Jaargang 43 no 1 Januari 2018

Transcriptie

1 Koninklijk goed gekeurd bij besluit nr.109 dd 17 juni 1975 Lid Nederlandse Bond AquaTerra Jaargang 43 no 1 Januari 2018 Postadres: Kalmoes 8, 1273AG Huizen 1

2 COLOFON Voorzitter Theo Hesp Kruin AZ Huizen Secretaris Dick Benkhard Kalmoes AG Huizen Dick321@gmail.com Penningmeester & ledenadministratie Patrick van Breukelen Sloep CW Huizen de Penningmeester Nel Grolle van Roemburg Noorderweg VL Huizen Techniek Frans van de Brug Kromme Englaan BV Bussum Inkoper Alexander van den Berg Prinses Beatrixhof CH Naarden Redactie adres Kruin AZ Huizen hesptgm@xs4all.nl Vivariumvereniging voor Huizen en Omstreken Opgericht 18 maart 1975 Koninklijk goedgekeurd bij besluit nr 109 dd 17 juni 1975 Lid van de Nederlandse Bond Aqua Terra Bank rek. NL 49 RABO t.n.v. de Penningmeester Aquarius VERENIGINGSRUIMTE: Trekkerweg 3 C 1276 XP Huizen tel: (ingang Weideweg, rechterzijde van het gebouw De Koelemoes ) Toegankelijk voor leden en introducés op zaterdagmiddag van tot uur. Aquarius website: Het verenigingsblad AQUARIUS verschijnt 10 x per jaar en wordt gratis toegezonden aan de leden van de vereniging. Het lidmaatschap loopt van januari tot en met december en wordt stilzwijgend verlengd met telkens één jaar. Opzegging van het lidmaatschap dient voor oktober schriftelijk ingediend te worden bij de ledenadministratie. Inleveren kopij voor de 15 de van de maand. Overname van artikelen alleen met bronvermelding Postadres: Kalmoes 8, 1273AG Huizen

3 De voorzitter aan het woord De oudejaars borrel gehouden op 28 december jl was zeer geslaagd. Een 20 tal leden had van de gelegenheid gebruik gemaakt om het oude jaar gedag te zeggen en het nieuwe jaar te verwelkomen. Ons uitgeklede lokaal was toch gezellig gemaakt door hier en daar verlichting aan te brengen en de mooie kerstboom die het geheel compleet maakte. Op tafel stonden 3 schalen met kakelverse oliebollen. Na het standaard woordje van de voorzitter werd er geproost op het nieuwe jaar onder het genot van een glaasje champagne. presentatie Heeft u al een topsloot Met Bart Laurens is een nieuwe afspraak gemaakt. De presentatie Heeft u al een topsloot wordt nu gegeven op dinsdag 16 januari aanvang uur. De leden hebben daarover reeds per mail bericht gekregen. Ik heb min of meer geïnventariseerd hoeveel leden deze lezing wilden bijwonen. Dat waren er toch wel 15. Ik ga er vanuit deze leden dus aanwezig zijn. Een citaat uit de toelichting van deze presentatie (een volledige toelichting in het oktober nummer van 2017, ook te raadplegen op onze website. Omdat spreker niet van halve maatregelen houdt (en ook de ruimte had) heeft hij op zijn hobbykamer, de zolder, een groot aquarium gebouwd van 3.10 meter lang en met een bruto inhoud van circa liter. Dit aquarium is het belangrijkste onderwerp van deze presentatie. Spreker begint met toch even aandacht te besteden aan een paar terrariumonderwerpen. Vervolgens laat hij een en ander zien van de aanleg in zijn tuin van een fraaie koivijver van circa 17 kuub. Daarna vertelt hij van alles over de bouw, de inrichting en het wel en wee met zijn enorme aquarium. Het formaat van deze bak zal menig liefhebber wel aanspreken. U ziet prachtige plantencombinaties, mooie vissen en u krijgt het verhaal verteld door een echte liefhebber!!! 3

