5G: Technologische en maatschappelijke ontwikkelingen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "5G: Technologische en maatschappelijke ontwikkelingen"

Transcriptie

1 5G: Technologische en maatschappelijke ontwikkelingen ibestuurmobility Den Haag 27 juni 2018 René Vroom /Agentschap Telecom

2 Agentschap Telecom 5G Maatschappelijke context telecom & ict 5G toepassingen Overheid, bestuur en 5G Toekomst; Technologische trends en maatschappelijke vraagstukken

3 Agentschap Telecom Uitvoerder en toezichthouder Onderdeel van Ministerie EZK Aantal medewerkers 350 Taken: Internationaal frequenties (spectrum) verwerven en standaardisatie (apparatuur) Nationaal verdelen en beschermen Vergunningen ( ) Vergunningvrij spectrumgebruik Registraties jaarlijks ca Behoefte onderbouwing plannen BOP (spectrum voor overheden) Apparatuur toelating (o.a. CE markering) Inspectie, toezicht en handhaving Toezicht op vertrouwensdiensten (oa e-id, e-idas, CSW/NIB) Metrologie- en waarborgwet, en Wibon

4 Wat is 5G? Smalle visie: 5G is een snellere variant mobiele netwerken Brede visie: 5G is digitale connectiviteit in een heterogeen netwerkomgeving (digital connectivity; seamless connected, everything, always & everywhere) Beschikbaarheid spectrum Betrouwbare netwerken en draadloze verbindingen Veilige apparatuur & software Virtuele infrastructuur, IP, protocollen, standaarden Data en datacenters

5 Maatschappelijke context Society is globalizing, decentralizing and is becoming more and more demanding. We are moving from point-to-point to many-to-many networks Maatschappelijke trends Electronic equipment everywhere Mobile usage, wifi, sensors, m2m en IoT is rapidly increasing New nomadic and virtual infrastructures & networks Software defines machine and it can change locally Internet and freedom; demonstration and liberation Telecom & ict worden steeds meer ervaren als maatschappelijk vitaal Alles hangt met elkaar samen Beschikbaarheid, bereikbaarheid en continuïteit Cybersecurity, privacy, telekwetsbaarheid Vast & mobiel; Outdoor & indoor Maar ook: not in my backyard (nimby)..

6 Filmpje (1,5 min)

7 5G toepassingen Autonome stuursystemen ITS, auto, scheepvaart, vliegtuig, drones Zorg en geneeskunde op afstand Precisie-landbouw Sensor netwerken Smart city Energietransitie (smart grids) Beheer, inspectie en toezicht Openbare orde & veiligheid OV..

8 Overheid, bestuur en 5G Economische stimulans /innovatie: Nederland koploper NL Digitaliseringsstrategie Actieplan Digitale Connectiviteit Bedrijven, en de startups van de toekomst, bouwen hun kantoor aan de digitale snelweg Overheid launching customer, publieke taken Zorgen voor veiligheid, gezondheid, privacy, en cybersecurity Onderzoek, experimenten en kennis

9 Toekomst Technologische ontwikkelingen Netwerk virtualisatie & slicing Virtual Reality (VR) Augmented Reality (AR) mmimo antennes Heterogene netwerken Dynamisch en gedeeld spectrumgebruik Artificial Intelligence / Machine Learning Maatschappelijke vraagstukken : Eerlijke toegang Inter-modulariteit Betrouwbaarheid 10

10 Samenvatting 5G is meer dan een snelle variant van 4G. Er zitten technische, maatschappelijke en bestuurlijke uitdagingen aan 5G De overheid heeft een belangrijke rol, oa voor toepassingen o.g.v vitale publieke voorzieningen. Vraagstukken van de toekomst zijn: Eerlijke toegang (equitable access) Inter modulariteit (van netwerken en apparatuur) Betrouwbaarheid

11 Innoveren om de maatschappij vooruit te helpen, Agentschap Telecom Netwerk, kennis en ervaring op het gebied van telecom en ict Staan open voor bedrijven, burgers en overheden Zijn medeoprichter van Nederlandse 5G-Fieldlab (5Groningen) Uitgifte van experimenteervergunningen Initiator van ITU-voorstel voor breedbandcommunicatie via lichtspectrum (TU-Eindhoven) EU CIE-voorstel voor normen voor cyberveilige apparatuur (RED richtlijnen).. Dank voor uw aandacht We kunnen spectrum niet innoveren.. Maar wel de manier waarop we het gebruiken!

Visie Toekomst Frequentiebeleid. inleiding

Visie Toekomst Frequentiebeleid. inleiding Visie Toekomst Frequentiebeleid inleiding Visie Toekomst Frequentiebeleid 7 oktober 2015 Startpunt / uitgangspunten - Evaluatie Centrale doelstelling handhaven Handhaven uitgangspunten techniek- en dienstenneutraliteit,

Nadere informatie

MONITOR DRAADLOZE TECHNOLOGIE. Editie najaar 2016 Onno Mantel

MONITOR DRAADLOZE TECHNOLOGIE. Editie najaar 2016 Onno Mantel MONITOR DRAADLOZE TECHNOLOGIE Editie najaar 2016 Onno Mantel ACHTERGROND TNO verzorgt sinds 2010 de Monitor Draadloze Technologie Doel is de BV Nederland overzicht te bieden in de ontwikkeling en inzet

Nadere informatie

5G en de toezichthouder

5G en de toezichthouder 5G en de toezichthouder 19 februari 2019 Dennis Brouwer en Onno Mantel 1 De Autoriteit Consument en Markt De ACM ziet er op toe dat bedrijven eerlijk concurreren en beschermt consumentenbelangen Mededingingstoezicht

Nadere informatie

Internet of Things en data

Internet of Things en data Internet of Things en data Het nieuwe goud voor de installateur! 6 februari - Henk Hazeleger Technisch dienstverlener in elektrotechniek, klimaat en ICT leertouwer.nl IoT, de toekomst is nu! Internet of

Nadere informatie

Toekomst frequentiebeleid

Toekomst frequentiebeleid Toekomst frequentiebeleid NFO 15 april 2015 Peter Anker Het project: nota frequentiebeleid 2016 2 1 Uitgangspunten Nota Frequentiebeleid 2005 1. Meer ruimte voor economische groei en innovatie 2. Flexibilisering

Nadere informatie

Hoe realiseer je een Smart City?

