EXTRA special over Estland

Transcriptie

1 3 Nordic 21E JAARGANG NUMMER 3 / herfst 2013 BLAREN OP HET PELGRIMSPAD VIKING-EXPOSITIE KOPENHAGEN NOORSE ZUIDKUST LANGANES, IJSLAND KONINKRIJK VAN ZWEEDS GLAS Finse Kota s RECHTSTREEKS NAAR DE NOORSE SNEEUW SPECIAL ESTLAND Baltische parel Estland Rechtstreeks naar de Noorse sneeuw Blaren op het Pelgrimspad VIKING-expositie Kopenhagen Koninkrijk van Zweedse glas EXTRA special over Estland 21e jaargang - nr 3 - Herfst 2013 Adviesprijs losse nummers 5, AP

2 !ESTLANDSPECIAL Op naar Estland! Suur-Tütarsaar FINLAND Prangli Naissaar Maardu Mustjala R konna Kärla A E M A Kasar Lihula PärnuJaagupi Lavassaare Sauga Audru Varbla Tõstamaa S Nasva Häädemeeste Gulf ve of Ruhnu Kura kurk Pärnu laht Kihnu Abruka Sõr Iide Võhma Vändra Tootsi Riga Sindi Paikuse Viljandi Kõpu Salacgrīva Alatskivi Tabivere Aloja L AT V I A Varnja Vasula Piirissaar Tartu Emajõgi Ilmatsalu Ülenurme Võrt sjärv Nõo Elva Rõngu 217 Räpina Lak e Psk ov Värska Pskov Väimela Sangaste Valga Seredka Mooste Otepää Põlva Võru Antsla Valka Samolva Mehikoorma Ahja Kuutsemägi Kanepi Rūjiena Mazsalaca Gdov Kallaste Puurmani Kolga-Jaani Abja- KarksiPaluoja Nuia Kilingi-Nõmme 145 üla Rutumägi Mõisak Tõrva Staicele Lake Lohusuu ipus Mustvee P e Jõgeva Põltsamaa Olustvere SuureJaani Are Pärnu Lao Kuressaare ps Salme i Slantsy Torma Türi Ivangorod Avinurme 166 Emumägi Järvakandi laht A Aste 51 Viidumägi P Rakke Imavere Kuivastu Virtsu Laimjala Lelle nu Orissaare A tsalu Märjamaa Liiva Leisi isa ps i Ma Muhu Kehtna Pär a e Soela väin er Paide Iisaku Väike-Maarja Koeru Kuremäe Tudu Narva R U S S I A Emmaste am RoosnaAlliku Jõhvi Mäetaguse ViruJaagupi Tamsalu Jõesuu Kohtla- Sillamäe Järve KohtlaNõmme Rakvere gi ja n Väi Taebla jõ Ardu Juuru Kullamaa ge Püssi ed Kassari a Käina Rohuküla al Haapsalu Helte rmaa äg Hullo HIIUMAA i Vormsi Pir Kärdla Aravete Rapla Risti Aseri Kiviõli Tapa Aegviidu Kose Kohila Pürksi Kunda J ta Riisipere Turba al Kehra Jüri Kiili Saku Nõva Noarootsi ps Tahkuna ps Keila Vasalemma Põõsaspea n Dirhami Kõpu ps Kõpu e Keila Sau Võsu Haljala Kuusalu Jõelähtme Tabasalu Loksa Kolg a laht V Paldiski Suur-Pakri Osmussaar Pärispea ps Juminda ps Viimsi ps TALLINN KeilaJoa Pakri ps Ust-Luga Narva l a h t Narva- N a r va Hanko Väike-Tütarsaar F i n l a n d o f G u l f Hanko ps Vaindloo 318 Rõuge Pechory Vastseliina Suur Munamägi Izborsk km Mõniste Kolka Ape Valmiera L AT V I A 54 - Kijk op KL

3 Estland is iets groter dan België of Nederland en toch wonen er maar 1,4 miljoen mensen, waarmee het een van de dunstbevolkte gebieden in Europa is. Het land wordt niet voor niets gezien als dé plek om tot jezelf te komen. Estland is een waterland met vijftienhonderd eilanden en prachtige zandstranden aan de kust, die zowel onder de inwoners als onder de vakantiegangers zeer geliefd zijn. In Pärnu en Haapsalu vind je de befaamde sanatoria, waar al sinds jaar en dag vele lokale inwoners en buitenlanders nieuwe energie opdoen. Ongeveer tien procent van Estlands grondgebied is beschermde natuur en meer dan de helft van het land wordt bedekt door bos, rijk aan diverse planten en bomen. Elanden, lynxen en beren voelen zich er thuis en er leven ook soorten, die je in de rest van Europa niet meer tegenkomt. Maar er is meer dan alleen natuur en rust, want met plaatsen als Tallinn, Pärnu, Tartu en Narva is er ook voldoende stadsvertier te vinden. In deze Estlandspecial belichten we drie toeristische regio s van het land: het noorden, zuiden en westen. Bovendien lichten we Tallinn er apart uit, want deze fascinerende middeleeuwse stad is een verhaal apart. Nordic Magazine durft zelfs de stelling aan, dat niemand de stad zal verlaten zonder spontaan verliefd te worden. We wensen je veel plezier met deze 26-pagina dikke special. Estland, here we come! 56 Tallinn: Introductie + Top Tallinn: Culinaire verkenningstocht 58 Tallinn: De middeleeuwse oude stad 59 Tallinn: De middeleeuwse oude stad 60 Tallinn: Kadriorg- en Piritaregio 61 Tallinn: Trendy Kalamaja 62 Noord-Estland: Introductie + Top Noord-Estland: Nationaal Park Lahemaa 64 Noord-Estland: Logeren op een landgoed 65 Noord-Estland: Middeleeuws Rakvere 66 Noord-Estland: Narva en Narva-Jõesuu 67 Noord-Estland: De kustplaatsjes van Lahemaa 68 West-Estland: Introductie + Top West-Estland: Pärnu, zomerhoofdstad van Estland 70 West-Estland: Kuuroord Haapsalu 71 West-Estland: De bekendste eilanden Saaremaa en Muhu 72 West-Estland: Het pittoreske eiland Hiiumaa 73 West-Estland: Cultuur, natuur en rust op Kihnu, Ruhnu en Vormsi 74 Zuid-Estland: Introductie + Top Zuid-Estland: Tartu, de stad van het grote gedachtengoed 76 Zuid-Estland: De Old Believers aan Peipsi Lake 77 Zuid-Estland: Eeuwenoude Setocultuur 78 Zuid-Estland: Natuurtours en wandelingen 79 Zuid-Estland: Gele vensters van National Geographic ESTLANDSPECIAL Kijk op