4 Wij ontvingen het volgende bericht van de Rabobank: Uw club doet mee met de Rabobank Clubkas Campagne! Beste meneer Hesp, Wij hebben de inschrijving van uw vereniging/stichting voor de Rabobank Clubkas Campagne positief beoordeeld. Hierbij ontvangt u de definitieve goedkeuring van de deelname van uw vereniging/stichting aan de Rabobank Clubkas Campagne van Rabobank Gooi en Vechtstreek. Wie kunnen er stemmen? Alleen leden van Rabobank Gooi en Vechtstreek mogen stemmen. Zij ontvangen hiervoor van de bank een unieke code waarmee ze van dinsdag 6 maart tot en met woensdag 21 maart 2018 online hun stem kunnen uitbrengen op de verenigingen en/of stichtingen die zij een warm hart toe dragen. Ieder lid ontvangt drie stemmen, waarvan maximaal twee stemmen op dezelfde vereniging mogen worden uitgebracht. Let op: klanten zijn niet automatisch leden. Wat kunnen clubleden doen om te steunen? De verenigingen en stichtingen die deelnemen aan de Rabobank Clubkas Campagne kunnen gebruik maken van promotiemateriaal om de campagne bij hun eigen leden onder de aandacht te brengen. Als clublid kunt u in de eigen omgeving bij familie, vrienden en kennissen informeren of zij lid zijn van Rabobank Gooi en Vechtstreek en vragen of zij op uw vereniging willen stemmen. Hiervoor zijn vanaf 19 februari promotiemiddelen beschikbaar die u, vanaf maandag 19 februari, kunt downloaden Vorig jaar ontvingen wij 635!!! Stem dus weer op Aquariushuizen 4

5 NBAT nieuwsbrief Een greep uit de onderwerpen van de NBAT nieuwsbrief no 18 december 2017 De volgende onderwerpen kwamen aan bod: Redactie Wat verder in deze nieuwsbrief leest u wat er zoal fout gaat/gegaan is m.b.t. de bezorging van de laatste twee nummers van Het Aquarium. De afgelopen week werden we echter verrast doordat onze hoofdredacteur (Han Witzel) door Privé omstandigheden voorlopig niet meer in staat is om zijn werkzaamheden m.b.t. Het Aquarium uit te voeren. Daarnaast lijkt het erop dat het mailadres redactie.nbat@gmail.com "gehacked" lijkt te zijn en wat u hiervan eventueel ontvangt is zeer onbetrouwbaar. Voorlopig wordt dit mailadres dan ook niet meer gebruikt totdat we ons ervan verzekerd hebben dat deze weer veilig gebruikt kan worden. Het dringende verzoek is dan ook aan eenieder die zaken naar de redactie wil toesturen dit te doen naar mailadres redactie@nbat.nl. De taken van Han Witzel worden momenteel waargenomen door Rob Uvenhoven bijgestaan door dhr. Fred Reinders die onlangs toegetreden is tot de redactie om deze te versterken. Voor verdere inlichtingen kunt u terecht bij het secretariaat. Financiële commissie. Een zittend lid van de commissie heeft zich per direct teruggetrokken. Door deze ontstane situatie bestaat de FC nu nog maar uit een persoon. Tijdens de laatste VR is de wens geuit dat deze commissie uit meerdere (4) personen zou moeten bestaan. Er kon toen geen versterking gevonden worden, ook niet in de vorm van een reserve lid. Een FC bestaande uit een persoon is een ongewenste situatie. We vragen dus ook dringend om een of twee personen die de FC kunnen versterken tot in ieder geval de VR van april daarna is het aan de VR om kandidaten te vinden voor de FC. U kunt zich hiervoor meldden bij het secretariaat (secretariaat@nbat.nl) of de penningmeester (penningmeester@nbat.nl). Dat hierbij enige haast geboden is behoeft geen verder uitleg gezien het feit dat einde 2017 en de daarbij behorende afsluiting met rasse schreden nadert. Het Aquarium. Alle geabonneerden op Het Aquarium zullen het gemerkt hebben. De laatste twee uitgaven zijn ernstig vertraagd in de bezorging. Inmiddels is het oktober nummer afgelopen week bezorgd (in November!) het december nummer is naar verluid ook nagenoeg gereed en zal nog dit jaar bezorgd gaan worden. Een van de reden was het gegeven dat de laptop gebruikt door de redactie vroegtijdig de geest gegeven heeft en vervangen moest worden. Er is eerst nog geprobeerd of deze gerepareerd kon worden maar de kosten hiervan waren zodanig dat besloten is deze te vervangen. Al met al zijn hier enkele weken mee gemoeid 5

