Chemie Bachelor of Chemistry / voltijd
Aan de inhoud van deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend. Waar hij staat, bedoelen we ook zij. De meest actuele informatie is te vinden op hsleiden.nl.
Jouw toekomst met Chemie IJzersterke plastics maken, onderzoek doen naar methoden om vervuiling op te sporen en nieuwe geneesmiddelen ontwikkelen. Na een studie Chemie doe je veelzijdig, uitdagend en nuttig werk. Chemie Als scheikunde jouw favoriete vak is, is de opleiding Chemie echt iets voor jou! Chemici zijn nieuwsgierige mensen: ze zijn voortdurend op zoek naar nieuwe stoffen die in het dagelijks leven handig of nuttig zijn. Denk maar eens aan medicijnen, cosmetica, kunststoffen, (schone) brandstoffen en lichtgewicht metalen. Ook houden chemici zich bezig met het onderzoeken van stoffen en het ontwikkelen van nieuwe technieken om dingen aan te kunnen tonen. Bij sporenanalyse in forensisch onderzoek is de kennis van chemici bijvoorbeeld heel belangrijk. Om je op een scheikundige carrière voor te bereiden, leer je op de hogeschool zelf experimenten ontwerpen en uitvoeren in het lab. De benodigde theorie krijg je in hoorcolleges. Je leert samenwerken met andere onderzoekers in projecten, de uitkomst van je experimenten analyseren en deze duidelijk opschrijven in wetenschappelijke rapporten. Chemie in Leiden Chemie in Leiden heeft een uitstekende reputatie: diverse afstudeeropdrachten vielen al in de prijzen. De laboratoria waar je voor een belangrijk deel van je studie werkt, zijn voorzien van moderne apparatuur. Alles is erop gericht je goed voor te bereiden op je loopbaan. Zo worden de opdrachten aangepast aan de nieuwste ontwikkelingen uit de praktijk en weet je hoe het er straks in het echt aan toe gaat. Er is veel begeleiding, maar je bent zelf verantwoordelijk voor je studie. Er zijn voldoende keuzemogelijkheden binnen Chemie in Leiden: je kunt kiezen uit twee specialismen. Door snuffelstages en projecten maak je kennis met toekomstige werkgevers, en het gehele vierde jaar loop je stage bij een universiteit of bedrijf. Een mooie carrière Chemici ontwikkelen onderzoeksmethoden, maken nieuwe stoffen, voeren metingen uit en trekken uit de resultaten de juiste conclusies. Dat kan bij heel veel werkgevers. Misschien wil je graag fundamenteel onderzoek doen en werk je mee aan een oplossing voor het broeikaseffect of een nieuw medicijn bij een universiteit of onderzoeksinstituut. Of je gaat aan de slag bij Akzo Nobel en ontwikkelt een milieuvriendelijke verf die niet bij één regenbui van het kozijn afspoelt. Bij DSM of Unilever kun je onderzoeken hoe voedsel langer fris en gezond blijft. Of je controleert of het Nederlandse water wel veilig is bij het Waterlab. Doorstuderen Na het afronden van je studie Chemie kun je nog verder studeren. Met een hbo-diploma heb je toegang tot een groot aantal masteropleidingen aan verschillende universiteiten. Op dit moment stroomt zo n 10% van onze studenten door naar voornamelijk de Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam en de Universiteit Leiden (UL). Aansluitende masters zijn gericht op een verdere loopbaan in het wetenschappelijk onderzoek, in bijvoorbeeld de materiaalkunde of medicijnontwikkeling. Maar een master kan je ook voorbereiden op een toekomst in beleidszaken, educatie of management. Studenten die doorstroomden werken vaak als promovendus bij een instelling voor wetenschappelijk onderzoek. 3
