jaarverslag 2011 Groep Brussel Lambert
Groep Brussel Lambert GBL streeft ernaar om waarde te scheppen voor haar aandeelhouders. GBL legt zich toe op het ontwikkelen van een deelnemingsportefeuille die gericht is op een klein aantal industriële ondernemingen die leider zijn op hun markt waarin zij haar rol van professionneel aandeelhouder op termijn kan uitoefenen. Deze portefeuille zou mettertijd moeten evolueren op basis van het leven van die ondernemingen en de marktopportuniteiten. GBL investeert en desinvesteert op basis van haar doelstellingen, met name het creëren van waarde en het in stand houden van een solide financiële structuur. GBL voert een dividendbeleid dat het midden wil houden tussen een aantrekkelijk rendement voor de aandeelhouder en een waardering van het aandeel.
Verantwoordelijke personen 1 Verantwoordelijken voor het document Baron Frère CEO en Gedelegeerd Bestuurder Ian Gallienne, Gedelegeerd Bestuurder Gérard Lamarche, Gedelegeerd Bestuurder 2 Verklaring van de voor de financiële staten en voor het jaarverslag verantwoordelijke personen Baron Frère, Ian Gallienne en Gérard Lamarche, het Uitvoerend Management, en Olivier Pirotte, Financieel Directeur, bevestigen, in naam en voor rekening van GBL, dat naar hun weten, de in dit jaarverslag vervatte financiële staten per 31 december 2011 zijn opgesteld overeenkomstig de toepasselijke boekhoudstandaarden (IFRS of Belgisch boekhoudrecht) en een getrouw beeld geven van het vermogen zoals gedefinieerd door de IAS/IFRS, van de financiële toestand en van de resultaten van GBL en de in de consolidatie opgenomen ondernemingen (1) ; het in het jaarverslag opgenomen verslag van de Raad van Bestuur (2) een getrouw overzicht geeft van de ontwikkeling en de resultaten van het bedrijf en van de positie van GBL en de in de consolidatie opgenomen ondernemingen (1), alsmede een beschrijving omvat van de voornaamste risico s en onzekerheden waarmee zij geconfronteerd worden. 3 Commissaris Deloitte Bedrijfsrevisoren BV o.v.v.e. CVBA Vertegenwoordigd door Michel Denayer Berkenlaan 8b B 1831 Diegem (1) De in de consolidatie opgenomen ondernemingen omvatten de dochterondernemingen van GBL in de zin van artikel 6 van het Wetboek Vennootschappen en Verenigingen. Zie de lijst van de dochterondernemingen op blz. 80 (2) Document opgesteld door de Raad van Bestuur van 6 maart 2012 2 Jaarverslag 2011
Jaarverslag 2011 Boodschap aan de aandeelhouders... 4 Beursgegevens... 6 Het GBL-aandeel op de beurs... 6 Beursinformatie... 6 Informatie voor de aandeelhouder... 8 Portefeuille en aangepast netto-actief... 9 Geconsolideerde gegevens IFRS... 14 Overzicht van de activiteiten... 21 Total... 22 GDF SUEZ... 28 Pernod Ricard... 34 Lafarge... 40 Imerys... 46 Suez Environnement... 52 Arkema... 58 Diverse deelnemingen... 64 Rekeningen per 31 december 2011... 67 Geconsolideerde financiële staten...68 Verkorte jaarrekening...118 Uitkeringsbeleid...120 Historische gegevens... 121 Verklaring inzake deugdelijk bestuur... 124 Raad van Bestuur... 125 Comités van de Raad... 135 Remuneratieverslag... 137 Controle van de rekeningen... 141 Personeel en organisatie... 141 Risicobeheer en interne controle... 143 Beleid inzake belangenconflicten... 147 Beleid inzake de transacties met GBL-aandelen... 149 Aandeelhouders... 150 Maatschappelijke en Milieuverantwoordelijkheid van de Vennootschap... 153 Andere informatie over de Vennootschap... 154 Besluiten voorgesteld aan de aandeelhouders... 157 Bijlage mandaten van de bestuurders tussen 2007 en 2011... 158 Woordenlijst... 174 Voor meer inlichtingen... Voorlaatste omslag Voor meer inlichtingen over GBL, Gelieve u te richten tot: Carine Dumasy Tel.: +32-2-289.17.17 Fax: +32-2-289.17.37 e-mail: cdumasy@gbl.be www.gbl.be Ce rapport annuel est aussi disponible en français This annual report is also available in English jaarverslag 2011 3
Boodschap aan de aandeelhouders Dames en Heren, De financiële crisis van de zomer 2011 heeft een einde gemaakt aan de opleving van de industriële productie en de wereldhandel die in 2010 was ingezet. De economische groei die zich in 2010 flink had hersteld is het afgelopen jaar opnieuw vertraagd. De groei van het wereldwijd BBP is teruggevallen van 5% in 2010 tot 4% in 2011. Deze werd aangedreven door de dynamiek van de opkomende landen maar beïnvloed door de vertraging van de geïndustrialiseerde landen, die vorig jaar slechts 1,5% groei noteerden. Na de opklaring van 2010, kwam de economie in een nieuwe, zware financiële en economische crisis terecht. Europa was verplicht om zijn financiële sector te ondersteunen en tegelijkertijd ingrijpende economische herstelplannen door te voeren. Het evenwicht van de begroting van de meeste westerse landen werd grondig verstoord en in sommige landen bereikte de overheidsschuld ongeziene hoogten: 121% van het BBP in Italië, 100% in de Verenigde Staten, 96% in België en 87% in Frankrijk. Die onbeheersbaarheid van de overheidsfinanciën, afgestraft met een lagere rating (Verenigde Staten, Frankrijk), wekte het groeiende wantrouwen van de beleggers jegens bepaalde overheidsschulden, vooral met betrekking tot de meest kwetsbare landen zoals Griekenland, Portugal, Spanje of Italië. De schuldencrisis in Europa heeft zich over de hele reële economie verbreid, via twee verschillende maar toch samenlopende wegen: de eerste is de grotere kwetsbaarheid van de Europese banksystemen, die geleid heeft tot een vertraging van de financiering van de economie, en de tweede is het recessie-effect van de drastische maatregelen tot vermindering van de openbare uitgaven, die sommige staten dringend hebben moeten nemen om het vertrouwen van de beleggers terug te winnen. Eind 2011 is de eurozone dan ook in een recessie terechtgekomen. Op wereldvlak is het eveneens belangrijk te vermelden dat zich vorig boekjaar een aantal belangrijke gebeurtenissen hebben voorgedaan: (i) de natuurrampen die het Oosten van Japan troffen, hadden een tijdelijk maar aanzienlijk effect op de wereldwijde groei, (ii) de geopolitieke ontwikkelingen, onder meer in Noord-Afrika en het Midden Oosten, blijven de aardolieprijs onder druk zetten, (iii) in China is de groei beginnen te vertragen, (iiii) de crisis van de over heids schuld, in het bijzonder in Griekenland, maakt het bank systeem kwetsbaarder. Dit onzeker en volatiel klimaat kwam in 2011 tot uiting in een nieuwe terugval van de beursindexen. Onder