Waarom informatieveiligheid. Omdat het actueel is:

Transcriptie

1

2 Waarom informatieveiligheid Omdat het actueel is:

3 Informatieveiligheid Maatregelen die ervoor zorgen dat de betrouwbaarheid van informatie behouden blijft, en incidenten worden vermeden

4 Vertrouwelijkheid - bij de juiste mensen Integriteit - de volledige en juiste informatie Beschikbaarheid - op het juiste moment

5 Informatieveiligheid Achtergrond: Elke burger heeft recht op gegevensbescherming (art. 8 EVRM) Economisch? Dominantie internationale bedrijven. Cybersecurity? Dominantie buitenlandse overheden

6 Privacywet (8/12/1992) Uitgangspunten: Finaliteit: gerechtvaardigd doel Proportionaliteit: alleen relevante en noodzakelijke gegevens Transparantie: documenteren en openheid naar betrokkene Termijn: niet langer bewaren dan nodig en Beveiliging

7 Algemene Verordening Gegevensbescherming General Data Protection Regulation = AVG: Algemene Verordening Gegevensbescherming vervanging van de Privacywet 1992 maar dezelfde geest Van toepassing vanaf 25 mei 18 = afdwingbaar = verplichtingen nakomen

8 GDPR

9 Verwerking Bewerking(en) m.b.t. persoonsgegevens: Verzamelen Vastleggen Ordenen Structureren Opslaan Bijwerken/wijzigen Opvragen Raadplegen Gebruiken Verstrekken dmv doorzending Verspreiden Aligneren/combineren Afschermen Wissen of vernietigen van gegevens

10 Verwerking Verwerkingsverantwoordelijke Degene die het doel van en de middelen voor de verwerking van persoonsgegevens vaststelt = bestuur Verwerker Degene die ten behoeve van de verwerkingsverantwoordelijke persoonsgegevens verwerkt = leverancier

11 Verwerking

12 Persoonsgegevens Alle informatie over een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon (de betrokkene) direct of indirect te identificeren, met name aan de hand van een identificator: Naam Identificatienummer Locatiegegevens Online identificator Elementen kenmerkend voor de fysieke, fysiologische, genetische, psychische, economische, culturele of sociale identiteit

13 Bijzondere persoonsgegevens (art.9) - Ras/etnische afkomst - Politieke opvattingen - Religieuze/levensbeschouwelijke overtuigingen - Vakbondslidmaatschap - Genetische/medische gegevens - Biometrische gegevens - Seksuele voorkeur Mogen (in principe) NIET verwerkt worden

14 1. Bewustmaking medewerkers

15 Phishing Als het te mooi is om waar te zijn, is het meestal niet waar

16 Rechtmatigheid van de verwerking volgens de AVG (Art 6) 6 grondslagen (5 voor publieke sector) om te mogen verwerken: 1. Betrokkenen heeft toestemming gegeven 2. Noodzakelijk voor uitvoering van overeenkomst 3. Voldoen aan wettelijke verplichting 4. Om de vitale belangen van betrokkenen of andere natuurlijke persoon te beschermen 5. Voor de vervulling van een taak van algemeen belang of taak i.h.k.v. de uitoefening van het openbaar gezag dat aan de verwerkingsverantwoordelijke is opgedragen 6. Voor behartigen van gerechtvaardigde belangen van de verantwoordelijke of van een derde:» belangenafweging: als belangen betrokkenen doorwegen geen grondslag» (geen grondslag voor publieke sector)

17 6 Principes van de AVG 1. Rechtmatig, behoorlijk en transparant 2. Doelbinding (finaliteit) 3. Minimale gegevensverwerking (proportionaliteit) 4. Juistheid (actueel) 5. Opslagbeperking (bewaartermijn) 6. Integriteit en vertrouwelijkheid -> Verantwoordingsplicht (accountability)

18 Verplichtingen van de verantwoordelijke Treffen van organisatorische en technische maatregelen om te waarborgen en te kunnen aantonen dat de verwerking in overeenstemming met de AVG wordt uitgevoerd. A. Organisatorische Aanstelling FG (functionaris voor gegevensverwerking, veiligheidsconsulent, ) (Art. 37, 38, 39) Keuze verwerker + verwerkingsovereenkomst (Art 28) Houden van een intern register (Art 30) Effect beoordeling (DPIA) (Art 35) Aansluiten bij goedgekeurde gedragscodes en certificering door GBA(Art 40-43) B. Technische (vooral ICT) Gegevens bescherming door ontwerp en door standaardinstellingen (Art 25) Beveiliging van de verwerking (Art 32): Melding inbreuken aan GBA en betrokkene (art 33,34)

