voor u Gids voor duurzaam en geldbesparend wonen Hart huis
|
|
- Simon Bos
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Hart voor voor u uw Gids voor duurzaam en geldbesparend wonen Hart huis
2 colofon Concept en samenstelling Woonwijzer Media Teksten Heleen van Wieringen; Milieu Centraal; Woonwijzer Media Tekstcorrectie Maud van der Woude Tekstwerk Illustraties A3, Tekenteam Vormgeving Woonwijzer Media Baankstraat AW Zutphen Telefoon (0575) info@woonwijzermedia.nl Internet juli 2008, Woonwijzer Media Woonwijzer Media presenteert praktische kennis over duurzaam wonen en leven; dit op een toegankelijke, inspirerende en waar mogelijk humorvolle wijze. Naast de gids Hart voor uw huis omvat het productpakket andere gidsen, folders, kalenders, posters, workshops en digitale producten en diensten. ISBN: NUR-code: Hart voor uw huis Milieu Centraal heeft bijgedragen aan de redactionele samenstelling van deze uitgave. Medewerking en bronnen Aedes Vereniging van woningcorporaties; Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS); Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV); Consumentenbond; Consument en Veiligheid; Energie- Ned Federatie van Energiebedrijven; Milieu Centraal; ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM); Nationaal Brandweer Documentatie Centrum (NBDC); Nederlands Instituut voor Brandweer en Rampenbestrijding (NIBRA); Nederlands Politie Instituut (NPI); Nederlandse Woonbond; Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM); Stichting Viba Expo; Vereniging Eigen Huis; Vereniging van Exploitanten van Waterleidingbedrijven (VEWIN); Nederlandse Vereniging Verwijdering Metalektro Producten (NVMP). Woonwijzer Media Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en redactie hebben de inhoud van deze uitgave met grote zorgvuldigheid en naar beste weten samengesteld. Uitgever en redactie aanvaarden evenwel geen aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.
3 inhoud Inleiding 4 1 Elektriciteit 5 Elektriciteitsverbruik 6 Wassen en drogen 8 Koelen en Vriezen 10 Afwassen 12 2 Verlichting en Apparatuur 13 Verlichting 14 Apparatuur 16 3 Verwarmen 21 Verwarmen 22 Douchen en baden 26 Koken 28 4 Water 29 Leidingwater 30 Toilet 32 Kranen 34 Hemelwater 36 7 Klussen en verbouwen 53 Verven en behangen 54 Klein onderhoud 56 Verbouwen 58 8 Tuin en balkon 61 Tuininrichting 62 Schutting en bestrating 64 Verzorging tuin en plant 66 Balkon 68 9 Leefbaarheid en veiligheid 69 Leefbaarheid 70 Inbraakpreventie 72 Brandpreventie 74 Nuttige adressen 77 Keurmerken 79 5 Inrichting en meubilair 37 Inrichting 38 Meubels en kasten 40 Slaapkamer 42 Gordijnen 44 6 Schoonmaken en afval 45 Schoonmaken 46 Afval 48 Ongedierte 52 3
4 Inleiding Met de gids Hart voor uw huis heeft u waardevolle informatie in handen over hoe u comfortabel en duurzaam kunt wonen. Bovendien blijkt uit deze gids dat comfort en duurzaamheid vaak geld opleveren. Hart voor uw huis omvat belangrijke thema s zoals energie- en waterbesparing maar ook omgaan met afval en rekening houden met de omgeving waarin u leeft. De gids behandelt onderwerpen die nu en komende jaren zeer actueel zijn en blijven. De tips en adviezen in Hart voor uw huis kunt u direct toepassen in uw eigen woon- en leefomgeving. Duurzame ontwikkeling heeft de toekomst en blijkt meer en meer een absolute voorwaarde voor de toekomst van de wereld. Zo heeft Al Gore de afgelopen jaren extra de aandacht gevestigd op de gevolgen van het energieverbruik zoals de opwarming van de aarde en het stijgen van de zeespiegel. Ook is er door het groeiende energieverbruik in landen zoals China een toenemende energiekrapte en hierdoor stijgende energieprijzen. De uitgave Hart voor uw huis past in deze ontwikkeling. Met duurzaam wonen spaart u geld en milieu en bovendien heeft het een positief effect op uw wooncomfort en woonplezier. De gids dient als praktische en inspirerende informatiebron. Voor nu en in de toekomst. De redactie 4 Hart voor uw huis
5 1 Elektriciteit Het elektriciteitsverbruik in huis neemt nog steeds toe, vooral door de opmars van computers en allerlei andere handige apparaten. Met een aantal simpele maatregelen kan fors op het elektriciteitsverbruik worden bespaard. Elektriciteit 5
6 Elektriciteitsverbruik Gemiddeld elektriciteitsverbruik Een gemiddeld Nederlands huishouden verbruikt per jaar ongeveer kwh elektriciteit. De wasdroger is een echte energievreter. Ook koelkasten, vriezers en verlichting verbruiken bij elkaar veel elektriciteit. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de belangrijkste verbruikers. In veel gevallen kunt u nog flink op het huidige gebruik besparen. Verdeling gas- en elektriciteitsverbruik in een gemiddeld huishouden per jaar Elektriciteitsverbruik Verbruik (kwh) Eenvoudigste manier om op energie te besparen Koelen en vriezen % Koelkast niet in felle zon en niet tegen radiator of oven. Vriezer niet kouder dan -18 C. Wasdroger % Waar mogelijk waslijn of droogrek gebruiken. Verlichting % Spaarlampen gebruiken. Audio/tv/video/pc % Uitzetten i.p.v. stand-by laten staan. Vaatwasmachine 306 9% Volle machine, handafwas. Wasmachine 102 3% Volle trommel, geen kookwas. Overige elektrische apparaten % Totaal elektraverbruik per jaar 3401 Gloeien is er niet meer bij De tl-balk is de oudste spaarlamp. Inmiddels zijn er spaarlampen te koop in vele uitvoeringen en prijsklassen. Problemen met lichtkwaliteit, slijtage bij het aanen uitschakelen, dimmen en niet-passende fittingen behoren tot het verleden, mits u de juiste spaarlamp koopt. Een spaarlamp verbruikt minder elektriciteit bij dezelfde lichtopbrengst en gaat veel langer mee dan een gewone gloeilamp. De hogere aanschafkosten van een spaarlamp heeft u er binnen een jaar uit. Het vervangen van gloeilampen door spaarlampen is een eenvoudige manier om geld en elektriciteit te besparen. Mag het licht uit? Laat geen lampen branden in ruimtes waar niemand is, ook geen spaarlampen of tl-lampen. Hiermee kunt u 20 tot 40 procent besparen. Dat u een tl-buis beter kunt laten branden omdat die zo veel elektriciteit nodig heeft om te starten, is achterhaald. Het is goedkoper om hem uit te doen, ook bij kleine pauzes. 6 Hart voor uw huis
7 Uit is uit Dvd-spelers en andere beeld- en geluidsapparatuur gebruiken per stuk niet veel stroom. Maar als u nagaat hoeveel van deze apparaten u in huis heeft, begrijpt u meteen waarom ze gezamenlijk goed zijn voor ongeveer 12 procent van het totale elektriciteitsverbruik van een gemiddeld huishouden. Dit komt ook doordat ze vaak standby blijven staan en niet echt worden uitgezet. Vierentwintig uur per dag stand-by staan van alle apparaten kost al gauw 300 tot 500 kilowattuur per jaar. Zet apparatuur die u niet gebruikt daarom echt uit. Dat scheelt elektriciteit en verlaagt de kans op brand. Zet computer, tv, videorecorder, audio en dvd echt uit. Hiermee bespaart u aanzienlijk op sluipverbruik. Simpele bespaarcheck Vul de vragenlijst op in en u ziet direct hoeveel elektriciteit u in huis kunt besparen. Ook kunt u hier een persoonlijke brochure krijgen met alle bespaartips die voor u actueel zijn. Wat kost elektriciteit? De gemiddelde prijs voor elektriciteit in Nederland bedraagt 0,22 per kilowattuur (kwh). Dit per 1 januari 2008, inclusief energiebelasting en btw. Nachtstroom Bespaar elektriciteitskosten door de elektrische boiler te laten werken op nachtstroom. Gebruik hiervoor een tijdklok. Elektriciteit 7
