MATRIX emissie beperkende systemen. opgesteld in opdracht van Provincie Limburg d.d

Transcriptie

1 MATRIX emissie beperkende systemen. opgesteld in opdracht van Provincie Limburg d.d De matrix is opgesteld om inzichtelijk te krijgen wat de mogelijkheden zijn om in de veehouderij emissies zoveel als mogelijk te kunnen beperken. Om een duidelijk overzicht te krijgen is er gekozen om de emissie reducerende mogelijkheden per diercategorie uit te werken. De dier categorieën die hiervoor in aanmerking komen zijn: kraamzeugen; dragende zeugen; vleesvarkens; legkippen; vleeskuikens; melkvee; vleeskalveren. Bij de varkens is de diercategorie gespeende biggen niet apart vernoemd omdat de toe te passen systemen nagenoeg gelijk zijn aan de vleesvarkens. De dekberen zijn een te kleine groep dieren. Voor pluimvee is gekozen om alleen de grootste en meest voorkomende bedrijfstakken te beschrijven. Opfok van leghennen, als ook (groot) ouderdieren van vleeskuikens (in opfok) zijn niet apart beschreven. Het aantal bedrijven in de provincie Limburg wat dieren in deze categorieën huisvest is te klein. Hetzelfde geldt voor de overige pluimveebedrijven (kalkoenen, eenden en parelhoenders). Bij het rundvee zijn er momenteel alleen gecertificeerde systemen bij melkvee en vleeskalveren. De overige rundvee categorieën zijn van een zeer beperkte omvang. Dit zijn zoogkoeien, vrouwelijk jongvee, vleesstieren en fokstieren. Dan zijn er ook nog diercategorieën van een zéér beperkte omvang. Dit zijn schapen, geiten, paarden, nertsen, konijnen, en struisvogels. De emissie beperkende systemen zijn opgedeeld in vier groepen: 1. ; 2. geaccepteerde management maatregelen; 3. management maatregelen; 4.. Voor de duidelijkheid zijn er ook verschillende kleuren gebruikt. Groep 1. zijn de systemen die door de overheid zijn opgenomen als Best Beschikbare Technieken (BBT) via de Regeling ammoniak veehouderij (Rav) en de Regeling geurhinder veehouderij (Rgv). Dit is bekend als bijlage 1 van de Rav en bijlage 1 van De Rgv. Voor deze systemen heeft de overheid de fijnstof normen bepaald. Deze zijn uitgegeven als Emissiefactoren fijn stof voor veehouderij. Groep 2. zijn de door de overheid goedgekeurde PAS-maatregelen. Deze zijn bekend als bijlage 2 van de Rav. Groep 3. zijn maatregelen die geen directe investeringen in systemen vergen, maar waar een andere manier van werken voor nodig is. Groep 4. zijn de in de markt verkrijgbare systemen die niet door de overheid zijn geaccepteerd. De reden hiervoor kan divers zijn. Het systeem kan bijvoorbeeld nog niet volledig uitontwikkeld zijn. Een techniek is ingedeeld in hoofdgroepen met subgroepen. Aan de subgroepen worden reductie percentages van emissie toegekend, welke gebaseerd zijn op de emissie bij traditionele huisvesting van de betreffende diercategorie. Deze emissies kunnen kwantitatief als ook kwalitatief beoordeeld zijn. De kwalitatieve beoordeling varieert van geen, niet waarschijnlijk etc. tot goede reductie.

