Naar betere luchtkwaliteit in varkensstallen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Naar betere luchtkwaliteit in varkensstallen"

Transcriptie

1 Naar betere luchtkwaliteit in varkensstallen André Aarnink 3 december 2015

2 Inhoud Huidige klimaatregeling in vleesvarkensstallen Stelling 1 Gevolgen slechte luchtkwaliteit Bronnen vervuilende componenten Mogelijkheden voor verbetering Stelling 2

3 Huidige klimaatregeling in vleesvarkensstallen (advies Klimaatplatform Varkenshouderij) Ventilatie, m3/uur per varken Buitentemperatuur, oc Staltemperatuur, oc Buitentemperatuur, oc 25 kg 65 kg 110 kg 25 kg 65 kg 110 kg Bron: rekenmodel Anipro (WLR)

4 Huidige klimaatregeling in vleesvarkensstallen, effect op concentraties 0,45 0,40 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 0, CO2-concentratie (vol%) Buitentemperatuur, oc 25 kg 65 kg 110 kg NH3-concentratie (ppm) Buitentemperatuur, oc 25 kg 65 kg 110 kg 2,0 1,5 1,0 0,5 0, PM10-concentratie (mg/m3) Buitentemperatuur, oc 25 kg 65 kg 110 kg Bron: rekenmodel Anipro (WLR)

5 Stelling 1 Om concentraties ammoniak en stof in varkensstallen tot aanvaardbare concentraties te verlagen moeten we zowel meer ventileren als de emissie vanuit de bron verminderen

6 Gevolgen slechte luchtkwaliteit Gezondheidsproblemen bij varkenshouders Verminderde longfunctie (COPD) en meer longproblemen t.o.v. andere beroepsgroepen (Preller, 1995; Vogelzang, 1999) Gezondheidsproblemen bij varkens Lagere voeropname en groei (Stärk, 2000) Grotere kans op luchtweg-infecties (Atrofische Rhinitis (Hamilton et al. (1996, 1999), longontsteking (vooral in winter, Elbers et al., 1992), borstvliesontsteking

7 Gevolgen slechte luchtkwaliteit Slachtafwijkingen (Bondt et al., 2004) Aangetaste borstvliezen (22,5%) en longen (9,2%) Schade voor varkenshouder en slachterij: 1,51 per varken Hoger antibioticum-gebruik Voor alle categorieën varkens: luchtweginfecties belangrijkste reden inzet antibiotica (Rennings et al., 2015)

8 Luchtkwaliteit/stalklimaat niet enige factor Productiesysteem (all-in all-out) Biosecurity maatregelen Dierbezetting Algemeen: Weerstand Infectiedruk Luchtkwaliteit/stalklimaat heeft invloed op beide

9 Maximaal aanvaardbare concentraties NH3 Stof MAC-waarde: 20 ppm Donham (1991): 7 ppm Jones et al. (1996): bij >= 10 ppm ontwijken varkens deze locatie Parker et al. (2010): meer agressie bij vleesvarkens bij 20 ppm vooral i.c.m. weinig licht Duitsland: < 20 ppm MAC-waarde respirabel stof (PM4): 5 mg/m3 Adviesnorm endotoxine Gezondheidsraad: 90 EU/ m3; gemeten in varkensstallen: 1500 EU/m3 (Spaan et al., 2006)

10 Bronnen vervuilende componenten

11 Bronnen van stof Vleesvarkens: PM < 2.5 µm PM µm Buiten Huid Voer Mest Buiten Mest Voer Huid GenD zeugen: Mest Voer Buiten Mest Buiten Voer Huid Huid Op massa basis

12 Deeltjesgrootte verdeling, in aantallen, voor verschillende stallen Particles (counts/cm 3 ) < < < <32.00 Broiler Layer_aviary Layer_floor Broiler_breeder Turkey Piglet Fat_pig_trad Fat_pig_mod_dry Fat_pig_mod_wet Sow_group Sow_individual Mink Cattle Outside

13 Deeltjesgrootte verdeling, op massa basis, voor verschillende stallen Par$cle (mg/m3) 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 broiler Layer_aviary Layer_floor Broiler_breeder Turkey piglet facerning_pig_trad fat_pig_mod_dry fat_pig_mod_wet sow_group sow_individual Mink CaCle 0, < < < <32.00 Par$cle size ranges (µm)

14 Bronnen van ammoniak NH 3 NH 3

15 Verlaging stof- en gasconcentraties; vermindering emissies bij de bron

16 Stofreductietechnieken bij varkens (Winkel et al., 2012) Ionisatie Jaarkosten: 3,18/vlv-p Olienippel Jaarkosten: 5,30/vlv-p

17 Stofreductietechnieken bij varkens (Winkel et al., 2012) Elektrostatisch filter (Flimmer filter) Jaarkosten: 7,13/vlv-p

18 Stofreductie en longafwijkingen

19 Ammoniak reductie bij de bron Concrete slatted floor Water Slurry Verkleining van het emitterend oppervlak

20 Voermaatregelen NH 3 NH 3

21 Verlaging stof- en gasconcentraties; afzuiging bij de bron

22 Onderzoek in Denemarken Ø Part of emission in pit venllalon at 10 m 3 /hour per finishing pig: More than 70 % of NH 3 More than 90 % of H 2 S More than 50 % of odour Verschillen met NL Volledige onderkeldering, weinig dichte vloer Plafondventilatie t.o.v. grondkanaalventilatie

23 Finishing pigs full scale 1 short circuit

24 Verlaging stof- en gasconcentraties; conditioneren van inkomende lucht à meer ventileren

25 Conditionering inkomende lucht met grondbuizen Investeringskosten per dierplaats Vleesvarken s ± 80,- Kraamzeugen ± 530,-

26 Conditionering inkomende lucht met grondwater Temperatuur inkomende lucht: 8 18 o C Investeringskosten: ± 50,- per vleesvarkensplaats ± 190,- per kraamhok

27 Varkensstal met luchtrecirculatie Extra investeringskosten: ± 80,- per vleesvarkensplaats Extra jaarkosten : ± 13,- per vleesvarkensplaats