8 Wassen en drogen Wasdroger is grootverbruiker Waaraan besteedt de Nederlander de meeste elektriciteit? Aan de televisie? Aan de computer? Mis! De wasmachine en de wasdroger gebruiken samen 20 procent van de elektriciteit in onze huishoudens. Hier valt dus veel te besparen. Was daarom zoveel mogelijk op 40 graden en zorg dat de trommel van de wasmachine vol zit. Gebruik de wasdroger niet standaard. De kosten per wasbeurt en per jaar Katoenwas (5 kg) met A-label machine*) Elektriciteits-verbruik / wasbeurt 40 graden 94 kwh graden 188 kwh graden 281 kwh 62 * De meeste nieuwe wasmachines hebben een A-label ** Elektriciteitsprijs 0,22 (prijspeil 2008) Was op lagere temperatuur U kunt prima op 40 graden wassen in plaats van op 60 graden. Dat scheelt de helft aan elektriciteit! De huidige wasmiddelen wassen normaal vervuild wasgoed goed schoon op 40 graden. Katoenen luiers kunnen om hygiënische redenen beter niet met de hand gewassen worden. In geval van ziekte of allergie is het verstandig om op 60 graden te wassen met een totaalwasmiddel. Zo worden ziekteverwekkers en huisstofmijt voldoende onschadelijk gemaakt. Ook beddengoed kunt u om deze reden het beste op 60 graden wassen. Was niet te warm. Op 40 graden wordt de meeste was ook goed schoon. Elektriciteits-verbruik / jaar, bij 4x per week (kosten**) Luchten in plaats van wassen Er wordt steeds meer gewassen. Door handdoeken na gebruik te laten drogen en kleding tussendoor uit te hangen kunt u per week al gauw één of twee trommels minder wassen. Uw kleding slijt bovendien minder snel, u heeft minder werk en u bespaart per jaar met gemak enkele tientallen euro s. 8 Hart voor uw huis
9 Wasdroger Wasdrogers verschillen onderling in elektriciteitsverbruik, maar het zijn allemaal grote gebruikers. Een wasdroger vraagt 17 procent van het elektriciteitsgebruik in een huishouden. Elektrische wasdrogers met een Energielabel-A (warmtepompdrogers) en gasverwarmde luchtafvoerdrogers verbruiken de minste elektriciteit. Ze zijn duurder in aanschaf, maar verdienen zichzelf in 7 tot 8 jaar terug. Centrifugeer het wasgoed goed vóór het de droger ingaat. Kies energiezuinige programma s: strijkdroog kost bijvoorbeeld minder elektriciteit dan kastdroog. Zet lucht- of condensdrogers in een warme ruimte, dan verbruiken ze minder elektriciteit. Buiten de was drogen is nog steeds het allervoordeligst. Wasdrogers gebruiken veel elektriciteit. Apparaten met Energielabel A zijn duurder, maar verdienen zichzelf in 7 tot 8 jaar terug. Buiten drogen blijft het goedkoopst. Droog aan de waslijn Hang uw was ook eens aan de waslijn. Heeft u geen waslijn of wasrekje? Koop er dan één. Niet duur en zo terugverdiend. Was met volle trommel Als u altijd met volle trommel wast, bespaart u per jaar bij een gemiddelde was-machine 30 kwh. Goed ventileren bij waslijn binnen Binnen de was aan de waslijn drogen vraagt om goed ventileren. Door het verdampende water uit de was koelt de binnenlucht af en moet u bij onvoldoende ventilatie extra verwarmen. Te vochtige lucht kan ook schimmels of gezondheidsklachten geven. Elektriciteit 9
10 Koelen en vriezen Koelkast en diepvries In bijna ieder huishouden in Nederland staat koel- en vriesapparatuur. Gemiddeld nemen deze apparaten ongeveer 17 procent van het elektriciteitsgebruik voor hun rekening. Let bij de aanschaf op het energielabel en kies een energiezuinig type. Extra zuinige koel- en vriesapparaten hebben een A++- of een A+-label. Zet een koelkast of vriezer op een koele plaats, dus niet tegen een radiator of oven en niet op een zonnige plek. Plaats het apparaat minstens 10 cm van de muur voor een goede afvoer van koelwarmte. Energiezuinige koel- en vriesapparaten schelen in elektriciteitskosten tientallen euro s per jaar. Kast of kist? Over het algemeen verbruiken vrieskisten met een deksel aan de bovenkant ongeveer 24 procent minder energie dan vrieskasten van dezelfde grootte en dezelfde energieklasse. Bij het openen van een kast komt namelijk meer warme lucht naar binnen dan bij een kist, waardoor meer gekoeld moet worden. Vrieskisten genieten dus de voorkeur boven vrieskasten. Steeds meer diepvriezers maken gebruik van no-frost-techniek (ook wel all-frost). Het systeem gaat ijs- en rijpvorming tegen, maakt ontdooien overbodig en bespaart bovendien energie Schaf bij voorkeur een vrieskist in plaats van een vrieskast aan. Als de vrieskist ook nog is voorzien van een no-frostinstallatie, is dat mooi meegenomen. Ontdooi en bespaar Ontdooi het vriesvak in uw koelkast regelmatig, zeker als zich een dikke ijslaag heeft gevormd. 2 mm ijs verwijderen uit het vriesvak scheelt 10 procent koelenergie! Kou en warmte bijten elkaar Zet een koelkast bij voorkeur minimaal 50 cm uit de buurt van verwarming, fornuis en oven. Met minder warmte in de buurt slaat de motor van de koelkast minder vaak aan en dat scheelt elektriciteit. 10 Hart voor uw huis
11 Houd de koelkastdeur dicht Laat de deur van de koelkast of vriezer niet langer openstaan dan nodig is. Zo voorkomt u dat koude lucht ontsnapt en nieuwe warmere lucht gekoeld moet worden. Dat kost extra energie, evenals een slecht sluitende deur. U spoort het lek op door een stukje papier tussen de deur en de koelkast te steken. Voelt u weerstand? Dan sluit de deur nog goed. Houd het rubberen randje langs de deur soepel door het regelmatig te reinigen met een vochtige doek. In de meeste gevallen kan de koelkast vóór de vakantie worden leeggemaakt en uitgezet. Zet de deur op een kier tegen schimmels. Houd de deur van de koelkast zo veel mogelijk dicht. Controleer ook af en toe of de deur nog goed sluit en niet lekt via kieren. Ideale temperatuur De ideale temperatuur in de koelkast is 4 graden Celcius. Een lagere temperatuur kost onnodig veel elektriciteit en bij een hogere temperatuur zal voedsel te snel bederven. Meet de temperatuur door een thermometer in een bakje water in het midden van de koelkast te leggen. Stof afnemen is zuinig De condensor, het leidingwerk achter aan de koelkast, voert warmte af. Onder het stof werkt dit systeem minder goed en verbruikt de koelkast meer energie. Eens per jaar stof afnemen houdt het apparaat zuinig. Niet alles koelen Bewaar geen producten in de koelkast die u ook buiten de kast kunt bewaren, zoals ongeopende potjes en flessen. Ook vruchtgroenten als tomaat, komkommer en paprika hoeven niet in de koelkast. Erbuiten blijven ze bovendien beter van smaak. Elektriciteit 11