2 Wanneer er waarschijnlijk of een betere reductie wordt toegekend is dit altijd op basis van onderzoek. Aan dit onderzoek kunnen dan echter geen definitieve kwantitatieve waarden worden gekoppeld. Waar mogelijk zijn bekende gegevens geëxtrapoleerd danwel doorgerekend naar andere dier categorieën waar deze gegevens niet in wet en regelgeving zijn opgenomen of de techniek in deze diercategorie niet is gemeten. Wanneer er meerdere systemen gecombineerd worden kunnen de reducties niet bij elkaar opgeteld worden. Voor de zijn er rekenregels die de gecombineerde emissie reductie bepalen. De kosten zijn waar mogelijk uit het KWIN gehaald, of van praktijkervaringen overgenomen. Waar deze niet bekend zijn, dan wel zeer bedrijfsspecifiek, is er geen waarde aan toegekend. Bij de (ROI) zijn de voor / nadelen van een systeem oppervlakkig aangegeven. Veel bekende (en minder bekende) voor en nadelen die niet met 95% zekerheid vastgesteld kunnen worden zijn weggelaten. Dit rapport is opgesteld op Nieuwe metingen kunnen de genoemde waarden veranderen. Aan dit rapport kunnen dan ook geen rechten ontleend worden. Er wordt geen aansprakelijkheid aanvaardt voor eventuele schade voortvloeiend uit het gebruik van de resultaten van dit onderzoek of de toepassing van de adviezen.

3 Literatuur bronnen: Kwantitatieve Informatie Veehouderij ; 2016; KWIN 2.0 Aarnink A.J.A., M.C.J. Smits, I. Vermeij; 2010; Reductie van ammoniakemissie op vleesvarkensbedrijven via gecombineerde maatregelen. (Rapport 366) Aarnink A.J.A., Hoek van der K.W.; 2004; Opties voor reductie van fijn stof emissie uit de veehouderij; (Rapport 289) Hagenaars T.J., Heederik D.J.J., Ogink N.W.M., Vermeij I., Winkel A., Wouters I.M.; 2016; Additionele maatregelen ter vermindering van emissies van bioaerosolen uit stallen: verkenning van opties, kosten en effecten op de gezondheidslast van omwonenden; (Livestock Research Rapport 949.) Gies E., Kros H., Voogd J.C.,; 2015; Effecten van landschapselementen op de ammoniak depositie in Natura 2000-gebieden; (Alterra-rapport 2689) Evers A.G., Haan de M.H.A., Holshof G.J., Hoving I.E.; 2015; Ammoniakemissie en weidegang melkvee; (Livestock Research Rapport 856) Aarnink A.J.A., Ellen H.H., Groenestein C.M., Smits M.C.J., 2013; Overzicht van maatregelen om de ammoniakemissie uit de veehouderij te beperken; (Rapport 645) Bokma S., Dooren van H.J.C., Zonderland J.L.; 2015; Effect van het Aeromix systeem op ammoniakemissie in een melkveestal (Livestock Research Report 850) Bokma S., Driehuis F., Dooren van H.J., Galama P., Ouweltjes W., Smits M.; 2012; Bodems voor vrijloopstallen; (Rapport 411) Aarnink, A.J.A., Cambra-López, M., Lai, T.L.H., Ogink, N.W.M.; 2011; Deeltjesgrootteverdeling en bronnen van stof in stallen; (Rapport 452) Winkel, A., J. D. M. Belgers, B. Peters, I. Vermeij, H. H. Ellen.; 2012; Ontwikkeling en evaluatie van technieken ter verlaging van stofconcentraties in varkensstallen; (Rapport 654) Ogink, N.W.M., Erbrink; Fijnstof en endotoxinen uit stallen; (Rapport 959) Kenniscentrum InfoMil (Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Milieu)

4 Kraamzeugen Deze matrix is opgesteld in opdracht van de Provincie Limburg d.d * Uit Kwin of afgeleid van kosten berekend bij vleesvarkens, voor 130 kraamzeugen. geaccepteerde management maatregelen 8,3 kg = traditioneel 27,9 OU = traditioneel 160 gr = traditioneel 1 luchtwassers chemisch 70% 30% 35% 105,00 20,00 chemisch 95% 30% 35% 120,00 30,00 biologisch 70% 45% 60-75% 170,00 30,00 spuiwater combi 85% 70-85% 60-80% 170,00 35,00 spuiwater 2 afsluiten van mest in gesloten omgeving spoelgoten 60-62% 0% 0% 190,00 20,00 (door regelmatig uit afdeling te verwijderen) mestpan 65% 0% 0% 275,00 40,00 mestschuif 