Hoe realiseer je een Smart City? Hoe realiseer je een Smart City? Thema Inclusive Society Dr. Ir. Rianne Valkenburg FUTURE Steden worden langzaam bedolven onder sensoren Steden waren al vol, namelijk met mensen Kwaliteit van leven? Hoe

Nadere informatie

MONITOR DRAADLOZE TECHNOLOGIE. Presentatie voor NFO overleg oktober 2018 Toon Norp

MONITOR DRAADLOZE TECHNOLOGIE. Presentatie voor NFO overleg oktober 2018 Toon Norp MONITOR DRAADLOZE TECHNOLOGIE Presentatie voor NFO overleg oktober 2018 Toon Norp INLEIDING TNO verzorgt i.o.v. minez de Monitor Draadloze Technologie Ontwikkeling en inzet van draadloze technologie in

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 26 643 Informatie- en communicatietechnologie (ICT) Nr. 547 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT Aan de Voorzitter van

Nadere informatie

De effecten van technologische ontwikkelingen op het ambtelijk werk

De effecten van technologische ontwikkelingen op het ambtelijk werk De effecten van technologische ontwikkelingen op het ambtelijk werk lunchcollege, 15 juni 2016 door prof. dr. J.J.M. (Jaap) Uijlenbroek De banen die verdwijnen, zijn vooral die van medewerkers van wie

Nadere informatie

Strategische agenda. Auteur Datum. Jan Bartling

Strategische agenda. Auteur Datum. Jan Bartling Strategische agenda Auteur Datum Jan Bartling 13-09-2018 Strategische agenda digitalisering mbo 2 Strategische agenda digitalisering mbo Bronnen onderzoek Interviews 16 april: conferentie Consultatie Concretiseren

Nadere informatie

Nota Frequentiebeleid 2016

Nota Frequentiebeleid 2016 Nota Frequentiebeleid 2016 verslag ronde tafels NFO, 12 apr 2016 Klaas Bouma Overzicht ronde tafels Inbreng van stakeholders brede uitnodiging Bevat geen visie of standpunten van EZ Periode oktober 2015

Nadere informatie

Frequentiebeleid en bedrijfsspecifieke communicatie. Peter Anker

Frequentiebeleid en bedrijfsspecifieke communicatie. Peter Anker Frequentiebeleid en bedrijfsspecifieke communicatie Peter Anker BTG Expertsessie Mission Critical 6 december 2017 Ontwikkelingen Van commercieel belang naar maatschappelijk belang Sterke maatschappelijke

Nadere informatie

Vrij gebruik van de vergunningsvrije WIFI banden

Vrij gebruik van de vergunningsvrije WIFI banden Vrij gebruik van de vergunningsvrije WIFI banden Thema avond WiFi KIVI Inhoud Even voorstellen: Agentschap Telecom Wat doet Agentschap Telecom voor WiFi Onderzoek naar drukte WiFi banden Toekomst van de

Nadere informatie

TOEKOMSTIGE TECHNOLOGIEËN EN DE IMPACT OP MOBIEL PERSONEEL EN HUN APPARATUUR

TOEKOMSTIGE TECHNOLOGIEËN EN DE IMPACT OP MOBIEL PERSONEEL EN HUN APPARATUUR TOEKOMSTIGE TECHNOLOGIEËN EN DE IMPACT OP MOBIEL PERSONEEL EN HUN APPARATUUR VOORWOORD Ookal volgen bedrijven allerlei interessante toekomstige technologieën op de voet, toch blijkt uit dit onderzoek duidelijk

Nadere informatie

Drie domeinen als basis voor onze toekomstige veiligheid De genoemde trends en game changers raken onze veiligheid. Enerzijds zijn het bedreigingen, anderzijds maken zij een veiliger Nederland mogelijk.

Nadere informatie

Smart Mobility Amsterdam. Tijs Roelofs X Smart Mobility Manager X CTO X City of Amsterdam

Smart Mobility Amsterdam. Tijs Roelofs X Smart Mobility Manager X CTO X City of Amsterdam Smart Mobility Amsterdam Tijs Roelofs X Smart Mobility Manager X CTO X City of Amsterdam Inhoud 1. Mobiliteit in Amsterdam 2. Smart Mobility trends 3. Innovatie strategie & projecten 4. Amsterdam MaaSterplan

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 24 095 Frequentiebeleid Nr. 409 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag,

Nadere informatie

ACTUELE MAATSCHAPPELIJKE TRENDS VOOR VERZEKERAARS IN BEELD. ACIS-symposium 22 september 2017 Hugo Gelevert

ACTUELE MAATSCHAPPELIJKE TRENDS VOOR VERZEKERAARS IN BEELD. ACIS-symposium 22 september 2017 Hugo Gelevert ACTUELE MAATSCHAPPELIJKE TRENDS VOOR VERZEKERAARS IN BEELD ACIS-symposium 22 september 2017 Hugo Gelevert INHOUD Ontwikkeling en innovatie in perspectief Verandering van tijdperk: trends en ontwikkelingen

