Efeziërs 4: (32) Ochtenddienst Heusden, 5 augustus 2018.

Transcriptie

1 1 Efeziërs 4: (32) Ochtenddienst Heusden, 5 augustus Gemeente van Christus, We zijn geneigd om ons in de kerk vooral op de binnenkant te richten, op het geestelijke, op de onzichtbare dingen, niet op het materiële of uiterlijke... Maar dat doen we vandaag aan de hand van Paulus eens anders. We gaan het over kleding hebben. De een interesseert zich meer voor kleding dan de ander. Je hebt mensen die veel aandacht besteden aan wat ze aantrekken. Je hebt mensen die het echt niets kan schelen (meestal mannen), wat soms ook wel weer charmant kan zijn. Maar of we willen of niet: het doet ertoe hoe we ons kleden. Want door de kleding die we dragen laten we altijd iets van onze binnenkant zien. Dan gaat het niet om merkkleding, of om dure kleding. Het gaat om dingen als: dragen we donkere of lichte kleding? Volgen we graag de mode of volgen we helemaal onze eigen smaak? Passen we ons aan of gaan we volstrekt onze eigen gang? Willen we door onze kleding laten zien dat we ergens bijhoren? Willen we opvallen of juist helemaal niet? Onze kleding laat zien wat er bij ons van binnen leeft. Heel duidelijk wordt dat als je een trouwjurk aantrekt, of een trouwpak. Of wanneer je rouwkleding aantrekt. (Marker kledingdracht: je kon precies aan de kleding zien of iemand getrouwd was of niet, of iemand in de rouw as, en van wie... Die klederdracht was een heel systeem van betekenissen! ) En er gebeurt iets als iemand een politieuniform aantrekt, of ziekenhuiskleding, of zakelijke kleding, of een toga. Degene die juist op zondag zijn mooiste kleren aantrekt, laat daarmee iets zien van zijn of haar geloofsleven. Kleren maken de man/vrouw. En omgekeerd: door hun kleding zeggen mensen wie zij zijn of willen zijn. Ook in de Bijbel vinden we tal van plaatsen waar kleding een belangrijke rol speelt. De fraaie, veelkleurige jas van Jozef zegt iets over de persoon die hij is t.o.v., zijn broers. Het boek Leviticus geeft zeer gedetailleerde kledingvoorschriften voor priesters en Levieten. De kamelenharen mantel van Johannes de Doper maakt hem tot een profeet zoals we die uit het OT kennen, en daarom benadruk die kameelharen jas de scharnierfunctie van Johannes de Doper tussen het Oude en Nieuwe Testament. Dat het onderkleed van Jezus, dat hem voor de kruisiging werd afgenomen, uit één stuk stof bestond (Joh. 19: 23), symboliseert volgens oude uitleggers de

