Procesdeskundige: Procesbeheerder: TM-IR. Afdeling: Service Provider (SP)

Transcriptie

1 Omschrijving Titel: Aanbrengen en verwijderen van aardingen Proceseigenaar: Procesdeskundige: Procesbeheerder: TM-IR IV Procesbeheerder KEB AM Publicatiedatum: Reviewdatum: Afdeling: Documenttype: Service Provider (SP) WRK Versienummer: Documentnummer: V2.02 TVWI-027 Referentie Referenties: TVWI-001-3/5: Werkwijze goedgekeurde opdracht (GO) Doel 1. Zichtbaar maken dat de delen waaraan moet worden gewerkt zijn geaard en dus veilig gesteld, als de kortsluitvaste aarding vanaf de werkplek niet zichtbaar is. 2. Voorkomen van gevaarlijke potentiaalverschillen bij onderbreken of verbinden van geleiders 3. Borgen dat bij velden waaraan onderhoud is gepleegd alle aangebrachte aardingen weer zijn verwijderd/uitgeschakeld voordat inbedrijfname plaats vindt. 4. Zorg dragen dat overspanningen op de werkplek niet tot een gevaarlijke aanraakspanning kunnen leiden. Overspanningen kunnen ontstaan door schakelhandelingen (SEMP), blikseminslag en inductieve en capacitief overgedragen spanningen van naastliggende circuits. 5. Voorkomen dat gevaarlijke aanraakspanningen kunnen ontstaan in railsystemen ten gevolge van een sluiting op de vrijgeschakelde rail (door bijvoorbeeld een geleiderbreuk van een bovenliggend systeem dat de bedrijfsspanning voert), als de kortsluitvaste aardingen waartussen wordt gewerkt zich op grote afstand van elkaar bevinden. Toepassingsgebied Deze procedure is van toepassing op alle installaties die in het beheer van TenneT zijn. Werkwijze Het aanbrengen van aarders algemeen Aardingen mogen pas worden aangebracht nadat de afwezigheid van de bedrijfsspanning is vastgesteld. Aardingen moeten bij het aanbrengen eerst met de aarde en daarna met de te aarden delen worden verbonden. Aardingen worden aangebracht op en wanneer nodig aan beide zijden van de werkplek. Plaats en aantal zijn vastgelegd in een veiligheidscontrolelijst. Een werkaarder wordt toegepast tussen twee kortsluitvaste aardingen. Pagina 1 van 8

2 Opmerking: Wanneer vaste, inschakelbare kortsluitvaste aardingsschakelaars ontbreken, dan moet een kortsluitvaste aarding worden aangebracht door het toepassen van aardingsgarnituren die tenminste voldoen aan de geleider diameter volgens onderstaande tabel: Koper Al ka Doorsnede Indien de toe te passen diameter voor het verkrijgen van een kortsluitvaste aarde tussen twee waardes ligt dan kies je altijd de bovenliggende waarde. Indien een kortsluitvaste aarding uit meerdere losse aardingen bestaat moeten deze dezelfde doorsnede hebben. In de bijlages zijn de kortsluitwaardes 2017 op station weergegeven. Deze kortsluitwaardes (2017) moeten worden toegepast. Voor werkaardingen geldt het volgende: Werkaardingen aanbrengen in stations Begin volgens het aanbrengen van aardingen 'algemeen'. Bij werkzaamheden aan de railsystemen (zowel bij boven als onderliggende rail configuratie) moet aan beide zijden van de werkplek een koperen litze verbinding worden aangebracht die zonder lussen verbonden is met een vast te herkennen aardingspunt. Bij werkzaamheden aan een veldaarder moet een losse aarding worden aangebracht, deze hoeft niet kortsluitvast te zijn wanneer vanaf de invoedende kant gezien nog een kortsluitvaste aarder is ingeschakeld. Bij werkzaamheden aan lijnaarders of railaarders moeten vooraf kortsluitvaste aardingen worden aangebracht, die de functie van de lijn- of railaarder waaraan moet worden gewerkt, overnemen. Hierdoor wordt geborgd, dat altijd tussen twee kortsluitvaste aardingen wordt gewerkt. Pagina 2 van 8

