - maandag 13 juni 2016: bestuursvergadering - maandag 29 augustus 2016: bestuursvergadering - woensdag 11 november 2016: participanten overleg - maandag 12 december 2016: bestuursvergadering Daarnaast is er in micro verband nog overleg geweest op: - woensdag 27 januari 2016: projectteam Kinderproject <> Cultuurschakel - donderdag 7 april 2016: HOK-bestuur <> secr. KVOK (onderw: stadsorganist) - woensdag 25 mei: afv. HOK-bestuur <> opname RTV Discus (uitzending) Eind 2015 is een vergaderschema voor 2016 vastgesteld dat vrijwel geheel gevolgd kon worden. Twee weken voor iedere vergadering worden uitnodigingen en vergaderagenda s verzonden aan alle deelnemers. De vergaderingen worden geleid door de voorzitter van het HOK. Van iedere vergadering wordt een verslag opgemaakt, dat in de volgende vergadering wordt vastgesteld. Bij ieder verslag wordt steeds een actie-en besluitenlijst gevoegd. Alle verslagen worden digitaal (als Pdf-bestand) verstuurd naar de alle deelnemers en zijn als WORD en PDF- bestand en in papieren versie opgeslagen Behandelde onderwerpen In 2016 zijn in het overleg de volgende onderwerpen behandeld: bestuurszaken: goede taakverdeling; afhandeling correspondentie; opstellen- /vaststellen jaarverslag 2015; visie en beleid: opstellen-/vaststellen visie en beleid; positionering HOK; cultureel ondernemerschap; cultureel draagvlak opstellen-/vaststellen jaarplan 2017; participatie: functioneren bestuur en participatie; uitbreiding aantal participanten > besloten werd dit in 2017 te verwezenlijken; voorwaarde participatie; stadsorganist: Al of niet promoten tot aanstelling Stadsorganist Den Haag > Hierbij werd besloten geen aanbeveling te doen voor het instellen van een Bestuurlijk en Artistiek Jaaroverzicht 2016 Haags Orgel Kontakt Pagina 6 van 28

7 Stadsorganist. Met name omdat het HOK, als samenwerkingsverband al de taak op zich neemt om de orgelcultuur in Den Haag te promoten en nauwe contacten onderhoudt met de plaatselijke overheid; concerten: kwaliteit concertaanbod; coördinatie en programmering concerten; voorbereiding en organisatie themaconcerten; PR: HOK-folder; publieksinformatie/reclame; HOK website/facebook activiteiten; educatie: educatief kinderproject en Kom-in-de-(orgel)kas(t)-dag ;. Governance Code Cultuur: In de besluitvorming is steeds gespiegeld of het HOK blijvend voldeed aan de Governance Code Cultuur Memorabele zaken In 2016 hebben zich meerdere momenten van bijzondere betekenis voor gedaan: 50 jaar Marcussen-orgel Kloosterkerk Op zaterdag 9 april was het eerste van twee jubileumconcerten in verband met de 50 e verjaardag van het Marcussen-orgel in de Kloosterkerk. Het tweede concert werd gegeven op 19 november Ingebruikname nieuw Altaar-orgel St. Jacobus Kerk Op zondag 10 april werd tijdens een feestelijke Hoogmis het nieuwe, door Jos Laus gebouwde, Altaar-orgel ingewijd en tijdens een concert voor twee orgels op 15 april gepresenteerd. HOK-voorzitter Hero de Boer geridderd Op 26 april ontving HOK-voorzitter Hero de Boer, uit handen van de burgemeester van Wassenaar de versierselen behorende bij het lid in de Orde van Oranje Nassau, als dank voor zijn grote inzet in de gezondheidszorg, maar ook in de orgelcultuur in Wassenaar en Den Haag. Velen mochten daar getuigen van zijn. Vertrek Aart Bergwerff als organist van de Lutherse Kerk Als gevolg van een kleiner wordende kerkelijke gemeente en de financiële nood die dat voor de Lutherse gemeente met zich mee bracht leek het steeds moeilijker om een eigen organist van formaat, als Bergwerff, in dienst te houden. Aart Bergwerff, vanaf 2012 tevens organist van de Grote Kerk te Breda en sinds 1 september 2016 ook cantor-organist van de Arminiuskerk te Rotterdam, zag zich genoodzaakt, eveneens op die datum, terug te treden als kerkorganist van de Lutherse gemeente te Den Haag en vaste bespeler van het Bätz-orgel. Inmiddels is door de Lutherse Kerk een sollicitatieprocedure gestart voor een nieuwe organist, die tevens beheerder zal zijn van het monumentale Bätz-orgel en naar verwachting ook artistiek adviseur van HOK-participant, Stichting Cultuur en Muziek in de Lutherse Kerk. Het HOK-bestuur is voornemens hierin een terughoudende rol te spelen. Al is er wel de bereidheid om, indien daartoe verzocht wordt, bemiddelend op te treden. Aart Bergwerff heeft ruim 26 jaar de Lutherse Kerk gediend als organist en adviseur bij de Stichting Cultuur en Muziek in de Lutherse Kerk. Naast het begeleiden van de erediensten gaf hij vele artistiek hoogstaande concerten in de Lutherse Kerk, waarbij zijn sublieme Bach-uitvoeringen in het geheugen gegrift staan. Maar hij was ook actief op andere terreinen in de orgelcultuur, waarbij hij niet schroomde onbekende en onverwachte paden te betreden. Ook heeft Aart een zeer grote rol gespeeld in het langdurige restauratieproces van het Bätz-orgel. Het HOK is Aart erg dankbaar voor de grote inzet die hij had voor het samenwerkingsverband van het Haags Orgel Kontakt, waaraan hij een grote bijdrage leverde door zijn grote kennis en ervaring. Memorabele zaken in de privésfeer Ook in de privésfeer van de participanten en bestuursleden van het HOK vonden Bestuurlijk en Artistiek Jaaroverzicht 2016 Haags Orgel Kontakt Pagina 7 van 28

8 gebeurtenissen plaats (plezierige en droeve) die meer of mindere aandacht kregen. Zo moesten enkelen afscheid nemen van familieleden i.v.m. overlijden Plannen en invulling op bestuurlijk en organisatorisch gebied Het bestuur van het Haags Orgel Kontakt heeft zich, evenals voorgaande jaren, ingezet om te kunnen inspelen op hedendaagse en te verwachten ontwikkelingen in het culturele veld. Daarom heeft zij zich regelmatig beraad over mogelijkheden en kansen binnen het kader van bestuursvorm en organisatorisch concept. Ook de werkwijze en het werkgebied van het HOK en het bestuur zijn regelmatig onderwerp van onderzoek en bespreking geweest. Waarbij de volgende punten aan de orde kwamen: Artistieke variatie en herkenbaarheid De duidelijke herkenbaarheid van de artistieke programmering per locatie werd verwezenlijkt door onderstaande profilering: In de Grote Kerk wordt het internationale karakter van Den Haag vorm gegeven door het jaarlijkse 'Internationale Orgelfestival Grote Kerk Den Haag'; De Lutherse Kerk, met het beroemde Bätz orgel, is een belangrijk orgelcentrum waar een rijke schakering van orgelmuziek tot klinken kan worden gebracht.; In de Kloosterkerk klinkt regelmatig nieuwe weinig geprogrammeerde muziek, vooral door de gedreven inzet van haar organist en de heldere flexibiliteit van het orgel; De St. Jacobuskerk is, door de aard van het symfonische orgel, zeer geschikt voor de uitvoering van Franse, en Duitse symfonische muziek en sacrale muziek met een vaak RK achtergrond, die er dan ook veelvuldig geprogrammeerd worden; Het Orgel, de ambiance en specifieke akoestiek van de Gotische Zaal lenen zich erg goed voor kamermuziek-geënte werken die er worden uitgevoerd. Tevens is de Gotische Zaal een (oefen)podium voor jonge muzikanten van het Kon. Conservatorium en het Prinses Christina Concours Werkwijze en taak bestuur Het bestuur van de Stichting Haags Orgel Kontakt is in 2015 uitgebreid naar 7 personen (6 bestuursleden en 1 adviseur), om meer te kunnen inspelen op de te verwachtte werkzaamheden en eventuele vervanging mogelijk te maken. Alle bestuursleden verrichten hun werk op basis van vrijwilligheid en ontvangen geen betaling kunnen event. gemaakte kosten declareren. De huidige bestuursvorm, waarbij de Stichting Haags Orgel Kontakt (HOK) fungeert als een 'paraplu-organisatie' met vijf zelfstandige opererende participanten en een bestuur dat coördinerend en sturend optreed, is vastgelegd in de Stichtingsstatuten. De dagelijkse gang van zaken op het bestuurlijke vlak zijn vastgelegd in een Huishoudelijk Reglement dat, wanneer nodig mee-evalueert met de ontwikkelingen Haags Orgel Kontakt als platform voor Haagse orgelcultuur Na uitgebreid onderzoek en peilen van betrokkenen m.b.t. mogelijkheid en wenselijkheid om uit te groeien naar een 'platform voor de Haagse orgelcultuur (waarbij meerdere Haagse concertaanbieders zich kunnen aansluiten of deelnemen in het HOK verband) is besloten hier actief aan te gaan werken en het HOK uit te breiden met minimaal een participant in 2017 (de Stichting Orgel Elandstraatkerk) en wellicht meerdere participanten in de volgende jaren. In het verlengde van dit besluit zijn criteria opgesteld waaraan participanten van het HOK zullen moeten voldoen: a) De aspirant participant moet zijn een stichting of commissie/comité en zal niet louter bestaan uit een natuurlijk persoon; b) Doel en werkwijze van bedoelde stichting of commissie zal zijn vastgelegd in statuten of reglementen; Bestuurlijk en Artistiek Jaaroverzicht 2016 Haags Orgel Kontakt Pagina 8 van 28