50-70% 0% 0% 150,00 10,00 3 aanzuren mest - verdunnen mest ph verlaging 70% water toevoegen 45% maar niet bekend niet waarschijnlijk 35,00 18,00 kosten zuurverbruik maar niet bekend niet waarschijnlijk 61,00 8,00 extra mestafzet 4 verlagen mesttemperatuur koeldek 70% 0% 0% 240,00 40,00 warmte opbrengst 5 drijvende ballen balansbal 29% maar niet bekend niet waarschijnlijk 275,00 20,00 6 voermaatregelen eiwit verlaging 10% niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk - 0,35 slechtere voer benutting eiwit verlaging 20% niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk - 0,90 slechtere voer benutting vet/coating/grondstof afhankelijk hokbevuiling maar niet bekend kleine reductie???? voedingstechnisch beperkt 7 beperking ventilatie luchtconditionering 10% maar niet bekend redelijke reductie 3,00 0,50 kleinere luchtwasser, beter klimaat 8 voertransport /opslag management/afdekking niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk kleine reductie???? systeem beperkingen 9 regelmatig schoonmaken stofzuigen / verneveling 10 verruwen van de omgeving maar niet bekend maar niet bekend reductie???? arbeidsintensief landschapselement kleine reductie niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk???? onderhoudskosten beplanting 12 ionisatie (in de stal) (aan lampen) niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk reductie???? beter stal klimaat corona draden niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk reductie???? beter stal klimaat 13 sprayen olie (nippel) niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk reductie???? kosten olieverbruik water verneveling maar niet bekend niet waarschijnlijk reductie???? 14 warmtewisselaar diverse geen geen reductie???? besparing verwarmingskosten electriciteitsverbruik 15 droogwand / tunnel platen/band drogers waarschijnlijk negatief waarschijnlijk negatief reductie???? minder mestafzet 16 filters flimmer filter (in de stal) niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk redelijke reductie???? electriciteitsverbruik filter in luchtuitlaat niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk goede reductie???? electriciteitsverbruik

5 Dragende zeugen Deze matrix is opgesteld in opdracht van de Provincie Limburg d.d * Uit Kwin of afgeleid van kosten berekend bij vleesvarkens, voor 500 dragende zeugen geaccepteerde management maatregelen 4,2 kg = traditioneel 18,7 OU = traditioneel 175 gr = traditioneel 1 luchtwassers chemisch 70% 30% 35% 60,00 15,00 chemisch 95% 30% 35% 70,00 20,00 biologisch 70% 45% 60-75% 90,00 20,00 spuiwater combi 85% 70-85% 60-80% 100,00 23,00 spuiwater 2 afsluiten van mest in gesloten omgeving spoelgoten 40-57% 0% 0% 12,00 2,00 3 aanzuren mest - verdunnen mest ph verlaging 70% water toevoegen 45% maar niet bekend niet waarschijnlijk 35,00 14,00 kosten zuurverbruik maar niet bekend niet waarschijnlijk 61,00 12,00 extra mestafzet 4 verlagen mesttemperatuur koeldek 48% 0% 0% 110,00 20,00 warmte opbrengst 5 verkleinen emitterend mest oppervlak schuine wanden 40% 0% 0% 100,00 10,00 minder mestopslag metalen roosters 45% 0% 0% 130,00 20,00 minder mestopslag 6 strostal stro 38% 0% 0% - - goedkopere mest afzet stro aankoop 7 drijvende ballen balansbal 29% maar niet bekend niet waarschijnlijk 65,00 4,85 8 voermaatregelen eiwit verlaging 10% niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk - 0,78 betere voer benutting eiwit verlaging 20% niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk - 2,00 slechtere voer benutting extra koolhydraten 10% niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk - 0,78 slechtere voer benutting vet/coating/grondstof afhankelijk hokbevuiling maar niet bekend kleine reductie???? voedingstechnisch