3 Werkaardingen aanbrengen in lijnverbindingen Begin volgens het aanbrengen van aardingen 'algemeen'. Uitgangspunt is, dat in beide voedende stations de (kortsluitvaste) lijnaarders zijn ingeschakeld, geblokkeerd en vergrendeld. Werkaardingen mogen pas worden aangebracht wanneer de vlaggenprocedure is uitgevoerd. Werkaardingen worden aangebracht op en aan beide zijden van de werkplek. Plaats en aantal moeten worden vastgelegd in een veiligheidscontrolelijst. De werkaardingen moeten per fase worden aangebracht. Bij werkzaamheden aan de geleiders moet de werkplek worden geaard (met werkaardingen) aan beiden zijden van de mast. Aanbrengen werkaardingen in railsystemen Begin volgens het aanbrengen van aardingen 'algemeen'. De veiligheidsaardingen moeten als volgt worden aangebracht: A Verbinding van aardstrip naar ondersteuning frame hoogwerker (zie tekening ). B Twee maal verbinding van aardstrip naar object waaraan wordt gewerkt. Deze verbinding zo kort mogelijk maken: zonder lussen in de kabel (zie tekening). C * Bij controle van het tegencontact, eenmaal verbinding van werkbak hoogwerker naar tegencontact railscheider. * Bij een bovenliggend railsysteem moet het tegencontact van de railscheider aan beide zijden van een werkaarding worden voorzien. * De hoogwerker mag nooit als onderdeel van de aarding worden toegepast (zie instructie hoogwerker). Pagina 3 van 8

4 Belangrijk! Er moet worden gelet op het volledig afrollen van de gebruikte aardverbindingen. De aardverbindingen moeten absoluut lusvrij worden aangebracht Let op: Bevestig altijd de klem aan de werkbak. Pagina 4 van 8

5 Aanbrengen van werkaardingen bij onderbreken of verbinden van geleiders Begin volgens het aanbrengen van aardingen 'algemeen'. Wanneer bij werkzaamheden geleiders moeten worden onderbroken of verbonden en daardoor gevaar bestaat ten gevolge van potentiaalverschillen in de installatie, moeten eerst op de werkplek passende maatregelen worden genomen. Vóór dat de geleiders worden onderbroken of verbonden, moet door potentiaalvereffening en/of aarding het risico van potentiaalverschillen worden weggenomen. Algemeen is van belang, dat het materiaal of de toestellen voor de aarding of kortsluiting geschikt zijn. Ook moeten ze voldoende zijn aangepast aan de reëel te verwachten kortsluitstroom van de elektrische installatie waarin zij zijn geïnstalleerd. Verwijderen van aardingen Aardingen mogen alleen worden verwijderd in opdracht van de WV. Werkaardingen moet het eerst worden losgemaakt van het deel dat daarmee tijdelijk is geaard, en pas als laatste worden verwijderd bij het aardpunt. Alle verwijderde aardingen moeten worden vastgelegd in een veiligheidscontrolelijst. De genoteerde aangebrachte aardingen moeten worden vergeleken met de genoteerde verwijderde aardingen. De WV moet zich overtuigen dat aangebrachte aardingen zijn verwijdert voordat de overdracht naar het LBC plaatsvindt. Pagina 5 van 8