4 Melissa Sullivan, Shutterstock Tallinn: De ideale City Break TEKST Jaap van splunter Op slechts 83 kilometer ten zuiden van Helsinki ligt aan de Golf van Finland de bestuurlijke, politieke en financiële hoofdstad van Estland, Tallinn. De sfeervolle oude en middeleeuwse binnenstad van Tallinn is uniek en biedt tal van geheimen, zoals te verwachten valt van een duizendjarige stad die bekroond is met een plekje op de lijst van Werelderfgoederen van de UNESCO. Ge- zien de stormachtige geschiedenis van de stad is het voortbestaan van de oude stadsdelen haast een wonder te noemen. Naast de unieke architectuur en cultuur staat Tallinn ook bekend als een bruisende-, trendy- en hightechstad, waar het even vanzelfsprekend is dat er vrijwel overal draadloos internet beschikbaar is. Naast de middeleeuwse binnenstad heeft de stad ook andere wijken, allen met z n eigen karakter en dynamiek. Denk bijvoorbeeld aan het Kadriorg Park uit de tsaristische tijd, het serene strand van Pirita of de unieke, vroeg-twintigste eeuwse houten huizen van Kalamaja. Een modern winkel- en zakencentrum vervolmaakt het plaatje van Tallinn, waarbij oud en nieuw op een natuurlijke wijze samenkomen. En doordat de stad vrij compact is, is het een ideale stad om te verkennen. Eigenlijk vormt Tallinn de ideale City Break! n Top 10 Tallinn 1. De middeleeuwse oude binnenstad. Tallinn s ommuurde binnenstad heeft een unieke verzameling van middeleeuwse gebouwen. In 1997 onderkende de UNESCO deze unieke verzameling en riep de binnenstad uit tot Werelderfgoed. 2. Estonian History Museum. Gehuisvest in de prachtige vijftiende eeuwse Great Guild Hall ligt het Estonian History Museum ( 3. Kiek in de Kök en de Bastion Tunnels. Diegenen die geïnteresseerd zijn in stadswallen en verborgen tunnels, moeten zeker een bezoek brengen aan de beroemdste stadswaltoren Kiek in de Kök, waar ook de ingang tot de Bastion Tunnels is te vinden ( 4. Sint-Olafskerk (Oleviste Kirik). Deze kerk is absoluut mooi, maar hier kom je vooral om de trappen van het hoogste gebouw van Tallinn te beklimmen en te genieten van een panoramisch uitzicht ( 5. Sint-Nicolaaskerk (Niguliste Kirik). De majestueuze Sint-Nicolaaskerk is vernoemd naar de patroonheilige en beschermer van zeelieden ( 6. Seaplane Harbour. In een prachtige hangar in Kalamaja ligt het unieke maritieme museum en zeecentrum ( 7. Kadriorg Palace en Park. Het paleis werd in 1718 gebouwd door Peter de Grote als een zomerresidentie voor zijn vrouw, Catherine I. Tegenwoordig ligt hier het Estonian Art Museum ( KUMU Art Museum. Het meest vooraanstaande kunstmuseum van het land herbergt kunst uit twee perioden: van de achttiende eeuw tot de Tweede Wereldoorlog en de Sovjetperiode van ( 9. Tallinn Tv-tower. Om het beste uitzicht over de stad te zien, is een bezoek aan de in de jaren tachtig gebouwde Tv-toren een absolute aanrader ( 10. Estonian Open Air Museum. In dit openluchtmuseum bevindt zich een unieke verzameling van achttiende tot twintigste eeuwse boerderijen, windmolens, kapelletjes en scholen, waarbij mensen in klederdracht oude beroepen demonstreren ( Facebook: VisitTallinn 56 - Kijk op

5 Tallinn: Culinaire verkenningstocht Genieten van Estonian flavours in kwaliteitsrestaurants, borsjt in zo maar een café, of zonder menukaart dineren in een huiskamerrestaurant. Culinair Tallinn is veelzijdig en de Estlandse keuken is er volop aanwezig. TEKST Niels Bakker Wie door het oude centrum van Tallinn wandelt, kan er gewoon soms letterlijk niet omheen: hier is voor de gemiddelde bezoeker genoeg keuze om lekker te eten voor een heel redelijke prijs. Het barst in de middeleeuwse straatjes van de restaurants, waar ze vaak niet alleen toeristenmenu s serveren, maar ook Estlandse specialiteiten. Niets mis mee, maar Tallinn heeft op culinair gebied veel meer in huis. De traditionele Estlandse keuken is daarbij momenteel weer helemaal terug in de stad. Verse en lokale producten en ingrediënten is de trend in veel kwaliteitsrestaurants en als je je smaakpapillen wilt trakteren, moet je dat echt eens proberen. Flavours of Estonia De Esten weten dat hun keuken zich kan meten met de Europese top en hangen dat nu ook geheel terecht aan de grote klok. Speciaal daarvoor werd het Flavours of Estonia-programma ontwikkeld, waarmee de Estlandse keuken verder wordt verfijnd, ontwikkeld en gepromoot. Onderdeel van het programma is een nationale top vijftig van restaurants. In de top tien daarvan bevinden zich Kaarel Mikkin, Visit Estonia Smikkelen in restaurant Leib maar liefst zeven restaurants in Tallinn. Waar moeten we naartoe om van die Estlandse smaken te genieten? Leib, MEKK, Ö, Neh en Aed. Het klinkt misschien wat kortaf, maar het zijn toprestaurants met een uitstekende Estlandse keuken. Huiskamerrestaurant Een echte secret place om eens een keer heerlijk te eten op een bijzondere plek is huiskamerrestaurant Mull aan de Sulevimägistraat 5 in het oude centrum. Je kunt hier alleen op afspraak eten, maar dan staat je ook een bijzondere avond te wachten. Kokkin en model Beatrice zwaait de pollepel in dit sfeervolle huiskamerrestaurant. Ze kookt doorgaans alleen als er meer dan acht personen gereserveerd hebben. Als je het geluk hebt te mogen aanschuiven, krijg je fantastisch eten voorgeschoteld. Een menukaart is er overigens niet. Beatrice ontvangt haar gasten met een glaasje champagne en duikt vervolgens de keuken in om je te verrassen met schalen vol heerlijkheden. Absoluut een aanrader, ondanks het nogal hoge prijskaartje. Kalamaja Ook even buiten het centrum is wat te beleven op culinair gebied en dan speciaal in de trendy wijk Kalamaja. In deze mooie visserswijk met de oude houten huizen vind je veel trendy eetcafés. Aanraders in Kalamja zijn Klaus, F-Hoone, Moon en Sesoon. Heerlijk eten, niet duur en midden in trendy Tallinn. Wat wil een mens nog meer? n Lauri Laan, Visit tallinn ESTLANDSPECIAL Kijk op

6 !ESTLANDSPECIAL Toomas Volmer, Visit Estonia Tallinn: De middeleeuwse oude stad Tallinn Old Town Days Estland heeft vele overheersers gekend, maar vanaf 1991 is het Baltische land onafhankelijk. Ondanks, of misschien wel door deze buitenlandse overheersing is de middeleeuwse hoofdstad Tallinn goed bewaard gebleven; een Werelderfgoed waardig. TEKST JAAP VAN SPLUNTER FOTOGRAFIE JAAP VAN SPLUNTER & Toomas volmer, visit Estonia Tallinn bestaat uit acht stadsdelen, maar de absolute toeristische nummer één is de prachtige oude, middeleeuwse binnenstad, bestaande uit de bovenstad Domberg (Toompea) en de ommuurde benedenstad. Niet voor niets prijken deze op de UNESCO-lijst van Werelderfgoederen. Het meest opvallend zijn de stadswallen, waarvan een deel te beklimmen is. De bekendste stadswaltoren is de Kiek in de Kök, waarvan de naam uit het Nederduits komt en verwijst naar het feit dat je vanuit de toren rechtstreeks in de keukens van de mensen kon kijken. Vanuit hier kun je ook de fascinerende tunnels van Tallinn bezoeken, die in de zeventiende eeuw door de Zweden werden gegraven om de stad te beschermen. De benedenstad was oorspronkelijk het domein van koop- en ambachtslieden, met als kloppend hart het Raadhuisplein met het gotische Raadhuis (Raekoja), waarvan de achthoekige toren het symbool van de stad is. Verspreid door de binnenstad liggen bovendien fraaie koopmanshuizen, zoals De Drie Gezusters, die een koopman in de vijftiende eeuw voor zijn drie dochters liet bouwen. De benedenstad is ook gezegend met fraaie kerken, waaronder de Sint-Nicolaaskerk (Niguliste Kirik), Sint-Olafskerk (Oleviste Kirik) en de Heilige-Geestkerk (Pühavaimu Kirik). Flinke klim Na een flinke klim bereik je de bovenstad Domberg (Toompea). Hier bevindt zich het Slot, dat in 1770 in opdracht van 58 - Kijk op