die omstandigheden vertoonden de beurskoersen van de deelnemingen van GBL tegenstrijdige tendensen: Pernod Ricard, Total en Arkema hielden goed stand, terwijl Lafarge, Imerys en GDF SUEZ minder gunstig evolueerden. Het aandeel Pernod Ricard heeft andermaal bewezen dat het bestand is tegen de economische cycli, wat zowel tot uiting kwam in haar hogere omzet als in haar stabiele operationele marges. De groep gaat door met de upgrading van haar productengamma en profiteert van het dynamisme van de binnenlandse vraag in de opkomende landen. Dankzij haar capaciteit om cash te genereren, kon ze haar balans consolideren en door de uitgifte van obligaties konden de terugbetalingstermijnen van de schulden beduidend worden verbeterd. De beurskoers van Total is in 2011 stabiel gebleven en heeft de crisis goed doorstaan, waarbij de groep kon rekenen op solide industriële prestaties in een over het algemeen gunstig petroleumklimaat. De lancering van nieuwe projecten, gekoppeld aan het dynamisch beheer van de activaportefeuille, versterken de groei- en rendementsperspectieven op middellange termijn. Dankzij haar financiële structuur kan de groep belangrijke investeringen in organieke en externe ontwikkeling plannen, zonder haar uitkeringsbeleid te moeten inperken. GBL heeft vorig jaar haar belang in Arkema opgetrokken, een onderneming die profijt kon trekken uit de herpositionering van haar activiteiten, onder andere in Azië, en in de sectoren die verband houden met de duurzame ontwikkeling. Arkema kan bogen op een solide balans en heeft verder werk gemaakt van de herschikking van haar portefeuille, door de overname van de Gespecialiseerde Harsen van Total en de aangekondigde verkoop van haar afdeling vinylproducten. Lafarge had te lijden van de terugval van haar activiteiten in sommige kernlanden, wegens de recente politieke ontwikkelingen aldaar, inzonderheid in Egypte. De onzekerheid over het weer aantrekken van de bouwcyclus in de geïndustrialiseerde landen zal waarschijnlijk op haar beursprestaties op korte termijn blijven wegen. Anderzijds heeft de groep in 2011 succesvol een intern reorganisatieplan en een afstotingsplan van EUR 2,2 miljard doorgevoerd. De inspanningen zouden volgend jaar moeten voortgezet worden, via een nieuwe vermindering van haar schulden en kosten. Door de overname van International Power in de loop van vorig jaar, kon GDF Suez haar positie van eerste nutsbedrijf ter wereld qua omzet bevestigen en haar schitterende positionering in de opkomende landen versterken. De sector van de nutsbedrijven heeft nochtans zwaar geleden in 2011, waarbij de index van de sector met bijna 25% is teruggelopen. De industrie leed onder de politieke beslissingen in de nasleep van het ongeval van Fukushima en een gevoel van toenemende onzekerheid op het gebied van de regulering, in een context van zware overheidstekorten in Europa. 4 Jaarverslag 2011
In het voorjaar van 2011 heeft GBL een bijkomend belang van 25,6% in Imerys verworven, waardoor ze de exclusieve controle over deze groep verkreeg. Op de beurs werd Imerys afgestraft door de heersende conjunctuur en het slechte marktklimaat, maar voor het overige heeft de groep goed stand gehouden in 2011 en kon haar mineralenportefeuille succesvol uitbreiden met de verwerving van Talc de Luzenac en een behoorlijke groei van haar resultaatindicatoren met meer dan 20% voorleggen. Door de reactiviteit van de Vennootschap en de kwaliteit van haar positionering bevindt de groep zich in een uitstekende positie om te profiteren van de toekomstige groei onder leiding van haar nieuwe CEO. Door de uitbetaling van het dividend in aandelen over de resultaten van 2010, werd de deelneming van GBL in Suez Environnement verhoogd tot 7,2%. Ondanks over het algemeen goed standhoudende bedrijfsprestaties in 2011, heeft deze vennootschap het op de beurs minder goed gedaan. Ze had te lijden van de berichten over moeilijkheden op een werf in Melbourne, van het feit dat ze van de index CAC 40 was gehaald en van de aankondiging van teleurstellende resultaten van haar voornaamste concurrenten. Ten slotte wil ik de aandacht vestigen op de evolutie van het bestuur van de groep en meer bepaald op het nieuwe team dat begin dit jaar is aangetreden. Eind 2011 hebben Gérald Frère en Thierry de Rudder immers hun uitvoerende functie neergelegd en werden ze, met ingang van 1 januari 2012, als Gedelegeerde Bestuurders vervangen door Gérard Lamarche en Ian Gallienne. Het doorgeven van de fakkel door het oude aan het nieuwe team is een belangrijke stap in het leven van de vennootschap, met de bedoeling het voortbestaan ervan veilig te stellen. Ik stel in beiden het volste vertrouwen voor de verdere ontwikkeling van GBL in de lijn van het investeringsbeleid dat GBL heeft groot gemaakt en steunt op veeleisende criteria van rendabiliteit en groei. Wat mij betreft, ik blijf op post als CEO, zoals u wel weet. Baron Frère 6 maart 2012 GBL blijft ook haar private-equitypool uitbreiden door de financiering van nieuwe investeringen van haar fondsen, en voornamelijk van Ergon Capital Partners III in de groepen De Boeck (in België) en Benito (in Spanje). De groep blijft aldus haar strategie richten op de begeleiding van vennootschappen met een fors groeipotentieel op hun markten, geleid door getalenteerde managers, en op een rotatie van de activa op termijn, waardoor waarde kan gecreëerd worden voor haar aandeelhouders en ze over de nodige middelen kan beschikken om nieuwe opportuniteiten aan te grijpen. GBL beschikt over een solide financiële structuur met een schuld die slechts 5,7% van de beurswaarde van haar portefeuille vertegenwoordigt en aanzienlijke liquide middelen na een investering van meer dan EUR 1,2 miljard (na verkopen) in 2011. GBL is aldus goed gewapend om een potentiële opleving aan te grijpen, inzonderheid in de bouw sector en in de energie, waarbij steeds gemikt wordt op topondernemingen met een hoog en aantrekkelijk rendement. Gelet op de solide en toekomstgerichte cash earnings (EUR 522 miljoen voor 2011), zal de Raad van Bestuur aan de Algemene Vergadering voorstellen om het brutodividend per aandeel dit jaar met 2,4% te verhogen tot EUR 2,60 per aandeel. jaarverslag 2011 5