beperkt 9 beperking ventilatie luchtconditionering 15% maar niet bekend redelijke reductie 3,00 0,50 kleinere luchtwasser, beter klimaat 10 voertransport /opslag management/afdekking niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk kleine reductie???? systeem beperkingen 11 regelmatig schoonmaken stofzuigen / verneveling maar niet bekend maar niet bekend reductie???? arbeidsintensief 12 verruwen van de omgeving 13 ionisatie (in de stal) landschapselement kleine reductie niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk???? onderhoudskosten beplanting (aan lampen) niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk reductie???? beter stal klimaat corona draden niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk reductie???? beter stal klimaat 14 sprayen olie (nippel) niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk reductie???? kosten olieverbruik water verneveling maar niet bekend niet waarschijnlijk reductie???? 15 warmtewisselaar diverse geen geen reductie???? besparing verwarmingskosten electriciteitsverbruik 16 droogwand / tunnel platen/band drogers waarschijnlijk negatief waarschijnlijk negatief reductie???? minder mestafzet 17 filters flimmer filter (in de stal) niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk redelijke reductie???? electriciteitsverbruik filter in luchtuitlaat niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk goede reductie???? electriciteitsverbruik

6 Vleesvarkens Deze matrix is opgesteld in opdracht van de Provincie Limburg d.d Voor gespeende biggen gelden dezelfde technieken, de kosten zijn circa 50% van de vleesvarkens * Uit Kwin , rapport 366 WUR, voor 4200 vleeslvarkens geaccepteerde management maatregelen 3,0 kg = traditioneel 23,0 OU = traditioneel 153 gr = traditioneel 1 luchtwassers chemisch 70% 30% 35% 30,00 8,00 chemisch 95% 30% 35% 35,00 11,00 biologisch 70% 45% 60-75% 40,00 10,00 spuiwater combi 85% 70-85% 60-80% 50,00 12,00 spuiwater 2 afsluiten van mest in gesloten omgeving spoelgoten 44-60% 0-22% 0% 12,00 2,00 beter stal klimaat mestpan 60% 22% 0% 25,00 2,50 beter stal klimaat 3 aanzuren mest - verdunnen mest formaldehyde 44-66% 22% 0% 35,00 9,00 ph verlaging 70% maar niet bekend niet waarschijnlijk 35,00 9,00 kosten zuurverbruik water toevoegen 45% maar niet bekend niet waarschijnlijk 61,00 16,00 extra mestafzet 4 verlagen mesttemperatuur koeldek 20-60% 0-22% 0% 65,00 9,00 warmte opbrengst 5 verkleinen emitterend mest oppervlak schuine wanden 33-66% 0-22% 0% 30,00 3,00 minder mestopslag metalen roosters 33-66% 22% 0% 10,77 1,87 minder mestopslag 6 scheiden urine en faeces mestbanden V-vorm 63% 22% 0% 15,00 1,50 goedkopere mest afzet 7 drijvende ballen balansbal 29% 8 combinatie 7 en 10 benzoëzuur 40% maar niet bekend niet waarschijnlijk 65,00 4,85 beter stal klimaat maar niet bekend niet waarschijnlijk 65,00 14,85 beter stalklimaat / betere voerbenutting 9 combinatie 2,3,4 en 5 (proefstal) de Hoeve BV 85% 22% 0% 50,00 12,00 beter stal klimaat / warmte opbrengst extra mestafzet / minder mestopslag 10 voermaatregelen benzoëzuur 16% niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk - 10,00 betere voer benutting eiwit verlaging 15% niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk - -2,00 slechtere voer benutting eiwit verlaging 30% niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk - 6,00 slechtere voer benutting vet/coating/grondstof afhankelijk hokbevuiling maar niet bekend kleine reductie???? voedingstechnisch beperkt 11 beperking ventilatie luchtconditionering 15% maar niet bekend redelijke reductie 3,00 0,50 kleinere luchtwasser, beter klimaat 12 voertransport /opslag management/afdekking niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk kleine reductie???? systeem beperkingen 13 regelmatig schoonmaken stofzuigen / verneveling maar niet bekend maar niet bekend reductie???? arbeidsintensief 14 verruwen van de omgeving 15 ionisatie (in de stal) landschapselement kleine reductie niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk???? onderhoudskosten beplanting (aan lampen) niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk reductie???? beter stal klimaat corona draden niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk 36%?? 