28 Stelling 2 We moeten naar gesloten, zero-emissie stallen

29 Dank voor uw aandacht!

30 Stellingen 1. Om concentraties ammoniak en stof in varkensstallen tot aanvaardbare concentraties te verlagen moeten we zowel meer ventileren als de emissie vanuit de bron verminderen 2. We moeten naar gesloten, zero-emissie stallen

31 Oppassen voor tocht! Foto Handboek voor de Varkenshouderij, 2015

Het Varken als kachel. I r. M a u r i c e O r t m a n s

Het Varken als kachel. I r. M a u r i c e O r t m a n s Het Varken als kachel I r. M a u r i c e O r t m a n s Hoeveel warmte produceren varkens? Vo e lbare w a rmteproductie: B ig 23 kg: 4 2 Wa t t Vleesva rken 11 0 k g: 1 2 7 Wa t t K raamzeug: 3 7 5 Wa t

Nadere informatie

WarmteTerugWinning voor optimale diergezondheid en een beter bedrijfsresultaat. Ir. Maurice Ortmans

WarmteTerugWinning voor optimale diergezondheid en een beter bedrijfsresultaat. Ir. Maurice Ortmans WarmteTerugWinning voor optimale diergezondheid en een beter bedrijfsresultaat Ir. Maurice Ortmans Waarom WarmteTerugWinning? 1. WarmteTerugWinning verhoogt het rendement van de intensieve veehouderij:

Nadere informatie

Bij kraamzeugen wordt geen eis aan de vloeruitvoering gesteld.

Bij kraamzeugen wordt geen eis aan de vloeruitvoering gesteld. Nummer systeem BWL 2016.02 Naam systeem Diercategorie Systeembeschrijving van Maart 2016 Schuine wand in het mestkanaal D 1.2 kraamzeugen (incl. biggen tot spenen), D 3 vleesvarkens, opfokberen van ca.

Nadere informatie

Perspectieven technische maatregelen in varkensstallen

Perspectieven technische maatregelen in varkensstallen Perspectieven technische maatregelen in varkensstallen Gé Backus, Jos de Groot en Jan Pijnenburg Panningen, maart 2015 Project met financiële ondersteuning door de LLTB en de Provincie Limburg Aanleiding

Nadere informatie

Kiezen en keuren, de luchtwasser als gratis warmteleverancier. I r. M a u r i c e O r t m a n s

Kiezen en keuren, de luchtwasser als gratis warmteleverancier. I r. M a u r i c e O r t m a n s Kiezen en keuren, de luchtwasser als gratis warmteleverancier I r. M a u r i c e O r t m a n s Waar op te letten met Keuze Luchtwasser: Vergunningseis Afzet spuiwater (opslag, gebruiksnormen!, aanwending,

Nadere informatie

Benodigde minimumventilatie bij open en gesloten verwarmingssystemen bij vleeskuikens

Benodigde minimumventilatie bij open en gesloten verwarmingssystemen bij vleeskuikens Benodigde minimumventilatie bij open en gesloten verwarmingssystemen bij vleeskuikens Presentatie themamiddag vleeskuikens Hilko Ellen, André Aarnink, Jan van Harn 11 juni 214 Achtergrond Vleeskuikenstallen:

Nadere informatie

Voorlopige lijst maatregelen stoppersregeling Actieplan Ammoniak Veehouderij. Toelichting:

Voorlopige lijst maatregelen stoppersregeling Actieplan Ammoniak Veehouderij. Toelichting: Voorlopige lijst maatregelen stoppersregeling Actieplan Ammoniak Veehouderij Rijk-IPO-VNG-werkgroep Actieplan Ammoniak Veehouderij, 6 juli 12 Toelichting: De lijst is een voorlopige lijst, in die zin dat

Nadere informatie

Is het mogelijk om met een aangepast ventilatieregime de emissies van een varkensstal te reduceren?

Is het mogelijk om met een aangepast ventilatieregime de emissies van een varkensstal te reduceren? Is het mogelijk om met een aangepast ventilatieregime de emissies van een varkensstal te reduceren? Onderzoeker: Raphael Tabase Presentatie gegeven door dr. ir. Eva Brusselman Promotoren: Prof. dr. ir.

Nadere informatie

Het Varkensloket Scheldeweg 68 9090 Melle 09 272 26 67 info@varkensloket.be

Het Varkensloket Scheldeweg 68 9090 Melle 09 272 26 67 info@varkensloket.be Het Varkensloket Scheldeweg 68 9090 Melle 09 272 26 67 info@varkensloket.be Vraag: We gaan een vleesvarkensstal bouwen en hebben nog enkele vragen i.v.m. de ventilatie. De buitenafmetingen van de stal

Nadere informatie

Aanpakken bij de bron! Netwerk stof tot nadenken

Aanpakken bij de bron! Netwerk stof tot nadenken Aanpakken bij de bron! Netwerk stof tot nadenken Excursie endotoxinen 21-10-10 Mart Smolders Bedrijfsleider VPB Sterksel Deelnemer netwerk stof tot nadenken Netwerk Stof tot nadenken Initiatief van en

Nadere informatie

Informatiedocument Minder dieren houden

Informatiedocument Minder dieren houden ACTIEPLAN AMMONIAK & VEEHOUDERIJ - Gedoogbeleid stoppende bedrijven Informatiedocument Minder dieren houden 1. Inleiding Dit document bevat de informatie over de stoppersmaatregel minder dieren houden.

Nadere informatie

Informatiedocument Minder dieren houden

Informatiedocument Minder dieren houden ACTIEPLAN AMMONIAK & VEEHOUDERIJ - Gedoogbeleid stoppende bedrijven Informatiedocument Minder dieren houden 1. Inleiding Dit document bevat de informatie over de stoppersmaatregel minder dieren houden.