6 geweest. Vervolgens is met het overzetten van de data van de oude naar de nieuwe laptop ook het een en ander fout gegaan. Tevens is hierdoor de aanlevering van artikelen door de CBKM aan de redactie voor het december nr. (Special LHK) ook vertraagd waardoor het december nr. ook vertraging oploopt. Al met al is dit wel een leerschool geweest en hebben we met de redactie aanpassingen doorgevoerd om in de toekomst wat calamiteit bestendiger te zijn. We hopen en gaan er dus dan ook vanuit dat ingaande de nieuwe jaargang dit soort vertragingen niet meer zullen voorkomen. Presentaties bij Zilver Tetra te Hilversum Marcel van Vliet, interim voorzitter Zilver Tetra, nodigt ons uit om de door hun geplande lezingen bij te wonen. -8 jan 2018 Leo Brand over Gezelschapsaquarium -12 maart 2018 Theo Verheij over Amazonebakken - 9 april 2018 Erik Prins over Mijn aquascaping poging. Laat weten wie er belangstelling heeft. Dan regelen we dat. Gratis Gratis Gratis Gratis Jaap Schipper gaat binnenkort verhuizen naar een appartement. Hij heeft geen ruimte meer (of geen zin meer) om het aquarium weer neer te zetten. Voor de liefhebber is gratis af te halen een geheel compleet juwel aquarium 80 x 40 x 40 cm. Telefoon van Jaap:

7 Klaverjas toernooi Stand na de derde ronde. Volgende ronde is op 11 januari 2018 Naam Tony Grolle Anneke Schipper Jaap Schipper Co Boog Cobie Heldoorn Adri Grolle Theo Hesp Leny de Booy Frans Boon Foekje Verkerk Selma Alphenaar Karin van Duin Totaal Totaal Totaal Totaal Totaal Totaal Totaal

8 8 Elke dinsdagavond uur

9 Voor U gelezen De sidderaal De sidderaal, ofwel de Electrophorus electricus, kan een enorme hoeveelheid elektrische spanning opwekken. Deze vis komt voor in de rivieren van Zuid-Amerika. De stroomstoten worden bij de vis om de 20 à 50 seconden opgewekt, dit gebeurt automatisch. Er zijn vissen die wel zo'n 400 volt bij een stroom van 1 ampère, dat is wel 400 watt, hebben kunnen afgeven, maar een aanval van 650 volt bij 1 ampère, 650 watt dus, is ook gemeld. Een mens zou 1 van een schok van deze sterkte kunnen overleven maar meerdere schokken niet, dit zal automatisch de dood tot gevolg hebben Terrasbouw. Een naar achter oplopende bodem geeft meer een dieptewerking in het aquarium. Om de helling niet te schuin te doen oplopen en toch te verhinderen dat de bodemgrond naar de voorruit toe zal schuiven, zijn terrassen aan te bevelen. In een decoratief ingericht aquarium is meestal op een of andere manier gebruik gemaakt van terrasvormen. Diverse hulpmiddelen staan ons ter beschikking om een constructie te maken. Een kleine opsomming van de mogelijkheden maken een keuze gemakkelijker. Kienhout Alvorens kienhout in het aquarium te gebruiken kan je het beste het hout goed uitkoken. In ieder geval goed in te wateren gedurende een lange tijd om het drijfvermogen te verminderen. Kienhout heeft een 9

10 gunstige invloed op het water, het heeft in geringe mate een aanzurend effect. Het is het ideale materiaal om de bodem te verhogen en zo een natuurlijk terras te krijgen. De hoogte ervan is beperkt, kienhout is natuurlijk en heeft grillige onregelmatige vormen, het kan dus slecht op elkaar worden gestapeld. Grote stukken kunnen we in de lengte doorzagen, alzo verkrijgen we een glad vlak. Dit vergemakkelijkt het verankeren op metalen strips waarbij we van roestvrij materiaal gebruik moeten maken. Kurkschors. Boomschors, afkomstig van kurkeiken, is in de handel verkrijgbaar. Als achterwand is dit een veel gebruikt materiaal. Ook in het aquarium kan je het benutten om terrassen mee te bouwen. Alvorens het te gebruiken moet het eerst goed uitgekookt worden en langdurig ingewaterd. Toch zal het dan nog een groot drijfvermogen behouden. Dus moet je zorgen voor een goede verankering op een metalen lat, steen, kunststof strip of i.d. Opgelet:kurkschors heeft een eigenschap in het begin het aquariumwater sterk aan te zuren. Glasstrips. Deze worden soms op de bodem aangebracht om gemakkelijk terrassen te kunnen bouwen. Op de watersamenstelling hebben ze geen invloed. Toch worden ze niet aanbevolen, daar de bovenkant storend kan werken. Om dit tegen te gaan kan men grind, stenen, kurkschors of dergelijke, door middel van siliconenlijm tegen deze strips plakken. Een ander nadeel is dat gesneden glas vlijmscherp kan zijn en verwondingen zijn dan ook niet uitgesloten. De snijranden voor het lijmen afschuren zijn dan ook aanbevolen. Lavasteen. Alvorens lavasteen in het aquarium te gebruiken, is het aan te raden deze eerst uit te koken en zorgvuldig te spoelen. Lavasteen kan een lichte ph en KH verhoging geven. Alhoewel het geen onderwater gesteente is, kan je het in het aquarium toch gebruiken. Bij het stapelen moet je vooral zorgvuldig te werk gaan en oppassen dat het terras niet instort. Om verschuivingen tegen te gaan, lavasteen is zeer licht, doe je er goed aan de stenen met siliconenlijm aan strippen vast te zetten. Eierleggende vissen zullen lavasteen zelden gebruiken om hun eieren op af te zetten, ze zijn nogal ruw, en zoeken hun toevlucht liever op gladde stenen die ze vaak eerst zorgvuldig schoon poetsen. Andere stenen. 10 Stenen, geschikt voor terrasbouw, zijn; leisteen, krijtrots, rolstenen, versteend hout enz.