Nadere informatie

Themabijeenkomst Indoordekking. 7 November 2017

Themabijeenkomst Indoordekking. 7 November 2017 Themabijeenkomst Indoordekking 7 November 2017 Bijeenkomsten Events Partnerships Samenwerking Kennis Instituut Added value Netwerken Belangbehartiging Kennis delen Kennis vergaren Organiseren bijeenkomsten/events

Nadere informatie

VERTICALE TOEPASSINGEN VAN 5G. Presentatie voor KIVI Toon Norp - TNO

VERTICALE TOEPASSINGEN VAN 5G. Presentatie voor KIVI Toon Norp - TNO VERTICALE TOEPASSINGEN VAN 5G Presentatie voor KIVI Toon Norp - TNO Mobiel data verkeer 5G TECHNOLOGIE OM GROEI BIJ TE BLIJVEN 50 50 miljard dingen 2010 to 2015 Daadwerkelijk en voorspelling Groei aanname

Nadere informatie

Digitaliseringsstrategie in de praktijk

Digitaliseringsstrategie in de praktijk Digitaliseringsstrategie in de praktijk Schriftelijke bijdrage rondetafelgesprek 13-09-2018 Aan: vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat Digitalisering verandert onze economie, onze democratie

Nadere informatie

Smart data op de werkvloer. Data op het juiste moment, voor de juiste persoon, op de juiste plek

Smart data op de werkvloer. Data op het juiste moment, voor de juiste persoon, op de juiste plek Smart data op de werkvloer Data op het juiste moment, voor de juiste persoon, op de juiste plek Huidige situaties Traditioneel network Andere opzet Mobiele oplossingen Remote Maintenance Augmented Reality

Nadere informatie

Vast Mobiel Innovatieve communicatie. Informatiebijeenkomst huidige & toekomstige aanbesteding 18 mei 2017

Vast Mobiel Innovatieve communicatie. Informatiebijeenkomst huidige & toekomstige aanbesteding 18 mei 2017 Vast Mobiel Innovatieve communicatie Informatiebijeenkomst huidige & toekomstige aanbesteding 18 mei 2017 Inhoudsopgave Achtergrondschets Doel Huidige aanbesteding Spraak- en datacommunicatie Toekomstige

Nadere informatie

SCRUM en Agile IT ontwikkeling en de impact op governance

SCRUM en Agile IT ontwikkeling en de impact op governance SCRUM en Agile IT ontwikkeling en de impact op governance NCD Dag voor Commissarissen en Toezichthouders 16 Maart 2017 NCD Nationale Dag van de Commissarissen & toezichthouders, commissaris en IT, maart

Nadere informatie

Digitale Infrastructuur Nederland

Digitale Infrastructuur Nederland Digitale Infrastructuur Nederland ?? Thema s Voorlichting Uitleg en duiding van thema s naar politiek, overheid, bedrijfsleven en publiek. Versterken van de positie van Nederland als vestigingsplaats voor

Nadere informatie

Internet Of Things & Sensorrevolutie

Internet Of Things & Sensorrevolutie Internet Of Things & Sensorrevolutie Smart Farming in de Veehouderij Bennie van der Fels, WUR Livestock Research Wageningen, 27 mei 2013 Smart Farming Agenda: IoT en de Sensor Revolutie Perspectieven Smart

Nadere informatie

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw de rol van onderzoek 19 oktober 2017, prof.dr.ir. Jack van der Vorst, lid concernraad Wageningen University & Research Wereldwijde uitdagingen land-

Nadere informatie

Smart Energy Systems Op weg naar een energiediensten economie

Smart Energy Systems Op weg naar een energiediensten economie Smart Energy Systems Op weg naar een energiediensten economie Suzanne van Kooten 26 november 2012 9 februari 2012 De Energietransitie Vraag naar energie blijft stijgen Aandeel duurzaam moet omhoog De Energietransitie

Nadere informatie

Toekomst ICT. de oude toekomst. Ruud Smeulders, BrilliantBrains Renée Prins & Jan Dirk Schagen, HBO-i. 4 april 2013

Toekomst ICT. de oude toekomst. Ruud Smeulders, BrilliantBrains Renée Prins & Jan Dirk Schagen, HBO-i. 4 april 2013 Toekomst ICT Ruud Smeulders, BrilliantBrains Renée Prins & Jan Dirk Schagen, HBO-i 4 april 2013 1 de oude toekomst 2 maar er zijn nog niet veel vliegende auto s 3 wel overvolle steden en files op de wegen

Nadere informatie

13 februari 2019 agendapunt 6

13 februari 2019 agendapunt 6 13 februari 2019 agendapunt 6 Onderwerp: Toelichting bij agendapost digitalisering en 5G (bijlage 1) Datum: 30 januari 2019 Contactpersoon: Han Wieringa en Britt Doornekamp Telefoonnummer: 06 5242 7746

Nadere informatie

bedrijfsbrochure maak kennis met iunxi

bedrijfsbrochure maak kennis met iunxi bedrijfsbrochure maak kennis met iunxi De infrastructuur van een metropool als Hong Kong kan vergeleken worden met de ICT-infrastructuur van een organisatie, waar de kwaliteit, beschikbaarheid en schaalbaarheid

Nadere informatie

The future in mobility. Met de toepassingen van nu Een doorkijk naar de (verkeersveilige?) stad van de toekomst Rissan Slaghek

The future in mobility. Met de toepassingen van nu Een doorkijk naar de (verkeersveilige?) stad van de toekomst Rissan Slaghek The future in mobility Met de toepassingen van nu Een doorkijk naar de (verkeersveilige?) stad van de toekomst Rissan Slaghek Introductie Rissan Slaghek Onder andere: Projectmanager van het Drones in the

Nadere informatie

Kunnen we straks nog wel. binnen bellen met onze smartphones?