Nadere informatie

Naar energieneutrale varkensstallen met luchtrecirculatie: de Enerlatiestal

Naar energieneutrale varkensstallen met luchtrecirculatie: de Enerlatiestal Naar energieneutrale varkensstallen met luchtrecirculatie: de Enerlatiestal Towards energy neutral pig houses with recirculation of air: the Enerlatiestal André Aarnink, Rick Verhoijsen, Sjoerd Bokma Naar

Nadere informatie

A. Maatregelen voor verdergaande verbetering omgevingskwaliteit

A. Maatregelen voor verdergaande verbetering omgevingskwaliteit A. Maatregelen voor verdergaande verbetering omgevingskwaliteit Deltabig b.v. Herenweg 4 Aagtekerke 1. Huidige plan Het plan wat beoordeeld is door de AAZ, had betrekking op onderstaande dieraantallen,

Nadere informatie

Wroeten met VarkensNET

Wroeten met VarkensNET Wroeten met VarkensNET Doorrekening bodemenergie in de varkenshouderij (doorrekening door Maurice Ortmans, Inno+) Beschrijving Inno+ Geo-Balance systeem Zowel mensen als dieren presteren optimaal wanneer

Nadere informatie

Vermeerderaar in de. En wat komt er nog aan: Wat staat er komend jaar te gebeuren: veranderende wereld van de wet- en regelgeving.

Vermeerderaar in de. En wat komt er nog aan: Wat staat er komend jaar te gebeuren: veranderende wereld van de wet- en regelgeving. Vermeerderaar in de veranderende wereld van de wet- en regelgeving Wim Hoeve Hoeve Advies BV 0522-291635 06-53610995 20-11-2013 Wat staat er komend jaar te gebeuren: Introductie PAS programmatische aanpak

Nadere informatie

DIMENSIONERING LUCHTKANALEN, VENTILATOREN en WASSERS

DIMENSIONERING LUCHTKANALEN, VENTILATOREN en WASSERS DIMENSIONERING LUCHTKANALEN, VENTILATOREN en WASSERS Opdrachtgever naam: Heideveld Beheer BV adres: Laagheide 9 woonplaats 5971 PE Grubbenvorst Locatie bedrijf adres Laagheide 9 postcode 5971 PE plaats:

Nadere informatie

Luchtconditionering met WKO in varkensstallen

Luchtconditionering met WKO in varkensstallen Luchtconditionering met WKO in varkensstallen Nevenvoordelen duurzame stalconcepten Beschrijving stalsysteem Werking van het systeem Met behulp van warmtewisselaars in de bodem en in de stal kan er warmte

Nadere informatie

Veehouderij en gezondheid omwonenden

Veehouderij en gezondheid omwonenden Veehouderij en gezondheid omwonenden Hebben veehouderijen effect op de gezondheid van mensen die in de omgeving wonen? Dat was de centrale vraag in het onderzoek VGO. In deze brochure vindt u de belangrijkste

Nadere informatie

Klimaatbeheersing in varkensstallen

Klimaatbeheersing in varkensstallen Klimaatbeheersing in varkensstallen v.d. Voorst Klimaatbeheersing Peter van der Voorst Een varken kan leven zonder: Voer: ±3 weken Water: ±3 dagen Lucht: ±3 minuten Daarom is een goed klimaat erg belangrijk

Nadere informatie

BIJLAGE 2. Milieuneutrale wijziging

BIJLAGE 2. Milieuneutrale wijziging BIJLAGE Milieuneutrale wijziging Milieuneutrale wijziging van de (werking van de) inrichting De heer W.B.M. Aarts heeft aan de Polderdreef 5 te Liessel de beschikking over een varkenshouderij. De inrichting

Nadere informatie

Welk inzicht hebben we in de relatie veehouderij en gezondheid? Dick Heederik IRAS Universiteit Utrecht

Welk inzicht hebben we in de relatie veehouderij en gezondheid? Dick Heederik IRAS Universiteit Utrecht Welk inzicht hebben we in de relatie veehouderij en gezondheid? Dick Heederik IRAS Universiteit Utrecht Emissies veehouderij Primair fijnstof voer, mestdeeltjes, haren, huidschilfers, veren,.. bacterien

Nadere informatie

Intensieve veehouderij en gezondheid

Intensieve veehouderij en gezondheid Intensieve veehouderij en gezondheid Renske Nijdam Adviseur milieu & gezondheid 3 december 2015 Bureau Gezondheid, Milieu & Veiligheid Samenwerkingsverband GGD en Brabant/Zeeland Arts, toxicologen, milieugezondheidkundigen,

Nadere informatie

Ventilatie varkensstallen

Ventilatie varkensstallen Ventilatie varkensstallen Hendrik Cnockaert Technologische Adviseerdienst AgriCONSTRUCT ILVO T&V-AT OVERZICHT Belang van klimaatregeling Klimaatregeling Samenstelling stallucht Ventilatiebehoefte Ventilatiegrafiek.

Nadere informatie

Standaardprocedure. A-V1 Optimalisatie van het ventilatiesysteem

Standaardprocedure. A-V1 Optimalisatie van het ventilatiesysteem Standaardprocedure A-V1 Optimalisatie van het ventilatiesysteem Deel 1: Dimensionering en instellingen (in te vullen per afdeling) Stap 1: Ventileer niet te weinig en niet te veel! Bepaal met behulp van

Nadere informatie

Systeembeschrijving van Juli Vervangt BWL V1 van maart Werkingsprincipe

Systeembeschrijving van Juli Vervangt BWL V1 van maart Werkingsprincipe Nummer systeem Naam systeem Diercategorie BWL 2009.12.V2 Systeembeschrijving van Juli 2015 Gecombineerd luchtwassysteem 85 % ammoniakemissiereductie met watergordijn en biologische wasser Kraamzeugen,

Nadere informatie

Nieuw Gemengd Bedrijf te Horst aan de Maas

Nieuw Gemengd Bedrijf te Horst aan de Maas Nieuw Gemengd Bedrijf te Horst aan de Maas Voorlopig toetsingsadvies over het milieueffectrapport 17 januari 2011 / rapportnummer 1830-117 1. Voorlopig oordeel over het MER Het Nieuw Gemengd Bedrijf (NGB,

Nadere informatie

BESPAAR WATT OP JE VARKEN. Trefdag VarkensAcademie 27nov Tine Degroote

BESPAAR WATT OP JE VARKEN. Trefdag VarkensAcademie 27nov Tine Degroote 1 BESPAAR WATT OP JE VARKEN Trefdag VarkensAcademie 27nov Tine Degroote De energiefactuur 3 Verdeling factuur 2% 47% 51% Energiekost Nettarieven Heffingen 4 Energiekost 5 Prijsvergelijking 6 Prijsvergelijking