7 Catharina de Grote werd gebouwd en verschillende reconstructies heeft ondergaan in de loop der eeuwen. Tegenwoordig is het de zetel van het parlement en de regering van Estland. Vlakbij staat de Domkerk (Toomkirik), maar het meest tot de verbeelding spreekt toch wel de Russisch-orthodoxe Alexander Nevskikathedraal, duidelijk herkenbaar aan zijn uivormige koepels. Indrukwekkende musea In de vele musea die Tallinn rijk is, wordt uitgebreid stilgestaan bij de diverse overheersers, die het land heeft gekend. Na de herwonnen onafhankelijkheid in 1991 en de aansluiting bij de NAVO en Europese Unie in 2004 is de rust hopelijk voor lange tijd teruggekeerd in het land en deur om het benodigde te brengen. Pas toen de Russen na de onafhankelijkheid van Estland het hazenpad hadden gekozen, bleek hoe dit meer dan klantvriendelijke optreden mogelijk was: het westerse zijn hoofdstad. Twee musea springen eruit. hotel zat boordevol met Het Museum of Occupations (www. okupatsioon.ee) geeft een indrukwekkend overzicht van de bezettingstijd. Het meest hilarische museum echter is het KGB-museum in het Sokos Hotel Viru. Als gast van het hotel, dat in 1972 door de Sovjet-Unie werd gebouwd om toeristische inkomsten mee te pikken, moest je in de badkamer niet hardop je beklag doen over het gebrek aan toiletpapier, want binnen twee minuten klopte een medewerker van het hotel aan de kamer- afluisterapparatuur. En als je de lift naar de bovenste verdieping neemt, blijkt die niet de bovenste te zijn. Via verschillende trappen bereik je namelijk de geheime 23ste verdieping, ooit het domein van de KGB. Het is net alsof je in een oude James Bondfilm terechtkomt. De kamer staat volgepropt met afluisterapparatuur. Hou er wel rekening mee, dat je dit museum alleen op afspraak kunt bezoeken. Het Museum of Occupations kun je daarentegen zonder afspraak bezoeken. De fantastische kerstmarkt op het Raadhuisplein Het uitzicht over de ommuurde benedenstad Festivals en markten Tallinn staat ook bekend om zijn vele festivals en markten, met name in de oude stad en in de directe omgeving. Gedurende de zomermaanden vindt er elke woensdag op het Raadhuisplein een handwerkmarkt plaats. Eind mei, begin juni eisen de Tallinn Old Town Days de aandacht, waarmee het begin van de zomer wordt gevierd. Verspreid over de oude binnenstad vinden er allerlei culturele festiviteiten plaats, zoals concerten, theatervoorstellingen en tentoonstellingen. In juli vindt één van de grootste festivals plaats: Tallinn Medieval Days. Gedurende deze dagen weerklinkt de sfeer van de middeleeuwen overal in de oude binnenstad, waarbij het Raadhuisplein het epicentrum is. In juli vinden ook de Tallinn Maritime Days plaats, verspreid over de diverse havens van de stad. Afgelopen juli werd zelfs een ware zeeslag tussen vijf schepen nagespeeld. En tot slot is er natuurlijk de kerstmarkt op het Raadhuisplein, ongetwijfeld een van de mooiste kerstmarkten van Noord-Europa. Kortom, vervelen in Tallinn is geen optie! n ESTLANDSPECIAL Kijk op

8 Jaak Nilson Tallinn: De buitenwijken Kadriorg en Pirita Voor wie de hectiek van de stad teveel wordt, zijn er de twee buitenwijken van Tallinn: Kadriorg en Pirita. Hier kun je zonder problemen twee dagen stukslaan met mooie musea, tuinen en paleizen. Of kom even heerlijk bij aan de promenade van Pirita! TEKST JAAP VAN SPLUNTER FOTOGRAFIE Visit estonia Tot in de negentiende eeuw bestond Kadriorg buiten het park voornamelijk uit houten arbeidershuisjes. Dat veranderde, toen zwemmen in de mode kwam en de inwoners van Tallinn het strand van Ka- De buitenwijk Kadriorg grenst in het noordwesten aan de driorg ontdekten. Rijkere burgers lieten er Baai van Tallinn, een deel van huizen bouwen en dat de familie van de de Finse Golf. Nadat Estland tsaar in Kadriorg vakantie vierde, droeg in 1710 veroverd werd door alleen maar bij aan de aantrekkingskracht. het Russische keizerrijk kocht de toenmalige tsaar Peter de Grote in een dal bij tigieuze wijk om in te wonen. Na het ver- Ook vandaag de dag is Kadriorg een pres- Reval (de toenmalige naam voor Tallinn) val van het tsarenrijk diende het paleis als een eenvoudige driekamerwoning. Maar kunstmuseum en (tijdelijk) presidentieel daarbij bleef het niet, want de tsaar gaf de paleis. Tegenwoordig is het voormalige aanzet tot de bouw van het huidige Kadriorgpaleis en een bijbehorende indruk- vooral West-Europese en Russische kunst Kadriorgpaleis een dependance (met wekkende tuin. Peter de Grote liet het in van de zestiende tot de negentiende Italiaanse barokstijl gebouwde paleis in eeuw) van het in 2006 geopende kunstmuseum Kumu (een afkorting van Kun bouwen als zomerresidentie en vernoemde het naar zijn vrouw, Catherine I. stimuuseum), dat op een steenworp afstand ligt (kunst uit Estland van de De meeste Russische heersers bezochten het paleis. De binnenkant van het paleis achttiende eeuw tot nu). Datzelfde geldt onderging een grote renovatie in de negentiende eeuw, toen Tallinn een popu- werd geopend in Iets noordelijker voor het huidige presidentiële paleis, dat laire bestemming werd en vaak werd bezocht door tsaar Nikolai I en zijn familie. zangfestivals plaatsvinden. Eens in de ligt het zangstadion, waar regelmatig vijf Prestigieuze wijk jaar vindt hier het beroemde Estische Zangfeest plaats, dat maar liefst dertigduizend deelnemers en tweehonderdduizend bezoekers trekt. Daarmee is het een van de belangrijkste uitingen van de cultuur en identiteit van Estland. Zet maar alvast in je agenda: het volgende grote Kadriorg Palace Zangfeest (Laulu- ja tantsupidu) zal plaatsvinden van 4 tot 6 juli Pirita Niet ver van Kadriorg ligt de wijk Pirita. Hier werden in 1980 tijdens de Olympische Spelen van Moskou de zeilwedstrijden gehouden. De Sovjets spaarden kosten noch moeite om het stadsdeel tot een paradepaardje om te toveren. Naast maritieme activiteiten vind je in Pirita ook de ruïne van het in 1407 gestichte nonnenklooster, dat is gewijd aan de Heilige Brigitta. Maar er is hier nog zoveel meer te zien en te doen. Zo bevinden zich hier onder meer een fraaie botanische tuin, de beeldbepalende Tv-toren en het Maarjamäepaleis, tegenwoordig een historisch museum. Het twee kilometer lange strand van Pirita is een van de favoriete plekken van de inwoners van Tallinn om hun vrije tijd door te brengen, met z n mooie stranden, gezellige kustlijn, parken en pittoreske vallei van de Piritarivier. n 60 - Kijk op