Kunnen we straks nog wel. binnen bellen met onze smartphones? Kunnen we straks nog wel binnen bellen met onze smartphones? Mobiele netwerken worden steeds beter en sneller. En toch lijkt bellen en gebeld worden binnen gebouwen niet altijd mogelijk. Hoe kan dat? En

Nadere informatie

Energiezorg management systeem. Symposium Groene ICT

Energiezorg management systeem. Symposium Groene ICT Energiezorg management systeem Symposium Groene ICT Voorstellen Marco Kappe Directeur Service Delivery Vancis 2 fysieke datacenters Housing van de (nationale supercomputer) Leveren van Co locatie Leveren

Nadere informatie

Slim In De Stad MOD-LAB. Mobile Digital Lab

Slim In De Stad MOD-LAB. Mobile Digital Lab Slim In De Stad Mobile Digital Lab Slimme steden vragen slimmer onderwijs Context Brussel, stadslabo grote maatschappelijke en ruimtelijke uitdagingen: samenleven in diversiteit, (kans)armoede, meertaligheid,

Nadere informatie

Draadvrije communicatie voor de campus(gebruikers)

Draadvrije communicatie voor de campus(gebruikers) Draadvrije communicatie voor de campus(gebruikers) Maurice van den Akker 22 november 2017 Doel van vandaag: starten van samenwerking Wat willen we (vandaag) bereiken? Visie en scope delen over draadvrije

Nadere informatie

Beterschap!

Beterschap! Beterschap! http://omooc.nl/inzicht/digitale-revolutiehoofdstad/ Innovatie in Amsterdam Innovatie hoofdstad van Europa City as a platform Innovatie in Amsterdam is van alle tijden Amsterdam Overheid Canals

Nadere informatie

Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen

Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen SMART CITY UTRECHT Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen Brigitte Hulscher Program Manager Smart Cities, Marketing & Innovation Utrecht Jong en hoog opgeleid 334.862 inwoners, 20 % < 17, 18% 18-26,

Nadere informatie

Groener door ICT. Erik Huizer Algemeen directeur TNO Informatiemaatschappij

Groener door ICT. Erik Huizer Algemeen directeur TNO Informatiemaatschappij Groener door ICT Erik Huizer Algemeen directeur TNO Informatiemaatschappij 2 Groener door ICT Smart energy systems door ICT Slimmer rijden door ICT Slimmer werken door ICT Vergroening van ICT Smart Grids

Nadere informatie

DICTU Apploket 2.0 Innovatie en apps die er toe doen

DICTU Apploket 2.0 Innovatie en apps die er toe doen DICTU Apploket 2.0 Innovatie en apps die er toe doen Corien Potkamp Dienst ICT Uitvoering (DICTU) Ministerie van Economische Zaken en Klimaat Teamleider Apploket c.potkamp@dictu.nl Ronald Heukers Dienst

Nadere informatie

BATTLEFIELD INTERNET. Presentatie KIVI, 26 september 2017 Arjen Holtzer,

BATTLEFIELD INTERNET. Presentatie KIVI, 26 september 2017 Arjen Holtzer, BATTLEFIELD INTERNET Presentatie KIVI, 26 september 2017 Arjen Holtzer, arjen.holtzer@tno.nl OVER TNO 2 Battlefield Internet 3 Battlefield Internet BATTLEFIELD INTERNET Gebruikerservaring Eenvoudig koppelen

Nadere informatie

Smart Buildings. Gerald Gremmen Unica 28 januari 2016

Smart Buildings. Gerald Gremmen Unica 28 januari 2016 Smart Buildings Gerald Gremmen Unica 28 januari 2016 Agenda Even voorstellen Unica Networks & Services Trend Smart Building Voorbeeld: Smart LED Unica Networks & Services Databekabeling - Koper - Glasvezel

Nadere informatie

De Moderne Werkplek. Een sterke basis voor elke organisatie die klaar wil zijn voor de toekomst

De Moderne Werkplek. Een sterke basis voor elke organisatie die klaar wil zijn voor de toekomst De Moderne Werkplek Een sterke basis voor elke organisatie die klaar wil zijn voor de toekomst Een sterke basis voor elke organisatie die klaar wil zijn voor de toekomst Bij veel organisaties staat digitalisering

Nadere informatie

Mobiel Breedband Ontwikkelingen na de veiling

Mobiel Breedband Ontwikkelingen na de veiling Mobiel Breedband Ontwikkelingen na de veiling Alexander ter Haar Slimme Steden Verhalen uit de praktijk amsterdam economic board Amsterdam, 6 februari 2013 Toename dataverbruik: Breedband is niet meer

Nadere informatie

Internet of Things (IoT) Egon L. van den Broek

Internet of Things (IoT) Egon L. van den Broek Internet of Things (IoT) Egon L. van den Broek internet Internet of Things (IoT) auto s Inhoud de uitdaging ethiek notendop internet internet het internet in 2003 unknown RFC1918 IP addresses Asia Pacific

Nadere informatie

Trends in de Campusinfrastuctuur. In samenwerking met Stratix

Trends in de Campusinfrastuctuur. In samenwerking met Stratix Trends in de Campusinfrastuctuur In samenwerking met Stratix Agenda Workshop Trends in Campusinfrastructuur 30-4-2015 Agenda Introductie: SURFnet Automated Networks IaaS en SaaS Wireless Privacy en Security

Nadere informatie

Shell NL & Shell New Energies

Shell NL & Shell New Energies Shell NL & Shell New Energies An outlook towards a clean and renewable energy system Dr.-Ing. Peter Breithaupt September 2017 1 Contents New Energies Themes New Fuels Renewable Power Connected Customer

Nadere informatie

Projectplan 5G Fieldlab Zuid-Holland Versie: 25 februari Achtergrond

Projectplan 5G Fieldlab Zuid-Holland Versie: 25 februari Achtergrond Projectplan 5G Fieldlab Zuid-Holland Versie: 25 februari 2019 1. Achtergrond Digitale Economie Digitalisering biedt kansen om de regionale economie te versterken. Internet of Things (IoT) is een van de

Nadere informatie

INNOVATIES & FUNCTIONEEL BEHEER. Bij welke innovaties heeft Functioneel Beheer een rol?