Nadere informatie

Projectaanvraag/-voorstel, behorende

Projectaanvraag/-voorstel, behorende VEE VLEES EIEREN Projectaanvraag/-voorstel, behorende bij de Regeling Financiële Bijdragen van de PVE (2006/030/E0040) PRODUCT BOARDS FOR LIVESTOCK, MEAT AND EGGS Onderzoeksinstelling: Wageningen UR Livestock

Nadere informatie

De achtertuin van het heilige huisje Toekomstvisie varkenshouderij

De achtertuin van het heilige huisje Toekomstvisie varkenshouderij De achtertuin van het heilige huisje Toekomstvisie varkenshouderij VAB, 28-10- 10 Mart Smolders, Varkensproefbedrijf Sterksel Maatschappelijke trends Wereldniveau Bevolking groeit sterk Welvaart stijgt

Nadere informatie

Verontreiniging door wegverkeer. Peter Hofschreuder

Verontreiniging door wegverkeer. Peter Hofschreuder Verontreiniging door wegverkeer Peter Hofschreuder Hebben we problemen,en met de luchtkwaliteit in Nederland? Verkorting van de levensduur door blootstelling aan fijn stof Verandering van de bekorting

Nadere informatie

Mest snel weg uit de stal: via goede roosters en frequent aflaten

Mest snel weg uit de stal: via goede roosters en frequent aflaten Mest snel weg uit de stal: via goede roosters en frequent aflaten Rik Verheijen, VIC Sterksel Nico Verdoes, Wageningen UR Livestock Research Op Varkens Innovatie Centrum (VIC) Sterksel heeft eind 2012

Nadere informatie

PRRS in vraag? en antwoord!

PRRS in vraag? en antwoord! KENNISDOCUMENT Met kennis vooruit: PRRS in vraag? en antwoord! Veel varkenshouders en dierenartsen hebben vragen over PRRS. Daarom geven we in dit kennisdocument antwoord op de vier meestgestelde vragen

Nadere informatie

Systeembeschrijving van Juli Vervangt BWL V3 van november Werkingsprincipe

Systeembeschrijving van Juli Vervangt BWL V3 van november Werkingsprincipe Nummer systeem Naam systeem Diercategorie BWL 2014.01.V4 Systeembeschrijving van Juli 2018 Chemisch luchtwassysteem 70% ammoniakemissiereductie Vleeskalveren tot circa 8 maanden (A 4.3), geiten ouder dan

Nadere informatie

Volksgezondheid en veehouderij

Volksgezondheid en veehouderij Volksgezondheid en veehouderij Ammoniak, geur Emissies intensieve veehouderij Fijn stof (PM10, PM2,5) 75-80% door menselijk handelen, rest is van natuurlijke oorsprong Zeezout, bodemstof, verkeersemissies,

Nadere informatie

Kanaalventilatie. Beschrijving

Kanaalventilatie. Beschrijving Kanaalventilatie Beschrijving Bij kanaalventilatie zijn tal van aanvoerroutes van de binnenkomende lucht mogelijk. Via een luchtkanaal onder het ligbed wordt de binnenkomende lucht (eventueel onder het

Nadere informatie

Uitlaatgassennabehandeling Industriële Verbrandingsmotoren

Uitlaatgassennabehandeling Industriële Verbrandingsmotoren Emitech B.V. / Emigreen B.V. Kjelt Remmen Technisch specialist / Adviseur Wij: Ontwerpen Specificeren Leveren en Ondersteunen systemen voor de uitlaatgassen nabehandeling van industriële verbrandingsmotoren

Nadere informatie

Star+: dier- en milieuvriendelijke

Star+: dier- en milieuvriendelijke Star+: dier- en milieuvriendelijke stal De Star+-stal is ruim twee jaar geleden in gebruik genomen op het Varkens Innovatie Centrum in Sterksel. In dit artikel wordt ingegaan op de achtergronden van deze

Nadere informatie

Veehouderij & Gezondheid. Renske Nijdam Adviseur milieu & gezondheid

Veehouderij & Gezondheid. Renske Nijdam Adviseur milieu & gezondheid Veehouderij & Gezondheid Renske Nijdam Adviseur milieu & gezondheid 13 januari 2015 Wat ga ik vertellen? Gezondheid & veehouderij Mogelijkheden om gezondheid mee te wegen in de discussie veehouderij Casus

Nadere informatie

Emissiereductie veehouderij

Emissiereductie veehouderij Emissiereductie veehouderij Wat zit er in de pijplijn van onderzoek bij WUR? 30-11-2016, Hilko Ellen Opbouw presentatie Korte introductie Wet- en regelgeving Onderzoek maatregelen melkvee vleesvee varkens

Nadere informatie

Documentatie. Varkenshouderij Actueel 2011

Documentatie. Varkenshouderij Actueel 2011 Documentatie De Vlaamse overheid - Dep. Landbouw en Visserij - Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling en het Praktijkcentrum Varkens organiseren de studienamiddagen: Varkenshouderij Actueel 2011 dinsdag

Nadere informatie

BIJLAGEN BIJ HET RAPPORT VERWACHTE EFFECTEN AANPASSEN VERORDENING NATUURBESCHERMING EN INVOEREN STALDERING OP OMVANG EN STRUCTUUR

BIJLAGEN BIJ HET RAPPORT VERWACHTE EFFECTEN AANPASSEN VERORDENING NATUURBESCHERMING EN INVOEREN STALDERING OP OMVANG EN STRUCTUUR BIJLAGEN BIJ HET RAPPORT VERWACHTE EFFECTEN AANPASSEN VERORDENING NATUURBESCHERMING EN INVOEREN STALDERING OP OMVANG EN STRUCTUUR VEEHOUDERIJ NOORD-BRABANT Uden, 2 juni 217 Inhoudsopgave 1. Provinciale

Nadere informatie

Rapport 751. Ammoniakemissie-arme wroetstal voor vleesvarkens

Rapport 751. Ammoniakemissie-arme wroetstal voor vleesvarkens Ammoniakemissie-arme wroetstal voor vleesvarkens Januari 2014 Colofon Uitgever Wageningen UR Livestock Research Postbus 65, 8200 AB Lelystad Telefoon 0320-238238 Fax 0320-238050 E-mail info.livestockresearch@wur.nl

