PATIËNTENINFO. Nierbiopsie

Transcriptie

1 PATIËNTENINFO Nierbiopsie KUNSTNIERAFDELING NEFROLOGIE

2

3 Inhoud 1 Algemene informatie Voorbereiding van de nierbiopsie Dag van de nierbiopsie Dag na de nierbiopsie Mogelijke problemen Tot slot Telefoonnummers en adressen...14 /3

4 Mevrouw, mijnheer Op advies van uw behandelende arts zal u een nierbiopsie ondergaan. Om dit onderzoek vlot te laten verlopen is een goede voorbereiding en nazorg nodig. Daarom wordt u voor één nacht opgenomen op een verpleegafdeling van het ziekenhuis. Het onderzoek zelf gebeurt op de afdeling radiologie. Deze brochure bevat informatie over de nierbiopsie en het verloop ervan. Deze informatie is bedoeld om u zo goed mogelijk voor te bereiden op uw onderzoek. Als u na het lezen van deze folder nog vragen heeft, aarzel dan niet om contact op te nemen met onze afdeling of met uw behandelende arts. We wensen u een goed verloop van dit onderzoek toe. Het nefrologisch team Dr. M. De Vleeschouwer Verpleegkundigen Dr. P. Bernaert Medewerkers sociale dienst Dr. H. Hannon Diëtiste Dr. A. Deman Dr. M. Schurgers 4/

5 1 Algemene informatie 1.1 De nieren en hun werking De nieren Elke persoon heeft meestal 2 nieren. Ze liggen aan beide zijden van de ruggengraat en worden beschermd door een dik vetkapsel. Het bovenste gedeelte van de nier ligt onder de onderste ribben. De nier heeft ongeveer de grootte van een vuist. De nier bestaat uit 3 delen: de schorslaag, de merglaag en het nierbekken. In de schorslaag bevinden zich de nefronen (= nierfilters) waarin het bloed wordt gefilterd. Elke nier bevat ongeveer één miljoen nefronen. Een nefron bestaat uit een kluwen van zeer kleine buisjes (= tubuli) en bloedvaatjes (= glomeruli). De glomerulus is het filterapparaat van de nieren. Hier wordt de voorurine gevormd. De voor-urine of het filtraat wordt via een buizenstelsel naar het niermerg gebracht. Op weg naar het niermerg wordt er terug vocht uit de voor-urine gehaald (= resorptie). /5

6 Uiteindelijk blijft er urine over die in het nierbekken wordt geloosd. Via de urineleiders komt de urine vervolgens in de blaas Werking van de nieren De nieren hebben meerdere functies: De nieren scheiden het overtollig vocht uit. De nieren scheiden de afvalstoffen uit. De nieren houden de samenstelling van de lichaamsvochten in evenwicht. De nieren helpen de bloedgassen in evenwicht te houden. De nieren produceren hormonen, nodig voor de bloeddrukregeling en voor de bloedaanmaak. Hiervoor zorgt het hormoon erytropoëtine (=EPO). De nieren produceren vitaminen, nodig voor een goede beenderstructuur. 6/

7 1.2 Wat is een nierbiopsie? Een nierbiopsie is een onderzoek waarbij met een speciale lange naald (= biopsienaald) uit één nier stukjes weefsel worden weggenomen. Dit gebeurt door de nier door de huid heen, onder lokale verdoving, aan te prikken. Deze stukjes weefsel worden in het laboratorium onder de microscoop onderzocht. Zo kan de aard en de ernst van uw nierprobleem en/of nierziekte worden vastgesteld en een juiste behandeling worden gestart. Voor het aanprikken worden er RX foto s van de nieren gemaakt via de scanner (= RX toestel dat veel foto s op korte tijd kan nemen), om de grootte van de nieren, de prikplaats en prikdiepte te bepalen. Daarom vindt de nierbiopsie plaats op de afdeling radiologie. Het onderzoek zelf wordt uitgevoerd door uw behandelende arts (= nefroloog). Na het aanprikken en wegnemen van de stukjes weefsel wordt nog een controlescan uitgevoerd. Om de nierbiopsie vlot te laten verlopen is een goede voorbereiding nodig. /7