INNOVATIES & FUNCTIONEEL BEHEER. Bij welke innovaties heeft Functioneel Beheer een rol? INNOVATIES & FUNCTIONEEL BEHEER Bij welke innovaties heeft Functioneel Beheer een rol? ROBOTICA Robotica is de tak van de mechatronica die zich bezighoudt met theoretische implicaties en praktische toepassingen

Nadere informatie

Satellietcommunicatie & Ruimtevaart. Wij bieden toegang tot de ruimte voor veilige en betrouwbare Nederlandse ruimtevaart toepassingen

Satellietcommunicatie & Ruimtevaart. Wij bieden toegang tot de ruimte voor veilige en betrouwbare Nederlandse ruimtevaart toepassingen Satellietcommunicatie & Ruimtevaart Wij bieden toegang tot de ruimte voor veilige en betrouwbare Nederlandse ruimtevaart toepassingen Feiten & cijfers Ca. 330 medewerkers. Kantoren in Groningen en Amersfoort.

Nadere informatie

Green IT en de rol van supercomputers bij duurzaamheid

Green IT en de rol van supercomputers bij duurzaamheid Green IT en de rol van supercomputers bij duurzaamheid IT is deel van het CO2 probleem... maar vooral ook van de oplossing dr. ir. A. Osseyran Directeur SARA en Vancis Waarom Green IT? 50% meer energie

Nadere informatie

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 Living Labs Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 dr.ir. Elke den Ouden expertise in smart lighting & smart cities @ TU/e Where innovation starts TU/e Living Labs Een Living

Nadere informatie

De convergentie naar gemak. Hans Bos, Microsoft @hansbos, hans.bos@microsoft.com

De convergentie naar gemak. Hans Bos, Microsoft @hansbos, hans.bos@microsoft.com De convergentie naar gemak Hans Bos, Microsoft @hansbos, hans.bos@microsoft.com ge mak (het; o) 1. kalmte, bedaardheid: iem. op zijn gemak stellen kalm laten worden 2. het vermogen iets zonder moeite te

Nadere informatie

What IF? Join us, and let s imagine the future together.

What IF? Join us, and let s imagine the future together. What IF? What IF? That s our slogan and at the same time a question we ask ourselves every single day. What if drones deliver our groceries? What if our cars drive themselves? And what if your next pet

Nadere informatie

Hoe draadloze communicatie zich de afgelopen 20 jaar explosief heeft ontwikkeld

Hoe draadloze communicatie zich de afgelopen 20 jaar explosief heeft ontwikkeld Hoe draadloze communicatie zich de afgelopen 20 jaar explosief heeft ontwikkeld PLOT presentatie, Juni 2016, Oegstgeest Dr. ir. Jaap C. Haartsen Senior Expert, Wireless Systems Simply Smarter Communications

Nadere informatie

Onderzoek naar gebruik van vergunning vrije apparatuur en toepassingen in Nederland. Versie 1.07, 11 mei 2016 - korte Nederlandse vertaling

Onderzoek naar gebruik van vergunning vrije apparatuur en toepassingen in Nederland. Versie 1.07, 11 mei 2016 - korte Nederlandse vertaling Onderzoek naar gebruik van vergunning vrije apparatuur en toepassingen in Nederland Versie 1.07, 11 mei 2016 - korte Nederlandse vertaling Colofon Document naam Markt Onderzoek Licentie Vrij Spectrum v1-07-nederlandse

Nadere informatie

Maak kennis met de techniek achter #IoT. DaVinc3i meeting 29 juni in Aalsmeer / Manfred van der Voort

Maak kennis met de techniek achter #IoT. DaVinc3i meeting 29 juni in Aalsmeer / Manfred van der Voort Maak kennis met de techniek achter #IoT DaVinc3i meeting 29 juni in Aalsmeer / Manfred van der Voort Primer: What is the internet of things? Mogelijke doelen IoT in sierteelt en logistiek Kwaliteit teelt

Nadere informatie

Missie en visie. BTG/TGG verbindt organisaties in hun gezamenlijke belangen in het domein van ICT en telecommunicatie

Missie en visie. BTG/TGG verbindt organisaties in hun gezamenlijke belangen in het domein van ICT en telecommunicatie BTG 2016 Missie en visie BTG/TGG verbindt organisaties in hun gezamenlijke belangen in het domein van ICT en telecommunicatie BTG/TGG organiseert hiertoe: Structurele lobby tussen overheid, leveranciers

Nadere informatie

Het draadlozeinternet of Things en het spectrum. Ir. Tommy van der Vorst NFO, 2 februari 2017

Het draadlozeinternet of Things en het spectrum. Ir. Tommy van der Vorst NFO, 2 februari 2017 Het draadlozeinternet of Things en het spectrum Ir. Tommy van der Vorst NFO, 2 februari 2017 2 1 Wat is de (toekomstige) impact van connectiviteitvoorhet draadlozeinternet of Things (IoT) op het spectrum

Nadere informatie

NIEUW T-MOBILE ZORGT VOOR MEER CONCURRENTIE IN NEDERLAND

NIEUW T-MOBILE ZORGT VOOR MEER CONCURRENTIE IN NEDERLAND NIEUW T-MOBILE ZORGT VOOR MEER CONCURRENTIE IN NEDERLAND Nieuw T-Mobile zorgt voor meer concurrentie in Nederland 1 2 ONZE BELOFTES De Nederlandse consument verdient meer concurrentie op de telecommarkt.