12 Afwassen Kies de juiste afwasmachine De ene afwasmachine verbruikt meer water en elektriciteit dan de andere. Een apparaat met Energielabel A gebruikt minder water en bespaart 27 procent aan elektriciteit in vergelijking met een Energielabel C-machine. Afwasmachines met Energielabel A zijn duurder in aanschaf, maar goedkoper in gebruik. Kies een apparaat waarbij u zelf kunt bepalen op welke temperatuur u de vaat wilt laten wassen. Een afwasmachine met meerdere programma s, waaronder een eco-programma, is hiervoor het meest geschikt. Een kleine machine verbruikt per keer minder elektriciteit dan een grote. Kies een afwasmachine op maat en zet de machine pas aan als de rekken vol zijn. Voorspoelen overbodig Als u een afwasmachine gebruikt, is voorspoelen overbodig. Niet voorspoelen scheelt water en energie. Vet is prima te verwijderen met een stukje oud papier of keukenrol. Probeer ook het spaarprogramma van uw vaatwasser eens, bij voorkeur in combinatie met een volle afwasmachine. Volladen voordeliger Bent u de gelukkige bezitter van een vaatwasser en gebruikt u hem dagelijks? Dat kost dan ruim 400 kwh per jaar. Het apparaat helemaal volladen kan wel twee vaatwassen per week schelen. Hiermee bespaart u zo n 100 kwh per jaar. 12 Hart voor uw huis
13 7 Klussen en verbouwen Onderhoud is nodig, of u nu een huis huurt of in eigendom heeft. En of het nu gaat om voorkomen, herstellen of verbeteren: een goede voorbereiding en juiste materiaalkeuze beperken verspilling en dragen bij aan het comfort. Klussen en verbouwen 53
14 Verven en behangen Schilderwerk binnen De keuze van de verfsoort is afhankelijk van het materiaal dat u wilt gaan schilderen. Soms kan schilderen over behang een goed idee zijn, soms laat het behang los als u erop schildert. Of het is mooier om het eerst te verwijderen. Voor het witten van plafonds en muren is witkalk een milieuvriendelijk alternatief voor latex muurverf. Hout in huis hoeft niet per se geverfd te worden. Op plaatsen waar het vaak wordt aangeraakt, is behandeling met een was- of lijnolieproduct raadzaam. Wilt u houtwerk met een kleurtje? Neem dan verf met geen of heel weinig oplosmiddel. Het gehalte oplosmiddelen staat op elke bus verf. Verf voor binnen herkent u aan de aanduiding Geen/ zeer weinig oplosmiddel op het etiket. Bijna alle verfsoorten zijn tegenwoordig over elkaar aan te brengen, mits de eerste verflaag goed vastzit en goed wordt opgeschuurd. Alleen het overschilderen van (oude) acrylverven met alkyd-, high solid- of natuurverf kan in sommige gevallen problemen geven Gebruik bij voorkeur oplosmiddelvrije verf of verf op waterbasis. Daarmee spaart u uw gezondheid. Goedkoop = duurkoop In warenhuizen en bij bouwmarkten zijn regelmatig heel goedkope muurverven te koop. Maar vaak dekken deze verven niet in één keer, waardoor u meer verf nodig heeft en langer bezig bent. Vakspecialisten verkopen meestal alleen de betere verfsoorten. Zij kunnen u bovendien adviseren over de toepassing ervan. Gebruik van oplosmiddelen beperken Het grootste milieu-nadeel van verf komt van de oplosmiddelen op basis van vluchtige organische stoffen (VOS). Ze zijn soms schadelijk voor de gezondheid. Als u er te veel van inademt, kunt u last krijgen van duizeligheid en een dronken gevoel. Bij langdurig inademen kan het zenuwstelsel worden aangetast. Gebruik daarom verf met zo weinig mogelijk oplosmiddelen. Het gehalte aan oplosmiddelen staat op elke bus verf en varieert van geen/zeer weinig oplosmiddel en oplosmiddelarm tot oplosmiddelrijk. 54 Hart voor uw huis
15 Behangen Let bij de aanschaf van behang niet alleen op kleur en dessin, maar ook op het materiaal. Voor uw gezondheid is ongekleurd rauhfaserbehang het beste, mede omdat dit vocht kan opnemen en afstaan. Gebruik in vochtige ruimtes liever geen vinylbehang: dit sluit te veel af. Bovendien is het statisch oplaadbaar, waardoor het stof aantrekt. Gaat u zelf behangen? Zorg dan dat de muur glad is. Het verwijderen van behang gaat het beste met een stoomapparaat. Dat kunt u huren bij veel behangwinkels, gereedschapszaken en bouwmarkten. Gaat het om een klein oppervlak, dan kunt u het oude behang ook natmaken met een spons en warm water. De oude lijm lost zo op. Met een plamuurmes steekt u vervolgens het natte behang voorzichtig van de muur. Als het oude behang er nog strak op zit, kunt u hier overheen behangen. Kies voor elke ruimte de juiste behangsoort en zorg voor een gladde muur als u zelf gaat behangen. Klaar? Verfresten in de chemobox Natte resten van verf (ook op waterbasis), terpentine, thinner en kwasten- of verfreiniger horen bij het chemisch afval. Opgedroogd materiaal, zoals lege blikken en droge kwasten, kunnen bij het gewone afval. Altijd ontvetten Voor een goed schilderresultaat is het zaak om muur of houtwerk van tevoren grondig te ontvetten. Bewaar restjes Bewaar altijd wat verfresten en stukken behang. Die komen van pas als u eventuele beschadigingen wilt bijwerken. Goed ventileren bij het klussen Of u nu schildert, behangt, schuurt of lijmt, ventileren is van groot belang. Oplosmiddelen kunnen in grote concentraties of bij veelvuldig gebruik schadelijke gevolgen hebben voor uw gezondheid. Komt er veel stof vrij bij de werkzaamheden? Zet dan een stofkapje op. Klussen en verbouwen 55
16 Klein onderhoud Afvoer ontstoppen Voorkom een verstopte afvoer door zo min mogelijk afval door de gootsteen te spoelen. Ook zijn er goedkope en doeltreffende zeefjes te koop die groenteresten, koffieprut en theebladeren tegenhouden. Mocht de afvoer toch verstopt raken, zet dan een bak onder de zwanenhals van de waterafvoer en schroef deze los. Als u alles schoonmaakt waar u zelf bij kunt, is de verstopping meestal verholpen. Zo niet, dan kunt u met een ontstopper (een rubberen zuignap op een houten steel) proberen de leiding vacuüm te trekken. Vaak komt dan weer allerlei rommel naar boven. Als dit niet helpt, kan een loodgieter of onderhoudsman uitkomst bieden. Zelf proberen met een ontstoppingsveer (lange metaaldraad met handvat) kan ook nog. Ontstoppingsveren zijn te koop bij gereedschapswinkels. In grotere steden zijn ze ook te leen of te huur. Laatste redmiddel zijn korrels die rommel in de afvoer chemisch afbreken. Als u deze milieuschadelijke middelen gebruikt, geef ze dan de tijd om hun werk te doen. Wacht na toepassing minstens een kwartier voordat u weer met water doorspoelt. Voorkom verstopping door voorzorgsmaatregelen te nemen. Reinig bij verstopping eerst de zwanenhals en gebruik zo nodig een rubberen ontstopper of een ontstoppingsveer. Klussende huurder In een huurcontract staat welke werkzaamheden huurders móeten en mógen doen. Zoals het binnenschilder- en behangwerk, het ontstoppen van afvoeren, kleine reparaties aan hang- en sluitwerk, de stortbak van de wc en schakelaars. plat dak: schadegevoelig Beschadigingen aan een plat dak ontstaan bijvoorbeeld door zonlicht en lopen op het dak. Controleer heel regelmatig op scheuren in de dakbedekking, want hierdoor kunnen lekkages ontstaan. 56 Hart voor uw huis