9 c) Het statutaire of reglementaire doel van de stichting of commissie zal in ieder geval het organiseren van orgelconcerten moeten inhouden; d) De stichting of commissie zal verbonden zijn aan een locatie in (de binnenstadregio van) Den Haag, waarin zich een representatief pijporgel bevindt dat tijdens genoemde concerten bespeeld zal worden; e) De stichting of commissie zal al geruime tijd bewezen moeten hebben artistiek verantwoorde concerten te organiseren;. f) Aan het bij de stichting verbonden orgel zal een professionele organist als titularis of concertorganist moeten zijn aangesteld. Toetreding van een nieuwe participant zal slechts plaatsvinden na voordracht van het bestuur en na besluitvorming binnen het participantenoverleg. De formele toetreding zal plaatshebben vanaf 1 januari van het eerstvolgende jaar. Ook is de memo Wat is het HOK opgesteld, waarin beknopte informatie wordt over het doel, ontstaan, organisatiestructuur en werkwijze van het HOK. Deze MEMO zal als bijlage bij dit jaaroverzicht worden gevoegd Relatie met de achterban (de participanten) Binnen het samenwerkingsverband van het HOK hebben alle participanten een zelfstandige rol met betrekking tot het organiseren van de 'eigen' concerten. Dit werkt uitstekend en het HOK wil dat ook graag zo houden. De ondersteunende en coördinerende rol en een duidelijk herkenbare PR van de 'koepelorganisatie', die het HOK wil zijn, is ook in 2016 voortgezet. Maar ook de gemeenschappelijke visie, beleids- en besluitvorming kon in 2016 plaats vinden. Met name door middel van de Algemene vergaderingen van maart en november Relatie met doelgroep (de concertbezoeker) Het onderhouden van contacten is een belangrijk element in de relatie met de doelgroep, de concertbezoeker. Persoonlijk contact vond vaak plaats tijdens concerten, die ook door het HOK-bestuur zo vaak mogelijk worden bezocht. Maar ook PR is een belangrijk element in deze relatie. In 2016 werden de PRactiviteiten nog meer benut en uitgebreid. De website van het HOK, maar met name de actieve en actuele Facebook-pagina bieden daarvoor goede mogelijkheden. In hoofdstuk 3.3. PR en publieksgerichte activiteiten wordt daar uitgebreider verslag van gedaan Relatie met de organisten Ook in 2016 was de artistieke uitvoering in handen van de organisten die als titularis en (artistiek) adviseur betrokken waren bij de realisatie en uitvoering van de concerten van de participanten van het HOK. De samenwerking met de organisten is ook in 2015 zeer goed verlopen. Niet alleen bij het participantenoverleg maar ook daarbuiten. Het HOK prijst zich gelukkig met deze nationaal en mondiaal bekende organisten. In 2016 waren dit wederom: Ben van Oosten (Grote Kerk); Aart Bergwerff (Lutherse Kerk); Geerten van de Wetering (Kloosterkerk); Jos Laus ( St. Jacobuskerk) en Jos van der Kooy (Gotische Zaal van de Raad van State). Geerten v.d. Wetering Ben van Oosten Aart Bergwerff Jos Laus Jos van der Kooy Uiteraard hebben aan de concerten meerdere organisten hun medewerking verleend. In het Artistiek jaarverslag zal hieraan ruimere aandacht worden geschonken. Bestuurlijk en Artistiek Jaaroverzicht 2016 Haags Orgel Kontakt Pagina 9 van 28

10 Relatie met de overheid (als subsidieverstrekker) Een goede relatie met de plaatselijke overheid heeft het HOK altijd van grote waarde geacht. In 2016 is deze goede relatie gecontinueerd. Ook met de andere subsidieverstrekkers waar het HOK regelmatig aanklopt, wordt een goede relatie graag gehandhaafd en zo mogelijk versterkt. Dit is met name gebeurt door een regelmatige berichtgeving en rapportage over nog in uitvoering zijnde- en reeds afgesloten projecten Relatie met Jaarplan 2016 en meerjarenbeleidsplan Een andere vorm van relatie is die met eendere jaar- en meerjarenplannen. Naast het Meerjarenbeleidsplan is een Jaarplan 2016 opgesteld met de meer specifieke plannen voor Dit Jaarplan, dat tevens het laatste is in de beleidsperiode , is ingediend bij de Gemeente Den Haag en is gepresenteerd aan de participanten. Dit stuk is te downloaden vanaf de website van het HOK. Het format van dit jaarplan heeft als basis gediend voor dit Jaaroverzicht Relatie met Jaarplan 2017 Eind 2015 heeft het HOK een Meerjarenbeleidsplan opgesteld dat integraal is opgenomen in het Kunstenplan Bouwen aan Kunst en Cultuur van de Gemeente Den Haag. Voor het jaar 2017, het eerste jaar in deze beleidsperiode , heeft het HOK, op basis van dit Meerjarenbeleidsplan, nadere visie en plannen omschreven die zijn vastgelegd in het Jaarplan 2017 dat eveneens werd ingediend bij de Gemeente Den Haag. Ook dit plan is verspreid onder de participanten en te downloaden vanaf de HOK website. De in dit jaarplan omschreven visie en beleidsplannen zijn o.a. onderwerp geweest van het overleg in PR en publieksgerichte activiteiten Het is van groot belang dat concerten voortijdig en goed worden aangekondigd. Niet alleen in het belang van de trouwe concertbezoeker, maar zeker ook om de incidentele bezoeker of aspirant concertganger naar een concertlocatie te krijgen. Het HOK hanteert verschillende methoden van PR en publiciteit, te weten: concertaankondigingen De concerten die in het kader van de samenwerking binnen het HOK worden gegeven worden aangekondigd middels concertaffiches die een plaats krijgen in en aan de HOK-locaties. Als regel heeft het HOK-bestuur daarin, in samenwerking met de betreffende participant, een belangrijke rol. Meermalen werd de concertaffiche ontworpen door de secr. van het HOK. Dit was met name het geval bij gezamenlijk projecten, zoals de Max Reger-herdenking in Concertaankondigingen worden als regel ook geplaatst in de landelijke orgelbladen. Aankondigingen in de (plaatselijke) pers worden soms wel, maar helaas vaker niet, opgenomen. Ook wordt concertinformatie doorgegeven aan de landelijke orgelwebsites, die voor dit doel zijn opgericht Straataffiches In 2016 is voor het eerste op groter schaal dan voorheen, gebruik gemaakt van PRmogelijkheden via straat-affiches en flyer-verspreiding via Reclamebedrijven. Dit is met name gebeurd voor de concerten in het kader van de Max Reger-herdenking, die op meerdere HOK-locaties plaatsvonden en als project werden behandeld. De kosten hiervoor konden grotendeels worden gedekt door een in 2015 ontstaand overschot in de begroting. Voor het gebruik van dit overschot voor genoemd doel werd vooraf toestemming gevraagd - en verkregen- van de Gemeente Den Haag, als voornaamste subsidieverstrekker,. Bestuurlijk en Artistiek Jaaroverzicht 2016 Haags Orgel Kontakt Pagina 10 van 28