Nadere informatie

SMART CITIES: HYPE OR HOPE ERIK VAN DER WAL 16 MEI 2019

SMART CITIES: HYPE OR HOPE ERIK VAN DER WAL 16 MEI 2019 SMART CITIES: HYPE OR HOPE ERIK VAN DER WAL 16 MEI 2019 Agenda De ontwikkelingen Wat wil de gelegenheidsgever? Praktijk BPD Waar wij aan denken Speelveld van smart homes/ neighbourhoods/ cities Speelveld

Nadere informatie

Beter Benutten en VRI s: Global meets local

Beter Benutten en VRI s: Global meets local Beter Benutten en VRI s: Global meets local Door Caspar de Jonge, programmamanager Intelligente Transport Services & Smart Mobility Beter Benutten 17/2/16 1 2 Smart Mobility Ten minste 4 clusters van activiteiten:

Nadere informatie

SMART SCHOOLS PROJECTOPROEP 2018

SMART SCHOOLS PROJECTOPROEP 2018 SMART EDUCATION @ SCHOOLS PROJECTOPROEP 2018 PUBLIC 9 maart 2018 OVERZICHT Imec Imec Smart Education Smart Education @ Schools Waarom? Wat? Wie? Budget Voorbeelden Aanvraagprocedure & evaluatiecriteria

Nadere informatie

De gemeente in de toekomst V R I J D A G 2 9 J U N I

De gemeente in de toekomst V R I J D A G 2 9 J U N I De gemeente in de toekomst V R I J D A G 2 9 J U N I 2 0 1 8 1 Inhoudsopgave Trends & ontwikkelingen in het algemeen Het ontstaan van de visie de gemeente in de toekomst De digitale gemeente De verbonden

Nadere informatie

Connected modellen van Jaguar en Land Rover 'praten' met elkaar op 'connected wegen'

Connected modellen van Jaguar en Land Rover 'praten' met elkaar op 'connected wegen' Connected modellen van Jaguar en Land Rover 'praten' met elkaar op 'connected wegen' Jaguar Land Rover test slimme, connected auto s op wegen in het Verenigd Koninkrijk ter voorbereiding op de komst van

Nadere informatie

Gebruikers en smart grids

Gebruikers en smart grids Gebruikers en smart grids KIvI NIRIA 23 Juni Gorinchem Geert Verbong Inhoud Belofte van Smart Grids: de actieve gebruiker Verschillende rollen Homo economicus De groene consument Nieuwe diensten De lastige

Nadere informatie

Industrie 4.0 Smart Industry. Principes en kansen voor het bedrijfsleven, Ing. F.R. Wijlhuizen MBA, Windesheim UAS

Industrie 4.0 Smart Industry. Principes en kansen voor het bedrijfsleven, Ing. F.R. Wijlhuizen MBA, Windesheim UAS Industrie 4.0 Smart Industry Principes en kansen voor het bedrijfsleven, Ing. F.R. Wijlhuizen MBA, Windesheim UAS Wanneer komt wat in welke samenhang? De verwarring Men hoort allerlei begrippen door elkaar

Nadere informatie

Gebruikersdag Vialis Digitale Veiligheid

Gebruikersdag Vialis Digitale Veiligheid Gebruikersdag Vialis Digitale Veiligheid 18 mei 2017 Robin de Haas 1 KPN Managed Security Services : Openbaar Intro Who am I Commercieel Productmanager Security & Compliance Monitoring Threat Intelligence

Nadere informatie

Trends ICT en Energie Energiegebruik ICT in Nederland 2013, trendontwikkeling 2020 en 2030

Trends ICT en Energie Energiegebruik ICT in Nederland 2013, trendontwikkeling 2020 en 2030 Trends ICT en Energie 2013-2030 Energiegebruik ICT in Nederland 2013, trendontwikkeling 2020 en 2030 CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische,

Nadere informatie

Het gebruik van data binnen Tax PwC Eric Dankaart November 2016

Het gebruik van data binnen Tax PwC Eric Dankaart November 2016 www.pwc.nl Eric Dankaart November 2016 Agenda Digitalisering en de data explosie Waarom is data voor Tax interessant? 1. Meer data, meer data-analyse 2. Invloed op wet- en regelgeving 3. Wat betekent dit

Nadere informatie

Het draadloze Internet of Things en het spectrum. Ir. Tommy van der Vorst 2 februari 2017

Het draadloze Internet of Things en het spectrum. Ir. Tommy van der Vorst 2 februari 2017 Het draadloze Internet of Things en het spectrum Ir. Tommy van der Vorst 2 februari 2017 2 Wat is de (toekomstige) impact van connectiviteit voor het draadloze Internet of Things (IoT) op het spectrum?

Nadere informatie

Ministerie van Economische Zaken en Klimaat Minister E.D. Wiebes Postbus EK Den Haag. Ede, 11 april 2018

Ministerie van Economische Zaken en Klimaat Minister E.D. Wiebes Postbus EK Den Haag. Ede, 11 april 2018 Ministerie van Economische Zaken en Klimaat Minister E.D. Wiebes Postbus 20401 2500 EK Den Haag Bezoekadres: Galvanistraat 1 6716 AE EDE Postbus 416 6710 BK EDE 0318-438099 0318-437653 www.gpkl.nl info@gpkl.nl

Nadere informatie

T-DAB / Laag vermogens plan

T-DAB / Laag vermogens plan Ministerie van Economische Zaken, en Klimaat T-DAB / Laag vermogens plan 1 Te behandelen punten: Verleden / oud Rechten vanuit Geneve (Geneve 2006 plan) Opbouw oude laagvermogensplan (L band plan) Praktische

