Trafiroad Nazareth arch. Vandenginste Yves. GEVELS - Do s & Don ts. NAV-FEBELARCH oktober Brecht Demeulenaere

Transcriptie

1 Trafiroad Nazareth arch. Vandenginste Yves GEVELS - Do s & Don ts NAV-FEBELARCH oktober 2016 Brecht Demeulenaere

2 Algemene principes bij het ontwerp van gevelelementen Mogelijkheden voegverdeling Verankeringen van niet- dragende elementen Sandwichelementen Wind- en waterdichtheid Detaillering Voegen Eigen aan prefab

3 Algemene principes bij het ontwerp van gevelelementen 01 Willemswerf Rotterdam Arch. Wim Quist 3

4 Algemene principes bij het ontwerp van gevelelementen Basisidee Gevelbeeld zoals bedacht door de ontwerper wordt versneden tot prefab-elementen die in fabrieksomstandigheden geproduceerd worden en op de bouwplaats tot één geheel worden geassembleerd 4

5 Algemene principes bij het ontwerp van gevelelementen Typologie niet dragende elementen : bekledingsplaten, kaderelementen afdekbanden, gevelbanden dragende elementen : enkelschalig, sandwich, kolommen & balken, (balkons) Het onderscheid tussen dragend en niet-dragend is op zich arbitrair. Ieder element in architectonisch beton kan, indien nodig, dragend gemaakt worden aangezien de basiseigenschappen overeen komen met deze van structureel beton 5

6 Algemene principes bij het ontwerp van gevelelementen Afmetingen parameters ontwerp productie transport montage Basis is het ontwerp van de gevel waarop vooraf al dan niet een voegverdeling is aangebracht in combinatie met de beschikbare dikte van de elementen. Daarna is het over het algemeen de bedoeling van alle partijen om de elementen zo groot mogelijk te maken binnen het kader van de diverse parameters. 6

7 Algemene principes bij het ontwerp van gevelelementen Productie maximale lengte in functie van dikte : dmin (cm) = L (m) + 7 lengte en gewicht : rekening houden met transport en montage 7

8 Algemene principes bij het ontwerp van gevelelementen Transport Maximale elementhoogte voor verlaagd transport 3,9 m. Eén van beide elementafmetingen beperken tot 3,9 m, bij voorkeur de hoogte: het element wordt dan vervoerd zoals het geplaatst wordt. In andere gevallen moet het element gekanteld worden. 8

9 Algemene principes bij het ontwerp van gevelelementen Montage Één van de belangrijkste parameters is gewicht i.f.v. kraancapaciteit. Montage gebeurt meestal met torenkraan, al dan niet aangevuld met mobiele kraan. (courante torenkraancapaciteit: 6 à 8 ton) - Dragende elementen: maken deel uit van de hoofddraagconstructie. De montage ervan wordt geïntegreerd in het traject van de ruwbouw. - Niet-dragende elementen: zijn in principe losgekoppeld van de ruwbouw. 9

10 Mogelijkheden voegverdeling 02 Res. Commodore Oostende Arch. E&L Projects 10

11 Mogelijkheden voegverdeling Voorbeelden principes voegverdeling op basis van een geveldeel 11

12 Mogelijkheden voegverdeling Kaderelementen maatvastheid openingen detaillering raamaansluiting kan meegenomen worden enige repetitie noodzakelijk om rendabel te zijn 12

13 Mogelijkheden voegverdeling Horizontale belijning eenvoudige elementen qua productie. elementen worden getransporteerd zoals ze gemonteerd worden groter aantal elementen nodig tolerantie in de raamopeningen 13

14 Mogelijkheden voegverdeling Verticale belijning twee verdiepingen in één keer meegenomen elementen kantelen bij montage 14

15 Mogelijkheden voegverdeling Alternatieve voegverdeling voegen op de raamopeningen kunnen alle tolerantie verraden 15

16 Mogelijkheden voegverdeling Alternatieve voegverdeling Andere mogelijkheden: π elementen Kam elementen Herostrasse 12 Zürich Arch. Max Dudler 16