Beursgegevens Het GBL-aandeel op de Beurs In EUR 2011 2010 2009 2008 2007 Beurskoers Op het einde van het jaar 51,51 62,93 66,05 56,86 87,87 Hoogste 68,34 68,19 66,25 87,50 95,55 Laagste 49,07 55,66 48,27 49,90 78,00 Jaargemiddelde 59,64 62,40 57,57 71,20 87,98 Dividend Brutodividend 2,60 2,54 2,42 2,30 2,09 Nettodividend 1,95 1,91 1,82 1,73 1,57 Nettodividend met VVPR-strip 2,05 2,16 2,06 1,96 1,78 Verschil (in %) + 2,4 + 5,0 + 5,2 + 10,0 + 10,0 Beursratio s (in %) Dividend/gemiddelde koers 4,4 4,1 4,2 3,2 2,4 Brutojaaropbrengst - 14,1-1,0 20,2-32,7-1,4 Aantal aandelen per 31 december Uitgegeven 161.358.287 161.358.287 161.358.287 161.358.287 161.358.287 Eigen 6.099.444 6.099.444 6.054.739 5.576.651 5.261.451 Aangepast netto-actief (in miljoen EUR) 11.560,6 14.323,5 15.232,2 12.811,2 19.745,5 Beurskapitalisatie (in miljoen EUR) 8.311,6 10.154,3 10.657,7 9.174,8 14.178,6 Verschil (in %) - 18,1-4,7 + 16,2-35,3 + 5,8 Beursinformatie (1) GBL is genoteerd op Euronext Brussels en is opgenomen in zowel de BEL 20- en Euronext 100-index, representatief voor de ééngemaakte beursmarkt die de beurzen van Parijs, Amsterdam, Brussel en Lissabon groepeert. In EUR 2011 2010 2009 2008 2007 Verhandelde bedragen (in miljard EUR) 6,2 5,2 4,0 7,7 7,0 Aantal verhandelde effecten (in duizenden) 102.765 82.166 70.700 108.416 78.444 Gemiddeld aantal verhandelde effecten per dag 395.250 320.960 276.174 423.500 340.015 Op de beurs verhandeld kapitaal (in %) 63,7 50,9 43,8 67,2 56,2 Free float velocity (in %) 137,8 102,8 94,1 144,5 116,8 Gewicht in de BEL 20 (in %) 8,4 7,7 8,1 8,5 6,0 Plaats in de BEL 20 4 4 4 3 6 Gewicht in de Euronext 100 (in %) 0,6 0,6 0,7 0,7 0,6 Plaats in de Euronext 100 41 43 40 36 44 (1) De beursindexen omvatten de volumes die verhandeld zijn op Euronext Brussels, alsook voor 2008, 2009, 2010 en 2011 op de andere tradingplatforms waarvan voornamelijk BOAT en Chi-X 6 Jaarverslag 2011
Beurskoers van GBL en niveau van de BEL 20 en van de CAC 40 over 10 jaar (1/1/2002 = 100) 180 160 140 120 100 200 200 80 150 150 60 100 100 50 40 50 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 02/2012 0 2002 2003 0 2004 2002 2005 2003 2006 Beurskoers van GBL 2004 2007 2005 2008 2006 2009 2007 2010 2008 2011 2009 2010 Niveau van de BEL 20 Niveau van de CAC 40 2011 Beurskapitalisatie over 10 jaar (in miljoen EUR) Aangepast netto-actief over 10 jaar (in miljoen EUR) 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 2002 200 160 5.395 6.178 120 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 8.284 11.458 5.395 6.178 13.400 2003 2004 2002 2005 2003 2006 14.179 11.458 8.284 9.175 2004 2007 2005 2008 13.400 2006 2009 10.658 10.154 2007 2010 14.179 9.175 8.312 2008 2011 8.934 02/2012 2009 10.658 10.154 2010 8.312 2011 02/2012 8.934 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 2002 7.041 7.528 2003 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 8.889 0 16.763 7.041 11.110 7.528 2004 2002 2005 2003 2006 8.889 2004 2007 19.746 16.763 12.811 11.110 2005 2008 2006 2009 15.232 14.324 2007 2010 19.746 12.811 11.561 12.83815.232 14.324 2008 2011 02/2012 2009 2010 11.561 2011 02 Cou 8.000 6.000 4.000 2.000 0 (2.000) 2.636 80 40 0 8.000 6.000 1.647 4.000 2.000 0 (2.000) 1.183 2.636 (7.009) 1.647 1.183 2.637 (7.009) (1.788) 2.637 (694) (1.788) (694) 1.200 1.000 800 600 400 200 0 (200) (400) (600) (800) 509 1.200 1.000 800 600 400 200 0 (200) (400) (600) (800) 522 (410) 509 522 (1.311) (410) (1.311) jaarverslag 2011 7 90 (20) 90 (74) (694) (20) (74) (
Beursgegevens Informatie voor de aandeelhouder Financiële kalender 2012-2013 24 april 2012 Gewone Algemene Vergadering 2012 26 april 2012 Datum waarop coupon nr. 14 wordt afgeknipt (Ex-Date) 30 april 2012 Datum van afsluiting van de dividendgerechtigde posities van coupon nr. 14 (Record date) 3 mei 2012 Datum van betaalbaarstelling van coupon nr. 14 (Payment Date) 30 juli 2012 Bekendmaking van de halfjaarresultaten 2012 Begin maart 2013 Bekendmaking van de resultaten 2012 9 mei 2012 Bekendmaking van de resultaten per 31 maart 2012 9 november 2012 Bekendmaking van de resultaten per 30 september 2012 23 april 2013 Gewone Algemene Vergadering 2013 Opmerking: de hierboven vermelde data zijn afhankelijk van de kalender van de vergaderingen van de Raad van Bestuur en kunnen dus gewijzigd worden. Dividend Er zal aan de Gewone Algemene Vergadering van aandeelhouders van 24 april 2012 worden voorgesteld om de winstverdeling voor het boekjaar 2011 goed te keuren, hetzij een brutobedrag van EUR 2,60 per GBL-aandeel, wat neerkomt op een stijging met 2,4% in vergelijking met het bedrag van EUR 2,54 dat werd uitgekeerd voor het voorgaande boekjaar. Het nettodividend bedraagt: EUR 1,950 per aandeel (voorheffing van 25%), EUR 2,054 per aandeel met VVPR-strip (voorheffing van 21%). Gelet op het aantal effecten dat recht geeft op het dividend (161.358.287), bedraagt de totale winstuitkering van het boekjaar 2011 EUR 419,5 miljoen tegen EUR 409,9 miljoen voor 2010. Dit nettodividend zal betaalbaar zijn vanaf 3 mei 2012, hetzij door overschrijving voor de aandeelhouders op naam, hetzij door het crediteren van de bankrekening van de eigenaar van gedematerialiseerde aandelen. De financiële dienst wordt verzekerd door de bank ING België (System Paying Agent). De aandeelhouders wordt erop gewezen dat de GBL-aandelen sinds 1 januari 2011 gedematerialiseerd zijn (beslissing van de Raad van Bestuur van 2 maart 2010). Sinds voornoemde datum zijn de maatschappelijke rechten verbonden aan de aandelen aan toonder, inclusief het recht op dividend, geschorst. Deze schorsing wordt opgeheven zodra deze aandelen gedematerialiseerd zijn door inschrijving op een effectenrekening bij een bank of inschrijving in het register van de aandeelhouders op naam. In beide gevallen wordt de aandeelhouder verzocht om het nodige te doen bij zijn financiële instelling. Op dividenden die onderworpen zijn aan een roerende voorheffing van 21% kan, bovenop die voorheffing, een bijkomende heffing van 4% worden ingehouden, indien de verkrijger van de dividenden kiest voor de inhouding aan de bron van deze heffing. 8 Jaarverslag 2011
65 60 Portefeuille en aangepast netto-actief Janvier Février Mars Avril Organigram per 31 december 2011 % in kapitaal (% van de stemrechten) Mai Juin GBL Total GDF SUEZ Lafarge Pernod Ricard Imerys Suez Environnement Arkema Juillet Août Septembre Octobre Novembre Décembre 4,0% (3,7%) 5,2% (5,2%) 9,8% (9,0%) 21,0% (27,4%) 57,0% (66,8%) 7,2% (1) (7,2%) (1) 10,0% (12,5%) AUTOCONTROLE 3,8% (0,0%) (1) Waarvan 0,3% aangehouden als geldbeleggingen Beursevolutie van GBL en van de deelnemingen (in 2011 en begin 2012) 150 140 130 120 110 100 90 80 70 60 50 40 2011 2012 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Januari Februari GBL Total GDF SUEZ Pernod Ricard Lafarge Imerys Suez Environnement Arkema 150 140 130 120 110 GBL jaarverslag 2011 9