Wat vindt Duco? Duco van Dalen, student Chemie, zocht een brede opleiding in de bètahoek en kwam al snel uit bij Chemie. De kleinschaligheid van Hogeschool Leiden en het persoonlijke contact met de docenten spreken hem aan: Er hangt hier een leuke sfeer. Tot nu toe is de opleiding vooral heel praktisch. Zo hebben we in het eerste jaar een groot waterproject gedaan: we moesten van slootwater drinkwater maken. Ook heb ik zelf al de stof aspirine gemaakt en geurstoffen. Het leukste vind ik een stof helemaal uitpluizen: welke eigenschappen heeft die stof en hoe reageert die op andere stoffen. Dat is niet altijd zonder gevaar. Ik vind de opleiding prima te doen. We krijgen veel vrijheid en dat vind ik prettig. Mijn docenten hebben me gevraagd of ik iets extra s naast mijn studie wilde doen. Nu werk ik als assistent op mijn oude middelbare school; ik help leerlingen bij de bètavakken. Daarnaast ben ik op de hogeschool studentassistent voor de eerstejaars Chemie. Ik zie mezelf nog wel in de wetenschap belanden. Als ik deze opleiding heb afgerond, dan ga ik zeker verder studeren. 4
Opbouw van de studie De opleiding Chemie is verdeeld in een propedeuse (eerste jaar) en een postpropedeutische fase (laatste drie jaar). Elk studiejaar is verdeeld in vier perioden van elk tien weken. Je werkt aan studieopdrachten en projecten en volgt lessen en instructiecolleges. Uiteraard doe je veel praktijkopdrachten; laboratoriumanalist is namelijk een heel praktisch beroep. Voor deze opleiding geldt een numerus fixus. Kijk voor meer informatie op www.hsleiden.nl/hlochemie. De propedeuse In het eerste jaar leggen we de basis. Je leert veilig werken in een laboratorium, hoe moleculen op elkaar reageren, hoe je simpele moleculen kunt maken en welke eigenschappen bij welke structuren horen. Ook leer je op allerlei manieren aan chemische stoffen en moleculen meten. Studiebelasting Je bent gemiddeld 40 uur per week met je studie bezig. Voor zo n 18 uur zijn er activiteiten gepland op school, de overige tijd deel je zelf in. Je bereidt zelfstandig practica en toetsen voor, schrijft verslagen of overlegt met je projectgroep. Samenwerken hoort erbij. Door het werken aan projecten leer je hoe je dat het beste aan kunt pakken. De benodigde theorie bespreken we in groepjes of klassikaal. Tijdens het practicum werk je individueel, met z n tweeën of in een groepje aan een (project)opdracht. De resultaten van je werk houd je bij in je logboek: het labjournaal. Je krijgt cijfers voor schriftelijke toetsen, verslagen, je houding en kunde in het lab en zo nu en dan voor een presentatie. De opleiding kent ook een verplichte veiligheids-, reken- en taaltoets. 5
Studieadvies en begeleiding Vooral in het eerste jaar word je intensief begeleid. Je hebt een eigen mentor die je adviseert over je studievoortgang en bij wie je terecht kunt voor vragen en eventuele problemen. In het eerste jaar moet je minimaal 48 van de 60 EC (studiepunten) halen. Lukt dat niet, dan krijg je een bindend negatief studieadvies. In dat geval helpen wij je desgewenst een alternatief te vinden. Scoor wel voldoende studiepunten, maar heb je niet alles gehaald? Dan mag je verder met het tweede jaar, met als voorwaarde dat je aan het eind van dat jaar je propedeuse haalt. De postpropedeutische fase In het tweede jaar verdiep je je kennis en proef je vast aan de specialisaties waar je in het derde jaar voor kunt kiezen. In elke periode staat een ander thema centraal. Bijvoorbeeld Synthese & Analyse en Reacties & Mechanismen. In het derde jaar volg je één van de twee specialisaties: Analytische Chemie Chemisch analisten zijn specialisten op het gebied van de (moderne) scheidingsmethoden: spectroscopie, elektrochemie en chemometrie. Studenten met een diploma Chemische Analyse vinden bijvoorbeeld werk bij een forensisch instituut, waterleidingbedrijf, multinational, TNO of een onderzoeksgroep van een universiteit of ziekenhuis. Organische Chemie Kies je voor deze richting, dan leer je voornamelijk (nieuwe) moleculen synthetiseren. Je leert bijvoorbeeld alles over Organische Synthese, Retrosynthese, Stereochemie, Polymeerchemie en Organometaalchemie. Afgestudeerden vinden een baan in grote industriële laboratoria, kleine onderzoeksinstituten, universitaire laboratoria of spin-off bedrijven. Een deel van de studenten Organische Chemie stroomt door naar de masterfase van een universiteit. Eigen keuze Tijdens praktijkprojecten in jaar drie loop je een korte stage. Zo kun je ontdekken welk onderzoek jou het beste ligt en tegelijk doe je veel ervaring op. Sommige praktijkprojecten mag je extern uitvoeren, bij een bedrijf of instelling. Major en minors Alle bacheloropleidingen van Hogeschool Leiden bestaan uit een major en één of meer minors. De major is het hoofdprogramma en duurt 3,5 jaar. De resterende maanden vul je in met een minor van jouw keuze. De opleiding biedt verschillende verdiepende, maar ook verbredende minors aan, voor als je over de grenzen van laboratorium werk heen wilt kijken. Ook is er nog een vrije variant, die je helemaal zelf samenstelt. Bijvoorbeeld als je een tijdje in het buitenland wilt studeren. Alles kan, zolang het hbo-niveau is en te maken heeft met je beroepsontwikkeling. Afstuderen Het laatste jaar is het externe jaar, waarmee je laat zien dat jij de capaciteiten hebt om als onderzoeker aan het werk te gaan. Dat doe je met een afstudeerproject, dat het hele vierde jaar duurt. Dit onderzoek voer je uit in een laboratorium van een onderzoeksinstituut, een ziekenhuis of bijvoorbeeld een bedrijf waar je al een korte stage hebt gelopen. Je doet onderzoek naar wat je zelf interessant en relevant vindt. Je sluit dit af met een verslag, een (poster)presentatie en een eindgesprek. Het is heel goed mogelijk je afstudeerwerk in het buitenland te doen. Hogeschool Leiden ondersteunt dit actief. 6
Verkorte trajecten Er zijn verschillende verkorte trajecten waarbij je in minder dan vier jaar je opleiding Chemie kunt afronden. Hieronder zie je de mogelijkheden. Verkort traject met mbo laboratoriumtechniek Met een mbo-diploma Chemische laboratoriumtechniek (voor Chemie) op niveau 4, krijg je vrijstellingen voor het grootste deel van het eerste jaar indien je hebt deelgenomen aan de decentrale selectie en start je dus meteen in het tweede jaar van de opleiding. Je kunt je studie dan in drie jaar afronden. Er is zelfs een mogelijkheid om al tijdens je MLO-stage te beginnen met de verkorte propedeuse Chemie. Op die manier kun je uitzoeken of de Chemie opleiding bij je past. Chemie en een universitaire opleiding Bij de opleiding Chemie kun je vanaf het derde jaar een gecombineerd hbo-wo programma volgen. Wij werken samen met een aantal opleidingen van de Universiteit Leiden en de Vrije Universiteit Amsterdam. Je kunt dan in zes jaar zowel je hbo-diploma (Bachelor of Science) als de master halen. Individueel studietraject In speciale gevallen bestaat de mogelijkheid voor een individueel studietraject. Eerder behaalde studiepunten van een verwante hbo- of universitaire opleiding zetten we zoveel mogelijk om in vrijstellingen voor modules uit het studieprogramma van jouw opleiding. Verkort traject met vwo Als je een vwo-diploma (N&T of N&G) hebt, kun je beginnen met een speciaal tweedejaarsprogramma indien je hebt deelgenomen aan de decentrale selectie, waarin een verkort propedeuseprogramma is opgenomen. Als alles goed verloopt, haal je in het eerste jaar aan Hogeschool Leiden zowel je propedeuse als alle studiepunten van het tweede jaar. Je kunt op deze manier een jaar studietijd winnen. Je kunt er ook voor kiezen om in het eerste jaar te starten. 7