11 Stenen die wij in ons aquarium aanbrengen moeten kalkvrij zijn. Mergelzanden kalksteen zijn niet geschikt voor het aquarium. Kalk zal in het water oplossen, hetgeen de hardheid doet toenemen. De stenen testen kan je het beste op de volgende manier; een weinig zoutzuur op de steen druppelen, begint de steen te bruisen dan wijst dit op kalk en is het in elk geval niet voor ons doel te gebruiken. Om een natuurlijk effect te verkrijgen is het aan te raden om slechts een/twee soorten decoratiemateriaal in het zelfde aquarium te gebruiken Bron: Danio Rerio Bodemgrond in het aquarium Christel Kasselmann geldt als een autoriteit op het gebied van aquariumplanten. Haar handboek wordt wel de bijbel onder de boeken over aquariumplanten genoemd. Met dank aan onze Zusterverenigingen en auteur Christel Kasselmann nemen wij deze publicatie - enigszins bewerkt - graag over. De meest gehouden aquariumplanten zijn moerasplanten, die hun voedsel voor het grootste deel via een omvangrijk wortelstelsel uit de bodemgrond opnemen en slechts voor een klein deel via de oppervlakte van de plant. Slechts bij echte waterplanten zijn de wortels zo ver gereduceerd, dat hun taak voornamelijk uit de verankering en slechts voor een gering deel uit de voedselopname bestaat. Deze planten voeden zich bijna uitsluitend met de in het vrije water aanwezige ionen, die daar in veel geringere hoeveelheden aanwezig zijn dan in de bodemgrond. Hoewel in het verleden veel over de aard van het bodemsubstraat werd gediscussieerd, kan niet worden betwijfeld dat de bodemgrond een belangrijke betekenis voor de voeding van aquariumplanten heeft. Bestaat de wens van een optimale plantengroei, dan moet reeds bij de inrichting van het aquarium een bodemmateriaal gekozen worden dat voldoende voedingsstoffen bevat. Vloeibare meststoffen die aan het aquariumwater worden toegevoegd dienen slechts als aanvulling en zijn geen vervanger voor een voedselrijke bodem. Kiezen bodemsubstraat Bij de keuze van het bodemsubstraat moet met de volgende factoren rekening worden gehouden: -De bodemgrond moet geen of slechts in zeer geringe mate stoffen bevatten die kunnen rotten (humus bijvoorbeeld). -Het poriënvolume moet zo groot zijn dat enerzijds de beluchting en waterbeweging in de bodem niet worden geremd en anderzijds in de wortels 11