8 2 Voorbereiding van de nierbiopsie 2.1 Medicatie Uw medicatiegebruik zal nagevraagd worden tijdens de consultatie bij uw nefroloog. Het is belangrijk dat de arts weet of u bloedverdunners neemt (bv. Marevan, Sintrom, Plavix, Asaflow, Cardioaspirine,...). In overleg met de nefroloog worden de bloedverdunners een aantal dagen voor de nierbiopsie gestopt. Dit gebeurt om een mogelijke bloeding na de biopsie te vermijden. Ook de nodige andere medicatie wordt besproken. Sommige medicijnen zal u gewoon verder mogen nemen. 2.2 Allergie Bij mogelijke allergie aan ontsmettingsmiddelen, verbandstof en/of medicatie meldt u dit ook aan uw nefroloog, zodat de nodige voorzorgsmaatregelen kunnen genomen worden. 2.3 Labo Een bloedafname zal gebeuren bij de huisarts of bij de nefroloog. Het is belangrijk dat uw nefroloog de resultaten van het bloedonderzoek ontvangen heeft voordat de biopsie plaatsvindt. 2.4 Zwangerschap Bent u zwanger, dan moet u dit zeker doorgeven aan uw nefroloog. Een biopsie wordt hier slechts bij uitzondering uitgevoerd! 8/

9 3 Dag van de nierbiopsie 3.1 Wat mee te brengen naar het ziekenhuis? identiteitskaart, SIS-kaart en mutualiteitsklevers, documenten hospitalisatieverzekering, bloedgroepkaart, toiletgerief en nachtkledij voor één overnachting, lijst met thuismedicatie, bloeduitslagen, brief van uw nefroloog. 3.2 Voorbereiding van de nierbiopsie U wordt op de dag van het onderzoek opgenomen in het ziekenhuis. U meldt zich aan bij de opnamedienst, op de eerste verdieping van het ziekenhuis, om u daar te laten inschrijven. Vandaar wordt u begeleid naar de afdeling waar u zal verblijven. Een verpleegkundige zal de nodige gegevens navragen en noteren. Ook uw bloeddruk, pols en temperatuur worden gemeten en eventueel gebeurt er nog een laatste bloedafname. s Morgens mag u thuis een licht ontbijt nemen, daar de biopsie meestal rond de middag gebeurt. Drie uur voor het onderzoek mag u niets meer eten of drinken. U krijgt van de verpleegkundige een operatiehemdje om aan te trekken op de kamer (slip mag u aanhouden). Indien nodig krijgt u rustgevende medicatie. Een kwartier voor het onderzoek wordt u met uw bed naar de afdeling radiologie gebracht. /9

10 3.3 Verloop van de nierbiopsie Tijdens de nierbiopsie is de radioloog, uw nefroloog en een verpleegkundige aanwezig. Heeft u nog vragen, spreek hen gerust aan. De nierbiopsie gebeurt onder lokale verdoving. U neemt plaats in buiklig op de onderzoekstafel, eventueel legt de verpleegkundige een kussen onder uw buik om de nier beter aanprikbaar te maken. Deze houding is wat onprettig, maar noodzakelijk voor het verloop van het onderzoek. Leg uw armen boven uw hoofd en draai uw hoofd opzij. De tafel wordt in het toestel (= scanner) geschoven om de juiste aanprikplaats van de nier te bepalen. Mogelijks vraagt de radioloog om diep in te ademen en dan even te stoppen met ademen. Zodra de aanprikplaats gekend is en gemarkeerd met een stift op de huid, mag u niet meer bewegen. U blijft rustig liggen. De verpleegkundige ontsmet de aanprikplaats grondig (dit kan wat koud aanvoelen). Hierna worden steriele groene doeken rond de aanprikplaats gelegd, vervolgens wordt de huid rond de aanprikplaats verdoofd door de nefroloog. De lokale verdoving maakt de biopsie bijna volledig pijnloos. De nefroloog maakt een kleine insnede in de huid. Het inbrengen van de biopsienaald gebeurt met een speciaal apparaat. Op het moment van het aanprikken van de nier hoort u een klik, dit is normaal. De nefroloog vraagt u om diep in te ademen. Hierna worden er met de biopsienaald 2 à 3 stukjes weefsel uit uw nier genomen. Deze stukjes worden onmiddellijk in een speciale vloeistof gebracht en op ijs bewaard. De biopsienaald wordt nu verwijderd en de verpleegkundige drukt op de aanprikplaats om een bloeding te voorkomen. Een verbandje wordt aangebracht. Er wordt nog een laatste RX scannerfoto genomen om een eventuele bloeding in of rond de nier op te sporen. 10/