19 Aanpak Piva egov - 13 Stappenplan CBPL 1. Bewustmaking Klassikaal, , Intranet, E-learning, Posters 2. Dataregister (Art. 30 AVG) Compliance check met AVG Bij uitwisseling: machtiging 3. Communicatie Hoe informeer je burgers over je privacybeleid in alle contacten (nieuwsbrief, website, formulieren) 4. Rechten van de betrokkene (Art 12-23) Is huidige procedure voldoende? Hoe gaan we gegevens 5. Verzoek tot toegang (Art 15) meedelen, verwijderen 6. Grondslag verwerking (Art 6) Documenteer de grondslag voor de verwerking in register 7. Toestemming (Art 7)) Hoe vraag, krijg en registreer ik de toestemming 8. Kinderen (Art 8) Denk na hoe je de leeftijd van de betrokkene nagaat 9. Datalekken (Art 33,34) Voorzie procedure om datalekken op te sporen, te rapporten en te onderzoeken 10. Privacy by design en default (Art 25, 35-36) Hoe toepassen in uw organisatie 11. DPO (Art 37-39) 12. Internationaal (Art 44-50) 13. Bestaande contracten (Art 28) Evalueer bestaande contracten met verwerkers

20 1. Bewustmaking medewerkers - Kennis verspreiden - Sensibilisering Via: o Intranet / Nieuwsbrieven o Interactief (online test, quiz) o Infosessies

21 2.Verwerkingsregister Wat moet er in: - Digitale toegangen - Persoonsgegevens

22 3. Interne en externe communicatie - Intern: ICT-policy, deontologische codes Vertrouwelijkheidsclausules Sensibilisering - Extern: Privacyverklaring website Klachten- en vragenformulier website

23 4/5. Rechten betrokkene Recht op informatie Recht op inzage Recht op verbetering [Recht om niet te worden onderworpen aan geautomatiseerde individuele beslissingen en profilering] [Recht op verwijdering (beperkt: archiefwet)] [Recht op gegevensoverdracht (bij wet geregeld) [Recht op verzet tegen direct marketing (beperkt/nvt)]

24 4/5. Rechten betrokkene Procedure(s) & communicatiekanalen inrichten om gevolg te geven aan de rechten van de burger

25 4/5. Rechten betrokkene Bv. Bv. meldingsformulier website

26 4/5. Rechten betrokkene Kopie verstrekken van verwerkte persoonsgegevens Huidige termijn: 45 dagen Toekomst: 1 maand Gratis, tenzij ongegrond of overmatig (weigering of aanrekening mogelijk)

27 4/5. Rechten betrokkene

28 6. Grondslag verwerking - Toestemming (intrekbaar) - Contractuele relatie - Wettelijke verplichting - Noodzaak vrijwaring vitaal belang - Algemeen belang of openbaar gezag - Gerechtvaardigd belang verantwoordelijke

29 7.Toestemming Expliciete toestemming nodig - Geïnformeerd - Ondubbelzinnig - Vrij - Specifiek Geen vooraf aangevinkte vakjes Opt-out even eenvoudig als de opt-in

30 7.Toestemming Persoonsgegevens - Inschrijvingen eetfestijn VZW Verwerking enkel mogelijk indien: - Toestemming betrokkene (intrekbaar) - Noodzakelijk voor de uitvoering van de overeenkomst - Noodzakelijk voor voldoen aan wettelijke verplichting van verwerkingsverantwoordelijke - Nodig ter bescherming van de vitale belangen van de betrokkene - Vervulling taak van algemeen belang of openbaar gezag verwerkingsverantwoordelijke - Gerechtvaardigd belang

31 7.Toestemming Persoonsgegevens - Gebruik RRnr gegevens voor klantenkaart Verwerking enkel mogelijk indien: - Toestemming betrokkene (intrekbaar) - Noodzakelijk voor de uitvoering van de overeenkomst - Noodzakelijk voor voldoen aan wettelijke verplichting van verwerkingsverantwoordelijke - Nodig ter bescherming van de vitale belangen van de betrokkene - Vervulling taak van algemeen belang of openbaar gezag verwerkingsverantwoordelijke - Gerechtvaardigd belang