3,18 beter stal klimaat 16 sprayen olie (nippel) niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk 62%?? 5,30 kosten olieverbruik water verneveling maar niet bekend niet waarschijnlijk reductie???? 17 warmtewisselaar diverse geen geen reductie???? besparing verwarmingskosten electriciteitsverbruik 18 droogwand / tunnel platen/band drogers waarschijnlijk negatief waarschijnlijk negatief reductie???? minder mestafzet 19 filters flimmer filter (in de stal) niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk 28%?? 7,13 electriciteitsverbruik filter in luchtuitlaat niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk goede reductie???? electriciteitsverbruik

7 Deze matrix is opgesteld in opdracht van de Provincie Limburg d.d Legkippen * Uit het Kwin , voor leghennen geaccepteerde management maatregelen 0,315 kg = traditioneel 0,34 OU = traditioneel 84 gr = traditioneel 1 luchtwasser chemisch 90% 30-40% 35% 3,50 1,10 chemisch 70% 45% 35% 3,15 0,87 biologisch 70% 45% 60-80% 3,45 1,15 spuiwater waterwasser maar niet bekend maar niet bekend 33% 3,00 0,85 energie kosten droogfilterwand niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk 40% 0,45 0,12 energie kosten 2 grondhuisvesting met mestband 79% 0% 0% - 0,13 in strooisel 66% 0% 0% 6,60 0,73 met beluchting 52-65% 0% 0% 2,65 0,38 beter stal klimaat 3 volière zonder beluchting 71% 0% 22% -6,00-0,22 0,2m3/uur 82% 0% 22% -6,00-0,22 beter stal klimaat 0,5m3/uur 86% 0% 22% -6,00-0,22 beter stal klimaat 0,7m3/uur 88-92% 0% 22% -6,00-0,22 beter stal klimaat 4 sprayen olie voliere geen geen 15% 0,50 0,20 beter stalklimaat kosten olie olie ged. rooster vloer geen geen 30% 0,50 0,20 beter stalklimaat kosten olie 5 ionisatie filter (lucht uitlaat) niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk 57% 2,75 0,32 6 warmtewisselaar 31% geen geen 31% 2,40 0,37 besparing verwarmingskosten electriciteitsverbruik 13% geen geen 13% 1,40 0,26 besparing verwarmingskosten electriciteitsverbruik 7 droogtunnel geperforeerd doek waarschijnlijk negatief waarschijnlijk negatief 55% 3,00 0,39 minder mestafzet energie kosten platen/band drogers waarschijnlijk negatief waarschijnlijk negatief 30-55% 2,75 0,37 minder mestafzet energie kosten 8 voermaatregelen eiwit verlaging 10% niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk - 0,36 meer mestpoductie fase voedering 10% niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk voerstrooien (los houden van mest) diverse reductie niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk?? - 10 strooiselschuiven diverse 20% waarschijnlijk 20-25% 0,25 0,01 minder 'grond' eieren 11 verruwen van de omgeving landschapselement kleine reductie niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk???? onderhoudskosten beplanting 12 keuze strooisel stofarm / vers matige reductie niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk???? 13 ionisatie (in de stal) (aan lampen) niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk max. 30% 0,25 - corona draden niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk 49% 0,65 0,10 14 filters (bij luchtuitlaat) diverse niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk goede reductie????