9 Estland Designhuis Tallinn: Trendy Kalamaja Reimo Võsa-Targsoo Er is geen plek in Tallinn te vinden, die zo bruist en vol verrassingen zit Detail van een houten huis als de trendy wijk Kalamaja. Het oude visserskwartier is hard op weg om de grote trekpleister van Tallinn te worden. TEKST Niels Banner Fotografie Visit Tallinn Café Klaus aan de Kalasadamastraat 8 is een ideaal punt om je bezoek aan Kalamaja te beginnen. De voormalige vlaggenfabriek werd een paar woordig is het provisorisch omgeturnd tot museum. Wie de moed heeft om deze lugubere plek te bezoeken, komt er wellicht verbijsterd en misschien wel geschokt vandaan. De gevangenis is nog in Het ene café is nog hipper ingericht dan het andere en je kunt er voor weinig geld prima eten of een biertje drinken. Enorme hangar jaar geleden verbouwd tot Estonian De- authentieke staat, compleet met wachtto- Dan is de koek nog niet op in Kalamaja, sign House en is hot bij de inwoners van rens, donkere cellen en stapelbedden, want de wijk ligt ook nog eens vlak aan Tallinn. Geen wonder: het eten is er voor- waarop nog beddengoed ligt. Je kunt de zee. En dat betekent strandjes in de treffelijk en bij Klaus druipt het design haast van de muren. Dat is geen toeval overigens, want in hetzelfde pand werken een aantal jonge designers, die proberen in een winkeltje hun creaties aan de man te brengen. Goedkoop is het er niet, maar het zijn wel erg mooie spullen. Pal naast Klaus ligt de zogenaamde Culturele Cauldron (Kultuurikatel), een oud fabrieksterrein dat is omgevormd tot alternatief cultuurcentrum. Jonge inwoners proberen hier een beetje in de stijl van het Kopenhagense Christiania cafés, restaurantjes en cultuurpodia van de grond te krijgen. Het is allemaal nog pril, gevangenis gedurende de zomermaanden en op afspraak gewoon bezoeken, maar het schijnt dat er excursies worden georganiseerd, waarbij je een aantal uren als gevangene wordt behandeld. Veel gekker krijg je het echt niet. Hout en hippe cafés Dan word je gelukkig wat vrolijker van de Tallinn Houses, fraaie houten huizen, die je hier nog volop vindt. De houten huizen werden oorspronkelijk in de jaren twintig en dertig van de twintigste eeuw gebouwd als twee- of drieverdieping-appartementen voor de huisves- buurt, maar de grootste attractie ligt aan de haven. Het Seaplane Harbour Museum bevindt zich aan het eind van Kalamaja en was ooit een enorme hangar voor watervliegtuigen. Dit Europees bekroonde maritieme museum moet je met eigen ogen hebben gezien om te geloven wat de Esten van de betonnen kolos hebben gemaakt. Wie hier voor het eerst een blik werpt op de reusachtige hal van het museum valt de mond open van verbazing. Een verrassing die zijn weerga niet kent. Net als heel Kalamaja eigenlijk. n ESTLANDSPECIAL maar het terrein (waar de Russische cult- ting van de fabrieksarbeiders. Er staan er film Stalker ooit werd opgenomen) heeft absoluut potentie. Patareigevangenis Kalamaja verder inrijdend, kom je iets verderop nog een verrassing tegen. De Patareigevangenis ligt in de wijk en was lange tijd de beruchtste plek van Estland. Tegen- nog ongeveer vijfhonderd in Kalamaja, waarvan tientallen de monumentenstatus hebben. Het maakt Kalamaja tot een gewilde buurt om te wonen, bij vooral jonge inwoners van de stad. Die verjonging van de buurt heeft ook het prettige gevolg dat het in Kalamaja barst van de trendy cafés, de zogenaamde kohviks Kijk op

10 !ESTLANDSPECIAL Viru Bog, een echt moeras Jarek Jõepera Hermansburcht Narva Gadag, Shutterstock Rakvere Castle Noord-Estland: Positief verrassend TEKST Niels bakker FOTOGRAFIE visit estonia Wanneer je de hoofdstad Tallinn verlaat en in oostelijke richting rijdt, kom je in een deel van Estland waar veel te genieten valt. In de eerste plaats vind je hier natuurlijk Lahemaa National Park, een van de mooiste gebieden van het land. Alleen al in dit park kun je moeiteloos een hele zomervakantie doorbrengen. Het noorden heeft echter meer in petto. Er zijn langs de kust prachtige vissersplaatsjes te vinden, waar ook de Esten zelf graag vertoeven. De fraaiste manors en hun schitterende landgoederen vind je ook vooral in het noorden. Manor hopping zou dus zo maar een populaire activiteit kunnen worden hier. Dan heeft het noorden nog de stad Narva in het uiterste noordoosten en het stadje Rakvere onder Lahemaa. Narva is vooral interessant vanwege de Hermansburcht en de alomaanwezige Sovjetarchitectuur. Rakvere is bekend om de prachtige middeleeuwse burcht en het Baltoscandal-theaterfestival. Er gaat dus ook in Estland niets boven het noorden. n Top 10 Noord-Estland 1. Lahemaa National Park. Het grootste, oudste en volgens velen mooiste natuurpark van Estland. 2. De Manors Palmse, Vihula en Sagadi. De drie gezusters liggen vlak bij elkaar jaloers op elkaar te zijn. De manors in Lahemaa zijn van uitzonderlijke schoonheid. 3. Käsmu en Viinistu. Lange lome zomers verdienen het eigenlijk om in Käsmu of Viinistu gevierd te worden. In Käsmu is een fraai zeevaartmuseum gevestigd, in Viinistu een kunstmuseum. 4. Wetland Viru Bog. Een echt moeras, compleet met houten boardwalk en uitkijktorens. Voor in de zomer én in de winter met sneeuwschoenen. 5. Rakvere Castle. Liefhebbers van de middeleeuwen moeten Rakvere op de TomTom intoetsen voor een dag onvervalst middeleeuws vertier. 6. Hermansburcht Narva. Het interessante grensstadje Narva heeft niet veel meer op het gebied van bouwkunst dan Sovjetarchitectuur, maar de burcht maakt veel goed. 7. Altja. Dit authentiek en rustig gelegen dorpje is bekend vanwege de (onlangs gerestaureerde) vissershutten. 8. Baltoscandal. Het roemruchte theaterfestival van Rakvere. Voor de theaterfijnproevers. 9. Jägala-waterval. Niet alleen in IJsland hebben ze mooie watervallen. Estland heeft ook een fraaie: de Jägala-waterval. 10. Rebala Heritage Conservation Area. Een archeologiepark vlak bij Tallinn. tourismnarva.ee 62 - Kijk op