11 HOK-folder Het HOK geeft al vele jaren een jaarlijkse concertoverzicht uit: de HOK-folder, die wordt uitgereikt bij ieder HOK-concert, maar ook afgegeven bij de VVV-kantoren, bibliotheken en andere plaatsen waar potentiele concertbezoekers kunnen komen. Ook in 2016 is de HOK-folder in een oplage van 4000 exemplaren verschenen, die allen hun weg naar de concertbezoeker hebben gevonden. In 2016 zijn besprekingen geweest om de HOK-folder (nu in vierslag-gevouwen folder in formaat 10 x 21 cm) op te schalen naar een (fullcolour) boekje in A5 formaat met, naast de concertdata, meer informatie over de orgels en locaties van het HOK. Voor de hogere kosten die dit met zich mee brengt is een subsidieaanvraag procedure opgestart bij twee particuliere fondsen. Te weten: het Prins Bernhard Cultuurfonds en het Fonds1818. Voor het eerste fonds was de aanvraagtermijn echter al verstreken. De aanvraag bij het 2 e fonds is in behandeling website/facebook Naast die van de participanten heeft ook het HOK een eigen website, die wordt beheert door de secretaris van het HOK die tevens webmaster is. Op deze website worden de HOK-concerten aangekondigd, informatie verstrekt over de concertprogramma s, concertgevers en concertlocaties en informatie gegeven over de orgels en locaties van het HOK. Verder is er info te vinden over educatieveen andere activiteiten van het HOK. De HOK-website heeft zich in 2016 steeds verder ontwikkeld als informatiebron m.b.t. het orgelpatrimonium in de Haagse binnenstad. De laatste jaren werd steeds meer aandacht besteed aan het vooraf informeren van de concertbezoeker over de te verwachten concerten. Middels de HOK-folder, de HOK website, digitale HOK Nieuwsbrief en facebook maar ook middels affiches en concertflyers is ook in 2016 deze informatie zo frequent, adequaat en actueel mogelijk beschikbaar gesteld Kwantitatieve gegevens HOK concerten In 2016 zijn in HOK-verband totaal zo n 80 concerten georganiseerd (zowel tijdens lunchtijd, in de middag of avond), waarvan 54 voor orgel solo of in combinatie met vocale of instrumentale solisten (ook wel orgel+ genoemd). Van deze 54 orgel/orgel+ concerten werden er gesubsidieerd via de HOK subsidie. Voor de overige 41 is op andere wijze financiering verkregen gesubsidieerde concerten De middels het HOK gesubsidieerde concerten werden gegeven in: Locatie: Data gesubsidieerde concerten: gesubsidieerde concerten: tot. aantal bezoekers: gemiddeld aantal bezoekers: Grote Kerk 23, 25 en 27 augustus Lutherse Kerk 1, 15 en 22 oktober Kloosterkerk 9 april en 19 november St. Jacobuskerk 5 maart, 20 mei en 17 juni Gotische Zaal Alleen lunchconcerten 0 NVT 120 Elandstraatkerk 11 juni (HOK Themaconcert) Totalen ,5 De Gotische Zaal heeft aangegeven, ondanks dat zij graag blijvend deel uit willen maken van het samenwerkingsverband van het HOK, geen noodzaak kennen om te delen in de subsidie via het HOK. Bestuurlijk en Artistiek Jaaroverzicht 2016 Haags Orgel Kontakt Pagina 11 van 28

12 In goed overleg is besloten de subsidie te verdelen over de overige participanten, waarbij ieder in principe 3/12 deel ontvangt van het voor de concerten bedoelde subsidiebedrag. (het percentage kan afwijken al naar gelang de ontstane tekorten) Uit het restbedrag, bedoeld voor alg. middelen, PR en bestuurskosten worden ook de HOK-themaconcerten gesubsidieerd niet gesubsidieerde concerten In alle HOK-locaties werden in 2016 veel meer orgelconcerten georganiseerd dan de 12 (+ 1 Themaconcert) concerten waarvoor het HOK subsidie ontvangt van de gemeente Den Haag. Daarnaast zijn, tijdens lunchconcerten, nog vele uitvoeringen geweest met ensembles en/of vocale of instrumentale concertgevers. Locatie: Data niet gesubsidieerde lunch/orgelconcerten: niet gesubsidieerde concerten: lunchconcerten met orgel: Grote Kerk 1, 8, 15, 22, 29 juli en 5, 12, 19 aug. - 8 Lutherse Kerk 9, 16, 23, 30 juli en 1 en 29 oktober 2 4 Kloosterkerk 6 jan, 6 en 20 juni, 3, 17, 31 aug. en 16 nov. - 7 St. Jacobuskerk 16 apr, 10 sept. 11 nov. en 17 dec. 4 - Gotische Zaal 13 jan, 10 febr, 9 mrt, 13 apr, 11 mei, 8, 22 jun, 14 sept, 12 okt, 9 nov en 28 dec Totalen 8 30 Totaal werden in 2016 door de HOK-participanten 26 middag-/avondconcerten en 54 lunchconcerten georganiseerd, waarvan totaal 54 met orgel. Er werden 25 concerten georganiseerd met alleen ensembles of instrumentale/vocale solisten. Dit betrof met name lunchconcerten in de Kloosterkerk en Gotische Zaal themaconcerten Jaarlijks worden door het HOK bestuur als regel twee Thema-concerten georganiseerd op een niet HOK locatie. In 2016 werd, in het kader van de Max Reger-herdenking 2016, een orgelconcert georganiseerd in de Elandstraatkerk en twee concerten extra ondersteund i.v.m. extra kosten i.v.m. de medewerking van koren en instrumentale en vocale solisten. Deze speciale concerten werden gegeven in de Grote Kerk (27 aug.) en Lutherse Kerk (29 okt.) jaaroverzicht geprogrammeerde concerten Het totale jaaroverzicht van de onder de HOK-paraplu georganiseerde concerten in 2016 is weergegeven in bijlage 1 Het artistiek jaaroverzicht 2016 met de integrale bijdragen van de HOK-organisten in weergegeven in hoofdstuk Educatieve activiteiten HOK Informatie en educatie heeft al jaren een niet te verwaarlozen rol bij de activiteiten van het HOK. Dit was ook het geval in En wel op meerdere fronten, te weten: Informatie voorafgaand aan de concerten Ook in 2016 is het beleid gehandhaafd om, als regel voorafgaande aan de concerten, een korte toelichting (b.v. door de concertgever) te geven over de te spelen werken. Bij de concerten in het kader van het Internationaal Orgelfestival Grote Kerk, werd gebruik gemaakt van een groot beamerscherm, waardoor men de verrichtingen van de organist aan de klavieren kon volgen. Door veel concertbezoekers is dit ook als educatief ervaren. Bestuurlijk en Artistiek Jaaroverzicht 2016 Haags Orgel Kontakt Pagina 12 van 28