Nadere informatie

Volksgezondheid en veehouderij

Volksgezondheid en veehouderij VNG bijeenkomst landelijk gebied en gezondheid 14 september 2016 Volksgezondheid en veehouderij Handelingsperspectieven? Inhoud Werkprogramma regio Zuidoost-Brabant Uitkomsten VGO en Endotoxinen onderzoeken

Nadere informatie

VAN : College van B&W, portefeuillehouder wethouder Th.M. Martens NAMENS DEZE : team Ruimte, A.M.G.T. Smits

VAN : College van B&W, portefeuillehouder wethouder Th.M. Martens NAMENS DEZE : team Ruimte, A.M.G.T. Smits MEMO ZAAKNUMMER : 2017039042 AAN : Raad VAN : College van B&W, portefeuillehouder wethouder Th.M. Martens NAMENS DEZE : team Ruimte, A.M.G.T. Smits DATUM : 24 oktober 2017 ONDERWERP : Beleid aanvragen

Nadere informatie

Veehouderij en gezondheidsrisico s voor omwonenden: inzichten in de link via lucht

Veehouderij en gezondheidsrisico s voor omwonenden: inzichten in de link via lucht Veehouderij en gezondheidsrisico s voor omwonenden: inzichten in de link via lucht VNG Studiedag 2017 Eindhoven, 9 maart 2017 Hilko Ellen / Albert Winkel Veehouderij: (g)een vuiltje aan de lucht? 2 Veehouderij

Nadere informatie

Resultaten VGO en gerelateerde studies: inzichten in de relatie veehouderij en gezondheid? Dick Heederik IRAS Universiteit Utrecht

Resultaten VGO en gerelateerde studies: inzichten in de relatie veehouderij en gezondheid? Dick Heederik IRAS Universiteit Utrecht Resultaten VGO en gerelateerde studies: inzichten in de relatie veehouderij en gezondheid? Dick Heederik IRAS Universiteit Utrecht VGO studie Geen aanwijzingen voor meer ziekte door zoönoseverwekkers of

Nadere informatie

N.V.VERMEULEN CONSTRUCT BVBA VERMEULEN

N.V.VERMEULEN CONSTRUCT BVBA VERMEULEN N.V.VERMEULEN CONSTRUCT BVBA VERMEULEN 4-12-2017 Bargiestraat 1a 8900 ieper (Belgium) Tel. +3257224121 Fax.+3257215964 www.vermeulenconstruct.be info@vermeulenconstruct.be 1 VOORSTEL VEDOWS VERMEULEN DOBBELAERE

Nadere informatie

Combiventilatie. Beschrijving

Combiventilatie. Beschrijving Combiventilatie Beschrijving Combiventilatie wordt bij voorkeur toegepast bij enkelrijige afdelingen. In het valse plafond zijn boven de controlegang spleetvormige openingen aangebracht. Deze openingen

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Aan de leden en afnemers

Inhoudsopgave. Aan de leden en afnemers Inhoudsopgave 2/3 Aan de leden en afnemers. 4/5/6 Melkvee-expert 2013 6 Ze zijn er weer de pootaardappels 7/8 Doorzaai/inzaai grasland 9 Clinomin voor ligboxen 10/11 Slechte luchtkwaliteit in varkensstallen

Nadere informatie

Toelichting berekening ISL3a t.a.v. luchtkwaliteit

Toelichting berekening ISL3a t.a.v. luchtkwaliteit Toelichting berekening ISL3a t.a.v. luchtkwaliteit d.d. 22 december 2015 Initiatiefnemer Maatschap H. en E. Brink Halerweg 1 9433 TE ZWIGGELTE In lucht zitten, hoe schoon ook, altijd kleine, vaste en vloeibare

Nadere informatie

Uitdagingen en oplossingen milieu pluimveesector

Uitdagingen en oplossingen milieu pluimveesector Uitdagingen en oplossingen milieu pluimveesector Symposium Innoplus Het Kippenparadijs Patrick Herijgers 14/11/2017 Geel Carl De Braeckeleer 21/11/2017 Tielt Grote veranderingen omgevingsvergunning? Bepaalde

Nadere informatie

Ammoniak en broeikasgassen

Ammoniak en broeikasgassen Ammoniak en broeikasgassen Verdere reductie mogelijk? 27 november 2012, Karin Groenestein AOC Terra Cursus Milieu in de veehouderij http://www.cio-scholen.nl/lesmateriaal_lachgas.htm Globe Al Gore: Breng

Nadere informatie

Reductie fijn stof bij pluimveestallen: beschikbare maatregelen. Hilko Ellen Informatiebijeenkomst Wychen

Reductie fijn stof bij pluimveestallen: beschikbare maatregelen. Hilko Ellen Informatiebijeenkomst Wychen Reductie fijn stof bij pluimveestallen: beschikbare maatregelen Hilko Ellen Informatiebijeenkomst Wychen 10-02-2011 Onderwerpen Aanpassingen oude technieken Nieuwe technieken Oliefilm Opgenomen in Rav;

Nadere informatie

Effectiviteit van emissiereducerende maatregelen rondom veehouderijbedrijven

Effectiviteit van emissiereducerende maatregelen rondom veehouderijbedrijven Effectiviteit van emissiereducerende maatregelen rondom veehouderijbedrijven A. Kraai A. Bleeker ECN-E--07-089 Verantwoording Dit rapport is tot stand gekomen in het kader van het VROM project Onderzoek

Nadere informatie

Symposium Kiplekker Topklimaat LUCHTWASSEN IN DE PLUIMVEEHOUDERIJ FICTIE OF WERKELIJKHEID? I r. M a u r i c e O r t m a n s

Symposium Kiplekker Topklimaat LUCHTWASSEN IN DE PLUIMVEEHOUDERIJ FICTIE OF WERKELIJKHEID? I r. M a u r i c e O r t m a n s Symposium Kiplekker Topklimaat LUCHTWASSEN IN DE PLUIMVEEHOUDERIJ FICTIE OF WERKELIJKHEID? I r. M a u r i c e O r t m a n s Schone lucht Duurzame energie Gezond klimaat Wie is Inno+: Actief op 3 kerngebieden:

Nadere informatie

12 Arbeidsomstandigheden

12 Arbeidsomstandigheden 12 Arbeidsomstandigheden 12.1 Inleiding In dit hoofdstuk worden de omstandigheden beschreven waaronder de biologische varkenshouder zijn werk uitvoert. De positieve en negatieve aspecten ervan worden behandeld.