11 Anna Grigorjeva, Shutterstock Noord-Estland: Puur natuur in Lahemaa National Park Anna Grigorjeva, Shutterstock Estland is gezegend met prachtige natuurgebieden en nationale parken. Een van de mooiste parken van het land is ongetwijfeld Lahemaa National Park. Op nog geen anderhalf uur rijden van de hoofdstad Tallinn sta je ineens met je wandelschoenen in de pure natuur. TEKST Niels bakker FOTOGRAFIE Shutterstock Foto: Hanze Over Lahemaa National Park worden in delen, vissen, paardrijden, langlaufen, deze special terecht de nodige lovende wellnessen of gewoon tot rust komen in woorden gesproken. Ook in vorige edities de schier eindeloze natuur. Lahemaa van Nordic Magazine is Estlands oud- moet je gewoon zelf zien en beleven. En ste en grootste nationale park al eens uitgebreid daarom volstaan we voor deze ene keer aan de orde geweest. We moeten met weinig woorden en veel mooie erkennen, dat we wel een beetje verliefd plaatjes. Ga je mee? n zijn geworden op dit prachtig stukje natuur. Lahemaa omvat prachtige natuur, schitterende manors en schilderachtige kustplaatsjes en het park is in alle vier jaargetijden even mooi. Je kunt er schitterend wandelen, fietsen, sneeuwwan- Anna Grigorjeva ESTLANDSPECIAL Kijk op

12 !ESTLANDSPECIAL De molen bij Vihula Manor Jarek Jõepera, Visit Estonia Noord-Estland: Logeren op een landgoed Van Estlands kroonjuwelen zijn de zogeheten manors misschien wel het meest kostbaar. Over het hele land verspreid zijn er vanaf de twaalfde eeuw meer dan duizend van deze adellijke landgoederen gebouwd en dat is uniek in Europa. In Nationaal Park Lahemaa liggen drie van de mooiste: Palmse, Vihula en Sagadi. TEKST & FOTOGRAFIE Niels bakker Nationaal Park Lahemaa is ook zonder die prachtige landgoederen al een ware parel. Het grote natuurgebied is gezegend met een prachtige kustlijn en fraai coulissenlandschap met wetlands, bossen en velden. Het is hier heerlijk fietsen over de smalle, rustige wegen. Maar als kroon op dit bijna koninklijke landschap zijn daar ook nog de manors, de landgoederen met letterlijk kastelen als boerderijen. De manors hebben een lange, rijke geschiedenis achter de rug, die deels terugvoert naar de late middeleeuwen. Niet alle gebouwen zijn helaas even goed bewaard gebleven, zeker niet in de Sovjetperiode, maar in de loop der tijd zijn ook vele manors gerestaureerd en omgebouwd tot schitterende gastenverblijven. Palmse Nergens komen deze manors mooier voor de dag en passen ze beter in het landschap dan in Lahemaa. Dat geldt zeker voor Palmse Manor. Dit landgoed is eigenlijk een groot openluchtmuseum, waarbij veel gebouwen een gastenfunctie hebben gekregen. De destilleerderij is hier bijvoorbeeld verbouwd tot hotel/restaurant en de oude ossenstal is tegenwoordig een grand café, waar regelmatig feestjes en De fraaie tuin bij Palmse Manor trouwerijen worden gehouden. Het kasteel zelf ligt iets verderop te pronken met een orangerie en enkele prieeltjes als directe buren. Wie hier logeert en rondwandelt, voelt zich meer zonnekoning Lodewijk XIV dan zomaar toerist. Vihula Vihula Manor ligt op maar een paar kilometer van Palmse en ook daar is het geen straf om te verblijven. Het landhuis maakt misschien wat minder indruk dan het statige Palmse, maar Vihula heeft dan wel weer een prachtige antieke molen en een dromerige oprijlaan. De specialiteit van dit landhuis is de uitgebreide spa, waar je kunt stomen, je kunt laten masseren of heerlijk in de sauna kunt zitten tot je er herboren uitkomt. Sagadi Sagadi Manor is de allermooiste van de drie landjuwelen. Het statige gebouw met het enorme gazon dat ervoor ligt en het eigenaardige roze poortgebouw van de verbouwde paardenstallen; het is hier helemaal af. Sagadi is vaak als filmlocatie gebruikt, vertelt manager Krista Keedus. Filmdecor of niet, ook als je geen filmster bent, ben je van harte welkom om hier te overnachten. Weliswaar slaap je dan in de comfortabel verbouwde paardenstallen, maar toch. Een nachtje Sagadi doet bijna adellijk bloed door je aderen stromen. En dan beleef je Lahemaa toch net even iets anders. n Kijk op

13 Noord-Estland: Middeleeuws Rakvere Het kasteel van Rakvere Rakvere, in het noordoosten van Estland, heeft een aantal attracties, dat een bezoek aan het stadje meer dan rechtvaardigt, zoals het theaterfestival Baltoscandal, de moderne spa in het Aquahotel of het futuristische stadsplein in het centrum. Grootste trekpleister is echter onomstreden de burcht, die al sinds mensenheugenis over Rakvere waakt. Hier herleven de middeleeuwen. TEKST & FOTOGRAFIE Niels bakker Op de vraag van de Finse toerist waar de oude binnenstad van Rakvere is, heeft kasteelgids Siim Soots een kort antwoord: Die is er niet. Rakvere heeft inderdaad geen oude historische binnenstad. De Pikkstraat is het oudste gedeelte van het stadje, waar een aantal oude huizen en winkels te vinden is. Ook van het plein in het centrum moet Rakvere het niet echt hebben, hoewel het stadsbestuur er nog wel iets van heeft geprobeerd te maken. En dat is nog best aardig gelukt. Het futuristisch ogende plein heeft met de grote gele lampen en fontein iets fris en vrolijks over zich. Kleinste theaterstad Rakvere profileert zich ook graag als kleinste theaterstad van Europa. Op zich koop je daar niet veel voor, maar het daaraan vastgekoppelde kunst- en theaterfestival Baltoscandal is wel degelijk een terechte claim to fame. De moderne spa van Rakvere behoort ook tot de landelijke top, maar daarna moet je toch echt hoognodig naar de middeleeuwse burcht van Rakvere, het letterlijke en figuurlijke hoogtepunt van de stad. Middeleeuwen De Esten hebben het gerestaureerde kasteel op een leuke manier omgevormd tot een middeleeuwse attractie. Een heel team verklede lieden staat daarbij klaar om je een dag lang onder te dompelen in middeleeuwse sferen en daar slagen de jongelui goed in. Je kunt kijken naar riddertoernooien, de wapensmid in actie zien of meedoen aan zwaardgevechten of boogschieten. Best vermakelijk natuurlijk, maar één attractie springt er toch wel uit: de Estse kasteelbewoners hebben een deel van de burcht gereserveerd als heus bordeel en dat hadden we nog nooit ergens anders gezien. Hamburg heeft de Reeperbahn, legt Siim doodserieus uit, wij hebben onze eigen rosse buurt. In fraaie middeleeuwse letters staan op de houten deuren de namen gekalligrafeerd van de dames van plezier, die hier blijkbaar op je zitten te wachten. Of toch ook niet, want kloppen op de deur geeft geen reactie. Logisch Middeleeuws vertier in het kasteel van Rakvere toch?, zegt Siim. Het is midden op de dag. Dan slapen de dames nog. Zo ging dat in de middeleeuwen! n ESTLANDSPECIAL Kijk op