Portefeuille en aangepast netto-actief Aangepast netto-actief Beginselen De evolutie van het aangepast netto-actief van GBL is, net als de evolutie van haar beurskoers en haar resultaat, een belangrijk criterium voor de beoordeling van de prestaties van de groep. Het aangepast netto-actief is een overeengekomen referentie die wordt verkregen door optelling van de deelnemingsportefeuille en de andere activa, verminderd met de schulden. De in aanmerking genomen waarderingsbeginselen zijn de volgende: De genoteerde deelnemingen, met inbegrip van de aangehouden eigen aandelen, worden gewaardeerd tegen slotkoers. De waarde van de aandelen die bestemd zijn tot dekking van eventueel door de groep aangegane verbintenissen wordt evenwel geplafonneerd op de omzettings-/uitoefenprijs. De niet-genoteerde deelnemingen worden gewaardeerd tegen boekwaarde, na aftrek van eventuele waardeverminderingen, of tegen het deel in het eigen vermogen indien dat hoger is, met uitzondering van de niet-geconsolideerde vennootschappen of vennootschappen waarop geen vermogensmutatie wordt toegepast uit de Private-equitysector, die gewaardeerd worden tegen marktwaarde. De cash/de nettoschuld, zijnde de liquide middelen en gelijkgestelde, verminderd met de schulden van het segment Holding van de groep GBL, wordt gewaardeerd tegen boekwaarde of tegen marktwaarde. Voor de berekening van het aangepast netto-actief per aandeel wordt gebruik gemaakt van het aantal GBL-aandelen van het uitstaande kapitaal op de waarderingsdatum. Het is mogelijk dat er meer bepaalde minder belangrijke gebeurtenissen in de meegedeelde waarde geen rekening wordt gehouden. Het gecombineerd effect van deze elementen zal evenwel niet meer bedragen dan 2% van het aangepast netto-actief. Het gedetailleerd aangepast netto-actief van GBL wordt elk kwartaal, samen met de bekendmaking van de resultaten, gepubliceerd. De waarde van het aangepast netto-actief wordt elke vrijdag na de sluiting van de beurs, op de website van GBL gepubliceerd (www.gbl.be). Uitsplitsing van het aangepast netto-actief per 31 december Onderstaande tabel geeft een gedetailleerd en vergelijkend overzicht van de samenstellende delen van het aangepast netto-actief van GBL per eind 2011 en eind 2010. Portefeuille % in kapitaal 31 december 2011 31 december 2010 Beurskoers In EUR In miljoen EUR % Portefeuille % in kapitaal Beurskoers In EUR In miljoen EUR % Total 4,0 39,50 3.711 32,1 4,0 39,65 3.725 26,0 GDF SUEZ 5,2 21,12 2.475 21,4 5,2 26,85 3.146 22,0 Pernod Ricard 9,8 71,66 1.870 16,2 9,9 70,36 1.836 12,8 Lafarge 21,0 27,16 1.638 14,2 21,1 46,92 2.830 19,8 Imerys 57,0 35,59 1.525 13,2 30,7 49,89 1.157 8,1 Arkema 10,0 54,70 339 2,9 5,0 53,87 166 1,2 Suez Environnement 6,9 8,90 311 2,7 7,1 15,45 541 3,8 Iberdrola 0,2 4,84 69 0,6 0,6 5,77 181 1,3 Private equity en andere 317 2,7 233 1,6 Portefeuille 12.255 106,0 13.815 96,4 Cash/nettoschuld/trading/ eigen aandelen (694) (6,0) 509 3,6 Aangepast netto-actief 11.561 100,0 14.324 100,0 Aangepast netto-actief per aandeel (in EUR) 71,65 88,77 Disagio (in %) 28,1 29,1 Het aangepast netto-actief per 31 december 2011 bedraagt EUR 11.561 miljoen tegen EUR 14.324 miljoen een jaar eerder. De vermindering met 19% ten opzichte van het vorige boekjaar, ligt in de lijn van de evolutie van de BEL 20, CAC 40 en Eurostoxx 50 indexen die over de verslagperiode respectievelijk tussen 17 tot 19% moesten prijsgeven en is grotendeels vergelijkbaar met de schommelingen van de indexen van de sectoren waaraan bepaalde activa van de groep zich toetsen. Per aandeel bedraagt het aangepast netto-actief van GBL per 31 december 2011 EUR 71,65. Vergeleken met de beurskoers van EUR 51,51 beloopt het disagio op voormelde datum dus 28,1%. 10 Jaarverslag 2011
afarge 10,7% Lafarge 10,7% 31,0% GDF SUEZ 31,0% GDF SUEZ Lafarge 20,3% Lafarge 20,3% 29,6% GDF SUEZ 29,6% GDF Evolutie van de beursparameters van het boekjaar 2011 (schommelingspercentage per 31 december 2011/2010) Total Total (1,4) (1,4) GDF SUEZ GDF SUEZ (21,3) (21,3) Pernod Ricard Pernod Ricard 1,9 1,9 Lafarge (42,1) Lafarge (42,1) Imerys Imerys (28,7) (28,7) Arkema Arkema 1,5 1,5 uez Environnement Suez (42,7) Environnement (42,7) Iberdrola Iberdrola (16,1) (16,1) (50) (40) (30) (50) (20) (40) (10) (30) (20) 0 (10) 0 10 GBL (18,1) GBL (18,1) Aangepast netto-actief Aangepast netto-actief van GBL van GBL (11,3) (11,3) BEL 20 CAC 40 Eurostoxx 50 (19,2) BEL 20 CAC (17,0) 40 Eurostoxx (17,1) 50 (19,2) (17,0) (17,1) DJ Eurostoxx Oil & GasDJ Eurostoxx Oil & Gas 1,4 DJ Eurostoxx Utilities DJ (24,8) Eurostoxx Utilities (24,8) DJ Eurostoxx Construction DJ Eurostoxx Construction (20,3) (20,3) (30) (20) (30) (10) (20) 0 (10) 10 0 1,4 Portefeuille De beurskoers van Total is in 2011 stabiel gebleven en heeft de daling van de beursindexen dus weerstaan. De beurswaardering van de deelneming van 4,0% van GBL in Total bedraagt eind 2011 EUR 3.711 miljoen, vrijwel gelijk aan de waarde per eind 2010 (EUR 3.725 miljoen). Het deel van Total in het aangepast netto-actief van GBL per 31 december 2011 komt meer op 32% tegen 26% een jaar eerder. GDF SUEZ heeft, net als de andere spelers uit de sector, in 2011 een contrastrijk beursjaar doorgemaakt: de beurskoers is 21% teruggelopen ten opzichte van het vorig boekjaar. Vergeleken met de index van de sector, die over dezelfde periode 25% moest prijsgeven, komt die evolutie er nog goed uit. De bijdrage van GDF SUEZ tot het aangepast netto-actief per eind december 2011 blijft vrijwel ongewijzigd op 21%; tegen 22% een jaar eerder. Het aandeel Pernod Ricard heeft nogmaals bewezen bestand te zijn tegen de economische cycli en kan een stijging van haar beurswaarde met 2% ten opzichte van het vorig boekjaar voorleggen. De deelneming van 9,8% van GBL in Pernod Ricard (EUR 1.870 miljoen) bedraagt 16% van het aangepast netto-actief per eind 2011, tegen 13% een jaar eerder. Lafarge, actief in een sector die getroffen werd door de terugval van de activiteiten in sommige landen en door de onzekerheid over het weer aantrekken van de bouwcyclus, moest op de beurs een koersdaling van 42% incasseren in 2011. Dienvolgens is het gewicht van