32 7.Toestemming Persoonsgegevens - Gebruik RRnr gegevens voor klantenkaart (ZEB, Mediamarkt) het moet duidelijk zijn waarvoor je gegevens gebruikt worden het bedrijf niet meer gegevens mag zien dan strikt noodzakelijk is voor hun toepassing - Mediamarkt ziet enkel naam, adres, geboortedatum en nationaliteit. Alleen die gegevens zijn nodig om de klant te herkennen als hij zou terugkomen met een artikel dat onder garantie valt. je moet uitleg krijgen over het gebruik van de identiteitskaart. (informatieplicht) - Dat kan bijvoorbeeld door vragen van klanten te beantwoorden, door een folder te verspreiden, iets uit te hangen in de winkel, het op de website te zetten... de informatie mag niet langer bewaard worden dan nodig is. Voor de wettelijke garantie is dat twee jaar, zo lang de wettelijke garantie loopt. klant weigert id-kaart te geven Kan weigeren om identiteitskaart te geven in een winkel. Voor de garantie is ze niet nodig, want ook zonder je identiteitskaart heb je recht op garantie. Het aankoopbewijs volstaat Een winkel die naam en adresgegevens gebruikt om een klantenkaart aan te maken, moet hiervoor toestemming vragen. Het moet om een strikt persoonlijk gebruik gaan. Winkel kan die klantenkaart weigeren omdat het om een contract gaat tussen jou en de winkel. Maar er moet wel een alternatief zijn. Een invulformulier bijvoorbeeld.

33 7.Toestemming Bijzondere persoonsgegevens - Ras/etnische afkomst - Politieke opvattingen - Religieuze/levensbeschouwelijke overtuigingen - Vakbondslidmaatschap - Genetische/medische gegevens - Biometrische gegevens - Seksuele voorkeur Mogen (in principe) NIET verwerkt worden

34 7.Toestemming Bijzondere - persoonsgegevens Bv. VZW organiseert eetfestijn: allergieën? Verwerking enkel mogelijk indien: - Toestemming (intrekbaar) - Nodig voor uitvoering overeenkomst - Verwerking noodzakelijk op gebied van het arbeidsrecht en socialezekerheidsrecht - De betrokkene maakt deze gegevens zelf openbaar - Beoordeling van de arbeidsgeschiktheid van de werknemer of medische diagnoses - Door stichting, vereniging of vzw die op politiek, levensbeschouwelijk, godsdienstig of vakbondsgebied werkzaam is - Nodig ter bescherming van de vitale belangen van de betrokkene

35 7.Toestemming Procedures screenen op - informeren over -en vragen van- toestemming - documentering daarvan

36 8. Kinderen Kinderen < 16 jaar = toestemming ouders/voogd nodig België: waarschijnlijk < 13 jaar (Facebook)

37 9. Datalek - inbraak - diefstal laptop - onrechtmatige inzage - ongeautoriseerde toegang - onrechtmatige opzoekingen - malware besmetting / cryptolocker - hacking

38 9. Datalek Verplicht melden bij de Privacycommissie binnen 72 uur na ontdekking, wanneer een risico voor de rechten en vrijheden van personen Mededelen aan de betrokkene wanneer waarschijnlijk een hoog risico voor zijn/haar rechten en vrijheden Eerste aanspreekpunt: ICT verantwoordelijke/dpo

39 9.Datalek Probeer in de eerste plaats te vermijden Voorzie procedures ter opsporing en rapportering

40 10. Privacy by design & by default - By default/standaard instelling = maximale privacy - By design/ontwerp = maximale privacy

41 11. Functionaris Gegevensbescherming Data Protection Officer Functionaris Informatieveiligheidsconsulent Aanstellen tegen 25 mei 2018 Verplichting voor: -verwerkingsverantwoordelijken (besturen, bedr./org. met bijzondere persoonsgegevens) -verwerkers (contractanten en leveranciers)

42 12. Internationaal (Art 44-50) Bij internationale dataverwerkingen > Zijn er internationale afspraken? (Safe Harbour,...) > Zijn er bijkomende contactuele verplichtingen nodig. 16/03/

43 13. Leveranciersrelaties Evalueer bestaande overeenkomsten en sluit verwerkingsovereenkomsten

44 Tips Wees waakzaam Verwacht vragen van burgers/klanten Verwacht controles Ken de risico s Bij incidenten/vragen: frederik.dhondt@oost-vlaanderen.be

45 Meer weten

46 Vragen?