8 Deze matrix is opgesteld in opdracht van de Provincie Limburg d.d Vleeskuikens * Uit het Kwin , voor vleeskuikens geaccepteerde management maatregelen 0,080 kg = traditioneel 0,33 OU = traditioneel 22 gr = traditioneel 1 luchtwasser chemisch 90% 30-40% 36% 3,70 1,08 chemisch 70% 46% 36% 3,30 0,82 biologisch 70% 46% 59-81% 3,70 1,13 spuiwater waterwasser maar niet bekend maar niet bekend 33% 3,25 0,87 energie kosten droogfilterwand niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk 40% 0,45 0,12 energie kosten 2 zwevende/geperforeerde vloer strooisel 82-93% 0% 0% 2,00 0,60 volledig rooster vloer mestband 75-93% 0% 0% 2,00 0,60 3 luchtconditionering vloerkoeling / verwarming 44% 0% 0% 2,25 0,18 mixlucht 54% 0% 0% 0,70 0,10 verwarming 56% 0% 0% 0,42 - verwarming i.c.m. warmte wisselaar 74% 0% 0% 1,20 0,04 verwarming hok 4 patio diverse 12-81% 9-21% 10-23% 1,30-0,11 5 sprayen olie niet bekend niet bekend 54% 0,50 0,20 beter stalklimaat kosten olie 6 ionisatie filter (lucht uitlaat) niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk 57% 2,80 0,32 7 warmtewisselaar 31% geen geen 31% 2,00 0,90 besparing verwarmingskosten electriciteitsverbruik 13% geen geen 13% 0,90 - besparing verwarmingskosten electriciteitsverbruik 8 voermaatregelen eiwit verlaging 10-25% niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk - -0,88 lagere groei fase voedering 10-20% niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk - - lagere groei bijvoeren hele tarwe 15% niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk - - snijmais strooisel 40% niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk - 0,10 schimmel vorming / gezondheid 9 voerstrooien (los houden van mest) diverse reductie niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk?? - 10 verruwen van de omgeving landschapselement kleine reductie niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk???? onderhoudskosten beplanting 11 keuze strooisel stof-arm / vers matige reductie niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk???? 12 combinatie 1 en 3 Terra sea afhankelijk luchtwasser 40% 36% 5,00 0,47 SunBro afhankelijk luchtwasser 40% 36% 5,00 0,47 13 ionisatie (in de stal) (aan lampen) niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk reductie???? beter stal klimaat corona draden niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk 49% 0,65 0,10 beter stal klimaat 14 filters (bij luchtuitlaat) diverse niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk goede reductie???? electriciteitsverbruik

9 Deze matrix is opgesteld in opdracht van de Provincie Limburg d.d Melkvee * Uit Kwin , voor 100 stuks melkvee. geaccepteerde management maatregelen Hoofdgroep Subgroep in % van er is geen in % van investering jaarkosten positief negatief 13,0 kg = traditioneel traditionele norm 148 gr = traditioneel 1 luchtwassers chemisch 61% maar niet bekend 35% 648,00 71,00 2 roostervloer beton 0-15% niet waarschijnlijk niet bekend 40,- tot 338,- 4,- tot 30,- rubber (met of zonder klep) 27-54% niet waarschijnlijk niet bekend 450,- tot 601,- 39,- tot 52,- combi (beton-rubber) 46% niet waarschijnlijk niet bekend 405,00 34,00 3 dichte vloer beton 9-30% niet waarschijnlijk niet bekend 86,- tot 216,- 8,- tot 9,- rubber 20-26% niet waarschijnlijk niet bekend ,- tot 67,- asfalt niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk niet bekend 293,00 26,00 4 innovatieve vloersystemen (vrijloop) organisch bed met beluchtingssysteem 29% 5 primaire mestscheiding (urine & faeces) dichte vloer 23-30% maar niet bekend waarschijnlijk negatief???? langere levensduur dieren melkkwaliteit / electriciteitsverbruik maar niet bekend niet bekend 158,- tot 270,- 15,- tot 24,- 6 vloerbehandeling vernevelsysteem 15-20% niet waarschijnlijk reductie mogelijk 532,00 67,00 extra mestafzet 7 weidegang (120 dgn, 6 uur/dag) 5% maar niet bekend 20%???? langere levensduur dieren arbeidsintensief 8 keuze box bedekking stofarm / verse mest geen reductie niet waarschijnlijk reductie mogelijk???? 