Lafarge in het aangepast netto-actief teruggelopen van 20% tot 14%, met een marktwaarde van EUR 1.638 miljoen per 31 december 2011. GBL heeft haar belang in Imerys opgetrokken door de investering in 2011 van zowat EUR 1,1 miljard, waardoor GBL de exclusieve controle over deze onderneming heeft verworven (57% van het kapitaal). Het aandeel Imerys had op de beurs te lijden van het conjunctuur- en marktklimaat en moest 29% van zijn waarde inleveren, waarna de beurswaarde van de deelneming van GBL in Imerys per eind december 2011 EUR 1.525 miljoen bedroeg, hetzij 13% van het aangepast netto-actief op voormelde datum (8% per eind 2010). De deelneming van GBL in Suez Environnement vertegenwoordigt eind 2011 3% van het aangepast netto-actief (4% eind 2010). Niettegenstaande in 2011 de bedrijfsprestaties behoorlijk standhielden, evolueerde de beurskoersen van de vennootschap, veel minder goed (- 42%). GBL heeft door een bijkomende investering van zowat EUR 170 miljoen in 2011 haar belang in Arkema opgetrokken tot 10% van het kapitaal. De beurskoers van deze vennootschap hield behoorlijk stand in 2011 en sloot uiteindelijk ongeveer 2% hoger af. De deelneming van EUR 339 miljoen is goed voor 3% van het aangepast netto-actief per eind 2011, tegen EUR 166 miljoen eind 2010. Na de gedeeltelijke verkoop van de deelneming in Iberdrola in 2011 en de daling van de beurskoers, wordt het resterend belang in deze vennootschap nog op EUR 69 miljoen gewaardeerd. Het belang van GBL in de private-equitypool en andere bedraagt ongeveer EUR 317 miljoen, en weerspiegelt ondermeer de in 2011 gedane netto-investeringen. jaarverslag 2011 11
50 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Aangepast netto-actief over 5 jaar 16.000 In miljoen EUR 2011 2010 2009 2008 2007 14.000 Aangepast netto-actief op het einde van het jaar 11.560,6 14.323,5 15.232,2 12.811,2 19.745,5 Portefeuille 12.254,9 12.000 13.814,5 14.663,8 11.965,1 17.942,7 Cash/nettoshuld/trading/eigen aandelen (694,2) 10.000 509,0 568,4 846,1 1.802,8 waarvan eigen aandelen 313,7 8.000 380,2 391,9 317,1 460,0 Verschil van jaar tot jaar (in %) - 19,3 6.000-6,0 + 18,9-35,1 + 17,8 In EUR Aangepast netto-actief per aandeel 71,65 4.000 2.000 88,77 94,40 79,39 122,36 Beurskoers 51,51 62,93 66,05 56,86 87,87 Disagio (in %) 28,1 29,1 30 28,4 28,2 2002 5.395 6.178 2003 2004 8.284 11.458 2005 13.400 2006 2007 14.179 9.175 2008 2009 10.658 10.154 2010 8.312 8.934 2011 02/2012 Financiële toestand De nettoschuld van de groep GBL per eind 2011 bedraagt EUR 694 miljoen, hetgeen slechts een tot 5,7% beperkt deel van de beurswaarde van de portefeuille op dezelfde datum vertegenwoordigt. Dit bedrag is samengesteld uit: enerzijds de liquide middelen, ten bedrage van EUR 790 miljoen, waarover de groep beschikt, waaronder de waardering tegen beurskoers van de 3,8% eigen aandelen; anderzijds een brutoschuld van EUR 1.484 miljoen, namelijk EUR 534 miljoen obligaties en EUR 950 miljoen opgenomen op de kredietlijnen. De maturiteit van de brutoschuld werd in de loop van het jaar verlengd en de gemiddelde gewogen looptijd bedraagt eind 2011 3,9 jaar. Vóór 2014 zal geen enkele schuld vervallen, behalve de terugbetaling in april 2012 van het resterend saldo van de converteerbare GBL-obligatie ten bedrage van EUR 184 miljoen. Thesaurie over 5 jaar (in miljoen EUR) 8.000 6.000 4.000 2.000 0 (2.000) 2.636 1.647 Thesaurie 31/12/2006 Vekopen 1.183 Kapitaalverhogingen Verwervingen (7.009) 2.637 Cash earnings en andere (1.788) Winstverdeling (694) Nettoschuld 31/12/2011 GBL beschikt trouwens nog over bevestigde nietopgenomen kredietlijnen voor een bedrag van EUR 850 miljoen, waarvan de vervaldag werd verlengd tot 2016/2017. De nog verplicht te storten bedragen door de vennootschap aan de private-equityfondsen, die eind december ongeveer EUR 340 miljoen bedragen, zijn niet in deze schulden begrepen. Arkema 0,7% Suez Environnement 4,0% Pernod Ricard 6,7% Imerys 9,0% 2011 1,5% Andere 36,4% Total Lafarge 10,7% 31,0% GDF SUEZ Total GDF SUEZ Pernod Ricard Lafarge 12 Jaarverslag 2011 Imerys Arkema Suez Environnement (1,4) (21,3) 1,9 (42,1) (42,7) (28,7) 1,5
jaarverslag 2011 13
Geconsolideerde gegevens IFRS Kerncijfers In miljoen EUR 2011 2010 2009 2008 2007 Geconsolideerd resultaat Cash earnings 522,3 565,0 603,5 718,1 532,2 Mark to market en andere non cash 18,9 (20,0) 4,7 (117,8) (9,3) Operationele ondernemingen (geassocieerde of geconsolideerde) en private equity 284,4 260,2 135,5 337,7 144,0 Eliminaties, meerwaarden, waardeverminderingen en terugnemingen (750,6) (164,4) 314,0 (1.625,5) 112,0 Geconsolideerd resultaat, deel van de groep 75,0 640,8 1.057,7 (687,5) 778,9 Geconsolideerd resultaat van de periode 167,3 638,4 1.057,7 (687,5) 778,9 Totale uitkering 419,5 409,9 390,5 371,1 337,2 Geconsolideerde balans (1) Activa Niet-courante activa 15.788,7 14.727,7 14.694,7 12.894,7 17.519,3 Courante activa 2.361,2 818,7 632,2 1.141,1 1.863,2 Passiva Eigen vermogen 13.644,6 14.754,7 14.828,8 13.417,2 18.868,6 Niet-courante passiva 3.073,1 685,0 428,4 425,3 422,3 Courante passiva 25.000 1.432,2 106,7 69,7 193,3 91,6 20.000 Aantal aandelen op het einde van het jaar (2) Gewoon 155.258.843 155.223.385 155.641.380 155.849.909 148.997.891 15.000 Verwaterd 157.431.914 158.721.241 161.202.533 155.849.909 154.324.866 7.041 7.528 8.889 10.000 Pay-out (in %) Dividend/cash earnings 5.000 80,3 72,5 64,7 51,5 65,9 Dividend/geconsolideerd resultaat 250,7 64,2 36,9 N/A 43,3 0 Geconsolideerd resultaat per aandeel 0,48 4,13 6,80 (4,41) 5,23 Geconsolideerde cash earnings per aandeel 3,36 3,64 3,88 4,61 3,57 2002 2003 2004 2005 11.110 16.763 2006 2007 19.746 12.811 2008 2009 15.232 14.324 2010 11.561 12.838 2011 02/2012 Kasstromen: Evolutie over 1 jaar (in miljoen EUR) 1.200 1.000 800 600 400 200 0 (200) (400) (600) (800) 509 Nettothesaurie 31/12/2010 522 (410) Cash earnings Betaalde dividend Investeringen (1.311) 90 Verkopen Private equity (20) (74) Overige (694) Nettoschuld 31/12/2011 (1) De van 2008 tot 2010, ter vergelijking voorgestelde balanscijfers werden herwerkt om rekening te houden met de vrijwillige wijziging van de boekingsmethoden in verband met de actuariële verschillen op voordelen van het personeel (2) De berekening van het aantal aandelen (gewoon en verwaterd) wordt gedetailleerd op blz. 112 Suez Environnement 3,8% 14 Jaarverslag 20102011 2,1% Andere