2 2 eenheid van God en mens die hij belichaamde. Paulus vindt het nodig om kledingadviezen te geven aan mannen en vrouwen in jonge gemeenten. De witte gewaden, die de heiligen dragen terwijl ze God eren in het laatste bijbelboek Openbaring verwijzen naar het nieuwe leven dat hen is gegeven door het bloed van het lam. En Jezus vertelde ons vanmorgen in de gelijkenis over het koninklijke bruiloftsmaal over een van de bezoekers die niet de moeite nam om passende kleding aan te trekken. (Het kon hem blijkbaar niet schelen hoe hij eruit zag, hoe hij overkwam. Het gaat toch om mijn persoon?) Mat 22: 11 Toen de koning binnenkwam om te zien wie er allemaal aanlagen zag hij iemand die zich niet in bruiloftskleren gestoken had. Hij vroeg hem: Vriend, hoe ben je hier binnengekomen terwijl je niet eens een bruiloftskleed aanhebt? En vervolgens krijgt die gast, die bruiloftsgast er ongenadig van langs. Blijkbaar doet het ertoe wat hij wel of niet draagt. Ook in het vierde hoofdstuk van de brief aan de Efeziërs speelt Paulus subtiel met de betekenis van kleding. Paulus schrijft die brief aan de jonge kerk van Efeze. Efeze is een grote havenstad aan de kust van wat wij nu Turkije noemen. Een wereldse stad, vol kleuren en geuren, vol nationaliteiten en etnische variaties. Midden in die wereld kiest een groep mensen ervoor om een nieuwe weg in te slaan, om de weg van Jezus te gaan. De gemeente is nog jong, nog op zoek naar eigen gewoontes en tradities... Hoe treedt je als kerk naar buiten, als gelovige? Hoe laat je zien dat je van Christus bent, wat straal je dan uit, wat draag je dan uit? (Het maakt uit hoe mensen ons na de dienst naar buiten zien komen! En hoe wij doordeweeks laten merken dat wij van Christus zijn!) In de Efezebrief gaat Paulus in op de bekering tot het christelijk geloof en tot een christelijk levensstijl. Dat is een geestelijke zaak zeker. Het begint ermee dat er iets gebeurt in ons hart, dat we ons geestelijk omdraaien en ons niet meer oriënteren op wat de wereld allemaal roept, maar wat Christus ons zegt. Maar uit Paulus woordgebruik wordt duidelijk dat de bekering tot Christus ook een proces is met zichtbare, uiterlijke aspecten. Door Jezus wordt duidelijk, dat u uw vroeger levenswandel moet opgeven en de oude mens, die te gronde gaat aan bedrieglijke begeerten, moet afleggen, (...) en dat u de nieuwe mens moet aantrekken, die naar Gods wil geschapen is in waarachtige rechtvaardigheid en heiligheid. (Efezërs 4: 21-24) Het woord afleggen/uittrekken is een woord dat in de eerste plaats betekent: het afleggen van kleding. Dus: Paulus roept ons uit te kleden. Om de oude mens uit te trekken, die te gronde gaat aan bedrieglijke begeerten.

3 3 Dan gaat het dus niet om je uitkleden om te laten zien wat je allemaal in huis hebt... zoals gisteren in Amsterdam weer eens gebeurde tijdens de jaarlijkse canal parade. Het gaat erom dat je je bevrijdt van wat de wereld ons allemaal opdringt en van ons eist, en dat houdt nooit op... De christenen in Efeze, die wereldstad, wisten heel goed wat de wereld allemaal te bieden heeft. En onze eigen klerenkast, die hangt er trouwens ook vol mee, vol met van alles en nog wat dat de wereld ons opdring of van ons eist. Paulus moedigt aan om die oude, versleten, mottige mens uit te rekken, zodat je als het ware als een pasgeboren kind, bloot en kwetsbaar, voor God komt te staan. Laten we eerlijk zijn, dat valt niet altijd mee. Dat moet je durven. En vaak is het gewoon lastig om je oude kleren of schoenen weg te gooien. Ook al waren ze oud en versleten, ze zaten zo lekker, je was er zo aan gewend... Maar Paulus zegt: flink zijn, trek die oude jas uit, gooi hem weg, bevrijd je ervan! Leg die oude mens naast je neer... En vervolgens roept Paulus op om de nieuwe mens aan te trekken... De nieuwe mens die naar Gods wil geschapen is in waarachtige rechtvaardigheid en heiligheid. Die nieuwe mens is als een nieuwe, schone jas, stevig, zonder gaten, zonder motten, schoon, fris. Zo n nieuwe jas voelt eerst nog onwennig... Maar hij is gemaakt naar Gods wil, van waarachtige en rechtvaardige stof volkomen fair trade, bij wijze van spreken. En hij is heilig, dat wil zeggen: apart. Anders dan wat de wereld vindt dat jij moet dragen. Kleren maken de man, de vrouw. Paulus leert ons vanmorgen: dat kan wel zo wezen, maar kleren maken ook de christen! Trek dan de nieuwe mens moet aan, die naar Gods wil geschapen is... Paulus houdt van dat woord: aantrekken (en-duoo) of bekleden. We komen het vaker in zijn brieven tegen! - Trek de wapenrusting van het geloof aan om stand te kunnen houden tegen de listen van de duivel. Efeziërs 6: 11 en 1 Tessalonisenzen 5:8. - Omkleed u met de Heer Jezus Christus... Romeinen 13: 14. Trek de Heer Jezus Christus aan! - En in 1 Korintiërs 15:53,54 zegt Paulus: Eens zal door Gods genade ons vergankelijke leven worden bekleed met onvergankelijkheid en ons sterfelijke leven met onsterfelijkheid. In de opstanding zullen wij vergankelijke mensen gekleed worden in onvergankelijkheid, en wij sterfelijke mensen zullen gekleed worden in onsterfelijkheid.