13 Educatief project voor de basisschool (Kinderproject) Vanaf 2009 organiseert het HOK jaarlijks een educatieve project voor de basisschool over het orgel (het HOK Kinderproject). Ook in 2016 heeft dit project succesvol plaats gevonden. Het project bestaat uit, door het HOK zelf ontwikkeld lesmateriaal met het lesboekje Muziek uit een gebouw -het orgel- met werk(invul)bladen en antwoordbladen, een educatieve CD (met o.a. geluidsvoorbeelden), een Toelichting op de les voor de leerkracht en een woordenlijst bij de les. Het lesmateriaal wordt kosteloos voor de school verstrekt en ook aan de excursie zijn geen kosten verbonden. Tijdens de lesperiode in de klas, die door de eigen leerkrachten gegeven kan worden, wordt de school bezocht door het HOK-team voor een gastles en kennismaking. Aansluitend aan de lessen op school is er op een drietal maandagochtenden een excursie naar het orgel in de Kloosterkerk o.l.v. Meneer Jos (van der Kooy) waarbij de kinderen kennismaken met het orgel en de muziek die daarop is te spelen. (iedereen mag ook het orgel even proberen ) Afwisselend met het bezoek aan het orgel is er een workshop met veel orgelpijpen en een echt werkend demo-orgeltje, gegeven door Meester Henk (Barnhard) De gehele excursie duurt ca 60 min. In 2015 hebben 5 scholen met totaal 6 lesgroepen van groep 6 (totaal 154 leerlingen) deelgenomen aan het project. De scholen zijn eind januari bezocht om kennis te maken en het afgeven lesmateriaal. Tussen 2 en 18 mrt. zijn de scholen bezocht voor het geven van de gastles in de klas. De deelnemende scholen waren: RKBS De Parkiet: (Parkietlaan 1) 1 groep: 30 leerlingen Excursie: 7 mrt IKC Bamboe (Tinaarlostraat 78): 2 groepen: 25 ll. Excursie: 7 en 14 mrt 1 e Ned. Buitenschool (Doorniksestraat 28): 1 groep: 15 ll. Excursie: 14 mrt Jan van Nassauschool (Zaanstraat 25) 1 groep: 30 ll. Excursie: 21 maart Liduina Basisschool (Amalia v. Solmsstr.157) 1 groep: 29 ll. Excursie: 21 maart Kom-in-de(orgel)kas(t)-dag Grote Kerk Na de succesvolle start in 2015 met de Kom-in-de-(orgel)kas(t)-dag, is besloten dit jaarlijks te herhalen. Zo ook in De Kom-in-de-(orgel)kas(t)-dag (KidKad) is een educatief project voor jong en oud, die gehouden werd in de Haagse Grote Kerk. De KidKad werd gehouden op zaterdagmiddag 13 augustus van tot uur, tijdens de reguliere openstelling van de Grote Kerk, waardoor veel passanten en toeristen aan het project konden deelnemen. Deelname was gratis. Wel werd door de Grote Kerk 2,- gevraagd voor toegang tot de kerk. (kinderen gratis) In kleine groepjes kon het orgel bezocht worden en werd door titulair organist Ben van Oosten, gedemonstreerd. Hieraan hebben zo n 150 mensen deelgenomen. Ook kon een stand met o.a. een demoorgeltje (waarbij te zien is hoe de mechaniek werkt), heel veel orgelpijpen, foto- en lesmateriaal worden bezocht, bemenst door het HOK-educatieteam. Ook de demo-stand werd door veel geïnteresseerden bezocht, waarvan er zelfs van ver buiten de regio waren gekomen (Zeeland) als gevolg van landelijke publicatie. Voor dit project was een lesbrief met werkbladen-voor-de-kids ontwikkeld. Het project heeft de nodige voorpubliciteit gekend. Met name via de landelijke- en HOK-website, affiches en flyers. Ook is er aandacht aan geschonken door enkele regionale RTV-zenders. Bestuurlijk en Artistiek Jaaroverzicht 2016 Haags Orgel Kontakt Pagina 13 van 28

14 Financiering educatieve activiteiten De financiering van het educatieve project voor de basisschool kan gerealiseerd worden middels een door de gemeente in het beleidsplan toegezegde subsidie voor dit doel en wordt, evenals in voorgaande jaren, ook in 2016 aangevuld met donaties van particuliere instellingen, zoals de Stichting Boschuysen, de Debman Foundation en Fonds1818 die ieder 500,- toezegden. De financiering van de Kom-in-de-(orgel)kas(t)-dag in de Grote Kerk kon uit eigen middelen van het HOK worden bekostigd, gezien de lage kosten. (zowel de Grote Kerk als de organist verleende kosteloos hun medewerking). Enkele foto s genomen tijdens de educatieve kinderprojecten tijdens een gastles in de klas de klas beneden in de Kloosterkerk..en rond Meneer Jos bij het orgel natuurlijk zelf ook even proberen.. bij de workshop kijk zo werkt een orgel nou.. zelf even uitproberen Enkele foto s genomen tijdens de Kom-in-de(orgel)kas(t)-dag op 13 augustus veel bezoekers in de kerk wachtrij voor het orgelbezoek.. bij het orgel kom je anders nooit met organist Ben van Oosten. Ook de pijpentafel werd goed bezocht.. Kijk zo werkt het nou Bestuurlijk en Artistiek Jaaroverzicht 2016 Haags Orgel Kontakt Pagina 14 van 28

15 4. Artistiek jaaroverzicht 2016 Het artistieke niveau van de concerten in het kader van het Haags Orgel Kontakt is al vele jaren op hoog niveau. Met name doordat vele concertgevers van naam uit binnen- en buitenland zich presenteren in de verschillende HOK locaties. Naast de 12+1, via het HOK, gesubsidieerde orgelconcerten wordt nog een veelvoud daarvan georganiseerd waarin ook andere solisten, instrumenten of ensembles te horen zullen zijn. Deze lijn is ook in 2016 voortgezet. Hieronder volgt het artistiek jaaroverzicht van alle participanten van het HOK Grote Kerk Artistiek Verslag van de in 2016 in HOK-verband gegeven orgelconcerten in de Grote Kerk te Den Haag. Het Internationaal Orgelfestival, dat jaarlijks door onze stichting in de Haagse Grote Kerk wordt georganiseerd, behoort al vele jaren tot de toonaangevende orgelconcertseries in Nederland en geniet zelfs internationale bekendheid. Het festival van dit jaar bestond uit drie aantrekkelijke concerten - op dinsdag 23, donderdag 25 en zaterdag 27 augustus -, waarin (inter)nationale toporganisten het beroemde Metzlerorgel van de Grote Kerk bespeelden. Als altijd was bij de programmering van het festival ons streven gericht op kwaliteit en veelzijdigheid. Dit kwam ook dit jaar weer tot uiting in de keuze van de solisten en van de uitgevoerde werken uit diverse landen en stijlen. Het openingsconcert op dinsdag 23 augustus werd gegeven door Pieter van Dijk, organist van de Grote of Sint-Laurenskerk in Alkmaar en tevens stadsorganist van Alkmaar. Hij begon en eindigde zijn concert met een Preludium en Fuga van respectievelijk Mendelssohn en Bach. Daartussen had hij een aantal gelijknamige koraalbewerkingen van Bach, Brahms en Reger geprogrammeerd. Het was interessant om zo een rijkdom aan stijlen en variaties op eenzelfde thema te kunnen beluisteren. Bovendien droeg het magistrale spel van Pieter van Dijk bij aan een bijzonder boeiend concert, dat door het aandachtige publiek zeer werd gewaardeerd. David Briggs verzorgde op donderdag 25 augustus het tweede concert. Deze befaamde Britse organist (die thans in Canada werkzaam is) geniet niet alleen wereldwijde bekendheid vanwege zijn muzikale en virtuoze vertolkingen van orgelrepertoire uit vele eeuwen, maar wordt tevens beschouwd als één van de grootste improvisatoren van deze tijd. Tijdens zijn concert, dat geheel uit improvisaties bestond, kwamen diverse beroemde componisten langs (o.a. Mozart, Franck en Stravinsky), alvorens de concertgever zijn recital met een vrije improvisatie op zijn eigen virtuoze wijze besloot. De thema s, die hem kort voor de aanvang van het concert door Ben van Oosten werden overhandigd, sloten aan bij de stijl van de betreffende improvisatie. Een talrijk publiek luisterde gefascineerd naar de magistrale improvisatiekunst van deze befaamde organist. Bij het slotconcert op zaterdag 27 augustus nam de vaste organist van de Grote Kerk, Ben van Oosten, plaats op de orgelbank. Het programma stond in het teken van de herdenking van het 100 e sterfjaar van de grote Duitse componist Max Reger ( ). Aan dit buitengewone concert werd medewerking verleend door de bekende Laurenscantorij uit Rotterdam o.l.v. Wiecher Mandemaker. Naast de vertolking van enkele indrukwekkende orgelwerken van Reger en van diens grote voorbeeld J.S. Bach, was er ook prachtige koormuziek van deze componisten te beluisteren. Deze werken werden op sublieme wijze uitgevoerd en het talrijke enthousiaste publiek beleefde een indrukwekkend concert, waarmee het festival luisterrijk werd afgesloten. Bestuurlijk en Artistiek Jaaroverzicht 2016 Haags Orgel Kontakt Pagina 15 van 28