Nadere informatie

Bijlage 1: Dieraantallen en -categorieën en invoergegevens referentiesituatie, beoogd en alternatief

Bijlage 1: Dieraantallen en -categorieën en invoergegevens referentiesituatie, beoogd en alternatief Bijlage 1: Dieraantallen en -categorieën en invoergegevens referentiesituatie, beoogd en alternatief In deze bijlage zijn voor de referentiesituatie, de beoogde situatie en het alternatief de dieraantallen

Nadere informatie

Inspiratie voor een bezoek aan Varkens Innovatie Centrum Sterksel

Inspiratie voor een bezoek aan Varkens Innovatie Centrum Sterksel Inspiratie voor een bezoek aan Varkens Innovatie Centrum Sterksel Voorbeelden van onderwerpen en projecten Introductie Een bezoek aan Varkens Innovatie Centrum Sterksel is een inspirerende ervaring. Op

Nadere informatie

Reduceren van fijnstof/endotoxinen, hoe doe je dat? Veehouderij en luchtvervuiling. Stofuitstoot leghennenstal per dag

Reduceren van fijnstof/endotoxinen, hoe doe je dat? Veehouderij en luchtvervuiling. Stofuitstoot leghennenstal per dag National primary PM10 emission ( 1000 kg) National primary PM10 emission ( 1000 kg) 23-10-2017 Reduceren van fijnstof/endotoxinen, hoe doe je dat? Overzicht onderzoek en resultaten pluimveehouderij Veehouderij

Nadere informatie

Intensieve veehouderij en gezondheid. Henk Jans, arts MG/chemicus Renske Nijdam 15 juni 2009

Intensieve veehouderij en gezondheid. Henk Jans, arts MG/chemicus Renske Nijdam 15 juni 2009 Intensieve veehouderij en gezondheid Henk Jans, arts MG/chemicus Renske Nijdam 15 juni 2009 Inhoud presentatie Actualiteit Componenten Beleving Kansen en bedreigingen Onderzoeksvoorstel Actualiteit Handtekeningenactie

Nadere informatie

Een beter klimaat in en om de varkensstal. X Consument & Maatschappij X Klimaatneutraal X Gezond & Veilig Circulair X Slimme Technologie

Een beter klimaat in en om de varkensstal. X Consument & Maatschappij X Klimaatneutraal X Gezond & Veilig Circulair X Slimme Technologie TKI Poslh11s '/ 6700 AN Wagclllngcn \,w1 1.tki-aorifoocl nt Titel projectvoorstel: Een gezond klimaat voor dier, mens en omgeving Een beter klimaat in en om de varkensstal Nummer: AF18096 Contactgegevens

Nadere informatie

Monique Meijerink 30 maart 2009. Relatie luchtkwaliteit - gezondheidsaspecten

Monique Meijerink 30 maart 2009. Relatie luchtkwaliteit - gezondheidsaspecten Monique Meijerink Relatie luchtkwaliteit - gezondheidsaspecten Krantenkoppen liegen er niet om Bewoners eisen recht op schone lucht Niks aan de hand, gewoon deuren en ramen dicht Megastal bedreiging voor

Nadere informatie

Bijlage OBM & Melding Activiteitenbesluit

Bijlage OBM & Melding Activiteitenbesluit Bergs Advies B.V. Leveroyseweg 9a 6093 NE Heythuysen Telefoon (0475) 49 44 07 Fax (0475) 49 23 63 E-mail info@bergsadvies.nl Internet www.bergsadvies.nl BIC code: RABONL2U IBAN: NL76RABO0144217414 K.v.K.

Nadere informatie

TC aanpak emissiepunten endotoxinen TC filters en filtersystemen endotoxinen

TC aanpak emissiepunten endotoxinen TC filters en filtersystemen endotoxinen TC aanpak emissiepunten endotoxinen TC filters en filtersystemen endotoxinen Samenvatting resultaten voor bredere kennisdeling Piet Jacobs, André Moons, Bas Knoll, Suzanne Spaan (contact: piet.jacobs@tno.nl,

Nadere informatie

Emissies bij gedeeltelijke onderafzuiging in stallen voor vleesvarkens en zeugen

Emissies bij gedeeltelijke onderafzuiging in stallen voor vleesvarkens en zeugen Emissies bij gedeeltelijke onderafzuiging in stallen voor vleesvarkens en zeugen A.J.A. Aarnink, J.M.G. Hol, L.M.P. Troquet, N.W.M. Ogink Emissies bij gedeeltelijke onderafzuiging in stallen voor vleesvarkens

Nadere informatie

Maatregelen ter reductie van ammoniak emissie in bestaande varkensstallen

Maatregelen ter reductie van ammoniak emissie in bestaande varkensstallen Wageningen Livestock Research Postbus 338 Wageningen Livestock Research ontwikkelt kennis voor een zorgvuldige en 6700 AH Wageningen renderende veehouderij, vertaalt deze naar praktijkgerichte oplossingen

Nadere informatie

Stalklimaat en ventilatie Gevolgen bij varkens. R. Geers FBIW Biosystemen DVK ZTC

Stalklimaat en ventilatie Gevolgen bij varkens. R. Geers FBIW Biosystemen DVK ZTC Stalklimaat en ventilatie Gevolgen bij varkens R. Geers FBIW Biosystemen DVK ZTC Inhoud Inleiding Definitie van een slecht klimaat Waarom ventileren? Hoe ventileren? Normen Capaciteit Luchtinlaatoppervlakte

Nadere informatie

: mogelijkheden vermindering ultrafijn stof en informatieverstrekking

: mogelijkheden vermindering ultrafijn stof en informatieverstrekking Aan de voorzitter en leden van Provinciale Staten van Limburg Cluster MOA Behandeld Ons kenmerk 2017/4847 Telefoon Uw kenmerk - Maastricht Bijlage(n) 1 Verzonden J.E.M.L. Pijnenburg/ T.C.M. van Dort +31