4 4 Dus: wat Paulus hier in Efeze 4 en elders doet is: hij neemt ons mee naar onze kledingkast. Hij adviseert ons om opruiming te houden, om onze garderobe op orde te brengen. Wat draag je niet meer. Wat wil je niet meer dragen. Wat past je niet meer, wat past niet meer bij jou, als volgeling van Christus. Bij christenzijn hoort soms ook: nee-zeggen, opruimen, ruimte maken, het oude vervangen door het nieuwe, door nieuwe kleding waarvoor je je niet hoeft te schamen op het hemelse Bruiloftsfeest, waar God de bruidegom is en wij, zijn gemeente, de bruid mogen zijn. Voor alle duidelijkheid: de dresscode van het evangelie is dus geen rouwkleed, geen boetekleed, geen zak en as, maar bruilofstkleding. Het mag er allemaal beste een beetje feestelijk uitzien en feestelijk aan toegaan in de gemeente van Christus! Misschien denkt u: houd nou maar op met deze modeshow! Misschien kan kleding u hemelaal niets schelen, dat kan, dan past deze preek u als een te krappe jas. Of misschien denkt u: het is veel te heet vandaag om het zo lang over kleding te hebben! We stoppen de beeldspraak dan maar in de kast en keren nog eenmaal terug naar onze bijbeltekst. Nadat Paulus gesproken heeft over het uitrekken van de oude mens en het aantrekken van de nieuwe mens, gaat hij niet verder met een artikel over de laatste christelijke mode, maar laat hij heel concreet zien waar die nieuwe mens uit bestaat. Hij laat, om het zo maar eens te zeggen, het woord vlees worden. Hij laat zien waar het christelijke gewaad uit bestaat in het gewone, dagelijkse, echte, concrete leven, in Efeze, in Heusden, in deze wereld Ik lees daarom tot slot verder uit Efeze 4 waar de lector is gestopt: Vers 25. Leg daarom de leugen af en spreek de waarheid tegen elkaar, want wij zijn elkaars ledematen. Vers 26. Als u boos wordt, zondig dan niet: laat de zon niet ondergaan over uw boosheid, Vers 27, geef de duivel geen kans. Vers 28. Laat wie steelt niet meer stelen, maar eerlijk de kost verdienen door zelf hard te werken om iets weg te kunnen geven aan wie het nodig heeft. Vers 29. Laat geen vuile taal over uw lippen komen, maar alleen goede en waar nodig opbouwende woorden, die goed doen aan wie ze hoort. Vers 30. Maak Gods heilige Geest niet bedroefd, want hij is het stempel waarmee u gemerkt bent voor de dag van de verlossing. Vers 31. Laat alle wrok en drift en boosheid varen, alle geschreeuw en gevloek en alle kwaadaardigheid.

5 5 Vers 32. Wees goed voor elkaar en vol medeleven; (en) vergeef elkaar zoals God u in Christus vergeven heeft. Wie deze woorden past, trekke ze aan! Amen.