16 Wij stellen met voldoening vast dat wij met onze kwalitatief hoogstaande en veelzijdige orgelconcerten een belangrijke bijdrage leveren aan het muziekaanbod van onze stad. Bovendien vormen zij een waardevolle culturele bijdrage binnen de exploitatie van de Grote Kerk als cultureel centrum van de stad. Door onze concerten wordt het prachtige instrument uit 1971 van de firma Metzler (Zwitserland) - door kenners unaniem beschouwd als één van de beste moderne orgels van ons land - nog ten volle benut. Dit orgel heeft immers bij de oprichting van de Stichting Grote Kerk, die het monumentale gebouw sinds 1982 beheert, zijn kerkelijke functie verloren. Naast de artistieke kwaliteit van onze concerten speelt voor onze stichting als altijd een goede presentatie en een sfeervolle ambiance van de concerten een belangrijke rol. Daartoe wordt bijgedragen door de historische entourage van de Oude Jacob, de speciale verlichting (met name op het orgelfront), het goed verzorgde drukwerk, een toelichting op de programma s, een videopresentatie op beeldscherm, waardoor men de organist in actie kan zien en deze niet voor het publiek anoniem blijft, en de gelegenheid tot ontmoeting met de solist na het concert. Al deze factoren blijken zeer door het publiek te worden gewaardeerd, gezien de meer dan gemiddelde bezoekersaantallen en de vele enthousiaste reacties die wij ontvangen. Zonder financiële steun van derden zou het onmogelijk zijn een dergelijk prestigieus orgelfestival te organiseren. Wij zijn dan ook bijzonder dankbaar voor de financiële ondersteuning die wij van verschillende fondsen bij de realisatie van onze activiteiten mogen ontvangen. Hierdoor worden wij in staat gesteld de organisatie van het Internationaal Orgelfestival Grote Kerk Den Haag te continueren en de kwaliteit ervan te waarborgen. Namens het Bestuur van de Stichting Orgelconcerten Grote Kerk Den Haag, Lisette Kauer-de Nijs, secretaris Den Haag, 28 september Lutherse Kerk Artistiek verslag van de in 2016 in het HOK-verband gegeven orgel-concerten door de Stichting Cultuur en Muziek in Lutherse Kerk. Inleiding In de Lutherse Kerk worden, naast de vele concerten, die worden georganiseerd door externe organisaties, jaarlijks twee series georganiseerd door de Stichting Cultuur en Muziek in de Lutherse Kerk (SC&MLK). In verband met het vertrek van titulair organist en adviseur van de SC&MLK, Aart Bergwerff, in september van het jaar, is de artistieke verslaglegging van 2016 opgesplitst in twee gedeelten: 1) het verslag van de Zomer-lunch-concerten door Aart Bergwerff en 2) het verlag van de Bätz-orgelmaand in oktober, door Frits Zwart, adviseur Ad Interim van de SC&MLK. Beide series worden gecoördineerd door het Haags Orgel Kontakt. De zomerconcerten op de vrije zaterdag zijn gratis toegankelijk (met deurcollecte voor de onkosten). De concerten in het kader van de Bätz-orgelmaand kennen een toegang van 10,-/8,-. Voor drie van deze concerten wordt via het HOK structurele subsidie van de gemeente Den Haag ontvangen. 1) Artistiek verslag van de zomer-lunch-concerten in de Lutherse Kerk te Den Haag De serie Zomerconcerten op de vrije zaterdag die in de maand juli in de Lutherse Kerk wordt georganiseerd heeft een laagdrempelig karakter, zonder dat aan artistieke kwaliteit en uitvoeringsniveau wordt ingeboet. In 2016 werden (overwegend bekende) orgelwerken gespeeld van Bach, Mendelssohn, Mozart, Rheinberger, Reger en Piazzola. Bestuurlijk en Artistiek Jaaroverzicht 2016 Haags Orgel Kontakt Pagina 16 van 28

17 De orgelbespelingen worden gegeven op de zaterdagen en vingen aan om uur en duurden als regel niet langer dan 30 á 45 minuten. Ze werden, naast wisselend publiek, bezocht door veel trouwe bezoekers. In 2016 vonden er 4 lunch-bespelingen plaats, en wel op zaterdag 9 juli door Harmen Trimp (Amsterdam); zaterdag 16 juli door Jamie de Goei (Den Bosch); zaterdag 23 juli door Aart Bergwerff (Den Haag/Breda) en 30 juli door Laurens de Man (Amsterdam). 2) Artistiek verslag van de oktoberserie 2016 in de Lutherse Kerk te Den Haag Inleiding De oktoberserie in de Lutherse Kerk had in 2016 als thema: Bätz en Reger als inspiratiebronnen. De concerten waren op de zaterdagmiddagen 1, 8,15, 21 en 28 oktober, aanvang u. Die thematiek lag voor de hand, het majestueuze orgel is immers gebouwd door J.H.H. Bätz (1762) en aangezien de componist Max Reger in 2016 honderd jaar geleden was overleden leek dit de geëigende thematiek. De orgelwereld is aan Reger beslist schatplichtig vanwege zijn prachtige, immense en afwisselende oeuvre, in het bijzonder voor orgel. Het was bijzonder om te horen hoe de organisten zich op dit laat-barokke orgel in Den Haag thuis voelden met de muziek van een componist als Reger die toch meer voor de laatromantische instrumenten schreef. Ook was fascinerend om te horen dat elke organist zijn eigen klank aan het fraaie Bätzorgel wist te ontlokken. Het later bijgebouwde zwelwerk van het orgel in de Lutherse Kerk had een fraai en effectief aandeel in het geheel. Concerten Bätz-orgelmaand Helaas moest de organist van de Lutherse Kerk, Aart Bergwerff, op het laatste moment zijn concerten afzeggen. Gelukkig vond de organisatie Jaap Zwart uit Hattem bereid om op een termijn van minder dan 5 dagen een prachtig programma samen te stellen en ten gehore te brengen. Muziek van Max Reger, Franz Schmidt, Jan Zwart, Percy Whitlock, Sigfrid Karg Elert, César Franck en J.S. Bach, bewerkt door Karl Straube. Ook verraste Jaap Zwart het concertbezoek met een improvisatie. Zwart maakte vooral indruk met de grote Fantasie en Fuga in c, op. 29 van Max Reger, een minder bekend werk uit het immense oeuvre van Reger. Fascinerend wist hij ook het Preludium en Fuga in a BWV 543 van J.S. Bach in een bewerking van Karl Straube tot klinken te brengen. Het tweede concert werd gegeven door Jan Hage, in Den Haag een oude bekende, aangezien hij jarenlang - tot zijn vertrek naar Utrecht - aan de Kloosterkerk verbonden was. Jan Hage maakte zijn reputatie opnieuw waar met een programma waarop de grootse Variaties en Fuga in fis kl.t. van Max Reger het hoogtepunt vormden. Hage imponeerde ook met een improvisatie die voorafging aan en eindigde met het fijnzinnige Ich ruf zu Dir van J.S. Bach. Werken van Bach en Mendelssohn completeerden zijn programma. Op 15 oktober excelleerde de jonge organist Gerben Budding (Gorinchem) met een programma dat was samengesteld uit werken van Reger en Samuel de Lange jr. Van de laatste componist bracht Budding in 2015 een cd-box met de volledige werken op Cd uit. Openings- en sluitstukken waren fantasieën op het Lutherlied Ein feste Burg van beide componisten. Daartussen klonken kleinere stukken, waaronder de weinig gespeelde Prelude en Fuga op. 7 van Reger die aan de Nederlandse componist De Lange is opgedragen. Een groots concert. Tijdens het concert op 22 oktober bespeelde Arjen Leistra (Schiedam) het orgel. Als groot werk van Max Reger speelde hij de fantasie over Feu dich sehr o meine Seele (melodie psalm 42) en enkele kleinere werken. Daarnaast speelde hij de variaties van Liszt over Weinen klagen, het basmotief uit een van de kantates van Bach, en de Consolation in Des. Muziek van Saint-Saëns vormde de brug tussen die van Liszt en Reger. Ook Arjen Leistra voelde zich hoorbaar goed thuis op het orgel in het programma dat zo sterk op de 19de eeuw was georiënteerd. Bestuurlijk en Artistiek Jaaroverzicht 2016 Haags Orgel Kontakt Pagina 17 van 28