Nadere informatie

Roadshow Smart Cities

Roadshow Smart Cities 6 juni 2018 Roadshow Smart Cities Smart Governance Yousra Lahkim Antea Group Anders organiseren Meedenken Participeren Meebeslissen Invloed Ontwikkelingen Singapore Barcelona Wat betekent dat voor Rotterdam

Nadere informatie

E-Services Economy. prof. dr. Jos van Hillegersberg j.vanhillegersberg@utwente.nl

E-Services Economy. prof. dr. Jos van Hillegersberg j.vanhillegersberg@utwente.nl E-Services Economy prof. dr. Jos van Hillegersberg j.vanhillegersberg@utwente.nl Hoogleraar Ontwerp en Implementatie van Informatiesystemen Management & Governance Universiteit Twente 1 Inhoud Algemene

Nadere informatie

REFERENCE CASE PZ GLM: VIRTUALISATIE ADMINISTRATIEF NETWERK

REFERENCE CASE PZ GLM: VIRTUALISATIE ADMINISTRATIEF NETWERK REFERENCE CASE PZ GLM: VIRTUALISATIE ADMINISTRATIEF NETWERK 10 Mei 2016 AGENDA LoB ICT Solutions: Wie zijn wij en wat doen wij? Behoeften van PZ GLM Oplossing voor de behoeften Voorgestelde oplossing Voordelen

Nadere informatie

Europese puzzel: op zoek naar goede praktijken als antwoord op noden van studenten

Europese puzzel: op zoek naar goede praktijken als antwoord op noden van studenten Europese puzzel: op zoek naar goede praktijken als antwoord op noden van studenten Overzicht Introductie en doelstellingen Werkwijze Resultaten Website: Map of needs: Needbox en Toolbox Inspiratie Vragen

Nadere informatie

The need for Integrated Photonics in ICT

The need for Integrated Photonics in ICT The need for Integrated Photonics in ICT PhotonDelta Ewit Roos www.photondelta.eu 1 Mobile Data Traffic Growth to 2020 More wireless users: 5 Billion More connected devices: 50 Billion More High-Res video:

Nadere informatie

Internet of Things in perspectief geplaatst. Herman Tuininga. Oktober 10, 2017

Internet of Things in perspectief geplaatst. Herman Tuininga. Oktober 10, 2017 Internet of Things in perspectief geplaatst Herman Tuininga Oktober 10, 2017 1 Achtergrond Meer dan 20 jaar ervaring in IoT 30 medewerkers IoT Lab Zwolle Connecting your things 2 IoT is een container begrip

Nadere informatie

MCS Mixe Communiction Solutions Jan van Rossum. LoRa als basis voor IoT in gebouwbeheer

MCS Mixe Communiction Solutions Jan van Rossum. LoRa als basis voor IoT in gebouwbeheer LoRa als basis voor IoT In gebouwbeheer MCS Mixe Communiction Solutions Jan van Rossum IoT enabler Telecom Sector GSM/SMS gateways Private GSM Private LTE Private LoRa 1997, 16 medewerkers System integrators

Nadere informatie

Wat betekent connectiviteit voor mobiliteit? Houten, 23 november 2016

Wat betekent connectiviteit voor mobiliteit? Houten, 23 november 2016 Wat betekent connectiviteit voor mobiliteit? Houten, 23 november 2016 Leo Bingen RAI Vereniging Adviseur ITS Chris Huijboom HAN Automotive Research Projectleider 2 Agenda 1. Definities 2. Stakeholders-1

Nadere informatie

GDPR - BEDREIGING OF KANS? SPONSORREPORT JAARCONGRES 2018

GDPR - BEDREIGING OF KANS? SPONSORREPORT JAARCONGRES 2018 GDPR - BEDREIGING OF KANS? SPONSORREPORT JAARCONGRES 2018 MICHIEL VAN RIJN VAN ALKEMADE SPORTSCLOUD 19 APRIL 2018 Technologie innovatie gaat keihard Veel organisaties betrokken bij behavorial targeting

Nadere informatie

IAM en Cloud Computing

IAM en Cloud Computing IAM en Cloud Computing Cloud café 14 Februari 2013 W: http://www.identitynext.eu T: @identitynext www.everett.nl www.everett.nl Agenda 1. Introductie 2. IAM 3. Cloud 4. IAM en Cloud 5. Uitdagingen 6. Tips

Nadere informatie

BootCamp. Template Powerpoint Datum

BootCamp. Template Powerpoint Datum Template Powerpoint Datum Patrick Brog! " Pre-Sales Consultant! " @pbrog_nl @SecureLinkNL! " #securitybc BYOD, gasten op het wireless netwerk Hoe borg ik de registratie en!voorkom ik threats? Oftewel hoe

Nadere informatie

The Control Room of the Future

The Control Room of the Future Even voorstellen: Prodek Automation products Opgericht in 2001 Importeur / distributeur Opleiding / levering / advies / consultancy / dienstverlening Joop de Kwant Directeur Hoe ziet de toekomstige controle

Nadere informatie

De Enterprise Security Architectuur

De Enterprise Security Architectuur De Enterprise Security Architectuur Martijn Doedens Security Consultant Peter Mesker CTO IT SECURITY IS TOPSPORT! Wat is de definitie?! Een enterprise security architectuur omvat alle noodzakelijke elementen

Nadere informatie

Zenderfrequenties, de stand van zaken

Zenderfrequenties, de stand van zaken Zenderfrequenties, de stand van zaken Willem Westermann & Dré Klaassen PMSE = Belangenvereniging Program Making and Special Events @MC Theater, 14 november 2011 Een serieuze bedreiging PMSE/draadloze productiemiddelen,