Een weekje Chemie studeren 1. Hoorcollege Theorie Automatisering en kalibratie Meten is weten, dus zul je ook met allerhande chemische apparatuur overweg moeten kunnen. Dat leer je zowel in theorie als in de praktijk. En om je meetresultaten te begrijpen, leer je ook de juiste berekeningen te maken. 09:00 10:00 11:00 12:00 Ma Di W 10:00 Hoorcollege Theorie Automatisering en kalibratie 1 10:00 VEI-TOETS!!!!! 2. Leren voor de VEI-toets Veiligheid is heel belangrijk in laboratoria, dus moet je eerst een theorietoets halen voor je het lab in mag. Ook moet je deze VEI-toets, plus de reken- en taaltoets, halen om een negatief bindend studieadvies te voorkomen. 3. Praktijkveiligheid en basistechnieken Je krijgt veel praktijkonderwijs in het laboratorium. Maar daar gaat altijd huiswerk aan vooraf, want je moet elk experiment grondig uitdenken en in je labjournaal opschrijven voordat je eraan begint. 13:00 14:00 15:00 16:00 17:00 18:00 19:00 20:00 12:30 Leren voor de VEI-toets 2 12:30 Labjournaal voorbereiden 15:00 Praktijk veiligheid en basistechnieken 3 Ingeroosterde lessen Huiswerk / overige uren 8
4. College Basiskennis Chemie Rekenen met molecuulgewichten, grammen, concentraties. Heel belangrijk als chemicus, dus dat oefenen we flink in het begin. o Do Vr 09:00 College Basiskennis Chemie 11:00 Labjournaal voorbereiden 4 12:00 Praktijk Onderzoek Aspirine 08:30 Praktijk Synthese en analyse basis 13:00 SLB: Mentorles 5 6 5. Praktijk Synthese en analyse basis Moleculen maken en analyseren, dat doe je lekker in het lab. 6. SLB: Mentorles Iedere student krijgt een docent als mentor, waaraan je alles kunt vragen. Ook voeren jullie regelmatig gesprekken over je studievoortgang. 16:15 Wat drinken in Leiden met C1A 7 7. Wat drinken in Leiden met C1A Je volgt je lessen met je eigen klas van 18 medestudenten. En urenlang samen op het lab staan schept een band! 9
Iets voor jou? Jij wilt lekker praktisch aan de slag. Verder ben je nieuwsgierig en je vindt het leuk om praktische problemen in detail te onderzoeken en op te lossen. Je bent een doorzetter, ook als je niet meteen het gewenste resultaat bereikt. Bèta s gezocht! Om plastics, de atmosfeer, vernieuwende verf en de effecten van afval op het milieu te kunnen bestuderen, zijn biologie en natuurlijk scheikunde essentieel. Maar ook natuurkunde komt aan bod; veel chemische meetapparatuur is gebaseerd op natuurkundige principes, dus die moet je wel begrijpen. De theorie die je leert kun je dan direct toepassen in het laboratorium. En bij het verwerken van de resultaten van je experimenten, heb je ook nog wat wiskunde nodig. Aanleg voor exacte vakken is dus heel handig bij deze studie. Goed te doen Veel scholieren zien Chemie als zware studie, maar als het je ligt en je vindt werken in een laboratorium leuk, hoeft het helemaal niet zwaar te zijn. Je hebt wel een stevige dosis zelfdiscipline nodig: je moet practica voorbereiden, verslagen schrijven en zelf je opdrachten plannen. In je toekomstige beroep als analist moet je heel zelfstandig aan de slag, dus we verwachten dat je jouw studie ook actief oppakt. We werken met Engelstalige boeken, omdat het beroepenveld vaak internationaal is. Maar je staat er niet alleen voor. Vooral in het eerste jaar kun je rekenen op intensieve studiebegeleiding. Wat vindt Job? Job Zonneveld, student Chemie, vond scheikunde op de middelbare school al een geweldig vak. De onvoorspelbaarheid van proeven boeit me. Het stond eigenlijk al vroeg vast dat ik Chemie zou gaan doen. Toen ik een open dag in Leiden had bezocht, was ik verkocht. Hogeschool Leiden richt zich op de praktijk van de chemicus. Er is veel aandacht voor het laboratorium, waar ik graag ben. Het grootste verschil met de middelbare school zijn de colleges. Je zit dan met veel andere studenten in een grote zaal. Die lessen zijn daardoor soms afstandelijker, maar docenten zijn altijd bereid om een afspraak met je te maken als je begeleiding nodig hebt. Het voordeel is dat iedereen echt geïnteresseerd is. Dat was op de middelbare school wel anders! Je moest toen vaak aannemen dat bijvoorbeeld een koolstofatoom vier bindingen heeft, zonder dat je wist waarom. De opleiding Chemie geeft me juist antwoord op die waaromvragen. 10