18 Ook bij het slotconcert op 28 oktober moest Aart Bergwerff verstek laten gaan. Zijn plaats werd overgenomen door Geerten van de Wetering. Dit slotconcert van de serie, dat in nauwe samenwerking met het HOK werd georganiseerd, was geheel samengesteld uit muziek van Reger en werd mede gegeven door Jos Laus met zijn koor Capella Sti Jacobi. Naast a capella koorwerken werd ook een fraaie koraalcantate van Reger uitgevoerd. Naast de eerder genoemde uitvoerenden werkten daar ook instrumentalisten (viool, altviool) en een sopraansoliste aan mee. Het publiek kreeg de rol van gemeente en zong in het slotstuk, de koraalcantate, de koraalmelodie uit de cantate mee, begeleid door orgelklanken en omlijst met koorklanken en de solisten. Organist Geerten van de Wetering voelde zich geheel thuis op het orgel met twee bekende, kolossale werken van Reger: de Fantasie en Fuga over Bach en de Fantasie en Fuga in d, op. 135b. Tot slot Dit verslag moet eindigen met een woord van dank aan organist Aart Bergwerff die om hem moverende redenen per 1 september vertrok als organist bij de Lutherse Kerk in Den Haag. Voor het muziekleven, en dan vooral de orgelcultuur in Den Haag, is zijn vertrek een gevoelig verlies. Frits Zwart, namens de Stichting Cultuur en Muziek in de Lutherse Kerk 4.3. Kloosterkerk Artistiek Verslag van de in 2016 in het HOK-verband gegeven orgelconcerten van de Stichting Kunstcentrum Kloosterkerk. In de Kloosterkerk worden onder verantwoordelijkheid van de Stichting Kunstcentrum Kloosterkerk 2 series georganiseerd: Lunchconcerten en orgelconcerten. Lunchconcerten Kloosterkerk De lunchconcerten die op de 1 e en 3 e woensdag van de maand georganiseerd worden door de Stichting Kunstcentrum Kloosterkerk, worden afwisselend verzorgd door ensembles en instrumentale of vocale solisten. Als start van het nieuwe jaar en In de maanden juli en augustus worden de lunchconcerten echter verzorgd door meerdere organisten. De orgelbespelingen vonden plaats op 6 januari: Geerten van de Wetering, 6 juli: Arjan de Vos (Den Haag), 20 juli: Stephan Donner (Wenen, O.), 3 aug: Willem Hormann (Den Bosch), 17 augustus: Willeke Smits (Utrecht). 31 aug. Geerten van de Wetering. vooraf aan de muziekuitvoeringen, zowel de middagconcerten als lunchconcerten, wordt als regel een korte toelichting op de uitvoering verzorgt door de concertgever of iemand van de organiserende Stichting Kunstcentrum Kloosterkerk. De (gratis toegankelijke) lunchconcerten worden als regel zeer goed bezocht door zowel toevallige passanten en toeristen als een grote kring van vaste bezoekers. De lunchconcerten hebben dan ook vaak het karakter van onderlinge ontmoeting. Gemiddeld mogen zo n bezoekers worden begroet. Ondanks dat de lunchconcerten gratis zijn wordt er wel een fin. bijdrage gevraagd van de aanwezigen, middels een deurcollecte, voor de dekking van de kosten. Orgelconcerten In 2016 werd het 50-jarig jubileum van het Marcussen-orgel gevierd. In plaats van de gebruikelijke drie concerten per jaar waren er dit jaar twee concerten, ditmaal groter opgezet. Op zaterdagavond 9 april, het weekend waarin het precies 50 jaar geleden was dat het orgel in gebruik genomen werd, vond het eerste jubileumconcert plaats. Het werd gegeven door de voormalige organist van de Kloosterkerk, Jan Hage, en de huidige organist, Geerten van Bestuurlijk en Artistiek Jaaroverzicht 2016 Haags Orgel Kontakt Pagina 18 van 28

19 de Wetering. Zij speelden solistisch (werken van Bach, Reger, improvisatie, Escaich), maar ook gezamenlijk: in een concert voor twee orgels van Lucchinetti, waarbij tevens gebruik gemaakt werd van het kleine orgel in de Kloosterkerk, en vierhandig, namelijk Boléro van Ravel in een orgelbewerking. Een enerverend slot van een gevarieerde avond. Op zaterdagavond 19 november vond het tweede jubileumconcert plaats. Naast Geerten van de Wetering werkte aan dit concert ook het Residentie Kamerkoor o.l.v. Jos Vermunt mee. Bijzonder aan dit concert was dat een nieuw werk voor koor en orgel, gecomponeerd door Daan Manneke en eerder in het jaar in première gegaan in het Concertgebouw, uitgevoerd zou worden. Een tweede bijzonderheid was dat het nieuw aangebrachte zwelmechaniek voor het borstwerk tijdens dit concert in gebruik werd genomen. De avond begon met een toelichting op de nieuwe compositie, Aube, door de componist zelf. Na de opening met Toccata in F (BWV 540) van Bach, voerden koor en organist Zoltan Kodály s Laudes Organi uit, een toepasselijk stuk voor deze avond vanwege de tekst, en vanwege het feit dat het stuk hetzelfde jaar van ontstaan heeft als het orgel: Vervolgens klonken enkele delen uit Marienbilder van Siegfried Reda, waarna het koor weer aantrad om, verspreid in vier koren verdeeld over de kerk, met orgel de nieuwe compositie Aube uit te voeren. Een spannende exercitie voor zowel uitvoerenden als publiek! Tot slot van de avond klonk Max Reger s koraalfantasie over het koraal Halleluja! Gott zu loben!, waarbij het nieuwe zwelmechaniek nog eens goed getoond konden worden aan het publiek. De SKK kijkt terug op een mooi jubileumjaar, met geslaagde concerten, gevarieerde en uitdagende programma s en een goede opkomst van een enthousiast publiek. Geerten van de Wetering artistiek adviseur Stichting Kunstcentrum Kloosterkerk 4.4. St. Jacobuskerk Artistiek Verslag van de in 2016 in het HOK-verband gegeven orgelconcerten door de Concertcommissie van de H. Jacobus de Meerder te 's-gravenhage De Commissie Jacobusconcerten heeft haar concertserie 2016 afgerond. Met een tevreden gevoel kan worden teruggekeken op een zestal concerten, die allen door een grote diversiteit uitstraalden. Voor het tweede achtereenvolgende jaar zijn de orgelconcerten op vrijdagavond georganiseerd, het Passie en Advents/Kerstconcert werden op de zaterdagmiddag gegeven. De concerten werden als gebruikelijk georganiseerd in samenwerking met het Haags Orgel Kontakt, dat inmiddels al weer vele jaren de orgelconcerten in de Haagse Binnenstad coördineert. Deze Stichting, waarin naast een aantal binnenstadskerken en de Gotische Zaal ook de Jacobuskerk participeert, onderhoudt de contacten met de gemeente Den Haag o.a. met betrekking tot de subsidieregeling. Dit jaar stond met name de Duitse componist en organist Max Reger ( ) centraal. Het Haags Orgel Kontakt en de participanten hadden zich ten doel gesteld representatieve orgelwerken van deze componist voor het voetlicht te brengen. In groter verband organiseerde het HOK in dit kader ook nog twee concerten, waarbij een tweetal koren de Geistliche Gesänge (opus 110 en 138, alsmede een Choralcantate ten gehore brachten in resp. de Grote Kerk en de Lutherse kerk). De concerten met een kerk-muzikaal-karakter werden in de Jacobuskerk soms ingeleid door de pastoor of de parochievicaris. De andere concerten werden geïntroduceerd door de solist, dan wel door een lid van de Concertcommissie of een HOK-bestuurslid, met als vast uitgangspunt in het kort iets te memoreren over de uit te voeren werken. Bestuurlijk en Artistiek Jaaroverzicht 2016 Haags Orgel Kontakt Pagina 19 van 28