14 !ESTLANDSPECIAL De imposante Hermansburcht Noord-Estland: Narva, grensstad met Rusland De Ivangorodburcht ligt aan de Russische zijde van de Narvarivier Ooit was het de barokke parel van de Oostzee, maar in de Tweede Wereldoorlog werd het bijna geheel verwoest. Narva, aan de uiterste noordoostgrens van Estland, heeft veel te lijden gehad in haar lange bestaan. En dat heeft zo zijn sporen nagelaten. TEKST Niels bakker FOTOGRAFIE shutterstock Van het glorieuze Narva uit het verleden is hoegenaamd niets meer over. En dat terwijl de stad in lang vervlogen tijden een gouden toekomst tegemoet leek te gaan. Narva kreeg in 1345 stadsrechten van de Deense kroon. In de eeuwen daarna groeide het uit tot een belangrijke handelsstad. Narva was een scharnierpunt tussen Europa en het Russische achterland en daarvan profiteerde de stad volop. In de achttiende eeuw was de stad op haar hoogtepunt en stond het bekend als De barokke parel van de Oostzee. Totdat Narva in de Tweede Wereldoorlog onder vuur kwam te liggen van zowel Russen als Duitsers. In 1944 werd de stad zwaar gebombardeerd door het Rode Leger. Wat er daarna nog overeindstond, werd door terugtrekkende Duitse troepen vakkundig platgebrand. Sovjetarchitectuur Na de oorlog moest Narva zo ongeveer vanaf de grond worden opgebouwd. Resultaat hiervan was, dat de stad een klassiek voorbeeld werd van typische naoorlogse Sovjetarchitectuur. De stad is er letterlijk mee volgebouwd en is zodoende voer voor architectuurgeïnteresseerden. Is er dan helemaal niets meer over van het eens zo indrukwekkende Narva? Toch wel, want de imposante Hermansburcht staat er nog steeds. Het kasteel, daterend uit de dertiende eeuw, heeft menig oorlog overleefd en is tegenwoordig de bestbewaarde vesting van Estland. Aan de overkant van de Narvarivier staat de Ivangorodburcht, eenzelfde soort vesting. Deze is echter van de Russen. Volgens vele Esten lijkt het er overigens op dat Narva ook eigenlijk bij Rusland hoort, want maar liefst negentig procent van de inwoners is van Russische afkomst. Narva-Jõesuu De Hermansburcht herbergt tegenwoordig ook het historisch museum van Narva en is een bezoek meer dan waard. Iets boven Narva, aan de Finse Golf, ligt de populaire badplaats Narva-Jõesuu. Het stadje aan de monding van de Narvarivier is al sinds de negentiende eeuw een belangrijke badplaats. Russen uit St. Petersburg kwamen vroeger al graag naar deze plek, die ze de Nordic Riviera noemden. Ook vandaag de dag is Narva-Jõesuu populair bij badgasten. Het is nog steeds een echte vakantiebestemming met mooie stranden en vele spa s. De zomer kom je hier dus prima door. n Kijk op

15 Het KÄSMUzeevaartmuseum Noord-Estland: De kustplaatsjes van Lahemaa In het noorden van Estland ligt Lahemaa, het oudste en grootste nationale park van Estland. Dit land van baaien omvat niet alleen natuurschoon, maar herbergt ook een paar schilderachtige kustplaatsjes. TEKST Niels bakker FOTOGRAFIE EAS, Visit Estonia Vanuit de hoofdstad Tallinn is het een goed uur uur rijden naar Lahemaa. Het land van baaien is een geschenk van de natuur, dat niet alleen de Esten, maar ook de vroegere Russische elite maar al te graag in dank aanvaardden. Vooral in de zomermaanden is Lahemaa nog steeds in trek. Dat komt niet alleen door de lommerrijke natuur die je hier volop vindt, maar zeker ook door de prachtige kustlijn, die het natuurpark omzoomt. De Finse Golfkust is hier grillig, met zoveel baaien en inhammen dat je op den duur geen idee meer hebt waar je precies bent. Strandjes vind je hier als het Pärispea-schiereiland niet meer dan een gehucht. Het heeft maar 150 inwoners, maar voor zo n kleine nederzetting heeft het opmerkelijk veel te bieden. De gekleurde houten huizen zijn al een attractie op zich, maar het museum van de voormalige minister van buitenlandse zaken, manager van ABBA en kunstverzamelaar Jaan Manitski is de grote trekpleister van het dorp. Het museum heeft een opmerkelijk kofferkunstwerk voor de deur liggen, maar exposeert ook zo n zeshonderd schilderijen, waarbij vooral de zaal met moderne kunst indruk maakt. De veelzijdige, geboren en getogen Viinistuer Manitski heeft het dorp nistu. KÄSMU werd bekend door de vele zeekapiteins, die hier in de loop der tijd met hun families woonden. Het dorp was beroemd om de uitmuntende scheepsbouw die hier plaatsvond en ook de plaatselijke maritieme school stond uitstekend aangeschreven. Al die kapiteinsfamilies woonden in prachtige grote houten huizen, waarvan er nog een paar in KÄSMU te vinden zijn. De maritieme school is sinds 1993 door kapiteinszoon Aarne Vaik omgebouwd tot zeevaartmuseum. Het museum staat bomvol met van alles en nog wat over zeevaart en is onmiskenbaar een van de pareltjes van Lahemaa. De prachtige ligging aan de ESTLANDSPECIAL je goed zoekt wel degelijk, maar de kust ook nog eens een theater van formaat ge- Erubaai en het jaarlijkse festival Viru is toch vooral bezaaid met talloze grote schonken. Zelfs vanuit Tallinn komen ze Folk maakt KÄSMU al met al tot een on- en kleine zwerfkeien, die duizenden ja- graag naar Viinistu om hier voorstellin- weerstaanbaar oord om te bezoeken. n ren geleden aanspoelden. gen op een unieke locatie bij te wonen. Viinistu Die droomkust wordt ook nog eens prachtig opgeluisterd door de mooie dorpjes die hier liggen. Zo is Viinistu op KäsmU Op het schiereiland naast Pärispea ligt KÄSMU en dit zogeheten Captains Village is eigenlijk nog bijzonderder dan Vii Kijk op