17 Asbest in oude woningen Asbest werd vroeger binnenshuis veel gebruikt rondom kachels, als brandwerend materiaal op de vloer en tegen de muur. Bij het klussen in oude woningen kunt u asbest tegenkomen. Zolang u het laat zitten, kan het weinig kwaad. Maar als u asbest zaagt of breekt, komen fijne stofdeeltjes vrij. Inademen van deze asbeststof kan jaren later kanker tot gevolg hebben. Tot 1980 werd er nog zeil gemaakt met een onderlaag van asbest. Deze laag ziet er uit als vezelig karton dat barst als het gevouwen wordt. Neem bij een vermoeden van asbest contact op met uw gemeente of milieudienst. Ga niet zelf aan de slag met het verwijderen van asbest vóór u meer weet over de juiste aanpak! In sommige gevallen mag u het zelf doen, maar in andere gevallen zijn de risico s zo hoog dat u de klus moet laten uitvoeren door professionals. Twijfelt u of er asbest in uw woning zit? Neem dan contact op met gemeente of milieudienst voor nader onderzoek. Houtkeuze Minst milieubelastend: hout uit duurzaam beheerde bossen (natuurlijk bos of plantage), herkenbaar aan FSC- of Keurhout-logo. Tweede keus: hout zonder keurmerk van plantages, zoals vuren, Europees grenen, robinia, tamme kastanje, berk, beuk, eik, esdoorn, es, hickory, iep, Javateak, kers, noot, populier, radiatapine, rubberwood, weymouth. Meest milieubelastend: hout zonder keurmerk uit natuurlijk bos. Onderhoud van hellend dak Bij een schuin of hellend dak is het onderhoud meestal een kwestie van regelmatig controleren en af en toe een dakpan vervangen. Lucht in de kruipruimte Ventilatie van de kruipruimte is nodig om de vloer gezond te houden. Ventileren is zelfs verplicht voor kruipruimtes waar een gasleiding doorheen loopt. Kieren in de voor- en achtergevel (open stootvoegen) zijn meestal voldoende. Isolatiemateriaal mag de ventilatie van een kruipruimte niet blokkeren. Klussen en verbouwen 57
18 Verbouwen Verbouwen en regels Vanaf 1 januari 2003 is er een nieuwe Woningwet van kracht. Dit betekent dat voor een aantal bouwwerken geen vergunning meer is vereist. Er wordt onderscheid gemaakt tussen bouwvergunningvrije bouwwerken (zoals een schuurtje aan de achterkant van uw huis) en lichtvergunningplichtige bouwwerken (bijvoorbeeld een dakkapel aan de voorkant van uw huis). Voor alle andere bouwwerken is een vergunning nodig. Informeer bij uw gemeente naar de regels of kijk op de website van het Ministerie van VROM, Ga voor een verbouwing na of hiervoor een vergunning nodig is, of u kunt volstaan met een melding of dat u helemaal niets hoeft te doen. Een extra kamer Voor het maken van een extra kamer is een houten frame met platen van berkentriplex heel geschikt voor de wanden. Door de fijne nervenstructuur is deze Europese houtsoort eenvoudig af te werken. Ook rogips-vezelplaat en rogips-kartonplaat zijn goed bruikbaar als beplating. Geluidsisolatie kan veel ergernis voorkomen. Hiervoor kan in het frame geluiddempend materiaal worden aangebracht. Houd bij het maken van een extra kamer rekening met geluidsisolatie. Vraag toestemming! Huurders moeten voor ingrijpende veranderingen in huis toestemming hebben van de verhuurder. Bijvoorbeeld voor het doorbreken van een muur, het inbouwen van een open keuken of een badkamer, of het leggen van een plavuizenvloer. Zonder schriftelijke toestemming kan de verhuurder u na opzegging van de huur vragen ingrijpende veranderingen weer ongedaan te maken. 58 Hart voor uw huis
19 Serre of aanbouw? Met een serre krijgt u meer ruimte, meer zon en meer licht in huis. Een serre kan energie besparen, maar ook een hogere energierekening tot gevolg hebben. Dit hangt af van de manier waarop de serre is gemaakt en hoe die wordt gebruikt. Als extra buitenruimte, waar je vooral in het voor- en najaar lekker in de zon kunt zitten en waar bijvoorbeeld buitenplanten kunnen overwinteren, kan de serre energie besparen. Als extra deel aan de woonkamer, waar u ook in de winter wilt zitten, kunt u beter een goed geïsoleerde aanbouw maken dan een serre. Een energiezuinige serre kan u jaarlijks 100 tot 250 kubieke meter aardgas besparen! Kenmerken van een energiezuinige serre zijn: De oude buitengevel blijft bestaan. De serre wordt niet verwarmd. Het bouwwerk functioneert als extra buitenruimte in voor- en najaar (niet als extra woonruimte voor de winter). De serre kan worden voorzien van enkel glas. Scheid bouw- en sloopafval Ga zorgvuldig om met afval. Bouw- en sloopafval bestaat vaak uit diverse afvalstoffen: hout, kunststof, steen, keramiek (dakpannen, bakstenen), beton, zand, metaal en chemisch afval. Houd deze stoffen zo veel mogelijk gescheiden en breng ze naar de gemeentelijke milieustraat. Bij grotere hoeveelheden is het vaak handig om een afvalzak of een container te huren. Informeer bij uw gemeente hoe u zorgvuldig kunt omgaan met afval. Laat uw keus voor een serre of aanbouw afhangen van de functie die de ruimte krijgt. Materiaalverspilling kost geld Voorkom verspilling van bouwmaterialen. Dat scheelt milieubelasting en extra kosten. Bereken vooraf hoeveel materiaal u werkelijk nodig heeft. Koop verpakkingen op maat, zodat u na de klus niet met grote restpartijen zit. Voorkom waar mogelijk meetfouten en beschadiging van materialen. Klussen en verbouwen 59
20 Vloer- en dakisolatie Welk isolatiemateriaal u ook kiest, het levert altijd energiewinst op! Vloeren moeten met isolatiemateriaal zonder dampremmende laag worden geïsoleerd. Een houten vloer kunt u het eenvoudigst van onderaf (laten) isoleren door de ruimte tussen de balken op te vullen met isolatiemateriaal. Breng het isolatiemateriaal direct tegen de planken aan of met een luchtkamer tussen planken en isolatiemateriaal. Een betonvloer met een kruipruimte eronder kan ook het beste van onderaf worden geïsoleerd. Als er onder de betonvloer geen kruipruimte zit, is alleen isolatie vanaf de bovenkant mogelijk. Dit geeft meestal problemen met deuren en trappen, want de hele vloer komt met isolatiemateriaal ongeveer 8 cm hoger te liggen. Op een betonvloer kan alleen isolatiemateriaal met een hoge drukvastheid worden gebruikt. Isolatie levert altijd energievoordeel op. Isoleer de vloer zo mogelijk van onderaf. Dakkapel of dakraam Een dakkapel is zinvol wanneer u bijvoorbeeld een extra kamer wilt maken op zolder of als u meer staruimte nodig heeft. In andere gevallen volstaat een simpel dakraam vaak al. In de meeste doe-het-zelfzaken zijn prefab-dakkapellen te koop. Deze zijn meestal niet milieuvriendelijk. U kunt ook zelf een dakkapel maken. Op welke manier en met welke materialen dit het beste kan, kunt u nakijken op de website van Milieu Centraal. Zolderkamer isoleren Maakt u een extra kamer op zolder? Denk er dan aan het zolderdak voldoende te isoleren. Het isoleren van een schuin dak kan bij verwarming ongeveer 5 kubieke meter gas per vierkante meter dak per jaar besparen. Loze leidingen Beslis al in een vroeg stadium van de bouw waar stopcontacten en lichtpunten moeten komen. Laat ook een paar loze leidingen leggen. Die kunnen in de toekomst van pas komen bij eventuele aanpassingen van de aanbouw. 60 Hart voor uw huis
Verjaren en Besparen
Verjaren en Besparen Concept en samenstelling Woonwijzer Media, Zutphen Teksten Milieu Centraal Illustraties en vormgeving www.flip.nl Woonwijzer Media Baankstraat 0 AW Zutphen Telefoon (0) Telefax (0)
Nadere informatieVerjaren. energie. Besparen
Verjaren en energie Besparen Milieu Centraal Wat kan ik doen om energie te besparen? Kan ik zonnepanelen op mijn dak plaatsen? Welke soorten verf zijn minder milieubelastend? Wie rekening wil houden met
Nadere informatieandere ruimtes bespaar E 150 Energie Wijzer bad- en wasruimte bespaar E 120 slaapkamer bespaar E 40 keuken bespaar E 100 woonkamer bespaar E 225
andere ruimtes bespaar E 150 Energie Wijzer slaapkamer bespaar E 40 bad- en wasruimte bespaar E 120 woonkamer bespaar E 225 keuken bespaar E 100 Woonkamer Graadje lager Zet uw verwarming eens een graadje
Nadere informatieBesparen in de Keuken!