Economische analyse van het geconsolideerd resultaat De in deze analyse opgenomen tabel beoogt een beter zicht te geven op de diverse bestanddelen van het geconsolideerd resultaat van GBL, opgemaakt volgens de IFRS. De rubrieken van de verschillende kolommen worden in de woordenlijst beschreven. Deel van de groep In miljoen EUR Cash earnings Mark to market en andere non cash Operationele ondernemingen (geassocieerde of geconsolideerde) en private equity 2011 2010 Eliminaties, meerwaarden, waardeverminderingen en terugnemingen Geconsolideerd Geconsolideerd Nettoresultaat van de geassocieerde en operationele geconsolideerde ondernemingen - - 255,7-255,7 260,3 Nettodividenden van deelnemingen 566,5 45,4 - (111,6) 500,3 450,7 Opbrengsten en kosten van interesten (27,0) (2,3) (0,9) - (30,2) (14,6) Andere financiële opbrengsten en kosten 6,4 (20,0) - - (13,6) (9,8) Andere bedrijfsopbrengsten en -kosten (23,6) (4,9) (4,6) - (33,1) (27,9) Resultaten op overdrachten, waardeverminderingen en terugnemingen van niet-courante activa - - 34,2 (639,0) (604,8) (18,8) Belastingen - 0,7 - - 0,7 0,9 Geconsolideerd resultaat IFRS (2011) 522,3 18,9 284,4 (750,6) 75,0 Geconsolideerd resultaat IFRS (2010) 565,0 (20,0) 260,2 (164,4) 640,8 A. Cash earnings In miljoen EUR 2011 2010 Verschil 2011-2010 Nettodividenden van deelnemingen 566,5 594,7 (28,2) Total 206,3 204,8 1,5 GDF SUEZ 175,8 175,8 - Lafarge 60,5 120,9 (60,4) Imerys 51,1 23,1 28,0 Pernod Ricard 37,6 34,8 2,8 Suez Environnement 22,8 22,8 - Iberdrola 7,9 10,7 (2,8) Arkema 3,8 1,4 2,4 Andere 0,7 0,4 0,3 Opbrengsten en kosten van interesten (27,0) (13,0) (14,0) Andere financiële opbrengsten en kosten 6,4 3,7 2,7 Andere bedrijfsopbrengsten en -kosten (23,6) (20,4) (3,2) Totaal 522,3 565,0 (42,7) De in 2011 geïnde nettodividenden (EUR 567 miljoen) zijn met 4,7% achteruitgegaan ten opzichte van 2010 (EUR 595 miljoen). Die evolutie is hoofdzakelijk te wijten aan de vermindering met de helft van het dividend van Lafarge, met een negatief effect van EUR 60 miljoen op de cash earnings, deels gecompenseerd door het hoger dividend van Imerys en door het bijkomend dividend ten gevolge van de verwerving, begin april, van 25,6% van het kapitaal van deze vennootschap (EUR 28 miljoen gecumuleerd). Voorts zijn de bijdragen van Total, GDF SUEZ, Pernod Ricard en Suez Environnement over het algemeen licht gestegen (EUR 443 miljoen tegen EUR 438 miljoen in 2010). jaarverslag 2011 15
) Thesaurie 31/12/2006 Geconsolideerde (2.000) gegevens IFRS Vekopen Kapitaalverhogingen Thesaurie 31/12/2006 Verwervingen Vekopen Cash Kapitaalverhogingen earnings en andere Winstverdeling Verwervingen Cash earnings Nettoschuld en andere 31/12/2011 Winstverdeling Nettoschuld 31/12/2011 (600) (800) Nettothesaurie 31/12/2010 Cash earnings (600) (800) Betaalde Nettothesaurie dividend 31/12/2010 Investeringen Cash earnings 90 Betaalde Verkopen (20) dividend Private Investeringen equity (74) 90 Verkopen Overige (20) Private Nettoschuld 31/12/2011 equity (74) Overige Nettoschuld 31/12/2011 Bijdrage van de deelnemingen tot de totale dividenden 2011 2011 2010 2010 0,7% Arkema 0,7% 1,5% Andere 1,5% Andere Suez Environnement 3,8% Suez Environnement 3,8% vironnement 4,0% Suez Environnement 4,0% Imerys 3,9% Imerys 3,9% Ricard 6,7% Pernod Ricard 6,7% 9,0% Imerys 9,0% Pernod Ricard 5,9% Pernod Ricard 5,9% 36,4% Total 36,4% Total 2,1% Andere 34,4% Total 2,1% Andere 34,4% Total 10,7% Lafarge 10,7% 31,0% GDF SUEZ 31,0% GDF SUEZ Lafarge 20,3% Lafarge 20,3% 29,6% GDF SUEZ 29,6% GDF SUEZ De interestkosten zijn EUR 14 miljoen hoger dan in 2010. De toename is hoofdzakelijk te wijten aan de financierings kosten van de netto-investeringen van meer dan EUR 1,2 miljard in de portefeuille van GBL. Ze omvatten voornamelijk de kosten in verband met de afwikkeling van de interestswap (EUR - 16 miljoen), gecompenseerd door het tradingresultaat (EUR 13 miljoen) en de op eigen aandelen geïnde dividenden (EUR 16 miljoen). Total Total (1,4) (1,4) GBL (18,1) GBL (18,1) De andere financiële opbrengsten en kosten blijven vrijwel De andere bedrijfsopbrengsten en -kosten hebben zich GDF SUEZ stabiel op GDF EUR SUEZ (21,3) (21,3) Aangepast netto-actief Aangepast netto-actief (11,3) (11,3) 6 miljoen (EUR 4 miljoen in 2010). gehandhaafd van op GBL ongeveer EUR van GBL - 24 miljoen. ernod Ricard Pernod Ricard 1,9 1,9 BEL 20 (19,2) BEL 20 (19,2) B. Mark to market en andere non cash Lafarge (42,1) Lafarge (42,1) CAC 40 CAC (17,0) 40 (17,0) Imerys Verschil Imerys (28,7) (28,7) Eurostoxx 50 Eurostoxx (17,1) 50 (17,1) In miljoen EUR 2011 2010 2011-2010 Arkema Arkema Nettodividenden van deelnemingen 1,5 1,5 DJ Eurostoxx Oil & Gas DJ Eurostoxx Oil & Gas 45,4-1,4 45,4 1,4 vironnement Suez Opbrengsten (42,7) Environnement en kosten (42,7) van interesten DJ Eurostoxx Utilities DJ Eurostoxx (24,8) (2,3) Utilities (24,8) (3,5) 1,2 Iberdrola Andere financiële Iberdrola opbrengsten (16,1) en kosten (16,1) DJ Eurostoxx Construction DJ Eurostoxx (20,0) Construction (20,3) (13,5) (20,3) (6,5) (50) Andere bedrijfsopbrengsten (40) (30) (50) (20) (40) en -kosten(10) (30) (20) 0 (10) 0 10 (30) (4,9) (20) (30) (10) (3,9)(20) 0 (10)(1,0) 10 0 10 Belastingen 0,7 0,9 (0,2) Totaal 18,9 (20,0) 38,9 Deze post omvat op 31 december 2011 in hoofdzaak: het derde interimdividend 2011 van Total (EUR 45 miljoen), betaalbaar in maart 2012, ingevolge het nieuw uitkeringsbeleid dat in kwartaaldividenden voorziet. Dit dividend zal onder de post Cash earnings van het eerste kwartaal 2012 opgenomen worden; de eliminatie van het dividend op eigen aandelen (EUR - 16 miljoen); het resultaat op financiële instrumenten en de aanpassing aan de marktwaarde van de tradingportefeuille (EUR - 5 miljoen). Ter herinnering: het bedrag per 31 december 2010 (EUR - 20 miljoen) omvatte in hoofdzaak de eliminatie van het dividend op eigen aandelen van EUR - 15 miljoen. C. Operationele ondernemingen (geassocieerde of geconsolideerde) en private equity In miljoen EUR 2011 2010 Verschil 2011-2010 Nettoresultaat van de geassocieerde ondernemingen en operationele geconsolideerde ondernemingen 255,7 260,3 (4,6) Opbrengsten en kosten van interesten (0,9) 1,9 (2,8) Andere bedrijfsopbrengsten en -kosten (4,6) (3,6) (1,0) Resultaten op overdrachten, waardeverminderingen en terugnemingen van niet-courante activa 34,2 1,6 32,6 Totaal 284,4 260,2 24,2 16 Jaarverslag 2011