16 !ESTLANDSPECIAL Toomas Tuul West-Estland: De Baltische eilanden, en meer! TEKST JAAP VAN SPLUNTER FOTOGRAFIE Visit estonia Het westen van Estland heeft de liefhebber van zon, strand, wellness en cultuur veel te bieden. Niet voor niets ontvluchten de inwoners van Tallinn massaal de stad, zodra de vakantie aanbreekt en het zonnetje doorbreekt. Maar ook steeds meer buitenlanders weten West-Estland steeds beter te vinden. In Estlands zomerhoofdstad Pärnu liggen de mooiste stranden en is er voldoende avondvertier te vinden na een dagje bruinbakken. De regio staat ook bekend om zijn wellness, kuuroorden en gezondheidscentra. Of het nu de geneeskrachtige modderbaden in kuuroorden zijn of de ongekende spamogelijkheden, zowel Esten als buitenlanders zijn hier bijna kind aan huis; zeker vanwege de nog relatief gunstige prijzen, die hier gelden. De euro mag dan in Estland zijn ingevoerd, maar het prijsniveau is nog ouderwets laag. Pärnu en Haapsalu gelden als de uitvalsbases voor een bezoek aan de Koguva Village op Muhu Baltische eilanden voor de kust. Saaremaa en Muhu zijn de bekendste en makkelijkst bereikbare eilanden, maar ook de wat verder gelegen eilanden zijn een bezoek meer dan waard. Geniet bijvoorbeeld van de traditionele cultuur van het UNESCO- Werelderfgoed Kihnu, de unieke Estse muziekgeschiedenis op Hiiumaa en de Zweedse cultuur en historie op Vormsi. De Baltische eilanden wachten! n Top 10 West-Estland 1. Historische plaatsen Kuressaare, Haapsalu and Pärnu. In de deze drie plaatsen vind je prachtige stranden, fascinerende architectuur en kuuroorden ( Hiiumaa Island. Als je zoekt naar een plek waar het rustig en vreedzaam is, ver weg van de hectiek van de stad, dan is dit de plek om te zijn ( Kihnu Island. Kihnu Island is een zeven kilometer lang en ruim drie kilometer breed UNESCO-Werelderfgoed, waar verleden en heden samenkomen (visitparnu.com/en/visitor/kihnu, www. rannatee.ee). 4. Spahotels en geneeskrachtige modder. De werking van geneeskrachtige modder werd in 1824 ontdekt in Saaremaa, waarna de hele regio zich heeft ontwikkeld tot een toplocatie voor spa s en kuuroorden ( 5. Kastelen en manors. In Kuressaare, Saaremaa vind je het enige volledig bewaard gebleven Middeleeuwse kasteel van het Baltische gebied, terwijl in Haapsalu bij volle maan een Witte Dame in het venster van de doopkapel verschijnt ( Vuurtorens en windmolens. De vuurtoren van Kõpu is s werelds oudste nog in gebruik zijnde vuurtoren. De windmolen van Angla op Saaremaa is een van de vele mooie windmolens die in deze regio te vinden zijn ( Nationale parken van Soomaa, Matsalu en Vilsandi. De natuur is nadrukkelijk aanwezig in West-Estland, zoals blijkt uit de aanwezigheid van deze drie prachtige nationale parken ( Eilandjes, jachthavens en cultuur. West-Estland biedt de perfecte ervaring voor boot- en zeiltrips langs de fraaie kustlijn. Eilandjes als Vilsandi, Ruhnu, Kihnu, Vormsi en Abruka bieden een romantische en unieke ervaring ( Actieve golfvakanties. West-Estland lijkt te zijn gemaakt voor actieve vakantie, maar een bijzondere vermelding moet toch wel gemaakt worden voor de golfsport, want de golfbanen zijn hier van internationaal niveau ( Familievakanties en culturele evenementen. De culturele evenementen in West-Estland zijn talrijk en maken het gebied zeer geschikt voor familievakanties ( Kijk op

17 West-Estland: Pärnu, zomerhoofdstad van Estland Anneli Tandorf Pärnu met inwoners de vijfde stad van Estland wordt vanwege zijn ligging en talrijke zomerse festivals wel officieus de zomerhoofdstad van Estland genoemd. Het is bovendien een kuuroord met een verleden dat teruggaat tot 1838, toen het eerste kuurbad werd geopend. TEKST JAAP VAN SPLUNTER FOTOGRAFIE Visit estonia De strandboulevard van Pärnu Pärnu herbergt de mooiste stranden van Estland en het is dan ook niet verbazingwekkend dat de stad daardoor is uitgegroeid tot de zomerhoofdstad van het land. Niet alleen de inwoners uit Tallinn trekken en masse naar de stranden om te genieten van de zon, ook veel toeristen uit met name de buurlanden Finland, Zweden en Duitsland weten de weg inmiddels goed te vinden. Behalve als badplaats staat de stad ook bekend als spa-mekka met mooie hotels, waar allerlei gezondheidscentra met massages en modderbaden worden aangeboden. Door de relatief lage tarieven die worden berekend, we- nog regelmatig plaatsvinden. Pärnu herbergt diverse mooie bouwwerken, die een bezoek meer dan waard zijn. Het oudste bouwwerk is de Rode Toren (Punane torn), die deel uitmaakte van de oude stadsmuur. Ook van de door de Zweden aangelegde jongere vestingwerken zijn nog gedeelten over, waaronder de Tallinner Poort (Tallinna värav) uit De voornaamste straat van de stad, de Rüütli, kwam ook onder Zweeds bewind tot stand, inclusief het voorname huis van de koopman Christian Heinrich Mohr. Hier overnachtte tsarina Catharina de Grote in Zij schonk de stad de orthodoxe Catharinakerk (Katariina Kirik), die aan haar is opgedragen. Iets ou- De Art Nouveau Ammende Villa twintigste-eeuwse monumenten: de Villa Ammende uit 1905 in jugendstil en het Toomas Tuul ESTLANDSPECIAL ten met name de buitenlandse toeristen der is de Elisabethkerk (Eliisabeti Kirik), uit 1937 daterende Strandhotel (Ranna- de spacentra goed te vinden. een van de belangrijkste barokkerken in hotell). In 1838 werd de eerste spa ge- Mooie bouwwerken Estland, die haar naam kreeg ter ere van tsarina Elisabeth. opend en tegenwoordig is Pärnu een spaen kuuroord van internationale allure. n De stad werd gesticht in 1251 en was gedurende de middeleeuwen een van de belangrijkste Hanzesteden. Deze periode wordt nog steeds gekoesterd in Pärnu, zoals blijkt uit de Hanzefestivals die hier Kuurdistrict Het kuurdistrict van de stad bevindt zich ten zuiden van het historische centrum aan zee. Hier staan enkele opvallende Kijk op

18 !ESTLANDSPECIAL Het centrum van Haapsalu West-Estland: Kuuroord Haapsalu Haapsalu heeft een bewogen geschiedenis achter de rug. Van Bisschoppelijke zetel, tot kuuroord, verboden stad en weer kuuroord. Na de onafhankelijk van Estland in Foto: Jarek Jõepera 1991 heeft Haapsalu zich ook ontwikkeld tot een belangrijke toeristische bestemming. TEKST JAAP VAN SPLUNTER FOTOGRAFIE Visit Estonia Haapsalu kwam tot ontwikkeling toen het in 1279 de zetel werd van de bisschop van Saare- Lääne. De ommuurde ruïne van de bisschoppelijke burcht getuigt van deze vroegere status. Binnen de muren bevindt zich ook de aan Sint-Nicolaas gewijde domkerk, die in de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd werd en inmiddels is hersteld. Het is de grootste eenbeukige kerk in het Baltische gebied. De kerk is het middelpunt van een van de grootste folkloristische spektakels van Estland, waarbij jaarlijks bij volle maan in augustus een Witte Dame in het venster van de doopkapel verschijnt. Kaarel Mikkin Geneeskrachtige modder Haapsalu raakte in de veertiende eeuw in verval, toen de bisschopszetel naar Kuressaare op het eiland Saaremaa werd verplaatst. Pas in de negentiende eeuw leefde het weer op, toen de geneeskrachtige werking van modder in 1825 nieuwe perspectieven bracht en het een belangrijk kuuroord werd. Het was de militaire arts Carl Abraham Hunnius, die als eerste een kuurcentrum opende dat een grote internationale reputatie zou krijgen. Beroemde kuurgasten Vanuit het relatief dichtbijgelegen Sint-Petersburg werd het door velen bezocht, waaronder de componist Pjotr Iljitsj Tsjaikovski. Zijn vroege pianostukken Souvenir de Hapsal (1867) herinneren aan zijn verblijf in deze plaats. Een andere beroemde kuurgast was de Russische tsaar, voor wie het treinstationnetje van Haapsalu in 1906 werd voorzien van een monumentale, houten perronoverkapping. Op dat moment was het 216 meter lange perron van het station het langste ter wereld. Het station is inmiddels niet meer in gebruik en herbergt tegenwoordig een spoorwegmuseum. Verboden gebied Voor de Tweede Wereldoorlog was Haapsalu het culturele centrum van de Zweedse gemeenschap van Estland, die op verschillende plaatsen aan de Estse westkust en op de eilanden woonde, maar onder de Sovjets werd verdreven. Een klein museum is aan hun geschiedenis gewijd. Na de Tweede Wereldoorlog werd Haapsalu door de Sovjet-Unie uitgeroepen tot verboden gebied, en dit betekende feitelijk ook het einde van de status van internationaal kuuroord. Onafhankelijkheid Na de onafhankelijkheid van Estland in 1991 is Haapsalu echter weer helemaal terug en heeft zich inmiddels tot een belangrijke toeristische plaats en kuuroord ontwikkeld. Het is heerlijk om rond te dwalen door het stadje, dat grofweg uit twee delen bestaat: het middeleeuwse deel omvat een kasteel en tal van bouwwerken in de straten Kooli, Jaani, Vee, Linda, Rüütli en Väike-Mere, en het resortdistrict van begin twintigste eeuw biedt naast de kuurresorts ook de fraaie Promenade met zijn houten Kurhaus en oude stadsparken. n 70 - Kijk op