Inhoud: Besparen in de Keuken Besparen in de Keuken! ------------------------------------------------------------- 1 Inhoud: Besparen in de Keuken -----------------------------------------------------
Nadere informatieZet een droger altijd in een verwarmde ruimte. Natuurlijk moet het geen ruimte zijn die speciaal voor de droger verwarmd word.
De snelle bespaartips doen precies wat ze zeggen; ze laten je snel en simpel energie besparen! Ze zijn ingedeeld in categorieën, zodat je per onderdeel kunt zien waar je nog kunt besparen. Wassen en drogen
Nadere informatieEnergiebespaar Tips!
Energiebespaar Tips! Hieronder vind u een aantal tips waarmee u op uw energierekening vele euro s kunt besparen. De tips zijn verdeeld in de verschillende onderdelen waaraan u energie verbruikt in uw huis.
Nadere informatieEnergie besparen en meer wooncomfort. Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door Maaskant Wonen.
Energie besparen en meer wooncomfort Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door Maaskant Wonen. Deze Menukaart geeft voorbeelden hoe u als bewoner geld kunt besparen en meer wooncomfort kunt
Nadere informatieSamen besparen we ons rijk. Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door Rentree. thuis in Deventer
Samen besparen we ons rijk Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door Rentree. thuis in Deventer Deze Menukaart geeft voorbeelden hoe u als bewoner geld kunt besparen en meer wooncomfort kunt
Nadere informatieZuinig wonen. 10. Doe de VREG-test! Bekijk zeker de website: http://www.vreg.be/nl/doe-de-v-test-voorgezinnen
10. Doe de VREG-test! Bekijk zeker de website: http://www.vreg.be/nl/doe-de-v-test-voorgezinnen Hier vergelijk je de verschillende producten van de verschillende energieleveranciers. Zo kun je zien wat
Nadere informatieEnergiebespaar Tips!
Energiebespaar Tips! Hieronder vind u een aantal tips waarmee u op uw energierekening vele euro s kunt besparen. De tips zijn verdeeld in de verschillende onderdelen waaraan u energie verbruikt in uw huis.
Nadere informatieandere ruimtes bespaar E 150 Energie Wijzer bad- en wasruimte bespaar E 120 slaapkamer bespaar E 40 keuken bespaar E 100 woonkamer bespaar E 225
andere ruimtes bespaar E 150 Energie Wijzer slaapkamer bespaar E 40 bad- en wasruimte bespaar E 120 woonkamer bespaar E 225 keuken bespaar E 100 Woonkamer Graadje lager Zet uw verwarming eens een graadje
Nadere informatieENERGIEZUINIG WONEN 10 tips
ENERGIEZUINIG WONEN 10 tips 1 Je woning isoleren en begin daar waar isoleren het meeste oplevert, dus waarmee je je energievraag zo veel mogelijk terugbrengt. Veel mensen kopen eerst zonnepanelen om energie
Nadere informatieBespaar-toptips. die watt opleveren. samen@heuvelrugenergie.nl www.heuvelrugenergie.nl
Bespaar-toptips die watt opleveren samen@heuvelrugenergie.nl www.heuvelrugenergie.nl Bespaar-toptip 1 Waterbesparende douchekop (max. 8L per minuut doe de emmerproef om dit te testen) ± 90 p.j. De groenste
Nadere informatieEnergiebesparingswijzer. STIJLGIDS COMMUNICATIE VERSIE 01 _Oktober 2012. Geld besparen met handige energietips voor thuis
Energiebesparingswijzer STIJLGIDS COMMUNICATIE VERSIE 01 _Oktober 2012 Geld besparen met handige energietips voor thuis Energie besparen, snel verdiend! Ieder jaar betaal je veel geld voor een warm huis,
Nadere informatieWij informeren u graag over de mogelijkheden, tips en handige weetjes op het gebeid van duurzaamheid en vooral wat ook zelf kunt doen.
Investeren in duurzaamheid In de samenleving is er steeds meer aandacht voor duurzaamheid en energiebesparing. We gaan de komende jaren actief inzetten op duurzaam beheren. Energiezuinig wonen. Niet alleen
Nadere informatieZet de verwarming een graadje lager
TIP 1 Zet de verwarming een graadje lager = 6 à 7 % minder gas of elektriciteit = 35 minder per jaar indien GAS 80 minder per jaar indien ELEKTRICITEIT TIP 1 Zet de verwarming een graadje lager = 6 à 7
Nadere informatieZet de verwarming een graadje lager
TIP 1 Zet de verwarming een graadje lager = 6 à 7 % minder gas of elektriciteit = 35 minder per jaar indien GAS 80 minder per jaar indien ELEKTRICITEIT Ben je uit huis of ga je slapen, draai de verwarming
Nadere informatieThuis Slim Advies. Haal meer winst uit energie. Zon Wind Water. Gratis tips om energie te besparen
Thuis Slim Advies Haal meer winst uit energie Zon Wind Water Gratis tips om energie te besparen Gratis tips om energie te besparen. Haal meer winst uit energie Voorwaarden van verspreiding Je mag dit E-book
Nadere informatieEnergie bespaartips van Woningstichting Bergh
Energie bespaartips van Woningstichting Bergh Energietips van Woningstichting Bergh - 1 Op tijd omlaag is geld besparen U kunt ook besparen in een energiezuinige woning U woont in een woning van Woningstichting
Nadere informatieEnergie besparen in en om het huis. Sjaak Vogel Oktober 2010
Energie besparen in en om het huis Sjaak Vogel Oktober 2010 Waarom energie besparen? De kosten van energie nemen toe Energiekosten vormen nu gemiddeld 10% van het besteedbaar inkomen. Hoe zal dat de komende
Nadere informatieActief bezig met de I-CE!
Actief bezig met de I-CE! Speciaal voor dorpshuizen heeft inrg een aantal leuke tips en weetjes over energiebesparing verzameld! In deze mail geeft inrg een aantal tips en weetjes over de I-CE die onlangs
Nadere informatieSamen Besparen we ons Rijk
Samen Besparen we ons Rijk Voor iedere geïnteresseerde bewoner van de Rivierenwijk deel 1 te Deventer DE BEWONERSCOMMISSIE ZET ZICH VOOR U IN! Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door de
Nadere informatieVerjaren. Besparen. editie duurzaam wonen
Verjaren en Besparen editie duurzaam wonen Milieu Centraal Wat kan ik doen om energie te besparen? Kan ik zonnepanelen op mijn dak plaatsen? Welke soorten verf zijn minder milieubelastend? Wie rekening
Nadere informatieHuis & Erf steekt energie in uw woning. Isolatiemaatregelen
Huis & Erf steekt energie in uw woning Isolatiemaatregelen Huis & Erf steekt energie in uw woning Huis & Erf steekt energie in uw woning in de vorm van een compleet isolatiepakket voor uw hele woning.
Nadere informatieHoe kan ik energie besparen? De Woningstichting helpt u!
energie besparen = woonlasten verlagen VRAGEN? Bent u geïnteresseerd in één van de mogelijkheden die in deze brochure zijn beschreven, heeft u nog vragen of wilt u meer weten over de kosten? Vul dan het
Nadere informatieEnergieBesparen. Alle tips in een overzicht. Pascal Wierckx
EnergieBesparen Alle tips in een overzicht Pascal Wierckx Inleiding De meeste huishoudens betalen teveel voor hun energierekening. Door eenvoudige tips op te volgen kan met weinig moeite veel geld bespaard
Nadere informatieEnergie weetjes. Stand-by functie is sluipverbruiker:
Energie weetjes Het stroomverbruik is tussen 1950 en 2004 vervijfvoudigd. Dit komt vooral door een toename van het aantal wasdrogers, magnetrons, vaatwassers en computers in huis. In de Nederlandse huishoudens
Nadere informatie= een rij struiken of planten die dichtbij elkaar staan. = een hoge lamp die langs de weg staat.