C.1. Nettoresultaat van de geassocieerde ondernemingen en operationele geconsolideerde ondernemingen In miljoen EUR 2011 2010 Verschil 2011-2010 Lafarge 124,6 174,1 (49,5) Imerys 142,2 74,1 68,1 ECP I & II (10,1) 14,0 (24,1) Operationele dochterondernemingen van ECP III (1,0) (1,9) 0,9 Totaal 255,7 260,3 (4,6) Lafarge Noot vooraf: de omzet en het courant bedrijfsresultaat die hierna worden voorgesteld werden voor 2010 en 2011 herwerkt om rekening te houden met de herklassering van de Gipsactiviteiten, onder beëindigde bedrijfsactiviteiten, overeenkomstig IFRS 5. 2011 werd gekenmerkt door gunstig evoluerende markten in de meeste opkomende landen, terwijl de ontwikkelde markten tegengestelde tendensen vertoonden. In Nigeria, Algerije, China en ook in Polen ging de omzet er met zowat 20% op vooruit, terwijl de verkopen ongeveer 30% terugliepen in Egypte. In de ontwikkelde landen werden hogere volumes genoteerd in Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Canada en bleven de volumes stabiel in de Verenigde Staten, terwijl de groepsactiviteit in Griekenland en Spanje bleef lijden onder het moeilijk economisch klimaat. De prijzen in de Cement zijn met 1% gestegen ten opzichte van het prijsniveau van het vierde kwartaal 2010 en zijn over het algemeen gunstig geëvolueerd in de afdelingen Beton & Aggregaten. Onder dergelijke omstandigheden is de geconsolideerde omzet in 2011, ten bedrage van EUR 15.284 miljoen, met 3% gestegen (+ 5% met ongewijzigde consolidatiekring en wisselkoersen), en met 5% over het vierde kwartaal (+ 7% met ongewijzigde consolidatiekring en wisselkoersen). Het courant bedrijfsresultaat, EUR 2.179 miljoen, is 9% teruggelopen (- 9% met ongewijzigde consolidatiekring en wisselkoersen), waarbij de hogere volumes en de kostenbesparende maatregelen het effect van de forse kosteninflatie slechts deels konden compenseren. In het vierde kwartaal werd evenwel een gevoelige verbetering opgetekend met een groei van 3% van het courant bedrijfsresultaat (1% met ongewijzigde consolidatiekring en wisselkoersen) dankzij het gecombineerd effect van stijgende prijzen, hogere volumes en een versnelling van de kostenverminderingen. Het nettoresultaat, deel van de groep, over het jaar komt uit op EUR 593 miljoen, tegen EUR 827 miljoen in 2010. In 2011 kon de groep een niet-recurrente nettowinst van EUR 466 miljoen optekenen, voornamelijk wegens de meerwaarde behaald op de overdracht van haar Gipsactiviteiten in Europa, Latijns Amerika, Azië en Australië, terwijl ze in 2010 nog een meerwaarde van EUR 161 miljoen realiseerde op de overdracht van de Cimpor-aandelen. Verder werd het nettoresultaat over het boekjaar 2011 beïnvloed door een waardevermindering op goodwill van EUR 285 miljoen, voornamelijk met betrekking tot Griekenland. Lafarge ging onverminderd door met de uitvoering van de geplande maatregelen met het oog op de afbouw van de nettoschuld, die over het boekjaar al met EUR 2 miljard werd verminderd, waardoor de sterke liquiditeiten nog werden verbeterd. De groep beschikt op 31 december 2011 over EUR 4 miljard niet-opgenomen bevestigde kredietlijnen en over EUR 3,2 miljard liquide middelen. De groep bevestigde trouwens dat ze haar streefcijfer van EUR 200 miljoen kostenverlagingen voor 2011 overtroffen heeft, aangezien in het boekjaar voor EUR 250 miljoen structurele kosten werden bespaard, en kondigde nu al een nieuw programma kostenbesparende maatregelen van EUR 500 miljoen aan, waarvan EUR 400 miljoen in 2012 zouden moeten gerealiseerd worden. Tot slot zal de groep in 2012 haar project met betrekking tot nieuwe organisatie per land uitvoeren, teneinde haar ontwikkeling te versnellen, de innovatie te stimuleren en haar efficiëntie te verbeteren. Op basis van een ongewijzigd deelnemingspercentage van 21%, bedraagt de bijdrage van Lafarge tot het resultaat van GBL over 2011 EUR 125 miljoen ten opzichte van EUR 174 miljoen in 2010. Imerys De eindmarkten van Imerys hebben in 2011 over het algemeen goed stand gehouden ten opzichte van 2010, een jaar dat kon profiteren van een sterke opstoot en heraanvulling van de voorraden. De signalen van economische vertraging in de loop van de zomer, hebben in het vierde kwartaal een meer afgetekend klimaat tot stand gebracht maar hebben slechts een materiële invloed gehad op de papieractiviteit. In de meeste opkomende landen bleef de vraag op peil. De deviezen kenden een forse volatiliteit in 2011 en de prijs van sommige grondstoffen bleef stijgen. De overname van de groep Luzenac, wereldleider van de talkverwerking, met een omzet van USD 395 miljoen in 2010, werd op 1 augustus 2011 afgerond. Sindsdien wordt de groep Luzenac opgenomen volgens de integrale consolidatiemethode. Deze transactie die werd gesloten op basis van een veelvoud van de EBITDA in de lijn van de veelvouden die Imerys historisch betaalde, werd betaald in geld, voor een bedrijfswaarde van USD 340 miljoen (EUR 232 miljoen). Op grond van de huidige marktvoorwaarden, zou het project waarde moeten creëren met een hogere ROCE dan de kapitaalkost van de groep vanaf 2013. jaarverslag 2011 17
Geconsolideerde gegevens IFRS Voorts heeft Imerys op 20 september 2011 een nieuwe fabriek voor keramische proppants geopend in Andersonville (Georgia, Verenigde Staten). Proppants zijn essentiële bestanddelen voor de ondersteuning van het rotsgesteente en zijn bestemd voor de zich snel ontwikkelende markt van de niet-conventionele gas- en aardoliewinning, waarvoor de groep een innoverend aanbod heeft ontwikkeld en verschillende octrooien heeft ingediend. De nieuwe fabriek vertegenwoordigt een investering van USD 60 miljoen en zal kunnen gebruik maken van de infrastructuur en de ertsreserves van de bestaande site en is sinds eind 2011 volledig operationeel. De productie, die de 100.000 ton per jaar zou moeten overschrijden, is gespreid over meerjaarlijkse contracten. De omzet voor 2011 bedraagt EUR 3.675 miljoen (+ 9,8% ten opzichte van 2010). Met vergelijkbare consolidatiekring en wisselkoersen, is de omzet 8,1% toegenomen ten opzichte van 2010, een vergelijkingspunt met een hoog niveau wegens de heraanvuling van de voorraden in het tweede en derde kwartaal. Hoewel het herstel zich in het eerste halfjaar 2011 doorzette, verliep de vooruitgang in het tweede halfjaar toch trager. Met een groei van 1,4% in de volumes in het vierde kwartaal 2011, viel de activiteit iets hoger uit dan in 2010, uitgezonderd voor de Papiersegmenten & Verpakking. Het prijs-mix effect is sterk gebleven. Het