12 een gemakkelijk binnendringen mogelijk wordt gemaakt. Pas dan is een optimale stofuitwisseling van de planten gewaarborgd. -Er moet een voedselrijk substraat worden gebruikt. -De bodemgrond moet een zure tot neutrale reactie hebben (controleren met 6% zoutoplossing *, bij sterk schuimen bevat het substraat te veel kalk). Slechts weinig aquariumplanten (bijvoorbeeld Cryptocoryne affinis, C. crispatula en Vallisneria-soorten) reageren op een alkalische ph-waarde van de bodemgrond met een betere groei dan in een zuur milieu). * hier zal zoutzuur bedoeld worden (redactie) In het hoofdstuk over de bodemgrond als voedselbron werd erop gewezen dat in de natuur leembodems (mengsel van zand en klei) met een hoog humusgehalte het gunstigste op de plantengroei werken. Ook bodemanalyses tonen aan dat het voedseldepot in de bodem van natuurlijke wateren in het algemeen groter is dan in de aquariumbodems. Deze omstandigheden kunnen echter beperkt in het aquarium worden gerealiseerd omdat, anders dan in het natuurlijke habitat, in het aquarium enerzijds minder bodemorganismen voor een goede doorluchting zorgen en anderzijds een voldoende stroming in de bodem ontbreekt. Bovendien is de verhouding van water tot de bodemgrond in het aquarium aanmerkelijk kleiner dan in de natuur, waar rottingsprocessen een andere uitwerking hebben dan in de kunstmatige biotopen. Sommige waterplanten zijn in staat zich aan de natuurlijke levensomstandigheden zo aan te passen dat ze zelfs in sterk dichtgeslibde, slecht doorluchte en door zuurstofarmoede gekenmerkte anaerobe bodems uitstekend groeien, mogelijk zelfs aan dit milieu de voorkeur geven. Het aantal van op zulke bodems voorkomende waterplanten is echter beperkt tot een paar soorten. Bijvoorbeeld enkele waterlelies en Ludwigia s, waarbij door veel morfologische aanpassingen (uitgebreid systeem van holle ruimtes, rijk aan doorluchtingsweefsel en ademwortels) toch wortelademhaling mogelijk is. Met alle nadruk moet worden beklemtoond dat de meeste waterplanten in een dergelijk extreem milieu niet kunnen groeien. Weliswaar bevatten de bodems humusstoffen, maar aan de hand van bodemprofielen kan worden aangetoond dat daar een voldoende zuurstofverzorging is gewaarborgd omdat het gewoonlijk om een mengsel uit verschillende bestanddelen gaat. Omdat de bodems op natuurlijke groeiplaatsen vaak humus bevatten, leidde dit inzicht in het verleden soms tot een drogreden met ernstige gevolgen. Namelijk dat voor een goede plantengroei de bodemgrond in het aquarium beslist organisch materiaal in grote hoeveelheden moet bevatten. De kweekervaringen, o.a. ook enkele proeven door de auteur, hebben steeds weer aangetoond dat het gebruik van veel organisch materiaal (molshopenaarde, weidegrond, potgrond, enz.) als bodemsubstraat in het aquarium weliswaar in de eerste maanden tot uitstekende groeiresultaten kan leiden, maar dat daarna de beplanting door een sterke verlichting en te geringe doorluchting van de bodemgrond ten gronde kan gaan. Zo is 12

13 eveneens het uitsluitend gebruik van leem, klei, lateriet en dergelijke substraten in het aquarium principieel af te raden omdat dat om de genoemde oorzaken na een paar maanden onherroepelijk tot een afsterven van de wortels leidt. Voedseldepot Als consequentie van de boven besproken verbanden is grof, ongewassen, kalkarm zand als hoofdbestanddeel van de bodem aan te bevelen. Dit kan met kwartszand met een maximale korrelgrootte van 1-3 mm worden afgedekt. Al naar gelang de voedseleisen van de planten kunnen aan het zand kleine hoeveelheden leem en klei en in de handel aangeboden laterietgrond (die gewoonlijk met sporenelementen is verrijkt) worden toegevoegd (niet vermengen) om het voedseldepot van de bodem voor de planten te vergroten. Bij de inzet van dergelijke toevoegingen bestaat altijd het gevaar dat ze de bodem allengs te sterk verdichten. Om de gevolgen van verdichting tegen te gaan, zijn er verscheidene mogelijkheden. Aan te bevelen is het installeren van een bodemverwarming onder de aquariumbodem. De daardoor bereikte verwarming van de grond veroorzaakt een zwakke opstijgende stroming van het water en daardoor een doorluchting van de bodemgrond. Het houden van de bekende in de bodem levende torenslakjes (Melanoides tuberculata) in het aquarium is zinvol. Bij een goed bodemklimaat is de vermeerdering van de slakken echter zo explosief dat men ze regelmatig moet wegvangen. Dit is bijvoorbeeld mogelijk met een op de bodem gelegd stukje appel waarop zich na enige tijd de slakken verzamelen. Een bij gelegenheid, bijvoorbeeld bij reinigingswerkzaamheden of verplanten, los maken van de bodem is eveneens groeibevorderend. Bloem van Ludwigia repens. Ludwigia repens in het aquarium. Deze maatregelen verhinderen echter niet dat in de loop der jaren de bodemgrond armer aan voedingsstoffen wordt. Helaas biedt de vakhandel nog geen overeenkomstige preparaten ter bemesting van de bodemgrond aan, zoals deze voor potplanten reeds vele jaren normaal zijn. Meststaafjes of korrelmest voor potplanten moeten in het aquarium voorzichtig worden gebruikt en slechts in kleine dosissen gecontroleerd worden ingezet. Gelezen in de maandbladen van MRC Breda en AV Zilvertetra. Tekst uit het Handboek Aquariumplanten van C. Kasselmann. Overgenomen van: Natuurvrienden-Zwolle - juni

14 14

15 15