Woordenschat blok 1 gr4 Les 1 De heg De lantaarn De plant Het tuinhek Het terras De garage Het dorp De stad De zwerver De stoep De woonwijk = een rij struiken of planten die dichtbij elkaar staan. = een
Nadere informatieZuinig met energie. waar je thuis bent...
Zuinig met energie waar je thuis bent... Goed voor het milieu en voor uw portemonnee HEEMwonen investeert fors in energiebesparende maatregelen. Dit doen we heel bewust. Zo verlagen we de energielasten
Nadere informatieMissies Powersaver Game
Missies Powersaver Game 1. Lampen en Opladers Ga in huis opzoek naar lampen die aanstaan in ruimtes waar niemand is en zet deze uit. Zorg vanaf nu dat in ruimtes waar niemand is het licht uitstaat. Door
Nadere informatieEnergiescan.nu info@energiescan.nu www.energiescan.nu. Naam: Adres: Postcode Factuurnr.: Boekel, 6 januari 2016,
Energiescan.nu info@energiescan.nu www.energiescan.nu Naam: Adres: Postcode Factuurnr.: Boekel, 6 januari 2016, Beste, Bedankt voor het invu llen van de Energiescan. Voor u ligt het adviesrapport. Op basis
Nadere informatievoorkomt schade aan uw woning door vocht en schimmel
ventileren goede ventilatie... voorkomt schade aan uw woning door vocht en schimmel is beter voor uw gezondheid bespaart energie Ventilatie is: gebruikte lucht eruit en frisse lucht erin. Goed ventileren
Nadere informatieZuinig omgaan met energie: gedragstips
Zuinig omgaan met energie: gedragstips Besparen op je energiefactuur hoeft niet altijd moeilijk of duur te zijn. Ook door te letten op je verbruiksgedrag kan je energie besparen. We geven je hieronder
Nadere informatieNr.01 / Februari 2012. Doe mee en verminder CO2!
Nr.01 / Februari 2012 Doe mee en verminder CO2! De Groene Hollander is dé MVO-krant van Hollandridderkerk opgezet door het (milieu-)adviesteam. Het (milieu-)adviesteam is tot stand gekomen naar aanleiding
Nadere informatieWinst door kleine energiebesparings - maatregelen en aanpassing van gedrag. Bespaar geld en energie zonder (grote) investering!
Winst door kleine energiebesparings - maatregelen en aanpassing van gedrag Bespaar geld en energie zonder (grote) investering! informatie avond 4 Juli 2016 Verbruik & kosten gemiddeld huishouden (2,2 personen)
Nadere informatieVocht en ventilatie. Tips voor een droger huis
Vocht en ventilatie Tips voor een droger huis Vocht en ventilatie Een gezin produceert per dag tussen de tien en vijftien liter vocht. Door te ademen, door huisdieren en planten, maar ook door te koken,
Nadere informatieFactsheet Energie Besparen
Energie Besparen Waarmee zet u de grootste stappen in (energie)besparing? Naast de grote maatregelen, zoals de aanschaf van een warmtepomp of van zonnepanelen, kunt u ook invloed hebben op de kleine maatregelen
Nadere informatieLEDLAMPEN LICHTEND VOORBEELD IN DUURZAAMHEID
Duurzamer in 1 dag LEDLAMPEN LICHTEND VOORBEELD IN DUURZAAMHEID Een gemiddeld huishouden heeft nog 24 onzuinige lampen in huis hangen. Vervang ze door ledlampen, en bespaar op je energierekening! ENE17017-FOL-Dag-LED_A5_v04.indd
Nadere informatieGroep 8 - Les 4 Duurzaamheid
Leerkrachtinformatie Groep 8 - Les 4 Duurzaamheid Lesduur: 30 minuten (zelfstandig) DOEL De leerlingen weten wat de gevolgen zijn van energie verbruik. De leerlingen weten wat duurzaamheid is. De leerlingen
Nadere informatieEen beginners handleiding voor laag energie verbruik in je keuken
Een beginners handleiding voor laag energie verbruik in je keuken Alles wat je moet weten over laag energie gebruik in je keuken: - Hoe je geld kunt besparen door er meer over te weten. - Te weten of je
Nadere informatieEnergie besparen = Geld besparen
ENERGIEZUINIG WONEN Energie besparen = Geld besparen Energie besparen Zonder grote investeringen Met een kleine moeite Extra katern bij NIEUWS van WONEN netbeheerder Eandis - Jaargang 2 nr. 4 11 Besparen
Nadere informatieDoe-het-zelf energie audit
Doe-het-zelf energie audit Hoe ga jij om met energie? Doe de test en ontdek hoe je scoort. Isoleren en ventileren 1. In een woning heb je verschillende ruimtes. Sluit jij alles af of laat je de deuren
Nadere informatieWAAROM ALLES-IN-HUIS?
WAAROM ALLES-IN-HUIS? ONTWIKKELD VOOR JOU Het Alles-in-Huis pakket is ontwikkeld met jou, de bewoner, als uitgangspunt. Een voorbeeld, wij weten dat veel mensen s nachts slapen met hun raam open. Daarom
Nadere informatieGEEF LUCHT AAN JE HUIS!
GEEF LUCHT AAN JE HUIS! Zorg voor een gezonde woning: geef vocht en schadelijke stoffen geen kans! Laat voortdurend frisse lucht binnen via een ventilatiesysteem, ventilatierooster of door een raam op
Nadere informatie1. Wat verstaat men onder R.E.G.?
1. Wat verstaat men onder R.E.G.? Rationeel Energie Gebruik of kortweg REG vormt een actieprogramma van de overheid om allemaal samen minder energie te verbruiken. Dit biedt belangrijke voordelen: het
Nadere informatieEnergiezuinig wonen. Energie besparen Zonder grote investeringen Met een kleine moeite
Energiezuinig wonen Energie besparen Zonder grote investeringen Met een kleine moeite Thema s ❶Verwarming van de woning ❷Verlichting ❸Wassen en plassen ❹Drogen en strijken ❺Koelen en vriezen ❻Koken ❼Afwassen
Nadere informatieALLES-IN-HUIS VOOR NUL OP DE METER ALLES-IN-HUIS. Zonnepanelen. Nieuw dak. Warmtepomp. Isolerend glas. Nieuwe gevel. WTW-installatie.
ALLES-IN-HUIS Zonnepanelen Warmtepomp WTW-installatie Niewe kozijnen Nieuw dak Isolerend glas Nieuwe gevel Nieuwe deuren ALLES-IN-HUIS VOOR NUL OP DE METER ALLES-IN-HUIS VOOR NUL OP DE METER Je woning
Nadere informatieventileren wonen met karakter
ventileren wonen met karakter goede ventilatie... voorkomt schade aan uw woning door vocht en schimmel is beter voor uw gezondheid bespaart energie Ventilatie is: gebruikte lucht eruit en frisse lucht
Nadere informatieRI-26 Schoonmaak en onderhoud. woonlocaties van Cavent
RI-26 Schoonmaak en onderhoud woonlocaties van Cavent Datum vaststelling : 26-07-2010 Eigenaar : Beleidsmedewerker Datum aanpassingen aan : 20-01-2015 RI-26 Instructie schoonmaakcode 20-01-2015 Status
Nadere informatieEAS-presentatie bij de Fatih moskee
Erik Peerlkamp, voorzitter Gerrit Vledder, secretaris 1 Energie Actief Soest Wie/wat: -groep vrijwilligers uit Soest -bevorderen duurzaamheid in Soest -mensen mondiger maken/laten begrijpen -laten nadenken
Nadere informatiePluswoning Nieuwbouw. energiezuinige woningen OP METER
Pluswoning Nieuwbouw energiezuinige woningen OP NUL DE METER Pluswoning Nieuwbouw energiezuinige woningen Levensloopbestendigheid De Pluswoning heeft een volledig woonprogramma op de begane grond inclusief
Nadere informatie25 Tips om moeiteloos energie te besparen
25 Tips om moeiteloos energie te besparen Energie besparen staat vast niet bovenaan in je agenda. Toch kun je met kleine aanpassingen in je dagelijkse gewoontes al eenvoudig besparen, zonder grote investeringen.