courant bedrijfsresultaat van EUR 487 miljoen over 2011 is 15,5% hoger dan in 2010. De volumes dragen hiertoe op positieve wijze bij evenals de prijs en de productmix die de stijging van de variabele kosten compenseren, wat voornamelijk toe te schrijven is aan de inflatie van sommige grondstoffen. Het nettoresultaat, deel van de groep, sluit af op EUR 282 miljoen, EUR 38 miljoen hoger dan in 2010. De bijdrage van Imerys tot het resultaat van GBL over 2011 bedraagt EUR 142 miljoen, tegen EUR 74 miljoen in 2010. Imerys werd in de geconsolideerde financiële staten over het eerste kwartaal 2011 nog geconsolideerd volgens de vermogensmutatiemethode ten belope van 30,7% (EUR 22 miljoen). Sinds 1 april 2011 werd Imerys opgenomen volgens de integrale consolidatiemethode en draagt de groep, over de periode april-december 2011, EUR 120 miljoen bij (57,1% van het nettoresultaat van Imerys). Ergon Capital Partners / Ergon Capital Partners II / operationele dochterondernemingen van Ergon Capital Partners III (ECP) De bijdrage van ECP tot het nettoresultaat van GBL per 31 december 2011 bedraagt EUR - 11 miljoen, tegen EUR 12 miljoen een jaar eerder. Die wijziging is voornamelijk toe te schrijven aan de evolutie van de boekhoudkundige waarderingen van de portefeuille. C.2. Resultaten op overdrachten, waardeverminderingen en terugnemingen van niet-courante activa De resultaten op overdrachten, waardeverminderingen en terugnemingen van niet-courante activa omvatten voornamelijk de nettomeerwaarden (EUR 36 miljoen) gerealiseerd op de overdracht van diverse activa van PAI Europe III en van Sagard. D. Eliminaties, meerwaarden, waardeverminderingen en terugnemingen In miljoen EUR 2011 2010 Waardevermindering op geassocieerde ondernemingen (649,6) - Waardevermindering op activa beschikbaar voor verkoop (AFS) - (20,4) Eliminaties van de dividenden (111,6) (144,0) Meerwaarden op overdrachten 10,6 - Totaal (750,6) (164,4) Waardeverminderingen op geassocieerde ondernemingen Overeenkomstig IAS 28 (Investeringen in geassocieerde deelnemingen) en IAS 36 (Waardevermindering van activa) moet bij de aanhoudende of aanzienlijke koersdaling van een deelneming waarop de vermogensmutatie methode wordt toegepast een impairment test worden uitgevoerd op de geconsolideerde boekwaarde van de deelneming. Aldus heeft GBL de waarde van de deelneming in Lafarge in de geconsolideerde financiële staten vergeleken met de bedrijfswaarde en de beurswaarde tegen slotkoers. De bedrijfswaarde wordt gedefinieerd als de geactualiseerde waarde van de verwachte toekomstige kasstromen (Discounted Cash Flow). Deze methode wordt sinds 2008 coherent toegepast en heeft in 2008 reeds aanleiding gegeven tot een waardevermindering van EUR 1.092 miljoen, die in 2009 ten belope van EUR 650 miljoen werd teruggenomen. De herhaling van deze impairment test op 30 september 2011, waarbij rekening werd gehouden met de op genoemde datum beschikbare informatie en in het bijzonder met een verslechterd economisch klimaat, heeft uitgewezen dat de bedrijfswaarde lager is dan de geconsolideerde boekwaarde (EUR 65,2 per aandeel). GBL was dus genoopt om een waardevermindering te boeken, waarbij de geconsolideerde waarde van de deelneming in Lafarge werd teruggebracht tot het deel in het eigen vermogen IFRS van Lafarge per eind september 2011 (EUR 54,4 per aandeel), die binnen de vork van de geraamde bedrijfswaarden ligt. 18 Jaarverslag 2011
Deze waardevermindering van EUR 10,8 per aandeel, weegt voor EUR 650 miljoen op het resultaat van het derde kwartaal 2011. De impairment test werd op 31 december 2011 opnieuw uitgevoerd en heeft niet tot een herziening van de conclusies per 30 september 2011 geleid, zodat de geconsolideerde boekwaarde van Lafarge in GBL nog steeds gelijk is aan het deel in het eigen vermogen IFRS van Lafarge per eind 2011, hetzij EUR 55,8 per aandeel. Eliminatie van dividenden De nettodividenden van de (geassocieerde of geconsolideerde) operationele deelnemingen werden geëlimineerd. Het betreft een bedrag van EUR 112 miljoen afkomstig van Lafarge en Imerys. Meerwaarden op overdrachten In de loop van 2011 heeft GBL haar deelneming in Iberdrola gedeeltelijk van de hand gedaan tegen een prijs van meer dan EUR 90 miljoen, waarbij een meerwaarde van EUR 11 miljoen werd gerealiseerd. Op 31 december 2011 bezit GBL nog 0,2% van Iberdrola. E. Globaal resultaat 2011 deel van de groep Overeenkomstig IAS 1 Presentatie van de jaarrekening, publiceert GBL een globaal geconsolideerd resultaat, dat integraal deel uitmaakt van de geconsolideerde financiële staten en meer in het bijzonder van het geconsolideerd overzicht van de wijzigingen in het eigen vermogen. Dat resultaat, deel van de groep, over 2011 bedraagt EUR - 1.060 miljoen tegen EUR 303 miljoen over het vorige boekjaar. Die evolutie is voornamelijk toe te schrijven aan de schommeling van de beurskoersen van de vennootschappen van de portefeuille. Dit resultaat van EUR - 1.060 miljoen geeft een aanwijzing van de evolutie van de waarde die de vennootschap over het jaar 2011 heeft verwezenlijkt. Het wordt berekend op basis van het geconsolideerd resultaat, deel van de groep, van de periode (EUR 75 miljoen), waarbij het effect van de beurs op de voor verkoop beschikbare deelnemingen (Total, GDF SUEZ, Pernod Ricard, enz.), hetzij EUR - 958 miljoen, en de wijzigingen in het eigen vermogen van de geassocieerde en geconsolideerde ondernemingen, deel van de groep, hetzij EUR - 177 miljoen. Het in onderstaande tabel opgenomen geconsolideerd globaal resultaat, deel van de groep, wordt uitgesplitst aan de hand van de bijdrage van elke deelneming. Deel van de groep In miljoen EUR Resultaat van de periode 2011 Rechstreeks in eigen vermogen geboekte bestanddelen Mark to market Geassocieerde en geconsolideerde ondernemingen Globaal resultaat 2011 Globaal resultaat 2010 Bijdrage van de deelnemingen 148,4 (958,0) (177,3) (986,9) 355,6 Total 251,7 (59,6) - 192,1 (298,2) GDF SUEZ 175,8 (671,4) - (495,6) (226,7) Lafarge (525,0) - (126,6) (651,6) 367,1 Pernod Ricard 37,6 33,9-71,5 304,5 Imerys 142,2 - (40,5) 101,7 125,5 Suez Environnement 22,8 (229,3) - (206,5) (0,8) Iberdrola 18,5 (34,9) - (16,4) (17,6) Arkema 3,8 17,7-21,5 79,1 Andere 21,0 (14,4) (10,2) (3,6) 22,7 Andere opbrengsten en kosten (73,4) - - (73,4) (52,9) 31 december 2011 75,0 (958,0) (177,3) (1.060,3) 31 december 2010 640,8 (579,6) 241,5 302,7 jaarverslag 2011 19