Nadere informatie

Internet of Things: De ethische implicaties van altijd in het netwerk te zitten

Internet of Things: De ethische implicaties van altijd in het netwerk te zitten Internet of Things: De ethische implicaties van altijd in het netwerk te zitten Supply Chain Innovations 26 maart 2015 dr. Katleen Gabriels Vrije Universiteit Brussel (VUB) katleen.gabriels@vub.ac.be 3/26/15

Nadere informatie

1-WAT IS PLANOLOGIE? PLANOLOGIE VAN STAD & LAND. Wie ben ik? Wat gaan we doen? BNB Huub Hooiveld Eikelhof, 2018 PLANNEN MAKEN IN NEDERLAND

1-WAT IS PLANOLOGIE? PLANOLOGIE VAN STAD & LAND. Wie ben ik? Wat gaan we doen? BNB Huub Hooiveld Eikelhof, 2018 PLANNEN MAKEN IN NEDERLAND PLANOLOGIE VAN STAD & LAND BNB Huub Hooiveld Eikelhof, 2018 Wie ben ik? Huub Hooiveld Planoloog/strategisch adviseur/docent gemeente Apeldoorn provincie Gelderland Trends, visievorming en strategie Hoofdlijnen

Nadere informatie

Economie 4.0 De bouw klaar voor de toekomst?

Economie 4.0 De bouw klaar voor de toekomst? Robin de Haan KvK Economie 4.0 De bouw klaar voor de toekomst? Duurzaamgebouwd 15 februari 2018 De industrie vormt de ruggengraat van onze economie Economische betekenis van de maakindustrie: Directe impact:

Nadere informatie

Klik om de stijl te bewerken

Klik om de stijl te bewerken Geocraft.NL Juffrouw, mag ik mijn werkstuk in Minecraft 3D inleveren? ECP 2015 Paul van Zoggel Slimme Leefomgeving Geodan Geocraft.NL > Geo-ICT adviesbureau > 150 geo-professionals > 30 jaar ervaring Minecraft

Nadere informatie

2017D Inbreng verslag van een schriftelijk overleg

2017D Inbreng verslag van een schriftelijk overleg 2017D01594 Inbreng verslag van een schriftelijk overleg De vaste commissie voor Veiligheid en Justitie heeft een aantal vragen en opmerkingen voorgelegd over de initiatiefnota van het lid Verhoeven over

Nadere informatie

Solution Dag 2015. refresh-it. Printing. Frits de Boer Frenk Tames 1 12.06.2015

Solution Dag 2015. refresh-it. Printing. Frits de Boer Frenk Tames 1 12.06.2015 Solution Dag 2015. refresh-it Printing Frits de Boer Frenk Tames 1 12.06.2015 Agenda. 1. Welkom Frits de Boer 2. Samsung Printing Frenk Tames 3. Rondleiding Tonerfabriek ARP Supplies 2 12.06.2015 Solution

Nadere informatie

Reactie KPN op consultatie Nota Mobiele Communicatie 2017

Reactie KPN op consultatie Nota Mobiele Communicatie 2017 Reactie KPN op consultatie Nota Mobiele Communicatie 2017 KPN maakt graag gebruik van de gelegenheid om te reageren op de concept Nota Mobiele Communicatie 2017 (hierna de nota ) van de Minister van Economische

Nadere informatie

smartphone; wlan; wifi; hotspot; Management; devices; informatiemanagement; wifi-enabled; publieke hotspot; self-configuring; ruckus

smartphone; wlan; wifi; hotspot; Management; devices; informatiemanagement; wifi-enabled; publieke hotspot; self-configuring; ruckus Asset 1 van 11 Gids voor enterprises en hotspot operators Gepubliceerd op 12 june 2014 De WLANs van morgen moeten veel verschillende devices supporten, denk aan wifi-enabled projectors, printers en smartphones.

Nadere informatie

INGENIEURSRADAR IMPACT INDUSTRIE 4.0

INGENIEURSRADAR IMPACT INDUSTRIE 4.0 INGENIEURSRADAR IMPACT INDUSTRIE 4.0 Enquête: Ingenieursradar: Industrie 4.0 Nulmeting jaarlijks herhaald worden Aantal respondenten: 1278 Individuele ingenieur: 964 (75%) Bedrijf: 314 (25%) 2 de helft

Nadere informatie

Uw partner in de flexibele ICT-oplossing die overal past!

Uw partner in de flexibele ICT-oplossing die overal past! Uw partner in de flexibele ICT-oplossing die overal past! Sigmax gelooft dat ICT het fundament is dat u in staat stelt om uw organisatie doelstellingen te behalen. Vanuit deze overtuiging heeft Sigmax

Nadere informatie

Augmented Reality. En hoe we dit inzetten bij het voorkomen van graafschade

Augmented Reality. En hoe we dit inzetten bij het voorkomen van graafschade Welkom Wie zijn wij Trotse vader van een zoon en een bonus dochter Op vrijdag de 13 e juli 2012 getrouwd en het heeft me alleen maar geluk gebracht Directeur BlindGuide Marketeer in de ICT, Telecom en

Nadere informatie

Barometer van de informatiemaatschappij (2016) Barometer van de informatiemaatschappij

Barometer van de informatiemaatschappij (2016) Barometer van de informatiemaatschappij Barometer van de informatiemaatschappij INHOUD 1. Pijlers van het plan Digital Belgium 2. Structuur van de barometer 3. Indicatoren (5 pijlers) 4. Sterk stijgende indicatoren 5. Besluit FOD Economie, KMO,

Nadere informatie

Zenderfrequenties, de stand van zaken

Zenderfrequenties, de stand van zaken Zenderfrequenties, de stand van zaken Willem Westermann PMSE = Belangenvereniging Program Making and Special Events @Omroep Flevoland, 25 november 2014 Een serieuze bedreiging PMSE/draadloze productiemiddelen,

Nadere informatie