Nadere informatieDuurzaamheid. Complex Duinstate
Duurzaamheid Complex Duinstate Kaatsheuvel Maart 2010 Leerling Hans van Ierland Casade Woondiensten 09-03-2010 Docent Ellen Venhuizen Wijkwerk niveau 3 fase 3 helicon opleidingen 1 Inhoud Bladzijde: Inleiding
Nadere informatie12 duurzaamheidstips voor monumenten. Tips voor het verlagen van uw energiegebruik en het verbeteren van het comfort.
12 duurzaamheidstips voor monumenten Tips voor het verlagen van uw energiegebruik en het verbeteren van het comfort. 1 12 duurzaamheidstips voor monumenten Woont u in een monument of ander karakteristiek
Nadere informatieCuravie woning Nieuwbouw
Curavie woning Nieuwbouw energiezuinige woningen OP NUL DE METER GROSFELD VAN DER VELDE ARCHITECTEN Curavie woning Nieuwbouw energiezuinige woningen Levensloopbestendigheid De Curavie woning heeft een
Nadere informatieVerwarming. Toptip! Doordat ik mijn radiatoren meer ruimte heb gegeven hoef ik nu minder te stoken. Wat een handige tip! M.
50 besparingstips van GreenHome Minder energie verbruiken is heel simpel met deze besparingstips van GreenHome. Wist je bijvoorbeeld dat je door je thermostaat s nachts op 15 graden te zetten al tot 80
Nadere informatieDagelijks ventileren. woonwijzer
Dagelijks ventileren woonwijzer 2 Dagelijks ventileren Dagelijks ventileren Veel mensen hebben last van vocht in huis. Ze denken meestal dat die vochtoverlast van buiten komt: optrekkend vocht of doorslaande
Nadere informatieBespaar op energie én uw woonlasten samen met Woonpartners
ENERGIE ZUINIGER WONEN! Bespaar op energie én uw woonlasten samen met Woonpartners 1 Energiebesparingsproject Energie besparen is een zaak van iedereen. Daarom investeert Woonpartners samen met haar huurders
Nadere informatieIk kan de meeste energie besparen door de volgende maatregel(en) toe te passen: 1. 2. 3.
Antwoordblad Opdracht 1 Noteer de startwaarden en scores Kijk bij het dashboard. Noteer de startwaarden en scores die je hier ziet staan in de tabel hieronder. CO₂ uitstoot (ton per jaar ) Investeringen
Nadere informatieWarmte & ventilatie. Richtlijnen voor een warme en geventileerde woning
Warmte & ventilatie Richtlijnen voor een warme en geventileerde woning Om prettig te wonen, moet uw woning niet alleen goed onderhouden zijn, maar ook comfortabel. Een warm huis in de winter, maar ook
Nadere informatieWONEN IN EEN ENERGIEZUINIGE WONING: PRAKTISCHE INFORMATIE EN TIPS
WONEN IN EEN ENERGIEZUINIGE WONING: PRAKTISCHE INFORMATIE EN TIPS Wonen Zuid vindt duurzaam en energiezuinig bouwen belangrijk. Dit is beter voor ons milieu en huurders kunnen hiermee besparen op hun energierekening.
Nadere informatieNieuwbouw. Steile Bank en Urkerstraat. Woonfolder
Nieuwbouw Steile Bank en Urkerstraat Woonfolder Lemmer, een oud vissersdorp met maritiem karakter Lemmer is gelegen in de fusiegemeente De Friese Meren, provincie Friesland. Het is één van Frieslands bekendste
Nadere informatieInstructie Ventilatie
Instructie Ventilatie Type woning Bij de bouw van een woning wordt er rekening mee gehouden dat de woning geventileerd kan worden. Hierin is onderscheid te maken in 3 type woningen; woningen met luchtkanalen,
Nadere informatieVochtoverlast en ventilatie in de woning
Vochtoverlast en ventilatie in de woning Soms hebben mensen last van vocht in hun woning. Vochtoverlast wordt meestal in een laat stadium ontdekt. Er komen schimmelplekken op de muur, behang laat los en
Nadere informatieVerjaren. energie. Besparen
Verjaren en energie Besparen Milieu Centraal Wat kan ik doen om energie te besparen? Kan ik zonnepanelen op mijn dak plaatsen? Welke soorten verf zijn minder milieubelastend? Wie rekening wil houden met
Nadere informatieSamen energie besparen
Samen energie besparen Samen energie besparen. Dat is hard nodig om stijgende energieprijzen het hoofd te bieden én het milieu een handje te helpen. Veel verhuurders gaan de komende jaren wooncomplexen
Nadere informatieAdvieswijzer: verwarmen en ventileren
100% wonen Vochtproblemen in huis, condens op de ramen, een beschimmelde muur u kunt het voorkomen door goed te en te verwarmen. Zorg voor voldoende frisse lucht in huis. Lees deze advieswijzer aandachtig
Nadere informatieBINNEN ROKEN IS NOOIT OKÉ
BINNEN ROKEN IS NOOIT OKÉ De rook van sigaretten verspreidt zich in je huis en auto. En plakt daar aan alles: kleding, zetels, vloer, speelgoed, Dat is niet goed voor jouw gezondheid én die van je kinderen.
Nadere informatieKlussen en verbeteren. waar je thuis bent...
Klussen en verbeteren waar je thuis bent... Maak van uw huis uw thuis Wij vinden het belangrijk dat u zich heem voelt in uw woning. Daarom kunt u de woning naar eigen smaak inrichten en veranderen. In
Nadere informatieGefeliciteerd met uw vernieuwde woning!
Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! Verbeteringen aan uw woning Condens aan de buitenkant: Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! De verbeteringen die we hebben doorgevoerd verschillen per woning,
Nadere informatieBewonersinformatie Rosmalen. Aandachtspunten voor uw vernieuwde woning
Bewonersinformatie Rosmalen Aandachtspunten voor uw vernieuwde woning 2 Voorwoord Afgelopen periode heeft BAM Woningbouw in opdracht van de eigenaar van uw woning, a.s.r., uw woning verbeterd. Bij de woningverbetering
Nadere informatieZuinige ketel? Dat loont! Ontdek de mogelijkheden, voordat uw oude verwarmingsketel stuk gaat.
Zuinige ketel? Dat loont! Ontdek de mogelijkheden, voordat uw oude verwarmingsketel stuk gaat. Een nieuwe, zuinige ketel? Denk er nu al over na! Is uw ketel oud aan het worden? Wacht niet totdat hij stuk
Nadere informatieOverzicht energiemarkten
Overzicht energiemarkten Op alle vestigingen van Woonbron is er binnenkort een energiemarkt. Onderstaand kunt u lezen wanneer de energiemarkt voor uw vestiging plaatsvindt. Delft Spijkenisse Delfshaven
Nadere informatieAankoopgids. Lave-linges Wasmachines. Koop slim en laat u informeren door Unigro!
Aankoopgids Lave-linges Wasmachines Koop slim en laat u informeren door Unigro! Kijk regelmatig op onze website voor updates en nieuwe aankoopgidsen. LAAT ONZE WASMACHINES HET VUILE WERK OPKNAPPEN! Vandaag
Nadere informatieVOCHT EN VENTILATIE. Goede ventilatie voorkomt vocht in uw woning
VOCHT EN VENTILATIE Goede ventilatie voorkomt vocht in uw woning VENTILEREN GEZOND LUCHT OPEN BUITENLUCHT VOCHT RAMEN WONING Goede ventilatie voorkomt vocht in uw woning Het voorkomen van vocht in uw woning
Nadere informatieHuurdersinformatie. Goed ventileren, erg belangrijk
1 Huurdersinformatie Goed ventileren, erg belangrijk Goed ventileren zorgt voor gezonde en droge lucht in uw woning. In deze brochure tips om te ventileren en om vocht te voorkomen. Inhoud Ventileren:
Nadere informatieCursus Elektriciteit besparen. 1. Inleiding 2. Energiebesparing 3. Quiz 4. Antwoorden
Cursus Elektriciteit besparen 1. Inleiding 2. Energiebesparing 3. Quiz 4. Antwoorden DUW Parkstad DUW is een initiatief van Stichting EnviAA in samenwerking met: DUW Parkstad Wij geven gratis en onafhankelijk
Nadere informatieDUW Parkstad. Wij geven advies aan de inwoners van Parkstad over energiebesparing en verduurzaming van hun huis.