Nadere informatie

Ventielventilatie. Beschrijving

Ventielventilatie. Beschrijving Ventielventilatie Beschrijving Ventielventilatie is enigszins te vergelijken met klepventilatie maar het biedt t.o.v. klepventilatie enkele voordelen: de inkomende lucht wordt door de turbulentie beter

Nadere informatie

Smart Farming. Stap in de wereld van i-farming. 31 januari 2018 Bart Aerts Area Sales Manager

Smart Farming. Stap in de wereld van i-farming. 31 januari 2018 Bart Aerts Area Sales Manager Smart Farming Stap in de wereld van i-farming 31 januari 2018 Bart Aerts Area Sales Manager Absolute wereldtop De Nederlandse varkenssector is wereldwijd gezien een voorbeeld en dat komt omdat Nederlandse

Nadere informatie

Komt er een oplossing?

Komt er een oplossing? Komt er een oplossing? Onderzoek ammoniak en fijn stof Hilko Ellen Hoe ammoniak reduceren? Hoe ammoniak reduceren? Via voer: toevoegingen lager eiwitgehalte controle / handhaving? Geen vorming in mest/

Nadere informatie

Het hoofd in de wolken

Het hoofd in de wolken Het hoofd in de wolken Evert Hasselaar Trees Wouda, 1947 Fijn stof binnenshuis transport Van vervuilingsbron naar effect Bron vervuiling of hinder emissies Concentratie blootstelling opname gezondheids

Nadere informatie

Workshop Eerste hulp voor gemeente Volksgezondheid en veehouderij

Workshop Eerste hulp voor gemeente Volksgezondheid en veehouderij Fred Stouthart Workshop Eerste hulp voor gemeente Volksgezondheid en veehouderij Symposium 13 maart 2019 Verspreiding stoffen uit stallen 2 Veehouderij en volksgezondheid VGO 1, 2, 3 meer luchtwegklachten

Nadere informatie

MATRIX emissie beperkende systemen. opgesteld in opdracht van Provincie Limburg d.d

MATRIX emissie beperkende systemen. opgesteld in opdracht van Provincie Limburg d.d MATRIX emissie beperkende systemen. opgesteld in opdracht van Provincie Limburg d.d. 01-10-2016 De matrix is opgesteld om inzichtelijk te krijgen wat de mogelijkheden zijn om in de veehouderij emissies

Nadere informatie

Verkeer en luchtverontreiniging

Verkeer en luchtverontreiniging Verkeer en luchtverontreiniging gezondheidsschade Dr Ir Miriam Gerlofs-Nijland RIVM 1 Positie RIVM Onderzoeksinstituut rijksoverheid Onafhankelijk van politiek en beleid Verbindt wetenschap en beleid Maakt

Nadere informatie

Constructeur/fabrikant: CBgroep Opvolgteam: MIRCON bvba

Constructeur/fabrikant: CBgroep Opvolgteam: MIRCON bvba De Luchtwasser Constructeur/fabrikant: CBgroep Opvolgteam: MIRCON bvba Ik plaats een nieuwe varkensstal en neem mee Aanvraag omgevingsvergunning/milieuvergunning 1. WAAR Ruimtelijke structuurplannen. 2.

Nadere informatie

Veehouderij en gezondheidsrisico s voor omwonenden: inzichten in de link via lucht

Veehouderij en gezondheidsrisico s voor omwonenden: inzichten in de link via lucht Veehouderij en gezondheidsrisico s voor omwonenden: inzichten in de link via lucht Studiedag NVTL 2017 Wageningen, 8 maart 2017 Albert Winkel Veehouderij: (g)een vuiltje aan de lucht? 2 Veehouderij en

Nadere informatie

DOCUMENTATIE. Stalklimaat en ventilatie in varkensstallen:

DOCUMENTATIE. Stalklimaat en ventilatie in varkensstallen: DOCUMENTATIE opfrissingscursus Stalklimaat en ventilatie in varkensstallen: een niet te onderschatten productiefactor Tweedaagse heropfrissing van theoretische basis én praktijk Torhout: woe 14 jan en

Nadere informatie

VORMVRIJE M.E.R.-BEOORDELING

VORMVRIJE M.E.R.-BEOORDELING VORMVRIJE M.E.R.-BEOORDELING HOOGSTRAAT UDEN GEMEENTE Colofon Vormvrije m.e.r.-beoordeling Projectnummer: Versie: 1 Datum: 2 augustus 2016 Opdrachtnemer Agrifirm Waalkade 33 5347 KR Oss Locatie 17 Uden

Nadere informatie

Toiletstal kennisbundeling. Inzichten vanuit onderzoek en praktijk, voor de praktijk

Toiletstal kennisbundeling. Inzichten vanuit onderzoek en praktijk, voor de praktijk Toiletstal kennisbundeling Inzichten vanuit onderzoek en praktijk, voor de praktijk Ingrediënten voor een toiletstal Rendement door emissie-arm stalsysteem Ammoniakvorming uit de put beperken Ammoniakvorming

Nadere informatie

Buitenklimaatstal voor vleesvarkens

Buitenklimaatstal voor vleesvarkens PraktijkRapport Varkens 43 Buitenklimaatstal voor vleesvarkens Januari 2006 Varkens Abstract Cost price reduction is an important item in pig husbandry. The outdoor climate housing system claims a reduction

Nadere informatie

Toelichting bij de lijst emissiefactoren fijn stof voor de veehouderij Maart 2010

Toelichting bij de lijst emissiefactoren fijn stof voor de veehouderij Maart 2010 Toelichting bij de lijst emissiefactoren fijn stof voor de veehouderij Maart 2010 Algemeen De oorspronkelijk in 2008 vastgestelde lijst met emissiefactoren fijn stof (PM 10 ) uit stallen (huisvestingssystemen)

Nadere informatie

Biologische luchtwasser T.A.J.N.