17 Mogelijkheden voegverdeling Alternatieve voegverdeling Door valse voegen zijn grotere panelen mogelijk mits goede detaillering ARD Hauptstadtstudio Berlin Arch. Ortner und Ortner 17

18 Verankeringen van niet-dragende elementen 03 Ecole d Architecture - Paris Arch. F. Burel et Associés 18

19 Verankeringen van niet-dragende gevelelementen Mogelijkheden : ophangen met gevelplaatankers stapelen vanaf de fundering aanstorten ter hoogte van de vloerplaat (cfr. thermisch onderbreking) 19

20 Verankeringen van niet-dragende gevelelementen Gevelplaatankers efficiënt materiaalgebruik, verbinding tussen binnen- & buitenspouwblad tot minimum beperkt. 3D-regelbaarheid van de verankering montagesnelheid bij grote repetitie. laat toe om elementen op te hangen zonder te raken aan de dichting aankoopkost materiaal hoger herstellen isolatie rondom ankers vraagt grote zorgvuldigheid achterliggende betonconstructie noodzakelijk 20

21 Verankeringen van niet-dragende gevelelementen Stapelen intuïtieve manier van monteren alleen horizontale lasten op te nemen met verankeringen koudebrug onvermijdelijk ter hoogte van de fundering extra aandacht nodig voor waterkering 21

22 Verankeringen van niet-dragende gevelelementen Aanstorten De elementen worden voorzien van inox-wachtstaven, waarrond isolatie geprikt wordt. Deze wachtstaven worden (meestal) ingestort ter hoogte van de vloerplaat. Het constructief principe is vergelijkbaar met thermische onderbrekingen waarmee balkons worden verankerd. goedkoopste qua materiaalgebruik meest logisch in combinatie met andere aan te storten elementen (bvb. balkons) montage van de gevelelementen is verweven met ruwbouwfase en dus minder continu bescherming nodig van elementen omdat er veel contact is met het vervolg van de ruwbouw 22

23 Sandwichelementen 04 Immo Quatro Arch. Buro II 23

24 Sandwichelementen Meestal uitgevoerd als dragende elementen waarbij de vloeren worden aangestort of opgelegd op nokken. De elementen worden dan verticaal onderling gekoppeld d.m.v. stekankers Sandwichelementen kunnen ook niet-dragend zijn. isolatiemateriaal wordt in fabrieksomstandigheden aangebracht grotere bouwsnelheid door kleiner aantal te monteren elementen mogelijkheid om andere bouwmaterialen in te bouwen (slabben, electra, ramen,..) elementen hebben een groter gewicht (montage) achterzijde is niet bekiste zijde nodige aandacht voor de continuïteit van de isolatie en winddichting tussen elementen onderling, deze dient op de werf te worden uitgevoerd 24

25 Sandwichelementen Isolatie drukvaste isolatie dampscherm door de dikte van de isolatie is het nut van de luchtspouw achterhaald de isolatiedikte is in theorie niet begrensd, deze dikte is echter wel bepalend voor de kost van de verankering van binnen- en buitenspouwblad 25

26 Water- en winddichting 05 Telindus Heverlee Arch. Crepain Binst 26

27 Water- en winddichting Algemeen principe De buitenschil zorgt voor een eerste waterkering waarbij het grootste deel van het water van het gebouw weggehouden wordt. De winddichting van het binnenspouwblad zorgt ervoor dat er een overdruk ontstaat in de spouw zodat water wat eventueel de eerste kering passeert niet naar binnen geblazen wordt, maar naar beneden afgevoerd wordt. 27

28 Detaillering 06. Berkenstede Diemen Arch. Döll Atelier Voor Bouwkunst 28

29 Detaillering Aandachtspunten Hoeken van de gevels Dorpels ter hoogte van ramen of openingen Dakranden van de gevels 29

30 Detaillering Hoeken 1. Verstek meest algemeen toepasbaar opletten bij verhandeling, is fragieler tolerantie kan opvallen 30

31 Detaillering Hoeken 2. Retour dikte element meest eerlijke manier laat meest tolerantie toe er moet een leidende gevel gekozen worden. 31

32 Detaillering Hoeken 3. Retour groter dan dikte element zorgt voor massiviteit en symmetrie in de hoeken laat minder tolerantie toe Aandacht voor bevestiging (moeilijker) 32