20 Hoewel de concerten sinds 2007 in principe gratis zijn, wordt er na afloop een collecte ter bestrijding van de kosten gehouden. De opbrengst van deze collecten is dermate laag dat dekking van de kosten een utopie blijkt te zijn. Op het moment is er weer een discussie gaande om toch weer een bescheiden entree te heffen zoals dat in het verleden, evenals bij de andere participanten, ook in de Jacobuskerk gewoon was! De balans tussen kosten en baten zou dan veel meer in overeenstemming zijn. Bovendien beoordelen subsidieverstrekkers aanvragen ook naar eigen financiële inbreng en inkomsten! Gesteld moet worden dat de concerten nooit vanuit winstoogmerk of commerciële drijfveren worden georganiseerd, maar vanuit een zeker educatief uitgangspunt en ter verbreiding van de koor en orgelmuziek in het bijzonder. Dat dit kosten met zich meebrengt spreekt vanzelf! Het Passieconcert op 5 maart werd verzorgd door de Schola Cantorum van de Jacobuskerk o.l.v. Jos Laus. De Schola zong verschillende gezangen uit het Gregoriaans repertoire van de Veertigdagentijd. Gastorganist van die middag was Carel Cames van Batenburg. Werken van Jean Langlais en CharlesTournemire, sept Chorals Poèms d orgue pour les sept paroles du Christ kregen een fraaie vertolking op het Adema-Maarschalkerweerdorgel. Een in de Jacobuskerk inmiddels bekende gast, is de organist Andreas Meisner. Op 20 mei verzorgde hij een memorabel recital met werken van Joh. Seb. Bach en Max Reger. Vaste organist van de kerk Jos Laus speelde op 17 juni eveneens een programma met werken van Bach en Reger, o.a. bewerkingen van Preludia en Fuga s uit het Wohltemperierte Klavier van J.S. Bach. Het concert van Monumentendag op 10 september werd verzorgd door Jos Laus. Goede ervaring is inmiddels opgedaan door de bespeling in 2x een kwartier te splitsen. Zoals gebruikelijk stonden er op het programma orgelwerken met een laagdrempelig karakter om het veelal toeristische publiek niet te zwaar te belasten. Het programma bestond uit werken van André Fleury, H. Andriessen (Choral I), E. Gigout en Louis Vierne. Het slotconcert in het kader van de Max Reger-herdenking werd gegeven door Jos Laus. Wederom was er een combinatie gemaakt van werken van Joh. Seb. Bach en Max Reger. Het traditionele Advents/Kerstconcert sloot de jaarlijkse concertserie af. Teresa Neervoort, sopraan, Pieter Lugtigheid (hobo) en Jos Laus brachten een Kerst gerelateerd programma met werken van Holzbauer, Händel en Joh. Lemckert. Zoals altijd werd dit concert druk bezocht. Dit concert werd mede mogelijk gemaakt door een financiële ondersteuning van de Stichting Culturele Vrienden van de Jacobuskerk. Met betrekking tot de bezoekersaantallen (zie ook pt ) kan gesteld worden dat er van enige stabiliteit sprake is. Toch kan het voorkomen dat met regelmaat in plaats van de komst van bekende en trouwe bezoekers er nieuwe luisteraars zich aandienen. Veelal blijkt dat zij via social media de aankondigingen lezen en dan besluiten een concert te bezoeken. Uit ervaring van andere organiserende instanties blijkt dat deze vorm van persoonlijke benadering meer effect sorteert dan kleurrijke affiches, waarmee niet gezegd is dat dan maar achterwege gelaten moet worden. Alle mogelijkheden moeten benut worden om de (potentiële) orgel/ concertliefhebber te bereiken. Het samenzijn (met eventueel drankje) van musici en publiek in de grote zaal van de pastorie na afloop van verschillende concerten werd door de bezoekers zeer gewaardeerd. De Commissie Jacobusconcerten ziet het komende concertjaar 2017 met vertrouwen tegemoet. Aandacht zal dan besteed gaan worden aan de componisten Hendrik Andriessen en Albert de Klerk. Rijswijk, december 2016 Jos Laus, organist / artistiek adviseur Commissie Concerten St. Jacobuskerk Bestuurlijk en Artistiek Jaaroverzicht 2016 Haags Orgel Kontakt Pagina 20 van 28

21 4.5. Gotische Zaal Artistiek Verslag van de in 2016 in het HOK-verband gegeven concerten in de Gotische Zaal, onder auspiciën van de 'Stichting Muziek in de Gotische Zaal'. Iedere tweede en vierde woensdag van de maand (met uitzondering van juli en augustus) worden er in de Gotische Gaal van de Raad van State gratis toegankelijke Lunchpauze-concerten georganiseerd door de 'Stichting Muziek in de Gotische Zaal'. Twee series Op de vierde woensdag van de maand klinkt er kamermuziek door leerlingen van het Koninklijk Conservatorium. Op de tweede woensdag van de maand worden de concerten verzorgd door de organist van de Gotische Zaal, Jos van der Kooy. Ook deze tweede woensdag heeft een kamermuzikaal karakter. Van der Kooy begeleidt solisten op orgel en piano. Vanaf 2015 is de Raad van State een samenwerkingsverband aangegaan met het Prinses Christina Concours. Deze instelling levert solisten in de leeftijd van twaalf tot ongeveer twintig jaar, van hoog niveau en met een goede podium-uitstraling. Van der Kooy begeleidt ze op het orgel en/of op de piano. In de concertserie wordt een kamermuziekpubliek vertrouwd gemaakt met het orgel. Jonge musici krijgen kans op te treden in een prachtige ambiance. De Raad van State prijst zich gelukkig met de samenwerking met Haags Orgel Kontakt, Koninklijk Conservatorium -en Prinses Christina Concours. Bösendorfer vleugel Op advies van Van der Kooy ging de Raad van State eind 2014 over tot aanschaf van een Bösendorfer concertvleugel. Dit instrument is een waardevolle toevoeging aan de Gotische Zaal als locatie voor concerten op hoog niveau. De vleugel werd op 14 januari 2015 aan het publiek gepresenteerd. De orgel-gerelateerde concerten Er waren in 2016 elf pauzeconcerten waarin het orgel (vaak in combinatie met de vleugel) een rol vervulde en waarin Jos van der Kooy solistisch of als begeleider. In vrijwel alle gevallen in samenwerking met een instrumentale of vocale solist, dan wel solisten. Een formule die erg goed werkt in de Gotische Zaal. 13 januari: Jos van der Kooy (orgel/piano) en Tineke Roseboom (sopraan) 10 februari : Jos van der Kooy (orgel/piano) en Hadewijch Elders (viool) 9 maart: Jos van der Kooy (orgel/piano) en Daniel Tibben (dwarsfluit) 13 april: Jos van der Kooy (orgel/piano) en Viktor Koning (gitaar) 11 mei: Jos van der Kooy (orgel/piano) en Theodoor Heyning (cello) 8 juni : Jos van der Kooy (orgel/piano) en Frank Woerdeman (klarinet) 22 juni: Jos van der Kooy (orgel/piano) zaterdag 10 september: Open Monumentendag: Jos van der Kooy + Studenten KC 14 september: Jos van der Kooy (orgel/piano) en Boudewijn Benjamins (marimba) 12 oktober: Jos van der Kooy (orgel/piano) en Julian v.d. Linden (saxofoon) 9 november: Jos van der Kooy (orgel/piano) en Roza Herwig (viool) 28 december: Jos van der Kooy (orgel/piano) en Linsey Coppens (sopraan) De lunchpauzeconcerten worden steeds bezocht door 100 tot 130 personen. Jos van der Kooy, organist van de Raad van State. Bestuurlijk en Artistiek Jaaroverzicht 2016 Haags Orgel Kontakt Pagina 21 van 28