Wat vindt Esther? Esther Blijleven, associate researcher bij Shell Global Solutions Studeerde af aan de voltijdsopleiding Chemie Een paar maanden voor mijn afstuderen had ik me ingeschreven bij een uitzendbureau gespecialiseerd in laboratoriumpersoneel. Zij stelden me voor bij Shell. Zo had ik al een baan voordat ik afgestudeerd was! Ik heb de specialisatie organische synthese gedaan, maar doe nu vooral fysisch-chemische analyses. Wel gebruik ik dagelijks basisvaardigheden als teamwork en rapporten schrijven. In mijn vierde jaar ben ik tien maanden op buitenlandstage in Noorwegen geweest. De docenten hebben me toen ontzettend geholpen bij de voorbereidingen. Dat vind ik kenmerkend voor de sfeer op de hogeschool. In Noorwegen heb ik een fantastische tijd gehad. En heb ik heel goed Engels geleerd. Dat is een echt een pré bij Shell, we vergaderen hier zelfs in het Engels. 11
Goed om te weten voordat je kiest Toelatingsvoorwaarden Voor de meeste hbo-bacheloropleidingen word je toegelaten met een diploma havo of vwo of mbo-4. Voor masters en post-hbo-opleidingen is in de meeste gevallen een afgeronde hbo-opleiding voldoende. Voor sommige opleidingen gelden aanvullende eisen voor het profiel of het vakkenpakket of andere bijzondere toelatingseisen. Toelatingsvoorwaarden 21+ Als je niet in het bezit bent van één van de vereiste diploma s en je bent bij aanvang van de studie 21 jaar of ouder, dan is er de mogelijkheid om een toelatingsonderzoek aan te vragen. Wil je meer weten over dit onderzoek kijk dan op onze website of mail naar studentzaken@hsleiden.nl. Loting Voor sommige opleidingen is het aantal opleidingsplaatsen beperkt. Bij een studie met een loting kan maar een bepaald aantal studenten de opleiding volgen. Meestal gelden hiervoor geen aanvullende opleidingseisen. Studieadvies De keuze voor een opleiding is één van de belangrijkste beslissingen in je leven. Denk er daarom goed over na. Bezoek één van onze open dagen en kom proefstuderen. Tijdens open dagen zijn onze studentendecanen aanwezig. Je kunt bij hen terecht met vragen over je studiekeuze, eventuele twijfels en persoonlijke omstandigheden, zoals studeren met een functiebeperking. Onder een functiebeperking verstaan we alle aandoeningen die chronisch van aard zijn en die tot studievertraging kunnen leiden. Bijvoorbeeld een motorische of zintuiglijke handicap, psychische belemmeringen, spraakstoornis, dyslexie/dyscalculie, autismespectrumstoornis of AD(H)D. Hogeschool Leiden biedt voorzieningen die je ondersteunen bij het volgen van de studie, zoals tentamentijdverlenging. Wil je hierover meer weten kijk dan op hsleiden.nl/studentenvoorzieningen/decaan. Numerus fixus Voor sommige opleidingen mogen we een beperkt aantal studenten toelaten. Voor deze opleidingen gelden vaak aanvullende opleidingseisen of geldt een selectieprocedure. Kosten Voor het volgen van een hbo-opleiding betaal je jaarlijks collegegeld. Naast collegegeld betaal je nog kosten voor studiemateriaal, zoals boeken en syllabi. De kosten hiervoor verschillen per opleiding. 12
Kijk voor de meest actuele informatie over toelating en inschrijving voor de studie van jouw keuze op www.hsleiden.nl 13