6 Bijlage berekende kortsluitvermogen op stations. 380kV kV 2017 Crayestein 2017 KIJ-BWK-MVL 2017 Flevoland-Gelderland 2017 Beverwijk 17.0 Bergum 25,2 Alblasserdam 10.0 Alphen a/d Rijn 18,9 Almere 6,3 Bleiswijk 37,5 Eemshaven 55,6 Dordrecht Merwedehaven 11,3 Botlek 12,3 Almere de Vaart 5,6 Borssele 23,3 Ens 37,9 Dordrecht Noordendijk 10,9 De Lier 13,3 Apeldoorn 8,4 Boxmeer 18,7 Hessenweg 23,7 Delft 17,2 Arnhem 9,2 Crayestein 36,7 Louwsmeer 23,7 Europoort 12,5 Borculo 6,3 Diemen 33,5 Meeden 27.0 Geervliet 12,3 Dale 5,5 Dodewaard 24,3 Oudehaske 22,9 Geervliet 2/Geervliet Noorddijk 12,4 Dodewaard 10,7 Doetinchem 23,8 Robbenplaat 55,4 Gouda 16,3 Doetinchem 7,9 Eemshaven 38,2 Vierverlaten 34.0 Krimpen 21,7 Dronten 9.0 Eemshaven Converterstation 38.8 Weiwerd 31,1 Leiden 20,5 Druten 7,7 Eemshaven Oudeschip 36,8 Zeyerveen 22.0 Maasvlakte 12,1 Ede 8,1 Eindhoven 30,8 Merseyweg 11,7 Eerbeek 8.0 Ens 37,4 Ommoord 19,3 Elst 9,7 Geertruidenberg 35,9 Oudeland 13,7 Harderwijk 8,2 Hengelo 37,7 Rijswijk 20,8 Harselaar 7,2 Krimpen 45,8 Rotterdam Centrum 16,3 Hattem 5,2 Lelystad 35,3 Rotterdam Marconistraat 17,4 Kattenberg 9,8 Maasbracht 53,4 Rotterdam Waalhaven Noord 18,4 Langerak 8,2 Maasvlakte 45,6 Rotterdam Waalhaven Zuid 17,4 Lelystad 10,3 Meeden 29,2 Rotterdam Zuidwijk 17,5 Lochem 6,3 Oostzaan 26,7 Sassenheim 0,2 Markerkant 5,9 Simonshaven 33.0 Theemsweg 11,8 Nijmegen 9,8 Wateringen 35,6 Tinte 12,6 Pampus 5,7 Westerlee 31,6 Voorburg 21.0 Philips 9,2 Zwolle 31.0 Wateringen 21,6 Renkum 9,3 Westerlee 13,3 Teersdijk 9.0 Ypenburg 16,3 Tiel 8,4 Zoetermeer 22,9 Ulft 5,5 s Gravenhage 19,7 Vaassen 4,7 Winterswijk 6,4 Woudhuis 8,8 Zaltbommel 6,3 Zeewolde 9,1 Zevenaar 6,1 Zuiderveld 7,6 Zutphen 8.0 Pagina 6 van 8