9 regelmatig schoonmaken mest schuiven niet bekend niet waarschijnlijk niet bekend???? 10 voermaatregelen eiwit verlaging 0-15% maar niet bekend geen reductie???? slechtere voer benutting 11 optimale natuurlijke ventilatie (ACNV) 10% niet waarschijnlijk reductie mogelijk 100,00 10,00 12 verruwen van de omgeving landschapselement kleine reductie niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk???? onderhoudskosten beplanting 13 schuurborstel met oliedosering geen reductie niet waarschijnlijk reductie mogelijk 57,00 6,00 beter stalklimaat kosten olieverbruik 14 ionisatie (in de stal) 15 luchtwassers biologisch 61% combi (chemisch en biologisch) 74% (aan lampen) niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk reductie???? beter stal klimaat corona draden niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk reductie???? beter stal klimaat maar niet bekend 65-70%???? spuiwater maar niet bekend 65-70%???? spuiwater 16 innovatieve vloersystemen kunststof (vrijloop) niet bekend maar niet bekend niet bekend???? langere levensduur dieren organischbed zonder beluchtingssysteem (vrijloop) niet bekend niet waarschijnlijk niet bekend???? langere levensduur dieren microbiele infectie koeling vloer gehele stal ca. 20% maar niet bekend reductie mogelijk???? 17 mest behandeling aanzuren; ph verlaging 35-40% aeroob mestmixen 51% water toevoegen 10-30% maar niet bekend geen reductie 1.000,00 100,00 kosten zuurverbruik maar niet bekend geen reductie 405,00 61,00 electriciteitsverbruik maar niet bekend geen reductie???? Extra mestafzetkosten 18 dakisolatie 5% niet waarschijnlijk geen reductie 200,00 16,00 19 combinatie 11 en 18 15% niet waarschijnlijk reductie mogelijk 300,00 26,00

10 Deze matrix is opgesteld in opdracht van de Provincie Limburg d.d Vleeskalveren * Uit Kwin , voor gem. 800 blanke of 600 rosé kalveren management maatregelen 3,5 kg = traditioneel 35,6 OU = traditioneel 33 gr = traditioneel 1 luchtwassers chemisch 70-95% 30% 35% 112,- tot 129,- 25,- tot 40,- biologisch 70-85% 45% 75% 134,- tot 147,- 35,- tot 42,- elektriciteitsverbruik / spuiwater combi (chemisch en biologisch) 70-90% 70-85% 80% 157,- tot 173,- 39,- tot 50,- 2 roostervloer 3 verruwen van de omgeving hellende roostervloer incl. schuine keldervloer en mestschuif 28% 0% 0%???? bolle toplaag en afdichtflappen in mestspleten 53% maar niet bekend niet waarschijnlijk 140,- per m² 10,- m² landschapselement kleine reductie niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk???? onderhoudskosten beplanting 4 sprayen olie (nippel) niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk reductie???? kosten olieverbruik water verneveling niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk reductie???? 5 ionisatie (in de stal) (aan lampen) niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk???? beter stal klimaat corona draden niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk???? beter stal klimaat 6 mest behandeling aanzuren; ph verlaging ca. 50% niet bekend geen reductie???? kosten zuurverbruik aeroob mestmixen 51% niet bekend geen reductie 36,- m² 5,- m² electriciteitsverbruik, alleen toepasbaar bij diepe mestkelders mestkoeling en conditionering verwacht 30% niet bekend geen reductie???? water toevoegen 10-30% maar niet bekend geen reductie???? extra mestafzet 7 v-vormige mestband verwacht ca. 50% verwacht ca. 50% geen reductie???? beter stal klimaat 8 warmtewisselaar diverse geen geen reductie???? besparing verwarmingskosten electriciteitsverbruik 9 droogwand / tunnel platen/band drogers waarschijnlijk negatief waarschijnlijk negatief reductie???? minder mestafzet 10 filters (bij luchtuitlaat) diverse niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk goede reductie???? electriciteitsverbruik waterwasser niet waarschijnlijk niet waarschijnlijk redelijke reductie???? spuiwater