Hogeschool Leiden, meer dan een opleidingsinstituut Hogeschool Leiden staat voor passie, talent en menselijke maat. We zijn een betrokken hogeschool. Bij ons werken docenten met liefde en kennis voor het vakgebied, docenten die jou uitdagen tot luisteren, nieuwsgierigheid en het stellen van vragen. We vinden het belangrijk dat jij jouw talenten en ambities kunt ontwikkelen, zodat je zelf de kansen creëert voor je loopbaan. Uiteindelijk draait het om welke bijdrage jij aan de samenleving wilt gaan leveren. Jij wordt de professional waar de beroepspraktijk behoefte aan heeft. Jij zorgt ervoor dat werkgevers zeggen: je moet ze van Hogeschool Leiden hebben. Denkt Hogeschool Leiden denkt altijd vooruit. Continu werken we aan verbetering en innovatie van ons onderwijs en de samenwerking met de beroepspraktijk. Vraagstukken vanuit de praktijk worden door onze lectoraten en kenniskringen in samenwerking met het werkveld grondig onderzocht. Dit levert nieuwe kennis, ideeën en kansen op die worden doorvertaald naar jouw opleiding. Doet Hogeschool Leiden doet er alles aan om het beste in jou naar boven te halen. Van jou vragen we inzet, betrokkenheid, een kritische houding en een gezonde dosis nieuwsgierigheid. Wij stimuleren jouw ambitie om uit te blinken. Zo kun je bijvoorbeeld deelnemen aan ons Honoursprogramma; het excellentieprogramma waarin je, naast je reguliere opleiding, samen met studenten van verschillende opleidingen werkt aan een thema of project. Ook krijg je de kans om je kennis te verbreden. Bijvoorbeeld door onderdelen van andere opleidingen te volgen of een kijkje over de grens te nemen in de vorm van buitenlandse stages of deel te nemen aan ontwikkelingsprojecten. Voelt Onderwijs is meer dan alleen het overdragen van kennis. Wij voelen ons verantwoordelijk voor een duurzame samenleving waarin respect voor de ander normaal is, diversiteit het uitgangspunt is en waarin jij als individu en straks als professional bijdraagt aan een gezond milieu. Wij willen je inspireren, stimuleren, ondersteunen en laten voelen dat passie, talent en menselijke maat zo typerend voor ons zijn. Leiden: meer dan een studentenstad Hogeschool Leiden ligt midden in het BioScience Park, het grootste life sciences kenniscentrum in Nederland, en op een steenworp afstand van vele zorg- en onderwijsinstellingen. Kennisuitwisseling en samenwerking op onze kennisgebieden Jeugd, Life Sciences en Zorg kunnen wij hierdoor goed invullen. Dankzij de kennisinstellingen en de bedrijven op het BioScience Park, is Leiden de status van studentenstad ontstegen en heeft de stad regionaal en nationaal een sleutelpositie weten te verwerven als Kennisstad. Echt een plek waar jij het beste in jezelf naar boven kan gaan halen. In deze video vertellen Rosanne, Yannick en Willemijn over hun ervaringen op Hogeschool Leiden. Wat bevalt ze aan de studie, wat vonden ze lastig en hoe heeft de hogeschool ze hierbij geholpen? 14
Meer info? Meer weten over Chemie? hsleiden.nl/hlochemie facebook.com/hsleiden.chemie Maak een goede keuze Je opleiding is van grote invloed op je carrière. Bereid je dus goed voor. Kom naar de open dag, doe mee met proefstuderen, zoek extra informatie online en praat eens met iemand met een beroep dat aansluit op de studie. Meer weten? Vraag het onze studentendecaan Toch een andere studie? Bekijk ook eens deze opleidingen: Kom kijken en ervaren! Kijk op hsleiden.nl voor actuele data voor Open dagen en Proefstuderen voor deze opleiding. Op hsleiden.nl kan je je ook aanmelden voor Open Dagen en Proefstuderen. Biologie en medisch laboratoriumonderwijs Bio-informatica Informatica 15
Hogeschool Leiden Zernikedreef 11 2333 CK Leiden Postbus 382 2300 AJ Leiden 071-518 88 00 studeren@hsleiden.nl hsleiden.nl facebook.com/hsleidennl twitter.com/hsleidennl linkedin.com/company/hogeschool-leiden