7 Noord-Holland 2017 Utrecht 2017 Limburg 2017 Noord-Brabant 2017 Amstelveen 16,0 Breukelen 4,7 Beek 7,4 s-hertogenbosch Noord 13,9 Anna Paulowna 5,9 Bunschoten 7,7 Beersdal 8,4 s-hertogenbosch West 13,1 Bijlmer Noord 16,1 Driebergen 6,6 Belfeld 8,2 Aarle-Rixtel 9,7 Bijlmer Zuid 15,7 Nieuwegein 6,5 Blerick 11,2 Bergen op Zoom 13,4 Diemen 17,7 Oudenrijn 6,5 Boekend 11,5 Best 14.0 Haarlemmermeer 12,8 Soest 7,1 Born 7,7 Biesbosch 12,6 Hemweg 34,2 Utrecht Lageweide 6,6 Boxmeer 7,8 Boxtel 9,8 Hoogte Kadijk 26,6 Veenendaal 't Goeie Spoor 8.0 Buggenum 13,3 Breda 14,9 Nieuwe Meer 15,8 Veenendaal Wageningseweg 7,8 Californie 9,8 Budel 7,9 Noord Klaprozenweg 30,5 Cuijk 6,5 Eerde 9,1 Oterleek 14,0 Gennep 6,5 Eindhoven Noord 16,2 Velsen 21,5 Graetheide 10,2 Eindhoven Oost 17,4 Venserweg 16,7 Haps 7,3 Eindhoven West 15,1 Vijfhuizen 18,2 Helden 8,3 Eindhoven Zuid 14,8 Waarderpolder 17,7 Horst 8,9 Etten 10,8 Watergraafsmeer 16,3 Huskensweg 8,1 Geertruidenberg 18,2 Westwoud 9,0 Kelpen 8,3 Hapert 9,3 Wijdewormer 15,0 Kerensheide 9,7 Helmond Oost 12,6 sgraveland 11,6 Limmel 8.0 Helmond Zuid 14.0 Lutterade 7,6 Maarheeze 10,5 Maalbroek 10,9 Moerdijk 15,2 Maasbracht 14,6 Moerdijk WKC 14,4 Merum 11,7 Oosteind 12,3 Nederweert 7,9 Oss 11.0 Neerbeek 9,8 Princenhage 10,5 Oude Postbaan 10.0 Roosendaal 15.0 Roermond 11,3 Shell 12,6 Schoonbron 9,1 Tilburg Noord 13.0 Swentibold 9,9 Tilburg West 11,7 Terwinselen 8,8 Tilburg Zuid 11,7 Treebeek 6,3 Uden 8,7 Venray 9,3 Waalwijk 10,4 Weertheide 6,4 Woendrecht 14,5 Zevenbergsehoek 15,2 Pagina 7 van 8

8 Zeeland 2017 Friesland 2017 GDO 2017 Borssele 15,8 Bergum 8,8 AKU 8,2 Goes de Poel 15,7 Dokkum 6.0 Almelo Tusveld 19,9 Kruiningen 13,6 Drachten 7,8 Bargermeer 8,6 Middelburg 9,5 Gorredijk 4,4 Beilen 16,4 Oostburg 5,7 Heerenveen 6,8 Coevorden 14,9 Rilland 14,4 Herbayum 5,7 Dedemsvaart 9.0 Terneuzen 12,3 Leeuwaarden 6,8 Delfzijl-Weiwerd 26,8 Vlissingen 9,1 Lemmer 4,4 Deventer Platvoet 15.0 Westdorpe 10,6 Louwsmeer 8,1 Emmeloord Zuidervaart 24,9 Willem Anna Polder 14,5 Marnezijl 6,1 Emmen Weerdinge 8,5 Oosterwolde 4,1 Ens 34,4 Oudehaske 7,9 Enschede Marssteden 17,9 Rauwerd 7,4 Enschede Van Heekstraat 18.0 Schenkenschaans 5,6 Enschede Wesselerbrink 16,1 Sneek 5,3 EnschedeVechtstraat 17,3 Wolvega 5,1 Gasselte-Kraanlanden 10,4 Goor 19,5 Grijpskerk 12,4 Groningen Hunze 25,1 Groningen Van Heemskerckstraat 17,3 Haaksbergen 21,4 Harculo 28.0 Hardenberg 16,7 Hengelo Bolderhoek 25,7 Hengelo Oele 31,7 Hengelo Weideweg 29.0 Hoogeveen 13,8 Kampen 16,2 Kropswolde 21,5 Losser 12,7 Luttelgeest- Kalenbergerweg 11 Marsdijk 11,5 Meeden 26,5 Menterwolde Spitsbergen 14,6 Meppel 11,2 Mosterdpot 16,1 Musselkanaal-Zandberg 8,6 Nijverdal 12,3 Norg 10,7 Oldenzaal 14,6 Olst 11,8 Ommen Dante 17,4 Raalte 13,8 Rijssen 9,7 Stadskanaal 8,6 Tubbergen 6,8 Veendam 16,2 Pagina 8 van 8 Veenoord 14,6 Vierverlaten 19,4 Vollenhove 13,9 Voorsterweg NOP 12,5