22 4.6. HOK Themaconcerten Artistiek verslag van het jaarlijks themaconcert, georganiseerd door het HOK-bestuur om aandacht te schenken aan bijzondere orgels, locaties en/of componisten. In 2016 was het 100 jaar geleden dat de Duitse organist en componist Max Reger op slechts 43-jarige leeftijd overleed. In 2016 is tijdens meerdere concerten aandacht geschonken aan de composities van Reger. De concerten rond dit thema werden door het HOK-bestuur steeds gecoördineerd en gepromoot, onder andere door een gezamenlijke PR, middels affiches en flyers. Ook werden een eenmalig straataffiches toegepast. Omdat de betrokkenheid van het HOK-bestuur bij de Reger-herdenkingsconcerten in de Grote Kerk en Lutherse Kerk veel bestuurlijke energie, maar ook extra kosten voor het HOKbudget met zich mee bracht, werd besloten om in 2016 slechts een HOK-themaconcert te organiseren. Een gedeelte van de PR-kosten voor het gehele Max Reger project (totaal 6 concerten) kon worden bekostigd door een in 2015 ontstane reserve. Voor het gebruik van deze reserve voor dit doel is vooraf toestemming gevraagd (en ontvangen) van de gemeente Den Haag als subsidieverstrekker. Op zaterdag 11 juni werd een HOK-themaconcert in dit kader georganiseerd in de Elandstraatkerk, waar Bert den Hertog, concertorganist van de Stichting Orgel Elandstraatkerk, het orgel van de Gebr. Franssen uit 1906 bespeelde. Een orgel dat erg geschikt is voor repertoire uit de Duitse romantiek. Met name omdat de uitgebreide registercomputer (Settser) snelle registratiewisselingen, noodzakelijk bij de werken van Reger, mogelijk maakt. Dit concert was tevens een mooie opmaat naar de aansluiting van de Stichting Orgel Elandstraat als participant van het HOK in Tijdens dit concert speelde Bert den Hertog een programma met composities van Max Reger als orgel-componist en als bewerker van werken van componisten die hem inspireerden of componisten die door hem beïnvloed zijn. Zoals de Toccata en Fuga in d en de Choralfantasie Straf mich nicht in deinem Zorn van Max Reger (geïnspireerd door J.S. Bach) en bewerkingen door Reger van werken van Frederic Chopin, Robert Schumann en composities van Peter Süda en Sigfrid Karg-Elert. Het concert, waarbij de concertgever op een groot scherm via een videoverbinding met de speeltafel kon worden gevolgd, had een hoog muzikaal en artistiek gehalte en werd door de aanwezigen erg gewaardeerd. Het concert werd bezocht door zo n 65 bezoekers. Omdat de Stichting Orgel Elandstraat al enkele jaren hoogstaande concerten organiseert met binnen- en buitenlandse organisten van naam, hebben veel Haagse orgelliefhebbers de weg naar de Elandstraatkerk al wel gevonden. Dat de Stichting Orgel Elandstraatkerk met ingang van 2017 ook deel zal uitmaken van het HOK is voor velen dus geen grote stap. Zowel de Stichting Orgel Elandstraat als het HOK zijn blij met deze aanvulling. Namens het organiserende HOK-bestuur, Henk Barnhard, secretaris HOK Bestuurlijk en Artistiek Jaaroverzicht 2016 Haags Orgel Kontakt Pagina 22 van 28

23 4.7. Herdenkingen In de programmering voor 2016 is, waar mogelijk en zinvol, aandacht geweest voor bijzondere herdenkingen. Zoals geboorte- en/of sterfjaren van componisten of andere gedenkwaardige zaken of gelegenheden Herdenking 100 e sterfjaar Max Reger De Duitse organist en componist ven veel orgelwerken, Max Reger leefde van 1873 tot In 2016 was het dus 100 jaar geleden dat hij overleed. Tijdens veel concerten is hier aandacht aan besteedt door orgelwerken van Max Reger ten gehore te brengen. Graag wilde het HK-bestuur echter ook de vele, tegenwoordig vaak onbekende, koorwerken die Reger componeerde voor het voetlicht brengen. Op 27 augustus en 29 oktober is hier bijzondere aandacht voor geweest tijdens concerten die in het kader van het Internationaal Orgelfestival Grote Kerk werden gegeven en, tijdens de Bätz-orgelmaand, in de Lutherse Kerk. Dit gebeurde in een unieke samenwerking tussen de organiserende participanten en het HOK bestuur. In beide concerten werd de orgelmuziek van Max Reger diens tijdgenoten en inspiratiebronnen (zoals J.S. Bach), gekoppeld aan koormuziek van Reger. Aan het concert in de Grote Kerk werd medewerking verleend door de Laurenscantorij o.l.v. Wiecher Mandemaker. Aan het concert in de Lutherse Kerk werkte mee de Capella Sti Jacobi o.l.v. Jos Laus. Om deze bijzondere concerten meer onder de aandacht te brengen is nog meer dan in voorgaande jaren reclame gemaakt. Voor alle Max Reger-herdenkingsconcerten zijn affiches ontworpen die een herkenbare uitstraling hadden. (alle affiches waren op basis van een oude foto met Reger aan het orgel van zijn kerk. En wel in verschillende steunkleuren) Ook zijn er, door een gespecialiseerd bedrijf, straataffiches geplaats door heer de stad en zijn er, ook door een extern bedrijf, flyers verspreidt op plaatsen die hiervoor speciaal gereserveerd zijn. De extra kosten die met deze acties gemoeid waren konden worden gedekt door de reserves die waren ontstaan door een overschot in Vooraf is daarvoor aan de subsidieverstrekker (de gemeente) toestemming gevraagd en verkregen Programmatisch herdenkingen In 2016 was het 250 geleden dat de Britse componist Samuel Wesley ( ) werd geboren, en 225 jaar geleden dat de Italiaanse componist en geestelijke Padre Davide da Bergamo ( ) werd geboren. De Nederlandse organist en componist van veel Psalmzettingen Johannes Worp ( ) overleed 125 jaar geleden was ook het 100 e sterfjaar van Max Reger ( ) en het 100 e geboortejaar van de Duitse componist Siegfried Reda en de Nederlandse organist en componist Louis Toebosch. Al deze componisten zijn meer of minder herdacht in de concerten in Persoonlijke herdenkingen In 1966 werd door de Deense orgelbouwer Marcussen het orgel van de Kloosterkerk opgeleverd. In 2016 is dat dus 50 jaar geleden. HOK-participant Stichting Kunstcentrum Kloosterkerk en titulair organist Geerten van de Wetering hebben daar in twee feestelijke concerten aandacht aan gegeven. Het jubileumjaar werd geopend met een concert op 9 april, door de huidige en voormalige organist van de Kloosterkerk, en afgesloten met een concert op 19 november waarbij ook het Residentie Kamerkoor o.l.v. Jos Vermunt hun medewerking gaven. In dat laatste concert werden ook de nieuw aangebrachte zwelinrichting* waarmee de deurtjes voor het borstwerk bediend kunnen worden, gepresenteerd. (* een voorziening die bij de bouw al was voorzien, maar nog niet was aangebracht) Bestuurlijk en Artistiek Jaaroverzicht 2016 Haags Orgel Kontakt Pagina 23 van 28

24 4.8. Toegang concerten Al enkele jaren geldt voor alle HOK-concerten één toegangsprijs gegolden van 10,- p/p (65+ Ooievaarspas en CJP 8,-) Ook in 2016 kon deze toegangsprijs gehandhaafd blijven. Uitzondering daarop was het concert van 29 aug waar een toegangsprijs gold van 15,- / 13,- i.v.m. de medewerking van een strijkorkest. Gratis toegang is er voor kinderen onder geleide en jongeren tot 15 jaar; de Lunchpauzeconcerten in de Gotische Zaal, Kloosterkerk, en Lutherse Kerk (voor beide laatsten is er een deurcollecte ter bestrijding van de kosten) concerten die gehouden worden in de St. Jacobuskerk. Dit i.v.m. Bisschoppelijke regels dat een Godshuis gratis toegankelijk moet zijn. (een regel waar het kerkbestuur van de St. Jacobus zich mee conformeert) Voor de concerten in de St. Jacobuskerk wordt wel een vrijwillige bijdrage gevraagd. Locaties waar HOK-concerten geklonken hebben Grote Kerk Lutherse Kerk Kloosterkerk St. Jacobuskerk Gotische Zaal Elandstaatkerk Bestuurlijk en Artistiek Jaaroverzicht 2016 Haags Orgel Kontakt Pagina 24 van 28