19 West-Estland: Saaremaa en Muhu De eilanden van Estland staan bekend om hun authentieke eilandcultuur, traditionele bevolking en prachtige landschap. De bekendste en meest toegankelijk eilanden zijn Saaremaa en Muhu, waar het verleden en heden naadloos in elkaar overgaan. TEKST & FOTOGRAFIE JAAP VAN SPLUNTER Voor meer informatie zie: Saaremaa en Muhu zijn de populaire vakantiebestemmingen voor de Esten. Niet verwonderlijk, want de unieke combinatie van cultuur, natuur en uitstekende voorzieningen maakt het fascinerende plekken. Het respectievelijk grootste en op twee na grootste eiland van Estland is bovendien via het veer uitstekend bereikbaar en beide zijn onderling ook nog eens met een dam verbonden. Kortom: je krijgt twee eilanden bijna voor de prijs van één. Saaremaa Is de naamgeving van Saaremaa eiland niet bepaald spannend, dat geldt niet voor de rest van deze bestemming. Vervelen is hier geen optie, waarbij wandelen, fietsen en paardrijden de hoofdactiviteiten zijn. Maar ook een bezoek aan de vele kleine dorpjes en oude kerken (Valjala, Karja, Pöide, Kaarma), de karakteristieke windmolens, het natuurgebied Vilsandi, de steile rotsen bij Panga gebied. Het kasteel werd in 1384 voor het eerst genoemd en herbergt tegenwoordig een museum. Muhu Muhu is sinds 1896 met het buureiland Saaremaa verbonden met een dam, waarover een weg loopt. Desondanks voelt Muhu anders dan grote broer Saaremaa. De historische kerk van Muhu, de Catharinakerk uit 1267, bevindt zich midden op het eiland in Liiva. In Koguva Village aan de westkust is in het geboortehuis van de schrijver Juhan Smuul een etnografisch ESTLANDSPECIAL en de meteorietkrater bij Kaali zijn museum gevestigd. Bovendien verplichte kost. Dé bezienswaardigheid vind je hier het best gepreserveerde van Saaremaa is echter de hoofdplaats negentiende-eeuwse dorpje van Kuressaare, ontstaan rond een burcht en Estland. Het is hier heerlijk wandelen al sinds jaar en dag bekend als kuuroord. tussen de oorspronkelijke huizen en Het meest prominente gebouw is niet boerderijen op het openluchtmuseum. De Catharinakerk bevindt zich in Liiva, Muhu verrassend het bisschoppelijke kasteel, het enige volledig bewaard gebleven Je voelt je hier ver weg van de bewoonde wereld en hebt echt het Middeleeuwse kasteel van het Baltische gevoel alsof je teruggaat in de tijd. n Kijk op

20 !ESTLANDSPECIAL Embit Michelson West-Estland: Het pittoreske eiland Hiiumaa Het zal moeilijk zijn om een plek te vinden in Estland, die pittoresker is dan het eiland Hiiumaa. Hier geniet je van lange zandstranden, slaperige plaatsjes en dichte bossen. Bovendien staan de mensen op Hiiumaa bekend als vreedzaam, tolerant en gezegend met de nodige zelfspot. TEKST JAAP VAN SPLUNTER FOTOGRAFIE Visit estonia De vuurtoren bij Sõru Hiiumaa, in het Ests hiid (heilig bos) en maa (land) is het op een na grootste eiland van Estland en vormt een geheel met het kleinere Kassari, dat door middel van twee dammen met Hiiumaa is verbonden. De circa tienduizend inwoners wonen voor een groot deel in Kärdla, de hoofdplaats. Het hoogste punt van het eiland (68,5 meter) ligt op het westelijke schiereiland Kõpu, waar zich ook de voornaamste bezienswaardigheid van Hiiumaa bevindt: een vijftiende-eeuwse vuurtoren. Natuur en festivals Hiiumaa is ideaal voor natuurliefhebbers. Of je nu houdt van wandelen, zeilen of lekker onthaasten, op het eiland zal de weldadige rust je overvallen. Maar het is niet altijd een en al rust, want de zomermaanden bieden verschillende muziekfestivals, zoals de Hiiumaa Chamber Music Days en de Hiiu Folklore Festivals. De inwoners hebben sowieso iets met muziek, want het eiland speelt een opmerkelijke rol in de Estse muziekgeschiedenis: zowel de vroeg-twintigste-eeuwse componist Rudolf Tobias als de buiten Estland ruim bekende Erkki-Sven Tüür werden er geboren. Bovendien speelt het plaatsje Reigi een hoofdrol in een van Estlands bekendste opera s De dominee van Reigi van Eduard Tubin. Het eiland staat ook bekend om zijn vuurtorens, waarbij zelfs een Lighthouse Tour Book is uitgegeven. Ook al heb je niet de tijd om alle vuurtorens te bezoeken, vergeet in ieder geval niet die van Kõpu, Ristna en Tahkuna. Zweedse geschiedenis Net zoals de meeste eilanden is ook Hiiumaa verschillende keren van eigenaar verwisseld. De Zweden hebben een belangrijke stempel op het eiland gedrukt tussen met name 1563 en 1721, waarna ze door (tsaristisch) Rusland min of meer werden gedwongen om te integreren of te vertrekken naar Zweden. Gelukkig wist een groep Zweden zich staande te houden, met als gevolg dat Hiiumaa ook wel eens klein Zweden wordt genoemd. Deze Zweedse inwoners worden tegenwoordig ook wel aangeduid met aibofolke ( eilandmensen in het Zweeds) of rannarootslased ( Zweden langs de kust in het Ests). Als je geïnteresseerd bent in die Zweedse geschiedenis moet je zeker de Hill of Crosses bezoeken, een eerbetoon aan de Zweden, die gedwongen werden om te vertrekken. Bereikbaarheid Reizen naar Hiiumaa en de andere Estse eilanden vergt wel enige voorbereiding, waarbij de boot een onmisbare schakel is. Houd er wel rekening mee, dat het verstandig kan zijn om in de drukke zomermaanden te reserveren. In de wintermaanden ontstaan er bij sommige eilanden zogenaamde ijswegen, waarbij je over het ijs kunt rijden. n Voor meer informatie zie: Kijk op