33 Detaillering Dorpels 1. Geïntegreerd gelijk met voorkant strak binnen de gevellijn Meer gevoelig voor vervuiling 33

34 Detaillering Dorpels 2. Geïntegreerd en uitstekend correct detail geïntegreerd in concept meer geschikt voor grote serie (complicatie voor bekisting) 34

35 Detaillering Dorpels 3. Afzonderlijk correcte detaillering wegwerken hijsvoorzieningen wel extra elementen en dus meer verhandelingen 35

36 Detaillering Dorpels 4. Ander Materiaal correcte detaillering mogelijk vreemd materiaal in gevelbeeld 36

37 Detaillering Dakranden 1. Geïntegreerd strak groter risico op lekken 37

38 Detaillering Dakranden 2. Afzonderlijk correcte detaillering wegwerken hijsvoorzieningen wel extra elementen, dus meer verhandelingen 38

39 Detaillering Dakranden 3. Ander materiaal correcte detaillering mogelijk vreemd materiaal in gevelbeeld 39

40 Voegen 07 IEG Moeskroen Arch. P. Desneulin 40

41 Voegen Soepele voegen meest toepasbaar, ook in combinatie met andere materialen onderhoud is belangrijk 2. Voegbanden onderhoudsvriendelijker dan soepele voegen minder mogelijkheden qua uitzicht 41

42 Voegen Mechanische voegen vraagt geen onderhoud en biedt zekerheid niet overal toepasbaar en alleen op verticale voegen (bij gevels) 4. Open voegen geen onderhoud laten wel het water binnen 42

43 Eigen aan prefabgevelelementen 08 Van Der Meij College Alkmaar arch. BRTA 43

44 Eigen aan prefabelementen Hijsvoorzieningen Elementen zijn altijd voorzien van hijsvoorzieningen, deze worden waar mogelijk aangebracht in niet zichtbare zijden. Bij hijsvoorzieningen in zichtbare zijden zijn er drie mogelijkheden : 1. Op te stoppen in gelijk materiaal snel en eenvoudig blijvend zichtbaar 44

45 Eigen aan prefabelementen Hijsvoorzieningen 2. Opstoppen met een vreemd materiaal dopje snel en eenvoudig blijvend zichtbaar 3. Externe hijsvoorziening (vork) onzichtbaar na montage niet altijd toepasbaar hijsvoorziening moet steeds gekeurd worden opletten dat toestel geen beschadiging veroorzaakt 45

46 Eigen aan prefabelementen Ontkistingsschuinte Ingesloten vlakken en openingen dienen voorzien te worden van ontkistingsschuinte van grootte orde 10 % In een aantal gevallen is het mogelijk om ontkistingsschuinte te vermijden maar dit gaat zo goed als altijd ten koste van de kwaliteit Beschadiging tijdens ontkisten Aftekening van bekistingsdelen 46

47 Eigen aan prefabelementen Fijne detaillering Door de fabrieksmatige omstandigheden zijn relatief fijne detailleringen mogelijk in prefab Het blijft natuurlijk nog altijd gewapend beton met dezelfde wetmatigheden in verband met betondekking, etc Over kleinere gedeeltes van elementen kunnen ongewapende reliëfdelen voorkomen : raamaansluitingen dorpelaansluiting reliëf belettering instorten van elektra 47

48 Eigen aan prefabelementen Voortraject noodzakelijk Prefab creëert een hogere bouwsnelheid op de werf, maar er gaat een traject aan vooraf waarbij vaak beslissingen nodig zijn die anders misschien in een later stadium hadden gevallen Aansluiting ramen Spuwers Aansluiting vloerplaten Extra betonvoorzieningen in ruwbouw Keuze materialen Grote voordeel is minder problemen achteraf omdat alles goed op elkaar is afgestemd 48

49 Contactsheet FEBE - FEBELARCH Vorstlaan Watermaal Bosvoorde Tel: Contactpersoon: Jef Marinus GSM: jm@febe.be

50 Architectonisch Beton Mooi, Sterk, Creatief Leden FEBELARCH Met dank aan