Biologische luchtwasser T.A.J.N. Biologische luchtwasser T.A.J.N. Omschrijving: Biologisch luchtwassysteem met een gescheiden wassectie en een biologische sectie (waterzuivering). Biologisch luchtwassysteem voor varkensstallen die geheel

Nadere informatie

Luchtkwaliteit en gezondheid

Luchtkwaliteit en gezondheid Luchtkwaliteit en gezondheid - Bronnen van fijn stof in de Gelderse Vallei - Rik van de Weerdt, arts medische milieukunde / toxicoloog GGD Gelderland Midden Gezondheidsraad 2018 Volksgezondheid Toekomst

Nadere informatie

Varkens houden is processen managen; ventileren is stalklimaat managen

Varkens houden is processen managen; ventileren is stalklimaat managen Varkens houden is processen managen; ventileren is stalklimaat managen In het kader van het IWT-project BLES organiseerde Vemis op 12 juli een workshop Hoe verbeter ik het klimaat in mijn varkensstal.

Nadere informatie

Deurventilatie. Beschrijving

Deurventilatie. Beschrijving Deurventilatie Beschrijving Deurventilatie of voedergangventilatie is een eenvoudig en goedkoop systeem dat nog steeds populair is. In vergelijking met plafondventilatie is een kwart minder ventilatie

Nadere informatie

Ventilatie en verwarming: de sleutel tot een optimaal stalklimaat

Ventilatie en verwarming: de sleutel tot een optimaal stalklimaat Ventilatie en verwarming: de sleutel tot een optimaal stalklimaat Proefbedrijf Pluimveehouderij Sofie Cardinaels 1-22/11/2017 Ventilatie en verwarming: de sleutel tot een optimaal stalklimaat Klimaatinstellingen

Nadere informatie

Vervolggesprekken over leefbaarheid in en om Heusden

Vervolggesprekken over leefbaarheid in en om Heusden Vervolggesprekken over leefbaarheid in en om Heusden Programma 20.00 uur inloop 20.15 uur welkom door wethouder Martens presentaties van Fred Stouthart (OZOB) en Renske Nijdam (GGD) over geur, fijnstof

Nadere informatie

Wageningen UR Livestock Research

Wageningen UR Livestock Research Wageningen UR Livestock Research Partner in livestock innovations Rapport 366 Reductie van ammoniakemissie op vleesvarkensbedrijven via gecombineerde maatregelen April 2010 Colofon Uitgever Wageningen

Nadere informatie

NEDERLAND KOPLOPER VARKENS- WELZIJN IN EUROPA?

NEDERLAND KOPLOPER VARKENS- WELZIJN IN EUROPA? NEDERLAND KOPLOPER VARKENS- WELZIJN IN EUROPA? Stichting Varkens in Nood, maart 06 Inhoud Inhoud... Inleiding... 3 Samenvatting... 3 Resultaten... APPENDIX : UITSPRAKEN POLITICI... APPENDIX : ONDERZOEKSVERANTWOORDING...3

Nadere informatie

v.d. Velden Varkens NA. INGr-'-r-, '~'-1\' MILIEUEFFECTRAPPORTAGE _.1\~ Ihl;'-'\J AANVULLING opdrachtgever

v.d. Velden Varkens NA. INGr-'-r-, '~'-1\' MILIEUEFFECTRAPPORTAGE _.1\~ Ihl;'-'\J AANVULLING opdrachtgever INGr-'-r-, '~'-1\' _.1\~ Ihl;'-'\J opsteller : Ing. H. Stultiens o I MEi 2007 NA. e-mail : h.stultiensl drieweg.com opdrachtgever : De Neulen BV Neulensteeg 2 6035 PG Ospel project : 10073MR01 v.d. Velden

Nadere informatie

Wageningen UR Livestock Research

Wageningen UR Livestock Research Wageningen UR Livestock Research Partner in livestock innovations Rapport 654 Ontwikkeling en evaluatie van technieken ter verlaging van stofconcentraties in varkensstallen December 2012 Dit onderzoek

Nadere informatie

Gezondheid en gefermenteerde voeders

Gezondheid en gefermenteerde voeders Gezondheid en gefermenteerde voeders OPNV Ede, 12 juni 2012 Ronald Scholten (Nutreco R&D) 1 Introductie 1993 1999 Proefstation Varkenshouderij Rosmalen project brijvoer en bijproducten 1997 2001 PhD Fermentation

Nadere informatie

Wetenschappelijke factsheet

Wetenschappelijke factsheet Wetenschappelijke factsheet Verlagen ruw eiwitgehalte in voer (kraamzeugen, guste en dragende zeugen, biggen en vleesvarkens) maatregel in officiële Nederlandse procedures (bijvoorbeeld RAV) dat wil zeggen

Nadere informatie

Wageningen UR Livestock Research

Wageningen UR Livestock Research Wageningen UR Livestock Research Partner in livestock innovations Rapport 625 Ammoniakemissiearme verharde uitlopen voor varkens Juli 2012 Colofon Uitgever Wageningen UR Livestock Research Postbus 65,

Nadere informatie

Berekening vergunde vvgb Kenmerken Emissie Depositie natuurgebieden Depositie habitattypen

Berekening vergunde vvgb Kenmerken Emissie Depositie natuurgebieden Depositie habitattypen it document bevat resultaten van een stikstofdepositieberekening met AERIUS Calculator. U kan dit document en voor de onderbouwing van depositie onder de drempelwaarde (0.05 mol/ha/j) in het kader van

Nadere informatie

BBT-conclusies veehouderij. Schakeldag 2018

BBT-conclusies veehouderij. Schakeldag 2018 BBT-conclusies veehouderij Schakeldag 2018 Quiz Open de browser op je telefoon Ga naar kahoot.it (let op:.it) Wacht tot op het grote scherm het game nummer verschijnt en vul dit in Kies een naam waarmee

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Aan de leden en afnemers. 2/3 Aan leden en afnemers

Inhoudsopgave. Aan de leden en afnemers. 2/3 Aan leden en afnemers Inhoudsopgave 2/3 Aan leden en afnemers 4/5 Voerefficiëntie melkvee 6 Geslaagde studiedag melkveehouderij 7/8/9/10/11 Eerste lijst met maatregelen voor stoppers bekend 12/13 AgroVision cijfers 2011 14

Nadere informatie