11 3.4 Nazorg Na de nierbiopsie wordt u met hulp van de verpleegkundige in uw bed geholpen. U blijft gedurende 24 uur op de rug liggen. U mag niet opstaan! Tot s avonds 20 uur blijft ook een zandzak onder de rug tegen de aanprikplaats liggen. Dit allemaal om een bloeding in de nier te vermijden. Op uw kamer komt de verpleegkundige regelmatig bloeddruk en pols controleren. Het verbandje dat op de aanprikplaats is aangebracht, wordt regelmatig gecontroleerd. Om bloedingen te voorkomen, mag u niet opstaan om naar het toilet te gaan. Indien nodig moet u een bedpan of urinaal vragen. De eerste urine kan roze of rood gekleurd zijn. Dit is normaal en komt door het aanprikken van de nier. Bij pijn of ongemak moet u steeds de verpleegkundige verwittigen. Na het onderzoek en indien er geen problemen zijn mag u na een uurtje iets eten of drinken. U blijft één nacht in het ziekenhuis voor verdere observatie en controle. 4 Dag na de nierbiopsie U krijgt een echografie van de nieren ter controle. Hiervoor wordt u naar de radiologie gebracht. Eventueel gebeurt er nog een bloedafname en vraagt men nog een urinestaal. Nadien beslist uw arts of u het ziekenhuis mag verlaten. Er wordt met u een datum voor uw volgende consultatie bij de nefroloog afgesproken. Tijdens deze consultatie wordt het resultaat van uw biopsie en de verdere behandeling besproken. /11

12 5 Mogelijke problemen Pijn na de prik komt slechts in weinige gevallen voor. Door de prik in de nier kan een bloeding optreden. Deze blijft meestal beperkt. Om bijkomend risico op bloeding te beperken, vermijdt u best zwaar tilwerk tijdens de eerste dagen na de biopsie. Het verbandje ter hoogte van de prikplaats mag enkele dagen na de nierbiopsie verwijderd worden. Het is niet mogelijk om alle uiterst zeldzame verwikkelingen of toevallig samenlopende omstandigheden in deze brochure op te nemen. 12/

13 6 Tot slot De inhoud van deze brochure is slechts een leidraad. Het doel ervan is u zo goed mogelijk te informeren en voor te bereiden op het onderzoek. Deze brochure beschrijft het onderzoek zoals het meestal wordt uitgevoerd. Er kunnen soms kleine aanpassingen aan de werkwijze nodig zijn naargelang de situatie. Uw nefroloog zal u hierover de nodige informatie geven. Indien u nog vragen heeft, mag u steeds contact opnemen met uw nefroloog of met de verpleegkundigen. Zij zullen u graag verder helpen met al uw vragen. Wij hopen dat de nierbiopsie goed mag verlopen. Het nefrologisch team Dr. M. De Vleeschouwer Dr. P. Bernaert Dr. H. Hannon Dr. A. Deman Dr. M. Schurgers Verpleegkundigen Medewerkers sociale dienst Diëtiste /13

14 7 Telefoonnummers en adressen Algemeen nummer Dienst Nefrologie Sociale Dienst De Clercq Kaat De Seranno Ellen /

15

16 AZ Maria Middelares heeft deze informatiefolder met de grootste zorg opgemaakt. De inhoud ervan is echter algemeen en indicatief. De folder omvat niet alle medische aspecten. Hij vervangt geenszins het artsenconsult. Mocht deze folder vergissingen, tekortkomingen of onvolledigheden bevatten dan zijn AZ Maria Middelares, personeel en artsen hiervoor niet aansprakelijk Volg ons ook op: Buitenring Sint-Denijs Gent Tel.: Fax: info@azmmsj.be