DUW Parkstad Wij geven advies aan de inwoners van Parkstad over energiebesparing en verduurzaming van hun huis. Sprekers: Rick Muijen - duurzaamheidsdeskundige Joyce Bongers - duurzaamheidsdeskundige Programma
Nadere informatieslimme bespaartips DK LEDS Geschreven door D UURZAAM (BE)SPAREN
45 slimme bespaartips Geschreven door DK LEDS D UURZAAM (BE)SPAREN Inhoud Hoe bespaar ik zakelijk? Hoe bespaar ik op stroom? Hoe bespaar ik op gas? Handige tips Hoe bespaar ik thuis? Hoe bespaar ik op
Nadere informatieVentileren en verluchten. Woon gezond, geef lucht aan je huis! Ventileer 24 uur op 24 en verlucht aanvullend Tips voor gezonde binnenlucht
Ventileren en verluchten Woon gezond, geef lucht aan je huis! Ventileer 24 uur op 24 en verlucht aanvullend Tips voor gezonde binnenlucht 1 Waarom ventileren en verluchten? Binnen is de lucht meestal slechter
Nadere informatieEnergiebesparing in huis TIPS. Willemskwartier Nijmegen
Energiebesparing in huis TIPS Willemskwartier Nijmegen Inleiding In elke ruimte in huis is wel energie te besparen. In deze brochure zijn allerlei tips te vinden die je helpen de energierekening naar beneden
Nadere informatieKLUSWIJZER Tegels zetten. Postadres: Postbus 7120, 4330 GC Middelburg Bezoekadres: Buitenruststraat 235, Middelburg. www.woongoed.
KLUSWIJZER Tegels zetten Postadres: Postbus 7120, 4330 GC Middelburg Bezoekadres: Buitenruststraat 235, Middelburg www.woongoed.nl KLUSWIJZER Tegels zetten Er zijn veel redenen te bedenken waarom u tegels
Nadere informatieDoe-het-zelven en brandveiligheid
6 brandveiligheids INFO Meer informatie of andere folders uit deze serie? Doe-het-zelven en brandveiligheid Ga naar de brandweerkazerne bij u in de buurt of kijk op www.brandweer.nl Voor veel mensen is
Nadere informatieHoofdstuk 31. Klimaatprogramma
Hoofdstuk 31. Klimaatprogramma Samenvatting Ruim zeven op de tien Leidenaren is van mening dat het klimaat de laatste tien jaar aan het veranderen is. Dit is iets minder dan vorig jaar. Qua belangrijkheid
Nadere informatie> Verwarmen en ventileren
> Verwarmen en Verwarmen en Vochtproblemen in huis, condens op de ramen, een beschimmelde muur u kunt het allemaal voorkomen door goed te en te verwarmen. Zorg voor voldoende frisse lucht in huis. Lees
Nadere informatieVerjaren en Besparen
Verjaren en Besparen Concept en samenstelling Woonwijzer Media, Zutphen Teksten Milieu Centraal Illustraties en vormgeving www.flip.nl Woonwijzer Media Baankstraat 2 7205 AW Zutphen Telefoon (0575) 54
Nadere informatieMinder energie verbruiken? Tips voor thuis
Minder energie verbruiken? Tips voor thuis Inhoud PowerPoint Energieverbruik wordt steeds duurder. Je kan besparen door minder te verbruiken We geven je heel wat tips voor thuis! 2 Waar gaat je geld naartoe?
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Adviezen bij een. huisstofmijtallergie
PATIËNTEN INFORMATIE Adviezen bij een huisstofmijtallergie 2 PATIËNTENINFORMATIE Door middel van deze folder wil het Maasstad Ziekenhuis u informatie geven over huisstofmijtallergie. Wij adviseren u dit
Nadere informatieIntersteno Ghent 2013- Correspondence and summary reporting
Intersteno Ghent 2013- Correspondence and summary reporting DUTCH Wedstrijd Correspondentie en notuleren De wedstrijdtekst bevindt zich in de derde kolom van de lettergrepentabel in art. 19.1 van het Intersteno
Nadere informatieVocht in de woning. Ventileren is gezond en bespaart energie
Ventileren is gezond en bespaart energie We staan er meestal niet bij stil, maar de lucht om ons heen bevat vocht. Dat geldt natuurlijk ook voor de lucht in huis. Door transpiratie, douchen, koken en wassen
Nadere informatieSchoonmaakadviezen bij huisstofmijtallergie
Schoonmaakadviezen bij huisstofmijtallergie Afdeling allergologie, kindergeneeskunde, KNO en longziekten In uw gezin heeft een gezinslid een allergie voor huisstofmijt. In deze folder vindt u schoonmaakadviezen
Nadere informatieStartadvies Energiebesparing
Startadvies Stephanusplein 1, 7772 BR Hardenberg Startadvies : Op basis van de besparingscheck (zie bijlage) heeft uw woning een indicatief energielabel F. Het energielabel voor woningen loopt van A tot
Nadere informatieBegeleidingsboekje vocht bestrijden
Begeleidingsboekje vocht bestrijden 2017 Door Samenlevingsopbouw Antwerpen Stad VZW Begeleidingsboekje vocht bestrijden Door Samenlevingsopbouw Antwerpen Stad VZW 1 16 Inhoud 1. De praatplaten... 4 1.1.
Nadere informatieChecklist verduurzaming sportverenigingen (tennis etc.)
Checklist verduurzaming sportverenigingen (tennis etc.) Dit is een voorbeeld van een checklist van een tennisvereniging met 10 kunstgrasbanen en een kantine met kleedruimten. De checklist heeft betrekking
Nadere informatieSchoonmaakadviezen bij huisstofmijtallergie
Schoonmaakadviezen bij huisstofmijtallergie Afdeling allergologie, kindergeneeskunde, KNO en longziekten In uw gezin heeft een gezinslid een allergie voor huisstofmijt. In deze folder vindt u schoonmaakadviezen
Nadere informatiebezichtiginglijst Keurmijnwoning.nl Bronkhorsttoren 3 4116 DA Buren 06 528 55 134 www.keurmijnwoning.nl adres tel web KvK BTW ING
Een woning bezichtigen is een emotioneel proces. Een bezichtigingslijst is een handig hulpmiddel om alle informatie op te verzamelen. Met deze lijst kunt u thuis alles nog eens op een rijtje zetten (een
Nadere informatieWonen in De Bron. Comfortabel en energiezuinig wonen 2 december 2009 Renate van Paassen Willem Bastein
Wonen in De Bron Comfortabel en energiezuinig wonen 2 december 2009 Renate van Paassen Willem Bastein Onderwerpen Introductie Installaties in uw woning Warmte- en koudeopslag Warmtepomp Ventilatie VENDU
Nadere informatieKlussen in je woning
Klussen in je woning Je wilt je woning het liefst helemaal naar eigen wens inrichten. Die wensen zijn voor iedereen verschillend: de keuken uit breiden, een dakraam plaatsen of een schuurtje in de tuin.
Nadere informatieHet Klus ABC van Sité
Alle veranderingen en aanpassingen aan uw woning in één duidelijk overzicht! Het Klus ABC van Sité Thuis in woondiensten Welkom thuis! Uw huis, u wilt er graag een thuis van maken. Huurt u bij Sité dan
Nadere informatieChecklist huis bezichtigen
Checklist huis bezichtigen Een bezichtiging kan erg snel gaan, waardoor u niet alles goed ziet. Het is daarom verstandig om meerdere keren te kijken. Ook praktisch: neem een meetlint, een pen, een potlood
Nadere informatie